Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 1 KASIM 2009 PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B YORUM ÖZTİN AKGÜÇ Asıl Yaralayan Çok yazıldı, eleştirildi, kınandı ama bir ülkede yüz kızartıcı olaylar, davranışlar, unutulmamalı; üstü örtülmemeli ve bir daha yaşanmamasına da özen gösterilmelidir. Açık konuşayım, bazı politikacıların, bakanların, bürokratların, akademik etiket taşıyan kadrolu yorumcuların davranışları, tutumları, açıklamaları; yabancıların Türkiye’ye yol haritası çizmeleri, direktifleri, değerlendirmeleri, beni TC vatandaşı olarak fazla rahatsız etmiyor; beklentilerime de ters düşmüyor. Beklediğim, öngördüğüm gibi davranıyorlar, açıklama yapıyorlar. Hatta yurda giriş yapan PKK yandaşlarının zafer işaretlerini, kahramanlar gibi davul zurna eşliğinde karşılanmalarını da yadırgamıyorum; açılım (!) kapsamında olağan karşılıyorum. Bırakın son dönemlerde yaşananları, bence Cumhuriyet tarihimizin ulusal onuru en fazla yaralayan olayı, askerimizin başına çuval geçirilmesinden de daha fazla yaralayıcı olanı, Habur Sınır Kapısı’ndaki mahkeme, yargıç ve savcıların tutumu olmuştur. Sahra mahkemesi, mobil mahkeme diye nitelendirilen mahkeme, PKK’lilere tanınan bir adli kapitülasyon, adli imtiyaz olmuştur. Sanıyorum ilk kez, sanık veya şüphelilerin ayağına mahkeme heyeti gönderilmiş, ifadeleri suç oluşturmayacak biçimde düzeltilerek alınmış, tutanaklara geçirilmiştir. Bu olay, yaşamları boyunca onur ve saygınlığı bir erdem olarak görmemiş kişilerde bir rahatsızlık, bir tepki uyandırmamıştır ama ülke insanının büyük bölümünü yaralamıştır. Bir ülkede insanlara, politikacılara devletin önde gelenlerine Genelkurmay Başkanı, MİT Müsteşarı da dahil üst düzey bürokratlarına kuşku ile bakabilir. Gözlemlere göre doğal da olabilir. Ancak yargıçlardan asla ve asla kuşku duymamalıdır. Hiçbir politikacı, üst düzey bürokrat, adalet dağıtma gibi kutsal bir görevi yerine getiremez, hiçbirinin koltuğunun arkasında “Adalet mülkün temelidir” diye yazmaz. Bir ülkede en tehlikeli gelişme, ne bölücülüktür, ne iç kalkışmadır, ne yolsuzluktur. Tehlikeli olan, devletin varlığını tehlikeye düşürecek olan, adalete olan güvenin sarsılmasıdır. Adalet güneşinin battığı ülke, batar. Bu nedenle yargıçlara büyük yük, sorumluluk ve görev düşmektedir. Yalnız kendi onur ve saygınlıklarını değil, kurumların, ülkenin onurunu, saygınlığını, ülkenin varlığını da koruyacak ve adalet güneşini karartmayacaklardır. Türkiye’de Habur tipi mahkeme, Silivri tipi mahkeme ile karşılaştırılmakta, benzerliklere, tezatlara işaret edilmektedir. Türkiye’de kuşkusuz Silivri tipi mahkemeler de olmamalıdır. Geçmişte de benzer örneklerinde olduğu gibi, Silivri tipi mahkemelerin sancılı etkileri toplumda hâlâ sürmektedir. Siyasal amaçlı mahkeme olmamalıdır. Siyasal güç, kendini mahkemeler eliyle meşrulaştırmaya çalışmamalı; adalet mekanizması da bu konuda titiz olmalıdır. Ancak Habur tipi mahkeme bence daha fazla yaralayıcı, küçük düşürücü olmuştur. Türkiye’de yargının tam bağımsız, yargıçların her türlü kaygıdan azade olarak başlarının dik olmasını, saygınlıklarını korumalarını diliyoruz. Koşullar ne olursa olsun “Türkiye’de yargıçlar var” demenin onurunu, gururunu ve güvenini yaşamak istiyoruz. TBMM’ye sunulan 2010 bütçesinde tütün mamullerinde artõş yüzde 41, dayanõklõ tüketimde 33 oldu Hükümetinumuduvergiler Ekonomi Servisi - TBMM’ye sunulan 2010 bütçesinin