Katalog

12 ARALIK 2010 PAZAR CUMHURİYET SAYFA [email protected] DIŞ HABERLER Aştiyani cinayeti kameraya anlattı Dış Haberler Servisi İran’ın İngilizce yayın yapan devlet kanalı Press TV, zina suçlamasıyla recm cezasına çarptırılan Sakine Aştiyani hakkında bir program yayımladı. 25 dakikalık programda Aştiyani kocasını öldürdüğünü itiraf etti ve cinayeti nasıl işlediğini gösterdi. Aştiyani programda elinde şırınga ile görülüyor ve kocasına iğneyi nasıl yaptığını anlatıyor. Aştiyani’nin idam cezasının infazı halen askıya alınmış durumda. 13 1915’te yakınları ölen Ermenilerin sigorta şirketlerine karşı mücadelesinde dönemeç SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU ‘Soykırım’da kritik karar ELÇİN POYRAZLAR Yeni Bir ’68 mi? Öğrenci hareketleriyle ilgili Türkiye’de yapılan değerlendirmelerde bu soru öyle çok gündeme getiriliyor ve ’68 göndermesi o kadar sık yapılıyor ki; konuyu sonunda Avrupa’daki eylemlerin bizzat içinde yer alan bir uzmanına sordum. Öğrencileriyle beraber İngiltere’deki eylemlere katılan; Goldsmith College sosyoloji kürsüsü öğretim üyelerinden Alberto Toscano için “68 benzetmesi” tam yerini bulan, hedefe oturan bir benzetme değil. Patlamada 15 Afgan sivil öldü Dış Haberler Servisi Afganistan’da yol kenarına yerleştirilen bir bombanın patlaması sonucu o sırada oradan geçmekte olan bir minibüsteki 15 kişi öldü. Ülkenin çeşitli kesimlerinde de saldırılar düzenlendi. ABD yönetimi şu sıralar yeni Afgan stratejisini şekillendirmeye çalışıyor. Ülke 2001’de Taliban rejiminin güç kullanılarak düşürülmesi ardından en kanlı dönemini 2010’da yaşadı. WASHINGTON ABD’de San Francisco Federal Temyiz Mahkemesi geçen yıl aldığı kararı bozarak 1915 olaylarında yaşamını yitiren Ermenilerin yakınlarının tazminat için sigorta şirketlerine dava açabileceğine hükmetti. Kararda ayrıca ABD Başkanı Barack Obama’nın geçen yıl 1915 olaylarının anma günü olarak kabul edilen 24 Nisan’da Ermenice “Büyük Felaket” anlamına gelen “Meds Yegern” ifadesini kullanarak “Ermeni soykırımını tanıdığı” da ileri sürüldü. ABD’deki 9. Federal Temyiz Mahkemesi, geçen yıl, California eyaletinde 9 yıl önce kabul edilen San Francisco Federal Temyiz Mahkemesi Obama’nın 24 Nisan’da Ermenice ‘Büyük Felaket’ diyerek ‘soykırımı’ tanıdığı sonucuna vardı. Karar, kritik bir süreç başlatabilir. ve 1915 olaylarında ölen Ermenilerin mirasçılarına, hayat sigortası kapsamında tazminat ödenmesinin önünü açan eyalet yasasını, “ABD’nin dış politikasına karıştığı” gerekçesiyle iptal etmişti. Aynı mahkeme ve aynı yargıçlar bu seneki kararlarında 1915 olaylarını “soykırım” olarak niteleyen California yasasının “federal dış politikayla çelişmediğine” hükmettiler. Mahkemenin, geçen yıl 1’e karşı 2 oyla aldığı kararda, ABD’nin dış politikasına federal devletin karar verdiği ve eyalet yasalarının bu ilkeyi ihlal edemeyeceği vurgulanmıştı. Oysa bu seneki kararda “eyaletlere 1915 yılı olayları için ‘soykırım’ ifadesi kullanmalarını yasaklayan açık bir federal politika olmadığı” görüşü iletildi. Kararın değişmesinin ardında yargıç Dorothy Nelson’ın fikir değiştirerek Obama’nın “soykırımı” tanıdığını savunan yargıç Harry Pregerson’a katılması yatıyor. Sigorta şirketleri kararı Anayasa Mahkemesi’ne götürebilir. OBAMA’DAN TELEFON WASHİNGTON (Cumhuriyet) ABD Başkanı Barack Obama’nın Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı telefonla arayarak WikiLeaks internet sitesinin eylemleri nedeniyle üzüntülerini ilettiği öğrenildi. Beyaz Saray’dan iki liderin telefon görüşmesine yönelik olarak yapılan yazılı açıklamada Obama’nın Erdoğan’ı telefonla aradığı ve “Liderlerin ABDTürkiye arasındaki ortaklığın kalıcı önemini tartıştıkları ve pek çok konuda birlikte çalışmaya bağlılıklarını teyit ettikleri” ifade edildi. Açıklamada, “Başkan Obama WikiLeaks’in çok kötü eylemi nedeniyle üzüntülerini ifade etti ve iki lider bunun ABD ile Türkiye arasındaki yakın işbirliğini etkilemeyeceği konusunda mutabık kaldı” denildi. ‘Farklılıklar benzerliklerden çok’ “Farklılıklar benzerliklerden çok” diye konuşuyor 33 yaşındaki genç felsefe doçenti Toscano ve sözlerine şöyle devam ediyor: “Ekonomik dürtüleri sosyal gereksinimler üzerinde tutan bir anlayışı eleştirmesi ve genel geçer kapitalizm karşıtlığı içinde ifadesini bulması açısından evet kırk yıl öncesinin eylemleriyle, bugünkü eylemler arasında ortak bir nokta var. ‘68 öğrenci hareketleri için daima bir referans noktası. Ancak farklılıklar daha fazla. Halihazırda bugünün eylemlerinin başlıca davası, II. Dünya Savaşı sonrasında elde edilen ve zaten fazlasıyla sulandırılmış olan sosyal demokrasi kazanımlarının korunması… ‘Kamu hizmetleri’, ‘eğitim’ ve ‘sağlık’ haklarının muhafazası… Bunu söylerken hemen şunu ilave etmeliyim ki bu hareketin bir ‘sosyal demokrat ideolojisi’ yok. Başka deyişle, hareket ‘devletin rolü’ ve ‘kamu hizmeti’ gibi kavramlardan ne anladığını yeniden tarif etmek zorunda kalacak. Bugünün meselesi üniversitenin finansmanı, devletin bunun içindeki payı ve müşteri/tüketiciye dönüştürülen öğrencilerin artan biçimde ‘sınıf’ kıstası üzerinden seçimiyle ilgili... Londra’daki kabine üyelerinin ezici çoğunluğunun ‘Eton’, ‘Oxford’ gibi (kalburüstü/elit) üniversitelerden çıktığı ve 29 kabine üyesinin 23’ünün milyarder olduğu düşünülecek olursa; İngiltere’de hareketin ‘sınıfsal boyutunun’ önemi derhal ortaya çıkıyor...” AB SÜRECİNDE ŞÜPHELER ‘Türkiye AB için hazır değil’ OSMAN ÇUTSAY Batı: İran harekete geçsin Dış Haberler Servisi BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri İngiltere, Fransa ve ABD, İran’a çağrı yapıp, ocak sonunda İstanbul’da yapılacak görüşmeler öncesinde, Tahran yönetiminin nükleer programı hakkında duyulan endişeleri gidermesi gerektiğini bildirdi. Yıldızlı bir Putin gösterisi Rusya Başbakanı Putin piyanonun başına oturup şarkı söyledi ve izleyenlerce ayakta alkışlandı. Sharon Stone, Goldie Hawn ve Alain Dellon gibi yıldızların da katıldığı etkinlik, kanserli çocukların tedavisine mali katkı sağlamak için düzenlendi. (Fotoğraflar: REUTERS) FRANKFURT Türk kamuoyuna yönelik açıklamalarda Türkiye’nin AB üyeliğinden yana olduğunu vurgulayan Federal Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle’nin Washington’la görüşmelerinde başka