Katalog

4 MART 2008 SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER 9 KRONOLOJİ Genelkurmay Başkanı, operasyon için ABD’den izin ya da telkin alındığı iddialarına sert yanıt verdi ‘Üniformayı çıkartırım’ MUSTAFA BALBAY Harekâtın kısa süreceği biliniyordu ürk Silahlı Kuvvetleri’nin terör örgütüne yönelik başarılı operasyonunun Washington’dan yapılan açıklamalarla gölgelendiği ileri sürüldü. Harekâtın kısa süreceğinin bilinmesine karşın başta ABD Başkanı George Bush ve Savunma Bakanı Robert Gates, “Türk askeri bir an önce çıkmalı” açıklamalarıyla uluslararası kamuoyuna “ABD istedi, Türk askeri çıktı” izlenimi yarattı. Hükümetin de operasyonun süresi hakkında bilgisi olmasına rağmen Washington yönetimine karşı sessiz kalması soru işaretleri yarattı. Genelkurmay 22 Şubat günü; 21 Şubat, 19.00’dan itibaren Irak’ın kuzeyine sınır ötesi kara harekâtı başlattığını açıkladı. Aynı gün Beyaz Saray Sözcüsü Scot Stanzel, ABD’nin operasyon öncesinde bilgilendirildiğini kaydederek “harekâtın boyutu ve süresinin sınırlandırılmasını istedik” açıklamasını yaptı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sean McCormak ise operasyonun “mümkün olan en kısa sürede tamamlanması” gerektiğini söyledi. Operasyonun ilk günlerinde Irak yönetimi sessiz kalmayı yeğlerken yerel Kürt hükümeti operasyonun asıl hedefinin PKK olmadığını iddia etti. 23 Şubat’ta Bölgesel Yönetim Başkanı Mesud Barzani adına yapılan açıklamada, “Saldırıların asıl amacı PKK değil, Kürdistan bölgesidir” deniliyordu. Irak merkezi hükümetin sözcüsü Ali Debbağ ise aynı gün operasyonda PKK’nin hedef alındığını söylüyordu. 24 Şubat’ta sessizliğini bozan Irak hükümeti, Türkiye’ye, askerlerini Kuzey Irak’tan “mümkün olan en kısa sürede” çekmesi çağrısında bulundu. Barzani ise ABD Başkanı George Bush’a telgraf çekerek operasyonun durdurulmasını istedi. ‘Destek kesilebilir’ mesajı 25 Şubat’ta Beyaz Saray Sözcüsü Dana Perino, “Operasyonun kısa süreceğini umduklarını” söyledi. Harekâtın ilk günlerinde temkinli bir yaklaşım sergileyen ABD yönetimi 27 Şubat’ta operasyonun bitirilmesi gerektiği yönünde mesajlar vermeye başladı. Hindistan’da bulunan ABD Savunma Bakanı Gates, Ankara’ya hareketinden önce yaptığı açıklamada, “operasyonun bir ya da iki haftadan fazla sürmemesi gerektiğini” Türk yetkililerine söyleyeceğini belirtti. Türk yetkililerin kendisine, operasyonun bitiş tarihine ilişkin kesin bilgi vermediklerini de kaydeden Gates, “Eğer operasyon uzun sürerse, ABD’nin de Türkiye’ye sağlamakta olduğu istihbarat desteğinin kesilmesi üzerinde düşünüp düşünmeyeceğini bilmiyorum” ifadesini kullanarak diplomatik bir dille Türkiye’yi tehdit etti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tom Casey ise aynı gün Gates’in operasyon süresine ilişkin ifadelerinin ABD’nin resmi görüşü olduğunu söyledi. Bush devrede Bu açıklamalardan bir gün sonra ise ABD Başkanı Bush, Türkiye’ye kara harekâtını “mümkün olan en kısa sürede bitirme” çağrısı yaptı. Aynı gün Ankara’ya gelen