Katalog

10 ŞUBAT 2006 CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Gazete, ‘gelen tepkiler üzerine’ İsrail ve Hz. İsa’yla ilgili karikatürleri yayımlamaktan vazgeçti BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI JyllandsPosten’in otosansürü SADİ TEKELİOĞLU KOPENHAG Uzun zamandır ne bir heykel, ne bir film, ne müzik yapıtı, ne tablo ne de herhangi bir başka sanatsal ürün Danimarka’da yayımlanan 12 karikatür kadar ilgi gördü. 30 Eylül’de koyu sağ eğilimli taşra gazetesi JyllandsPosten’de yayımlanan Hz. Muhammet karikatürleri, krizin iki tarafında da ifade özgürlüğünden dini tabulara uzanan pek çok konunun sorgulanmasına neden olacak gibi görünüyor. Karikatürlerin yayımlanmasına karar veren JyllandsPosten’in kültür servisi şefi Flemming Rose, Müslümanların diğer dinlerin ve düşünce akımlarının mensupları gibi eleştiriye, tabularına dokunulmasına alışmaları gerektiğini söylüyor. Karikatürlerin ilk kez yayımlanmasının üzerinden geçen dört ay boyunca ısrarla dini bir kural gibi ifade özgürlüğüne sarılması ve bunun ulaştığı sonuçlar Danimarka halkının, ifade özgürlüğünün kutsallığı konusundaki düşüncelerini sarsmaya başladı. Bundan dört ay önce yüzde 72’si ABDİran Karşılıklı karikatür suçlamaları Dış Haberler Servisi ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, İran ve Suriye’nin, karikatür hassasiyetlerini kendi amaçları doğrultusunda kullanmak için büyük çaba harcadıklarını belirterek bu iki ülkeyi şiddeti kışkırtmakla suçladı. ABD Başkanı George Bush da karikatür protestolarında şiddetin durdurulmasını ve yabancı diplomatların can güvenliğinin korunmasını istedi. Endonezya’nın başkenti Cakarta’da bulunan İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı İsfendiyar Rahim Meşai ise Tahran’ın karikatürleriN tepkileri alevlendirdiği savlarını yalanladı. Meşai, dini lider Ayetullah Ali Hamaney’in olayların ‘‘Yahudi komplosunun bir parçası olduğu’’ görüşünü yineledi. lümanların gazeteden beklediği özrü anlıyorum’’ denildi. öldürülmesine neden olan ‘‘Submission’’ adlı filmde rol alan Ayaan Hirsi Ali’nin de rol alacağı ve Hz. Muhammet’i konu alan bir film yapılacağını söylemeleri Danimarkalılar tarafından abartılı bulundu. Danimarka’da krizin boyutlarının genişlemesinin sorumlusu olarak bu Arap imamlar gösterildi. Arap imamlara Danimarka’daki ılımlı Müslümanlardan da tepki geldi. Geçen hafta sonunda Kopenhag’da, uyum ve din tartışmalarında yer almak istediklerini söyleyen 200 Müslüman ‘‘Ilımlı Müslümanlar’’ adlı bir sivil toplum kuruluşu oluşturdu. Bu grup olayların perde arkasını dile getiren gazete ilanlarıyla Ortadoğu’daki Danimarka ima jının değişmesini sağlamaya çalışıyor. AKP’ye Alternatif Olmak İçin Türkiye artık, bir yol ayrımına gelmiş bulunuyor. Birinci yol, mevcut AKP iktidarının zihniyet ve uygulamalarının AKP’li veya AKP’siz devam etmesi. İkinci yol ise Cumhuriyet ilkeleri, Atatürkçü düşünce ve ulusalcı politikalarla Lozan’a ve Cumhuriyet’in kazanımlarına sıkı sıkıya sarılarak Türkiye’nin düze çıkarılması ve parçalanmasının engellenmesi. AKP iktidarı ve