Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 TEMMUZ 2004 PAZAR HABERLER CHP Kurultayı'nda muhaliflere gözdağı veren Baykal, 781 delegeden güvenoyu aldı Kurultay tartışmayı bitinnediBAHAR TA.NRISE\'ER ANKARA - CHP Genel Başkanı Deniz Baykal. muhaiıflere gözdağı verdığı kurultayda 781 güvenoyunu aldı. 262 delegenin katılmadığı oy- lamada, 14 delege ret oyu verirken 1 delege de çekimser oy kullandı. An- cak güvenoylamasıyla iç hesaplaş- malann bitmeyeceği ortaya çıkar- ken Baykal'ın "gidin" restine mu- hahfler, "Biz CHP'liyiz asıl siz gi- din" yanıtını verdi. CHPnin 12. Olağanüstü Kurulta- yı dün Büyük Anadolu Oteiı 'nde ya- pıldı. Salonda gmenliği sağlamak üzere Gençlik Kollan üyesi 500 ki- şi görev aldı. Muhalifler. "kunıltay iradesine ipotek konduğunu" belir- terek kurultayın açık yapılmasını is- tediler. Oylamada kurultayın kapalı olmasına karar verildi. Kurultayın açılışında yapılan dıvan başkanlığj se- çimınde tartışmalar yaşandı. Genel merkez İstanbul Milletvekılı İsınet Atalay ı. muhalifler ise Bekir Kum- bul'u aday gösterdi. El kaldınlarak yapılan oylama sonucunda Atalay. OYLAMA İSTEMİ KABUL EDİLMEDİ Güvenoylamasına geçildiğinde muhalifler bir önerge vererek oylamanın gizli yapılmasını istediler. Ancak önerge kabul edilmedi. Bunun üzerine muhalifler salonu terk etti. Oylamaya Iktidara Yürüyüş Hareketi'nden 23 mılletvekili ile Derviş ve ona yakın isımlerle birlikte toplam 29 milletvekili katılmadı. Millervekilleri Hasan Fehmi Güneş, Abdülkadir Ateş-ve Mevlüt Aslanoğlu "hayır" oyu verdiler. Muharrem Kılıç ve Hasan Güyüldar ise kurultay çağnsı yapan bildiriye imza attıklan halde Baykal'a. "evet" oyu kullandılar. divan başkanlığına getırildi. Bay- kal 'ın sayım yapmadan AtaJay' ın se- çildiğini ilan etmesi tartışmalara ne- den olurken yuhalamalar yaşandı. Mllletvekillerl yumruklaytı CHP lıdennın konuşması yaklaşık 1.5 saat sürdü. Konuşması sırasın- da muhalifler birçok kez laf attılar. istanbul Milletvekili Kemal Derviş, kurultaya öğleden sonra geldi. "Lmanm kavga ohnaz" diyen Der- viş, güvenoylamasına katılmadan millervekilleri Memduh Hacıoglu, Zülfii LhanelL, Fikret Ünlü ıle bir- likte salondan aynldı. Kurultay sa- lonunda Izmir millervekilleri Muhar- rem Toprak ile Vezir Akdemir ara- sında yumrukJaşma oldu. CHP Ge- nel Başkan Yardımcısı EşrefErdem, hakkında disiplin karan olan dele- geyi görevlileri çağırarak salondan çıkarttı. Yaklaşık 60 kişi konuşma is- teminde bulunurken konuşma süre- len 10'ar dakika ile sınırlandı. Sa- taşma olduğu gerekçesi ile söz iste- yen eski CHP Genel Başkanı Altan Öymen'e iki dakikalık konuşma sü- resı verilmesi tepkilere yol açtı. Söz alan muhaliflerden İzmir Mil- letvekılı Hakkı Akahn, "Geleceğini ve getirini CHP'ye bağlama dönemi arük sona ernıiştir. Suç işlemiş mu- amelesi görüyoruz. Genel başkan kendini önce savcı, sonra yargıç ye- rine koymuştur" dıye konuştu. 