Katalog

1 KASIM2009/SAYI 1232 Kısa fîlm bir sanattır T ürkiyc'de kısa filmin tarihçesi 1921'de Şadi Fikret Karagözoğlu'nıın yönctip oynadığı 20 dakikahk Bican Efendi güldiü-üleri ile başladı. Robert Kolej'in düzcnlediği Hisar Kısa Film Yanşması (1967) amatörlere yönelikti, Genç Sinemacılar'ın yetişmcsini sağladı. 1980'lerin ortasmdan itibaren sinema okullannm, elektronik kameraların yaygınlaşmasıyla birlikte kısa filııı üretiminde artış gözlendi. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de Nuri Bilge Ceylan, Reha Erdem, Çağan Irmak, Yeşim Ustaoğlu, Derviş Zaim, Tayfun Pirselimoğlu gibi adlar sinemaya ilk adımlarını kısa fılmleriyle attılar. 4-11 Kasım tarihleri arasında yapılacak olan 21. Uluslararası İstanbul Kısa Film Festivali belki sinemaya bir çok yeni yetenek dalıa kazandıracak. Cumhuriyet gazetesinin de sponsorluğunu üstlendiği festivale bu yıl ulusal ve uluslararası 600 film başvurdu, 197'si programa alındı. Biz de festivalin yöneticisi değerli sinemacı Hilmi Etikan'la bir söyleşi yaptık. - Festivaliniz hangi nedenlerle başladı? Hilmi Etikan: Otuz yıl önce İstanbul Fotoğraf ve Sinema Amatörleri Demeği'nde (İFSAK) bir avuç gcnç toplanarak kısa film çalışmalarını başlattık. O yıllarda Smm'lik amatör kameralar az kişide olduğundan yılda ancak 5-10 film üretilebiliyordu. Sessiz çekilen bu fılmler sessiz gösteriliyor, doğru dürüst kurgulanamıyor, kopya çıkarılamıyordu. Gösterimde kopan film kareleri de yenilenemiyoıdu. İlk ulusal yanşnıaya üç film katıldı. Yarışmayı on yıl kadar sürdürdük ve Fransız Kültür Meıkezi'nin destek vermesiyle uluslararası bir festivale dönüştük. özcllikle gençler salonlan doldurup taşınyorlardı. Bu yoğunluk karşısında ltalyan ve Alman kültür mcrkezlerinin salonlarını da devreye soktuk. llerleycn yıllarda İFSAK yönetimi bu etkinlikten vazgeçince bağımsız bir tettip komitesi kurduk. Bu komite ile festivalimizi sürdürüyoruz. - Kısa film sizce neden önemli? - Kısa film ulusal sinemayı oluşturan, onu besleyen bir kaynaktır. Bir ülkcde kısa îstanbul, 4-11 Kasım tarihleri arasında Uluslararası Kısa Filrn Festivali'ne sahne olacak. 197 fîlmin gösterileceği festival boyunca atölye çalışmaları, paneller, söyleşiler de yapılacak. ASLI SELÇUK film üretimi yoksa o ülkede sağlıkh bir film endüstrisinden söz etmek olası değildir. Amatör çalışmalar her kesimdcn gencin sinema sanatından pay alabilmcsini sağlar. Sinemayla tanışması için hcrkesin mutlaka profesyoncl anlamda sinemanm içinde var olması gerekmiyor. Nasıl profesyonellerden çok amatör sporcular varsa. profesyonellerden çok amatör sinemacılar da olmalı. Bu gereksinime en iyi cevap verense sınırlı bütçelerle, ekiplerle yapılan kısa film çalışmalandır. 40 bin-50 bin TL gibi yüksek bütçelerle çekilen kısalanmız da olmalı. Bunlar hem yönetmenlerimize referans oluşturur hem de uluslararası festivallerdc Türkiye'yi temsil edebilecek olgunlukta fılmlerin olmasını sağlar. Kısa film çok özel ve Hacettepe Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölünıü'nü bitirdi (1973). Paris'te Fransız Sineması Konservaruvan'ndan mezun oldu (1977). Sorbonne Üniversitesi'nde Fransız Yeni Roman Akımrnın öncü adı Claude Simon'un "Ot" adlı romanı üzerine sinema-edebiyat ilişkilcrini inccleyen master çalışması yaptı. Fotoğraf ve sinema dersleri verdi. Türkiye'de Kısa Filmin Tarihi belgeselini çekti (2007). Atölye çalışmaları, eğitim seminerleri düzenledi. Ulusal ve uluslararası ödüller, onur ödülleri alan Etikan, Uluslararası İstanbul Kısa Film Festivali'nin yöneticisidir. • önemli bir sanat dalıdır. Birçok ünlü uzun metraj yönctmcni ticari kaygıdan uzak, duygu ve düşüncelerini özgürce kısa fılmleriyle aktarabiliyorlar. - Festival hangi bölümlerden oluşuyor? - Kurmaca, canlandırma, belgesel ve deneysel türde dört bölüm var. Ailc, işsizlik sorunlannı, gençliğin beklentilerini yansıtan kurmacalar ağırlıkta. Canlandınnalar bu yıl da en renkli, en neşeli bölüm. Belgeseller ayrımcılığı, insan hakları konulannı işliyorlar. Deneyseller değişik görsel anlatımlanyla, kurgu teknikleriyle dikkat çekiyorlar. Atölye çalışmaları, paneller, söyleşiler de var. - Bu yıhn belirgin bir teması var mı? - Önceden belirlenen bir tenıa yok. Ancak o yıl dünyadaki sorunlann, baskın olan konulann kısa filnılere de yansıdığını görüyoruz. Bu yıl ekonomik krizden ötürü sosyal adaletsizlik, aile sorunları, işsizlik çokça işleniyor. - Türkiye'de, ulusal festivallerimizde kısa filmlere yeterince önem veriliyor mu? - Ne yazık ki hayır. Yerel yönetimler, özel şirketlcr, TV kanallan kısa fılmi görmezlikten geliyorlar. Arada bazı desteklere rastlıyoruz, ama bunlarda süreklilik gösteremiyor. Avrupa'da kısa fılmi en az destekleyen ülkc Türkiye. Bağımsız kısa film festivallerinde sadece kısa film gösterildiği için tüm ilgi bu türün üstünde yoğunlaşıyor. Uzun metraj fcstivallerinin yan bölümlerinde gösterilen kısalar ise ister istemez biraz gölgede kalıyor. Adana Altın Koza bu anlayışı değiştirmek için büyük çaba göstenneye başladı. Antalya Altın Portakal'ın kataloğunda kısa filmin en sona atıldığını, bilgilere çok özensiz, fotoğrafsız bir şekilde yer verildiğini görünce daha çok yol kat etmemiz gerektiğini yeniden düşündüm. - Kısafilmleringösterim şanslan bir tek festivallerde mi var? - Evet. Ticari meta olmadıkları için en büyük gösterim olanağını festivallerde buluyorlar. İyi bir kısa film birçok uzun metrajdan çok izleyiciyle buluşma şansına sahip. Dünyada 20 tane dikkat çeken uzun metraj festivali varsa 200 belki de daha fazla kısa metraj festivali var. Kısa metrajlann sanılanın aksine yüksek sayıda seyirci kitlesi var. Kısa filmin tek şanssızlığı ticari dolaşıma çıkamadığı için yapımcısına ekonomik girdi sağlayamıyor, sinema yazarları kısa fılmleri tanıtmayınca kısalar festivaller dışındaki izlcyiciye dc ulaşamıyor. - Kısa filmde en başanlı ülkeler hangileri, neden? "" - Başan, o ülkenin kısa fılme verdiği önem ve bu işe ayırdığı bütçe ile doğru orantılı olarak kendini göstcriyor. Fransa, Almanya, ltalya, lngiltere, Polonya, Macaristan, Romanya, tsveç, lspanya, Avustralya, Yeni Zelanda, Kanada, Meksika, Hollanda kısa filmde başarılılar. - Festivalinizi kaç kişiyle gerçekleştiriyorsunuz? - 5-6 kişilik bir gnıpla. Değişik ülkelerin konsolosluk ve kültür merkezleri de yurtdışı bağlantıları için bize destek veriyorlar. Uluslararası bir etkinlik için bütçemiz çok kısıtlı. Yerli ve yabancı yönetmenlerin buluşmasında önemli bir görev de üstleniyoruz. • Bilgi için: www.istanbulfilmfestival.com Gösterimler ücretsizdir. Eskişehir'de festival havası B u yıl 15. kez kentin kapılarını kültür ve sanata açan Uluslararası Eskişehir Festivali, klasik müzikten rock ve dünya müziğine, tiyatrodan dansa ve çocuklar için düzenlenen atölyelere kadar farklı alanlan kapsayan renkli bir etkinlik programına sahip. Zeytinoğlu Eğitim, Bilim ve Kültür Vakfı ve Eskişehir Kentsel Gelişim Vakfı işbirliğiyle gcrçekleşen Uluslararası Eskişehir Festivali, yalnızca yetişkinler değil, çocukları da sanatla buluştunnayı hcdefliyor. Uluslararası Eskişehir Festivali'nin 2009 klasik müzik programı, özellikle genç sanatçıların dinamizm, yetenek ve yaratıcılıklannı sergilemelerine olanak veriyor. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasrmn açılış konseri ile başlayacak konserlerde, "Rokoko Çeşitlemeleri" ile genç viyolonsel sanatçısı Dorukhan Doruk sahne alacak. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrası'nın, konuk şef Kevin Griffıths yönetiminde vereceği konserin solisti ise henüz 16 yaşındaki keman sanatçısı Sena Umul. Dünya çapında pek çok festivalin aranan konuğu olan La Cetra d'Orfeo ise, 16. ve 17. yüzyıldan lngiliz ve lspanyol müziği örneklerini, bir dans gösterisi eşliğinde sunacak. Festivalin en renkli konuklarından biri olan Melodias Epicas'ın vereceği konserin başhğı "Ortaçağ'dan Klasik Döneme Eşzamanlı Duyuşlar". Festivalin kapanış konseri ise Anadolu Üniversitesi Senfoni Orkestrasfndan. Yaptığı müziği "Spaghetti Balkan" olarak tanımlayan Milanolu gnıp Figli di Madre Ignota, festivalin tartışmasız en cğlenceli konuğu. Aynca lngiliz progresif rock müziğinin kilometre taşlarından King Crimson'ın 1981 'den bu yana değişmeyen gitan ve sesi olan Adrian Belew, Power Trio adlı grubuyla dinleyiciyle buluşacak. Festivalde Türk Müziği dalında da Incesaz ile Nazenin sahne alacak. 444 ile Altıdan Sonra Tiyatro, Deri Ceket ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu, Mehmet Ali Alabora ve Sibel Tüzün'ün de yer aldığı Histanbul ile Garajistanbulpro ve Çıplak Ayaklar Kumpanyası festivalin konuklanndan bazılan. Aynca Moskova'nm çağdaş sanat yaşamında önemli rol oynayan Bale Moskova Çağdaş Dans Topluluğu iki eserle izleyici karşısına çıkacak. • www.eskfest.org Uluslararası Eskişehir Festivali, 7-15 Kasım tarihleri arasında, 400'ü aşkın yerli ve yabancı sanatçıyı Eskişehir'de ağırlayacak. KLARA ETKINLIKLER 15. yılında Uluslararası Eskişehir Festivali, çocuklara yönelik etkinlik alanlarına yeni bir halka daha ekliyor. Çocuklarda çevre ve kent/mimarlık bilinci oluşturma hedefıyle düzenlenecek etkinliklerde bu yıl ilköğretim okulları arası resim yanşmasmın konusu "Çevre". Sebla Arın yönetiminde ilk kez düzenlenecek "Oyunlarla Mimarlık" atölyesi de kent ve mimarlık bilincini işleyecek. Kamil Masaracı ve Ercan Akyol yönetimindeki karikatür atölyesi ile Eskişehirli çocuklara, tanık oldukları olayları, gözlemlerini, düşündüklerini veya herlıangi bir konuda söylemek istediklerini, gülen ve güldüren çizgiyle anlahnanın yollan gösterilecek. Ayşe Tütüncü'nün gerçekleştireceği "Cazla Doğaçlama" atölyesinde de çocuklar caz müziğiyle doğaçlama yapacak. Naz Erayda yöneiimindeki "Resim Atölyesi"nde ise çocuklar bir fotoğraftan, şiirden, masal ya da müzikten yola çıkarak duyumsadıklarını, düşündüklerini renklerle ifade edecekler. •