Katalog

1 EYLÛL 2002 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DUIVYA BARIŞ GUNU ABDÜLCANBAZ TURHANSELÇUK 1 Eylül 18. kez kutlanırken pek çok ülkede hâlâ açlıktan insanlar ölüyor, çatışmalar sürüyor Banşabir şansdahaverin• Dünyada askeri harcamalann toplam değeri 780 milyar dolan buluyor. Oysa bu rakamın sadece yüzde 30'uyla dünyadaki açlık, içme suyu, bannma, sağlık ve eğitim sorıınlan çözülebilir. ALPERTURGLT Irak savaşı kapıda... Bu nedenle bu- gün 18'inciyıldönümükutlanacak olan Dünya Banş Günü daha da anlam ka- zanıyor... Bir Dünya Banş Günü daha kutlanırken pek çok ülkede hâlâ açlık- tan insanlar ölüyor ve çeşitli nedenler- le çatışmalar sürüyor. Dünyada askeri harcamalann toplam değeri ise 780 milyar dolan buluyor. Oysa bu raka- mın sadece yüzde 30'uyla dünyadaki açhk, içme suyu, bannma, sağlık ve eği- tim sorunlannı çözmek, çevresel tah- ribatı önlemek mümkün. Sivil toplum örgütleri, insan hakla- n savunuculan, banş girişimcıleri ve savaş karşıtlan, 11 Eylül'ün ardından dünyada değişen dengelere paralel ola- rak eylemlilıklennı ve etkinliklerini geliştirip güçlendirmeye çalışıyor. Ba- nş girişimcileri, başta yılda 282 mil- yar dolarlık askeri harcama yapan ABD olmak üzere kapitalist ülkelerin, yok- BM, 1984 YILINDAKt KARAR1YLA DÜNYA BAR1Ş G O N O ' N O KABUL ETTİ Hitler'inPolonya 'yı işgalettiğigün Faşist Alman ordulan, führerleri Adotf Hitler'in emriyle 1 Eylül 1939 günü Polonya'yı işgal ederek 2. Dünya Savaşı'nı başlattılar. 10 milyonlarca yaşamın solduğu bu 6 yıllık korkunç savaşın başlangıç tarihi, 1984 yılında Birleşmiş Milletler'in (BM) karanyla Dünya Banş Günü olarak ilan edildi. Türkiye'de ise savaşa karşı çıkanlann, banş girişimcilerinin başı dertten kurtulmadı. Kore'ye asker gönderilmesini istemeyen Türkiye Banşsever Cemiyeti kapatıldı. 1977 yılında kurulan Banş Derneği ise 12 Eylül'ün ardından hedef haline geldi, yöneticileri. üyeleri yargılandı. 1993 yılında ise Savaş Karşıtlan Derneği kuruldu. Duvarlara, "Savaşa hayır" yazan öğrenciler yargılandı, Körfez Savaşı'na, Afganistan operasyonuna karşı çıkanlar gözalttna alındı. Son yıllarda kutlanıhnaya çalışılan 1 Eylül Dünya Banş Günü, alanlarda yasaklı duruma düştü. "Musa Anter Banş Treni", 1997 yılında Diyarbakır'a sokulmazken 620 kişi gözaltına alındı. istanbuTda 1998'de "banş otobüsüyle'', Diyarbakır'a gitmek isteyen 165 kişi gözaltına alındı, onlarca kişi yaralandı. 2000'de Diyarbakır, Konya ve Van'da banş eylemlerine müdahale edildi, yüzlerce kişi gözaltına alındı. Geçen yıl ise HADEP Zeytinburnu Ilçe Orgütü'ne yönelik * polis baskını sırasında Zeynel Durmuş, parti binasından düşerek öldü. Aynı gün îstanbul Topkapı ve Diyarbakır'da da olaylar çıktı, güvenlik güçleri, gözyaşaröcı bombalarla gruplara müdahale ettı. i sul ülkelere "küreseUeşme" adı altın- da "emperyalizmT dayattığı belirti- yor. Savaş sektörünün yılda yaklaşık tril- yon dolarla ölçülen dev bir sanayiye dö- nüştüğüne dikkat çeken banş girişim- cileri. bu ranttan beslenen kapitalist ülkelerin, dünya banşının tehdit unsu- ru olmaya devam ettiğini vurguluyor- lar. Banş girişimcileri, zengin devlet- lerin, sömürgeciliğe "hayır" diyenle- re karşı kaos yaratıp hükümet darbe- lerini destekledıklenni ve onlan "şer üçgeni" veya "şer ekseni" diye adlan- dırarak hedef aldığını ifade ediyorlar. "Paylaşun savaşlanna dur diyeüm" diye konuşan savaş karşıtlan ise itaat etmeyen yoksul veya