iktidara destek veren iç ve dış güçler Türkiye’yi şu anlayış içinde yönetmektedir: Yerel yönetimlerin egemenliğine ve federal bir yapılanmaya gidiş söz konusudur. Küreselleşme ve yerelliğin birlikte yürütüldüğü bir süreç vardır. İslamcı ve yerel otonomiye ağırlık veren gelişmeler bir taraftan liberal ekonomi öte yandan dış destekler aracılığı ile yürütülmektedir. Buna, tek yanlı kurumsal dış bağlarla yeni unsurlar ekleniyor. İslam şemsiyesi altında ‘‘bütün kimlikler eşittir’’ anlayışına kapı açan bir anlayış getirilmek isteniyor. Cumhuriyetin ve Atatürk Türkiyesi’nin bütünleştirici ulusal öğeleri yerine alternatifler geliştirilmektedir. Batı’nın dev şirketlerinin iç pazarı denetim altına almaları için bütün koşullar hazırlanmış ve geliştirilmektedir. Burada da zemin tek yanlı ve haksız rekabete götüren bir yapılanma içinde bulunuyor. AB ile görüşmeler süreci, göz göre göre, ‘‘normal bir tam üyeliğin dışına bilinçli olarak götürülürken’’ AKP’nin anlayış ve felsefelerinin, bu güvence altında gerçekleştirilmesi istenmektedir. Washington’ın, Brüksel’in ve dev yabancı şirketlerin Türkiye Cumhuriyeti’nin temel değerlerine ve Lozan’ın kazanımlarına yönelik talep ve dayatmalarına gereken yanıtlar verilmediği için zemin sürekli olarak aleyhimize kaydırılmaktadır. İktisatta, kültürde ve güvenlikte uygulanan politikalar ulusal kimliklerini kaybetmiş bulunuyorlar. Türkiye, AB ile görüşme yaparken bile Brüksel tarafından yönetilmeye ve yönlendirilmeye başlandı. Türkiye iktisadi, siyasi, kültürel ve güvenlik alanlarında dış güçlerin ‘‘yönlendirme alanı içine’’ sokulmaya başlandı. Bu durum devam ettiği takdirde Türkiye, Lozan’dan ve ülke bütünlüğünden vazgeçmek zorunda kalacaktır. Bu sadece AKP yönetimine bağlı bir husus değildir. Ona alternatif gibi gösterilen bazı siyasi partiler ve güçler de bu sonuca bir alternatif olamazlar. Çünkü Batı denetimine yeşil ışık yakan bütün partiler bu çizginin içindedirler. Gazetede çatlak Bu tartışmalar arasında JyllandsPosten kendini köşeye sıkışmış hissederken İran gazetesi Hemşehri’nin Yahudi soykırımıyla ilgili karikatürler yayımlayacağı bilgisi geldi. Gazete, sadece Müslümanlarla ilgili değil, herkesi alaya alabildiğini göstermek için pazar günü İsrail bayrağında yer alan Davud yıldızıyla ilgili bir karikatür yayımlamayı planlıyordu. Ancak Jyllands Posten, daha önce Hazreti Muhammet’i başında bombalı sarıkla çizen karikatüristin hazırladığı bu karikatürü yanlış anlaşılma korkusuyla yayımlamaktan vazgeçti. Gazete ayrıca önümüzdeki hafta sonunda da Hz. İsa’yla ilgili karikatürlere yer vereceğini de açıklamıştı. Ancak gelen tepkiler üzerine gazete bu kararından da 1 saat içinde vazgeçti. Gazetenin Yayın Yönetmeni Carsten Juste yaptığı açıklamada, ‘‘JyllandsPosten, bir İran gazetesinin Yahudi soykırımıyla ilgili karikatürlerini yayımlamak istememektedir’’ ifadesini kullandı. JyllandsPosten’in kültür editörü Flemming Rose CNN’e yaptığı açıklamada, ‘‘Gazetem İran gazetesiyle temasa geçmeye çalışıyor ve karikatürleri onlarla aynı gün yayımlayacağız’’ demişti. TV2’nin