Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 18EYLÜL2001 SALI
SAVAŞ KORKUSU
DUNYADA BUGUN
ALt SİRMEN
Dikkat Gerek
ABD biryandan uğradığı büyük saldınnın ya-
ralannı sarmaya, enkazı kaldırmaya çalışır, bir
yandan da olay ile ilgili bilgi toplarken, hanl ha-
nl büyük şokun etkisini azaftacak operasyona
hazırlanıyor.
Görünen o ki Bush yönetimi, Amerikan ka-
muoyuna rahat nefes aldıracak ve kendine
olan güvenini yeniden tesis edecek bir girişim
planı içinde.
Bu girişimin ne kadar aceleci veya akılcı ola-
cağını şimdiden kestirmek güç.
Ancak yakın geçmiş, VVashington'un önem-
li adımlan atarken, her zaman akılcı davranma-
dığını gösteren örneklerle doludur.
Domuzlar Körfezi Çıkarması'ndan Vietnam'a
müdahaleye ve bu savaştaki tırmanmaya, Lüb-
nan çıkarmasına kadar anımsamamız gereken
birçok olay ile karşı karşıya bulunduğumuzu
unutmamak zorundayız.
Sam Amca, NATO'yu toplayarak uğradığı te-
rörist saldırı dolayısıyla, antlaşmanın 5. mad-
desini çalıştırmayı başardı.
Bu gelişme teorik olarak Türkiye'nin polrtika-
sına da çıkarlanna da uygundur.
Yalnız hemen görünüşe aldanmamak zorun-
dayız. VVashington'un bu isteğine 'evet' diyen
Avrupa ülkelerinin desteklerinin hangi düzey-
de kalacağını şimdiden kestirmek kolay değil.
Ama bunlann bir bölümünün lojistik veya te-
orik destekle yetineceklerıni söylemek fazla
yanlış olmasa gerek.
•••
Fransa'nın son saldından sonra da ABD'nin
Irak politikasına yönelttiği eleştirilerin ortadan
kalktığını sanmak yanlış olacaktır. Paris hâlâ
VVashington'un zoruyla sürmekte olan Bağ-
dat'a ambargo politikasının yanlış ve son irde-
lemede etkisiz olduğunu düşünmektedir.
Aslında Fransa'nın Irak konusundaki görüş-
leri, Ankara'nın çıkarianna daha uygundur.
Tam böyle bir ortamda, iyi düşünülmeden
ve sonuçlan hesaplanmadan ortaya çıkabile-
cek Amerikan girişimleri karşısında Ankara'nın
son derecede dikkatli olması gerektiği kesin-
dir.
Türkiye'nin 21. yüzyılı biçimlendirecek olan
"teröre karşı mücadele'de, edilgin birtavır be-
nimseyemeyeceği yadsınamaz bir gerçektir.
Ancak ABD'ye verilecek destek ve terör ile
mücadelede alınacak rolde herhangi yanlış bir
adım, Ortadoğu ülkesi Türkiye'yi içinden çıka-
bilmesi güç bir batağa da sürükleyebilir.
İçinde bulunduğumuz ekonomik güçlükler-
le birtikte, artık ulusal bir kompleks haline gel-
diğini söyleyebileceğimiz, pohpohlanma kar-
şısındaki dirençsizliğirniz biraraya geldiğinde,
bir zamanlar Turgırt Özal'ın gözü kapalı dal-
maya hazırlandığı ve TSK'nin ısranyla son an-
da istemeyerek vazgeçtiği maceraya benzer
girişimlerin bu kez benimsenmesi tehlikesini
ciddi biçimde gündeme getirmektedir.
•••
Bir kez daha vurgulamakta yarar var; bütün
bu kaygılar, Türkiye'nin terör ile savaşta edil-
gin bir tavır alması anlamını taşımıyor. Ama her
bir adımın teker teker irdelenmesi, her aşama-
da, verilecek desteğin ulusal çıkariaria ne den-
li bağdaşacağının hesaplanması ve ondan
sonra harekete geçilmesi gerekmektedir.
