Katalog

SAYFA CUMHURtYET 12 MART 2001 PAZAFT 12MART Azerîgazında • ANKARA (Cuınhuriyet Bürosu) - Azerbaycan Cumhurbaskanı Haydar Aüyev'in bugünkü Ankara ziyareti öncesinde Türk ve Azeri yetkiülerin Şahdeniz doğalgazırun Türkiye'ye satışı konusunda anlaştıklan öğrenildi. Üst düzey bir yetkili, "OiabiJecek en uygun fıyatta anJaştık" derken Azeri gazının BOTAŞ'ın bugüne kadar yaptığı gaz alım anlasmalan dikkate alındığında en düşük fiyat olduğunu söyledi. Anlaşma uyannca Türkiye'nin Azerbaycan gaz aJımı 2004 yılı sonunda 2 milyar metreküp olarak başlayacak. Aksaray'da • İstanbulHaber Servisi - Boğaziçi Ünıversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araşfırma tnstiîüsü'nden alınan bilgiye göre Aksaray'da dünsaat 21.21'de 4.0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Sarsmtınm, Tuz Gölü civanndaki bazı yerleşim merkezJerinde de hissedıldiğı bıldinldi. İstikJai Marşı 80yaşında • ANKARA (ANKA)- Istiklal Marşı'nın kabulünün 80. yılı bugün kutlanıyor. Kültür Bakanhğı 'ndan yapılan açıklamada, eski Meclis binasmda Mehmet Akif Ersoy Fikir ve Sanat Vakfı tarafindan bir kutlama düzenleneceği bıldirildi. Aynca akşam da Devlet Resim Heykel Müzesi Konser Saionu'nda Kültür Bakanlığı tarafindan Istiklal Marşı'nın kabul yılı nedeniyle bir anma programı düzenJenecek. 14 terörât intihar etti • ANKARA (AAJ- PKK'ninyan kuruluşjanndan Özgür Kadm Partisi'nin (PJA), kadın yandaşlannm yaşadıklan sıkıntıyı bir raporla başkanük konseyine aktardığı kaydedildi. Raporda, son biryılda örgütte 146 kadının tecavüze uğradığı, bunlardan 4'ününintiharettiği, çeşitli nedenlerle öJdürülen kadın sayısmın 21 'e uiaştiğı belirtildi. Çilingiroğlu yoğun bakımda • İstanbuJ Haber Servisi-Prof. Dr. Kaya Çiüngiroğlu, tedavi gördüğü Istanbul Ünıversitesi (1Ü) Istanbul Tıp Fakıiltesi Hastanesi'nde, durumunun ağırlaşması üzerine dün akşam yoğun bakım servisine ahndı. IÜ Istanbul Tıp Fakültesi'nden emekli olan Çiüngiroğlu'nun, yaklaşık 3 ay önce mide kanseri teşhisiyle Almanya'da bir sûre tedavi gördügü öğrenildi. Kadın bienalı • İstanbulHaber Servisi- Kadın kuruluşlannın, düzenleyicilerinin erkek olması ve kadm hareketinden habersiz yapıîması nedeniyle eleştirdiği 1. Istanbul Kadm Bienali devam ediyor. Bienal kapsamında bugûn Fransız Kültür Merkezi ve Alman Kültür Merkezi salonlannda gün boyu film gösterimleri yer alacak. Bienalde tüm etkinlikier ücretsiz. (Bilgi için tel: 0212 292 97 65) Gazi MahaJlesi'nde 5 kahvehane ve 1 pastanenin silahla taranması sonucu başlayan olaylarda 23 kişi öld Kurban değfl korunduALPERTURGUT Alevi yurttaşlann yoğun olarak yaşadığı Gazi Mahallesi'nde 'ka- ranhkgiiçler'in, 12 Mart 1995 ak- şamı, 5 kahvehane ve 1 pastaneyi Kalaşnikoflarla taraması sonucu başlayan, 3 gün sonra Ümraniye'ye de sıçrayarak katliama dönüşen olaylarda 23 kişi öldü. 34'ü polis, 3 'ü asker, 4'ügazeteci yüzlerce ki- şi yaralandı. 