Katalog

CMYB C M Y B 19 MAYIS 2010 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 11ekonomi@cumhuriyet.com.tr Babacan, mali kural ile Avrupa’nõn beş adõm önüne geçen Türkiye’de seçim harcamasõnõn olmayacağõ vaadinde bulundu: KISA... KISA... Martı halka açılacak Martõ Otel İşletmeleri AŞ, şirket paylarõnõn halka arzõ için Sermaye Piyasasõ Kurulu’na başvurdu. Irak’a ihracat arttı Bu yõlõn ilk 3 ayõnda Irak’a yapõlan ihracat, ABD ve Rusya’ya yapõlan ihracatõ geçti. İlk 3 ayda Irak’a, 1 milyar 256 milyon 11 bin dolarlõk ihracat yapõlõrken, Rusya’ya 907 milyon 487 bin dolarlõk, ABD’ye ise 825 milyon 492 bin dolarlõk ihracat yapõldõ. Ayağõmõzakurşunsõkmayõz Brüksel’de olan Bakan Babacan, piyasalarõn güvenini kaybettiği bir ortamda Türkiye’nin bugüne dek elde ettiği kazanõmlarõ silecek şekilde seçim ekonomisi uygulamasõnõn söz konusu olmayacağõnõ belirtti. ‘BİZE GIPTA İLE BAKIYORLAR’ Başbakan Yardõmcõsõ ve Devlet Bakanõ Ali Babacan’a göre Türkiye Avrupalõ bakanlarõn “gıpta ettiği” bir ülke. Ali Babacan toplantõ sonrasõnda düzenlenen basõn toplantõsõnda “Bugün masanın etrafındaki bakışları görseniz; gerçekten bir imrenme ve gıptayla bakıyor maliye bakanları ” diye konuştu. Babacan, “Daha önce Türkiye milli geliri çok düşük bir ülke olarak AB’ye yük olacak gibi görünüyordu. Ama bulunduğumuz bu ortamda, inşallah beş sene sonra, on sene sonra Avrupa yerinde sayarken biz çok daha ileri gitmiş olacağız. Türkiye’yi AB’ye güç katacak bir ülke olarak görecekler, şimdiden zaten bir gıpta var” dedi. AB ülkelerinin büyüme oranlarõnõ “yüzde sõfõr mõ, bir mi yapsak” diye düşündüklerini belirten Babacan Türkiye için piyasa tahminlerinin yüzde 4.5 ile yedi arasõnda olduğunu belirtti. Babacan, “Avrupa Birliği ortamlarında genelde biraz sıkıntılı, problemli bir havada toplantılar yapmaya alışığız. Burada Avrupa’nın sıkıntılı olduğu ama Türkiye’nin olumlu bir şekilde ayrıştığı bir ortamda toplantı yapmak Türkiye adına bizim için son derece sevindirici” dedi. ÇİMEN TURUNÇ BATURALP BRÜKSEL - Başbakan Yardõmcõsõ ve Dev- let Bakanõ Ali Babacan, Avrupa Komisyo- nu’nun Ekonomik Tahmin raporundaki “Tür- kiye seçime giderken mali disiplinin gevşe- mesi” olasõlõğõna karşõ uyarõsõna ilişkin “mali disiplini bozmayacağız” dedi. AB Ekonomi ve Maliye bakanlarõnõn (ECOFİN) aday ülkelerle diyalog toplantõsõ için Brüksel’de bu- lunan Ali Babacan toplantõ sonrasõnda düzenlenen basõn toplantõsõnda değerlendirmelerde bulundu. Babacan bütün güven endekslerinin olumlu gö- ründüğünü belirterek, “Bu ortamda mali disip- lini bozmak kendimizi kendi ayağımızdan vur- mak anlamına gelir. Bugüne kadar bizi başa- rılı kılan politikalar neyse aynı politikaları uy- gulamaya devam edeceğiz” diye konuştu. Babacan, dünyanõn birçok ülkesinin istikrar- sõzlõğa sürüklendiği ve piyasalarõn güvenini kay- bettiği bir ortamda Türkiye’nin bugüne dek el- de ettiği kazanõmlarõ silecek şekilde seçim eko- nomisi uygulamasõnõn söz konusu olmayacağõ- nõ kaydetti. Bakan Babacan ayrõca Türkiye’nin Yunanistan’la işbirliği alanõnõn genişletilmesinin Avrupalõ ba- kanlar tarafõndan da