Gates, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Tayyip Erdoğan, Savunma Bakanı Vecdi Gönül ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt ile yaptığı görüşmelerde “operasyonun süratle bitirilmesi” gerektiğini vurguladı. Gönül, Gates’in bu talebine “Hedefe ulaşınca döneriz” diye yanıt verirken Büyükanıt, “Kısa süre izafi bir kavram, bazen bir gün, bazen bir senedir. ABD de terörle mücadele ediyor, Afganistan’da kaç yıldan beri... Aynısını kendisine anlattım, anlayışla karşıladılar” dedi. Operasyon bitti 29 Şubat günü Genelkurmay, kara harekâtının sona erdiğini açıkladı. Bu arada Genelkurmay’ın açıklaması öncesinde Anadolu Ajansı’nın (AA) abonelerine geçtiği Erdoğan’ın “Ulusa Sesleniş” konuşmasında “Harekât kararlılıkla devam etmektedir” ifadesini kullanması, Başbakan’ın harekâtın sona ereceğinden habersiz olduğu yorumlarına yol açtı. Erdoğan’a kurmayları tarafından bilgi verilmesinin ardından AA haberini iptal etti. 2 Mart’ta ise Gül ve Erdoğan, operasyona “ABD’nin talimatıyla son verildiği” yönündeki yorumlara tepki göstererek operasyonun başlamasından ve bitişinden haberdar olduklarını savundular. ANKARA Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Kuzey Irak’a düzenlenen operasyonun başarıyla sonuçlandığını belirterek “Bunun arkası gelecek. Daha vermemiz gereken dersler var. ABD dahil operasyon öncesinde ve sonrasında kimseden izin almadık. Bunu ispatlasınlar, üniformamı çıkartırım” dedi. Büyükanıt, terörle mücadelenin sadece askeri boyutu olmadığını, siyasi çözüm diyenlerin de terör örgütünün söylemi olan yeni anayasadan başka bir şey söylemediklerini vurguladı. Genelkurmay Başkanlığı’nda gazete ve televizyonların Ankara temsilcilerine yönelik olarak düzenlenen toplantıya Orgeneral Büyükanıt’ın yanı sıra, kuvvet komutanları da katıldı. Büyükanıt, toplantının birinci bölümünde operasyonla ilgili bilgiler verdi. Operasyonun ilk günü yaptıkları açıklamada temel hedefi açıkladıklarını söyleyen Büyükanıt, “Ancak operasyonun bitiminde bizi de üzen bir dizi yorum yapıldı. Pek çok yorumun amacı aştığını söylemeliyim” dedi. Büyükanıt, sorular yönelterek verdiği bilgilerde “Operasyon bölgesi olarak neden Zap seçildi” dedi ve şu yanıtı verdi: “Terör örgütü PKK saldırı planlama merkezi olarak Zap’ı kullanıyor. Kandil eğitim ve lojistik bölge. Bu yüzden öncelikli olarak Zap bölgesindeki beyni hedef aldık.” BÜYÜKANIT: HERKESİ ŞAŞIRTTIK, ŞAŞIRTMAYA DEVAM EDECEĞİZ Orgeneral Büyükanıt, “Bütün söylemek istediklerimin özeti 8 maddedir” dedi ve şöyle sıraladı: 1 Harekât planlandığı gibi yapılmış ve sonuçlandırılmıştır. 2 Bu harekâtın süresine, biçimine, hedefine yönelik yurtiçi ve yurtdışı hiçbir telkin olmamıştır. 