Unutmayalım, Körfez Savaşı sırasında, hâlâ
kimilerinin siyasi deha olarak görmeyi sürdür-
dükleri Turgut Özal, bugünkü Başkan'ın baba-
sının telkinleriyle "birkoyup üç alacağını" san-
maya başlamıştı. Türkiye'nin o badirede ne ko-
yup ne aldığını ise yaşayarak gördük.
Aynı budalalığı yinelemeyecek bir sağduyu
içinde olmamız gerekiyor.
Şu anda Türk siyasetinde egemen olan tu-
tum, ne yazık ki bu olgunluktan oldukça uzak
bir çizgide bulunuyor.
DÜZELTME: Pazar günkü yazımda, stois-
yen şair Alfred de Vıgny'nin adı, yanlışlıkla
Atfred de Musset olarak çıkmıştır. Düzeltir,
özürdilerim.
Sivil toplum kurulusları
Hükümete
sağduyu çağnsı
',' ANKARA(Cumhu-
riyet Bürosu) - Sivil
toplum örgütleri,
ABD'yi hedef alante-
rörist saldınlan kınar-
ken Türkiye'nin geliş-
frıeler karşısında "sağ-
duyuhı" davranmasını
istediler.
Türkiye Barolar Bir-
liği Başkanı Özdemir
Özok, terörün kimden
gelirse gelsin "mazur
görülemeyeceğiııi'' be-
lirterek "Terörün dmi,
mûiiyeti, ideolojisi ola-
maz. Teror, insana kar-
şjdır ve insantak suçu-
dur" dedi. Küreselleş-
me nedeniyle yoksul-
lugun arttığına ışaret e-
den özok, bu nedenle
dünyada banşı sağla-
manın zorluğuna dik-
kat çekti. Terör baha-
nesiyle demokratikleş-
aıe ve insan haklannın
gelişmesinin engellen-
memesi gerektiğini ifa-
de eden Özok. olayın
dinler ve uluslar çatış-
masına dönüştürülme-
mesi için tüm devletle-
rin ortak mücadele et-
mesinin önemli oldu-
ğunu dile getirdi.
Cumhuriyet Kadın-
lan Derneği Genel
Başkanı Şenal Sanhan
da yaptığı açıklamada,
ABD'de gerçekleştiri-
len saldınnın, eşitsizli-
ğin ve haksızlığrn gide-
rek arttığı bir dünyada
terörün önlenemeyece-
ğini bir kez daha deh-
şetle gözler önüne ser-
diğini söyledi. Sanhan,
ABD tarafindan savaş
olarak algılanan terör
olayının taraflannm
Müslüman ülkeler ola-
rak gösterümesini eleş-
tirerek "Oysa çelişld,
dinler temelinde değü-
dir, Asya ve Amerika
arasındadır. Tûrkiye
bu çelişkiye, Türkiye
penceresinden bakmak
zonındadır'' dedi.
ABD Başkanı Bush 'un, 'Afganistan la sınırlı kalmayacak
9
ifadesi kaygı yarattı
Ankara içinzor dönemANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Türkiye, ABD'nin 11
Eylül'de yaşanan terör olaylan-
na vereceği yanıt için geri sayı-
ma başladı. Pakistan'ın Tale-
ban'a verdiği 3 günlük sürenin
ABD'nin de olası saldın için
son hazırlıklan tamamlaması
için yeterli olacağı görüşünde-
ki Türkiye, ABD Başkanı Ge-
orge W. Bush'un "Tepkimiz Af-
ganistan'la sınırlı kaJmayacak"
ifadelerinden kaygılanıyor. Ya-
pılan son değerlendiımelerde
ABD'nin Irak'a yönelik hare-
kât olasıhğının arttığı kaydedi-
liyor.
Pakistan yönetiminin Afga-
nistan'daki şeriatçı Taleban yö-
netiminin Usame bin Ladin'i
teslım etmesı için 3 günlük sü-
re tanıması, Washington yöneti-
• ABD saldınsının Afganistan'la sınırlı
kalmayacağına iüşkin belirtiler artarken Washington
yönetiminin Bağdat'ı hedef alabileceği vurgulanıyor.
