Katalog

5 NİSAN 2008 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 17 YAŞAMDA MALİ ÇÖZÜM YA H YA A R I K A N [email protected] İşyeri kiralarında vergi kesintisinden kiracı sorumlu T ürk vergi sistemine göre gayrimenkullerini işyeri olarak kiraya veren gerçek kişilere ödeme yapılırken kiracılar, brüt kiradan yüzde 20 oranında gelir vergisi stopajı (kesinti) yapmak zorunda. Yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumlu tutuluyor. Genel olarak vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden, menfaat sağlamak suretiyle dolaylı olarak ilişkide bulunduğu tespit olunanlar da, müteselsilen sorumlu. Hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, ilk bakışta ödenmeyen gelir vergisi stopajından mal sahibinin de sorumlu olduğu anlamı çıkıyor. Ancak maddenin devamında, müteselsil sorumluluğun şartları, sınırları ve bu konuya ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığı’nca belirleneceği hükmünün yer aldığını görüyoruz. Nitekim, Maliye’nin zirai ürün alımları konusunda yaptığı, bu tür bir belirlemesi var. Ancak işyeri kira ödemelerinde, kiracının stopaj (vergi kesintisi) yapmaması halinde, KAPICILAR DA KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Apartman veya konut kapıcılarının sigortalılık durumları, kıdem tazminatları, yasal izin günlerinin işgünü olarak sayılıp sayılmadığı ve benzer sosyal hakları hakkında detaylı bilgi verebilir misiniz? Kapıcı ile hizmet sözleşmesi yapılmamışsa bu durumda hangi kanun, yönetmelik ve/veya tüzükler geçerlidir. Oktay Tankişi. Kapıcılar da İş Kanunu hükümlerine tabi olup, izin, iş sözleşmesi, kıdemihbar tazminatı ve SSK primleri gibi konularda diğer işçilerle aynı haklara sahiptir. İş sözleşmesinin yazılı yapılmamış olması, işçinin haklarını etkilemez. İşçinin işyerine giriş tarihinden itibaren deneme süresi de dahil olmak üzere, her çalışma yılını tamamlaması halinde o yıla ilişkin ücretli izne hak kazanır. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi; a) Bir yıldan 5 yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara 14 günden, b) 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden, c) 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden, az olamayacaktır. Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. Yıllık ücretli izin süresi en az 142026 gün “gün” olmakla birlikte, izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmayacaktır. (4857/56. md) Kiracının stopajı vergi dairesine beyan etmemesi ya da beyan etmekle birlikte yatırmamasından dolayı, işyeri sahibinin sorumluluğu bulunmuyor. Türk vergi sistemine göre gayrimenkullerini işyeri olarak kiraya veren gerçek kişilere ödeme yapılırken kiracılar, brüt kiradan yüzde 20 oranında gelir vergisi stopajı (kesinti) yapmak zorunda. mal sahibinin de müteselsilen sorumlu olacağı yönünde, Maliye Bakanlığı’nca bir belirleme yapılmadı. Bu açıklamalardan da fark edileceği gibi, kiracının stopajı vergi dairesine beyan etmemesi ya da beyan etmekle birlikte yatırmamasından dolayı, işyeri sahibinin sorumluluğu bulunmuyor. yanname ile beyan edilen kira geliri üzerinden hesaplanan vergiden yıl içinde tevkif suretiyle kesilen vergilerin mahsubunda; tevkif suretiyle kesilen verginin beyan edilen kira gelirine ilişkin olması, kesintiyi yapan vergi sorumlularının adısoyadı veya unvanını, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numaralarını, kesintiye esas alınan brüt tutarları, kesilen vergiler ile kesinti yapılan dönemleri gösteren tabloyu yıllık beyannamelerine eklemeleri yeterli. Stopaj hesabı ve iadesi İşyeri kiralarından kesilen verginin (stopajın), kira geliri nedeniyle beyanname verildiği zaman hesaplanan vergiden mahsubu için “stopajın ödenmiş veya tahakkuk ettirilmiş olması koşulu” aranmıyor. İşyerini kiraya veren mal sahibinin; yıllık be İade talebi için izlenecek yol Yıllık beyanname ile beyan edilen kira geliri üzerinden hesaplanan vergiden yıl içinde tevkif edilen vergilerin mahsubu sonucu vergi iadesi doğması halinde nakden yapılacak iade için ise kesilen vergilerin ödenmiş veya tahakkuk ettirilmiş olması şartı aranmıyor. Ancak nakden iade talebinin dilekçe ile yapılması gerekmiyor. Nakden iade edilecek tutarın 10 bin YTL’yi aşmaması halinde iade talebi, yıl içinde yapılan stopajlara ilişkin tablo ile birlikte, kira kontratının dilekçeye eklenmesi koşuluyla inceleme raporu ve teminat aranmaksızın yerine getirilecek. Nakden yapılacak iade talebinin 10 bin YTL’yi aşması halinde ise 10 bin YTL’yi aşan kısım, vergi inceleme raporuna göre iade edilecek. Teminat gösterilmesi halinde, iade talebi inceleme sonucu beklenilmeksizin yerine getirilecek. Beyannamenin verilmesinden itibaren mükellefin 5 yıl içinde başvurmaması halinde, vergi alacağının zamanaşımına uğraması nedeniyle nakden ve mahsuben iade yapılması mümkün değil. Uzun zamandır uygulanmakta