Katalog

Iflas nedeni olarak sağlık faturalan: Bir tek ABD'de mi? CEM SUNGUR Doktorlar, hukukçular ve sosyologlar birlikte yürüttükleri çalışmada 2007 yılında ABD'de toplum genelinde en sık rastlanan iflas nedenlerini incelediler. The American Journal of Medicine adlı dergide yayınlanan Himmelstein ve arkadaşlarının araştırması, iflasların en az yüzde 63'ünün sağlık faturalarını ödeyememekten kaynaklandığını ortaya koydu. Bu oran 1981 yılında sadece yüzde 8'di. Iflaslardan en çok etkilenen orta sınıfta yer alan ailelerdi ve yüzde 92'sinin sağlık sistemine borcu 5 bin doların üzerindeydi. Bulguların "bir tek ABD'de olabilir" başlığı ile ele alınması çok doğru olmayabilir. Öte yandan araştırma, bu kadar zengin bir ülkede, sağlık sisteminin yetersizliğinin algılanması konusunda yeni bir vesile oldu. 13 Ağustos'ta The New York Times, tam da sağlık sistemi konusundaki tartışmaların alevlendiği bir dönemde, sütunlarına önemli isimleri konuk etti. "On Adımda Daha lyi Bir Sağlık Sistemi" adlı makalede vergileri arttırmak ve harcamaları kısmak dışında farklı bir yaklaşım olabileceği belirtiliyor. Gavvande, Bervvick, Fisher ve McClellan dörtlüsüne göre, sağlık hizrheti sunuş biçimi değiştirilebilirse daha etkili ama daha az maliyetli bir sağlık sistemine ulaşmak olası. Bu nedenle ABD'nin 306 farklı bölgesindeki hastane sistemleri arasında, hem yüksek nitelikli sağlık hizmeti sağlayan hem de maliyetlerini düşük tutabilen hastane sistemlerini incelediler. Başarılı gördükleri 74 bölgeyi mercek altına yatırdılar. Yazarlara göre Avrupa'da bu tür sağlık sistemleri var. Hatta ABD'de Mayo Clinic ve Cleveland Clinic gibi yerel benzerleri de var. Bu iki prestij merkezinin bazı özgün yapılanmaları var. Örneğin hekimlere her bir hizmet için ücret ödenmiyor ve hekimler maaş ağırlıklı ücretlendiriliyorlar. ABD'nin başka bölgelerinde ise sağlık hizmetlerinin niteliğine daha fazla odaklanarak maliyetleri azaltmayı başaran uygulamalar var. örneğin Cedar Rapids'in yöneticileri tomografilerin gereksiz kullanımına odaklanmışlar. llk analiz sonuçları onları hayrete düşürmüş çünkü 300 bin nüfuslu bir toplumda 52 bin tomografi çekildiğini ve bunların çoğunun da gereksiz olduğunu fark etmişler. Ayrıca her bir tomografide, bireylerin olağan bir akciğer grafisinden bin kat daha fazla radyasyona-hedef olduklarını da not emişler. Büyük bir hekim grubunun yöneticisi olan kalp cerrahı Dr. Levett'in "sonuçlardan utandım" dediğini de belirtiyorlar. Aslında yazarlara göre utanç tablosu yerel değil genel. ABD'de 300 milyon Amerikalı için yılda 62 milyon tomografi çekiliyor. Portland'da ise hekimler, devlet görevlileri, sigorta şirketleri ve toplum liderlerinin işbirliği ile yürütülen projede sağlık hizmet niteliğinde belirgin düzelmeler sağlanmış. Dört yılı aşkın süredir yürütülen bu projede, hekimler, ilaç hataları dahil olmak üzere, 60 farklı kalite ölçütünün kayıtlarını tutmuşlar. Belirli aralıklarla ve gönüllü olarak bir araya gelip sonuçları tartışıyorlar. Sacramento'da ise serbest piyasa ekonomisi ortamının getirdiği rekabet, dört büyük sağlık grubunun zaman içinde hastane yataklarını daha verimli kullanmasını ve zamanında çok pahalı olan sağlık hizmetlerinin giderek ucuzlamasını sağlamış. Yani değişik bölgelerde