Katalog

21 ŞUBAT 2006 SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER 9 Dışişleri Bakanlığı’nın ziyaret konusunda bilgilendirme isteği Büyükelçi Pinhas Avivi tarafından reddedildi İsrail’den Hamas resti ? Büyükelçi Avivi’nin, kendisini arayan Dışişleri Bakanlığı yetkililerine, ‘‘Hamas’ın tutumu açık, silah bırakmayacak. Bu da girişiminizin başarısız olduğunu gösteriyor. Bilgilendirmeye gerek yok’’ dediği belirtiliyor. MAHMUT GÜRER Rice, Türkiye ziyaretini erteledi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Türkiye’ye yapacağı ziyareti ileri bir tarihe erteledi. ABD’li yetkililerden edinilen bilgilere göre Rice, Körfez ülkelerine gerçekleştireceği gezinin öncesi ya da sonrasında Ankara’ya uğramayacak. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Rice’ın şubat ayı içerisinde sadece Türkiye’ye gerçekleştirmeyi planladığı ziyaret, Türkiye’nin son dönemde dış politikada atsajlar konusunda bilgilendirmek için birer yazı gönderdi. Daha sonra da ilgililere bilgilendirme yapıldı. Bunun ardından Dışişleri Bakanlığı, Bakan Abdullah Gül’ün de istemiyle ziyaretle ilgili Ankara’ya tepki gösteren İsrail’i de bilgilendirme kararı aldı. İsrail’e brifingi verecek olan Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu Genel Müdürü Bozkurt Aran, büyükelçi Avivi’yi arayarak kendisine bilgilendirme yapatığı adımların ardından ileri bir tarihe ertelendi. Rice, bu ziyaret yerine Hamas ve İran konusunda ABD’nin tutumunu anlatmak üzere 2224 Şubat tarihlerinde Körfez ülkelerine gidecek. Ancak dönüşte Ankara’ya uğramayacak. Konu ile ilgili bilgi veren bir ABD’li diplomat, Rice’ın Türkiye ziyaretinin henüz netleşmediğini ve ziyaretin baharın ortalarına doğru gerçekleşmesinin büyük ihtimal olduğunu kaydetti. menize gerek duymuyoruz’’ yanıtını verdiği öğrenildi. Aran’ın ise bu durum üzerine ‘‘Bu sizin seçiminiz. Biz İsrail’in de yararına olan bir görüşme gerçekleştirdik’’ dediği belirtiliyor. Gelişmeler üzerine Dışişleri Bakanlığı’nda kısa süreli bir toplantı düzenlenerek konu değerlendirmeye alındı. Bakanlık, toplantının ardından İsrail’e Ankara’daki misyonu çerçevesinde herhangi bir bilgilendirme yapma ANKARA İsrail’in Ankara Büyükelçisi Pinhas Avivi, Dışişleri Bakanlığı’nın Hamas heyetinin ziyaretinin ayrıntılarına ilişkin brifing davetini reddetti. Büyükelçinin Dışişleri Bakanlığı’na, ‘‘Hamas silah bırakmayacağını açıkladı. Türkiye’nin girişiminin de başarısız olduğu ortada. O yüzden brifing gereksiz’’ mesajını verdiği öğrenildi. Alınan bilgiye göre Hamas’ın ziyaretinden sonra Ankara,‘‘AB, BM, ABD, Rusya’’dan oluşan dörtlüye, ziyaretin gündemi ve görüşmelerde verilen me cağını ve Dışişleri Bakanlığı’na gelmesi gerektiğini iletti. ‘Girişim başarısız oldu’ Bunun üzerine Büyükelçi Avivi’nin, Hamas’ın ‘‘direnişi sürdüreceklerine’’ yönelik açıklamalarını anımsatarak ‘‘Hamas’ın barış konusundaki açıklamaları belli. Buradan Türkiye’nin girişiminin başarısız olduğunu anlıyoruz. O yüzden herhangi bir bilgi ver ma kararı aldı. Edinilen bilgiye göre Bakan Gül, konuya ilişkin bilgilendirmeyi bizzat kendisi, İsrailli meslektaşı Tzipi Livni’yi arayarak yapacak. Gül’ün bu hareketle Hamas ziyareti nedeniyle gerginleşen