'Blzl partiden atamazsımz' Üzerlenne "idam gömleğini" ge- çirdıklerinı belırten Akalın. •'Zu- lüm görmekten korkmuyonız. Eğer genel başkana onay verirseniz bizim idam hükmümüzü onayiamış olur- sunuz. Ret verirseniz CHP'yi iktida- rataşunışolacaksınız'' dıye konuştu. Eski CHP Genel Sekreteri Adnan Keskin, Baykal'a "Bizi bu partiden atamazsuuz. Bu partiden gitnıesi ge- reken sensin. Ben CHP'K doğdunı, CHP'K öJeceğim" diye seslendi. Pisiplin önergesi çeklldi Kurultayda 22 kişi konuştuktan sonra verilen yeterlik önergesi kabul edildi. Divan başkanlığına, "muha- tiflerin bu davranışlanna devam et- mesi durumunda disiplin kuruluna gönderibneleri için gereken kararh- hğuı gösterilmesi, bir dahaki olağan kurultaya kadar kurultay toplanma- ması ve genel başkana destek veril- mesine" ılışkin önerge sunuldu. .An- cak Ertuğrul Günay bu önergenin CHP tüzüğü, Siyasi Partiler Yasası ve anayasaya aykın olduğunu, kabul edilmesi halinde suç teşkil edeceği- ni söyledi. Bunun üzerine kürsüye çıkan Baykal, "Disiplin kurulunun harekete geçmesi gerekrvorsa zaten gereğiniyapar'* dıyerek partıde sev- gı ve saygı ortamını oluşturmak ıçın önergeyi çektiğini açıkladı. MUHALEFETE 'ÇAPULCU' SUÇLAMASI 'Baykalile olmaz diyen partiden gitsin' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP hderi Deniz Baykal, sert çıktığı parti içı muhaliflerle yollannı ayırma sınyaü verdi. Baykal, "BaykaTa evet va da hayır deme yetkisi, sokak çapulculannın değil, delegelerin karandır. Baykal'ı istemeyen AKP, MHP ve bütün sağcılar. Bav kal ile olmaz diyorsan oraya gtt" dedi. Baykal, CHP'nin 12. Olağanüstü Kurultayı'nda yaptığı konuşmada, CHP'nin ana çizgisinin kabul edilemez bir doğrultuya sürüklenmeye çalışıldığını kaydetti. "İçinde bulunduğumuz manzararun ibretk değerlendirilmesi gerekir'' diyen Baykal, seçım döneminde 29 Martçılann bir kısmı mevzide beklerken bir kısmının da kaybettirme cephesıne çahştığını kaydetti. Baykal, "Partiye oy kaybettirmeye çahşan CHP'Hler. CHP böyle bir tabloyu hiçbir zaman yaşamadı. Partiyi sabote ederek iktidar aramak hiçbir şekilde mümkûn degildir. Bana yetki verin gereğiniyapayım'' diye konuştu. Ulusal duyarlılıklan koruyan CHP'nin "söz dinleyen bir parti" yapılmak istendiğini vurgulayan Baykal, şöyle konuştu: "GktbaDeşme sürecinde medya, iş dünyası düştü. Toplumun önemh' odaklan boyun eğme noktasına geldi Şimdi CHP'yi düşürme arayışı var. Kurultay toplama talimab bazı yerlerden verümiştir. Neden istifa edeyim? Ben elimdeki bayrağı kurultava veririm. Gel kurultayda al, başım gözüm üzerine, ama ben de genel başkan olarak sav gı bekliyorum. Sokak gösterisi yapan çapukular, partinin, evimin önünde de gösteri yaptüar." Baykal, otele geliş yoluna asılan "CHP'ye evet, Baykal'a hayır" afişlenne dikkat çekerek "Seçimde gösterilmeyen çaba, harcannıavan para kurultav istendiğini belirterek Mngösteı^orveharcanı>W. t l < 5 . , Baykal'a evet ya da hayır deme î>eçimae yetkisi sokak çapulculannın değil, delegelerin