Katalog

KOCAK2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HJJVUi^l U1VJJ. ekonomi(â cumhuriyet.com.tr 13 İkilhan: Anayasa değişmeli • ANKARA (Cumhuriyet B»wsu)-TÜSİAp Bşİcanı Tuncay Özılhan veberaberındeki heyet. Aücara 'da veda ziyaretleri yştı. 20 Ocak'ta " yapalacak genel kurulda bgkanlıktan aynlacağını açkJayan Özilİıan, hürümetin Kopenhag krerlerinin yerine gearilmesi konusunda ötemnli adımlar attığını beirterek "Türkiye'ye dar geien bu anayasada dejişiklik yapılırsa Tirldye'nin önü tam anamıyla açılır" dedi. Kıç Grubu'ndan rthavet uyarısı •GAZtAIVTEP(AA)- Gaziantep'te düzenlenen, Kcç Topluluğu Anadolu BıJuşmalan toplantısında koauşan Koç Holding Yctıetim Kurulu Başkanı Mjstafa Koç, başanh bir yıfcn geride bırakıldığını beiirterek "'Ancak, reha"vete kapılmamalıyız. Türkiye, henüz sorunlan arka-Sinda bırakmış değildir" dedi. Koç Hdding Genel Direktörü Büend Özaydınlı ise büyümenin sürekli hale gennlebilmesi için yapısal reformlann tamamlanmasıve mali disıplinin bozulmaması gerektiğını söyledi. Telekomda iki yabancı şirket • ANKARA(ANKA) - Bu yılın başından itibaren seıbestleşme sürecine giren Türkiye telekomünikasyon pazanna yabancılann ilgısi de artıyor. Bu alanda faaliyet göstermek üzere tsvıçre ve Vlrgin Adalan'ndan birer kuruluş daha Türkiye'de şirket kurdu. Isviçre'den Eurovest şirketi Türk Aysu şirketiyle Universal Telekom şirketi ise Virgin Adalan'ndan Angmar Universal ile aynı ülkeden Eothed Marketing ile ortaklık kurdu. İT0122 yaşında • Ekonomi Servisi -14 Ocakl882tarihınde Dersaadet Ticaret Odası adıyla resmen kurulan îstanbul Ticaret Odası (TTO) 122. yılını kutluyor. İTO Başkanı Mehmet Yıldınm, yaptığı açıklamada, ÎTO'nun üye sayısı ve hizmet yelpazesi bakımından dünyanın 5 büyük ticaret odasından biri olduğunu beiirterek ÎTO üyelerinin Türkiye'nin toplam vergi gelirlerının yaklaşık yüzde 40'ını, ihracatının yüzde 40'ını, ithalatırun yüzde 50'sini yaptığını. milli gelirinin ise yüzde 30'unu jaratnğını kayderti. Ingiliz MB'sine tazminat davası • LONDRA (AA) - Ingiltere Merkez Bankası (MB), 1991 yılında 10 milyar dolar borçla batan Credıt and Commerce International'in (BCCI) iflasındaki rolü nedeniyle tazminat davasıyla karşı karşıya. BCCI'run tesfiyesini üstlenen kayyumun, Ingiltere Merkez Bankası 'ru bankayı iflasa görüren şüpheli işlemlere bile bile g5z yjmarak mudileri zarara uğrattığı gerek;esiyle 1.58 milyar dolar tazminat isteyeceği b.ldinldi. Br yıl sürmesi beklenen davanın, îngıltere Merkez Baniası'nı "birçok hassas iç yaaşmasını açıklamak zorunda bırakacağı" belirtıliyor. En yüksek teklif 1.3 milyar dolarla Zorlu Grubu'nun ortaklığa gittiği Efremov GmbH'den geldi TÜPRAS'a sudan ucuz teklif• Yılhk cirosu 13, devlete ödediği vergi 7 ve son iki yılda yapılan yatınm 2 milyar dolar olan TÜPRAS'a verilen en yüksek teklif 1.3 milyar dolar. Ekonomi Servisi - Özelleştirmelerin sey- ri açısından büyük bir öneme