3 Harekâtın başlatılması gibi bitişi de büyük bir taktik başarıdır. Ben en çok operasyon sonrası Büyükanıt, “Neden bu mevsim” sorusuna şu şekilde yanıt verdi: “Bu mevsim özellikle seçildi. Askeri harekât açısından en çetin koşullar vardı. Arazi sertti. Dezavantaj gibi görünen bu durumu avantaja çevirmek istedik ve başardık. İklim nedeniyle PKK’nin patlayıcı kullanması olanaksızdı. TSK’nin teçhizat gücü bölgedeki bütün dezavantajı avantaja çevirdi. Operasyon bölgesinde hiç araç kullanmadık. Herkes yaya hareket etti. Geceye tümüyle biz hâkimdik.” ‘Böyle operasyon görülmedi’ Operasyona katılan askerlerin gündüz aramatarama yaptığını, gece de çatışmaya katıldığını söyleyen Büyükanıt, “Terör örgütü böyle bir operasyon görmedi. Helikopterlerimiz yoğun kar nedeniyle zaman zaman yere tam inmeden askerleri tahliye etti. Bu da ilk kez olubirliğe dönüşten korkarım. Enerji azalır, dikkat azalır, zayiat orada verilir. 4 Tüm aşamaları koordinelidir. 5 İçdış telkin iddialarını kınıyorum. 6 Başarı tamdır. 7 Herkesi şaşırttık, şaşırtmaya devam edeceğiz. 8 ABD ile ilişkilendirmeye yönelik hiçbir iddia doğru değildir. mediğini vurgulayarak şöyle devam etti: “Gates ile görüşmede her konuya hazırlıklıydım. Belki de önceden kendisine bilgi verildiği için olsa gerek, operasyon süresi konusu gündeme gelmedi. Daha çok Afganistan için hazırlıklıydım. O da konuşulmadı.” ‘ABD bizi kaybetmek istemez’ Büyükanıt, toplantının birinci bölümü sonrasında verilen arada Cumhuriyet’in, “56 ay öncesine kadar Türkiye’nin Irak’a operasyon düzenleyemeyeceği, ABD’nin böyle bir şeye izin vermeyeceği konuşuluyordu. BarzaniTalabani de bu değerlendirmeye dayanıp, ‘Türkiye’ye değil terörist, kedi bile vermeyiz’ diyordu. Şimdi bu yaklaşımın değiştiğini görüyoruz. Bu durumda ister istemez nasıl değişti, bir pazarlıkla mı değişti yorumu akla geliyor. Ne dersiniz” sorusuna şu karşılığı verdi: “Şunu yor. Dost düşman Türk ordusunun her koşulda operasyon kabiliyeti olduğunu gördü” değerlendirmesini yaptı. Büyükanıt, operasyondaki ana hedeflerden birinin teröristlerin ümidini kırmak olduğuna dikkat çekti. Büyükanıt, operasyonla ilgili olarak yapılan yorumlarda kendilerini en çok üzen unsurun “ABD ile ilişkilendirme” olduğunu söyledi. Büyükanıt, şöyle devam etti: “Biz her görüşe saygılıyız. Ama bilgi sahibi olmadan böyle yorumlar yapılması bizi üzdü. Biz kabile devleti miyiz? Biz hiçbir zaman başkalarından izin alarak böyle bir harekâta girişmeyiz. Başkalarına önceden bilgi vererek de yapmayız. Amacımız en kısa zamanda en etkili sonucu alıp dönmekti. Gururla ifade ediyorum; bunu başardık.” Büyükanıt, ABD Savunma Bakanı Robert Gates ile görüşmesinde de kendisine zaman konusunda hiçbir şey söylen açıklıkla söyleyebilirim; hiçbir gizli gündemimiz yok. Herhangi bir pazarlık karşılığı yok. Böyle bir operasyon izni alındığı gibi bir yorum da yapılamaz. ABD elbette Türkiye’yi kaybetmek istemeyecektir. Bir de zaman içinde bize güvendiler. Şu anlamda güvendiler: Bizim terörle mücadeleden başka gündemimiz yok. Kerkük’te, Musul’da bu tür onların kafalarının arkasında yer eden kimi ifade etmediğimiz planlar yok. Bunu gördüler.” Büyükanıt, Cumhuriyet’in sorusu üzerine “Bizim ABD ile askerden askere ilişkilerde bir sorun yok” dedi. Büyükanıt, “ABD’nin verdiği istihbarat ne ölçüde etkili” sorusuna karşılık şunu söyledi: “Son derece yararlı oldu. Bu istihbarat devam ediyor.” Büyükanıt, “ABD bölgeye gir dedi girdik, çık dedi çıktık” yorumları için ilk olarak şu tepkiyi gösterdi: “İnanamıyorum...” Şöyle devam etti: “Böyle bir yorumu şiddetle reddediyorum. Bunu kanıtlasınlar, üniformamı çıkartırım. Harekât planladığımız gibi başladı, planladığımız gibi bitti.” Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Ergin Saygun’un Amerika’ya gidişlerinin de “gizli bir planlama yapılıyor” şeklinde yorumlandığını vurgulayan Büyükanıt, “Yok... Böyle bir şey yok. Başkalarının varsa bilemem. Bundan daha açık bir şey söyleyebileceğimi sanmıyorum” dedi. T Medyaya teşekkür ve eleştiri üyükanıt, konuşmasının yaklaşık 15 dakikalık bölümünü medyanın operasyona ilişkin değerlendirmelerine ayırdı. 22 Şubat’ta yapılan ilk açıklamada operasyonun hedeflere ulaşılmasından sonra en kısa sürede biteceğinin belirtildiğine dikkat çeken Büyükanıt, şöyle devam etti: “Ben her görüşe saygılıyım. Kimseyi de hedef almıyorum. Ama... Vatansever bazı kimseler kendi tatminsizliklerini örtmek için TSK’ye yönelik son derece yaralayıcı değerlendirmeler yaptılar. Adeta neden Kerkük’ü, Musul’u almadınız , niye Kandil’e gitmediniz diyorlardı. Teröristlerin ifadeleri var. Kandil’den Türkiye sınırı yaya 10 gün. Hedefimiz bu değildi.” Büyükanıt, bunun yanında medyanın TSK’nin terörle mücadelesine olağanüstü destek verdiğini, kimi ileri yorumların da tamamen iyi niyetten kaynaklandığının ayırdında olduklarını söyledi. Terör uzmanlarına uyarı Terör uzmanlarının yorumlarına da değinen Büyükanıt, şöyle dedi: “Kişileri tenzih ediyorum. Şunu unutmamaları gerekir; bilgi çabuk bozulan bir malzemedir. Bu nedenle iyi niyetle yaptığınız yorum terörle mücadeleye zarar verebilir.” Büyükanıt, “Bir espri olarak söylüyorum” dedikten sonra şu örneği verdi: “Habur sınır kapısından Zap kampını nasıl yorumlarsınız? Bir televizyon kanalında değerli bir arkadaşımız, sınırda hava geçiş sahasının altında durmuş, üstten geçen dört motorlu dev bir yolcu uçağını gösteriyor ve işte insansız hava aracı diyor. Her gün o arkadaştan haber isterseniz, bu durumlar doğar. B Genelkurmay Başkanlığı’nda gazete ve televizyonların Ankara temsilcilerine yönelik olarak düzenlenen toplantıya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ın yanı sıra kuvvet komutanları da katıldı. (Fotoğraflar: NECATİ SAVAŞ) ‘Devlet kurumları bilgilendirildi’ üyükanıt, bu operasyonun hiçbir şekilde gölgelenmemesini arzu ettiklerini, ancak devlet kurumları arasında diyalog eksikliği varmış gibi gösterilen haberlerin kendilerini ayrıca üzdüğünü söyledi. Büyükanıt, “Başından sonuna operasyonla ilgili bütün kesimler bilgilendirildi. İlgili her makamla koordine edildi. Ancak kabul etmek gerekir ki, operasyon süresince elbette kendi doğası içinde giden gelişmeler de olur. Temel olarak operasyon başından sonuna planlandığı gibi gitti ve taraflara bilgi verildi” dedi. Büyükanıt, Başbakan’ın zamanında