çok farklı çözümlerle aynı sonuca ulaşılmış. Toplum, sağlık çalışanları ve değişik denetim mekanizmaları, sağlık hizmetlerinin maliyetlerin kontrolü için, yegane yöntem olarak hizmetin niteliğinin ve hasta güvenliğinin sağlanması olduğu üzerinde uzlaşırlarsa çözüm kendiliğinden sağlanmış oluyor. [email protected] lCumhuriyet LFTA ;ONU figen__atalay(o yahoo.com cvk 22 AĞUSTOS 2009 CUMARTESİ 5 Küçük çevre•• • • • • • • • • gonullulerı ğretmenr eşıl E! Kitabı'nddn Elektromanyetfl açabileceği soruııları in... • Telcvizyonu en £M izleyin ^^^^W^1^P • Bilgisayar başmda çalışırken ekrandaü az 60 cm uzakta otunın • Bilgisayarda ekran fıltresi kullanın • Bilgisayar başmda çalışırken düzcnli aralıklarla ara vererek dinlenin • Gerekmedikçe cep telefonu kullanmayın • Cep telefonuyla uzun süre konuşmayın • Cep telefonunu kullanmadığınız zaman bedeninizden olabildiğince uzakta tutun • 16 yaşından küçüklere cep telefonu kullandırmayın • Elektrikli battaniye kullanmayın Her çocuk sonatı hak ediyor Başak Kültür ve Sanat Vakfı, "Her Çocuk Sanatı Hak Ediyor" felsefesi ile lstanbul'u dolaşıyor. Başak Gezici Sokak Atölyesi eğitimcileri, ilk olarak Ataşehir ilçesinin Kayışdağı mahallesindc, daha sonra da Zeytinburnu'nda bölge çocukları ile sanatsal çalışmalar yaptılar. Biyolog Mevlüt Durmuş, kolesterolün zararlı olduğu yönündeki yaygın inanışı, temelde ilaç tekellerinin tercihlerinin sonucu bilim dışı bir iddia olarak görüyor. Sultan Ciftiği ilçesine bağlı Gazi mahallesindeki buluşmada ise çocuklarla heykel çalışması gerçekleştirildi. "Bir heykeltraş olsan" temalı öğretici oyunlar oynayan çocuklar, gün sonunda dinazorlar, trafık lambalan, köpekler, kaplumbağalar gibi onlarca heykel yaptılar. Başak Gezici Sokak Atölyesi, daha sonraki günlerde Çamlıca tepcsindeki Kirazhtepe, ardından da Yavuztürk Mahallesi Ayvacık Sokağı'nın çocuklarıyla buluştu. Yeşil Kutu Çevre eğitimi Projesi ile bu yıl 600 bin öğrenciye çevre bilinci aşılanması hedefleniyor Hepimizin birer "ekolojik ayak izi"miz var. Bcsin üretmek, su elde etmek, Cİr > c:M yaşadığımız evi yapmak, ATALAY giydiğimiz giysileri üretmek gibi gereksinimlerimizi karşılamaya yönelik etkinliklerimiz için gereken toplam alan, ekolojik ayak izimizi oluştumyor. Bu "lz"le doğayı etkiliyoruz. Ekolojik ayak izimizin ölçüsünü bilmeli ve dünyanın geleceği için ekolojik ayak izlerimizi küçültmemiz gerekiyor. Çocuklar, çevreye büyüklerden daha duyarlı. Birçok yetişkinin bilmediği, bilse de umursamadığı Ekolojik Ayak Izi gibi birçok konuyu Yeşil Kutu Çevre Eğitimi Projesi ile öğrcniyor ve evde anne- babalanna aktanyorlar. Bölgesel Çevre Merkezi (REC) tarafmdan geliştirilen Yeşil Kutu Çevre Eğitimi Projesi, Türkiye'de Milli Eğitim Bakanlığı ile Çevre ve Orman Bakanlığı'nın işbirliğiyle yürürülüyor. 2008 ve 2009'da projenin sponsoru olan Bosh Ev Aletleri'nin desteğiyle harekete geçirilen Yeşil Kutu Çevre Eğitimi Projesi, gelecek nesillerin çevreye duyarlı vatandaşlar olarak yetiştirilmesini amaçlıyor. Bölgesel Çevre Merkezi Direktör Yardımcısı Kerem Okumuş ve Bosch Ev Aletleri Pazarlama Müdürü Neylan Siier'in verdikleri bilgilere göre, Yeşil Kutu, öğrencilerin çevrenin korunması ve sürdürülebilir kalkınma konularında bilgi ve farkındalıklannı artırmalanna yardımcı olacak çok yönlii bir eğitim seti. Proje kapsamında Yeşil Kutu'yu nasıl kullanacaklan konusunda eğitilen öğrctmcnler, daha sonra 10-14 yaş grubundaki öğrencilere ulaşarak eğitim veriyor. öğretmen eğitimleri iki yöntemle gerçekleşiyor. öğrctmcnler dört ildeki sabit eğitim noktalarına veya proje kapsamında Yeşil Vagon'a dönüştürülcn TCDD Konfcrans Vagonu'nun uğradığı illerde Yeşil Kutu'nun eğitim programlarında ne şekilde kullanılacağı konusunda eğitiliyor. 