Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
9 OCAK 2001 SALJ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13
Sanayi üpetimi
yiizde 10.5arttı
• ANKARA (ANKA) -
Sanayi üretimi kasım
ayında. önceki yılın aynı
ayına göre yüzde 10 5 artış
gösterdi. DÎE'den yapılan
açıklamaya göre, kasım
ayındaana sektörler
itibanyla madencilikte
yüzde 1.5; elektrik, gaz ve
su sektöründe yüzde 1.8
artış olurken imalat
sanayiindeki artış yüzde
12'ye ulaştı. Kasımda
imalat sanayii alt
sektörlerinden taşıtlarda
yüzde 50.5, dığer ulaşım
araçlannda yüzde 623.3
üretim artışı oldu.
FtSKOBİRÜK'in
özerkleşmesi
• GtRESUN(AA)-
FlSKOBtRLlK Yönetim
Kurulu Başkanı Hüseyin
Durusu, özerkleşme yasası
çıkmadan önce findığın
sorunlannın çözülmesini
ve özerkleşme ıle ilgiii
altyapının hazırlanmasmı
istedi. Durusu,
"Özerkleşme tam
anlamıyla hayata
geçirildiğı takdirde
kurumu çok büyük
sorunlar bekliyor" dedi.
Maliye'den
fatura uyamsı
• KONYA (AA) - Konya
Defterdan Sebahattin
Parmakerli, bazı kişilerin
komisyon karşılığı
yanıltıcı belge niteliğinde
olan fatura, perakende
satış ve kasa fışi
sattıklannın tespit
edildiğini bildirdi.
Parmakerli, "Sahte ve
yanıltıcı belge
kullanılması, belgelerde
tahrifat yapılması ya da
diğer suretlerde doğan
farkm, verginin fazla
hesaplanmasına neden
olması halinde bu vergi
ilgililerden cezalı olarak
geri alınacaktır" dedi.
Ziraat mühendisi
açlık sınırında
• ANKARA (ANKA) -
Ziraat Mühendisleri Odası
Başkanı Gürol Ergin,
kamuda çalışan ziraat
mühendislerinin açlık
sınınnda çahştığını, genel
müdürlenn şoförlerinden
bile daha az maaş aldığını
belirterek adaletli ücret
sistemi istedi. Ergin,
mühendislerin niteliksiz
emek ölçüsünde bile
değerlendirilmediğini
vurguladı
Doların yükselişi
dış borcu azaim
• ANKARA (ANKA) -
2000 yılında dolann,
özellikle Euro ile mark
gibi Euro sistemine bağlı
paralar karşısında değer
kazanımı, dış ticarette
Türkiye'nin aleyhine bir
sonuç doğururken dış
borçlar cephesinde ise
lehine işledi. Yılın ilk
dokuz ayında dolann diğer
dövizler karşısında
güçlenmesi, Türkiye'nin
dış borç stokunun 5 milyar
751 milyon dolar daha
düşük çıkmasmı sağladı.
KOBhere Yunan
• SELANtK(AA)-
Selanik'te yerleşik Yunanlı
sanayici ve işadamlan
örgütleri, Türkiye'deki
küçük ve orta ölçekli
işletmelere (KOBl) hızmet
verecek bir danışmanlık
kurumu oluşturulması için
AB'ye başvurdular.
Yunanlı işadamlan, söz
konusu danışmanlık
kurumunun 4 yıl boyunca
hizmet vermesi gerektiğini
vurguladıklan
önerilerinde, bu girişim
çerçevesınde 4 ilde 'iş
enformasyon merkezi'
kunılmasınm
öngörüldüğünü açıkladılar.
Eski Adalet Bakanı Öztek, iflas yasasının 'af' kapsamına alınmasını değerlendirdi
Banka batırıııaya yeni teş\îkEkonomi Servisi - lcra İflas
Kanunu'nun (IÎK) 331, Türk
Ceza Kanunu'nun (TCK) 508
ve 510. maddelerinin Şartlı
Salıverme Yasası kapsamına
sokulması, bankalann kredi
ve haciz alacaklannı tahsil et-
mesini engelleyecek.
Borçtan kaçmak için isim
değiştiren ya da tesislerini
devreden firma sahiplerinin 3
yıla kadar hapis cezasına
çarptınlmasını öngören lcra
İflas Kanunu'nun 331. mad-
desinin af kapsamına alınma-
sı, kamu bankalan ve fondaki
bankalann af nedeni ile tahsi-
li olanaksız olan ve 5 milyar
dolara ulaşan alacaklannın
• Borçtan kaçmak için isim değiştiren ya da tesislerini devreden firma
sahiplerinin 3 yıla kadar hapis cezasına çarptınlmasını öngören lcra iflas
Kanunu'nun 331. maddesinin af kapsamında olduğu belirtildi. Bu durum, kamu
bankalan ve fondaki bankalann af nedeni ile tahsili olanaksız olan ve 5 milyar
dolara ulaşan alacaklannın akıbetinin ne olacağını düşündürüyor.
akıbetinin ne olacağını düşün-
dürüyor.
lcra İflas Kanunu'nun 331.
maddesinin af kapsamına gir-
mesiyle de pek çok bankanın
dosyası kapanma durumuna
girecek.