Ankara'yı kaygılandıran bu olasılığın gerçekleşmesi
durumunda, NATO Anlaşması'nın 5. maddesini yaşama
geçmesini onaylayan Türkiye zor bir sürece girecek.
minin olası saldrnsı için çarşam-
ba gününü beklediği yorumlan-
na neden oluyor. Ankara'da da
yapılan değerlendirmelerde
Washington yönetiminin saldı-
n için hazırlıklarını tamamlama
aşamasında olduğu, Usame bin
Ladin'e yönelik şiddetli bir ope-
rasyon yapacağı kaydediliyor.
Olası bir saldınya göre siyasi ve
askeri hazırlıklarını tamamlama
aşamasındaki Türkiye de saldı-
nyı beklemeye başladı. ABD
Başkanı Bush'un önceki gün
yaptığı açıklama sırasında saldı-
nnın Afganistan'la sınırlı kal-
mayacağına ilişkin sözleri Was-
hington yönetiminin Bağdat'ı
da hedef alabileceğine ilişkin
olasılıklan güçlendıriyor.
Anlcara kaygılı
Ankara'yı son derece kaygı-
landıran bu olasılığın gerçek-
leşmesi durumunda, NATO An-
laşmasf nın 5. maddesini yaşa-
ma geçmesini onaylayan Tür-
kiye zor bir sürece girecek. 5.
madde gereğince ABD'ye yapı-
lan saldınyı kendisine de yapıl-
mış gibi sayan Ankara, kendini
koruma (self-defence) için ken-
dince uygun her türlü karan al-
ma hakkına sahip.
ABD'dekl Türk kayıpları
Dışişleri Bakanlığı yetkilile-
ri, ABD'deki olaylar sonucunda
kendisinden haber alınmayan
138 kişinin "kaym" anlamma
gelmediğini, bu kişilerle ilgili
bilgi eksikliği, adres değişikli-
ği gibi nedenlerle ulaşılamama
sorunu olduğunu bildirdiler.
Kriz masasına düne kadar 464
başvuru yapıldığını belirten
yetkililer, 326 kişiye ulaşıldığı-
ru açıkladılar.
ÖLENLER IÇtN SAYGI DURUŞU - TBMM, yaşamını yitiren DYP
Elaağ Milletvekili Septioğlu veABD'de ölenleriçin saygıduruşuyla açıkh.
Dışişleri Bakanı Cem, terörle mücadelede aceleciliğe yer olmadığını söyledi
ABD'nin yanındayız
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - TBMM Genel Kurulu,
yaşamını yitiren DYP Elazığ
Milletvekili AK Rıza Septioğlu
ve ABD'deki saldında ölenler
için saygı duruşuyla açıldı. Dı-
şişleri Bakanı tsmailCem. "Bu
acıyı en fazla hissedecek olan bi-
ziz. Teröre karşı uluslararası
mücadele daha kapsamh, daha
derin, daha iddiaü... Bu. bizim
yıllardır savunduğumuz bir dü-
şünce. Mücadelede ABD'nin
yanındayız, ünkânımız doğrul-
tusunda her desteği \ereceğiz"
dedi.
TBMM Başkanı Ömer Izgi
saygı duruşundan sonra yaptığı
konuşmada, Amerikan ulusuna
başsağlığı diledi.
İzgl: Hasta ruhlu caniler
Amerikan halkının acısını
paylaştıklannı vurgulayan Izgi.
şu görüşleri dile getirdi:
"Bu eylemin gerisindeki ör-
güt ve Idşüerin örnek bir biçim-
de cezalandırümasını ne kadar
gerekli görüyorsam. bu süreç
içinde toptancı ve kolaycı bir
yaklaşımla bir ulusun ya da bir
dinin bürünüyle karaianmasm-
dan kaçınılacağına, dinler ve
inançlar arasuidaki di> alog ka-
nallarunn açık tutulacağına,
çe arkasına saklanmış olursa ol-
sunlar hasta ruhlu canüerdir.''