karandır" dedi. Baykal, şu görüşlen dile getirdi: "Karşı karşıya kaldığumz tabloda fıili durum yaratma, işgaL şantaj, yabancı istihbarat güçlerinin bilgi toplama çabası var. Bazı PM üyeleri sahte Pentagon belgesiyk' beni suçladılar. Bazı arkadaşlar parti üyesi olma sorumluluğiından haberdar değiL Baykal'ı istemeyen AKP, MHP ve bütün sağcılar. Baykal De olmaz diyorsan oraya git DSP bunu diyorsa, oraya git Baykal'ı istemiyoruz kampanyasma başlamak partiM olmaktan çıkmaknr. CHP'nin önemh' bir karar aşamasında olduğu açıkür." Baykal isim vermeden Kemal Derviş'ı kastederek "Bazılan biraz esneyefim, türbana yeşil ışık yakahm diyebiMyörlar" diye konuştu. Baykal'dan CIA belgesl Baykal, 30 Haziran 2004'te CHP Özel Kalemi'ne gönderilen bir faksa değindi. Baykal faksta. "BirayöncebirCHP millervekilinin \\ashington'da lobi şirkethie bağlanü kurduğu ve 1 Temmuz'da da teslim edilmek üzere Baykal ale> hinde bir belge olursa bunu sann almaya hazır olduğunu söyiediğj" bilgisinin yer aldığını kaydetti. Faksta. "Üç ayük çahşma sonucu CIA'nın Baykal hakkında hazıriadığı bir belgeye ulaşıkuğını ve istenirse bunun genel merkeze verikceğuıin" iletildiğını anlatan Baykal, fakstaki numarayı aradıklannda Musul'daki bir kişiye ulaştıklannı söyledi. Baykal, CIA'nın 1995 yılında hazırladığı bu belgede başbakan yardımcısı olduğu dönemde Uzanlar'a, CEAŞ'ın imtiyaz hakkının verilmesi sırasmda "çıkara dayalı ilişki kurduğunun" ıddıa edildiğıni, ancak CIA'nın daha sonra bu belgenin düzmece olduğunu saptadığını anlatn. Baykal, Ertuğrul Günay'ın kendisine yönelık. "Borsada oynadığı'' iddıalanna da "Bir dönem parasız kaldım. Evim vardı, sattun. İş Bankası'nda hesap açarak bu paravı oraya yaürdım. Banka bunu yaûrun amaçlı değerlendirdi CMay budur" diye yanıtladı. • Baykal, CHP'nin 'söz dinleyen bir parti' yapılmak gösterilmeyen çaba, kurultay için gösteriliyor. Baykal'a evet yada hayır deme yetkisi sokak çapulculannın değil, delegelerin karandır" dedi. MUHALtFLERİN PROTESTOSU -Kurultay sakmundan zaman zaman dışan çıkan muhalifler. tel örgü önüne gelerekgazete- cikre açıklama yapülar. Tei örgünün arkasından bağıran partililer. "Bay kal'ın 12 EylüTden sonra yasağını biz kakürdık. O bize yasak koyuyor. Asker postah alünda kurultay yapûnyor" diye bağırdı. (Fotoğraflar: SERDAR ÖZSOY) Jandarma yoğun güvenlik önlemleri aldı, salonda gerilim zaman zaman yükseldi CHPTileri tel örgü ayırdı TÜREY KÖSE DENİZ BAYKAL ARKA KAPIDAN CİRDİ ANKARA - Önde tel örgüler, arkada MP5 oto- matik tüfekli jandarma- lar, onlann da arkasında "CHP 12, Olağanüstü Ku- rultavfyazısı... Salonun ıçinden dışan sızan CHP hderi Deniz Baykal ın "Ya sevin, saym ya da terk edin" mesajı; dı- şarıda tel örgülerin arkasında protesto- cu partililer... CHP'nin "olağanüstü" kurultaylan olağanlaştı. Ancak jandarmalı. tel örgü- lü bu kurultay görüntüsü "olağan" de- ğil. Tel örgünün üzerine örtülen beyaz örtü de bu görüntünün ayıbını saklaya- mıyor. CHP kurultayından bazı ilginç notlar şöyle: ^ Kurultay öncesi ilk gerginlik, mu- haliflerin "CHPVevet Baykal'a havTr" yazıh afişlerinin yer aldığı billboard'lar- da başladı. Bazı yerlerde bu afişin "Bay- kal'a hayır" yazılı bölümünün yırtıldı- ğı dikkati çekti. 