haberinde, gazetenin bu kararı ‘‘Şu anki durumda gereksiz yere yeni bir tartışma başlatmamak için aldığı’’ belirtildi. ‘‘JyllandsPosten haklıdır ve özür dilenmemesi gerekir’’ diyen Danimarka halkı bugün ikiye bölündü. İfade özgürlüğünün kapsamını diğer insanların kutsal saydığı kavramların sınırlarında sona erdiğini düşünen Danimarkalıların oranı yüzde 50’ye çıktı. Ülkedeki 2 bin 400’den fazla Danimarkalı, internet üzerinde ‘‘İslam dünyasıyla barış içinde yaşamak’’ istediklerini belirten bir mektup imzaladı. Mektupta, ‘‘Danimarkalı olarak, basit bir Danimarka gazetesinin yayımladığından sorumlu değilim. Ancak JyllandsPosten tarafından dünyadaki tüm Müslümanlara yapılan saldırıdan kendimi uzak tutuyorum ve Müs Arap imamların ‘katkısı’ Danimarka’da Arap Müslümanların gittiği bazı camilerin imamlarından oluşan bir delegasyonun Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerine yaptıkları gezide Müslüman devlet liderlerinden tepki göstermelerini istemeleri ve bunu yaparken de biraz abartılı davranmaları tartışmanın bu boyutlara taşınmasına etkisi oldu. Örneğin, imamların karikatür sayısının 12 ile sınırlı olmadığını, ülkede sansürden geçirilmiş bir Kuran’ın yayımlanacağını, Hollandalı film yönetmeni Theo Van Gogh’un KRİZ GÜNLÜĞÜ ? 30 Eylül: Danimarka’daki Jyllands Posten gazetesi Hz. Muhammet karikatürleri yayımladı. ? 19 Ekim: Başbakan Anders Fogh Rasmussen, 11 Müslüman ülkenin Kopenhag büyükelçilerinin görüşme isteklerini reddetti. ? Kasımaralık: Danimarka’nın büyük şehirlerindeki camilerde görevli bir grup Arap imam, Suudi Arabistan ve diğer Körfez ülkelerine giderek liderleri, tepki göstermelerini sağlamak için bilgilendirdi. ? 19 Aralık: 22 Danimarkalı diplomat, hükümeti eleştiren bir bildiri yazdı. ? 29 Aralık: Arap Birliği ülkeleri Danimarka’nın kriz yönetimini eleştirdi. ? 10 Ocak: Norveç’te Magazinet dergisi karikatürleri yayımladı. ? 26 Ocak: Suudi Arabistan’da Danimarka mallarına boykot başladı. Riyad, Kopenhag büyükelçisini geri çağırdı. Norveç karikatürleri yayımladığı için özür diledi. ? 27 Ocak: Danimarka mallarına boykot yayıldı. ? 28 Ocak: İslam Konferansı Örgütü, Danimarka’nın karikatürleri kınamasını istedi. ? 29 Ocak: Libya Kopenhag Büyükelçiliği’ni kapattı. Kuveyt Büyükelçisi’ni geri çekti. Danimarka’nın Kuveyt Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığı’na çağrılarak açıklama istendi. Protestolar Ortadoğu ülkelerinde yayılmaya başladı. ? 30 Ocak: Rasmussen karikatürleri kınadı, ancak özür dilemedi. JyllandsPosten de Müslümanları incittiği için af diledi, ancak karikatürleri yayımladığı için özür dilemedi. ? 1 Şubat: Avrupa’nın birçok ülkesinde karikatürler yayımlandı. ? 3 Şubat: Rasmussen 76 İslam ülkesinin büyükelçileriyle bir araya geldi. ? 4 Şubat: Danimarka’nın Şam Büyükelçiliği ateşe verildi. ? 5 Şubat: Danimarka’nın Beyrut Büyükelçiliği yakıldı. ? 