HayaB borçtar
Böylece bankalar da sırf bu
muvazaalı mal kaçırmalar, ha-
yali ve kaydi borç yaratmalar
yüzünden alacaklanmn üzeri-
ne bir bardak soguk su içmek
zorunda kalacaklar.
Emniyeti suüstimal suçuna
ilişkin olan TCK'nin 508.
maddesinin 'inancı kötüye
kullanmak' olduğunu ifade
eden eski Adalet Bakanı Prof.
Dr. SeJçuk Öztek, "Burada
banka yöneticileri, bankalan-
na ah para, diğer senetkrya da
krymetfi evrak ûzerinde işle-
dikteri usulsüz fiillerde o ta-
rihlerde geçerti olan Bankalar
Kanunu'na göre cezalandırü-
nuşür. Bir banka yöneticisinin
kredi sınırlannı aşarak usul-
sfizce diğer kişiler lehine yap-
öğı kredi islemleri, Bankalar
Kanunu veya kanun hükmün-
de kararnameyiihlal eden suç-
lardamhr. Ancak bu yönetid-
ler eğer bu fîiH kendikrine ve-
ya başkalanna menfaat sağla-
'nda 362 trifyon lira birikti
• 1 Haziran-31 Arahk arasındaki dönemde, SSK
tarafından işçi ve işverenlerden tahsil edilerek Fon'a
aktanlan primler 238 trilyon 569.3 milyar lira olarak
gerçekleşti. Fon varlıklannın çeşitli yatınm
araçlannda değerlendirilmesi yoluyla bu dönemde
28 trilyon 148.5 milyar lirahk faiz geliri elde edüdi.
ANKARA (ANKA) - Işsizlik Sigortası
uygulaması kapsamında, 1 Haziran'dan
itibaren prim tahsilatma başlayan Işsizlik
Sigortası Fonu'nda 2000 sonu itibanyla
net 362 trilyon 127.4 milyar lira birikti.
Fon Yönetim Kurulu tarafmdan yapı-
lan yazılı açıklamada, Fon'un 7 ayldc fa-
aliyet sonuçlan hakkında bilgı verildi.
Bunagöre. 1 Haziran-31 Aralık arasında-
ki dönemde, SSK tarafından işçi ve işve-
renlerden tahsil edilerek Fon'a aktanlan
primler 238 trilyon 569.3 milyar lira ola-
rak gerçekleşti.
Bu sûrede Fon'a, haziran-ekim döne-
mine ilişkin prim girişi oldu. Anılan ye-
di aylık dönemde Hazine tarafından ak-
tanlan devlet katkısı olarak da 95 trilyon
412.7 milyar lira gelir sağlandı.
Fon varlıklannın çeşitli yatınm araçla-
nnda değerlendirilmesi yoluyla anılan
dönemde 28 trilyon 148.5 milyar lıralık
faiz geliri elde edıldi. Böylece Fon'un
toplam geliri 362 trih/on 130.5 milyar li-
raya ulaştı. 31 Arahk itibariyle Fon var-
lığının yüzde 30'u repo, yüzde 31'i mev-
duat, yüzde 39'u devlet iç borçlanma se-
netlerinde yatınma yönlendirildi.
Bu dönemde Fon'dan çeşitli gereksi-
nimler için 3.1 milyar liralık bir harcama
gerçeklestirildi. Fon'un anılan dönemde-
ki net geliri 362 trilyon 127.4 milyar lira
olarak gerçekleşti.
Fon'un ana kâynağını ışsizlik sigorta-
sı primleri ile devlet katkısı oluşturuyor.
lşverenler her ay SSK primine esas ka-
zanç üzerinden yüzde 3, sigortalılar da
yüzde 2 oranında işsizlik primi ödüyor.
Uygulama kapsamında ilgiii ayın primi
SSK tarafmdan tahsil edilerek ertesi ayın
15'ine kadar Fon'a aktanlıyor.
SSK'nin ilgiii ay içinde Fon'a aktardı-
ğı işçi ve işveren paylan toplamının beş-
te 2'si de devlet katkısı olarak Hazine ta-
rafmdan Fon'a ödeniyor.
tlk ödeme 2002 şubahnda
îşsizlik ödeneği, net asgari ücreti geç-
memek üzere, sigortaknın son dört aylük
SSK primine esas ortalama net kazancı-
nın yüzde 50'si düzeyinde olacak.
