Katalog

25 SUBAT 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur(âcumhurîyet.com.tr 15 ALLECRO EVtN tLYASOĞLU Strugalaİstanburdaİstanbul Devlet Senfoni Or- kettrası geçen hafta ve bu hafta Po- lotyalı şef Tadeusz Strugala'yı koıuk edıyor. Yetmışlı yıllardan bu yaaa kimi zaman sürekli, kimi za- maı aralıkh olarak ülkemıze gelıp bürün orkestralanmızı yönetmiş, sanat yönetmenliği yapmış bu usta şefi bir kez daha Istanbul'da izle- mek sevindıricı. Daha da sevindiri- ci olanı, İstanbul Devlet Senfoni Oıkestrası'nın bir kadırbüirlik ör- neği olarak ' Strugala'nın İDSO ile 20. yüı' başlığı altında kutlama konserleri düzenlemesi. Yirmı yıl önce bu orkestraya gencecik giren- lerin şimdi saçlan ağardı. Nice emekliye ayrılan üyenin artık ço- cuklan aynı sandalyelerde yer ah- yor. (Aslında orkestralardaki aılele- nn ıncelenmesi gerek. Klasik mü- ziğe bırkaç kuşak hızmet vermiş aı- leler var!) Strugala da bu ailelerin en az ikı kuşağını tanıdı. 2004 so- nundakuruluşunun 60. yıhnı kutla- yacak olan İstanbul Orkestrasf yla hep düzeyli, ayncahkh konserler dınletti bızlere. Bugüne dek ulusla- rarası üne sahıp 120'den fazla or- kestrayı ve aralannda Martha Ar- gerich, Victoria de Los Angeles, Maurice Andre, Pierre Fournier, Ida Haendel. vb. nice ustayı yö- netmiş. Strugala'mn bır özelliğı de yırmincı yüzyıla yön veren Polon- yalı bestecılerin. örneğın. Lutos- lawski, Penderecki, Goerecki, Ki- lar gıbi, yapıtlannı ilk kez seslen- dırip gün yüzüne çıkarmış olması. Plaİdanyla aldığı ödüller, festival yönetmenliklen, jün üyelikleri bir yana, Roman Polanski'nın ünlü Piyanist filmindeki son sahnede orkestra şefi olarak ekrana gelme- sıyle ve bu filmın müzığmı kaydet- mesiyle son yıllarda özellikle popü- ler oldu. Artık yıllann deneyımli şefi ol- duğu kadar Türk sanatçısını da iyi tanıyan, orkestralarımızın kapasi- tesını bılen bir şef olarak keyifle dinledigımız bir program sundu ge- çen hafta. Rachmaninof un o sen- fonik yoğunluktaki üçüncü piyano konçertosundan sonra Schubert'in Trajik Senfonisı nasıl tınlar soru- sunu, bir suluboya zarafetiyle işle- yerek hafifletti. Trajık Senfoniyi (no. 4), ezbere yöneterek ince ay- nntılan işledi; Schubert'in kendi zamanına özgü dınamıklenru (ses yüksekliğını) ve pınltısını korudu. Yalnız senfonide değil. piyanistin soluğunu dinleyerek Rachmani- nof un konçertosunda da başanlı bır eşlık çıkarttı. Geçen haftaki solıst Rus asıllı pı- yanıst Alesander Tselyakov'du. Ruslann ünlü piyano okulu Neuha- us'ın yöntemiyle yetışmış, 1986 Çaykovski Yarışmasını, 1983 Tok- yo Yarışmasını kazanmış ve diin- yanın dört bir yanındaki konserle- riyle övgüler toplamış. Rachmani- nof çalmanın derinliklerını bilen, güvenli bır tekniğe sahıp, abartısız bir piyanist. Üçüncü konçertonun o şiirsel ıçenğıni, romantik fırtınası- nı orkestrayla paylaştı. On dört yıl öncekl söyleşl Strugala ıle on dört yıl önce, 20 Ocak 1990 tanhinde