Türklye'nln
çıkarları öncellkll
Bakan Cem de, genel kurula
bilgi verirken Türkiye'nin terör-
le mücadelede ABD'nin yanın-
1BMMBaşkanı îzgi, ABD 'de/d saldmyt hiçbir gerekçenin
hakugöstermeyeceğini vurgulayarak, terörisderi 'hasta ruhlu
canüer'olarak nitelendirdL îzgi, "Bu eylemin gerisindeki
örgiti ve kişüerin ömek bfr biçimae cezalanamlmasını ne
kadar gerekli görüyorsam, bu süreç içinde toptancı ve kolaya
bvryaklaşanlabir ulusun yada bir dinin bütünüyle
karalanmasındankaçwdacağınadainantyorum}
'dedL
böylece karşıhkh kardeştik ve
hoşgörü duygulanm tümüyle
ortadan kaJdırmayacağına da
inanryorum. Şurası tarnşma gö-
türmeyecek bir gerçekliktir ld
bu eylemi yapanlar, hangi gerek-
da olduğunu vurguladı. Cem,
"Türkiye olarak bu mücadelede
elbette ABD'nin yanındayTZ.
Kendi imkânlanmız, kendi ger-
çeğimiz bo> utunda her türiü des-
teği vereceğiz'' dedi. Öncelikle-
rinin Türkiye'nin çıkarlan, Türk
halkının esenliği olduğunu be-
Urten Cem, terörle mücadelede
telaşa ve aceleciliğe yer olmadı-
ğını bildirdi. Cem, Terörle mü-
cadelenin en önemh' yöntemi öz-
gürtükvedemokrasiyi kısıttama
değil, tam aksine özgürlükleri ve
demokrasiyi terörü can evinden
vuran bir silah gibi kullanmak-
ür. Biz bu dönemde tetaşh ohna-
yacağK" diye konuştu.
Cem: Terörün
coflrafyası oimaz
"tslama, Hnistiyana, Musevi-
d terörotmaz. Terörün coğrafya-
H da yoktur" diyen Cem, teröre
karşı mücadelenin eşgüdüm için-
de olması gereği üzerinde durdu.
Cem, bu saldınnın "medeniyetler
çabşmasına'' gerekçe yapılma-
masını isterken "Sahtemedenhçt
tanımlanyla, kendimia, din esa-
smda,kültüresasmdabölenıeyiz''
görüşünü dile getirdi.
SlFIR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR
Liderler saldınyı kınadı
Sezer: Tetvtie
savaşundaortak
anlayışşart
ANKARA/tSTANBUL (Cumhurh/et) -
TBMM'nin olağanüstü toplantısı nedeniyle
parti gruplannı toplayan siyasi parti liderleri
terörü kınadılar. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet
Sezer, belli etiketler koyarak aynmcıhğı ön
plana çıkarmak yerine terorizmle savaşunda
ortak bir anlayışın egemen kılınması gerektiğini
belirtirken "Türkiye, dostu ve müttefHd
ûlkderfe ortak çabalar içinde yer abnaktan
kaçınmayacaknr" dedi.
Siyasetin gündemine "ABD'deld terör*
damgasını vurdu. ODTÜ'nün 2001-2002 eğitim
ve öğretim yılı açılış töreninde konuşan Sezer,
terör eylemlerine katılanlar ve destek verenlerin
uluslararası toplum tarafindan en güçlü şekilde
kınanmasını istedi. tnsanlık dışı şiddet olaylan
karşısında konuya serinkanlılıkla eğilinmesi
gerektiğini anlatan Sezer, "Yaşanan ohyiar
özerine konunun 'uygarhklar çaüşmasf olarak
değeriendirmesini yapmak doğru değüdir'* dedi.
Bahçeli: Batrya özeleytlrl ftrsatı
TBMM Genel Kurulu açılmadan önce toplanan
parti gruplannda liderler, terörü kmayan
mesajlar verdiler. MHP lideri De\1et Bahçeli,
"ABD'de vuku bulan trajedi, bir taraftan
terorizmle mücadele ederken diğer taraftan Baü
ülkeierinin de bir özeleştiri yapması, çifte
standartiardan şiddede kacuımasi bakmundan
da bir dönüm noktası oimalıdır'' dedi.
