Katalog

[email protected] 22 AĞUSTOS 2009 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Çiftlik Ağası Seçimle işbaşına gelmiş iktidar, başbakan, ba- kanlar, Meclis, Cuhurbaşkanı.. yasal yetki ve so- rumlulukların kullanılması algılaması hak götüre, gü- cü gücüne yettiği ölçeklerde, hepsi de kendi ikti- dar alanları içinde, çiftlik ağası gibi davranmayı ken- dilerine o kadar yakıştırdılar, toplum öylesine ka- bullendi ki... Yönetim anlayışındaki keyfiliği, güç gös- terisiyle, saldırganlıkla, karşı duruşları yıldırmaya yö- nelik pervasızca sergilemekte bir sakınca görmü- yorlar... Elbette demokrasi kültürümüzün eksik- liğinden, güce boyun eğme kültüründen yararlanı- yorlar... Yoksa hortlayan aşiret-tarikat-cemaat, her türden altkimlik, yüzyıllar öncesinin ilkel kültü- rel değerlerine sığınma daha mı belirleyici?.. Yıllarla, sendikacı raconu içinde şaşkınlıkla, içim sızlayarak izler dururdum; “İşçi sınıfının ör- gütünde, bireysel ilişkilerde en diktatörce davranan, yukardan bakan tipler sendikal lider olarak nasıl siv- riliyorlar?” diye. 12 Eylül sonrası, siyasal partiler- de yaşanan travmanın ardından, parti içi dikta- törlüğün hem yasa-tüzükler ile örgütlenme mo- deline, hem de ilişkilere yansımasının günahını 12 Mart, 12 Eylül darbelerine yüklemek meğerse kolaycılıkmış. Aradan yıllar geçti, bir dizi AB kriterlerine, de- mokrasiye açılım anayasal, yasal değişiklikleri gündeme geldi. Milletin vekili kimliğinden liderin kimliğine dönüşüm, yozlaşma, parti değerlerini bi- le sorgulayamayan, kaderini liderine bağlamış milletvekili kimliği, daha doğrusu kimlik defor- masyonu katlandıkça katlandı. Demokrasi kriter- leri, nefes alabilme adına koalisyon iktidarlarını arar olduk. Hiç değilse partiler dengeleri içinde kimi de- netim çarkları işletilebiliyordu. Sendikacılıkta yaşayarak biliyoruz ki, olmayan sendika içi de- mokrasi ancak sendika çokluğu içinde, rekabet- le birazcık denetlenebiliyordu. 12 Eylül’ün ardın- dan o da bitti. Sendika ağalığı sendikal güç dip- lerde olduğu için gündemde olmasa da sendikal kimlik, değerler, işçi sınıfı çıkarlarının savunulma- sı sıfırlandı gibi... Yine de AKP, Erdoğan hükümetlerinin yönetim anlayışı, diktatoryal eğilimleri, ülkemiz insanı, kay- naklarına çiftlik ağası gözüyle bakılıp, çiftlik ağası gibi yönetim erkinin kullanılmasına, keyfiliğe, per- vasızlığa, densizliğin vardığı dozlara baktığımızda.. her olayda bir kez daha dudak uçuklatmamak ola- sı değil; Başbakan Erdoğan’ın hoşlanmadığı sorular karşısında verebileceği sert tepkilerden dene- yimli haberci arkadaşlarımız, son derece ölçülü, gü- nün haberinden bir soru yöneltiyorlar; 3. köprü pro- jesine ilişkin haberlerin, Tarabya-Beykoz hattının doğru olup olmadığını öğrenmeye çalışıyorlar. Başba- kan Erdoğan çok rahat “Henüz kesinleştirmedik. Ben, Belediye Başkanı, Bakan.. birlikte son bir havadan uçuş yapıp son kararı vereceğiz...” diyor. Gelen haberlere göre zaten bu hat üzerinde yan- daşlara çıkar sağlayan