Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr SAYFA CUMHURİYET 20 AĞUSTOS 2009 PERŞEMBE 14 EKONOMİ CMYB C M Y B PARA-META-PARA MUSTAFA SÖNMEZ Tayyip Bey’in TOKİ Çiftliği… AKP iktidarının karanlık, denetimden uzak en bü- yük tezgâhı, kısa adı TOKİ olan Toplu Konut İdaresi’dir. TOKİ, sadece bir inşaat örgütlenmesi değil, ayrıca AKP yandaşı sermayedar üretme, palazlandırma projesi- dir. TOKİ, 2003-2008 döneminde 335 bine yakın ko- nut ürettirip bunun 275 bine yakınını satmıştır. TOKİ konut üretimi yanı sıra, son yıllarda altyapı ve sosyal donatı projeleri kapsamında konut üretimi amacını aşan ve kamu yatırımı nitelikli pek çok proje ile iş hacmini ve hükümranlık alanını genişlettikçe genişletti... Birkaç veri: TOKİ’ce 2008 sonuna kadar yürütülen 975 proje- nin toplam maliyeti yaklaşık 25 milyar TL dir. Ve bunlar için yaklaşık 15 milyar TL harcama ya- pılmış işlerin de yüzde 59’u tamamlanmış… İnşa edi- len 315 bin adet konutun 262 bini sosyal konut nite- liğinde, geriye kalan 54 bin konut ise kaynak geliş- tirme ve Emlak GYO projelerine ait görünmekte. Ama önemli nokta şu; Kaynak geliştirme ve Emlak GYO projeleri kapsamında bulunan konutların toplam ko- nutlar içindeki payı yüzde 17 iken, toplam proje ma- liyetleri içindeki payları yüzde 47’dir ve ağırlıkla İs- tanbul’da inşa edilmişler… TOKİ, sanıldığı kadar sosyal konut üreticisi bir kurum olamamıştır. Daha ilginç olanı, bu kadar devasa bir ekonomik faa- liyet yürüten TOKİ’nin mali durumu hakkında doğru dürüst bilgi yoktur!.. TOKİ, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamı dışında tutulmuştur, tama- men Tayyip Erdoğan’ın direktifleriyle işleyen keyfi bir holding görünümündedir… TOKİ’nin sermayesi hepimize ait arsalardır, yani ka- mu arsalarıdır. TOKİ, Milli Emlak Genel Müdürlü- ğü’nden devraldığı, rantı oldukça yüksek kamu ar- salarını, “Hazine arsaları karşılığı” inşaat yöntemiyle ko- nut üretiminde kullanmıştır. Giderek, “kamu kurum- ları arsaları karşılığı” kamu kurumları için de inşaat yap- ma gibi “kamu müteahhidi” fonksiyonunu da üst- lenmiştir.. Özellikle, hastane, lise-ilköğretim okulu gi- bi kamu yatırımlarının bir kısmı “bu kurumların arsa- ları karşılığı” TOKİ tarafından yapılmaktadır. Bunlar, nor- malde kamu yatırımıdır. Ama TOKİ yapınca kısmen veya tamamen kamu yatırım programı ve kamu ya- tırım harcamaları kapsamı dışına çıkartılmaktadır. Dolayısıyla denetimden de çıkmaktadır. TOKİ’nin finansal yapısı ve uygulamaları konusun- da yeterli bilgi bulunmaması, şaibeleri iyice arttırmakta, üstelik gayrimenkul sektöründe ortaya çıkabilecek po- tansiyel risklerin, TOKİ açısından yaratabileceği so- runların tespitini de güçleştirmektedir. TOKİ tarafın- dan başlatılmış yatırımların, olası finansal güçlükler ne- deniyle ertelenmesi veya zaman içinde kamu kesimine devredilmesi söz konusu olursa kimse şaşırmasın!.. Finansal yapısındaki belirsizliklerin yanı sıra, TOKİ’yi Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamı dı- şında tutan AKP iktidarı, kamu yatırımı nitelikli proje- leri kamu yatırım programının dışında tutarak kamu har- camalarında şeffaflık ve disiplin ilkesi ile adeta alay et- mektedir. Ve muhalefetten bu duruma pek bir itiraz yükselmemektedir!.. TOKİ’nin beleşe el koyduğu kamu arsalarını doğ- ru değerlendirip değerlendirmediğini denetleyecek bir kurum var mıdır? Çoğu tarikat-cemaat üyesi irili ufak- lı müteahhitler ve taşeronlarıyla, hasılat paylaşımı esa- sına göre yapılan işlerin kamuya yararını, zararını de- netleyen bir kurum var mıdır? Yoktur. Tam bir key- filik içinde 5 yıldır 335 bin konut üretilmiş, 275 bini sa- tılmış, bu sürecin de yardımıyla nur topu gibi bir İs- lami burjuvazi zuhur etmiştir... TOKİ, yandaş-İslami burjuva yaratmanın çok etki- li kurumu olarak sermaye birikimi tarihimizde önem- li bir yer tutacağa benzerken Yüce Divanlık dosyala- rın adresi de olabilir… mustafasnmz@cumhuriyet.com.tr Devlet Bakanõ Yazõcõ, sõnõrda Türk mallarõna yönelik tam kontrol içeren genelgenin iptal edildiğini söyledi ‘Bu yõl ürün bol, fiyatlar geçen yõlki gibi’ diyen Kopuz, tüketiciyi alõşverişte dikkatli olmaya çağõrdõ İftar sofrasına zam yapmadık ÖZÜR- Yazarõmõz Mustafa Sönmez’in yukarõdaki yazõsõ yerine teknik bir hatadan dolayõ eski bir yazõsõ dün ikinci kez yayõmlanmõştõr. Düzeltir, yazarõmõzdan ve okurlarõmõzdan özür dileriz. Almanya’da üretici fiyatlarõnda rekor düşüş ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Devlet Bakanõ Hayati Yazıcı, Rusya’nõn, “gümrüklerde Türk mallarına yönelik tam kontrol içeren 13 Ağustos 2008 tarihli ge- nelgeyi iptal ettiğini” Gümrük Müs- teşarlõğõ’na bildirdiğini açõkladõ. Ya- zõcõ, “Şimdi başa dönüldü. Geçen yıl ağustos ayında yürürlüğe ko- nulan genelgeden önce mal sevkı- yatı ne şekilde yapıldıysa yine o şe- kilde yapılacak” dedi. Yazõcõ, Başbakanlõk merkez bi- nasõnda düzenlediği basõn toplantõ- sõnda, Rusya ile gümrüklerde ya- şanan sõkõntõlarõn bir süredir ilgili kurumlar, ihracatçõlar ve kamuo- yunun gündemini meşgul ettiğini belirterek, bu süreçte, hükümet olarak sõkõntõlarõn aşõlmasõna yö- nelik yoğun çalõşma yaptõklarõnõ, Rus tarafõ ile görüştüklerini belirtti. Buna rağmen sorunun çözüleme- diğini ifade eden Yazõcõ, 6 Ağus- tos 2009’da Rusya Federasyonu Başbakanõ Vladimir Putin ile başbakanlar düzeyinde görüşme yapõldõğõnõ anõmsattõ. Görüşmeler sonucunda bir muta- bakat zaptõ imzalandõğõnõ, bu zaptõn bir maddesinde “Rusya gümrük servisinin Türkiye menşeili ve Türkiye’den ithal edilen mallara tam kontrol uygulamasını içeren 13 Ağustos 2008 tarihli genelgeyi kaldıracağının” taahhüt edildiğini anlatan Yazõcõ, bu kapsamda dün iti- barõyla söz konusu genelgenin iptal edildiğinin Gümrük Müsteşarlõğõ’na bildirildiğini, böylece Rusya ile ti- carette daha önceki döneme geçil- diğini bildirdi. Toplantõda, Gümrük Müsteşarlõ- ğõ’nõn çalõşmalarõna ilişkin bilgi ve- ren Yazõcõ, “2008 yılı içerisinde