Güneş gaze- tesinde bir söyleşı yapmışım. Dos- yalanmda sakladığım bu yazıdan alıntılar yapmak istedim. Struga- la Ankara'dan sonra İstanbul Or- kestrası'na genel müzık direktörü olmuş ve hemen Beethoven'in do- kuz senfonisini art arda programa almış: "Bana istanbuPdaki konser- leri yönetnıem için teklifte bu- lunduklarında, Beethoven'in dokuz senfonisini birden bu yü içinde çaldırtmayı şart koştum. Beethoven'den öğrenilecek çok şey var. Ayrıca dinleyici açısın- dan da bu yapıtlan bir dizi ha- linde duvmak ilginçtir. Ben bir konser mevsiminin rastlantıyla değil, bir mantık silsilesi içinde progranılanmasından yanayım. Bu yıl için benim seçtiğim konu Beethoven... Orkestranın da Be- ethoven atmosferinden öğrene- ceği çok şey var. Bir yandan da -tabii ki geleneksele bağlı kala- rak- çağdaş bir yorum katmak istedim. Örneğin bütün yaylı çalgıların yaylarını alıştığımız formasyonun dışına çıkararak değiştirdik. Yayın her bölgesin- de telin tınlama karakteri artı- yor; yeni bir tını elde ediliyor." ÎDSO'nun hangi çalgı grubu di- ğerlenne göre daha çok çahştınl- mah, şeklindekı sorumu şöyle ya- nıtlamış: "Ben tDSO'da grupsal sorun görmüyorum. Kimi var işini çok ciddiye alıyor, evinde özel çalışı- yor, kendini eğitiyor. Kimi var ki, hiçbir şey umurunda değil. Bir orkestra bütündür. Eğer ke- nıanlardan bir tanesi yanhş ça- larsa. bütün keman grubu hata yapıyor demektir." Bir orkestranın helh bır şefi ol- masının mı, gelıp geçen şeflenn mi daha sağlıklı olacağı konusun- daki sorumu da şöyle yanıtlamış: "Eğer bir şef bilinçli olarak orkestrada bir ses, özel bir tını yaratmak istiyorsa, onu başara- na kadar o şefi orkestranın ba- şında tutmak gerekir. Aslında etmişli yıllardan bu yana kimi zaman sürekli, kimi zaman aralıklı olarak ülkemize gelip bütün orkestralanmızı yönetmiş, sanat yönetmenliği yapmış bu usta şefi bir kez daha Istanbul'da izlemek sevindirici. Daha da sevindirici olanı, İDOB'nin bir kadirbilirlik örneği olarak 'Strugala'nın İDSO ile 20. yılı' başlığı altında kutlama konserleri düzenlemesi. günümüzde yirmi-otuz yıl bir orkestranın başında kalnıanın modası geçti. Eskiden orkestra- ları amatör üyeler besliyordu. Şimdi bütün üyeler konservatu- varlann ileri dönem nıezunları. Günümüzün mükemmel eğitim yöntemleriyle birçok orkestra, şefstz dahi çalabilecek durum- da. Kendi çalışma düzenini ko- nuk şeflere göre ayarlıyorlar. A- ma bu dediğim düzeye ulaşabil- mesi için belli bir şefle eğitilme- si gereken daha pek çok orkest- ra var..." Bu hafta kar nedeniyle konseri kaçıranlara önümüzdeki hafta Strugala'yı güzel bır Beethoven programıyla izleme fırsatı olduğu- nu anımsatırım. Guarneri Üçlü- süyle bestecmin güzelım Trıple Konçertosu, Egmont Uvertürü ve Eroica Senfonisi seslendirilecek. Yılın kaçırılmaması gereken bir konsen. [email protected] Akşit Göktürk anılıyorKültür Servisi - Edebıyat eleştirmeni, yazar ve dilbilimci Akşit Göktürk'ün arusına düzenlenen anma toplantısı 26-27 Şubat tarihlennde saat 10 00'dan itıbaren, İstanbul Ünıversıtesı Merkez Kampusu Bılim ve Sanat Merkezi'nde yapılacak. 