yeterince bilgilendirilmediğine ilişkin görüşlere de katılmadığını vurguladı, şöyle devam etti: “Başbakan’ın Ulusa Sesleniş konuşmasındaki durum bu yoruma neden oldu. Ben olayı incelettim, çekim 27 Şubat’ta yapılınca o sırada operasyonun devam ettiği görüşünden hareket B edilmiş. Biz Başbakan, Cumhurbaşkanı dahil tüm kesimleri bilgilendirdik.” ‘Zaiyat açıklanandan yüksek’ Operasyon bölgesinde 300 teröristten 240’ının etkisiz hale getirildiğine dikkat çeken Büyükanıt, şu bilgileri verdi: “Bu rakam kesin saptadığımız rakam. Ancak zayiat çok daha fazla, bundan eminiz. Hava Kuvvetleri’nin nokta hedeflerine, mağara önlerine, uçaksavar mevzilerine yönelik atışlarında kesin zayiat vardı. Ama bunu saptayamadığımız için rakama katmadık.” Genelkurmay Başkanlığı’nın geleneğinde ceset gösterme olmadığını söyleyen Büyükanıt, “İnandırmak için ille de ceset mi göstermeliyiz? Genelkurmay Başkanı yalan söyler mi? Biz bir tek sivile zarar gelsin istemedik. Kimi hedeflerin çok yakınında siviller vardı, sırf bu yüzden o bölgelere operasyon dü zenlemedik” diye konuştu. Büyükanıt, 28 Kasım’da hükümetten yetki aldıktan sonra 1 Aralık’ta ilk hava operasyonunu başlattıklarına dikkat çekti. 21 Şubat’ta başlatılan kara harekâtının bunun devamı olduğunu söyleyen Büyükanıt, şu bilgileri verdi: “Kara harekâtı terörle mücadele faaliyetlerimizin bir safhasıdır. Bu mücadele bir harekâtla bitmez. İhtiyaç duyuldukça operasyon yapılır. Yaz aylarında operasyon yapsaydık, teröristlere bu kadar zayiat verdiremeyebilirdik ya da böyle bir zayiatı ancak 23 ayda verdirebilirdik.” Gönüllerinden değil 24, bir şehit dahi olmamasının geçtiğini söyleyen Büyükanıt, şöyle devam etti: “Sayın Balbay’ın pazar günkü televizyon konuşmasını izledim, kimi sorular sordu. Ben o sorulara göre hazırlığımı yaptım. Elbette bir operasyonla terör örgütünün bitirilmesi mümkün değil. Biz de bunun far kındayız. Kesin çözüm için orada asker bulundurulması da tartışma konusu. Ama bu hava koşullarında orada asker bulunduran kişiler önce o bölgeyi görmeliler. Zaten hedefimizde bu yoktu. Bütün teröristleri etkisiz hale getirmek de yoktu. Zap bölgesi vardı.” ‘Vereceğimiz dersler var’ Toplumda hayal kırıklığının hâkim olduğu yorumlarına da dikkat çeken Büyükanıt, “Nedir hayal kırıklığı? Hedef neydi de hayal kırıklığına uğranıldı? En büyük hayal kırıklığı terör örgütündedir. Bizim en büyük gücümüz aziz milletimizin bize güvenidir. Biz buradan güç alıyoruz, bize güvenmeye devam etsinler” değerlendirmesini yaptı. Büyükanıt, toplantının farklı bölümlerinde birkaç kez yinelediği “operasyonlar sürecek” değerlendirmesinin ardından, “Başka vereceğimiz dersler var” dedi. ‘Siyasi çözüm ne?’ üyükanıt, silahlı mücadelenin terörle mücadelenin sadece bir boyutu olduğunu çok iyi bildiklerini söyledi. “Bunun dışında nedir çözüm? Siyasi çözüm deyince ne kastediliyor” sorusunu soran Büyükanıt, şu yanıtı verdi: “Siyasi çözüm diyenler neyi kastettiğini söylesin. Bunu bekliyoruz. Konuşanlar PKK programından başka bir şey demiyor. Önerdikleri PKK programı çıkıyor. Anayasa değişsin, anadilde eğitim olsun, bölgesel güç artsın, kimilerine af gelsin. Bu söylediğiniz PKK söylemleri.” Büyükanıt, anadilde eğitim konusunu şöyle açtı: “İlkokul anadilde olsun diyorsunuz, sonra lise var, nereye gidecek? Kürtçe eğitim verilen liseye. Üniversiteye nereye gidecek? Benzer yere. Sonra nerede çalışacak? Zincir böyle uzar. Söylenenlere dikkat etmek lazım.” Büyükanıt, son dönemde Urfa’da, İstanbul’da, Diyarbakır’da bayrak indirme, bayrağa zarar verme olaylarına dikkat çekerek, “Ders çıkarmalı, Türkiye uyanmalı. 10 yıl önce akla bile gelmeyen şeyler şimdi sıradan bir şeymiş gibi konuşuluyor” dedi. ‘Biz planladık ve başardık’ üyükanıt, toplantının soruyanıt bölümünde bir gazetecinin, “Baykal operasyon tamamlanmadı, içeride parça kaldı, diyor. Katılıyor musunuz” sorusuna şu yanıtı verdi: “Siyasilerle polemiğe girmem. Operasyonun tamamlanmadığını iddia etmeniz için planlamayı sizin yapmanız lazım. Biz planladık ve başardık. 8 günde 200 teröristin etkisiz hale getirilmesi gölgelenemeyecek kadar önemli bir başarıdır. Bir operasyonla terör örgütünün bitirilmesi gibi bir durum yok. Bu konuda kimi iyi niyetli yorumlar tabii ki daha büyük beklentiler olduğu içindir.” Başbuğ: Örgüte katılım önlenmeli Bir gazetecinin, terör örgütüne katılımların önlenmesine yönelik çalışmalar yapılıp yapılmadığı sorusuna Büyükanıt, “Kara Kuvvetleri Komutanımız bu konuyla çok uğraşıyor, o yanıtlasın” karşılığını verdi. Orgeneral İlker Başbuğ şu değerlendirmeyi yaptı: “Bizim görevimiz teröristi bulmak ve etkisiz hale getirmek. Bu işin en basit yanı. Bu ne kadar sürer? Ne kadar sürerse o kadar sürer. 19842008 arasında 35 bine yakın terörist etkisiz hale getirilmiş. Ama örgüte katılım sürüyorsa mücadele de uzuyor. İşte bunun önlenmesi gerekir. Ör B B güte bir, cahil oldukları için propagandaya inananlar; iki, işsiz ve fakir oldukları için çaresiz olanlar katılıyor. Bu yönde tedbir alınmalı.” ‘Zebari nereden biliyordu’ Bir başka gazetecinin “Gates operasyon bir an önce bitmeli, derken biteceği zamanı bildiği için mi art niyetli konuştu” sorusuna Büyükanıt, şu karşılığı verdi: “ABD niçin öyle düşündü, bilmem. Ancak ilk çekilme haberini Hoşyar Zebari verdi. Nereden biliyordu? Bağlantıları mı var?” Büyükanıt, operasyon bölgesine Kuzey Irak yönetiminin gazeteciler için gezi düzenlemesine de dikkat çekti, “Bunu yapmanız için o bölgeye hâkim olmanız lazım. Kimden izin aldınız? Terör örgütüyle bağlantı kurmadan bu yapılır mı? Ben bu durumlarda takke düştü kel göründü derim” dedi. Irak’ta önceden var olan birliğimiz dışarı çıktığı sırada halkla yüz yüze geldiği iddialarının sorulması üzerine Büyükanıt şunları söyledi: “Kimi şaşırtmacalar da yaptık. Deyim yerindeyse terör örgütünü öküzün boynuzuna geçirdik. Tabii orada çok acı çekersiniz. O sırada farklı yerleri bombalayarak hedefi şaşırttık.” Büyükanıt, yeniden sorulması üzerine, ABD ile gerilim yaşanmadığını söyledi. CUMHURİYET 09 K