top- lam bin 637 kaçakçılık olayında 508 milyon 580 bin 278 lira değe- rinde yakalama gerçekleştirildi- ğini” de ifade etti. Yazõcõ bu çalõşmalarõn bir bölümünün ihbarlar yardõmõyla ger- çekleştiril- diğini vur- gulayarak, G ü m r ü k Müsteşarlõğõ’na 2007’de 322, 2008’de 260, 2009 yõlõ 7.5 aylõk dönemde 116 ih- bar ulaştõğõnõ söyledi. Ekonomi Servisi - Almanya’da üretici fiyatlarõ, enerji fiyatlarõndaki hõzlõ gerilemenin de etkisiyle tem- muz ayõnda, son 60 yõlõn en büyük yõllõk düşüşünü kaydetti. Üretici fiyatlarõ Temmuz 2008’e göre yüz- de 7.8 ile Federal Almanya’nõn İkinci Dünya Sava- şõ sonrasõ 1949’da kurulmasõndan beri yõllõk bazda en büyük düşüşü gösterdi. Fiyatlar aylõk bazda yüzde 1.5 geriledi. Reuters an- ketine göre temmuz üretici fiyatlarõnõn aylõk bazda 0.2, yõllõk bazda yüzde 6.5 düşmesi bekleniyordu. Türkiye Gõda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu Başkanõ Kopuz, “Toptan fiyatlarda artõş yapmadõk ama piyasayõ denetlemek bizim elimizde değil. Gerçek denetim tüketicide başlar. Markasõz ve sağlõksõz ürünlere dikkat” dedi. Ekonomi servisi -Türkiye Gõda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyo- nu (TGFD) Başkanõ Şemsi Kopuz, ra- mazan ayõnda et dõşõnda gõda ürünle- rinde fiyat artõşlarõ olmayacağõnõ, hat- ta bazõ kalemlerde düşüş yaşandõğõnõ söyledi. “Dernek olarak temel ama- cımız halkın gıda güvenliğini sağla- mak” diyen Kopuz şöyle devam etti: “Bu yıl sadece et ve et ürünlerin- de, o da yanlış hayvancılık politika- sı yüzünden, fiyatlar geçen yılın üs- tünde. Bunun dışında kalan tüm ürünlerde, özellikle bakliyatta ürün bol, rekolte geçen yıldan yüksek, fiyatlar istikrarlı. Tüketici bu- nu iyi bilmeli, ona göre alış- veriş etmeli. Devlet de denetim yapmalı ama en iyi denetçi tüketicidir. Denetim tüketi- cide başlar. Halk açıkta sa- tılan, markasız ve sağlıksız gıda ürünlerine prim ver- mesin, fiyata ve kaliteye dik- kat etsin.” Gõda ve içecek sanayisi bu yõlõn ilk 6 ayõnda 2 milyar 785 milyon dolarlõk ihracat, 1 milyar 518 milyon dolarlõk ithalat yaptõ. TEMEL ÜRÜNLERDE ÜRETİM VE FİYAT Mercimek - Sadece yeşil mercimek üretimi geçen yõlki gibi düşük ama rekolte yaklaşõk 300 bin ton. Ramazanda toptan fiyatlarõmõz geçen yõlki gibi. Makarna - Bu yõl makarnalõk durum buğdayõnda tahmini üretim 3 - 3.5 milyon ton civarõnda. Demek ki 650-700 bin ton aralõğõnda makarna üretilir. Üretim bol demektir. Bu yõl toptan makarna fiyatlarõ geçen yõlõn altõnda kalõr. Pirinç - Bu yõl tahmini çeltik üretimi 800 bin ton. Buna göre, yerli Osmancõk ve Baldo pirinçte önümüzdeki dönemde bir sõkõntõ olmayacak. Çiçek yağı - Bu yõlõn ilk 5 ayõnda 300 bin ton yağlõ tohum, 480 bin ton ham yağ ithalatõ yapõldõ. Adana’da ayçiçeği tohumu hasadõ ramazandan önce tamamlandõ. Ramazan ayõnda fiyat artõşõ söz konusu değil. Yemeklik yağ - Fabrikalarda yeterli tohum ve ham yağ stoku var. Hammadde fiyatlarõ iki yõl öncesindeki gibi. Sõkõntõ yok. Et - Yanlõş