1Ü Rektörü Prof Dr. Kemal Alemdaroğlu ve Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. M. Taner Tarhan'ın açılış konuşmalanyla başlayacak olan etkinlığın ilk gününde 'Akşit Göktürk'e Saygı', 'Ada îmgesi: Akşit Göktürk'e Bir Nazire', 'Edebiyat ve Travmayı Hatırlamak', 'Geçmiş Yabancı Bir Ülkedir', 'Elizabeth Dönemi Aşk Şiirlerinde Kültürel Bellek', 'Pinter'ın Eski Zamanlar Oyununda Kaybolan Benliklerin Anılar Yoluyla Aranışı' \e 'Yazınsal Bellek' başlıklı oturumlaryer alacak. Etkinlığın ıkınci gününde ise 'Türkiye'de Çeviri Tarihi -Bellek tlişkisi", 'Basında ve Dergiİerde Çeviri ve Çevirmen Söylemi', 'Arındırsak da mı Aktarsak, Arındırmadan Ne Yapsak?: Sözlü Çeviri Bellek Süreçlerinde Önerme Oncesi Zihinsel Aşamalar". 'Yazanın Belleği ve Felsefe', "Toplumsal Belleğimizde Robinson Crusoe' ve 'Çe\ iri Tartışmalan ve Kuramlarının Toplumsal Belleğe Eklemlenmesi' konulu oturumlar yapılacak Oturumlara, Prof. Dr. Oya Başak, Selim tleri, Prof. Dr. Dilek Doltaş, Prof. Dr Süheyla Artemel, Doç. Dr. Sibel Irnk, Prof. Dr. ISüket E-sen, Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Çelikel. Ar. Gör. Gökçen Ezber, Prof. Dr. Tülin Polat, Prof. Dr. Şeyda Özil, Ar. Gör. Arpine Mızıkyan, Prof. Dr. Ayşe Erbora, Prof Dr. Saliha Paker, Prof. Dr. Cevza Sevgen, Yrd. Doç. Dr. Alev Bulut, Yrd. Doç. Dr. Aymil Doğan, Prof. Dr. Işın Bengi, Ok. Dr. Suna Ertuğrul, Prof. Dr Turgay Kurultay, Oğr. Gör. Dr. Ayşe Banu Karadağ, Doç Dr Nedret Öztokat ve Elif Daldeniz katılacak. D. H. Lawrence, T. S. Eliot. E. Kestner, F. Dürrenmatt gıbı yazarlardan yaptığı çevırilerle tanınan Göktürk"ün başlıca yapıtlan 'Edebiyatta Ada' (1973), 'Okuma Uğraşı' (1979) ve 'Çeviri, Dillerin Dili' (1986). BUGUN • KADIKÖY HALK EĞİTİM MERKEZİ'nde 20. OO'deki 'sohbet'ın ardından 20.30daChristian Blackshaw'un (piyano) solist olarak katılacağı Akbank Oda Orkestrası konsen. (0 212 252 35 00/ • CEMAL REŞİT REY'de 19.30'da ANTDOB'dan 'Benim Akdenizim/Kırılgan'. (0 212 232 98 30) • AKBANK KÜLTÜR SANAT MERKEZİ'nde 20. OO'de Valery Ponomarev (trompet) 'caz konseri'. (0 212 252 35 00) • BABYLON'da 21.30'da Replikas konseri. (0 212 292 73 68) • BİLGİ ÜNİVERSİTESİ DOLAPDERE KAMPUSU'nda 16.30'da 'Özgürlüğün Zorbalık Hakkı', 19.00'da 'Strozesk', 21.30'da 'Umutsuzluk' adlı filmlerin gösterimi ve 14.00'te 'Sinenıa Hukuk Buluşması' kapsamında 'Hüküm'. (0 212 293 5010) • ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ SİNEMA SALONU'nda 'Sinema Hukuk Buluşması' kapsamında 16. 30'da 'KirU Yanş', 19.00'da 'Duruşma' ve 21.30'da 'Karanhkta Dans'. (0 212 251 56 00) BAfrMSB FİIMHt FtSTtVALİ'NDE BUGÛN • AFM 5te 19.00'da 'ÇaylakKasaplar', 21.30'da 'Garez'. (Biletix. 