4 ayrı noktada arama ^ Kurultayın yapıldığı Büyük Ana- dolu Oteli, kentin 27 kilometre uzağın- da Akyurt beldesinde olduğundan gü- venlik jandarma tarafından sağlandı. 4 ayn noktada arama yapılırken delege- ler hem delege kartlannı hem de kimlık kartlannı gösterdikten sonra salona alındılar. • Kurultay başlamadan kapı önü atışmalan yaşandı. Gazian- tep örgütü Baykal'ı istifaya ça- ğınrken Gaziantep Millervekili Mustafa Yıhnaz kendilerini ık- na etmeye çahştı. Ancak Yıl- maz bu girişiminden zararlı çık- tı. Hem 250 milyon lirasını kap- tırdı hem de sırtına yapıştınlan "Baytal'a hayır, CHPyevet" ya- zılı kâğıtla protesto edildi. 20 mllyar lira iddlası • Kurultay salonunun önün- deki tel barikatın yanı sıra. tüm çevrede "CHP'KleriayTran" gö- rüntüler eksık olmadı. Muhalif- ler otel önüne bir basın çadın kurarken genel merkez de otel içinde bir salonu basına tahsis et- ti. Kulislerde, eski Gaziantep Belediye Başkanı CeJalDoğan'ın billboard'lardaki afişler ve ba- sın çadın için 20 milyar lira har- cadığı öne sürüldü. Muhalif örgütler otel çevresinde pankartlar açarak seslerini duyur- maya çahştı. Bu pankartlarda "Korku imparatoriuğuna son", "CHP'de demokratik devrinı", "Satdmış delege istemiyonız"', "Ör- güt burada Baykal nerede", "Rka ediy oruz, lütfen yakanuzı bırak" mesajlan dikkat çektı. Otel önünde muhaliflenn protestosuyla karşı- laşmak istemeyen CHP hderi Baykal, salona arka kapıdan girdı. ^ Genel merkez, kurultay salonu gi- nşindeki tel barikatı sahiplenmedi. Ge- nel Başkan Yardımcısı Eşref Erdem. "Tel bizim talebimiz değiL Otel yöneti- mi. haviıza gelen müşterileri olduğunu söyledi Bu nedenle kondu" dedi. Otel yönetimine göre de tel barikatı CHP ıs- tedi. Erdem.jandarmalı görüntüler için de "Burası jandarma bölgesl Her ku- rultayda güvenlik önlemleri ahmyor" açıklamasını yaptı. Bir tek Atatürk reddettr • Muhalifler zaman zaman da basın için hazırlanan çadıra gelerek gazeteci- lerle sohbet ettiler. Celal Doğan, Hur- şit Güneş, Haydar Yıbnaz çadıra gelen- ler arasındaydı. Celal Doğan. lider he- gemonyasmdan yakınırken "Padişah yetkilerini bir tek Mustafa Kemal red- detti" dedi. Doğan, kurultayın kapalı olması ve ahnan önlemlere "MiDetve- kiDerini kamuoyu önündesuçluyorsunuz. sonra kurultayi ka- palı yapıyorsunuz. Saddam'ın mahke- mesi bile açıkü" söz- leriyle tepki göster- di. • Kurultay salo- nundan dışan espri- li atışmalar da yansı- dı: Eski CHP Genel Sekreteri Ertuğrul Günay konuşurken bir kedi kürsüye tırmanmaya başlamış. Bazı partililer hemen üzerine atılınca. Günay kendılenne "Bari hayvan hak- lanna saygıholun" diye seslenmiş. Baykamdan maskeli protesto • Bedri Baykam kurultay