hayvancõlõk politikasõ ve düşük süt alõm fiyatlarõ yüzünden çiftçi hayvanõnõ kesime yolladõ, hayvan sayõsõ ciddi düşüş gösterdi. Şimdi ramazana et fiyatlarõnda yüzde 10’luk artõşla girdik. Bulgur - Geçen yõl toptan satõş fiyatõ 140-165 kuruştu. Bu yõl yüzde 35 kadar düşüş oldu. Toptan fiyatlar 95 kuruşla 1 TL arasõnda. Süt ve sütlü ürünler - Hem arzõnda hem toptan fiyatõnda tüketiciyi sõkõntõya sokacak bir durum yok. ÜRETİMDE HEDEF 1 MİLYON ADET Hyundai satõşlardan memnun KOCAELİ (AA) - Hyun- dai Assan Başkanõ ve Üst Yöneticisi (CEO) Kwang- Heum Um, Hyundai’nin ilk 7 aylõk satõşlarõ sonucunda Türkiye’nin en çok tercih edilen otomobil markasõ ol- duğunu ifade ederek “İlk 7 ayda oldukça başarılı so- nuçlar elde ettik. Yıl so- nuna kadar iç pazarda yaklaşık 50-60 bin araç sa- tışı hedefliyoruz” dedi. “Accent Era” modelinin Türkiye’nin en çok tercih edilen otomobili olduğunu dile getiren Kwang-Heum Um, şöyle devam etti: “Fabrikamız hem Tür- kiye’ye hem de ihracata yönelik 13 yıldır üretim yapmaktadır. Kısa süre önce 500 bininci aracımızı fabrikamızda ürettik. İna- nıyorum ki yakın zamanda 1 milyon adete ulaşaca- ğız.” Hyundai otomotiv grubu- nun dünyada büyük bir ge- lişim içinde olduğunu, bu yõ- lõn ilk 6 ayõnda gerçekleştir- diği 2 milyon 153 bin satõş ile dünyanõn en büyük 4. üreticisi konumuna yüksel- diğini de ifade eden Heum Um, ÖTV ile ilgili olarak da şunlarõ söyledi: “Hükümetin 3 aylık sü- reçte ÖTV’de uyguladığı teşvik indirimi çok fayda- lıydı. Ama tabii bunun so- na ermesi pazardaki geli- şimi biraz da olsa yavaş- lattı. Önümüzdeki dönem- de hükümetin verebileceği ek desteklerle pazar tren- dini sürdürmeye devam edecek. Bu bakımdan ek tedbirlerin oldukça fayda- lı olacağını düşünüyoruz.” Ekonomi Servisi - ABD’li ünlü yatõrõmcõ Warren Buffett ABD’nin kamu borcunun mantar gibi büyü- düğünü belirterek, borcun bu yõl her ay yüzde 1 artarak, 2009 sonunda ekonominin yüzde 56’sõna denk ge- leceğini öngördüğünü söyledi. New York Times’a bir makale ya- zan Buffett, ABD’nin ekonomi ve dolar için tehdit oluşturacak dozajda uyguladõğõ para tedavisinin yan et- kileriyle ilgilenmesi gerektiğini be- lirtti. Buffett, toparlanma sağlandõ- ğõnda Kongre’nin borç/milli gelir ora- nõnõn yükselmesini önlemesi gerek- tiğini kaydetti. Öte yandan IMF Başekonomis- ti Olivier Blanchard da küresel ekonomik iyileşmenin başladõğõnõ belirterek krizin derin yaralar bõ- raktõğõnõ ve eskiye dönüşün kolay olmayacağõnõ söyledi. Blanchard “Bu durum arz ve talebi yıllar boyunca etkileyecektir” dedi. TAV Makedonya’da inşaata başlıyor Tepe-Akfen-Venture (TAV) şirketinin eylül başõnda Makedonya’da havali- manlarõnõn inşaatõna baş- layacağõ bildirildi. Ma- kedonya Ulaştõrma ve İle- tişim Bakanõ Mile Yana- kievski yaptõğõ açõklama- da, TAV şirketinin Make- donya ile yaptõğõ anlaş- madan vazgeçmediğini ve imzalanan anlaşma so- nucu başkent Üsküp, Oh- ri ile İştip’te kargo uçak- larõ için yapõlacak ha- vaalanlarõnõn