0 216 454 15 55) GUZELİN ARDINDA BERTAN ONARAN Deniz Akçin Bilgin: Ressam Bır akşam, Karşısanat'tan Ayşe Çetinkaya, elin- de kocaman bir zarfla kapımızı çalana dek, Deniz Akçin Bilgin'den haberim bile yoktu. Oysa o bir ressammış, hem de doğuştan, hem desıradışı yetenekli. Resim öğretmeni Müjgân Akçin ile pilot üsteğ- men H. Ibrahim Akçin'in kızlan olarak, 14 Nisan 1956'da Diyarbakır'da doğmuş; 8 Kasım 1999'da Ankara'da ölmüş. Liseyi Şişli Terakki'de okumuş; 1973'te bir yıl, tn- giliz Dili ve Yazını Bölümü'ne gitmiş; ardından, 1974'te, London College of Printing Grafik'e uç- muş; 1979'da okulu bitirmiş; babası sivil uçak sü- rücülüğüne geçip Singapur'a atandığı için ana ba- basının yanına katılmış. Ayşe'nin bize getırdiği güzel kitaptaki resimlere bakınca, Uzakdoğu resminin, ekininin onu ne ka- dar etkilediği açıkça görülüyor; renkler, biçimler, düşler... Oralarda batik sanatmı öğrenmiş; belli ki yürek- ten sevmiş; yurda dönüşünde bu yöntemle epey çalışmış, sergiler açmış. Kitapta bu ürünlerden de epey örnek var. Singapur Ulusal Müzesi'ndeki bir Karma Ser- gi'ye katılmış; Singapur ve Endonezya, belleğinde, kişiliğinde çok kalıcı izler bırakmış; bunlar resim- lerine yansımış. Bu koca gözlü, kıvırcık saçlı; yaşamı, yaşamayı derinlemesıne seven, hüzünlü bakışlı varlık, ana- sından aldığı kalıtımı çok şaşırtıcı bir yetenekle, düşgücüyle sürdürmüş. Geçen yüzyılın ünlü düşünür-bilginlerinden Fran- sız Henri Laborrt, düşgücüne kanştırıcı derdi: Ka- lıtımla getirdiğimiz anamızın babamızın, insanlık, evrim tarihinın izlerinı taşıyan bellenmiş, ömür bo- yu beyinde saklanan anı-bılgilerin sıradan ya da ancak sanatçılarda görüldüğü üzere sıra dışı biçim- de harmanlanmasını, yeni biçimler, yapılar oluştur- masını sağlayan düzenek. Zaten aynı kavram dizisi içinde, bilgi dediğimiz enerji biçimi de, Avrupa dillerindeki açılımıyla in- form- atıon, henüz biçimlenmemiş, bir biçime gir- memiş enerjinin belli bir biçime, yapıya kavuşma- sı demek. Deniz'in kanştırıcısı sözün gerçek anlamında sı- ra dışr. En yan yana gelemeyecek, öyle sandığımız öğeleri, renklen birarayagetiriyor, kaynaştırıyor, ta- dına doyulmaz bir şölen oluşturuyor! Sevgili Cihat Burak'ın resmin hem anası, hem babası saydığı karakalem çizıme kusursuz biçim- de egemen; dolayısıyla, ana yapıyı oluşturduktan sonra, ayrıntılar üzerinde dilediği, coşkulannın ge- rektırdığı gibi oynamış. Gerçeklerle masallar, düşler ancak gerçek sa- natçılarda görülen biçimde, inanılmaz, tadına do- yulmaz bir cümbüş halinde iç içe girmiş, kaynaş- mış, hiç bıtmemesini istediğiniz şölenlere dönüş- müş. Yüzdeki, göz kıyısındaki bir çizgiyle kederi, se- vinci en yalın biçimiyle dile getirebilmiş. Hani şu dillerden düşmeyen gerçeküstücülük onda öyle doğal, öyle yalın, öyle coşturucu ki... Belli ki duyarlılığı çok geniş, çok derin. Bu da, şimdiki küresel sığlık, yapaylık, anlamsız- lık içinde elbet çok yıpratıcı, tehlikeli: Yalnızlığını öl- dürücü bir keskınlikle duyumsamış. 