6 Şubat: Danimarka’nın Tahran Büyükelçiliği ateşe verildi. Gazeteden ikinci kez özür Bu arada JyllandsPosten, kendi internet sitesinde daha önce yayımlanan Arapça özür mektubunun yeni bir versiyonunu yayımladı. Gazetenin 30 Ocak’ta Danimarka’nın Cezayir Büyükelçiliği yoluyla gönderdiği mektupla aynı olduğu belirtilen bu ikinci versiyonda, özrün önceki versiyondakinden daha açık ve doğrudan olduğu belirtildi. Alternatif yok mu? Alternatif tabii ki var. Çözüştürücü değil bütünleştirici; bağlılık değil denge politikası; İslamın değil Cumhuriyet’in ve onun değerlerinin öne çıkarıldığı sosyal sınıflara dayalı gerçek bir demokrasi; devletin küçüldüğü değil sosyal olarak büyüdüğü bir refah toplumu; Batı ile ilişkilerin anormallikten kurtarılarak ‘‘normalleştirilmesi’’. ABD ve AB’nin Lozan’ı ortadan kaldırmaya yönelik politikalarına karşı ‘‘çok taraflı bir ilişkiye’’ gidilmesi gerekiyor. Ben Atatürkçüyüm, ben Cumhuriyetçiyim diyen siyasi partilerin bunun içini doldurarak değişmeleri gerekiyor. Kuru ve içi boş Atatürkçülük lafları AKP ve benzeri iktidarların ekmeğine yağ sürmekten başka bir işe yaramaz. Türkiye’nin bütünlüğünü, Cumhuriyeti ve Lozan’ı korumak için ulusalcı iktisat, kültür ve güvenlik politikaları oluşturmak ve uygulamak gerekir. Bunları desteklemeyen siyasal partiler ve sivil toplum örgütleri ‘‘mevcut gidişin, bilinçli ya da bilinçsiz destekçisi durumundadırlar’’. Yukarıdaki hususları söylemeye dilleri varmıyorsa AKP’yi eleştirme hakları da olamaz. Mevcut iktidarın örtülü destekleyicisi durumuna düşerler. Ya da, AKP’nin biçimsel ve naylon alternatifi durumuna düşerler. Çizgiyi, türbanlı veya türbansız sürdürürler. Biz AKP’ye alternatifiz diyenlerin en az şu görüşleri söylemeleri gerekir: 1) Türkiye AB ilişkileri normalleştirilmelidir. Özel statüye götüren süreç İsviçre veya Norveç’in statülerine dönüştürülmelidir. 2) Ulusal bir iktisat politikası oluşturulmalıdır. Sanayi, tarım ve ticaret bu şemsiye altına alınmalıdır. Örnek olarak Brezilya’nın veya Arjantin’in yürüttükleri programlardan yararlanabilirler. 3) Cumhuriyet’in kurumlarına, Lozan’ın sağlamlaştırılmasına ve Atatürkçü eğitim politikalarına yönelik ilkeler benimsemelidirler. 4) TürkiyeBatı ilişkilerindeki anormallikleri düzenleyecek şekilde dış politika revize edilmelidir. ‘‘AKP’ye alternatifim’’ diyen partilerin asgari bu görüşlere sahip olması gerekir. Bu görüşleri savunamayanlar kesinlikle alternatif olamazlar. www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali Ya gösteri özgürlüğü Danimarka hükümetinin bir yandan ülkede özgür ve bağımsız bir basın bulunduğunu, kendilerinin herhangi müdahalede bulunamayacaklarını söylerken diğer yandan Ortadoğu’da sokağa dökülen insanları kontrol etmeleri için Ortadoğulu liderlerden yardım beklemeleri ayrı bir tezat oluşturuyor. Genellikle hak arayanların eylemlerine yönelik müdahalelere sert eleştiri yönelten Danimarka, birden bire gösteri özgürlüğünü Ortadoğulu liderlerin engellemesi çağrısında bulunuyordu. Krizin vardığı nokta terör korkusunu da arttırdı. Ülkenin her yerinde yoğun önlemler alındı. JyllandsPosten binaları çevresinde önlemler arttırılırken karikatüristler uzun süredir polis koruması altında. Pakistan’da intihar saldırısının ardından protesto gösterileri düzenlendi. (Fotoğraf: REUTERS) Pakistan’da saldırı sonucu 22 kişi, Afganistan’da 3 kişi öldü Aşure Günü kana bulandı Dış Haberler Servisi Pakistan’ın kuzeybatısındaki Hangu kentinde Aşure Günü’nde düzenlenen intihar saldırısı ve ardından çıkan çatışmalarda 22 kişi öldü. Yetkililer, yüzlerce Şii yürüyüş yaparken art arda 3 patlama meydana geldiğini ve patlamaların intihar saldırıları olabileceğini kaydettiler. Bombalı saldırılar ve ardından çıkan çatışmalarda en az 22 kişi ölürken yaklaşık 50 kişi de yaralandı. Çatışmalar sırasında bazı Sünnilerin de öldüğü kaydedildi. adamları halka sakin olmaları ve şiddetten kaçınmaları çağrısında bulundu. Afganistan’ın batısındaki Herat’ta da Aşure Günü anmaları sırasında Şiiler ile Sünniler arasında çıkan çatışmada 3 kişi öldü. Bir mülteci kampında anmalar sırasında yüzlerce Sünniyle Şiinin çatışması sounucu 3 kişi öldü, 52’si yaralandı. PROTESTOYA DÖNÜŞTÜ Şii Müslümanların Muharrem ayının 10. gününe denk gelen, İmam Hüseyin’in katledilişinin 1326. yıldönümünü anma törenleri, karikatür protestolarına da sahne oldu. Irak’ta sıkı güvenlik önlemleri altında ve kum fırtınasına rağmen Şii kentlerinden yüzbinlerce kişi, Aşure Günü etkinliklerine katılmak için İmam Hüseyin’in türbesinin bulunduğu Kerbela’ya akın etti. Azerbaycan’da da binlerce kişi, Aşure Günü etkinlikleri için dün sabah erken saatlerde camilere akın etti. Etkinliklerde karikatür olayının Batı ülkelerinin İslama ve Müslümanlara karşı düzenlediği bir komplo olduğu ifade edildi. Lübnan’da da 250 binden fazla Şii, Aşure Günü dolayısıyla düzenlenen törende, İslam dünyasını rahatsız eden karikatürlerin yayımlanmasını protesto etti ve özür dilenmesini istedi. Hindistan’ın Keşmir bölgesinde, Bangladeş’in başkenti Dakka’da ve Endonezya’da, Orta Cava’daki Semerang kentinde de protestolar düzenlendi. ‘Türkiye’de barışalım’ Çözüm bulmak için çalışan kişilere Danimarka Parlamentosu’nun Türk asıllı üyesi Sosyal Demokrat Hüseyin Araç da katıldı. Başbakan Anders Fogh Rasmussen’e mektup yazan Araç, hükümetin, Türkiye’ye arabuluculuk önermesini teklif etti. Araç, kırgın Müslümanlar ile Danimarka hükümet üyeleri ve gazete yetkililerinin Türkiye’de bir barışma toplantısına önayak olabileceğini bildirdi. Rasmussen’in programı nedeniyle dün yapılması beklenen toplantı ertelenirken Başbakanlık, her türlü girişimin memnuniyetle karşılanacağını bildirdi. ŞiiSünni çatışması Patlamaların ardından öfkeli Şiiler, civardaki mağaza, banka ve araçları ateşe verdi, polisle çatıştı. Çıkan olaylar sırasında, bölgedeki pazaryerinin yüzde 60’ı yandı. Çatışmaların ardından bölgeye asker sevk edildi. Hangu’daki camii hoparlörlerinden Sünni ve Şii din SENİ UNUTMADIK Sevgili Babamız ve Eşim, BÜYÜK KAYBIMIZ Çok kıymetli meslektaşımız, sevgili dostumuz YILMAZ GÜMÜŞBAŞ’ı Tüketici Hareketinin Önderi Yard. Doç. Dr. Küreselleşme karşıtı Bove ABD’ye sokulmadı NEW YORK (AA) Fransa’daki bir McDonald’s restoranına saldırısıyla ün kazanan küreselleşme karşıtı Fransız çiftçi Jose Bove, ABD’ye sokulmadı. Ürünlerin genetik değişikliğe uğratılmasına ve tarımda