satışlar, yağmanın kaymağı yenmiş, son rötuşlar gündemde. Üstelik benzer te- kil irade daha önce de kullanılmış. Bir sürü uzman- lık kurumu raporu, 3. köprünün trafik sorununu çözmeyeceğini saptarken, son kalmış yeşil alanla- rın, ormanların, su kaynaklarının kirlenmesi, katliam planı içeriğini tüm boyutları ile sergiliyorlar... Yan- daşların zenginleştirilmesi, gereken yerlere gereken paylaşım paylarının, diyetin ödenmesinin ötesinde, işlevi yok. Biraz eski gazeteci olduğum için geçmişten ku- lağımda kalmış teknik bilgiler, raporlar da var; kamu yararı, her anlamda İstanbul’un güneyinde yoğun- laşmış yerleşimin Kocaeli, Tekirdağ yönlerinde kay- dırılmasını ancak öngörüyordu. Bir zamanlar yapılan İstanbul nâzım planlarında yerleşimin kuzeye kay- dırılması cinayetle eşdeğerdi. Dahası iki yaka trafik akımının, nüfus yoğunluğunun arttırılması da aynı şekilde cinayet algılaması kapsamına giriyordu. Dö- nemlerin uzman kuruluşları, planlamacılarının köp- rülere karşı duruşları dinozorluktan değil, dünya stan- dartlarında kentleşme değerlerinin savunulmasın- dandı. Olan oldu da... İki köprüden sonra çok ciddi paralar yatırılmış tünel, kamu, toplu geçiş projeleri bi- le gerçekleştirilmeden, kent içi trafiğe en küçük bir katkısı olamayacak 3. köprü tutkusu neden? Dün Erdal Atabek, Miyase İlknur ile birlikte Mus- tafa Balbay’ı ziyarete gitmiştik. Cumhuriyet okur- larına sevgilerini, saygılarını aktarma görevini yeri- ne getirmek isterim. Ama o arada sanırım bir başka suçtan bir yakınını ziyarete gelmiş, DİSK Lastik-İş’ten eski bir sendikacı ile karşılaştım. Satır arası gö- rüşmemizde altını çizdiği iki vurgulamayı, konumuzla çakıştığı için sizinle de paylaşmak istedim: “Hiç bu kadar keyfi, diktatoryal yönetimle, bu kadar tepkisiz, şaşkın, dağılmış bir toplum duruşu ile yüz yüze gel- memiştik. Bence iki temel nedeni var; cemaat, İslamcı, her tür ayırımcı kimlikle.. demokratik kurumlardan çok daha güçlü örgütlenmeyi beceriyorlar. Bizim kamu yararı kültürümüz, kimliğimiz, insan eksenli sol değerlerimizle yapamadığımız, yapmayacağımız çı- karcı yaklaşımları, pervasız, kılıktan kılığa bürünerek gösteriyorlar...” [email protected] Türkiye gibi ‘Beyaz Liste’de bulunan ülkeler, İsviçre ve diğer ülke bankalarõndaki hesaplarõ isteyebilecek Ekonomi Servisi - Ekonomik İş- birliği ve Kalkõnma Örgütü (OECD) ta- rafõndan yapõlan yeni bir çalõşma çer- çevesinde, Türkiye gibi OECD’nin “Beyaz Listesi” içinde bulunan ülke- lerin, İsviçre ve diğer ülke bankala- rõndaki Türkiye kaynaklõ hesaplarõ is- teme haklarõ olacak. AA muhabirinin derlediği bilgiye göre Türkiye, OECD bünyesindeki Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) ilkelerine uymasõ nedeniyle, “Beyaz Liste”ye dahil ülkeler arasõnda yer alõ- yor. ABD, Almanya, Fransa, İngilte- re, Japonya, Çin gibi ülkelerin de yer aldõğõ “Beyaz Liste” bu ülkelere, “Vergi Cenneti” olarak kabul edilen ve gizli hesaplarõn bulunduğu ülke- lerdeki hesaplarõ ayrõcalõklõ olarak is- teme hakkõ getiriyor. İsviçre başta olmak üzere, Lük- semburg, Belçika, Avusturya ve Al- manya gibi ülkelerde, Türkiye kaynaklõ 20 bini aşkõn hesapta, 100 milyar do- larõn üstünde bir paranõn bulunduğu be- lirtiliyor. 