salonuna bir maske takarak \e "Korku imparator- iuğuna son" sloganı atarak girdi. Daha sonra tel örgünün önünde gazetecilere açıklama yaparken yeni birarbede yaşan- dı. Itişmeler olurken bazı partililer. "Şu Beıün duvannı kaldınn. Burada Bush'u mu koruyorsunuz?" diye bağırdılar. Genel merkez yanlılan ise "Şerefsizler, şov yapmayın" diye karşılık verdiler. Küfürleşmeler de oldu. t/ Baykal yaklaşık 2 saat süren konuş- masında muhaliflere "Yasevyaterket" mesajı verdi. "Çapulcu" gibı sözleri esirgemediği muhaliflerine, bazı "sağ partileri" de adres gösterdi. PAZAR Partilileryoğun trafîk nedeniyle 1 kilonıetreyi aşknı yolu da yüriiyerek katetmekzorunda kaldılar. ORHAN BURSALI Türban, Neyin Ozgurlugu? Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi (AİHM), üniver- siteJerde, devletin temsil edildiği yerlerde vb. konan tür- ban yasağının, insan haklan ihlali olmadığı konusunda çok önemli karannı açıkladı. Bu yönde karar alacağı, aylaröncesinden bellı olmuş- tu ve Dışişleri Bakanı Bay ve Bayan Gül, aidıklan istih- baratı doğru değerlendirmış, Türkiye devletini suçla- yan ve tazminat isteyen dilekçelerini geri çekmişti. Fa- kat, neden olarak, Devletle marikemelik olmamak gi- bi uyduruk ve yalan bir gerekçe ileri sürmüşlerdi! Ne ayıp! Mahkeme, böylece Türkiye'nin türbana karşı huku-' ki bütün uygulamalanna destek vermiş oluyor. Bunun çok cidddi sonuçlan olacak. Beklendiği gibi, Taha Akyol gıbi, AKP ve türbana; sonsuz destek veren, kamusa/ alanda türban yasağı- na, bütünüyle tartışmaya açık ve tek taraflı değerlen- dirmelere dayanan "bilimsel" ve "sosyolojik" termi- nolojiyle karşı çıkan yazarlar, derin hayal kınklığı için- deler. AlHM'ye ve karanna saldınyorlar. Akyol, türbanı tekil olay, çoğulcu toplumun gereği ola- rak ele alıyor. Oysa, türban, "türbanlı kızlar" sorunu mu? Akyol, sadece bir gözüyle görüyor. Çünkü türban, siyasal-dinsel nitelıği çok büyük bir olay. Devtetin zirvesine yansıyan derin "rejimin niteliği" gibi tamamen siyasal bir olay.. ..halkın "genelkültürû" diye çarpıtılarak sunulan ve topluma dayatılmaya çalışılan şeriatçı ve Arabistancı "İslam kültürü"nü, devletin yapısına yedirme ve top- lumdayaygınlaştırmagibi, siyasal Islamın entemel po- litikaianndan biri. Aynca devletin bütünüyle "tûrbanlanmast" yönü de var. Türbanını gözlerden bıraz olsun gızlemek için olsa gerek, göğsünde devasa bir yapma gülle dolaşan Emi- ne Hanım ve diğerierini düşünün... Oysa Akyol gibi, "derin okuduğunu" yazılannda his- settiren bir yazar, bu okumasını sadece Islamcı politi- kalara destek vermek için değil, geniş bir sentez gü- cüyle bakışı topluma yansıtma amacıyla yapsa, toplu- ma çok yönlü yararlı olacak.. • • • AlHM'nin karan, türbanlı öğrencinin okuma hakkı gi- bi, çok tekil ve dar bir çerçeveye sığmayacak kadar ge- niş ve hacimli. AlHM'nin bu karan, geieceğın Avrupası'nın inşası açısından da tarihi önemde. AlHM'nin karannda, geçmişi ve gelecek perspekti- fini