2008 yılında Malatya, Elazığ, Muş ve Van'da öğretmenlerle buluşan Yeşil Vagon, 2009 yılında ise Niğde, Adana, Mersin ve Karaman'da öğretmenlere uygulamalı eğitimler verdi. Yeşil Kutu'nun yıl sonuna kadar 81 ilde kullammının yaygınlaştınlması düşünülüyor. Cevre dersi Öğrencileri birer bilgi deposuna dönüştürmek yerine tarihi değer ve davranışların gelişmesini sağlayacak biçimdc tasarlanan Yeşil Kutu, cğitiıncilerin var olan her derstc çevıeyle ilgili bir bağlantı kurmalannı sağlayıp öğrencileriyle karşılıklı çözümler geliştirmclerine yardımcı oluyor. Proje kapsamında, 2009 sonuna dek 5 bin 600 öğretmen aracılığıyla 600 bin öğrenciye çevre bilinci aşılamayı ve Türkiye'de bulunan yaklaşık 11 milyon ilköğretim öğrencisinin yüzde 5'inden fazlasına ulaşılması hedefleniyor. Bir mobil eğitim üssü olarak tanımlanabilccck Yeşil Vagon, dünyanın birçok ülkesindc sürdürülen Yeşil Kutu Çevre Eğitimi Projesi'nin Türkiyc ayağına özgü bir uygulama. Plazma televizyon, ses ve göriintü sistemleri ile dizüstü bilgisayar gibi her türlü teknik altyapıya sahip Yeşil Vagon sayesinde, Yeşil Kutu Çevre Eğitimi Projesi çok daha fazla öğretmene ve öğrenciye ulaşıyor. Yeşil Kutu Çevre Eğitimi Projesi, sadece Türkiye'nin değil Bölgesel Çevre Merkezi 'nin faaliyette bulunduğu diğer 13 ülkede dc eğitimlerini sürdüriiyor. Bu ülkeler, Arnavııtluk, Azerbeycan, Bosna Hersek, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Kosova, Makedonya, Karadağ, Polonya, Rusya, Sırbistan ve Slovakya. Polonya'da proje daha ileri taşımnış ve Yeşil Kutu Çevre Eğitimi Projesi'nin içeriği ilköğretimde okutulan çevre dersinin progjcarpına ,a!ahil edilmiş Kolesterolü nasıl bilirdiniz? GAMZE ERBfL Mevlüt Durmuş, yüksek lisansını biyokimya dalmda yapmış, bugün emekli olmuş, kendi ifadesiyle "normal, sıradan bir biyolog." "Kolesterol ve Akıl Oyunları" dördüncü kitabı ve kolesterolün masumiyetini savunuyor. Bu molekül hakkındaki önyargılar sürdükçe ve birileri kolesterolü günah keçisi olarak gördükçe kitaplannın sayısınm artacağını söylüyor. Kolesterol hakkındaki genel kabul görmüş görüşleri karşıya alan Dunnuş, bu konudaki yaklaşımım bizlerle paylaştı. - Bize uzunca bir süredir kolcsterolle ilgili söylenenler sizce neden yanlış ve nasıl bu aşamaya gelindi? Kolesterolü zararlı gösteren araştırmalar gerçeklere dayanmaz, hep istatistiksel varsayımlara dayalı ötelemelere yer verilir, gcleccğe atıf yapılır. Kolesterolü tek parametrede mutlak suçlu göstermek için bazı istatistiksel oyunlara, bilimsel yalanlara mutlaka başvurmanız gerekir. Bilim ve bilimsel bulgular aslında hiçbir zaman yaşamlan ve varolan gerçeklcrle çatışamaz. örneğin yağlı besinlerin kalp hastalığı yaptığı, kan kolesterolünü yükselttiği evrensel bir yalandır. lhtiyaç duyduğum günlük kalori miktannı (1500— 2000 kalori) aşmadan