100 milyar dolar var Sadece İsviçre’deki hesaplarda 60 milyar dolarõn üstünde para bulundu- ğu belirtilirken, diğer ülkelerdeki he- saplarla birlikte 100 milyar dolarõ aşan paranõn Türkiye’ye dönüş yolu- nun açõlabileceği kaydediliyor. ABD yönetiminin, İsviçre bankasõ UBS ile yaptõğõ anlaşmanõn “Beyaz Liste” üyesi diğer ülkeler için örnek oluşturacağõ ve bu ülkelerin de, İs- viçre’deki hesaplar konusunda bilgi is- teyebileceği belirtiliyor. ABD yönetimi ile İsviçre’nin ban- kacõlõk devi UBS, gizli hesaplarõn öğ- renilerek açõklanmasõ konusunda an- laşma imzalamõştõ. Bu anlaşmanõn hõzlandõrõlmasõnda, küresel mali kriz çerçevesindeki likidite sõkõntõsõnõn da etkili olduğu belirtiliyor. UBS’nin, ABD Gelir İdaresi tara- fõndan istenilen 4 binden fazla ABD vatandaşõnõn isimlerini vermek zo- runda kalacağõ belirtiliyor. ABD yönetimi, 52 bin ABD vatan- daşõnõn, yaklaşõk 15 milyar dolarõnõ, İs- viçre’deki gizli hesaplarda sakladõğõ- nõ belirtiyordu. Türkiye, OECD bünyesindeki Ma- li Eylem Görev Gücü olan FATF ör- gütüne 1991 yõlõnda üye oldu. OECD; İsviçre, Avusturya gibi ül- kelere, vergi kaçõrmaya imkân veren gizli hesaplarõn açõlmasõ ve üye ülke- lerin vergi yetkililerine inceleme imkânõ tanõnmasõ konusunda bastõ- rõyordu. OECD, bunu yerine getir- meyen ülkelerin, “Kara Liste”ye alõnacağõ uyarõsõnda da bulunuyor- du. OECD’nin sõralamasõnda, ör- gütün para aklama ile mücadele, vergi kaçõrma ve diğer ilkelerini ye- rine getirme durumlarõna göre ül- keler, “Gri Liste” ve “Kara Liste” şeklinde sõnõflandõrõlõyorlar. Türkiye, OECD bünyesin- deki Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) ilke- lerine uymasõ nedeniyle, “Beyaz Liste”ye dahil ülkeler arasõnda. ABD yönetimi ile İsviçre’nin bankacõlõk devi UBS, gizli hesaplarõn öğrenilerek açõklanmasõ için anlaşma imzalamõştõ. Anlaşmanõn hõzlan- dõrõlmasõnda, küresel mali kriz çerçevesindeki likidite sõkõntõsõ da etkili oldu. Yeni çalõşma çerçevesinde ülkeler, gizli hesapla- rõ isteyebilecek. İsviçre başta, Lüksemburg, Belçika, Avusturya ve Almanya gibi ülkeler- de, Türkiye kaynaklõ 20 bini aşkõn hesapta 100 milyar dolarõn üzerinde para var. Seyrantepe’de teklif yükseldi Afa Prefabrik İnşaat, 112 milyon TL idare payõ toplam gelir ödemeyi vaat etti En yüksek teklifin sahibi Afa arsa bedeli yanõ sõra toplam satõş gelirinin 864 milyon 936 bin lirayõ aşmasõ durumunda yüzde 1 oranõnda arsa bedeli karşõlõğõ idare payõ taahhüt etti. Giresun Ziraat Odasõ, üreticiyi acele etmemeye çağõrdõ Fındık fiyatı dipte Ekonomi Servisi - TO- Kİ’nin Seyrantepe Komp- leksi ihalesinde Afa Pre- fabrik İnşaat, arsa bedeli olarak 112 milyon TL idare payõ toplam gelir ödemeyi, toplam satõş gelirinin 864 milyon 936 bin lirayõ aşma- sõ durumunda ise yüzde 1 oranõnda arsa bedeli karşõlõ- ğõ idare payõ ile en yüksek rakamõ taahhüt etti. Seyrantepe ihalesine 6 fir- ma katõldõ, katõlõmcõlardan 3’ü ihaleden çekildi. Bil- kent’teki merkezinde yapõ- lan ihalede, TOKİ Başkan Yardõmcõsõ Ahmet Haluk Karabel başkanlõğõndaki ihale komisyonu tarafõndan teklif dosyalarõ açõldõ. Karabel’in açõklamasõna göre, Aşçõoğlu A.