130 dükkân ateşe ve- rildi; 5 panzer, bir kısmı emniyet görevlilerine ait 50 araç, 2 ev ya- kıldı. Güvenlik güçleri ile mahal- le halkı arasında günlerce süren çatışmalaryaşandı, karşılıklı bari- katlar kuruldu. Mahalle halkının birbölümünün alkışlarla, bir bölü- münün ise "Sıvas'taneredeydiniz'' suçlaması ile karşıladığı askerier, çaOşmaîann sona ermesi için tam- pon bölge oluşturdu. Komutanla- nn, mahalle yöneticilerinin araya girmesi ile olaylaryatıştı, cenaze- ler toprağa verildi. Ölümlerin ço- ğu adli tıp raporuna göre ateşli si- lahlarla gerçekleşirken yurdun dört bir yanında "tatfiamı" kınayan gösteriler düzenlendi. Gazi olaylannınyıldönünıleri on binlercekişinin katıldığı gösteriler- leanıürken son 2 yılda poüsin mü- dahalesi ile binlerce kişi gözaltma alındı. Polis ve komandolar ma- balleyi abluka altına alırken kar maskeli timlerdepanzerler ve kö- peklerle ara sokaklarda "kuşuçur- ma&". Haberleşmeyi önlemekiçin telefonlar kesildi, insanlar işe, öğ- renciler okullanna gidemedi. 'Hûkûmet gitti geldi' Ilk 5 gün hükümet gitti geldi. dönemin Başbakanı Tansu Çfller, Alevi dernekleri ilegörüşerek özür diledi. Gaziosmanpaşa ve Ümrani- ye'de sokağa çıkma yasağımn "geç konuImasT, îçışlen Bakanı Nahit Menteşe'run kendi grubu tarafin- dan suçlanmasına neden oldu. Em- niyetGenelMüdüriiMehmetAğar, olaylara geç müdahale edilmesini "Potismaçta[vdı''diye açıklarken Is- tanbul Emniyet Müdürü Necdet Menzir, "Böyfe bir ofaya haar de- ğödik" iddiasında bulundu. Bu ge- lişmeler yaşamrken MHP Genel Başkanı Aiparslan Türkeş, polise teşekküretti. Olaylann sonaerme- sinin ardındankurulan TBMM Ga- zi Olaylannı Araştırma Komisyo- nu'nunüyesiMehinetSevigen, "R>- üsicindeidHizbullahveüiküctîka- nat femLdenmdidir. Yoksa başka olayfaryaşanır'' dedi. Ulusîarara- sı Af Örgütü de "Türidye'de kur- banıdeğü,sucluvu konıyan getene- ğin devametöğine dair endisderin artüğuu" açıkladı. Böyle birpro- vokasyonun uzun süredir beklen- diğini yazan ABD ve Avrupa ba- sını ise "Laik Türkiye tehdit altın- da" yorumunu yaptı. 5 bin tabancaya elkonukhı Olaylan kımılerinegöre Yeşil ve ekibi, kimilerine göre kontrgerilla, kimilerinegörede TürkIntikam Tu- gayı (TıT) adlı ırkçı-faşist örgüt başiattı. Medya, sol örgütler, PKK vegüvenlikgüçleri olaylann büyü- mesinden sorumlu rutuldu. Olaylann ardından incelenmek üzere 5 bin poüsin tabancasına el 687iler vakfı Baskanı Eren. Kazanılan haklara tırpan İstanbuJ Haber Ser- via-68'ulerBirligıVak- fiBaşkamGöka^pErm 12 Mart 1971 darbesi- nin halkın 60'h yıllar boyunca kazandığmm dağıtılması amaçlı ol- duğunu belirterek "12 Mart öncesi sivfl pofiti- kaalar üe günün aske- ri yöneticileri faem 61 Anavasası'nm hem de ajıayasaalannvesohuı haJvkmdangeJnıekonu- sunda fUdrvekararbir- Kğiiçindevdiler,düşün- döklerini gerçeldeştir- dfler" dedi. Sorulanmızı yamtla- yan Eren, 12 Mart dar- besi sonrası 61 Anaya- sası'mn değıştirilıp 82 Anayasası'nuı yolunun