Katalog

1 KASIM 2009/SAYI 1232 Hazırlayan: SEDAT YAŞAYAN 11 Bu haftaki bulmaca ödülünüz TÜRKİYE ^ t BANKASI KültürYayınları • • ' ' "Tfp' CUSTAVE FUUtfRT ERMİŞANTONİUS Vİ ŞfUAN ••99ü!! ARMAĞANLI BULMACA SOLDANSAĞA 1. Resimde gördüğünüz tiyatro sanatçımız... Avustralya'da yaşayan küçük bir kanguru cinsi. 2. Ankara ilinde yontmataş dönemine ait bir buluntu yeri... Mihrabın önünde iki nef boyunca uzanan büyük kubbeli camilere verilen genel ad... Pullugun toprakta bıraktıgı çizgi. 3. Fvril hir gcyik... Sayıları göstermek İÇİn kuilanılan i$aretl*rden her birl... Bir h>ber ajansının kısa yazılışı... Spor karşılaşması... Trabzon-Erzurum karayolunda bir dağ ve geçiL 4. "Semaya — çekti ah ü flganım" Karacaoglan)... Utanma, hayâ... Resmi bir erkek giysisi... Sıcak denizlerde yaşayan yırtıcı bir balık. 5. İspanya'da, ortaçağda Müslümanlarla sınır komsusu bölgelerin basına getirilmiş soylulara verilen unvan... "Olmaz ilaç sine-i sad-pâreme / — bulunmaz bilirim yâreme" (Namık Kemal)... Mevki, makam. 6. Bir alay işareti... Gemilerde türlü işlerde kuilanılan bir tür demir halka... Güney Amerika'da yaşayan ve leşle beslenen yırtıcı bir kuş. 7. Yahudilikte kuilanılan kutsal büyü zarları ya da çubukları... Niğde ve Nevşehir yörelerinde yetişen, kaliteli bir şarap veren beyaz üzüm cinsi... isveç ve Finlandiya'da üretilen bir tür halı... "Yalnız — bir gözii yazacak mısralarını" (F. N. Çamhbel)... İlkel benlik. 8. İnce kamış... Kadastro haritalarında parseller topluluğu... Bir şeyi oluşturan temel çatı... Kanun. 9. Kendiliginden, dOşünmeden yalnızca alışkanlığın verdiği kolaylıkla ya da sadece kasların hareketiyle yapılan... "Kulaklı folya, deniz şeytam" gibi adlar da verilen bir cins vatoz balığı. 10. Letonya'nın plaka imi... iskambilde bir kâgıt... Eskiden savaşlarda giyilen ya da atlara glydirllen zırh... Bursa'da dokunan bir tür ipekli kumaş. 11. 1485-1603 yılları arasında İngiltere'de hüküm süren Gal kökenli hanedan... Eski ve bilinmeyen bir tarihi anlatmakta kuilanılan deyim sözü... Hiç görülmemiş, alışılmamış şey... Din adamlarının simgesi sayılan başlık. 12. Klml göcebe Türk bsylarmda birknç nilnye nit çadırlardan olusmuş topluluk... Eskiden Karagüz oynatılan kahvelere verilen ad... Afrika'nın en yüksek dağı Kilimanjaro'nun, yerli dillerde "özgürlük" anlamına gelen adı... Bayındır. mamur. 13. "Çocuk gönlüm kaygılardan azade / Yüzlerde —, ekinlerde bereket" (Orhan Veli)... Ayıplama, yerme... Bal koymaya yarayan kûçük tekne... İzmir Körfezi'nin orta kesiminde bir ada. 1230 sayılı armağanlı bulmacanın çözümü ve kazananlar: 18.10.2009 tarihli bulmacayı dogru yanıtlayarak.