inşaatlarõ- na başlanacağõnõ söyledi. Öte yandan Goldman Sachs International, his- se satõm opsiyonunun so- nuçlandõrõlmasõnõ mütea- kiben, teminat amaçlõ el- de bulundurduğu 20 mil- yon 53 bin 125 TAV his- sesini, Tepe İnşaat ve Se- ra Yapõ’ya iade etti. Bu iş- lemle birlikte Goldman Sachs’õn TAV Havali- manlarõ Holding AŞ. ser- mayesindeki payõ yüzde 18.30’a geriledi. Hastanelere merkezi randevu sistemi Türk Telekom ile Sağlõk Bakanlõğõ arasõnda, has- tanelerde bekleme süre- sinin azaltõlmasõ ama- cõyla uygulamaya gire- cek, “Merkezi Hastane Randevu Sistemi” (MHRS) pilot projesi kapsamõnda çağrõ mer- kezi kurulmasõ için işbir- liği protokolü imzalandõ. İmza töreninde konuşan Sağlõk Bakanõ Recep Ak- dağ, “Bugün artõk ba- kanlõğõmõz bu hizmeti ge- liştirmeyi ve tek merkez- den yürütmeyi planla- maktadõr. MHRS, Sağlõk Bakanlõğõ İletişim Mer- kezi’nin ‘Alo 184’ hattõ üzerinde hizmet verecek. Proje öncelikle Erzurum ve Kayseri’deki devlet hastanelerinde hizmet ve- rilerek pilot olarak baş- layacak” dedi. Türk Te- lekom Genel Müdürü Pa- ul Doany de“Türk Tele- kom olarak eğitim ala- nõndan sonra sağlõk ala- nõnda yapacağõmõz ça- lõşmalarõn ilk adõmõ bu proje olacak” dedi. ABD ekono- misinin acil servisten çık- tığına ve ka- demeli bir to- parlanma sü- recine girdiği- ne de vurgu yapan Buffett, ABD ekono- misini ayakta tutmak için hâlâ gereken her şeyin ya- pılması gerek- tiğine inandı- ğını belirtti. Türkiye ile Rusya arasõnda bir yõlõ aşkõn süredir gümrüklerde yaşanan sõkõntõ aşõldõ. Rusya Türk mallarõna tam kontrol uygulamasõna yönelik genelgesini yürürlükten kaldõrdõ. ‘Rusya gümrük barajõnõ kaldõrdõ’ ANMA Arifiye Köy Enstitüsü İngilizce Öğretmeni, kütüphaneci, 1960-1970 arası öğretmenleri ve öğrencilerinin duayeni nezih ve aydın Atatürk kızı simgesi BERİN MURATHANOĞLU’nu aramızdan ayrılışının 10. yılında sevgi ve her gün artan hasretle anıyoruz. Işıklar içinde uyusun. AİLESİ VE DOSTLARI ANMA Duygu insanıydı... Son sözü, “Evlat... Finito Musica... Artık demir almak günü gelmişse zamandan, meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan”dı. Bir pazar akşamı tarifi imkânsız bir özlem fırtınası estirip ayrıldı aramızdan... Ve aradan geçen 2 koca yıl gösterdi ki, “Dünyada sevilmiş ve seven nafile bekler; Bilmez ki, giden sevgililer hiç dönmeyecekler.” Oysa.. Bir dakikalığına.. Bir saniyeliğine dönse... Çok sevdiği Rumeli’nin Hisar’ına, Ayvalık’ın Cunda’sına, İzmir’in Urla’sına ve mütevazı evine geri gelse... Rakısını koysa beyaz peynirinin yanına... Evet, o şimdi Aşiyan’dan, doğduğu topraklardan İstanbul’u izliyor, edebiyatçı ağabeyleri ile... 1. Sınıf İl Emniyet Müdürü, kriminolog, ressam, şair, yazar, öğretim görevlisi AHMET ARİF KIZILYALIN’ı ölümünün ikinci yılında saygı, sevgi ve dinmeyecek özlemle anıyoruz. AİLESİ Silivri Çanta’da Cumhuriyet Mahallesi’nde, 410 m2 arsa ihtiyaçtan acilen satılıktır. Telefon: 0537 520 56 96 ABD’nin kamu borcu mantar gibi