Ş, Aşçõ- oğlu Limited Şirketi, Viat- rans AŞ, Ofton AŞ, Mey- danbey İnşaat Ticaret Sana- yi Limited, Ağaoğlu GAMA İnşaat Madencilik Turizm İt- halat İhracat Limited Şirke- ti İş Ortaklõğõ, toplam satõş geliri 1 milyar lira, toplam gelirden arsa payõ karşõlõğõ İdare payõ 70 milyon lira, ar- tan toplam satõş geliri üze- rinden yüzde 3 pay üzerin- den teklif verdi. Özkar İnşaat Ticaret Sa- nayi A.Ş, Emlak Pazarlama İnşaat Proje Yönetimi Tica- ret A.Ş İş Ortaklõğõ da İda- re payõ toplam geliri 28 mil- yon 135 bin 200 lira, toplam satõş geliri 468 milyon 920 bin lira, artan toplam satõş geliri üzerinden yüzde 4 olarak teklif verdi. Bordo Mimarlık İn- şaat Taahhüt Tekstil Maddeleri Dış Ticaret Limited Şirketi ve Teknik Yapı Teknik Yapılar Sanayi Ticaret AŞ ile Özka İnşaat AŞ-Kalyon İnşaat Sanayi Ti- caret A.Ş ihaleye katıldı, ancak teşekkür ederek ihaleden çekildiler. Komisyonun teklifleri değerlendirece- ğini ifade eden TOKİ Başkan Yardımcısı Ahmet Haluk Karabel, değerlendirmede, TOKİ payının öncelikli olduğunu, ardından da artan satış gelirinin esas alınacağını bil- dirdi. Seyrantepe spor kompleksi projesi için 27 Temmuz’da yapılan ihale de gelen teklifin çok düşük olması nedeniyle iptal edildi. İha- lede tek teklifte bulunan Siyah Kalem Mü- hendislik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, arsa bedeli olarak 64 milyon 788 bin 936 lira idare payı toplam geliri ödemeyi, toplam satış gelirinin 543 milyon 600 bin lirayı aşması durumunda ise yüzde 2 ora- nında arsa bedeli karşılığı idare payı ver- meyi önermişti. ANKARA (AA) - Tarõm ve Köyişleri Ba- kanlõğõnõn fõndõk söküm alanlarõnda al- ternatif tarõm ürünleri yetiştirilmesi ha- linde çiftçinin eline geçebilecek kazanç- lar hakkõnda yaptõğõ çalõşmayõ değer- lendiren uzmanlarõn görüşleri şöyle: ZMO Başkanõ Gökhan Günaydõn: Fõndõk yerine önerilen ürünlerin hem ekonomik hem de ekolojik olmasõ gerekir. Çarşam- ba Ovasõ’nda kesme çiçek yetiştirmeye kalksam, bu konuda ne bir tane uzman ne de bu işte çalõşacak işçi bulabilirim. Ba- kanlõk bölgenin yapõsõnõ dikkate almõyor. Özellikle 750 metrenin üzerine alternatif ürün aramak maceradõr. Hem toprak erozyonuna hem de kişilerin göçüne ne- den olur. FİSKOBİRLİK Başkanõ Lütfi Bayraktar: Masa başõnda yapõlmõş, hiçbir uygulama imkânõ olmayan, örnekleme yapõlmayan bir hadise, ciddiye alõnacak tarafõ yok. AHMET ŞEFİK TRABZON - Üretim bölgelerinde fõndõk top- lama işlemi sürerken, pazara inen ilk ürün fõndõk, 50 randõman 3.20 TL civarõnda sa- tõn alõndõ. Levant fõn- dõk 2.1-2.6 TL ara- sõnda müşteri bula- bildi. Giresun Ziraat Odasõ Başkanõ Özer Akbaşlı, rekoltenin