Türkiyeİsrail ilişkilerini yeniden rayına oturtmaya çalışacağı belirtiliyor. Ortadoğu Dairesi Genel Müdürü Aran tarafından yapılması planlanan, ancak gerçekleşmeyen brifinde Ankara, Hamas’a ‘‘İsrail’i tanıyın, silah bırakın, Filistin halkının haklarına halel getirecek eylemlerden kaçının’’ mesajlarını iletmeyi hedefliyordu. Konuya ilişkin bilgi veren bir İsrail Büyükelçiliği yetkilisi ise ‘‘Bizim için böyle bir toplantıya gerek yok, çünkü Hamas liderleri, İsrail konusuna bakışlarının değişmediğini açıkladılar. Ankara’nın girişiminin başarısız olduğu oldukça açık’’ diye konuştu. Ancak yetkili, Hamas konusu dışındaki her şeyi görüşebileceklerini belirterek ‘‘Hamas konusunda görüş ayrılığına düştüğümüz açık’’ diye konuştu. HÜKÜMET SÖZCÜSÜ ÇİÇEK ‘Demokrasi çağrısı yaptık’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Hükümet Sözcüsü ve Adalet Bakanı Cemil Çiçek, Hamas’ın tartışmalı ziyaretiyle ilgili, ‘‘Biz Türkiye olarak, barışın tesisi noktasında elimizden gelen çabayı sürdürmeye devam edeceğiz’’ diye konuştu. BaCemil Çiçek. kanlar Kurulu toplantısının ardından açıklamalarda bulunan Çiçek, demokrasi ile bağdaşmayacak hiçbir davranışın ve yaklaşımın Türkiye tarafından kabul edilemeyeceğini söyledi. Hamas’a demokrasi çağrısı yaptıklarını vurgulayan Çiçek, şunları kaydetti: ‘‘Üzerinde durmamız gereken husus, Türkiye ne söylemiştir? Evvela; kendi toprakları üzerinde kurulacak olan bağımsız Filistin devleti ile İsrail devletinin barış içinde yaşaması gerektiği en net bir şekilde söylenmiştir. İki, yol haritası çerçevesinde müzakerelere devam etmeleri gerektiği telkin edilmiştir. Üçüncü olarak söylediği husus şudur; demokratik usullerle seçimi kazananların yine demokratik bir anlayışla müzakereleri sürdürmesi gerekmektedir.’’ Ziyaret nedeniyle Türkiyeİsrail ilişkilerinde bir sorun olup olmadığı sorulan Çiçek, önümüzdeki dönemde İsrail’de de seçimlerin yapılacağını belirterek ‘‘Ümit ediyoruz, seçimler sonrasında taraflar arasında ilişkiler normale döner’’ dedi. Çiçek, Türkiyeİsrail ilişkilerinin durumunu da zamanın göstereceğini söyledi. MEŞAL ’İN ZİYARETİ ARAP ÜLKELERİ TOPLANDI Filistin dengeleri bozuldu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Hamas’ın Ankara temasları, Türkiye’nin dış politikasında bugüne kadar itinayla gözettiği dengeleri bozdu. Hamas’a İslami kimliğinden dolayı Ankara’da gösterilen ilginin, ‘‘Dışişleri Bakanlığı’nın El Fetih ile bundan sonraki ilişkilerine nasıl yansıyacağı’’ sorusunu gündeme getirdi. Türkiye, şimdiye kadar Filistin ile ilişkilerini El Fetih üzerinden yürütüyordu. Filistin’in Ankara Büyükelçiliği görevini halen El Fetih kökenli Said Maruf yürütüyor. Hamas’ın söylemi ve politikaları dikkate alındığı zaman, İslami kimliği çok daha arka planda olan ve Yaser Arafat’ın laik kişiliği ile öne çıkmış olan El Fetih ile Ankara arasındaki ilişkiler, İsrailFilistin dengesi çerçevesinde, bir bütün olarak yürütülüyordu. Müslüman Kardeşler kökenli Hamas’ın seçimi kazandıktan sonra Ankara’ya gelmesi ve AKP tarafından ağırlanmış olması, İsrailFilistin dengesinin yanı sıra Filistin siyasetindeki dengeleri de etkiledi. Bu ziyaret ile Türkiye, Filistin içinde de Hamas lehine bir