petrol zenginı ül- kelerin topraklannın yeni yeni silahla- nn denendiğı platfonnlara dönüşmesi riskine değiniyorlar. Tarihçiler, insan- lık tarihinin aynı zamanda savaşlann tarihi olduğunu belirtiyorlar. Tarihçiler, "Savaşlarda daha çok si- viDer ölür" tezinin altını çızereİc şun- lan diyorlar: "Dünyada her biri bir kenti yokedebflecek kapasitede40 bin- den fada nükleer silah var. Sadece in- sanlan defiL, hayvanlan ve bitkileri de ortadan kaldıran ekolojik dengeyi bo- zan kitie imha silahlan üretiliyor. Savaş- larda kayıplar artık mflyonlarla ifade edühor. Yaklaşık 65 miryon insanın 6lü- müne yol açan, insanlan sakat bırakıp evsiz. vurtsuz kalmasına neden olan 1. ve 2. Dünya Savaşı, 1994'te Ruanda'da yaşanan 1 milyonu aşkın Tutsi'nin Hu- ru'lar tarafindan katledilmesi bunlara örnektHf Nobel Banş Ödülü sahipleri Enver Sedat. tzak Rabin ve Martin Lurher King'in dahi öldürülmesi, banşın sim- gesi zeytin dalı ve beyaz güvercın ile serçe ayağının izinden meydana gelen banş işaretınden başka sılahı olmayan savaş karşıtlannın karşılanndaki gü- cün büyüklüğünü göstenyor. Afganistan operasyonunun bitme- sinden sonra şimdi de Irak savaşı ka- pıda... Çeçenistan'da, Kolombıya'da, Peru'da. Filıpinler'de, Filistin'de, An- gola'da, Burundi'de, Endonezya'da, Sri ÎZMtR GÎRlŞÎMÎ'NÎN ÇALIŞMASI 'Savaşa hayır' bildirisine binlerce imza ÎZMİR/İSTANBIIL (Cumhuriyet) - 1 Eylül Dünya Banş Günü, ıstanbul"da düzenlenecek mitingin iptal edilmesine karşın çeşitli sivil toplum örgütleri ve siyasi partiler tarafından gerçekleştirilecek etkinliklerle kutlanacak. Küresel Sermayeye Karşı Izmir Girişımi, 1 Eylül Dünya Banş Günü nedeniyle "Savaşa Hayır" bildirisini imzaya açtı, kentin belirli merkezlerinde de "Banşın resmini yapabilir misin?" başhklı bez panoyu gezdirerek savaş karşıtı resim, şiir ve sözler topladı. Kemeraltı Çarşısı girişınde önceki gün açılan masada 3 saat içinde bini aşkın imza, çok sayıda da resim ve yazı toplandı. Bu arada, bir grup turistin îngilizce yazıh "Filistin'e özgürlük" çıkartmasmı panoya yapışnrdıklan gözlendi. "Banşın resmini yapabilir misin?" panosu ve "Savaşa Hayır" imza masalan dün de Alsancak Kıbns Şehitleri Caddesi, Karşıyaka tskele karşısı ve Bornova Küçükpark'ta açıldı. istanbul'dalcl etfclnllkler 1 Eylül Dünya Banş Günü. Istanbul'da ise bugün çeşitli etkinliklerle kutlanacak. Sol Meclis tarafından bugün saat 15.00'te Eminönü Belediyesi Kadırga Kültür Merkezınde tzzettin Önder, Haluk Gergen Kemal Okuyan ve Haluk Yurtseverin katılrmıyla "1 EylülBanş ToplanösT düzenlenecek. KOOP-C SS Okur Çe\Te Kültür ve tşletme Kooperatifi tarafından Dr. Erdal Atabek'in katılımıyla Çanta'daki Kır Kahvesi'nde bir konferans gerçekleştirilecek. Konferansm ardından ise yönetmenliğini Costa GavTaz'm yaptığı Ölümsüz-Z isimli film gösterimı izlenecek. îstanbul Tabip Odası, Almanya'nın Polonya'yı ışgalinin yakın tanığı Prof. Dr. Erich Frank'ı saat 11.00'de Aşiyan Mezarlığı'ndaki kabn başında düzenleyecekleri törenle anacak. Savaşlar kadını eziyor Kadınlar. 