açõklananõn da altõnda olduğunu belirtti ve as- kõlarõndaki fiyatõn 5 TL ol- duğunu açõkladõ. Üreticilerin önemli bir kõs- mõ ürününü topladõ ve harman- da kurutmaya bõraktõ. Yüksek ke- simlerde toplama işlemi sürüyor. En çok merak edilen şey, hükümetin yeni alõm ve fõndõk politikasõndan sonrasõ fiyatõn ne olacağõ idi. Hükü- metin TMO’yu devre dõşõ bõrakmasõ, FİSKOBİRLİK’i sürecin dõşõna itme- si ve fiyatõ sözde serbest piyasaya bõ- rakmasõnõn, üretici açõsõndan geçen yõl- larõ aratacak bir gelir kaybõ yaratabi- leceği kaygõsõ oluşturdu. İşte bu ko- şullarda pazara inen 50 randõman fõn- dõğõn 3.23-3.3 aralõğõnda işlem görmesi kaygõlarõn ne kadar haklõ olduğunu or- taya koydu. Giresun Ziraat Odasõ Başkanõ Ak- başlõ şöyle dedi: “Bahçeye fındık toplamak için girildiğinde rekolte düşüşünün daha fazla olduğunu gördük. Tüccar, sanayici, ihracatçı da belirlenen miktarda fındığın çık- mayacağını onlar da görüyorlar. Çiftçi de bunu artık çok iyi biliyor. Birazcık direnirsem, fındığı pazara indirmezsem, fındık çok kısa süre- de 5 lira eder diyorlar.” Büyükekşi: Rusya’nõn sözüne değil uygulamaya bakmalõ Ekonomi Servisi - Türkiye İhra- catçõlar Meclisi (TİM) Başkanõ Meh- met Büyükekşi, tam sayõm uygula- masõnõn tamamen haksõz bir uygula- ma ve tarife dõşõ bir engel olduğunu be- lirterek, Rusya’nõn Türk ürünlerine 1 yõldan beri yaptõğõ bu uygulamanõn, Rusya’ya ihracatta yaklaşõk yüzde 58’lik bir düşüş meydana getirdiğini söyledi. TİM Başkanõ Büyükekşi, Rusya’nõn geçen yõl uygulamaya koyduğu Türk mallarõna ve Türk menşeli mallara tam kontrol uygulanmasõnõ içeren genel- gesinin yürürlükten kalkmasõna ilişkin AA muhabirinin sorularõnõ yanõtlarken uygulamanõn yürürlükten kalkmasõnõn henüz çok yeni olduğunu, fiilen işle- yişi görmek istediklerini, değerlen- dirmelerini ona göre yapacaklarõnõ bildirdi. Mehmet Büyükekşi, “Tam denetimin kaldırılması uygulama- sını fiilen görmek istiyoruz. Değer- lendirmemizi ona göre yapmak is- tiyoruz” diye konuştu. Acil bir ihracat destek planõ gerekli Ekonomi Servisi - Türkiye Eko- nomi Politikalarõ Araştõrma Vakfõ (TEPAV), kriz döneminde Türki- ye’nin ihracatõnda küresel ticaretteki daralmaya paralel bir küçülme göz- lendiğini vurgulayarak, Türkiye’nin pazar kayõplarõnõn yakõndan incelen- mesi ve bunlarõ gidermeye yönelik nokta atõşõ tedbirlerin tasarlanmasõ ge- rektiğini ifade etti. TEPAV’õn “Türkiye’nin İhracat Performansı Üzerine Bir Değer- lendirme” başlõklõ politika notunda, 2008’in son çeyreğinde yüzde 13.2 azalan ihracatõn, bu yõlõn ilk iki çey- reğinde sõrasõyla yüzde 26.1 ve yüz- de 34.7 daraldõğõ hatõrlatõldõ ve Tür- kiye’nin seçilmiş sektörlerde AB’ye ihracat performansõ en fazla ihracat ya- pan 10 rakip ülke ile karşõlaştõrõldõ- ğõnda, 7 ülkeden daha hõzlõ daraldõğõ belirtildi. TEPAV, Hindistan, Çin, Romanya ve Kore’nin, Türkiye’nin geleneksel olarak yüksek ihracat yaptõğõ seçilmiş sektörlerde AB’deki pazar payõnõ art- tõrmayõ başardõğõna dikkat çekti. MALİYE TAVANI