Kutan: Suçlu kapttallstler
SP lideri Kutan ise saldınnın olası failleri
arasında "istihbarat senisleri vt ABD'deki
muhalifieri'" de saydıktan sonra. ABD ve Bahlı
kapitalist ülkelerin teröre zemin hazırladığını
ileri sürdü. Kutan "Gecmişte ölümü görüp „.
yarah kuş gibi babasma saruan FUistinK
Muhammed'i sadece seyrettiier. Evet ölüm
soğuktur, ama her yerde" diye konuştu.
Medeniyetler ve dinler arası savaş senaryolanna
tepki gösteren Kutan şu görüşleri dile getirdi:
"Medetuyetier savaşı terörü azaltmaz, arttınr.
Terörie mocadeleyi destekiryoruz. Ama 'daha
iyisi yoktur' d i ^ takdinı ediien fûıans
kaphafizmmin dünyayı açlığa ve sefalete
mahkûm ettiğmi de görmek zorundayız.''
Yıimaz: Kapsamlı bir savaş olmayacak
tstanbul'da bir törene katılan Başbakan
Yardımcısı Mesut Yıimaz ise gazetecilerin
sorulan üzerine. "Geniş kapsamlı bir savaşm söz
konusu olacağmı sanmıyorum. Bir savaş boyutu
yaşanmayacağı için de ekonomi üzerinde uzun
süreB ohimsuz bh- etfd yaratacağmı
sanmıyorum" dedi.
Ertioflan'dan klllse duası
AKP Genel Başkanı Recep Tayyhj Erdoğan ise
"terörun, bünyesinde hiçbir otumhı unsur
taşunadığmı'' vurguladı. ABD yönetiminden
"Amerikah dostiar" diye söz eden Erdoğan,
"Amerikan halknun kBiseiere doluşarak yapağı
duayı tekraıiamak istiyorum: Tann başkanı ve
kongre iryelerini İsa mesihin yolundan
ayu-masuL Çünkü Hazreti İsa der ki; kendin için
istemediğini başkası için de isteme" dedi.
çiller: Tarihl ftrsat
DYP Genel Başkanı Tansu ÇiBter, ABD'deki
terör olaylannın sonrasında dünyanın 'yeni bir
yapdanma sürecine' girdiğini beiirîerek
Türkiye'nin tarihi bir fksatla karşı karşıya
olduğunu söyledi. Çiller, Türkiye'nin yeni
mücadelenin ve bu yeni yapılanmanın bileştirici
unsuru haline gelebileceğini dile getirdi.
oralcalislar@yahoo.com
Batı kampı içinde Islam dünyasının
iki önemli ülkesinden biri Mısır, diğeri
Türkiye. Yann Afganistan'a yapılacak
bir operasyondan en fazla etkilene-
cek ülkeler de bunlar. Bu durumda
Türkiye'nin teröre karşı mücadele sı-
rasında uyancı bir yol izlemesi gere-
kiyor. Mısır Devlet Başkanı Hüsnü
Mübarek'in yabancı televizyon ka-
nallanndaki açıklamalannı izledim.
Doğrusu çok etkilendim.
Hüsnü Mübarek, Batılı ülkelere ve
ABD'ye, terörle mücadele sırasında
"hedefi genişletmemek" ve sonuçla-
rı daha yeni öfkelerin yaratılmasına
neden olacak eylemlerden kaçınma-
lan uyansında bulundu. Mübarek söz-
lerini şöyle sürdürdü: "ABD teröre ya-
nıt olarak sürekli yapacağı saldından
söz ediyor. Bu tutumuyla acelecilik
ediyor. Teröristkendi ülkesinin birpar-
çasıysa o zaman nereye saldıracak?
Biz de terörden çok çektik, isteğimiz
Biheşmiş Milletler'in bu konuda bir
konferans toplamasıdır. özellikle Is-
Türkiye'nin Durumu
lam dünyasıyla Batı dünyasını düş-
man kamplara bölecek tutumlardan
geri durun."
•••
Hüsnü Mübarek'in bu endişesinin
altında kendi ülkesindeki ve çevresin-
deki gerçekleryatıyordu. Mısır, radikal
Islamcı terör eylemlerinin yıllardır acı-
sını çekiyor. Bu konuda kendi halkını
ikna etmek ve Müslümanlıkla terörün
ayn şeyler olduğunu anlatmak zorun-
da. Yıllardır bunu yapmaya çalışryor.