Son 120 günü kesintisiz olmak üzere
son üç yıl içinde 20 ay sigortalı çalışmış
ve adına işsizlik sigortası primi yatınlmış
olan işsizlere 6 ay, 30 ay sigortah çalış-
mış olanlara 8 ay, 36 ay çalışmış işsizle-
re 10 ay işsizlik ödeneği bağlanacak.
Buna göre uygulama kapsamında ilk
işsizlik ödemeleri, 2002 yıhnın şubat
ayında başlayabilecek.
îşsizlik Sigortası Fonu Yönetim Kuru-
lu, işçi, işveren ve devlet temsilcilerinden
oluşuyor.
mak üzere ve ödenmeyeceğini
bilerek bn tür işlemlere gnişe-
cek otuıiarsa o zaman onlann
eylemi 'emniyeti suüstimal'
suçunuteşkUetmişohır" dıye
konuştu.
Öztek, alacaklısını zarara
sokmak kastıyla malvarlığım
eksilten borçlulann 3 yıla ka-
dar cezasım öngören lcra îflas
Kanunu'nun 331. maddesine
ilişkin olarak da, bu suçun
oluşabilmesi için bankanın
haciz yoluyla takibe başlama-
smdan sonra veya önceki iki
yıl içinde borçlunun alacaklı-
sını zarara sokmak kaydıyla
mallanm tamamen veya kıs-
men malvarhğmdan kaçınnış
olması gerektigini ifade etti.
Öztek, böyle bir durumda
banka yöneticilerinin malvar-
lıklannı gerçek değerinin çok
altmda bir fiyatla elden çıkar-
mış olması ya da danışıklı bir
işlem ile başkasına devretmiş
olması veya borcu olmadığı
halde borcu varmış gibi başka
kimselere öncelik tanıması gi-
bi fiillerin gerektiğim belirtti.
AlacaktahsiK
Bu maddenin, bankalann
alacaklannı tahsil etmelerine
doğrudan doğruya imkân ve-
ren bir madde olmadığını, ala-
caklannı dolaylı bir şekilde
tahsil etmelerine imkân verdi-
ğini söyleyen eski Adalet Ba-
kanı Prof. Dr. Selçuk Öztek,
"böyle bir eylem yapıp alacak-
hsını zarara sokmak kaydıyla
marvarhğını eksüttiği tehdidi
fle karşılaşan bir borçlu, bor-
cunu yerine getirmek için
mahkûm olurum endişesiyle
telaşa kapüacak. Devrettiği
malîan şu veya bu şekilde pa-
raya çevirip alacakhsına öde-
mek yoluna gjdecektir" dedi.
Dünyanın
en küçükboyutlu
fotoğmfmakinesi
NEW YORK (AA) - Japon Toshiba fir-
ması, dünyanuı en küçük, en güçlü ve bu
özelhkleri gözönüne alındığında en ucuz
dijital fotoğraf makınesini piyasaya sürdü.
Las Vegas Tüketici Elektronik Show
Fuan'nda tanıtılan yenı fotoğraf makine-
si sadece 280 gram ağırhğında. 3.3 mega-
piksel gücünde olan fotoğraf makınesinin
fiyatı 599 dolar. Bu niteliklere sahip diğer
fotoğraf makineleri pıyasada. genellikle
900 dolann ûzerinde fiyatlarla sahhyor.
PDR-M65 olarak adlandınlan fotoğraf
makinesi hem Wmdows hem de Apple
Macintosh sistemleriyle çalışıyor ve USB
bağlantısıyla çektıği filmleri büyük bir
hızla bilgisayara yükleyebiliyor.
Makineyle birlikte gelen özel resim
programı, usta fotoğrafçılann yanı sıra
amatör fotoğrafçılann da kolaylıkla kul-
lanabileceği özellikleri beraberinde geti-
riyor. Toshiba'nın 5 flaş modu bulunan
yeni fotoğraf makinesi, JPEG formatın-
da 2048x1536 piksel çözünürlüğünde
film kaydedebiliyor. Makinenin 38
mm'lik objektifı bulunuyor.
Las Vegas'ta düzenlenen yeni yûzyıhn ilk elektronik fuannda ürünler çeşitli gösteriler eşliğinde sunuldu. (Fotoğraf: AP)
Yüzyıhn ürünleri elektronikfuannda
Fuarda son teknoloji ürünleri sergDeniyor.
CHICAGO (AA) - ABD'nin Las Ve-
gas kentinde devam eden "Dûnya
Elektronik Fuan"nda yeni yüzyıhn en
yeni ürünleri sergileniyor.