serbest ticarete karşı mücadele veren Bove, ABD vizesi olduğu halde, New York’un Kennedy Havalimanı’nda gözaltına alındıktan sonra ülkesine geri gönderildi. Bove, genetik değişikliğe uğratılmış tohum üreticisi Monsanto şirketiyle ilgili olarak ‘‘Avrupa’da Monsanto’ya Karşı Mücadele’’ başlıklı konuşma yapacaktı. TOLGA ULUS’u kaybettik. Onu hep gerçek bir beyefendi, çalışkan ve duyarlı bir akademisyen olarak hatırlayacağız. Boğaziçi Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu T.H.S.S. FOÇA DENİZKENT KONUT YAPI KOOPERATİFİ OLAĞAN GENEL KURUL TOPLANTISINA ÇAĞRI Kooperatifimizin olağan genel kurul toplantısı 02.04.2006 günü, çoğunluk sağlanamazsa, 09.04.2006 tarihinde Foça Belediyesi’ne ait Sosyal Tesis binasında saat 10.00’da aşağıdaki gündem maddelerini görüşmek üzere yapılacaktır. 1. Açılış ve saygı duruşu, 2. Divan kurulunun oluşturulması, 3. Yönetim kurulu raporunun okunması, 4. Bilanço, gelirgider cetvelinin sunulması, 5. Denetim kurulunun raporunun sunulması, 6. Sunulan raporlar ve hesaplar üzerine görüşmeler, 7. Yönetim ve denetim kurullarının aklanması, 8. 2006 yılı çalışma programıyla tahmini bütçe kadro cetvellerinin görüşülerek karara bağlanması, 9. Önceki genel kurulda kabul edilen; 25, 26, 27 no’lu trafoların tapularının alınması karşılığında 685 ada 1 parseldeki ticari alanın karşılıklı bedelsiz trampa edilmesi kararına ek olarak 1684 ada 2 parsel 237.45 m2 arsanın da belediyeden kooperatifimize devri için ve alınan trafo tapularının da GEDAŞ’a devri için karar alınması, 10. GEDAŞ’a devir işlemi ve sayaçların değiştirilmesi konularının görüşülmesi, 11. Kooperatifin ortak malı olan 1667 ada hakkında karar verilmesi, 12. Kooperatifin fesih işlemleri ve geleceği hakkında karar alınması, 13. Üyelik yükümlülüklerini yerine getirmeyen A. Kemal Songür’ün üyeliğinin düşürülmesinin oylanması, 14. Üyelik aidatlarının tespiti, 15. Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin seçimi, 16. Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin aylık ücretlerinin belirlenmesi, 17. Dilek ve temenniler, 18. Kapanış. T.H.S.S. FOÇA DENİZKENT KONUT YAPI KOOPERATİFİ YÖNETİM KURULU MEHMET SEVİM’i Ölümünün 1. yıldönümünde anıyoruz. PROGRAM: 11.02.2006 saat 14.00’te mezarı başında anma Saat 15.30’da Kadıköy Belediyesi Nikâh Salonu’nda anma. sesini, sözünü, yüzünü özlüyoruz. AİLESİ TÜKODER GENEL MERKEZİ İZMİR CUMOK ÇAĞIRIYOR Aydınlanma Söyleşileri Şubat ayı kuşluk kahvaltımızda SUAT ÇAĞLAYAN ile “SOL SEÇMEN HANGİ OYUNA GELMEMELİ?” konuşuyoruz. 12 Şubat 2006, Saat: 11.00 Dayanışacağız, çoğalacağız, oyunu bozacağız. Değerli arkadaş AVUKAT HÜLYA RAHTUV AN TATAR’ı kaybetmenin derin üzüntüsü içindeyim. Ailesine sabır ve kendisinin de ışıklar içinde yatmasını dilerim. Prof. Dr. GÜNGÖR ŞATIROĞLU SEN GELMEZSEN BİR EKSİĞİZ Yer: Hasan Sağlam Öğretmenevi Eşrefpaşa / İZMİR Kahvaltı Ücreti: 10 YTL'dir. İletişim ve rezervasyon için 0532 326 10 25 0533 765 52 67 0538 250 99 73 www.cumok.org [email protected] İst. Üniversitesi öğrenci kimliğimi kaybettim. Hükümsüzdür. KENAN LEVENT ORKUT CUMHURİYET 11 K