açıldığmı belirterek "Ulkefniziekonomikve sfyss hakmdan emper- yafist sisteme daha ba- ğDoahhaJegetirdfler'' di- ye konuşta Eren sözle- rini şöyle sürdürdü: "30 yıldır Tûridjye'ji yöne- ten sağ siyaseterbabı ve onlann NATO'su, IMF'si, Dünya Banka- agibi kurulusiann söz- deiyOestirici operasyon- lan ve reçrtcteri büyök mcrfyamızm da desteği Oeülkeyidaha da derin birçöküntünün eşiğine getirdL Iktidariar neye çare ofduiar? Shasetin şid- det yoluyla devamma mı?OHAUdegeçenyri- lardahavaönıkavbeden 50 bini aşkuı jnrttaşı- mız için ne söyle\cbili- riz? Günümüzdeki aç- hk, işsiziik, eşitsizlik ise geçmişi mumlaaraü>or. 12 JVfartlar 12 EylüDer amaana ulaşmıştir. 30 jilmbirikenpisliğini fe- midemek için şimdi sı- ra bizde, >ani halkta." Yaşanan 30 yılın "12 JVlart'ın balyozcu Ame- rikana kriz çözümleri- ni değti,68'in tcmel tez- lerini* doğruladığjnı sa- vunan Eren, "O haJde bir kert daha bağırno- nız; Vaşaantam bağnn- SEvegerçekten dcmok- ratik TörJdye.^ dedi. Tunceli, Cökçek Köyu KarakoJa Kanas silahıyJa saJdın TUNCELİ(Cuınhu- riyet) - Tunceli merke- ze bağh Gökçek KÖyü Jandarma Karakolu 'na önceki akşam Kanas su- ikast silahıyla ateş edil- di. 1 erin yaralandıgı saldınyı PKK 'den ayn- lan bir grubun gerçek- leştirdiği ileri sürüldü. Gökçek Köyü Jan- darma Karakolu'na önceki akşam düzenle- nen saldırıda jandar- ma eri Ramazan SaJ- tan (21)göğsünden al- dığı iki kurşunla yara- landı. Tunceli Devlet Hastanesi'nde ilk te- davisi yapılan Saltan Trabzon daha sonra Elazığ'a götürüJdü. Saldınyı PKK'denay- nlan bir grubun yaptı- gını ileri süren yetkili- ler, "Bireyselbireyfem- dir. SaJdım. PKK'den aynlan birkaç kişi>ap- nuşör" dediler. Gökçek Karakolu 'na düzenlenen saldınnm suikast silahı Kanas ile gerçekleştirildiği bildi- rildi. Saldınyla ilgilı ola- rak OHAL Valiliği de bir açıklama yapmadı. Karakola yapılan sal- dınnın ardmdan bölge- de geniş çaph operas- yonlar başlatıldı. 'MecJis'tekatiller var' dedi, sürüldü TRABZON (Cum- huriyet) - Trabzon Ba- yındjrhk ve Iskân Mü- dürlüğü 'nde mühendis olarak çalışan ve yerel birgazetede köşe yaza- n olan Şinasi Hazne- dar, yazılannda Baş- bakan BûJent Ecevit'e hakaret ettiği, "Mec- lfetekatiBervar'' dedi- ği ve "Gazi olaylann- da devlerin karşısmda yer aldjğı" gerekçesiy- le Van'a sürüldü. MHP Trabzon MiJletvekili Orhan Bıçakçıoğlu da Haznedar'ın sürgün edilmesinde kendisı- nin etkin rol oynadığı- ru kabul ederek baska sorumlu aranmaması gerektiğini söyledi. KESK'in eski dö- nem sözcüsü, eski Enerji Yapıyol-Sen Trabzon Şubesi Baş- kanı ve yerel yaym ya- pan Günebakış gaze- tesinde "Demokrasi Yaalan'' adlı köşe ya- zan olan Şinasi Haz- nedar, Bayındırhk ve Iskân Müdürlüğü'nde mühendis olarak çalı- şıyordu. Yazılarında Başbakan Bülent Ece- vit'e hakaret ettiği, "Mecfis'tekatiDervar" dediği ve "Gazi dava- smda devletin karşısm- da yer aldığı "gerekçe- leriileMHP'lilerinis- temiyle Van'a