bir görüşü savunduğu ortaya çıktı. WikiLeaks belgelerine göre, Guido Westerwelle, göreve geldikten sonraki Washington ziyaretinde ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’a şunları söyledi: “Avrupa Birliği bu büyüklükteki bir ülkeyle bütünleşecek durumda değil. Eğer Almanya Türkiye’nin üyeliği hakkında şimdi karar almak zorun da kalsaydı, yanıtı net bir ‘Hayır’ olurdu. Türkiye, AB’ye üye olacak kadar modern değil. Ancak bu soru, zaten 5 veya 6 yıl sonra gündeme gelir.” ‘Hoca öğrenci dayanışması’ “ ’68’den farklı olarak; öğretim üyeleriyle öğrenciler arasında bu kez açık bir ‘dayanışma’ görülüyor” diyerek sözünü sürdürüyor kaldığı yerden Alberto Toscano: “Kâh öğrenci hocayı; kâh hoca öğrenciyi bu dayanışmaya davet ediyor. 68’de bu yoktu. Buna karşın ’68’de otoritenin her türlüsüne başkaldıran; ‘cinsel özgürlük’ ve ‘sekülerleşme mücadeleleri’ gibi mücadeleler söz konusuydu. Günümüz öğrenci eylemlerinde bu tür (kapsayıcı, evrensel, uzun soluklu) boyutlar yok. Öğrenciişçi ilişkisine gelince… Astronomik harç ve giderlerdeki artış, öğrencileri masrafları karşılamak adına ‘işçilik’ yapmaya/ ‘işçi’ olmaya itiyor. Bu zorunluluk, öğrencilerle çalışan kesimler arasında yeni dayanışmalar, yeni bağlar kurulmasına yol açıyor. Belli bir süre sonra işçi sendikalarının da harekete bu sebeple katılması beklenebilir.” Kısaca toparlayacak olursak ’68’le en büyük fark; 2010 eylemlerinin, ’68’in ideolojik boyutundan tümüyle yoksun olması. Bugünkü öğrenci eylemlerinin ardındaki tetikleyici güç, “harçlardaki astronomik zamlar” gibi somut ve son derecede yaşamsal problemlerden kaynaklanıyor. ’68’in “dünyayı değiştirmek” gibi bir iddiası ve rüyası vardı. Bugünün gençleri “rüya” peşinde değil, öncelikle kendilerini ve de geleceklerini kurtarmak peşinde. ‘Papa tehlike gördü’ WikiLeaks’in sızdırdığı diğer bir ABD diplomatik mesajında da Katolik dünyasının asıl adı Ratzinger olan lideri Papa 16. Benedict’in de Türkiye’ye bakışıyla ilgili bir diplomatın şu tespiti aktarılıyor: “(Ratzinger) Müslüman bir ülkeyi AB’ye kabul etmenin Avrupa’nın Hıristiyan köklerine sahip olduğunu anlatmaya çalıştığı davasını zayıflatacağını net bir şekilde anladı.” GELİŞMİŞ ÜLKELERE DESTEK VAR İklim değişimine BM’den frenleme Dış Haberler Servisi Meksika’da yapılan dünya iklim konferansında, iklim değişikliğiyle mücadele için, “Yeşil İklim Fonu”nun kurulmasının da yer aldığı, iddialı olmayan bir plan kabul edildi. Meksika Dışişleri Bakanı Patricia Espinosa, Cancun’da yapılan iki haftalık görüşmelerin sonunda delegelere hitaben, “Bu, iklim değişikliği konusunda yeni bir uluslararası işbirliği dönemi” dedi. Üzerinde mutabakata varılan anlaşma, gelişmekte olan ülkelere iklim değişikliğiyle mücadele için yıllık 100 milyar dolar ayrılması, yağmur ormanlarının korunması ve temiz enerji teknolojilerinin paylaşımını öngörüyor. Anlaşma, Kyoto anlaşmasının 2012’den sonraya uzatılması yönünde bir taahhüdü ise kapsamıyor. Sera gazlarının azaltılması konusunda gelişmiş ülkelerden fazla talepte bulunmadığını belirterek plana karşı çıkan Bolivya, paketin onaylanmasının bu konuda mutabakat