çeklllş sonucu "Sultan Galiyef / Attilâ ilhan" (Türklye iş Bankası Kültür Yayınları) kitabını kazananlar: ADANA'DAN: Özlem Altuntaş ANKARA'DAN: Salm Mümtaz Çellker, Şükran Ülkücü, Kenan Kalfa, Arif Şentek, Murat Tezlcr ANTALYA'DAN: Erhan Uyanık AYDIN'DAN: Önder Aslan BALIKESİRDEN: Yaşar Kaptanoğlu ÇANAKKALE'DEN: Ugur Erdemli EDİRNE'DEN: Sibel Şentürkler ESKİŞEHİR'DEN: Tejan Ülku GİRESUN'DAN: Cihat Kasapoglu İSTANBULDAN: Hülya Yurttagül, Enver Paklş *İZMİR'DEN: Ozan Şahin KARAMAN'DAN: Musa Ouygu KIRKLAREÜ'DEN: Hülya Karakılavuz KIRŞEHİR'DEN: Abdurrahman Aydın KOCAELİ'DEN: Birol Özgüner SAMSUN'DAN: Metin Koçer SIVAS'TAN: Dursun Bostan. Bakiye Özer SİNOP'TAN: Esen Olgunsoy TEKİRDAĞ'DAN: Kadlr Tunalı. 14. Subay... Üzeri ekmek kırıntılarıyla kaplanmış ylyecekler için kuilanılan sözcük... Hububat tozu. 15. Güneydoğu Asya'da yaşayan iri bir kertenkele... Afrika'da yetişen büyük bir ağaç... Sulak yer. 16. Batman'ın Hasankeyf llçesini sular altında bırakacak olan baraj... Yüz metre kare tutarında alan ölçüsü birimi... Birçok efsaneye konu olmuş ünlü Frigya kralı. 17. Radyum elementinin simgesi... Bir maddedeki kükürt oranını saptamakta kuilanılan aygıt... Eski Mısır dininde bir güneş tanrısı... Kuzu sesi. 18. Hint müziğine özgü vurmalı bir çalgı... Briçte değerli kâgıtlara verilen ad. 19. Belli bir bölgede yaşayan hayvanların tümü... Yaz yağmuru... Itırlı bir bitki. 20. Gölge agacı olarak dikllen, kötü kokulu bir agaç... Burdur yöresinde koyun boyama ve yıkama şenligi. YUKARIDAN ASAĞIYA 1. Asıl adı "Cecilia Baffo" olup oğlu III. Murat'ın tahta çıkmasından sonra saraydaki nüfuzunu arttırmış, Üsküdar'daki Atikvalidesultan Camisi'ni yaptırmış ünlü Osmanlı kadını... Fırat ve Dicle ırmaklarında kuilanılan küçük teknelerin kısa küreklerine verilen ad. 2. Halk dllinde teyzeye verilen ad... Mardln ilinde üniü bir ören yeri... Güfıey Afrikâ'ya ÖZgÜ, tiz ses çıkaran üflemeli bir çalgı... Bir zaman birimi. 3. Adını ve kaynagını ünlü bir Hollandalı ilahiyatçıdan alan Hıristiyan ögretisi... Tüysüz bir şeftali cinsi... Boylam. 4. Pile şeklindeki örgü... Acıklı... Çok sevllen kimse ya da şey... Taze sogan, maydanoz, biber, domates gibl malzemeyle hazırlanan bir tür salata. 5. Karadeniz'de yaşayan bir yunusbalıgı... Hattatların kağıt cilala-makta kullandıkları özel bir bileşim... Boru sesi... Çöl Araplan. 6. Mugla'nın bir ilçesi... Üzeri kırmızı parafinle kaplanan bir peynlr cinsi... Argoda hamama verilen ad... Yabancı. 7. ineklere tuz yalatmak için kuilanılan kıldan yapılmış kap... Hava ve gaz akımları oluşturmakta kuilanılan aygıt... Baryum elementinin simgesi... Eli açık, cömert, yiğit. 8. Paraguay'ın para birimi... Alkolsüz içecek, meşrubat... Beyoglu semtinin eski adı... Azerbaycan'ın plaka imi. 9. Almanya'da bir kent... Gaziantep yöresine özgü bir halk oyunu... Alanya ilçesinin tanınmış bir plajı... Eski Türklerde toplumsal ve örgütsel içerikli büyük ziyafet. 10. Rutenyum elementinin simgesi... Tavugun istenilen yere yurhurtlamasını saglamak için kuilanılan beyaz tas... Uzakdogu'nun soguk ormanlarında • 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 1 3 4 5 6 7 8 • 9 10 11 12 H • • J fl ' 1 fl L 13 14 15 16 • 17 18 n pu 11flı 19 20 L ^ UnL• • •• M I - -1 m I • I M • • • • İsim:... Adres: Tel:, yaşayan bir geylk... "Daglalesi" de denilen ve mor renkli çiçekler açan otsu bir bitki. 