ve karbonhidrat almadan, yumurtayla, yağlı etle, bol yağlı sütle kilo verebiliyor ve yüksek olan kan kolesterolümü düşürebiliyorsam günümüz "kolesterol teorisi"nde çok ciddi bir bilimsel sorun vardır. - Kolesterol üzerine en çok bilinen iddialardan biri kalp krizi ve damar sertliğiyle ilişkisi. Siz bu konuda farklı iddialar ileri sürüyor ve birçok araştırmayı bilimsel bulmuyorsunuz. Bunun için elinizde yeterli bilimsel bulgu var mı? Aslında çok şey var. Şimdilik basit bir örnek bu olayı daha anlaşıhr kılacaktır. Bir kalp cerrahına, damar sertliğine bağlı kalp krizi geçiren hastalanndaki kolesterol düzcylcrini sorduğunuzda, ameliyat olan insanlann en az yarısmm kolesterolünün nonnal olduğunu söyleyecektir. Fakat hem kolesterolü yüksek olan hem de normal olan insanlann damar tıkanıkhğı bilimsel anlamda "gerçek"tir. Yani bu insanlann damarları bir şekilde, bir etkenle tıkanmıştır. Bu gerçeklik asla değiştirilemez. Söz konusu damar sertliği veya aterom plaklan gerçeğini oluşturan nedeni insanlara sadece kandaki yüksek "kolesterol molekülleri" olarak sunmanız, kolesterolü normal olan insanlann damarlannda oluşan damar sertliği ve aterom plaklan gerçeğine ters düşer. Oysa şu ana kadar "yüksek kolesterolü zararlı gösteren" bütün akademik çalışmalar kolesterol miktan düştükçe kalp krizi riskinin azaldığı iddia eder. Bu durumda yaşamlan gerçeklerle, istatistiksel söylemlerle oluşturalan spekülasyonlar çatışır. Ya kan kolesterolü normal olduğu halde kalp krizi geçirenler, kalp krizi filan geçirmiyor, ya da kolesterol yükseldikçe kalp krizlerinin artacağı iddiasında bulunan araştırma ve teorilerde ciddi bir sorun var. Oysa, gerçeklerle örtüşmeyen "kolesterol zararlı" düşüncesini içeren binlerce akademik yayının havalarda uçuştuğunu İlaç kullanmak tedavi değildir'- Neden kolesterolün ilaçlarla (statinlerle) düşürülmestne karşısınız? Bu durumun birçok nedeni var. Düşük kolesterol ve ilaç kullananlarda kanser vakalannın artışından tutun da, hafıza kaybına kadar. Gerçek temel neden ise son derece basit! Kolesterol ilaçlan özellikle karaciğerdeki hücre içinde kolesterol yapımını durduruyor, oysa kolesterolün yükselme nedeni karaciğerdeki kolesterol yapımıyla ilişkili değil. Doktorların sıkça söylediği gibi, karaciğer hücreleri fazla kolesterol ürettiği için kandaki kolesterol yükselmez. Üretilen ve kana geçen kolesterol tüketilmediği, karaciğer tarafmdan geriye alınmadığı için kanda kolesterol yüksek görülür. Kısaca yüksek kolesterol fazla üretim değil, kanda zamanla ortaya çtkabilen birikim sorunudur. İlaç şirketleri ve bazı uzmanlar ise yüksek kolesterolü fazla üretim soıunu olarak ortaya koyarlar. Böylece insanlara bolca ilaç satma fırsatı bulurlar. Konuyu daha iyi kavramak için biz bu durumu bir havuz olarak düşünelim. Bu havuzunuzu sürekli dolduran ve boşaltan musluklar olsun. Suların havuza eşit dolduğu ve boşaldığı durumda havuzda bir taşma olmaz. görürsünüz. Özellikle uluslararası ilaç şirketleri bu yayınlan çok sever. 