1 Eylül Dünya Banş Gü- nii'nde siyasi partilere seslenerek savaşlann erkek egemen kültürle- ri güçlendirdiğinL, buna karşın kadınlann havahn her alanında daha çok ezümelerine neden olduğunu be- lirttiler. Birçok kadın örgütünün kanlımıvla Beşiktaş Barbaros Ha\ rttrin Paşa Parkı'nda toplanan kadın- lar. üzerinde "Banş" yazılı pankartlan temsili seçinı sandığına o\ şeklinde atrılar. Savaş istemediklerini söjleyen kadınlar, getirdikleri maket taburu da "Banş"* adına parçaladılar. (Fotoğraf: HILAL KÖSE) Lanka'da da şiddet hiç durmuyor. Hin- distan ve Pakistan, Keşmir yüzünden ateş üstünde. Afganistan ve Makedon- ya ise hâlâ kaynayan bir kazan. Dünyanın belki de en tehlikeli sila- hı mayınlar... Savaşlar bitse de toplan- mayan topukuçuranlar, antı-personel mayınlar ve tank mayınlan can alma- ya devam ediyor. UNICEF raporuna gö- re. dünyada her yıl mayınlar yüzün- den 8-10 bin arasında çocuk ölüyor ya da sakat kahyor. Ma>inlar, Afganis- tan"da son 10 yılda 400 bin can aldı. Dünyada temizlenmeyi bekleyen 100 milyonu aşkın mayın var. Açlıktan 24 bin kişl ölüyor Uluslararası Banş .^raşnrmalan Ens- titüsü'ne (SIPRI) göre, dünyadaki as- keri harcamalann toplamı 780 milyar dolan buluyor. Oysabu rakamın sadece yüzde 30'u açlık, içme suyu, bannma, sağlık ve eğitim sorunlannı çözüyor, çevresel tahribat önlenebiliyor. Çünkü, dünyada halen 1.2 miryon insan 1 dolar- dan az bir gelirle yaşamaya çalışıyor. Her gün 24 bin insan açlıktan ölüyor. 800 milyon kişi, beslenme bozukhığu çekiyor. Tanm ilaçlan yüzünden günde 603 çocuk, içme suyunun kirliliği yüzün- den 5 binden fazla çocuk ölüyor. 27 bin çocuk önlenebilir bulaşıcı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor. 100 milyon insan bannma imkânlanndan tamamen yoksun durumda. 850 milyon insanın ise okuma yazması yok... DİSK VE HAK-1Ş En büyük görev emekçilerde .\NKARA/tSX\NBUL (Cumhuriyet) - Türkiye Devrimci tşçi Sendikalan Konfederasyonu (DtSK) Genel Başkanı Süleyman Çelebi, gerginlikleri. çatışmalan durdurmak, en büyük insanlık suçu savaşı önlemek, banşı ve insanlığın kardeşliğini savunmak için en büyük görevin emekçilere düştüğünü söyledi. Çelebi, yaptığı yazıh açıklamada, en temel gereksinimlerini karşılayamayan, borç içinde yüzen birçok ülkenin, gelirlerinin önemli bir kısmını silahlanmaya ayırdıklanna dikkat çektı. Son zamanlarda Ortadoğu'da, Kafkaslar'da her geçen gün tırmanan gerginliklerin, Türkiye"yi de içine alan sonuçlanyla yoksul kesimleri vuracağını ifade eden Süleyman Çelebi^şunlan ifade etti: "ABD yönetiminin fütursuz saldırganlık pohtikası ve bolgemizdeki destekçileri. her an > avılabilecek bir savaşın kapısını zoriuyor. Tüm bu gelişmeler karşısında sevirci dedı. Tabip Odası'nın açılclaması Hak-lş Genel Başkanı SaBm Uslu, her gün yüzlerce insanın savaş, terör, şiddet eylemleri nedeniyle hayatını kaybettiğini ve bütün dünyanın banşa özlem duyduğunu belirtti. Ankara Tabip Odası, dünyada yılda 800 milyar dolar silahlanmaya aynldığını, açlık sınınndaki insanlar düşünüldüğünde bu paranın nısanlığın utancı olduğunu bildirdı. 13. Emek ve Barıs Senlikleri KüreseUeşme 11 EylüVde hayatageçti • Aliağa Belediyesi'nin düzenlediği '13. Emek ve Banş Senlikleri' büyük coşku ile sürüyor. 'Küreselleşme ve Medya' konulu bir konferans veren gazeteci-yazar Cüneyt Ülsever, "Küreselleşme anlammda fırtına geliyor. isteyen önlem alır, isteyen almaz" dedi. ŞAHAP AVCI ALİAĞA - Aliağa Belediyesi'nin düzenlediği "13. Emek ve Banş ŞenJUderi" büyük coşku ile sürüyor. Şenliklerde bugün gazetemiz imtiyaz sahibi tlhan Selçuk, "KüreseUeşme ve Medya" konulu söyleşiye katılacak. Bu yılki ana teması "KüreseUeşme, AB ve Türkiye'' olarak belirlenen Emek ve Banş Senlikleri dün gün boyu süren plaj voleybolu, masa tenısi ve yüzme yanşmalannın yanı sıra piknik ve müzik dinletileri ile sürdü. "KüreseUeşme