Katalog

iir Atlası CEYATÇAPAN Paulo Jose Miranda/ Şiirler/ Çeviren: Cevat Çapan ( Kimseler sormazdı neden büyüdügümüzu , ortekizli şair Paulo Jose Miranda 1965'te Lizbon'da doğdu. üz- bon Üniversitesi Felsefe Bölü- mü'nü bitirdi. Üç şiir kıtası, dört romanı ve bir oyunu ile Amerika başlıklı bir deneme yayım- lamış olan Miranda ilk şiirkitabı A Vos Que Nos Trai ile 1997'de Teixvia de Pascoaes ödülünü, ikinci romanı Natureza Morta ile 1999'da Jose Saramago ödülünü aldı. Birara Istanbul'da da kalan ve Türk şiiriyle ilgilenen şair bir süredir Brezilya'da yaşamaktadır. Ev Evdeki saksı, bahçeden getirilen nemli toprak. Birsigarayakıp açmasını bekliyorum... bir gülün, kanın ya da günün. Gözlerim pencereden görünen kökleri güze gömülü, çıplak, yoksul ağaçlarda. Sessizlik zaman zaman evi aydınlatıyor. Vücut, düşünüldükçe, kımıldıyor. Bir piyanoyu tutar gibi oynatıyorum ellerimi. Dünyanın yavaşça döndüğünü öğretiyor pencere. Duvara yakın yabanmersinleri Sınırlandırıyor sesin ulaşacağı boşluğu. Küçük bir yalnızlığı besliyor saksı. Kilin pariak rengi için okşuyorum onu. Daha dün paylaşıyordum 0 yumuşaklığı portakal ağaçlanyla, kuyudan eve taşınan suyla. Adımlar çamur taşımış evin içine. Pencerenin pervazında en sadık kuşlar, dengede, sanki soruyoriar yeryüzü hâlâ yeryüzü mü? Saksı sessizlik içinde, kımıldamıyor, evi izliyor, vücudu izliyor. Arkada, evin gölgesinde, böceklerin hayatının bir parçası olan mantarlara doğru gidiyorum. Yosunlar üzerinde açık külahları ocağı aydınlatıyor. Saksı kımıldamıyor, alevlerie bile. Gece oluyor. Pencere gölge ve çığlıklar. Duvann ötesinde bir nehir. Kimse söylemedi, ben kendim duyuyorum. Yann gün doğduğunda, güneş aydınlatacak dağı, Keçilerle yaşayan adamı göreceğim orada. Hep yalnız kendisi. Taş atıyor uzaklara, bir özleme uzanırcasına. Bir karısı vardı eskiden, şimdi soğuk ve adımlar tek yoldaşı. Evdeki saksı, bahçeden getirilen nemli toprak. Bir sigara yakıp açmasını bekliyorum... bir gülün, kanın ya da günün. Bir başka gövdern olmasını isterdim, onun büyümesini görmek. Dün bağırdım yüksek sesle evi doldurmak için. Arabalar şarkı söylüyor caddelerde. Bugün kalkan adam her gün kalkıyordur. Adım adım küfrederek hayata. Saksı sessizlik içinde, kımıldamıyor. Toprağı yutarak, suyu yutarak. Ev hayatla besliyor kendini. ölüme hiç önem vermiyor. Yangını bekleyen korunun gürültüsünü dinliyorum ben. Bu dizeleri dinliyorum kendi kendime. Havayı içime çekerek yanıyorum. Gözlerim yaz elmalannda. Evet eli görüyorum, evet saksıyı görüyorum, evet ateşi görüyorum. Ama evet yetmiyor. Kapanan kapılan var kentlerin, Kaçmak için arabaları, Istekler için pencereleri, Insanlan toplamak için köprüleri. Ama evet yetmiyor. Saksı sessizlik içinde, kımıldamıyor. Küçük bir yalnızlığı besliyor. Bir adam beyaz yapraklar üzerine eğiliyor, Saksının yanına, dizelerin yanına. Dışarda bulutlar nehiıieri kovalıyor. Hangi dal taşıyor bir vücudu bir eve, Hangi su akıyor o isteğe uyarak, ateş mi, hava mı, küller mi, gözler mi? Baca öğretiyor, bellek değil duman hayatın işareti. Hayat besliyor kendini. ölüme hiç önem vermiyor. Mutfağın yanındaki bu odada kesilirdi hayvanlar. Onlar da kendileri yenilinceye kadar yerierdi. Kimseler