Katalog

SAYFA CUMHURİYET 3 EKİM 2006 SALI 14 KÜLTÜR kultur?cumhuriyet.com.tr Müge Gürman ‘Salome’yi vurucu bir yorumla sahneye getiriyor Oscar Wilde’ın trajik yüzü ninin dilsel açıdan ‘Kutsal Kitap’tan aktarılmış duygusunu veren, hareket düzenine de yansıyan bu ‘grotesk’ özelliğidir. İTOLOJİK GÖRSELLİK Bilim kurgu sinemasının, ‘uzay çağı görüntüleri’ni ‘ortaçağ görüntüleri’ ile (bir başka deyişle, ‘geçmiş’in söylensel birikimini ‘gelecek’ ile) buluşturma özelliği, Gürman’ın sahnede yaratacağı görselliğe temel olmuş. Arzu Kaprol’un giysileri baştan sona bu ‘karma tasarım’ anlayışını yansıtıyor. İpek görünümlü kumaşlar yanında, plastik ve metal malzeme de akıllıca kullanılmış. Zeki Sarayoğlu’nun iki farklı düzlemde (Herod’un sarayının terası ve şölen salonu) yer alan dekor tasarımına laser kullanımıyla ‘mitolojik’ bir görsellik kazandırılmış. Seyhun Ayaş’ın ışık tasarımı ve Erkan Oğur’un müziği ile atmosfer tamamlanmış. Gürman, ‘iç ses’leriyle konuşan oyun kişilerini, birbirlerine değil de seyirciye seslenircesine konuşturmuş. Hareketler geometrik bir düzene oturtulmuş. Dilsel sessel kullanımlara bant kaydı duygusunu veren mekanik özellikler katılmış. Başarılı oyuncu kadrosu Gürman’ın yorumuna uygun bir oyunculuk düzeni gerçekleştiriyor. Kral Herod’u oynayan Erol Kardeseci ise sahnelemedeki bütün bu özelliklere karşın ‘gerçekçi oyunculuk’ anlayışını sürdürmekte. Yönetmen Gürman, Kardeseci’ye bu ayrıcalığı neden tanımış? Oyunun ağır yükünü Herod taşıdığı için mi ya da sahnede ‘iç sesler’ yoluyla dışa vurulan ‘iç hesaplaşma’ları ‘çok yönlü’ ve en karmaşık biçimde yaşayan tek oyun kişisi Herod olduğu için mi? Başka türlü açıklaması zor... Salome’nin ünlü ‘yedi tül’ dansına gelince... Rita Hayworth’ün dillere destan Hollywood filmindekine benzer bir ‘esrik dans’ gösterisi bekleyenler boşuna heveslenmesin. Genç sanatçı Burçak Işımer ‘yedi tül’ dansını uzay çağına özgü devinimlere taşıyor. ‘Salome’ yapımı Devlet Tiyatroları’nın son yıllarda yaptığı işlerin en iyisi... Geniş bir yelpazeyi içeren etkinlikler arasında Mor ve Ötesi konseri de var. M scar Wilde, 19. yüzyıl İngilteresi’nin Viktorya dönemine özgü orta sınıf ahlakçılığının ikiyüzlülüğüne, sahte incelik gösterilerinin altında saklanmış sıradanlığa hem yaşam biçimiyle hem de yapıtlarıyla tepki getiren bir yaman İrlandalıydı. Edebiyatın tüm türlerinde kalem oynatmış bir dil ve ironi ustasıydı. Yerini kimse tutamadı... Müge Gürman’n Ankara Devlet Tiyatrosu’nda sahnelediği ‘Salome’, bu çok yönlü yazarın karmaşık dünyasına açılan pencerelerden biri. Oscar Wilde’ın tiyatrodaki ünü daha çok İngiliz ‘davranış komedisi’ ile ‘iyi kurulu oyun’ anlayışına dayalı ‘gerçekçi melodram’ türünü buluşturduğu oyunlarıyla oluşmuştur. Wilde’ın ‘ağırbaşlı insanlar için hafif oyunlar’ olarak nitelediği en önemlisi ‘Ciddi Olmanın Önemi’ olan bu yapıtların en vurucu özelliği, İngiliz dilinin, İngiliz gülmece anlayışıyla damıtılmış kullanımının estetik doruklara çıktığı kusursuz örneklerini Shakespeare’in yapıtlarında görebildiğimiz ‘esprili söyleşim’ tekniğinin kullanılmasıdır. Wilde’ın Fransızca yazdığı daha sonra İngilizceye çevrilen ‘Salome’ yazarın trajik bir konuyu işleyen tek tanınmış sahne yapıtıdır. Klasik edebiyat alanında köklü bir eğitim görmüş olan Wilde, ‘Salome’yi yazarken ‘üç birlik’ kuralı (zamanyerolay birliği) ile ‘tür birliği’ kuralına bağlı kalmış ve tek uzam/zaman boyutunda yer alan tek bir olay üstünde odaklanmıştır. Dahası, tıpkı antik Yunan trajedilerinde olduğu gibi, oyun kişilerini ve olaylar dizisini ‘mitolojik’ bir öyküye dayandırmıştır. Ancak, Wil O Sabancı, perdelerini ‘Mor ve Ötesi’ ile açıyor Kültür Servisi Sabancı Üniversitesi Gösteri Merkezi, yeni mevsimde zengin bir programla sanatseverleri konuk edecek. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın oyunlarından klasik müzik konserlerine, rock topluluklarından sema gösterilerine geniş bir yelpazeyi içeren etkinlikler, bugün Mor ve Ötesi konseriyle başlıyor. Sanat Danışmanlığını Yekta Kara’nın yaptığı gösteri merkezinde, yarın 20.00’de ‘Ben Eskiden Küçüktüm’ adlı oyunlarıyla Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu seyirciyle buluşacak. 10 Ekim Salı Yeni Türkü konseri, 11 Ekim Çarşamba Kent Oyuncuları’nın ‘Gece Mevsimi’ adlı oyunu, 12 Ekim Perşembe Göksel konseriyle etkinlikler sürecek. Sabancı Üniversitesi Gösteri Merkezi, 17 Ekim Salı günü ‘Mevlana Sema Gösterisi’yle İstanbul Otantik Türk Müziği Topluluğu’nu konuk edecek. 18 Ekim Çarşamba Boğaziçi Oda Orkestrası Solistleri’nin ‘Mozart’ı Sever misiniz?’, 19 Ekim Perşembe Ortaoyuncular’ın ‘Ferhangi Şeyler’i, 21 Ekim Cumartesi 11.00’de de Tüyap Çocuk Tiyatrosu’ndan ‘Büyüyünce Ne Olacaksın?’ adlı müzikli çocuk oyunuyla süren bu ayın gösterileri, 31 Ekim Salı 20. 00’de Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın ‘Godot’yu Beklerken’ adlı oyunuyla sona erecek. (0 216 483 90 26 Biletix / 0 216 556 98 00) de’ın kullandığı mitolojik öykü ‘Kutsal Kitap’tan alınmadır. UTSAL KİTAP’TAN SAHNEYE Wilde, büyük dinlerin çıkışına ve gelişmesine tanıklık etmiş, bu yüzden de tarih boyunca ağır bedeller ödemiş/ödemekte olan Ortadoğu’nun sancılı zamanlarından birini getirir sahneye. Yozluğun dibe vurduğu bir insanlık durumudur anlatılan. Yahudiye (bugünkü Filistin) ülkesinin kralı Herod’un sarayında ay ışığı altında yaşanan lanetli gece boyunca, insanın içindeki karanlığın çeşitli görünümleri sunulur. İsa bu karanlığa son vermek için gelmiştir dünyaya. Herod’un ikinci karısının kızı Salome, kralın tutsağı olan kâhin Yahya’ya, Herod ise üvey kızına âşıktır. Ölümcül tutkulardır ‘K ? Oscar Wilde’in trajik bir konuyu işleyen tek tanınmış sahne yapıtı olan ‘Salome’, Ankara Devlet Tiyatrosu’nun son yıllardaki çalışmaları arasında ön sırada yer alıyor. bunlar. Salome de, Herod da ‘isteklerinin nesnesi’ne yönelik ‘seçim’leri ile ironik bir konuma itilirler. Wilde şiirsel adaleti ‘ironi’ yoluyla gerçekleştirir. Klasik anlamda ‘trajedi’ sayılamaz, ama ustalıkla yazılmış bir oyundur ‘Salome’... Çoğunlukla ‘tek başına’ konuşur gibidir oyun kişileri. Sanki sahnede duyulan ‘iç sesleri’dir. Sanki çevrelerinde camdan duvarlar vardır... Salome’nin ünlü ‘yedi tül’ dansını yaptığı sahne dışında, oyun kişileri eski moda opera yapımlarındaki solistler gibi hareketsizdir. Sonuç olarak da sahnedeki olay ‘grotesk’ bir görünüm vermektedir. Wilde ‘mitoloji’yi işlerken ‘gerçekçi anlatım’a başvurmamıştır. Yönetmen Müge Gürman’ın çıkış noktası da Wilde’ın met Tülin Aker Aburga sergisi Bodrum’da ? Kültür Servisi Resimevi Bodrum kurucu üyelerinden ressam Tülin Aker Aburga, ‘Uzaklarda Yalnızlık’ temalı son dönem resimlerini sanatseverlerle buluşturuyor. 