sürüldü. Anma törenine kaölmalanna izin verilen aüeier, Gazi ve Ümraniye "kathamcılanndan" hesap sorutanasmı istedi Gazi olaylannın 6. yıldönümündeyüzlerce gözaltı var AnmatöreninepotisengeliIstanbul Haber Servisi - Gazi olayla- nnda yaşammı yitirenler için gerçek- leşririlmek istenen kitlesel anma töreni, binlerce poüsin mahalleyi abluka altı- na ahnasıyla engellendı. Adı konulma- yan "sıtayönetim'' uygulaması sonucu yüzlerce kişi gözaltma alındı. Anma tö- renme katılmalanna izin verilen aileler ise Gazi ve Ümraniye "katöamcıiann- dan" hesap sorulmasınj istediler. Gazi Mahallesi'nde 17 kişinin yaşa- rrunı yitirdiği, yüzlerce kişinin yaralan- dı|ı olayiann 6. yıldönümünde mahal- le halkı tarafindan düzenlenmek iste- nen anma töreni poüsin engeü ile kar- şılaştı. Polis, törene katılmak isteyen yüzlerce kişiyi gözaltma aldı. Ara sokaklan isedenizpolisinden hır- sızlık büroamirliğine, ahlak polisinden il geneündeki karakollann polislerine dek her birimden binlerce polis tarafin- dan kesildi. Gazetecileri de engelleyen polis, basın mensuplanna. "Nejin fo- toğrafinm nasıiçekikceği", "Nasıinot tu- tubcağı''gibi "yardnnlarda''buJundu!.. Törene karılabilen yaklaşık 500 kişi ise Gazi Cemevi'nin önünden "Şehitie- rimizi unutmayacağtz' 1 , "Adalel isfiyo- raz" yazılı pankartlar ve öldürülen ço- cukJannın fotoğraflan ile saat 11.30'da yürüyüşe geçti. Aralannda olaylarda ya- şamlanm yitirenlerin ailelerinin de bu- lundugu topluluk, Gazi Mezarhğı 'nagi- den yol boyunca sloganlar atrı. Güvenlik önlemleri alfmda yanm sa- at süren yürüyüşün ardından mezarhga varan aileler, gözyaşlan içinde öldürü- len çocuklannm mezarlanna karanfil bırakrılar. konuldu. Ancak kesin bir sonı ahnamadı. Daha önce işkence v yargısız infaz davalanndan yargı İanan Gaziosmanpaşa İlçe Emni yetMüdürü MehmrthanTokiJşgö revinden alındı. Tokuş daha sonn MHP'dejı milletvbkiü adayı oldu Özgür Ülke gazetesinin bomba- lanması ilegün ışığuıa çıkan 'Meh- metAğar-NecdetMenzirçekişme- si' üzerinde bir kez daha duruldu. Yeşil, Susurluk davasmda hüküm giyen poüsler ve Korkut Eken'in olaylara kanşnğı öne sürüldü. Is- tanbul Valisi HayriKozakçıoğhı ve Istanbul Emniyet Müdürii Necdet Menziraklandı vepolitikaya atıla- rak TBMM'ye girdiler. Mehmet Ağarda yükselerek Içişleri Bakan- üğı veAdalet Bakanüğı görevlerin- de bulundu. 'Esas suçlular bulujsun' Eyüp Adüyesi, Trabzon Ağır Ceza Mahkemesi, Rize Ağır Ce- za Mahkemesi ve Yargıtay arasın- da gidip gelen dava tam 5 yıl sür- dü. Davailklere de imzaatd. Trab- zon'da Mahkeme Başkanı Hüse- yin Imamoğiu, "pofelerden yana taraf" olduğunu söyleyerek çe- kildi. Yeni bir heyetin oluşturul- ması nedeniyle 2.5 yıllık bir ge- cikmemeydana geldi. Ölen 17 ki- şiden 7'si için 20 polise dava açıl- dı, 10 kişinin faili meçhul kaldı. Dava sonucupolislerden 18'i be- raat etti. 4 kişiyi öldürmekle suç- lanan ve hakkında toplam 96 yıl ceza istenen Adem Albayrak'a 6 yıl 8 ay hapis ile 4.5 ay kamu hiz- metinden men cezası verildi. 