olan (10 bin YTL) incelemesiz ve teminatsız inceleme sınırının, günün şartlarına göre yükseltilmesinde yarar var. Çalışanlarınıza eşit davranıyor musunuz? şveren ve işçi arasındaki özel ve genel çalışma koşulları iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmeleriyle belirleniyor. Bireysel iş sözleşmelerinde yer alan hükümler, diğer bir işçinin çalışma koşullarından farklılık gösterebiliyor. Ancak, işverenlerin çalışan işçiler arasında dil, din, ırk, mezhep, inanç, cinsiyet ve benzeri nedenlere dayalı ayrımcılık yapmaması, diğer bir deyişle işverenin tüm çalışanlarına eşit davranması zorunluluğu var. Yani, işyerlerinde aynı nitelikte ve eşit verimle çalışan kadınerkek işçilere sadece cinsiyet ayrılığı sebebiyle farklı davranılmaması, farklı ücret ve sosyal hakların verilmemesi gerekiyor. Bu genel hükümlere rağmen işverenlerin tüm işçilerine eşit davranması ve “çalışanlara eşitlik” ilkesini tüm çalışanların aynı ücret ve sosyal haklarla çalıştırılma zorunluluğu olarak anlaşılmaması gerekiyor. Çalışma ortamında birbirlerinden farklı niteliklere, yetkinliklere, statülere, eğitim düzeyine ve deneyime sahip olan işçileri aynı koşul ŞİRKET DEĞİŞİKLİĞİNDE KIDEM TAZMİNATI ÖDENİR Ben tüm ortakları aynı olan bir grup firmasından 5 yıl üzerine diğerine geçiş yaptım. Bu geçiş sebebiyle 5 yıllık haklarım konusunda beni aydınlatabilir misiniz? Tazminat almalı mıydım? Geçiş işlemleri konusunda bir evrak imzalamadım, tamamen şirket yetkilileri tarafından bir şirketten diğerine geçişim yapıldı. İnternetten SSK sayfasında ilk firmamdan çıkışım ve süre kaybı olmaksızın yeni firmama geçişimi görebilmekteyim. Aydın ALTUN Maalesef İş Kanunumuza göre, her şirket ayrı bir tüzelkişiliktir. Her işten çıkışınızda kıdem tazminatınızın da ödenmesi gerekirdi. Ancak, iradeniz ve bilginiz dışında böyle bir işlem yapıldığını belirterek dava açmak suretiyle son şirketten kıdem tazminatınızı talep etmenizi öneririz. İ İŞ GÜVENCENİZ VAR MI? İşçinin objektif, ekonomik, sosyal veya başka bir haklı neden olmadıkça işten çıkarılamaması ve işinde devamlılığın sağlanması iş güvencesi olarak tanımlanıyor. İş güvencesi kapsamında olan işçinin işine son verilmesi tamamen yasaklanmıyor. Sadece, keyfi ve objektif olmayan, haklı bir nedene dayanmayan işten çıkarmalar engelleniyor. İş güvencesine ilişkin koruyucu hükümler kapsamındaki işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorunda. İş güvencesinden kimler yararlanabiliyor? 4857 sayılı İş Kanunu’na göre; • 30 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıp en az altı aylık kıdemi olan ve işletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili ve yardımcıları ile işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekili niteliğinde olmayan işçiler, • Sendika üyeliği veya sendikal faaliyetlerden dolayı iş sözleşmesi feshedilen işçiler, • Belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan işyeri sendika temsilcileri, • Tarım işlerinden sayılan ve 51’den fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan ve belirsiz süreli hizmet akdiyle çalışan işçiler, • 5953 sayılı Basın İş Kanunu kapsamında çalışan gazeteciler, iş güvencesine ilişkin koruyucu hükümler kapsamında olacak. EVLENME YARDIMI ALABİLİR MİYİM? S O R U C E VA P Sorularınız için bize malicozum?ismmmo.org.tr adresimizden ulaşabilirsiniz. Tüm sorular eposta ile tek tek cevaplanacaktır. Babam emekli öğretmendir, evlenme yardımı alabilir miyim? Uskan Sanem YILMAZ Vefat eden babanızdan dolayı Emekli Sandığı’ndan aylık almanız halinde, evlendiğinizde 12 aylık yetim aylığınız tutarında evlenme yardımı verilir. larda çalıştırmak da yanlış. Bu hem işçilerin motivasyonunu bozar ve hem de işyerlerinde çalışma barışını zedeleyebilir. İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz. Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz. İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz. İş ilişkisinde veya sona ermesinde yukarıdaki fıkra hükümlerine aykırı davranıldığında işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminattan başka yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir. Sahibinden SilivriÇanta Cumhuriyet Mahallesi’nde iskânı alınmış, bahçeli, oturuma hazır villa. Tel: 0533 297 02 13 Fatih ve Yonca Altınçekiç’in çocuğu EFE bebek aramıza hoş geldin... Cumhuriyet Gazetesi Satış Servisi ve Cumhuriyet Kitapları SHP SOSYAL DEMOKRAT HALK PARTİSİ B. EVLER İLÇE BAŞKANLIĞI C MY B C MY B SHP Bahçelievler ilçesinin 3. Olağan Kongresi’ne tüm halkımız davetlidir. Gündem: 1. Açılış 2. Divan seçimi 3. Saygı duruşu 4. Konuşmacılar 5. Mali bütçenin ibrası 6. Başkanlık ve yönetim kurulu seçimi 7. Kapanış Yer: Soğanlı Olimpik Spor Tesisleri Bahçelievler–İst Tarih: 06.04.2008 Saat: 11.00 Boya başta olmak üzere konut ve işyerlerinizin anahtar teslimi iç dekorasyonu yapılır. Tel: 0542 438 73 76