sahip TÜP- RAŞ'ta ihale teknik olarak sonuçlandı. Ge- çen yılki brüt kân 400 milyon dolar, devle- te ödediği vergi 7 milyar dolar ve iki yılda 2 milyar dolarlık yatınm yapılan TÜP- RAŞ'ın yüzde 65.76'sının satışı için açılan ihalede, en yüksek teklifı 1 milyar 302 mil- yon dolarla Zorlu Grubu'nun ortakhğa git- tiği Efremov Kautschuk GmbH verdi. fiıa- Ie Komisyonu Başkanı Hasan Köktaş, iha- lenin teknik olarak sonuçlandığım açıkladı. thale Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun (ÖYK) onayına sunulacak. TÜPRAŞ için teklifter kapalı zarf içinde alındı. İhale sonrası, Zorlu Holding'in baş- kanı MehmetNazifZorhı, ihale sonrası "ha- yırholsun" diyerek görüşlerini özetledi. Özelleştirme Idaresı Binası'ndan çıkış- ta, bir gazetecinin ödemelerin nasıl ola- cağı şeklindeki sonısu üzerine Zorlu, ödemeler konusunda değerlendirmeler bulunduğunu, tekliflerini verdiklerini, Özelleştirme Idaresf nin bu konuda açık- lama yapacağını söyledi. Efremov Kautschuk Grubu'nun ortak- lanndan Rus petrol şirketi Tatneft'in tem- silcisi Nail U. Maganov ise ödemeler ko- ÇALIŞANLAR ANKARA'YA AKTI-Çabşanlan seslerini yükseitti. Türkiye'nin dört bir yanından gelen kurum çahşanlan TÜPRAŞ ihaksini protesto etti. Batman, Kınkkale. Izmit ve tzmir'den öğle saatkrinde Ankara'ya gelen Petrol-lş üyeleri, scndikanın şubesinde toplandı. (AA) nusundaki soruya karşı lık, "Ödemelerde iki imkân var. Ya hepsi peşin ya da yüzde 50'si yüzde 25 yüzde 25 ödenir" şeklinde konuşru. Petrol-lş Sendikası üyeleri, TÜPRAŞ'ın özelleştınlmesi çalışmalannı protesto etti. Petrol-lş Genel Başkanı Mustafa Oztaşkın, Özelleştirme Idaresi Başkanlığı önünde yaptığı basın açıklamasında, kurumun ge- çen yılki cirosunun 13 milyar dolar olduğu- nu ve devlete 7.2 milyar dolar vergi ve fon ödediğini ifade etti. Öztaşkın, TÜPRAŞ'ın, Hazine'ye bir yılda ödenen vergi ve fonla- nn yüzde 20'sini tek başına karşıladığını kaydetti. Türk-îş dava açacak TÜPRAŞ'ın modernizasyonu için son yıllarda 2 milyar dolar harcandığmı, kuru- mun yeniden kurulmasının maliyetinin 7 milyar dolar olduğunu anlatan Öztaşkın, TÜPRAŞ 'ı özelleştirmenin gerekçesinin hıçbir şekilde açıklanamayacağını anlattı. Sendika üyelerinin basın açıklamasına destek veren Türk-tş Genel Başkanı Sahh Kıhç da TÜPRAŞ ve benzeri kuruluşlann özelleştirilmelerinın bir an önce durdurul- masını ve özelleştirme mağdurlannm so- runlannıngiderilmesıni ıstediklerini söyle- di. TÜPRAŞ ihalesinin "şaibeti" olduğunu öne süren Kıhç, hem ihalenın iptali hem de kamu tekehnin özel tekele dönüştürülerek haksız rekabet yaratılacağı gerekçeleriyle dava açacaklannı söyledi. ı TEK ÇIKIŞ YOLU FARKL1LAŞMA Türkiye artık • • • • 1 w »1 urundegü marka sattnahEkonomi Servisi - Devlet Bakanı Kiirşad Tüzmen, "Aruk üretrJk- lerimizi mal olarak de- ğil, direkt bir yaşam tar- zına dönüşmüş markalı ürünler olarak tüm dünyaya yaymamızın zamanı gelrrüştir" dedi. Uzun çalışmalar so- nucunda "Türk" ve "katite'' konseptlenni bir araya getıren "Tur- quatity" projesi, Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen tarafindan, Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sara- yı'nda, iş dünyasının önde gelen isimlennın katıldığı toplantıda ta- nıtıldı. 