11. Çağrı, tellal ile duyurma... Bir işi yaptırabilme gücü... Huysuz, çirkin ve yaşlı kadın... Isparta'nın Eğirdir ilçesinde bir magara. 12. Ankara yöresine özgü bir tür börek... Yedi Uyurlar'dan biri... Güzel koktugu için tütsü olarak kuilanılan bir agaç... Nâzım Hikmet'in soyadı. 13. ilaç... Tandırda ya da fırında pişirilen ufak, yuvarlak ve kalınca bir ekmek... Bir gösterme sıfatı... Bir nesnenin uzayda kapladığı yer... Çıplak vücut resmi. 14. Belirli bir iş ya da hizmeti başarabilecek güçteki en küçük askeri birlik... Arjantin'in plaka imi... Osmanlılarda devlet görevlilerini yetiştlren okul... Peşin parayia veresiye mai^iiıiia usulü. 15. Acıbadem ya da kayısı çekirdeği aromalı İtalyan likörü... Eli işe yatkm, becerikli. 16. Köylerde hekimlik yapan kimse... Arnavutluk'un plaka imi... Orhan Hançerlioglu'nun bir romanı. 17. Germanyum elementinin simgesi... XVIII. yüzyılda Fransa'da yaygın olan süsleme üslubu... Yardım istendiğini anlatan bir sözcük. 18. Yaba... Yusuf Ziya Ortaç tarafından Istanbul'da yayımlanan, Türkiye'nin en uzun ömürlü mizah dergisi. 19. Dilimize de çevrilen "7 Numaralı Mahkeme", "MitHa Geçidi" gibi romanlarıyla tanınmış ABD'li yazar... Eski dilde direk, sütun. 20. Latin Amerika'ya özgü, içine peynir, patates, kıyma konularak yapılan bir tür pufböregi... Yunan abecesinde bir harf. • BRİC Faik Falay Kaybedişi seçmek B riç oyununda zaman zaman seçim yapmakta çok zorlandığımız ömekler yaşamışızdır. Zon söylediğlmizde, rakip beş seviyesinde baraj yapmıştır acaba beş seviyesine çıkalım mıî Yapabilir miyiz? Rakibi batırararak daha mı fazla kazanç saglarız? Bu durum elimizin kuvvetli oldugu zamanlar geçerli olan bir kavram, bu durumdaysak her halükârda kendi hanemize birşeyler yazacagız, az veya çok deger yazmayı seçebilmektir başarı, asıl sorun ise tersi durumlar için yani eli kuvvetli taraf biz degiliz, acaba bara] yapmalı mıyız? Yani kaybedecegimiz kesin ama kayıpları azaltmayı nasıl beceririz? Briçte bu alan gelişmekte olan bir alan, kimi zaman rakibin 4 majör zonuna ses çıkarmayız, halbuki 5 minörle çok daha az kaybetme şansımızı kullanamamış oluruz, veya 5 minör deriz rakibin zon ile alacagından çok daha fazlasını vererek oldugumuz yerden çok gerilere düşeriz, hatta belki rakip batacakken onu çukurdan çıkarıp çukura biz atlarız. Burada dogru karar verebilmek briçte bizleri üst sıralara taşıyan en önemli ustalıklardır. Uzmanlık; kaybedişi kabullenmek ama daha az kaybetme yolunu ve yöntemini seçebilmektir. Bizleri tepeye taşıyan bu yöntemi dogru kullanmaktır. Genelde iyi oyuncu olmalarına ragmen kaybedişi kabullenemeyen, rakibin zonuna kontr atarak yaptıran, tersi durumlarda rakibin batacağını bilmesine ragmen az kazanmayı içine sindiremeyip kendisinin batacagı noktaya çıkmak yapılan en temel