'Yağların kalbe faydası var7 - Siz kitabınızda kolesterol moleküllerinin değil, kolesterol gibi yağları taşıyan çeşitli parçacıkların (HDL, LDL, VLDL) fıziksel yapılarındaki değişimlerin, özellikle yağları taşıyan parçacıklardaki küçülmenin önemli olduğunu söylüyorsunuz. Bu konuda neler yapılabilir? Unurulmaması gereken, insanlanmıza söylenmeyen nokta şudur; kolesterol, kanda yağlan taşıyan partiküllere mutlak bağımlı olan bir moleküldür. Bu durumu özellikle kardiyoloji dünyası çoktan unutmuş ya da gönnezden gelmektedir. Yani kanda partikülleriniz yoksa kanda hiç kolesterol bulunamaz, kolesterol molekülü kanda tek başına kafasına göre gezintiye çıkamaz. Bunun tam tersi de geçerlidir. Kanda birim alanda bulunan partikül sayısı (özellikle LDL partikülü) ne kadar fazlaysa, total kolesterolünüz de o kadar yüksek olur. Gerek kötü olarak adlandırdığımız LDL , gerekse iyi olarak büdiğimiz HDL partikülü kanda yeteri kadar kolesterol ve omega-3 gibi faydah yağ asitlerini bulamıyorsa, partikül yapılan mutlaka küçülür ve partiküller karaciğere geri •ı Kolesterol gibi moleküllerin yapım ve yıkımlarda sorun olmadığı sürece her şey yolunda gider. Fakat farklı moleküllerin yapımlarında veya yıkımlarında ortaya çıkan sorunlar, canlı yaşamını, canlının yaşam kalitesini zamanla bozar ve çeşitli sorunlar, hastalıklar ortaya çıkarır. Kolesterol ilaçlan (statinler) insan karaciğer hücrelerindeki hatalı bölgeleri değil, tam tersine hatalı olmayan, karaciğer hücrelerindeki sağlam bölgeyi etkileyerek kandaki kolesterolün düşmesini sağlıyor. - Peki bu sorunun çözümüne illşkln olarak ne söylüyorsunuz? Herkesin çok iyi bildiği klasik bir deyim vardır: Sivrisineklerden kurtulmak için, mutlaka bataklığı kurutmalısınız. Fakat sivrisinek ilacı üreten büyük bir şirketiniz varsa, asla bataklıkların kurutulmasını da istemezsiniz. İlaç kullanırsınız sinekler bir süre kaybolur, fakat sonra tekrar ortaya çıkarlar. Bu durum, sizin ömür boyu ilaç kullanacağınız anlamına gelir ve ilaç şirketlerinin de istediği budur. döncmez, kanda birikir, kolesterolün yüksek çıkmasına | neden olurlar. Partikül yapılann ' normalleşmesi için genel olarak yağlara ihtiyaç var. Omega-3 çok faydalıdır, çünkü partikülleri küçülmekten kurtanr ve nonnalleştirir. Bu nedenle birçok yağlı besin ashnda kalp için yararlıdır. Tabii aşınya kaçmadan ve günlük ihtiyaç duyulan . kalori miktanm aşmadan. 'Kolesterolün düsürülmesi zararlı' - Peki yüksek kolesterol neyin belirtisidir? Daha da önemlisi sizce kolesterol neden yükselir? Kolesterol yüksekliğinin hiçbir anlamı yok mu? İnsan yaşamının devamı için gcrekli iki temel olgu vardır. Bunlardan birincisi canlıda değişik farklı moleküllerin yapımı, diğeri yapılmış olan bu moleküllerin işlenmesi, kullanılması ve ortadan kaldırılması. Uzmanlann aklına gelmeyen sorun burada başlar. Söz konusu kolesterol ile ilişkili gcrek moleküler yapım, gerekse yıkım olaylannda öncelikli rol karaciğer organındaki hücrelerimizdedir. Bütün bu kolesterolle ilişkili işlerden sonuçta karaciğer hücreleri sonımludur. Gerek kolesterolün üretilip partiküllerlc birlikte kana vcrilmesi, gerekse kandaki kolesterol taşıyan partiküllerin kandan toplanması karaciğer hücrelerinin birincil işidir. Kolesterol yüksekliği başkalanna neyi gösteriyor ben bilemem, fakat bana doğrudan karaciğer hücrelerinin işleyişinde, hücresel kolesterol yapım ve yıkım olaylannda bir hata olduğunu gösteriyor. Kolesterol benzeri önemli yaşamsal moleküller yapım ve yıkım hataları olmadan, kanda hiçbir şekilde yükselemez.