1995'te kardeşıyle kurdugu ve kısa sürede 30milyon pound'luk ci- rosuyla Coffee Repub- lic'i Ingiltere'nin en çok bilinen sokak markası- na dönüştüren Sahar Hashemi'nin de bir ko- nuşma yaptığı toplantı, temsil açısından son dö- nemlerin en kalabalık organizasyonu oldu. Yerli ve yabancı pek çok markamn kurucusu ve sahibinin yanı sıra sanayicisinden modacı- sına, sektörel dernek temsilcilerinden bürok- ratlara geniş bir katılı- mın sağlandığı toplantı Tüzmen'in konuşma- sıyla başladı. 2010 yılında 100 mil- yar dolar, 2025 yılında 500 milyar dolar ihracat hedeflendiğini söyleyen Tüzmen, "Arükürettik- lerimizi mal olarak de- ğil, direkt bir yaşam tar- zına dönüşmüş markalı ürünler olarak tüm dünyaya yaymamızın zamanı getaüştir" dıye konuştu. 1 Ocak 2005'te kota- lann kalkması ile çok daha zorlu bir rekabet ortamı oluşacağını ha- tırlatan Tüzmen, bu kapsamda Çin, Hindıs- tan, Endonezya. Pakis- tan gibı ülkelerin Türki- ye için uluslararası pa- zarlara ihracat açısın- dan tehdıdi arttıracağı- nı, bunu alt etmenin tek yolunun da farklıhk ve markalaşma olduğunu anlattı. Marka desteğigeldi Ağustos-2003'ten itibaren marka desteği sağlandı. Moda-marka tebliği çerçevesinde koşullan yerine getiren şirkete yılda 1 mil- yon 150 bin dolar olmak üzere 4 yılda 4 mil- yon 600 bin dolar destek sağlanacak. Moda tasanmcısı markasına da yılda 1 milyon do- lar olmak üzere, 4 yılda 4 milyon dolar des- tekten verilecek. Aynca, mağaza açacak veya işletecek şir- ket veya kuruluşlara ait mağazalann kira, de- korasyon, tanıtım. reklam ve pazarlama fa- aliyetlerinde kullanılmak üzere, mağaza ba- şma 500 bin dolar, logo, ürün ve hizmetler- de de yüzde 50 oranında desteklenmesi ola- nağı tanmdı. HAKSIZ REKABET ÎDDİASI Sabri Ülker destek istedi Ekonomi Servisi - Ülker Grubu'nun ku- rucusu Sabri Ülker, Başbakan Recep Tay- yip Erdoğan ve oğlu- nun, Ülker'in dağıtım şirketleri arasmda yer almasının konu edile- rek haksız bir şekilde yıprahldığmı anlatarak köşe yazarlanndan Ül- ker'e destek olmalannı istedi. 60 yılhk çalışma ha- yarı bo>-unca tüm siya- silere saygı duyduğu- nu, ancak hepsine eşit uzaklıkta yer aldığını anlatan Sabri Ülker, "Başbakan, Ülker'in perakendeciliğini ya- parak Ülker'in başan- sına ortak oldu" ya da sanki Türkiye'de yaşa- yanlann yüzde 60'ı Ül- ker üriinlerini tüketmi- yor da yalnız Başbakan çocuklara Ülker gofret dağıtıyor şeklindeki yorumlarla yıpratıldı- ğını dile getirdi. Ülker'in, Türki- ye'nin sanayi kuruluşu olduğunu vurgulayan Sabri Ülker, gruba sa- %up çıkılmasını istedi. PROTESTOLU ZİRVE Meksika'da Amerikan ülkeierinden 30 Bderin katıhmıyla