23 yıl dilbilimci olarak çeşitli üniversitelerde öğretim görevinde bulunan Ankara doğumlu Aburga, yaşamını Bodrum’da sürdürüyor. Ayla Eriş atölyesinde iki yıl çalışan ressam, kurucu üyesi olduğu Resimevi’nde Ramazan Bayrakoğlu rehberliğinde resim çalışmalarına devam ediyor. Resimleri daha önce Bodrum Marina Sanat Galerisi, Yağhane, Bodrum Belediyesi Sergi Salonu gibi mekânlarda sergilenen ressamın yeni sergisi, 30 Eylül12 Ekim tarihleri arasında Bodrum The Marmara Hotel Sanat Galerisi’nde yer alacak. Akbank Caz Festivali Kısa filmcilere davet yarın başlıyor BAŞVURULAR SÜRÜYOR Kültür Servisi Akbank 16. Caz Festivali yarın saat 20. 30’da Aya İrini Müzesi’nde Kurt Elling’in vereceği konserle başlıyor. Besteci, düzenlemeci ve şarkı sözü yazarı kimliklerinin yanı sıra caz dünyasının en önemli vokallerinden biri olarak kabul edilen Kurt Elling’e konserde piyanoda Laurence Hobgod, basta Robert Amster, davulda Willie Jones eşlik edecek. Efsanevi Blue Note Record tarafından yayımlanan altı albümü de Grammy Ödülü’ne aday gösterilen Elling, Avrupa’dan Japonya’ya, Kanada’dan İsrail ve Avustralya’ya kadar uzanan turnelerini sürdürüyor. Jazz Journalists Association tarafından iki kere en iyi erkek vokalist ödülüne değer görülen ve Academie du Jazz in Paris’in The Prix Billie Holiday ödülünü kazanan sanatçı, dört oktavlık zengin bariton vokaliyle tanınıyor. Elling, son albümü ‘Man in the Air’ ile Pat Metheny, Herbie Hancock, John Coltrane, Bobby Watson ve Joe Zawinul gibi efsanevi isimlerin klasiklerine yepyeni bir yorum getirmişti. University Of Chicago’s Divinity School mezunu olan ve 2003 yılında The National Academy of Recording Arts and Sciences başkanlığına seçilen Elling, bugünlerde önümüzdeki yıl yayımlanacak yeni bir albümün yanı sıra bir oyun ve senaryonun hazırlıklarını sürdürüyor. Yerli ve yabancı birçok tanınmış caz sanatçısını biraraya getiren Akbank 16. Caz Festivali, 14 Ekim’e kadar sürecek. (0 216 556 98 00) Kültür Servisi Bu yıl 4’üncüsü düzenlenen PAM Kısa Film Festivali 30 Ekim1 Kasım tarihleri arasında yapılacak. Profilo Kültür Merkezi salonlarında yapılacak festival kapsamında PAM Sinema Atölyesi ve Ulusal Kısa Film Yarışması yer alıyor. 4. PAM Çevre Kısa Film Festivali’ne katılmak isteyenlerin ‘kurmaca belgesel’ ve ‘canlandırma’ türlerinde kısa filmler için en son 15 Ekim tarihine kadar başvurmaları gerekiyor. Her yaş ve meslekten sinema ve kısa film ilgililerinin katılacağı ve en çok 15 kişiyle sınırlı olacak sinema atölyeleri kapsamında katılımcıların ortak belirleyeceği proje sonucu uygulamalı olarak bir ya da birden fazla kısa film yapımı gerçekleştirilecek ve film festival sırasında gösterime sunulacak. Atölyede, herkese kendi filmini yapma olanağı tanınırken uygulayarak öğrenme amaçlanmakta. Ulusal Kısa Film Yarışması’na kurmaca, belgesel ve canlandırma türlerinde yapılmış kısa filmler katılıyor. Sayı ve konu sınırlaması olmayan yarışmanın son katılım tarihi 15 Ekim 2006. (0 212 660 81 24 /660 10 75/www.cevrefilm.org) İZMİR CUMOK DUYURUSU ONURLU HALKIMIZA! TC Laik, demokratik, sosyal bir hukuk devletidir. Ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Bağımsızlık karakterimizdir. HEPİMİZ KEMAL’İN ASKERLERİYİZ! CUMHURİYETİN NEFERLERİYİZ! SUSMAYACAK, SUSTURULMAYACAĞIZ! www.cumok.org izmir?cumok.org Akbank 16. Caz Festivali yarın saat 20. 30’da Aya İrini Müzesi’nde Kurt Elling’in vereceği konserle başlıyor. CUMHURİYET 14 K