hedef- lerine ulaşmasõ vergilere bağlõ. Çünkü bütçenin en büyük gelir kalemini vergiler oluşturuyor. Yõllardõr eleştirilen dolaylõ ver- gilerde hedeflenen yüzde 25’lik artõşla yõl sonunda tahsilatõn 107.1 milyar liraya ulaşmasõ umuluyor. Doğrudan vergilerde öngörülen artõş da yüzde 9. Genel görüş hükümetin gelir hedefine ulaşabilmesi için akar- yakõt, alkol ve tütüne yüklene- ceği yönünde. Son yaşananlar da bunun ha- bercisi olarak gösteriliyor. İlk zam haberi geçen hafta benzinden gelmişti. “Benzinde rekor zam” manşetleri süslerken kurşunsuz benzinin litre fiyatõ 3 lira 36 kuruş oldu ve rekor kõr- dõ. Üstelik bu 3.36’nõn 2.2 lira- sõ sadece vergi. Zam furyasõ daha sonra mo- torine de yansõdõ. Motorinin lit- re fiyatõ da yüzde 2.46 artõşla 2 lira 70 kuruştan, 2 lira 76 kuru- şa ulaştõ. Kõrsal motorinin fiya- tõ da yüzde 2.91’lik artõşla 2.66 liraya yükseldi. Emlak vergisine zam Akaryakõt zamlarõyla beli bü- külen vatandaşlara ikinci kötü haber de emlak vergisinden gel- di. Hükümet emlak vergisine esas inşaat maliyet bedellerini yüzde 12 ile 25 arasõnda arttõrdõ. Tebliğe göre emlak vergisine esas alõnacak fabrika, otel bina- larõnõn metrekare inşaat mali- yetleri yüzde 12, sinema ve ti- yatro binalarõ ile meskenlerinki de yüzde 25 zamlanacak. Bütçede 2010’da 50 milyar lira açõk öngörülüyor. Bütçeyi olumsuz etkileyen ve seçim ön- cesi harcamalarõ en çok eleştiri- len yerel yönetimlerin 2010’da gelirlerinin yüzde 18, giderleri- nin yüzde 17 artmasõ bekleniyor. Gelir hedefi ise 40 milyar lira. Eczacõbaşõ’na ‘Altõn Dünya’ Ekonomi Servisi - Ec- zacõbaşõ, Türkiye genelin- deki pek çok ilköğretim okulunu kapsayan “Ecza- cıbaşı Hijyen Projesi” ile Uluslararasõ Halkla İlişki- ler Derneği (IPRA) tara- fõndan verilen Altõn Dünya Ödülü’nü aldõ. Eczacõbaşõ ayrõca Birleşmiş Milletler Özel Ödülü’ne de layõk gö- rüldü. “Sosyal Sorumluluk” dalõnda ödül alan proje, İpek Kâğõt markalarõndan Solo tarafõndan Türkiye genelinde 5.5 milyon ilk- öğretim öğrencisine te- mizlik eğitimi verilmesini, Yatõlõ İlköğretim Bölge Okullarõ’nda (YİBO) tu- valet ve õslak zeminlerin ye- nilenmesini ve topluluk ça- lõşanlarõndan oluşan Ecza- cõbaşõ Gönüllüleri’nin Yİ- BO’larda okuyan öğrenci- lere yönelik çeşitli sosyal projelerini kapsõyor. Londra’daki törende ödü- lü alan Eczacõbaşõ Toplu- luğu Üst Yöneticisi Dr. Erdal Karamercan, yeni nesillere sağlõklõ bir gelecek hazõrlamak hedefiyle yü- rütülen projenin, sürdürü- lebilir kalkõnma açõsõndan önemli katkõlar sağlayaca- ğõnõ belirtti. DIŞ TİCARET AÇIĞI AZALDI İhracat yüzde 30.5 düştü Ekonomi Servisi - Ocak-Eylül döne- mi ihracatõ, geçen yõlõn aynõ dönemine gö- re yüzde 30.5 gerileyerek 73 milyar 116 milyon dolar, ithalatõ da yüzde 38.8 aza- larak 100 milyar 142 milyon dolar oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2009 Eylül ayõ dõş ticaret istatistiklerini açõkladõ. Ocak-Eylül döneminde dõş ti- caret açõğõ, bir önceki yõlõn aynõ dönemine göre yüzde 53.7 azalarak 27 milyar 26 milyon dolara geriledi. 2008 Ocak-Eylül döneminde yüzde 64.3 olan ihracatõn it- halatõ karşõlama oranõ bu yõlõn aynõ dö- neminde yüzde 73’e yükseldi. 