2 ki- şiyi öldürmekleyargılanan vehak- kında 48 yıl hapis cezası istenen MehmetĞûndoğan ise 3 yıl 4 ay hapis ve 2 ay 15 gün kamu hizme- tinden men cezası aldı. Albayrak ve Gündoğan daha sonra tahliye edildiler. Davanm sona ermesinin ardmdan Eyüp Cumhuriyet Sav- cılığı'na biryazı yazan mahkeme heyeti, "esassuçlulanbulunmasj- m" istedi. Pfinyayı 2 kez turfacfalar Müdahil avukatlanndan Remzi Kazmaz, Trabzon'da görülen 31 duruşma sonucunda dünyayı 2 kez rurlayacak kadar yol aldıklannı, buna karşm davanm çözüm getire- mediğmi belirterek Avrupa Insan Haklan Mahkemesi'ne başvura- caklannı söyledi. Gazi olaylanna kanştıklan için gözaltma alınan200'ü aşkın kişi de 2911 sayıh Toplantı veGösteri Yû- rüjoişleri Yasası'na muhalefet ettik- leri, TMY'nin 8. maddesine karşı geldikleri, kepenk kaparhklan ve toplu ızrar suçuna kanştıklan ge- rekçesiyle asliye cezamahkemele- ri ve DGM'lerde yargıîandı. Dava maratonu sonucu 8 kişiye verilen 83 yıllık ceza Yargıtay'ca onandı. Bu arada, çocuklan öldürülen iki aile, Istanbul bölgeidaremahkeme- lerinde görülendavalar sonucu dev- letten toplam 24 milyar üra tazmi- nat kazandı. 12 Mart 1971 darbesiyle birlikte yüzlerce aydın, sendikacı, yazar, bilim adamı tutuklandı Binlerce kîşi işkenceden geçtî HAltCE TUNCER 12 Mart 1971 'de, 30yıl önce bugün GenelkurmayBaşkanı Orgeneral Mem- duh Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komu- tanı Orgeneral Fanık Gûrler, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Mub- sin Batur ve Deniz Kuvvetlen Komu- tanı CeblEyiceoğlıı,Cumhurbaşkanı CevdetSunay'a ve Meclis Başkam'na istedikleri şartlar yerine getirilmediği takdirdeyönetime el koyacaklan doğ- rulrusunda bir muhtıra verdiler. Döne- min Başbakanı SüJeymanDemirrigö- revinden aynhnak zorunda kaldı. 12 Eylül 1980 sabahı, Türk Süahü Kuvvetleri adına yönetime el koyan Milü Güvenlik Konseyi'nin bildirge- leriyle irkilenler, 12 Mart 1971'den sonra neler olduğunu biüyorlardı ve dokuz yıkn ardmdan tarihin yinelen- mesinden korktular. Bildirgelere eşlik eden kahramanhk türküleri arasmda idam sehpasına giderken "Rodri- go"nunGitarKonçertosu'nu dinJemek isteyenw 25 yaşmdaki fidanlan, De- niz Gezmis'i Yusuf .Aslan'ı ve Hüse- yin İnan'ı anımsadılar. 68 kusağıyla birlikte temel hak ve özgürlükler de yitip gitmiş, yüzlerce aydm, sendika- cı, yazar, biiim adamı, binlerce genç işkence tezgâhlanndan gecmiş, ceza- evlerine atıünıştı. Sıkıyönetim mah- kemelerinde bini aşkın davada on bin- den fazla insan tutuklanmıştı. Türkiye 60'h yıllarda sol ile tanışır- ken 1965 seçimlerinde TlP'i TBMM'ye gönderdi. Gençük de aka- demik hakJan. özgür ümversite talep- leriyle sokaklara döküldü. Istanbul Üniversitesi işgaünde De- niz Gezmiş öğrenci üderi olarak gö- rülmeye başladı. Temmuz 1968 üniver- site işgali ITÜ'de Vr edat Demircioğ- ta'nun ölümüyle