memnuniyetle karşõlandõğõnõ ifade etti. Babacan’õn altõnõ çizdiği bir diğer konu da mali kural oldu. Bakan, “Mali kuralla Avru- pa’nın bir adım önündeyken neredeyse beş adım önüne geçmiş olduk” diye konuştu. Babacan, son yaşananlarõn Avrupa’nõn ortalama büyümesi üzerinde ciddi baskõ oluşturacağõnõ, Avrupa’nõn büyüme beklentilerinde aşağõ doğru re- vizyonlar yaptõğõnõ söyledi. Problemin bu kadar bü- yümesinin, olağanüstü tedbirler alõnmasõnõn, Av- rupa Merkez Bankasõ’nõn para basarak sõkõntõya dü- şen ülkelere yardõm etmesinin alõşõlagelmiş şeyler olmadõğõnõ ve bütün bunlardan kaygõ duyduklarõ- nõ ifade etti. AB’nin büyümesinin ilerde daha da yavaşlamasõnõ ve Avro’nun değer kaybetmesini Türkiye’nin ihracatõnõ olumsuz etkileyecek un- surlar olarak gördüğünü ifade etti. İngiltere’nin içinde bulunduğu durum karşõsõndaki kaygõlarõ- nõ da ifade eden Babacan İngiltere’nin istikrar- sõzlõğõnõn başka hiçbir ülkeye benzemeyeceğini İngiltere’de yaşanacak bir sorunun küresel etki- lerinin çok daha şiddetli olabileceğini ve İngiliz ekonomisindeki gelişmeleri de çok yakõndan ta- kip ettiklerini belirtti. Brüksel’deki toplantı öncesinde pek çok bakanla bir araya gelen Ali Babacan, İspanya Maliye Bakanı ve AB Konseyi Başkanı Elena Salgado ile görüştü. 27 AB ülkesinin ma- liye bakanlarının katıldığı toplantıda, trilyon dolarlık hedge fon sektöründe deneti- mi arttıracak sıkı kurallar uygulanması kabul edildi. EKONOMİ POLİTİK ERİNÇ YELDAN Sanayide Üretim, İstihdam ve İthalat Bağlantıları Bugünkü yazımızda ulusal ekonomiye ilişkin yayımlanan üç son veri seti arasındaki bağlantıları irdeleyeceğiz. Önce en güncel olanından başlayalım: Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK’in) pazartesi günü açıkladığı verilere göre şubat ayında işsizlik oranı yüzde 14.4, tarım dışı işsizlik oranı ise yüzde 17.5 olarak gerçekleşti. Dolayısıyla işsizlik oranı bir yıl önceki düzeyine göre 2 puan civarında azalma gösterdi. Toplam istihdam geçen şubat dönemine görece 1 milyon 487 bin kişi arttı. Bu artışın 226 bini imalat sanayiinde, 662 bini tarımda, 423 bini de hizmetler sektöründen geldi. Önceki hafta içinde gene TÜİK’in sunduğu verilere göre imalat sanayii üretimi mart ayında, geçen yılın eşdeğer dönemine görece yüzde 23.6 artmış idi. Bu iki veri bir arada değerlendirildiğinde, ekonominin artık kötü günleri geride bıraktığı ve sanayinin krizden çıktığı anlamına gelir mi? Bu soruya yanıt vermeden önce son bir veriyi daha anımsayalım: Dış ticaretten gelen verilere göre Türkiye’nin toplam ithalatı 15 milyar dolara ulaştı; bunun 11.8 milyar doları imalat sanayiine ait. Türkiye’nin dış açığı (cari açık) da hızla ivmelendi ve şubat ayı itibarıyla 2.6 milyar dolar oldu. 12 aylık toplamda baktığımızda cari işlemler açığının 19 milyar dolara değin yükseldiği hesaplanmakta. Şimdi bu verilerin kuşbakışı bir seyrine bakalım. Aşağıdaki şekilde ilk olarak sanayi üretimi ile sanayi ithalatı arasındaki bağlantıları görmekteyiz. Sanayi üretim endeksi çizgi boyunca sağ, ithalat düzeyi de kutucuklar olarak sol eksende yer alıyor. Sanayi üretiminin ithalat