ve Medya" konulu bir konferans veren gazeteci-yazar Cüneyt Ülse\er, Türkiye'de birçok alanda olduğu gibi medyanın da tekelleştiğini söyledi. Ülsever, "KüreseUeşme anlamında fıröna geliyor. tsteyen önlem alır, isteyen almaz. Antiküreselleşmeci olmak için küreseUeşmeyi anlamak lazım. Küreselleşmenin gerçek anlamda havata geçtiği gün 11 Eylül 2001 'dir. 11 EylüTde ABD'yi kendi silahı ile vurdular" diye konuştu. Ülsever konuşmasında. medyanın gündem yarattığuıı ancak karar verici olmadığını da savundu. llhan Selçuk Aliağa da 13. Aliağa Emek ve Banş Şenlikleri'nın öğleden sonraki bölümünde. Gümülcine eski milletvekili Dr. Mustafa Mustafa nın "\'unanistan seçimlerinin Türk-Yunan ilişkilerine ve AB sürecine 61108!" konferansı; Eğitim-Sen Genel Başkanı Alaaddin Dinçer ve Doç. Dr. Hayri Kozanoğlu'nun katıldıklan "Küreselleşmenin Eğitim Uzerine Etküeri" söyleşisi düzenlendi.Aliağa Demokrasi Meydanı'ndaki halkoyunlan gösterileri ilgiyle izlendi. Akşamüstü dinletilerinde Hakan Akmaz ve Grup Ada yine Demokrasi Meydanı'nda "Türkülerle Ege'den Toros"a dinletisini sundular. Gece ise Duvara Karşı Tiyatro Topluluğu "Umut Kimde" oyununu, AST da Nâzun Hikmet'in "Yolcu" oyununu sahneledı. Aliağa Emek ve Banş Şenlikleri'nin bugünkü son bölümünde, "KüreseUeşme ve Ticari Yaşam" söyleşisinde Girit Ticaret Odası Başkanı Nikos Konopulos ve Tevfîk BUgen konuşacaklar. Gazetemiz imtiyaz sahibi llhan Selçuk, saat 16.00'da Sahil Kafeterya'da "KüreseUeşme ve Medya" söyleşisine katılacak. Nâzım Hikmet'in de anılacağı şenliklerde bugün "100. yüında Nâzun Hikmet" söyleşısinin konuşmacılan ise gazetemiz yazan Zeynep Oral, Atffla Coşkun ve Turgay FişekçL Barıs Cirisimcileri ve 31 STÖ Aydınlardan banş çağrısı Istanbul Haber Servisi - Banş Girişimcileri ile 31 sivil toplum örgütü, yüzlerce akademisyen, hukukçu, politikacı. yazar ve sanatçı, l Eylül Dünya Banş Günü nedeniyle ABD'nin Irak'a yönelik saldın planlannı kınayarak banş çağnsında bulundu. Aralannda Adalet Ağaoğju, Behiç Ak, Leman Sam, Reis Çehk, Toktamış Ateş'in de bulunduğu yüzlerce aydm ile çeşitli dernek, sivil toplum örgütü, meslek odası ve vakıflar "Banş ÇağnsT yayımladı. Çağnda. ABD'nin tek kutuplu dünyanm liderhğine doğru yürürken terör bahanesine sığınarak ülkelerin sınırlannı ve yönetimlerin meşnıiyetini ihlal ettiğine dikkat çekildi. Çağnda, "ABD'nin dünyayı ateşe atmaktan çekinmeven ve mil>onlarca insanın hayatını hiçe sayan keyfi şiddetini kavgrvla izliyoruz" denildı. ırak operasyonuna tepki ABD'nin insanJığm ebedi özlemi olan banşı, siyasal ahlak kurallannı pervasızca çiğnediğinin altı çizilen çağnda, Türkiye'nin de Irak saldınsını desteklememesi gerektiği vurgulandı. Çağnda, Irak saldınsma destek vermenin uluslararası hukuk, banş kültürü \e insanlık ahlakına aykın olduğu belirtilerek şöyle devam edildi: "Hükümeti, siyasal partifcri, aydınlan, toplumu "Güçlünün baskısına hayrr, banşa evet' demeye çağırnoruz. Ortadoğu haklannı yıDarca sürecek bir savaş ortamına sürükleyerek bağımsız bir ülkenin toprak bütünlüğünü ve egemenliğini yok edecek bir müdahaknin maşası olmavı insanlık onuruna ve insanlann vıcdanına sığdıramadığunız için karşı çıkrvoruz. Türkiye'nin Irak operasyonuna tam destek vermesi için yapılan pazariıklan da hem onursuz ve kısa görüşlü bir siyasetin ürünü olduğu için hem de insan yaşamını ve banşın korunmasını ilke edinen ahlaki değeıieri hiçe saydığı için reddediyonız."