yaklaşım sergilediği görüntüsünü ortaya çıkardı. Türkiye’nin Hamas’a gösterdiği yakınlığın El Fetih tarafından ‘‘sıcak karşılanmayacağı’’ belirtiliyor. Konuya ilişkin olarak bilgi veren kaynaklar, El Fetih kökenli Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas’ın ‘‘seçilmiş devlet başkanı’’ sıfatıyla uluslararası ilişkileri yürüttüğüne işaret ettiler ve Türkiye ile Filistin arasındaki ilişkilerde de öne çıkacak ismin Mahmut Abbas olması gerektiğini vurguladılar. Yardım formülü aranıyor Dış Haberler Servisi Filistin’de radikal örgüt Hamas’ın resmen başbakan adayı ilan ettiği İsmail Haniye, İsrail’in ağır ekonomik yaptırım kararlarına meydan okuyarak bu kısıtlamalardan etkilenmeyeceklerini, önlerinde çok sayıda seçeneğin olduğunu söyledi. İslam ülkeleri de Batı’nın keseceği yardımı telafi etmek için Hamas’a yardımın yollarını arıyor. Haniye, İsrail’in Filistin için her ay topladığı gümrük vergisi gelirlerini dondurma kararından etkilenmeyeceklerini savunarak ‘‘Filistin halkının yanında olmaya hazır Arap ve İslam ülkeleriyle uluslararası toplum üyeleri var’’ dedi. Arap ülkeleri dışişleri bakanları, Filistin yönetimine ayda 50 milyon dolar gönderme planını görüşmek için dün Cezayir’de bir araya geldi. İslam Konferansı Örgütü (İKÖ), Hamas önderliğindeki Filistin yönetimine kurumsal ve mali yardımda bulunmayı planladığını açıkladı. İKÖ Dönem Başkanı Malezya’nın Başbakanı Abdullah Ahmed Bedevi, ABD ve İsrail’i, mali yardımı kesme kararları nedeniyle eleştirdi. Bedevi, Hamas’ın kışkırtılması halinde çatışma çıkacağı uyarısında bulunarak ‘‘Onların nasıl savaşacağını biliyorsunuz. Bunun sonu olmaz’’ diye konuştu. İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, dünyadaki bütün Müslümanlara, Filistinlilere yıllık mali yardım yapılması önerisinde bulundu. Mısır’daki Müslüman Kardeşler örgütü, Filistin’deki Hamas hükümeti için dünya çapında bağış kampanyası başlatacağını açıkladı. İsveç’in de Filistinlilere yardımlarını arttıracağı bildirildi. ERKAN MUMCU ‘AKP Baasçı rejim gibi’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Anavatan Partisi lideri Erkan Mumcu, ‘‘AKP iktidarı, devlet meseleleriyle parti meselelerini karıştıran, adeta bir ‘Baasçı rejim’ içinde yaşıyormuş gibi olumsuz tutumlar göstermektedir’’ dedi. Mumcu Erkan Mumcu. dün başkanlık divanı toplantısının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, Hamas heyetinin Türkiye ziyaretini değerlendirdi. Ziyaretin içeriğine ilişkin kamuoyuna sağlıklı bilgi aktarılmadığını ifade eden Mumcu şöyle konuştu: ‘‘Hükümet, Hamas heyetini önce VIP’te karşılamış, ama anlaşılamayan bir biçimde heyetin Ankara’da bulunduğu gün ve saatlerde ne yazık ki utanç verici bir saklambaç oynanmıştır.” Türkiye’nin, ‘‘Baasçı rejimlerde olduğu gibi bir parti devleti’’ olmadığını ifade eden Mumcu, ‘‘Devlet meselelerinin parti binalarında görüşüldüğü dönemin çok geride kaldığını düşündüğümüz bir dönemde, AKP iktidarı devlet meseleleriyle parti meselelerini karıştıran, adeta bir Baasçı rejim içinde yaşıyormuş gibi olumsuz tutumlar göstermektedir’’ dedi. Hamas’ın amacı şeriatla yönetilen bir Filistin Barışı tüzükte reddediyor BAHADIR SELİM DİLEK ANKARA Hamas’ın, 18 