gerçekkştirilen iki gün- liik zirve. küreseDeşme karşıtJannm protesto gösterilerine sahne oldu. Göstericilerin e>1emleri, zaman zaman polisin aJdığı yoğun güvenlik eylernlerine takıldı. (Fotoğraflar: AFP) ABD, 'yoksulluğa' karşı ticaret önerdi Reçete hiç değişmiyor Ekonomi Servisi - Son dönemde, ülkeler arasında serbest ricaretin yaygmlaştınlmasına yönelik çabalann artması dikkati çekiyor. Özellikle ABD, her platformu, üzerinde bir türlü uzlaşma sağlanamayan uluslararası ticaretin, küresel ekonominin aksayan yönlerine "reçete" olarak sunmak için kullanıyor. Meksika'nın Monterrey kentinde dün sona eren Amerikanlar Zinesi'nde, ABD, Kanada ve Meksika, diğer üıkelerin liderlerine "yoksuDukla mücadele" için ticarete tutunmalannı öğütlediler. Ancak, nüfusunun yansı yoksullukla boğuşan Latin Amerika ülkelerinin liderleri, ABD'ye tanm sübvansiyonlannı düşürmesi uyansını yaparak gündemlerinin farklı olduğu mesajmı verdiler. ABD'nin kurulmasını istediği Amerikan Ülkelen Serbest Ticaret Bölgesi (FTAA) ile 800 milyon nüfusluk bir pazara sahip dünyanın en büyük serbest ticaret alanının yaratıhnası amaçlanıyor. ABD'nin acmazı DTÖ'ye şikâyet edilecek Ekonomi Servisi - Avrupa Birliği (AB), ABD'h şırketlere ,\merikan pazannda antidampıng uygulaması ve gerektiğinde de sübvansiyon verilmesini sağlayan Byrd Kanunu'na karşı Dünya Ticaret Örgütü'ne şikâyet etmeye hazırlanıyor. NTVMSNBC'nin habenne göre. Avnrpa Komisyonu, bu kanunun bır an önce yürürlükten kajdınlması için Dünya Ticaret Örgütü'ne başvurmayı hedefliyor. 27 Ocak tarihine kadar DTÖ nezdınde itiraz hakkı bulunan A\xupa Birliği, bu kanundan mustarip olan başta Japonya olmak üzere üçüncü ülkelerle temasa geçerek, ildli görüşmeler ışığmda kesin bir tavır belirleyecek. ABD ile çelik ıthalah konusunda cıddi sorunlar yaşadıklannı hatırlatan AB, gerekirse, DTÖ nezdinde bır panel düzenlenmesini talep edebileceklerini söylüyorlar. Söz konusu kanun, Dünya Ticaret Örgütü tarafından serbest ticaret anlaşmasına aykın bulunmuş ve en geç 27 Aralık 2003 tarihine kadar yürülükten kaldınlması talep edilmişti. BİRLEŞME FİYASKOSU Aycell- Aria'da Italyan ağırlığı EMİNEKAPLAN/ MURATKIŞLALI ANKARA - Türk Telekom tara- findan 600 milyon dolar aktanlma- sı planlanan Aycell-Aria birleşme- sinde, ortaya çıkacak şırketin yöne- tim kurulu başkanını Telecom Italia Mobile'nin (TIM) belırlemesı düşü- nülüyor. Birleşecek şirkette TIM, genel müdürün hemen altında yer alacak olan 'iş planlama' yöneticisi- ni de belirleyecek. Türk Telekom ise genel müdür ile hallda ilişkilerden sorumlu yöneticiyi tespıt edecek. Cumhurryet, Türk Telekom tara- findan 600 milyon dolar aktanlarak birleştirilecek Aycell-Ana ortaklığı- nın taslak yönetim örgütlenme şe- masını ele geçirdi. Birleşmeyle orta- ya çıkacak "yeni şirkefin örgütlen- me şemasını, Türk Telekom'a yakın bır uzman şöyle değerlendırdi: "Bu oluştunılan >apr\a göre iple- ri İtahanlar futuyor, o