yanlışlardır. Türkiye'm zor günler yaşamakta. Belli bir kaybedişi seçip seçmemek konusunda ikilem yaşamakta. Bu kaybedişi seçme kararı, seçmedigimiz zamanki durumların daha çok kayıp getirip getirmemesiyle ölçülmeli, ancak bu kayıp durumu seçmeden evvel, diger durumu kendi lehimize çevirecek yöntemleri de iyi incelemeliyiz. Bulundugumuz koşullarda kayıplar bizlere sanal olarak inandırılmışsa gerçekte kayıp durumunu lehimize çevirecek yollar var ama o yolların gerçekleşmesini oluşturabilecek yeterli düzeyde oyuncularımız yoksa işimiz zor. İşte briçte kazanma veya ülkelerini başarılı yönetme durumlarının üst üste çakıştıgı alanlardan biri yaşanmakta. Dilerim dogru kararlar verilir. • KARTTEKNİĞİ 1 G 1 V 3SA Oyun: 4 * B P P ' Atak: • OJ6 VK873 • K85 • A63 • A10 ¥ QJ1092 • A72 • OJ10 K D 2NT P 4 V Herkes pas • Q Oyunu yapma şansınız yüksek planlayın bakalım. DEFANS 2 K 1 • 3SA Oyun: • 532 VAKQ3 • AK75 • 74 D G • • • 1 * 2SA Herkes pas 3 SA Atak: • 7 KOJ109 82 9862 K5 B P Iklnci piki ahp kör ile yere geçti ve trefl oynadı Defansı planlayın. 1. Bu oyunda iki siyah empastan birisinin geçmesi hallnde, yani % 75 oyun olacaktır. Acaba daha yüksek bir olasılık var mı? Evet var; neredeyse % 100. Dogru oyun karoyu elden as ile alıp koz degil önce pik as-pik oynayın. Şimdi piki alan karo gelecektir, pik damına karoyu kaçıp şimdi koz oynayabilirsiniz. Belki pik empasınız tutuyordu ama o zaman da karo alacaklardı. Empasınız tutmazsa da batacaktınız. Batı Doğu • K752 VA64 • QJ106 • 97 • 9843 T5 • 943 • K8542 2. Defansın temel kurallarından biri oynanan renge 2. durumdaki oyuncu en küçügünü, 3. oyuncu ise en büyügünü koymasıdır. İşte bu elde kuralın uygulanmadıgı bir durum söz konusu. ilk trefle küçük koyarsak elden 10 koyacak ortak alsa bile ikinci trefle ruva gelince oyun yapılacaktır. Bunun için ilk trefle kural dışı olarak ruva girmeliyiz. Trefliyi bırakırsa pikleri çekip oyunu batırırız, alırsa ele antresi kalmayacagı için oyun yine batacaktır. Batı GOney • 74 TJ1O976 • QJ10 • J98 • A86 V54 • 43 • AO10632 Dilek, öneri ve şikâyetleriniz İçin e-posta adreslm: faikfalay@gmail.com / http://faikfalay.blogspot.com SATRANÇ GM Suat Atalık Ekoller Satrançta iki temel ekol vardır: Klasik ve hipermodern. Steinitz, Tarrasch ve Rubinstein'ın yazılarıyla şekillenen klasik ekol ve Nimzowitsch, Reti, Tartakower'in aslına bakarsanız bunlara bir alternatif yaratmaktan ziyade eklemelerinden oluşan hipermodern ekol. İki ekolün zıtlaştıkları en önemli noktaysa açılışta merkezin kontrolü. Klasik ekol merkezin erlerle işgalini savunurken, hipermodernler merkezin uzaktan kontrolünün de mümkün olabilecegini ortaya attılar. Müspet ilimlerde oldugu gibi her iki ekol de birbirlerini elimine edemeden varlıklarım sürdürdüler. Enteresan olan fikir çatışmasının doruga çıktıgı 1920'lerden itibaren dünya şampiyonlarının şartlara göre her iki tarafta da yer alması. İşte böyle bir oyun: Richard Reti - Emanuel Lasker, New York 1924 1. Af3 dS 2. c41î (Merkezi uzaktan kontrol etmenin yolu fiyanketodan geçer. 2. g3 Af6 3. Fg2 c6 4. 0-0 Ff5 5. d3 e6 6. Abd2 oyundakine benzer konumlara ulaşmanın en dogru yolu. 6...Fd6?! 7. Ve1! hamlesinin yarattıgı e4-e5 tehdidi yüzünden yanlış olurdu. 6...Fe7 7. b3 Abd7 8. Fb2 0-0 9. c4 h6 beyaza oyunla kıyaslandıgında daha büyük imkânlar tanır.) c6 3. b3 Ff5 4. g3 Af6 5. Fg2 Abd7 6. Fb2 e6 7. 0-0 Fd6l (Lasker hamle sırasının kendine tanıdıgı avantajdan hemen yararlanıyor. Bundan tam 12 yıl sonra Lilienthal'in Capablanca'ya karşı 7...h6?! 8. d3 Fe7 9. Abd2 0-0 ile yukarıdaki varyanta girmesi herhalde sadece psikolojik.) 8. d3 0-0 9. Abd2 (9. Ac3!? Ve7 10. Ke1 çok etklli gözükmese de Hans Müller-Lilienthal, Budapeşte 1933 oyunu beyazların galibiyetiyle sonuçlanmıştı. Ama bunun nedeni tabii ki açılış olmamalı!) e5î! (Lasker her zamanki sakar stilinde oynuyor. Daha tedbirli bir oyuncu 9...Ve7 hamlesini tercih ederdi.) 10. cd5 cd5 11. K d î (Merkezi açan 11. e4! çok güçlüydü. 11...de4 12. de4 Fe4 13. Ae4 Ae4 14. Ah4! ya da 11...Fg4 12. ed5 Ad5 13. Ac4 sonrası hipermodern anlayış üstün gelirdi.) Ve7 12. Kc2 a5l? (Normal plan tabii ki 12...Kac8 13. Kc8 Kc8 14. Vbi.Ama Lasker ilerlemiş merkezinden dolayı c hattını bırakma pahasına taş kırışmak istemiyor.) 13. a4l? h6 14. Va1 (Hipermodern yaklaşım sürüyor.) Kfe8 15. Kfd Fh7 16. Af1t (Klasik ekolün temsilcilerinden Schlechter ve Teichmann'ın dedigi gibi satrancın % 75'i taktikten ibarettir. e4-e3 sürüşünü önlemeye çalışacak 16.Ae1 çok pasif kalırdı.) Ac51? (16...e4? 17. de4 de4 18. Ad4 e3 19. Ae3 Fc2 20. Kc2 sonrası Fb7 ve Adf5 tehditleri çok güçlüdür.) 17. Kc5! FcS 18. Ae5 (Kaliteye karşı erin yani sıra zayıf d5 ve oyundan uzak Fh7 yüzünden beyazların kompanzasyonu aşikâr.) Kac8?l (Zayıflık yaratmaya yönelik 18...Fd6! 19. f4 siyahlara istedigini verirken, 19. d4 ise Fh7'yi oyuna katardı. 19. Af3 Ve2 20. Ff6 gf6 21. Vf6 Ke6 sonrası siyah üstündür.) 19. Ae3 Ve6 (19...Fe3 20. fe3 fıl çiftinden gereksiz yere feragat ederdi.) 20. h3 Fd6î (Lasker Fg3 olasılıgını gözünde çok büyütüyor. 2O...b6 tavsiye edilebillr.) 21. Kc8 Kc8 Oyunumuzun kırılma noktalarından biri. Beyazın hipermodern anlayıştaki açılışına siyahta klasik stilde cevap verince ortaya ilginç bir oyun çıktı. Karşılıklı ilginç hamleler ve hatta zaman zaman da lüzumsuz hatalarla devam eden oyunumuzda beyaz fırsat kaçırıyor. 22. Af3I (22. A5g4! Ag4 23. hg4 Fg3 24. Fd5 ve beyaz bir er daha kazanır.) Fe7 (Siyah orijinal fikrinden cayıyor. 22...Fg3? 23. Ff6 (23. Ad4? Ve8 24. Adf5 Ff5 25. Af5 Fb8 26. Ff6 (26. Ag7 Ve2ü 27. Ff6 Vd2 28. Fb2 Kc2 ve siyah kazanır.) gf6 24. Ag4 Fe5 25. Afe5 fe5 26. Fd5! bunun en büyük nedeni.) 23. Ad4 Vd7 24. Şh2l? Masum gozüken bu hamlenin tehdidi 25. Vh1 Kd8 ile siyah taşları d5 erinin savunmasına baglamak. Lasker'in buna verecegi reaksiyonu tahayyül etmek için bir hafta süreniz var! • \