sormazdı neden büyüdügümüzu. O terk edilmişlik. Yanlışlık. Kazlann o sessizliği. Saksı ve ben. Daha sonra öğrettim duyarlığıma acı çekmeyi. Yann gün doğduğunda, güneş aydınlatacak dağı, o zaman göreceğim orada bir çığlık gibi yalnız yaşayan adamı ve üzerieri kırağı tutmuş birkaç ayvayı. (In A Voz Que Nos Trai, Cotovia, 1997) Başlıksız Tann parmaklan arasına alıp usulca sardı bizi. Zaman adım verdi bu keyfine ve bu acıdan sigaralar doğdu. Hayretler içinde ölmemiz için Ateş güzeldir diye düşündü (In Tabaco De Deus, Cotovia 2002) Öyle iyi ki bacaklann olması insan kırlara gidebilir ve başkalannın patateslerini, soğanlarını sırtına yükleyebilir. öyle iyi ki bacaklann olması sevgilinin yanında yürümek, elinde patlamış mısır sinemanın karanlığına girmek, evlenip başka bacaklar üretmek için. öyle iyi ki bacaklann olması ve konuşma gereği duymadan koşabilmek.. öyle iyi ki bacaklann olması bilmeden, yalnızca yazabilmek için olsa bile. öyle iyi ki bacaklann olması aralanna ağzını dayamak için. öyle iyi ki bacaklann olması alışverişe çıkıp yürüme gücü verecek yiyecek almak için. öyle dayanılmazcasına iyi ki bacaklann olması kıskançlık savaşı yaratmış tek onlan kesmek için. öylesine iyi bacaklann olması. (Daha önce yaytmlanmamış) Bir yaradır ev insanlığın taşıdığı ölüleri gömmek için. Iki yana açılmış perdeler ve tende hissedilen ok üstümüze akan ılık suyun tatlı okşayışı sandığımız, bugün de emin olduğumuz aşk. Sonra da gelsin haplar tatlı, taze, gününe göre sağlıklı olmak için. Oysa bizim sanldıklanmız başka, bize sanlanlar başka. Gökyüzü, damdaki sokak kedisi oturmaz kimsenin kucağına. lyisi mi, al eline küreği yaşamak için toprağı eşelemeye başla, tükürüp ovala ellerini, sanki bu değilmiş gibi her gün bize yapılan. (Daha önce yayımlanmamış) • SERVER TANÎlLl NASIL BÎR EĞİTİM İSTİYORÜZ? İnsan ve yurttaş: Eğitimin eseridîr bu! Ama eğitim, her şeyden önce ulusaldır. Bu Rilap, Işte bu can alıcı Roımüa, sonudann altını bir kez daha çizerRen, kimi çöziim yolları da öneriyor, yarınların aydınlığına inanlann, karanlığa karşı mücadelesine ise hep kalıhyor. İLLİSERVER TANİLLİ NASIL BİR DENOKMSİ İSTİYORUZ? Demokrasi halkın oy kullanması için hazırlanmış sıradan bir seçim oyunu mudur yoksa siyasel arenasında ğerçek bir fikir özğürlpğüniin örğlillenişi mi? Server Tanilli Turkiye için geçerıi olan bu sonınun yanıtını çağın gerçekierini irdeleyerek veriyor. SERVER TANİLLİ DİNVE POLİTlKA "i.alk Barış'm Dostları ve Duşmanları Ss'daş uygarlığın temelini oluşturan ikiiğın Baüüaki ve Türkiye'deki gelişinı siirecini derinlemesine inceieyen bir kitap. Prof. Dr. Server Tanilli, giüıpmflz koşullarında laikliği orfaçağ karanlığına karşı koruma gorevinin onemini altını cesaretle çizerek aniatıyor. SERVER TANİUİ DİYALEKTİĞİ VEDEVRİN Server Tanilli, Marksiznı Dstiine Yeni Duşunceler" uretirken kiireselleşme kıskacına alınan dünyada bir dizi gtincei sorunun yanıtını arıyor ve Marks'ın tekrar ve lakat bu kez yeni gözifikierie okunması gerektiğini anlatıyor; kapitalfzml aşmanın yollarını arıyor. T\K KİTAP T A ^ K A P I D A Cumhuriyet Kitapları www.kitap.cumhuriyeti.com.tr C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1 0 1 8 SAYFA 23