Ağustos 1988’de ‘‘İslami Direniş Örgütü’’ adıyla kuruluşunu açıkladığı ‘‘sözleşmede’’ Türk dış politikasının temel ilkeleriyle çelişen birçok nokta bulunuyor. Filistin’de yapılan seçimleri kazanmasının ardından tüzüğü tartışmalara neden olan Hamas, verdiği mesajlarla, söz konusu tüzüğünden geri adım atmayacağını birçok kez ortaya koydu. Hamas’ın politikalarının temelini oluşturan ve 36 ayrı maddesi bulunan tüzüğün önemli noktaları şöyle: Hamas’ın tüzüğü, Âli İmran Suresi’nin 109, 110 ve 111. ayetleri ile başlıyor. ‘‘109: Göklerde ve yerlerde olanların hepsi Allah’ındır. Bütün işler Allah’a döndürülür’’ 6. Madde’de ‘‘İslami Direniş Hareketi, sadece Allah’a sadakati olan ve yaşam biçimi olarak İslamı kabul eden, seçkin bir Filistin hareketidir. Allah’ın bayrağını Filistin’in her karış toprağına hâkim kılmayı amaçlamaktadır’’ denilerek, şeriatı öne çıkaran bir yönetim biçimini amaç edindiğini net bir dille ortaya koyuyor. 11. Madde’de ise ‘‘İsrail, nasıl ki önceden başkalarını yok ettiyse kendisi de ancak İslam onu yok edene kadar var olmaya devam edecek...’’ ifadesine yer veriliyor. Bu madde ile Hamas, İsrail’i yok etmenin en öndeki amaçlarından biri olduğunu gösteriyor. 15. Madde’de, ‘‘Düşmanların, Müslüman topraklarının bir kısmını işgal ettikleri anda, cihad her Müslüman için kişisel görev haline gelir’’ denilerek, dünya Müslümanlarına cihat çağrısında bulunuluyor. ‘Müzakereli çözüme hayır’ Yine 13. Madde’de çarpıcı bir nokta dikkat çekiyor: ‘‘Barış girişimleri veya barış çabaları denilen şeyler ve uluslararası konferanslar, İslami Direniş Hareketi’nin ilkeleriyle çelişir. Bu konferanslar, kâfirleri, İslam toprakları üzerinde karar verici durumuna getirme aracından başka hiçbir şey değildir.’’ ARITMAN’DAN SORU ÖNERGESİ Başbakanlık Dış Politika Danışmanı Davutoğlu’nun NeoOsmanlıcı politikaları revaçta Sonuçsuz formüllerin mimarı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Hamas’ın sıkıntı yaratan Ankara ziyaretinin mimarı olarak gösterilen Başbakanlık Dış Politika Başdanışmanı Prof. Ahmet Davutoğlu, getirdiği önerilerle Dışişleri Bakanlığı’nın üzerinde hassasiyetle çalıştığı birçok konuyu çıkmaza soktu. Bu durumun son örneğini Hamas’ın Siyasi Büro Başkanı Halid Meşal’in Ankara ziyareti oluşturdu. 1959 Konya Taşkent doğumlu olan Davutoğlu, Boğaziçi Üniversitesi’nde ekonomi ve siyaset bilimi okudu. Aynı üniversitede yüksek lisans ve doktora yapan Davutoğlu, 19901995 yılları arasında Marmara Üniversitesi’nde çalıştı. 1993 yılında doçent, 1999 yılında profesör oldu. Davutoğlu, bürokrasideki kariyerine Abdullah Gül’ün başbakanlığı döneminde başladı. NeoOsmanlıcı düşüncesiyle tanınan Davutoğlu, bu tutumuyla AKP iktidarının dış politikasını da büyük ölçüde şekillendirdi. Irak Krizi: Davutoğlu, adını ilk kez Irak krizi sırasında duyurdu. Gül’ün başbakanlığı döneminde, Davutoğlu’nun, Gül’ü, ‘‘ABD Türkiye’nin desteği olmadan Irak’a giremez’’ diye ikna ettiği biliniyor. Tezkerenin geçmesine karşı olan tutumuyla öne çıkmış olan Davutoğlu, tezkerenin reddedilmesinin ardından AnkaraWashington arasındaki krizden de sorumlu tutulmuştu. Kıbrıs’ta kumar: Kıbrıs’ta izlenen ‘‘bir adım önde olma’’ yaklaşımının mimarı da olan Davutoğlu, Dışişleri Bakanlığı’nın yıllardır oluşturduğu Kıb ‘Meşal’i kim davet etti?’ ANKARA (AA) CHP İzmir Milletvekili Canan Arıtman, Hamas’ın Siyasi Büro Başkanı Halid Meşal’in ziyaretini sordu. Arıtman, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na sunduğu soru önerCanan Arıtman. gesinde, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı’nın, partili kimliğiyle yabancı heyetlerle görüşüp görüşemeyeceğine açıklık getirilmesini istedi. Partili kimliğini kullanan Dışişleri Bakanı’nın istifa etmesi gerektiğini savunan Arıtman, ‘‘Hamas lideri Meşal’i, Dışişleri Bakanlığı mı, yoksa AKP’nin mi davet ettiği’’ sorusunu yöneltti. Dışişleri Bakanlığı’nın devre dışı bırakıldığını ileri süren Arıtman, ‘‘AKP’nin konuğu olarak geldiği açıklanan heyetin masraflarının, niçin Dışişleri Bakanlığı tarafından ödendiğini’’ sordu. Arıtman, Meşal’in ‘‘kırmızı bültenle aranan bir terör zanlısı’’ olduğunu iddia ederek bu görüşmenin Türk ve dünya kamuoyuna nasıl açıklanacağını öğrenmek istediğini bildirdi. Hamas: Silah bırakmayacağız TAHRAN (AA) İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, dün Hamas Siyasi Büro Başkanı Halid Meşal ve beraberindeki heyeti kabulünde yaptığı konuşmada, Filistin meselesinin çözümü için en büyük gücün Filistin halkının iradesi olduğunu ifade etti. Ahmedinejad, “Hamas’ın seçimleri kazanmasıyla Filistin halkı direnişe devam etme kararını ortaya koydu. Düşmanlar Filistin halkının iradesine karşı gelemezler’’ dedi. Ahmedinejad, “Siyonist rejimin Müslümanlar uykudayken kurulduğunu, ancak bugün İslami uyanış dalgasının büyük güçlerin düzenini yıkmak üzere olduğunu, siyonist rejimin işgal ettiği topraklarda huzuru kalmadığını’’ söyledi. Hamas yetkililerinden temel ilkelerinde ısrarcı olmalarını isteyen Ahmedinejad, “Ekonomik konularda hiç kaygınız olmasın. Çünkü Allah’ın hazinesi sonsuzdur. Eğer Allah için çalışırsanız, hiç ummadığınız bir yerden Allah size mali kaynak sağlar’’ dedi. Hamas Siyasi Büro Başkanı Halid Meşal de, “İsrail’i tanımayacaklarını ve silah bırakmayacaklarını’’ vurgulayarak, “Bütün Filistin topraklarının özgürlüğe kavuşmasını, göçmenlerin kendi topraklarına dönmesini ve hapishanelerdeki bütün tutukluların serbest bırakılmasını istediklerini’’ kaydetti. rıs politikasının da rafa kaldırılmasını sağladı. Böylece Türkiye, Annan Planı’na olumlu yaklaştı ve referandum sürecinde büyük bir risk aldı. Komşu ülkeler toplantısı: Davutoğlu, Irak’a komşu ülkeler toplantılarının da mimarı olarak biliniyor. Irak’ın toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunması, Irak’ın istikrara bir an önce kavuşması için başlatılan süreçte 10 kadar toplantı yapıldı. Ancak bu toplantılardan bir yarar elde edilemedi. Sünni toplantısı: Davutoğlu’nun girişimiyle Iraklı Sünni partilerin temsilcileri İstanbul’da bir araya geldi. Bu girişimle Iraklı Sünnilerin, seçime katılmaları amaçlandı. Ancak yapılan girişim istenilen sonucu vermedi. Karikatür krizi: Davutoğlu’nun telkinleriyle Türkiye bu krizde AB ile İslam dünyası arasında arabuluculuğa soyundu. Bunun için de AB ile İKÖ arasında bir forum yapılması için girişim başlattı. Ancak bu çabalardan sonuç alınamadı. CUMHURİYET 09 K