Ancak Batılı ülkeler Islam dünyasın-
da, Filistin sorunu yüzünden artan öf-
keyi ve çaresizliği yıllardır görmezlik-
ten geliyoriar. Israil'in Filistin toprakla-
nna yağdırdığı bombalar, TV kamera-
lannın önünde öldürülen masum ço-
cuklar, Islam dünyasının öfkesini art-
tınyor, terör örgütlerine ise elverişli bir
malzeme oluşturuyor. Işte Hüsnü Mü-
barek bu gerçeklere dikkat çekiyor.
Islamcı hareketin Türkiye'de de bel-
li birgücü olduğu biliniyor. Yasal alan-
daki siyasi Islamın dışında Hizbullah
ve İBDA-C gibi örgütler de var. Bu tür
örgütler, çaresizlikten, toplumdaki
yoksulluktan ve Filistin gibi ülkelerde-
ki acılardan besleniyoriar. Şimdi Af-
ganistan'a ya da bir başka Islam ül-
kesine yapılacak ve kitleleri hedef ala-
cak bir bombalama ya da operasyon,
daha tehlikeli birikimleri beraberinde
getirebiltr.
Son olaylardan sonra Türkiye'de
vurgular daha çok, "Bak gördünüz
mü, terörsizide vunıyor. Bizianlayın"
şeklinde oldu. ABD, aslında bu tür te-
rör eylemleriyle -bu boyutta olmasa
bile- yıllardır yüz yüze. O nedenle bu
konudaki kendi kendimize "Bak bak,
gördün mü" böbürlenmelerinin bir
faydası yok. Anlamı da yok.
Bizim endişemiz, artık dünyanın kü-
reselleşme nedeniyle içine düştüğü
kamplaşmanın bu olaylardan sonra
daha da katı hale gelmesi tehlikesidir.
ABD'nin yapacağı vahşi bir operas-
yon, bütün ezilen dünyanın tepkisine
neden olabilir. Islam dünyası çokduy-
gusal tepkiler içine girebilir. Bu tepki-
ler Türkiye'nin iç dengelerine de yan-
sıyabilir. Bir anda "Islamcı terör" ye-
niden etkili hale gelebilir.
Türkiye'nin yapması gereken bir
önemli uyan da yakın müttefıki Israil'e
oimalıdır. Ariel Şaron'un yönetime
gelmesinden bu yana bölgedeki ge-
rilim daha da arttı. Şaron, Israil'i bir
devlet gibi değil, bir terör örgütü gibi
yönlendiriyor. Hamas'ın yaptıklanna,
Filistin halkının üzerine bombayağdı-
rarak cevap veriyor. Türkiye'nin bu
bölgedeki yumuşama için yapabile-
ceği en önemli şey Israil konusunda
Batı'yı uyarmaktır.
Uzun lafın kısası, Türkiye, bu geliş-
meleri bir seyirci gibi izleyemez. He-
pimizin ve dünyanın geleceğini yakın-
dan ilgilendiren bir konuda sessiz ve
pasif kalamaz. Türkiye'nin, birçok ko-
nuda anlamsız ve yer yer haksız şe-
kilde kafa tutarken şimdi sessiz kal-
ması anlaşılır gibi değil. Aynca Afga-
nistan ve onun kanadı altında yaşayan
Usame bin Ladin, düne kadar
ABD'nin istekleri doğrultusunda hare-
ket ediyordu. Onlarla bugün yapıla-
cak hesaplaşmaya Türkiye neden
zorlanryor?
Dünyanın terörle mücadelede so-
runlan ciddi bir şekilde tartışmaya ve
terörü doğuran bataklığı nasıl kunrta-
cağına ilişkin çözümler bulmaya ihti-
yacı var. ABD'nin oldu bittisi yann da-
ha büyük sorunlan da beraberinde ge-
tirebilir. Türkiye'nin üzerine düşen, Or-
tadoğu'nun etkili bir ülkesi olarak den-
geli davranmak ve oldu bittilerie or-
taya çıkacak yeni maceralara atıl-
mamaktır.