ağırlığı alt se- viyede 6 genel müdür yardımcıbğm- dan 4'ünü Türktarafina vererek ber- taraf etmeye çalışmışlar. Kulağa pek hoş gelmiyor. Demek ki Türk tarafi buieşmeyi iyi müzakere edemedi" Cumhuri- yet'in daha önce yayım- ladığı taslak birleşme belgelerine göre ise Türk Tele- kom'un bir- leşecek şir- kete GSM 1800 faali- yetlerini en gelişmiş şe- kilde yürüte- bilmesi için de yeterli sa- yıda hat tah- sis edeceğı ve kendi te- sislerini kul- landıracağı ortaya çıkmıştı. Buna karşılık Aria'nın sahibi Iş-Tim'in hisseleri- nin yüzde 70'i ile banka hesaplan ve ticari işletmesinin tamamının re- hinli bulunduğu anlaşılmıştı. 600 mflyon dolar teklifi AY#ELL • Birleşecek şirkete Türk Telekom 600 milyon dolar, hat ve tesisle 'borçsuz' Aycell'i verirken İtalyanlar 'rehinli' çıkan Afia'yı sunuyorlar. arıa Aycell-Ana birleşmesine Türk Te- lekom'dan 600 milyon dolara kadar kaynak aktanlmasını öngören yasa teklifi de bugün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda göriişülecek. Geçen hafta alelacele Meclis'e gönderilen ancak görüşülemeyen yasa önerisinde "Türk Telekom,Ay- ceD' ks ksi borçtan anndırarak bir- leşme neü'cesinde orta> a çıkan öden- miş toplam lisans ücretinin en fazla yüzde 10'unu da ödemek suretiyle bümesinde birleşilen şirketin yüzde 40'ına sahip olur" ibaresi yer alıyor. Bu hükme göre Türk Telekom, bir- leşecek şirkete 3 milyar dolan Aria, 3 milyar dolan da Aycell'den gel- mek üzere toplam 6 milyar dolarlık lisans ücretinin yüzde 10'u kadar, yani 600 milyon dolar katkıda bulu- nabilecek. İLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ÖZLEM YÜZAK ozfenL>uzak(a cumhuriyetcom.tr Öyle Bakanlar Kurulu'ndan çık- mış bir yasa tasansı değil... 3 AKP milletvekilinin imzasıyla verilmiş ama hükümetin de acilen çıkması- nı istediği 3 maddelik bir yasa teklifi... ilk iki maddede, Türk Telekom ile ilgili Hazi- ne Müsteşarlığı'na ait tüm hak ve yetki- ler Ulaştırma Bakanlığı'na devrediliyor. Son madde, Başbakan Erdoğan'ın Ital- ya Başbakanı Berlusconi'ye Aria ile ilgi- li verdiği sözdoğrultusunda Aycell ile Aria birleşmesine ılişkin şartlar ve kolaylıklar içeriyor. Diğer deyişle sorunsuz bir birleş- menin yolunu açma amacı taşıyor. Her şeyden önce saydamlıktan uzak bir davranış. Ve bunu AKP, her yasa ta- sansında yapıyor. Ya gecikme, ya hükü- met içinde anlaşma sağlanamadığından ya da başka hesaplarla... Bundan da önemlisi, hâlâ somut bir telekom strate- jisınin belirlenmemiş olduğunun göster- gesi... Ulaştırma Bakanı, Türk Teiekom tekelinın yasa gereği kalkacağı 1 Ocak 2004'ten 9 gün öncesine kadar sessız kaldı. Sonunda 22 Aralık 2003 günü bir basın toplantısı yaparak 2003 yılında ya- pılmış olması gerekenlerın bu sene yapı- lacağını müjde gıbi anlattı. Slyasllerln ellnde oyuncak oldu Başbakan Erdoğan, Italya Başbaka- nı'na Nisan 2003'te Aria'nın roaming so- rununu da çözeceğini söyledi. Ancak ko- nu hakkında tek yetkili