258 ve 259. sayfalardaki kendi resmiyle kardeşi Meltem'inki kanımca bu sezgimi eksiksiz yansıtı- yor. Sözün kısası, çok yazık olmuş bu sıra dışı yete- neğe! Onu yaşarken tanıyamadığım, sergilenne gide- mediğim için de bana!.. Bereket, Karşısanat'ın girişimiyle, Burak Boy- san, Orhan Esen, Inci Eviner, Korhan Gümüş, Nâzan Kavukçu, Taciser Ulaş el ele vermiş, kita- batemel oluşturacak gereçlen toplamışlar; onlara 2002deElifVardarAkçin katılmış;MettemAhıs- ka, Orhan Koçak ve Necmi Zeka bu gereçler üzerinde çalışıp yorumlar hazırlamışlar, kitabın çi- zimsel tasanmını Işıl Döneray gerçekleştirmiş. Or- han Koçak, Aykut Köksal, Mustafa Arslantuna, Semih Sökmen, Emel Güntaş her sıkıştıklarında yardıma koşmuş. Guaşla yapılmış resimlerin say- damlannı Mehmet Acarçekmiş; yağlıboya resim- lerin, fotoğrafı çekılmemiş batiklerin saydamlarıy- sa Cemal Emden'in. Kardeşi Engin, bu kitapla tanıdığım Akçin aile- sine çok yakıştırdığım bir ölçülülükle, Deniz'i ve resimlerini anlatan yazısını kitabın başına değil, so- nuna koymuş. Umarım 13 Şubat'ta Karşısanat'ta açılan sergiyı görmüşsünüz, dahası, o güzelim ki- taptan edinebilmişsinizdir. Bize bu şöleni hazırlayan herkese yürekten al- kış! sbonaran t hotmail/yahoo.com KÜLTU* • SANAT www.perareklam.com.tr • (0212) 293 89 78 ThATROSU İRİDAYÖNETEIM-OYNAYAN Julide Kural HER ÇARŞAMBA SAAT: 20.00 MUAMMER KAJUCA TİYATROSU Gişe Tel: 0212.249 42 78 Ç«jn »tıtKi Tıl (121i) 454 15 55 ISES-1883 ORTAOYUNCULAR I ÎSTİKLAL CAD. N0:140 TEL: (0 212) 25118 65-66 FAX: (0 212) 244 43 27 www-ortaoyuncular.com FELEK BIR GUN SALAKKEN1 29 Şubat Pazar 15.OO > BİRİ BİZİ DİKİZLİYOR 4 Mart Perfembe 20.OO FERHANGİ ŞEYLER 7 Mart Pazar 15.OO Ferhan Stsnsoy'un BEN MI DELİRBENI BEN MI DELİRTTlpst-KotniK oyun Cuma, ctesi 2O.OO Bilet Satış/Rezervasyon: OrtaDyunculaı Gişesı / 0 212 251 18 65-66 deniz aygün hücrede beden 25subot-13mart>'04 odıs kokteylt 25 subct '04, çanamba, 1800-21:00 İSTİKLAL CAD. ELHAMRA HAN N0:Z58 (Z12) 24515 08 AKBANK ODAORKESTRASI "MOZART'A SAYGI / WAGNERİN EVİNDEN" Şef >Cem Mansur Solist >Christian Blackshaw, piyano İ. Usmanba} (1921) Kûçük Bir Gece Muzıği W. A. Mozart (1756-1791) Piyano Konçertosu No. 23 La majör K. 488 A. Toovey (1962) "Mozart" F. Uszt (1811-1886) Angelus t Rıchard VVagnerın Mezarında R. Wa?ner (1813-1883) Siegfried Idyll 25 ŞUBAT ÇARŞAMBA Sohbet>20.00 Konser>20.30 Kadıköy Halk Eğitim Merkezi 2b ŞUBAT PERŞEMBE Sohbet>1930 Konser>20.00 Cemal Reşit Rey Konser Salonu AKBANK İANAT SUNAR 25 >26ŞubatO4> february »91 ıçın • 0212 252 35 00 01 • www akbanksanat com BILET SATIŞ NOKTALARI Akbank Kültur Sanat Merkez lstıklal Caö No 14-18 80080 Beyoğlu, istanbul ^ Kadıköy Halk ^ Eğitim Merkezi* > 0216 330 10 27 Cemal Reşit Rej Konser Salonu > 0212 231 54 97-98 «rarw.hiletix.com Çağrı Merkezi > 0216 454 15 55 • Kad koy Halk Eğitim Mertteîınd«kı konsertenn bıırtlenn Akbank Kulîiır Sapat W«rtceıılyier. oelefliın edcb lı