2009 Eylül’de ihracat 8 milyar 501 mil- yon dolar, ithalat yüzde 30.4 azalarak 12 milyar 449 milyon dolar oldu. Kamuçalõşanõnõntedavikatõlõmpaylarõbirsonrakiayödenecek ANKARA (ANKA) - Maliye Bakanlõğõ, tedavi katõlõm paylarõnõn tahsiline ilişkin usul ve esaslarõ be- lirledi. Kamu görevlilerinin mua- yene katõlõm payõnõn tahsiline iliş- kin işlemlerde, sağlõk kurum ve ku- ruluşlarõndan gelen faturalardaki muayene bilgileri esas alõnarak muayene katõlõm payõ kesinti listesi düzenlenecek. Katõlõm paylarõ, kamu görevli- lerinin takip eden aydaki aylõk ve- ya ücretlerinden kesilmek üzere ay- lõklara ait ödeme belgesi üzerinde gösterilecek. Tebliğe göre kamu görevlilerinin muayene katõlõm payõnõn tahsiline ilişkin işlemlerde, sağlõk kurum ve kuruluşlarõndan gelen faturalarda- ki muayene bilgileri esas alõnarak muayene katõlõm payõ kesinti listesi düzenlenecek. Bu payõn eczane- lerden gelen reçeteler esas alõnmak suretiyle hesaplanacak kõsmõ da ge- rekli tahakkuk işlemleri yapõla- rak, kamu görevlilerinin takip eden aydaki aylõk veya ücretlerinden kesilmek üzere aylõklara ait ödeme belgesi üzerinde gösterilecek. Har- cama birimlerinde aylõklarõn ta- hakkukunu yapmakla görevli bi- rimlerce katõlõm payõ tutarlarõ, bordronun “kesintiler” sütununda gösterilecek ve düzenlenen mua- yene katõlõm payõ kesinti listesi, ay- lõklara ilişkin ödeme belgeleriyle birlikte muhasebe birimine gön- derilecek. Aylõksõz izne ayrõlõp ilgili mev- zuatõ gereğince tedavi yardõmõ hakkõ devam eden kamu görevlisi ve kanunen bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerine ilişkin katõlõm paylarõ, kamu görevlisinin tekrar göreve başlayacağõ aydan itiba- ren aylõk veya ücretinden kesilecek. 230 bayisi var Ekonomi Servisi - Türkiye’de ilk kez, akar- yakõt müşterilerinin araç- larõna akaryakõtõ kendile- rinin koymasõnõ sağlaya- cak “self stop” uygula- masõnõ geliştiren Petline, müşterilerine çeşitli avantajlar sunuyor. Servisin tanõtõldõğõ ba- yi toplantõsõnda konuşan Petline Genel Müdürü Adnan Ünal, uygulama sayesinde arzu eden Pet- line müşterilerinin istas- yona gelerek tüm işlem- lerini kendilerinin yapa- bileceğini ve bu tercihte bulunanlarõn daha az pa- ra ödeyerek tasarruf ede- bileceklerini vurguladõ. Ödeme işlemini kendisi yapmak istemeyenler için de eski uygulama devam edecek. Konuş- masõnda, bayilere yöne- lik “Petline Clubcard” ile müşterilere yönelik “Petline Gocard” ürün- lerini tanõtan Ünal, ürün- ler sayesinde çalõşan per- sonelle ilgili şikâyetlerin azalacağõnõ ve müşterile- rin yüzde 2’lik bir oranda akaryakõt indirimi avan- tajõnõ yakalayacaklarõ bil- gisini verdi. Ünal, gerekli altyapõ hazõrlõklarõnõn tamamlan- dõğõnõ, söz konusu siste- min 1 ay içinde kurulaca- ğõnõ ve 3 aylõk bir dö- nemde 150 istasyon he- deflediklerini belirterek sistemin yayõlmasõ halin- de istasyonda çalõşan kişi sayõsõndan tasarruf edile- bileceğini dile getirdi. Başta kamuya alõnacak araç ve personel alõmõ olmak üzere harcama kalemlerinin pek de kõsõlmadõğõ 2010 bütçesi eski yõllarõ aratacak düzeyde vergi artõşlarõyla dolu. AKP hükümeti 2010 bütçesinde, dolaylõ vergilerde yüzde 25’lik, doğrudan vergilerde de yüzde 9’luk artõş öngörüyor. Katılım maaştan kesilecek Kamu görevlilerinin muayene katõlõm payõnõn tahsiline ilişkin işlemlerde, sağlõk kurum ve kuruluşlarõndan gelen faturalardaki muayene bilgileri esas alõnarak muayene katõlõm payõ kesinti listesi düzenlenecek. Deponu kendin doldur, indirim kazan 1994’te kurulan şirketin Türkiye’de 230 bayisi var. Aliağa, Batman ve Mersin’deki dolum ve depolama terminallerinin toplam kapasitesi Türkiye pazarının yüzde 5’lik ihtiyacını karşılayabilecek konumda. Ödülü Eczacıbaşı adına Erdal Karamercan aldı.