kurum olan Tele- Telekomda da AKP'nin Perakendeci Mantığı kom Kurumu'nun bundan haberı yoktu. Dolayisıyla Türk Telekom sıyasilerin elin- de oyuncak. Gelelim, TBMM Plan ve Bütçe Komıs- yonu'nde aslında dün görüşülmesi karar- laştınlan ancak bu- güne ertelenen ya- sa tasansına. Komisyon üyesi CHP milletvekili Osman Coşku- noğlu, "Ulaştırma Bakanlığı, biryan- dan telekomüni- kasyon ulusal po- litikasını tayin ede- cek, öte yandan Telekom Kuru- mu'nu bir nevi de- netimi altına ala- cak ve bir de Türk Telekom AŞ yöne- timinde söz sahibi olacak. Serbest piyasanın görün- mez elinin yarata- cağı mucizelere inançla bağlı olanlann perspektifînden bakılsa bile, buyaklaşım anlamsız ve çelişkili" dediği tasannın Ay- cell-Aria birteşmesini konu alan 3. mad- desinin de boşluklarla dolu olduğunu söylüyor. "Hükümetin perde arkasından 3 milletvekili eliyle sunduğu buyasa tek- lifi geri çekilmeli, ciddi ve kapsamlı bir yasa ortaya çıkmalı" diyen Coşkunoğlu, özelleştirme ile ilgili girişımlerie zaman kaybetmeden öncelikli olarak yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor: -Serbestleşme ile ilgili izinler, li- sanslar ve ruhsat- ların verilmesine hızla başlanmalı -Telekom Kuru- mu'nun yetkileri, serbestleşrnenin yaratacağı durum- landüzenleyebile- cek ve rekabet or- tamını koruyacak şekilde yeniden düzenlenmeli. -Hızla saydam vekatılımcı birsü- reç başlatılarak ül- kenin telekom stratejisi belirienip gerekli karariar alınmalı. Tüm bu kaos ortamında ise Türk Tele- kom adım atmadığı için elindeki değerle- ri bile kullanamıyor. Orneğin 90 bin kilo- metrelik kablo kapasitesi, 3 uydu öytesi- ne boş bekliyor. Tüm vizyon özelleştirme üzerine sabitlendıği için kiraya da veımiyor ve kazanç kapısını kapat- mış oluyor. Halbukı temel amaç özelleştirme değıl serbestleştırme olmalı. Bugün dünyadaki trend, "tüm te- lekom şirketlerinin değerinin düştüğü an- cak telekom üzerinden verilen hizmeile- rin değerinin çokarttığı" şeklinde. Dola- yısıyla, esas para satışta değil hizmette. Pünyada telekom pazarı Uluslararası telekom pazannın büyük- lüğü 2000 yılında yaklaşık 1 trilyon dolar- dı. Bunun yaklaşık yüzde 20'si donanım ve yazılım, yüzde 80'i ise telekom hizmet- lerinden. 1998-2002 yıllan arasında, dün- yada yeıieştirılen fiber kablo miktan 5 kat arttı. Fakat fiber kablonun iki ucuna yer- leştirilen cihaz teknolojilerindeki inanıl- maz gelişme nedeniyle bir fiber teli üze- rinden iletişim kapasitesi 100 kat büyü- dü. AKP iktidarı perakendeci mantığından vazgeçip, özellikle stratejik sektörlere da- ha farklı bir vizyonla bakmayı başarabi- lirse, her ne pahasına olursa olsun 'satıp savma' fikrinden de uzaklaşmış olur. Bu da özlenen 'sürdürülebilir büyüme'n'm adımları demektir... Not: Geçen hafta Ar-Ge politikalan üzerinde durup konuyu bu hafta da sür- düreceğimi yazmıştım. Türk Telekom ile ilgili gelişmeler bu yazıyı öne aldırdı. Ar- Ge ise haftaya kaldı. . J