bağımlılığı gerek kriz ayları boyunca, gerekse “toparlanma” diye anılan süreç içerisinde yorum yapmaya gerek bırakmayacak kadar açık: Türk sanayii, ithalatını finanse edebildiği sürece büyüyen, ithalatını finanse edecek fonları elde edemeyince de daralan bir görünüm çizmektedir. Kısacası, Türk sanayii dış finansmana bağımlı bir konumdadır. Sanayideki dalgalı seyirin istihdam yansımaları ise ikinci şekilde yer alıyor. Burada da eğer imalat sanayiinin üretim ve istihdam düzeylerini Ocak 2008 başında 100 kabul edersek, kriz boyunca sektörün nasıl etkilendiğini izleyebilmekteyiz. Şekil her şeyden önce imalat sanayiinin Eylül 2009’dan bu yana içinde bulunduğu dalgalanmaları açıkça dile getirmektedir. Sanayi kesiminin kriz-sonrası evrimi şiddetli daralma-genişleme çevrimleri sergilemekte ve krizin etkilerinin ne denli sarsıcı ve uzun süreli olabileceğini vurgulamaktadır. Sanayi istihdamı iki yıl öncesi düzeyine görece yüzde 10 (yaklaşık 200 bin kişi) geridedir. Sanayi üretimindeki toparlanmanın, henüz istihdam açısından yeterli olmadığı ve sanayideki dalgalı üretim konjonktürünün, üreticilerin istihdam taleplerini uyarmakta yetersiz kaldığı görülmektedir. Bundan sonraki dönemde küresel ekonomi Yunanistan’daki kırılganlıkların Avro bölgesine sıçrama olasılıkları ve mali dengelerdeki bozulmanın yarattığı yeni belirsizlikleri tartışarak geçireceğe benzemektedir. Küresel finans piyasalarında AB kaynaklı çalkantıların sürgitmesi durumunda Türkiye’nin ithalat hacmini finanse edebilmesi giderek belirsizleşmektedir. Özetle vurgulamak gerekirse, sanayi girdilerindeki ithalat bağımlılığı, küresel krizin ulusal sanayi üzerine olan tahribatının aşılmasındaki en önemli engeldir. ÖMER ŞAN RİZE - Tarõm ve Köyişleri Bakanõ Mehmet Mehdi Eker, 2010 yõlõ yaş çay alõm fiyatõnõn kilo başõna toplam 1 TL olduğunu açõkladõ. Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün (Çaykur) bu yõl yapacağõ yaş çay alõmõnõn kilo başõna geçen yõla göre yüzde 12.03 artõşla 88.5 kuruş olduğunu belirten Bakan Eker, kilo başõna 11.5 kuruşluk prim verileceğini dile getirdi. Bakan Eker, 2010’da Çaykur’un hedefinin 600 bin ton yaş çay alõmõ olduğunu, kuru çay üretiminin ise 110 bin ton olmasõnõn öngörüldüğünü aktardõ. Üretilen kuru çayõn 108 bin tonunun iç piyasaya satõlacağõnõ ifade eden Bakan Eker, 2 bin tonluk ihracatõn söz konusu olacağõnõ dile getirdi. 11 KURUŞU PRİM Yaş çayda alım fiyatı 1 lira CarrefourSA İpek Giyim’i 24 milyon Avro’ya aldı Ekonomi Servisi - CarrefourSA ‘Alpark’ markasõ altõnda, İstanbul’da faaliyet gösteren 27 adet perakende satõş mağazasõ bulunan İpek Giyim Mağazalarõ hisselerinin tamamõnõ satõn alma anlaşmasõ imzaladõ. CarrefourSA’nõn ana artaklarõndan Carrefour’un yaptõğõ açõklamaya göre; 2009 sonunda net satõşlarõ 79 milyon lira olan İpek’in satõn alõnmasõnda işlem değeri 24 milyon Avro olarak gerçekleşti. CarrefourSA açõklamasõnda “Hisselerin tamamı için belirlenen değer 45 milyon TL olup, ödenecek nihai rakam kapanış tarihinde şirketin finansal net borçluluk ve net işletme sermayesindeki değişikliklere göre belirlenecektir” denildi.