okumak gerekır. Bu geçmiş perspektifte, demokratik devriminı ger- çekleştirmiş, kiliseyi kiliseye göndermiş, bu anlamda sivil yaşamı yücertmiş bir Avrupa var. Evet, sivil yaşam.. türban ve onun arkasındaki si- yasal dini düşünce, sivil yaşamın unsurlan değil ve ola- maz. Avrupa perspektifinin. din eksenli siyaset güçlerini sivil yaşamın "düşmanlan" olarak algılaması doğaldır. Avrupa perspektifinin gelecek kurgusu, daha da si- vil bir Avrupa'dır. Hele günümüzde siyasal Islamın bir kanadının, ül- kemiz de dahıl, kbktendinci ve terörcü perspektifi, AB içinde daha bugünden en büyük problemlerden biri- dir. AB'nin, içindeki Islamcı teröristler veterönstlere pa- sif destek verenlerie başı zaten yeterince derttedir! AİMH karan, aynı zamanda, Türkiye'yi AB'ye ha- zırtama amacını da güdüyori ••• Avrupa uygarlığmdan beslenmemiş AKP sanıyor- du ki, türban ve siyasal din, bir insan haklan sorunu- dur! AKP- AB ilişkilerinin bu açıdan büyük zorluklar ve çe- lışkiler içinde olduğunu burada çeşitli yazılarda vurgu- lamıştım. Şimdi AİHM karannda bunun yansımasım gorüyo- ruz. Bu başlangıçtır. AB içine girdikçe siyasal Islamcıla- nn hayatı giderek daha zoriaşacaktııi AKP bunu gördükçe • ya "sıvilleşecek", yani dinsel köklerinden ve az ve- ya çok köktenci referanslanndan lyice annacak, • ya da AB karşıtlığı eğilimi geliştirecektir. Ülkemizdeki AB düşmanı çeşitli çevreler, tıpkı Erba- kan'ı "anti emperyalist" görerek bağırianna bastıkla- n gibi, gelişebilecek bir AB karşıtı eğilim durumunda AKPiledebirleşebilir.. • • • Türban, kız öğrencilerin ünıversitede okuma sorunu değildir. Türban bir ifade özgürlüğü değil, hükümetin deste- ğine sahip çok boyutlu dinsel-siyasal bir olaydır. Devleti ve ülkeyi yönetenler, türban mücadelesi veriyorlar. Bu mücadelelerinin bir boyutu, kadınlannı "türban- lamalan"d\r. Toplumda kadınlan türbanlama ne kadar yaygınlaşırsa, o derece yalnızlıktan kurtulacak ve ge- rekçelerinin toplumsal zeminini yaygınlaştıracaklar. Türban, siyasal Islamın sivilleşme-köktenleşme ikileminin mihenk taşıdır.. Türkiye'nin yasalan gereğince Erdoğan ve diğerie- rinin türbanı devletin şu veya bu temsil yerinde bulun- durmalannın da suç olduğu düşüncesi, AlHM'nin de desteğini aldı. Şimdi bunu uygulayacak savcı ve polisler bulmak ge- rek! Hukuku, laikliği savunanlara "laikçiler" diye saldıra- rarak, AKP ve türbana destek çıkanlann, AİHM karan konusunda düşüncelerini de -yeniden- açıkça yazma- lan gerekir. obursali@cumhuriyet.com.tr Cumhuriyet k i ^ a p l a r ı IRAK BATAKLIĞINDA TÜRK-AMERİKAN İLİŞKİLERİ Mustafa Balbay Turk-Amerıkan ılışkıennı dennlerıestne ınceleyen uzun yı'farın ımş çık ş ar nı kıtaplaşhran pek çok tarıhçim-z araştiTnactm z vazanmz var Ber >kı ulke ı ışkılenn uzar zaman arlırnnde ırdelerrıek yerıne sadece Irak olayı çerçevesınde ve b r v-ıllık zamar dıiırunde 'aşananlan konu ettım 34334'cagSSIIu-fst.nbur* Tel:(0212) 514 01 96 F.ks (0212) 514 01 95