DELDİ BENZİN 21 KURUŞ ARTTI EPDK 25 Haziran’da aldõğõ kararla başlatõlan akaryakõt dağõtõm ve bayi satõşlarõna yönelik belirlediği “tavan fiyat” uygulamasõ 25 Ağustos’ta so- na eriyor. Akaryakõtta tavan fiyat uygulamasõna geçilmesinden bugüne akar- yakõt bayi tavan fiyatõ 95 oktan kurşunsuz benzinde litrede 3,05 liradan 3,26 liraya, motorinde 2,49 liradan 2,66 liraya, kõrsal mo- torinde de 2,35 liradan 2,52 liraya çõktõ. Uygulamanõn başlamasõnõn ardõndan akaryakõt fiyatlarõnda ya- şanan kõsmi ucuzlama tüketiciye son dönemde zam olarak yansõdõ. Tavan fiyat uygulamasõndan bu yana geçen 57 gün- de akaryakõt bayi tavan fiyatõ benzinde 21 kuruş, motorinde 17 kuruş, kõr- sal motorinde de 17 kuruş arttõ. KURULAN ŞİRKET SAYISI YÜZDE 21 AZALDI Kurulan şirket ve kooperatif sayõsõ Ocak-Temmuz döneminde yüzde 21.1 aza- larak 33 bin 142’den 26 bin 164’e geriledi. Aynõ dönemde kurulan ticaret unvanlõ işyeri sayõsõ da yüzde 13.7 azalõşla 26 bin 788’e düştü. TÜİK, ku- rulan kapanan şirket ve kooperatifler ile ticaret unvanlõ işyerlerine ilişkin Temmuz ayõ istatistiklerini açõkladõ. Buna göre, geçen yõlõn Ocak-Temmuz döneminde 33 bin 142 olan kurulan şirket ve kooperatif sayõsõ bu yõlõn ay- nõ döneminde yüzde 21.1 azalarak 26 bin 164’e düştü. Kapanan şirket ve koo- peratif sayõsõ da yedi ayda yüzde 2.5 artarak 5 bin 941’den 6 bin 87’ye yük- seldi. Temmuzda 2008’in aynõ ayõna göre kurulan ticaret unvanlõ işyeri sa- yõsõ da yüzde 0.8 azalarak 4 bin 81’den 4 bin 50’ye düştü. Kapanan ticaret unvanlõ işyerleri sayõsõ geçen yõlõn aynõ ayõna göre yüzde 18.1 arttõ. TEPAV UYARDI: Şimdi de umut gizli hesaplarda Hükümetin fiyatõ sözde serbest piyasaya bõrakmasõnõn, üretici açõ- sõndan geçen yõllarõ aratacak bir gelir kaybõ yaratabileceği kaygõsõnõ yaratmõştõ. İşte bu koşullarda pazara inen 50 randõman fõndõğõn 3.23-3.3 aralõğõnda işlem görmesi kaygõlarõn ne kadar haklõ ol- duğunu ortaya koydu. Ekonomi Servisi - Trakya’nõn en büyük outlet alõşveriş merkezi, 17 Eylül’de böl- genin sanayi kenti Çorlu’da açõlõyor. Av- rupa Alõşveriş Merkezleri Pazarlama Teks- til ve İnşaat AŞ tarafõndan Çorlu’da inşa edilen Outlet 12, 16 bin metrekarelik alanda 75 mağaza ile hizmet verecek. Alõşveriş merkezlerindeki maliyet sorununa farklõ bir çözüm ürettiklerini söyleyen Outlet 12 Genel Müdürü Cenk Nasiri, “Her mağazadan kira bedeli olarak ay- lık cironun yüzde 12’si alınacak, ayrıca her mağazayı standart dekorasyonda kurduk, böylece anahtar teslimi yaptı- ğımız markaları da dekorasyon masra- fından kurtardık” dedi. Markalarõn sadece sezon dõşõ ürün satacağõ Outlet 12’de ma- ğazalarõn elektrik ve aydõnlatma giderleri de işletme tarafõndan karşõlanacak. 30 milyon TL maliyetle kurulan alõşveriş merkezinin havaalanõna yakõnlõğõ ile böl- genin diğer kentlerinden ilgi göreceği bekleniyor. 2009 yõlõ sonunda beklenen ay- lõk ciro değeri 5 millyon TL. Outlet sistemi Çorlu’ya uzandı TOKİ: Taahhüt edilen pay öncelikli KARANFİL ÖNERİSİ GAYRİ CİDDİ UZMANLAR: