Katalog

1 KASIM 2009/SAYI 1232 Engel mi, o da ne? DENİZ ÜLKÜTEKİN "Onun basketbol sahasında nc yaptığı hiç önemli değil. Kevin'la zaten gurur duyuyorum" diyor annesi. ABD'deki Fork Union Askeri Academi'nin basketbol takımında forma giyen 1990 doğumlu 2.1 metrelik Kevin Laue fiziğiyle tam bir basketbolcuyu andırıyor. Ancak biraz daha yakından bakınca genç sporcunun tek kolu olmadığını fark edebilirsiniz. Yanlış anlamayın Laue kendisiyle benzer kusurlara sahip insanlar için organize edilmiş bir ligde mücadele etmiyor. Amador Valley Lisesi ve Fork Union'daki başansı sonrası bu sezon NCAA 1. Lig takımlanndan Manhattan Üniversitesi'nden basketbol bursu kazaııdı. Normal bir basketbolcu adayı için bile çok önemli olan bu başanyı kazanmak Kevin için elbette büyük anlamlar ifade ediyor. lşin sırn nerede peki? Azim, kararlıhk ve yılmanıak diyebiliriz tabii ama işin biraz derinine inelim. Laue, henüz liseye başladığmda antrenörleri kendisine sık sık eğer bir kolu olsa NCAA'da bir takıma gidebileceğini söylermiş. Tek kollu bir basketbolcu için tatmin edici bir iltifat olabilir ama bu aynı zamanda Laue'nin basketbol kariyerinin henüz başlamadan biteceği anlamına geliyordu. Oysa o dezavantajını bir sınav olarak gördü ve sınavı başanyla geçti. Amador Valley Lisesi'ndeki koçu bakm Laue hakkında ne diyor: "Kevin'ın antrenörü olduğum için o kadar şanshyım ki, oyununun gelişimini izlemek büyük bir mutluluk. Galiba insanlann sizden şüphe etmesinden daha iyi bir şey yok. Çünkü tahminlerini boşa çıkarma imkânı yakalıyorsunuz." Basket sahasında yaptıklan inanılmaz. Yaşıtlanna göre oldukça uzun boyuyla fazlasıyla blok yapabiliyor. lşin savunma yönünde müthiş bir atlet. Oyunda en çok sıkıntı çektiği durumsa hücumlar. Kan dolaşımı yetersizliği sebebiyle sol kolu doğuştan dirseğinde sona eren Laue tek eliyle topu kavrayacak kadar büyüyene OSCAR PISTORIUS Bacaklan olmayan enhızlı insan Oscar Pistorius'un hikâyesi Laue'ninkine göre daha bilindik. Henüz 11 aylıkken iki bacağını da dizinden itibaren kaybeden Güney Afrikah atlet gösterdiği azimle dünya çapında önemli şöhret kazandı. O kadar başanlıydı ki dereceleri herhangi bir engeli bulunmayan atletlerle yanşmasına izin verecek düzeydeydi. Kendisine "bacaklan olmayan en hızlı insan" ve protezlerinden esinlenerek "blade runner" (bıçak koşucusu) lakaplan layık görüldü. Ancak başarı beraberinde kuşkulan da getirdi. Birçok atlet Pistorius'un protezlerinin kendisine önemli avantajlar sağladığını düşünüyordu. 26 Mart 2008'de Uluslararası Atletizm Federasyonu, Pistorius'un engelsiz atletlerle birlikte yanşmasını yasakladı. Bu aynı zamanda aynı yıl yapılacak olimpiyatlarda koşmayı hayal eden Pistorius için yolun sonu demekti. Güney Afrikah atletin buna tepkisi oldukça manidardı. "Eğer gerçekten avantaj elde ettiğime yönelik kanıtlan varsa atletizmi bırakırım. Çünkü bu şekilde yanşmayı kesinlikle istemem." Ancak Uluslararası Spor Mahkemesi bağımsız kaynaklardan yapılan protezlerin avantaj sağladığı yönünde açıklamalara karşın karan bozdu. Engelli sporcular için dünya üzerinde yapılan çalışmalar giderek arüyor. Galatasaray tekerlekli sandalye basketbol takımı da kıtalar arası şampiyonluğa ulaşarak dikkatleri çekiyor. Fakat bu yazıda bahsedeceğimiz üç sporcunun durumu biraz farklı. Çünkü Laue, Pistorius ve Schlienz engellerine karşın engelsizlerin arasında var olmayı başaran isimler. dek büyük sıkıntılar yaşamış. Şimdiyse kol bitiminde kullandığı topak sayesinde topu kontrol edip şut bile bulabiliyor. Laue'nin gelişiminde önemli katkısı olan isimlerden biri de Fork Union'daki koçu Fletcher Arritt'ti. "Baştarda bu işin içinde yer almak istemiyordunı. İki kolu olan çocuklar zaten yeterince problem çıkarıyordu" diyerek söze başlıyor Amitt ve devam ediyor, "Ama NCAA takımlanndan burs alamayan bir oyuncu için fazlasıyla iyiydi. Sonrasında birkaç çalışma yaptık ve takımdaki herkes onun kalmasını istedi. Onun için ayakkabısını bağlamak ve ters smaç yapmak arasında bir fark yoktu." Ancak tüm yaptıklan başlangıçta ünivetfkplerin MMtrgılanm kınnak için yeterİÖİnanıış^Kıderini dcğiştirense dedes'i'flana önce rork Union'da yöııeticilik yapan Kelli Whitescarver'mış. Bir kaza sonrası tek kolunu yitiren Whitescarver, hastanede geçirdiği günlerde hayatınuı geri kalanında nasıl normal bir yaşam sürdüreceği hakkında endişelenirken yakınlarda tek kolla harikalar yaratan Laue'nin internette dolaşan videolanna rastlamış. Laue, Whitescarver'la karşılaştıklarmda zorluklarla nasıl başa çıktığmı anlatmış. "Okuldayken çocuklar kolumun neden böyle olduğunu sorunca onlara okyanusta bir köpek balığı tarafından parçalandığını söylerdim. Annem yemckten önce ellerimi yıkamamı söylerse ona bunun mümkün olmadığını hatırlatırdım." Whitescarver kendisine ilham kaynağı olan bu genci dedcsinin eskiden yöneticilik yaptığı Fork Union'a götürmekte geciknıemiş. ROBERT SCHLİENZ Yine de hayat o kadar toz pembc değil. Ikinci bir kolu olsa NBA'da kendine yer bulabilecek bir yetenekken, sırf bu yüzden basketbol kariyerini erken bitirmek zorunda kalabilir. Fakat dediğimiz gibi yokluklar onun için bir mazeret değil. Kim bilir gelişimini sürdürürse hiç bekleınediğimiz yerlerde bile olabilir. Bakın yeni takımı Manhattan'ııı koçu Gary Rohrssen, Laue hakkında ne diyor: "Her açıdan Kevin bu şansı hak ediyor." • Gerekçe, karar verilirken Pistorius'un yaşadığı koşuya başlama, hava koşullan gibi dczavantajların göz önüne alınmaması ve karann tüm faktörler değerlendirilmeden verilmesiydi. lşte size engelsizlerin dünyasında var ohnaya çahşan iki engelli sporcunun yaşamlanndan örnekler. Karşılaştıklan engeller fıziksel yetersizlikleriyle sınırlı değil, insanlar ve kurumlar tarafından da' başanlan göz ardı edilebiliyor. • Tek kolla zirveye Engellere karşın engelsiz sporcular arasında yer alan örnekler günümüzde ortaya çıkan bir şeymiş gibi görülebilir. Oysa 1950'lerde futbol sahalannda tek kollu bir futbolcu fırtmalar estiriyordu. Belki yaptığı spora yönelik dezavantajlan Laue ya da Pistorius kadar fazla değildi ama Robert Schlienz'inki kendine has bir geri dönüş hikâyesiydi. O doğuştan ya da küçükken kazayla kolunu kaybetmiş bir sporcu değildi. 1948'de kariyerinin zirvesindeyken geçirdiği trafık kazası sonucu sol kolunu yitirmişti. Kendisi dahil herkes kariyerinin bittiğini düşünüyordu ama Stuttgart'taki antrenörü Georg Wurzer futbola dönmesi için onu ikna etti. Ikili aylarca Schlienz'in yeni hareketler geliştirmesi için çalışma yaptı. Kazadan dört ay bile ğeçmemişti ama Robert Schlienz, Stuttgart takımının kaptanı olarak Bayern Münich'e karşı kazanılan maçta sahada yer almayı başardı. 12 yıl daha üst düzey futbol oynamaya devam etti. Ülkede birçok gence ilham kaynağı oldu. 1995'te ölümünden birkaç gün sonra ismi Stuttgart Amatör Takımı'nın stadına verildi. • PAZARIN PENCERESINDEN Saidi Nursi mi? SELÇUK EREZ Başbakan ne demişti? Partisinin kongresinde, Ahmet Yesevi, Hacı Bektaş, Yunus Emre, Mevlana, Sabahat Akkiraz, Tatyos Efendi, Cem Karaca, Ahmet Kaya, Mehmet Akif ve Nâzım Hikmet'ten sonra Saidi Nursi'yi de anmış, Türkiye'nin onlarsız "eksik" kalacağını söylemişti. Bu anış bana rahmetli Coşkun Kırca'yı anımsattı: Kırca, Ottawa'da büyükelçiyken uğradığı terörist saldırısından sonra memlekete dönmüştü. Milliyet'e yazılar yazıyordu. 5.11.1990'da bu gazetede çıkan bir makalesinde şöyle demişti: "Saidi Nursi için Ankara'da mevlüt okunmuş... Konumuz, Sayın Süleyman Demirel'in bu mevlüt törenini düzenleyenlere gönderdiği birtelgraf... Bu telgrafta kendi kendisine Bediüzzaman (yani Zamanın Harikası) lakabını takmış olan Said-i Nursi'yi büyük bir Kuran yorumcusu ve din bilgini olarak nitelendirdiği anlaşılıyor... Said-i Nursi gerçekten bu seviyede bir düşünür müdür?" Kırca, Nursi'nin eserlerinde şeriat devleti taraflısı olduğunu, millet kavramına karşı çıkıp ümmet kavramından yana olduğunu anımsatmış, bunlar ve saydığı başka nedenlerle onu büyük bir Kuran yorumcusu ve kayda değer bir ilahiyatçı olarak nitelendirmenin hata oduğunu söylemiş, "Sayın Demirel bu talihsiz telgrafı niçin çekmiştir?" diye sormuştu. Kırca, bana, Demirel'in telefon edip kendisini bu makale nedeniyle eleştirdiğini anlatmıştı. Aradan bir yıl geçtikten sonra Süleyman Bey ile Kırca'nın araları düzelmiş, 1991 seçimlerinde Coşkun Kırca, DYP'den aday gösterilmiş ve seçilmişti. M ri kalan bölümünü Erdal Inönü'den YP ile SHP koalisyon yapmaya iki lider, Bakanlar kurulu'nu oluşturmak için bir araya geldiklerinde Erdal Bey, DYP liderinin, dışişleri bakanlığını istemediğini, bunun SHP tarafından doldurulmasının uygun olduğu konusunda ısrar ettiğini söylemişti. Oysa bir koalisyon kurulduğunda, Iç, Dış, Savunma gibi önemsenen bakanlıklar, büyük ortağa bırakılırdı. Bu konudaki tartışma sonucu Dışişleri Bakanlığı, SHP'ye bırakılmış ve bu yere Hikmet Çetin atanmıştı. Erdal Bey, Sayın Demirel'in bu tutumunun, partisindeki belli bir kimsenin dışişleri bakanı olarak atanmasını istemediğinden kaynaklandığını düşünüyordu. Bu kimse, Coşkun Kırca idi! Kırca'nın Saidi Nursi ile ilgili eleştirisi anımsanmış ve özgeçmişi bu mevkide çok başarılı olabileceğini düşündürdüğü halde o, dışişleri bakanı yapılmamıştı. Bu bilgiden çıkarabileceğimiz önemli sonuçlar var: Bir parti kongresinde bu eklektik listeyi oluşturan tek seçiciyi, "Asıl amacın Saidi Nursi'yi anmaktı... Diğerlerini dolgu maddesi olarak kullandın değil mi?" diyerek eleştirebilirsiniz ama dikkat edin, sağdaki partilerin başındakilerin Saidi Nursi'den söz açmaya başlamaları, akıllarından "seçim" geçiyor demektir. Bu durumda, AKP'den aday gösterilmeyi, hele hele bakan olabilmeyi umuyorsanız eleştilerinizde fazla ileri gitmemenizi salık veririz. • erezsO8uperonline.com Imtiyaz Sahlbl: Cumhuriyet Vakfı adına llhan Selçuk Genel Yayın Yönetmenl: Ibrahim Yıldız Yayın Yönetmeni: Ayşe Yıldırım Görsel Yönetmen: Aynur Çolak Sorumlu Müdür: Miyase llknur Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ Idare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar öktel Sok. No: 2 34381 Şişli/lstanbul (0212) 343 72 74 (20 hat) Reklam Genel Müdürü: özlem Ayden Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal Reklam Koordinatörleri: Hakan Çankaya / Neşe Yazıcı Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı (0212) 251 98 74/ 75 / 343 72 74 (554-555) Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri / Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt / Istanbul Cumhuriyet gazetesinin parasız pazar ekldlr. Yerel süreli yayın. (cumdergi@cumhuriyet.com.tr)