sağlanması gereğini ihlal ettiğini ileri sürdü. Espinosa ise Bolivya’nın itirazının not edileceğini ancak bunun 190 ülkenin anlaşmasını raydan çıkarmasına izin verilmeyeceğini belirtti. Geçen yıl Kopenhag’da yapılan iklim konferansından bağlayıcı sonuç çıkmaması nedeniyle Cancun’daki toplantı konusundaki beklentiler düşüktü. Cancun’da kabul edilen anlaşmaların çoğu, Kopenhag’daki bağlayıcı olmayan anlaşmaları teyit ediyor. Intel® Core™ i5 661 işlemci ‘Neoliberal hükümet politikalarına tepki’ Avrupa’da ülkeden ülkeye yayılma eğilimi gösteren eylemler üzerinde epeydir çalışan ve kalem oynatan Toscano’ya; İngiltereFransaİtalya’daki hareketler arasındaki benzerlik/farklılıkları soruyorum: “Avrupalı gençlerin hepsi, özde neoliberalizm krizi karşısında hükümetlerin aldığı benzer önlemlere tepki gösteriyor” yanıtını veriyor bu soruya muhatabım. “İtalya’daki hareket, İngiltere’ye nazaran daha güçlü bir devlet sistemi içinde yer alan bir üniversite sektöründe ceryan ediyor. Çizme’de daha kireçlenmiş ve ‘yaşlı’ bir üniversite yapısı söz konusu. ‘Geçici sözleşmeler’ dışında gençler için iş bulabilmek Çizme’de artık imkânsız denecek kadar zor. Fransa’daki sorunlar da, uzaktan izleyebildiğim kadarıyla İtalya ile benzeşiyor. İsyana dolayısıyla bu sıkıntılar da ekleniyor. Her halükârda baş gösteren çok ciddi bir ‘sınıf’ (sosyal mobilite) sorunu var. Bu sorun; İtalya ve Fransa’ya nazaran, İngiltere’de daha büyük bir açıklıkla tartışılıyor.” ‘Hareket sendikalarla siyasileşir’ Toscano’ya son olarak, Avrupa’nın nicedir konuştuğu öğrenci hareketlerinden, zaman içinde bir “siyasi sonuç” çıkıp çıkmayacağını soruyorum. Muhatabım bir “siyasileşmenin” ancak geniş çaplı bir sendikal hareketin tetiklenmesiyle mümkün olabileceğini söylüyor. “Hükümet politikalarına tavır alan/karşı çıkan bir siyasi stratejinin ancak sendikaların devreye girmesiyle fitillenebileceğini” belirtiyor. Sol partiler adına ise “şimdilik” diyor; “İngiltere ve İtalya’da öğrenci eylemlerine sol kanattan gelen destek, bir dizi jest ve sol retoriğin ötesine geçmiyor.” ’68’in rüyaları görüldüğü gibi çok uzak. Ama alttan altta taşlar oynuyor ve kim bilir Avrupa’nın bu “öfke kışında”, zarlar belki yeniden atılıyor. [email protected] PFIZER’DAN YALANLAMA BELEDİYE BİNASINA SALDIRI Arjantin’in başkenti Buenos Aires’in Indoamericano Parkı’nı mesken tutan çoğunluğu yabancılardan oluşan bir grubu tahliye etme girişiminin iki kişinin ölümüyle sonuçlanmasının ardından çıkan olaylarda 4 kişi öldü. Öfkeli bir grup belediye binasını tahrip etti. (Fotoğraf: AFP) Dış Haberler Servisi İlaç üreticisi Pfizer şirketi dün gazetemizde yer alan ve firmanın Nijerya’da denek olarak kullandığı 11 çocuğun ölümüne neden olduğuna ilişkin WikiLeaks’te ABD yetkililerine dayanarak aktarılan iddialara ilişkin gönderdiği açıklamada, şirketin 1996 yılında yapılan söz konusu çalışmayla ilgili herhangi bir suiistimal ya da hükümlülüğü reddettiğini ve çocuk ölümleriyle ilgili Nijerya hükümeti tarafından şirket aleyhinde açılan davanın da hükümet ile mahkeme dışında varılan anlaşma ile sonlandırıldığını bildirdi. C MY B C MY B