sonuçlanırken devrim- ci gençük, Istanbul'u ziyaret eden Amerikan 6. filosu askerlerini Dol- Devrimci lşçi Sendikalan Konfede- rasyonu'nun (DlSK)öncülüğünde yüz bin işçi, Sendikalar Kanunu'nun de- ğiştirihnesini protesto için 15-16 Ha- ziran 1970'te sokağa döküldü. TSK içinde bir sol darbe hazu"lıkla- n olduğu bilgisi Genelkunnay Başka- nı Memduh Tağmaç'a kadar ulaştı- ğında sol cuntamn başı olarak düşû- nülen Kara Kuvvetleri Komutam Fa- ruk Gürler, 9 Mart'ta taraf değiştirdi ve muhtırayı veren ordu komutanlan arasmda yer aldı. • Genelkurmay Başkanı Orgeneral Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Gûrler, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Batur ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Eyiceoflu, Cumnurbaşkanı Cevdet Sunay'a ve Meclis Başkanı'na istedikleri şartlaryerine getirilmediği takdirde yönetime eî koyacaklan dogiultusunda bir muhtıra verdiler. Demokrasi adına verilen bu muhtıranın ardından temel hak ve özgürlükler yitip gitti; yüzlerce aydın, sendikacı, yazar, bilim adamı, binlerce genç işkence tezgâhlanndan geçti. mabahçe'de denize attı. Ocak 1969'daODTÜ'deAmenkan Büyükeîçisi RKommer'in arabası ya- kıürken gençük "Bağnnsız Tûridye, KahrobunAmerikan Emperjatizmi" sloganlannda birleşti. Geüşen sol hareketin karşısına şe- riatçı söylemlerle sürdürülen hazırlık 16 Şubat 1969'da TaksimMeydanı 'nda "Kanh Pazar" denilen acı olayla so- nuçlandı. - - - • - Başbakanlığa vekâlet eden Süley- man Demirel'in imzaladığı kararname ile sol bir darbe hazırlığı jçinde oldu- ğu söylenen subaylar emeküye sevk edildi. Darbeden kısa bir süre sonra Deniz Gezmiş ve arkadaşlan Şarkışla 'da ya- kalandı. CHP Kocaelı Milletvekiü M- haf Erim,parüsınden istifa ederekken- disine verilen hükümeti kurma göre- vini kabul etti. . . . Nisan 1971'de 11 ilde sıkıyönetim ilan edildi. 17 Mayıs 1971 'de Israil 'in Istanbul Başkonsolosu Efraim Efrom'un, Ma- hir Ça>anönderhğindeki Türkiye Halk Kurtuluş Partisi Cephesi (THKP/C) taranndan kaçınlması ve Deniz Gez- miş'in de aralannda bulunduğu turuk- lu arkadaşlan serbest bırakıhnazsa öl- dürüleceğinin bildirihnesi üzerine bü- yük gözaltı ve işkenceler başladı. 500 aydın 48 saatte gözaltma alındı. Cumhuriyet ve Akşam gazetesin- den başlamak üzere gazeteler, dernek- ler kapatıldı. Aralık 1971 'deNihatErim başbakan- lıktan istifa etti. Maltepe Cezaevi'den kaçan THKO ve THKP/C önderleri ÜnyeRadar Üs- sü'nden üç Ingiüz teknisyeni kaçırdı. 30 Mart 1972 'de, MahirÇayan ve 9 ar- kadaşı Niksar'm Kızıldere köyünde- ki operasyonda öldürüldü. Deniz'ler 6 Mayıs 1972'de idam edildiler. Demirel, CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit ve CGP Genel Başkanı Ikran Feyzioğhı'nun üzerinde uzlaşmaya var- dıklan OramiralFahriKorutiirk cum- hurbaşkanı seçildi. Naim Talu hükümetiyle 14 Ekim 1973'te gjdilen seçimlerararejimin bd- rişi ve yeni bir sûrecin başlangıcı ol- du.