Yeni yüzyılda, cihazlarda yassı ve
düz ekranlar gündeme gelirken televiz-
yon cihazlan. bilgisayar, DVD ve mü-
zik cihazlanyla iç içe kaynaşarak tek bir
cihaz halüıi almaya başladı. Cebe sı-
ğan-kablosuz intemet cihazlannm ya-
nı sıra cep telefonu ile interneti bir ara-
ya getiren mini bilgisayarlar da yeni
yüzyıhn gereksinimi olarak yüksek tek-
noloji pazannda tanıtıldı. Fuarda sergi-
lenen ürünler içinde en fazla ilgi çeken
ürünlerden biri de hırsıza aman verme-
yen minik bir cihaz oldu. Cihaz, küçük
bir merkezi kumanda ile yüze yakın eş-
yayı hırsızdan koruyor. Bu arada ciha-
zı geliştiren MRSI firması yöneticile-
rinin, gelecekte, depremi haber verebi-
lecek bir cihazı piyasaya çıkarmayı um-
duklannı belirtmeleri de bir dığer
önemli gelişme oldu.
Dünyanın ilk onaylanmış şahsi koles-
terol ölçme aleti de Elektronik Fu-
an'nda tanıtılan ve ilgi çeken bir başka
ürün oldu. Kolesterolü 5 dakika gibi kı-
sa bir süre içinde ölçen alet, ABD'de gı-
da ve ilaç güvenliğinden sorumlu FDA
tarafından onaylanmış bulunuyor. Lifes
Triam firmasının ürünü, ABD'de 129
dolardan satışa çıkanldı.
Devter Vesterin peşinde
Elektronik Fuan'nda dünyanın dev
elektronik şirketleri, Vestel ile işbirliği
yapmak için yanşıyor. Fuann ikinci gü-
nü Vestel'e kayıt yapan ve TV konu-
sunda işbirliği teklif eden firmalar ara-
sında IBM ve Quantum da yer alırken
Vestel'in "Internet Terminairnı AB-
D'de pazarlamak için de birçok firma
başvuruda bulundu. Dünya Elektronik
Fuan'nın ikinci gününde Vestel, LCD
televizyon modeli ile fuarda bir yenilik
daha sunarak elektronik dünyasının il-
gisini ûzerinde topladı.
Vestel Ürün Müdürû Hakan Kutiu,
Vestel'in, yüksek teknolojinin çağdaş
ürünlerini sunan bir firma olarak artık
kendisini tüm dünyaya kabul ettirme
yoluna girdiğini belirterek "Bugün Av-
rupa, TV piyasasının yüzde 25'ini eün-
de tırtan VesteL dünya pazannda da gi-
derek daha fazla söz sahibi olacakür"
diye konuştu. . .,.
Türk Telekom'un GSM şebekesinin ismi için Türk bayrağındaki 'ay' sembol olarak seçildi
CEPTURK olmadı, AY-CELCde karar kılındı
ANKARA (ANKA) - Türk
Telekom, GSM şirketi için
Türk bayrağında yer alan ay-
yıldızh simgeden gelen "ay"
ile cep telefonu faaliyetini ni-
teleyen "ceü" sözcüklerinin il-
ginç bir karmasından oluşan
AY-CELL adını tescil ettirme
karan aldı.
Türk Telekom Yönetim Ku-
rulu, geçen cuma günü yaptığı
toplantıda, Türkiye'nin dör-
düncü cep telefonu şirketinin
adını, sermaye yapısını ve or-
taklannı belirledi. Telekom
Yönetim Kurulu, daha önce
şirket adı olarak öne çıkan
CEPTURK için Sanayi ve Ti-
caret Bakanlığı'nın, Türk adı-
nın ya da tamlamasının kulla-
nılabihnesi için Bakanlar Ku-
rulu'nun izninin gerektigini
belirtmesi üzerine AY-CELL
adı ûzerinde anlaşma sağladı.
Türk bayrağında yer alan ay-
yıldızlı simgeden gelen "ay"
ile Ingilizce "hücre" anlamına
gelen ve hücresel mobil telefo-
nu niteleyen "cefl" sözcükle-
rinin bir araya gelmesinden
oluşuyor. Ay sözcüğünün,
MHP'nin ve Islamm simgesi
Vergikonseyi çahşmaya başhyor
ANKARA (ANKA)- Vergi konusunda ka-
mu ve özel kesim işbirliği sağlamak amacıy-
la oluşturulan Vergi Konseyi çalışmalanna
başlıyor.
Maliye Bakanlığı. kamu kurum ve kuruluş-
lan, üniversıteler ileçeşitli meslek ve sektör-
leri temsil eden 21 uzmandan oluşan konse-
yin ilk toplantısını 24 Ocak'ta yapacağını
açıkladı. Konseyin, toplumun değîşik kesim-
lerince üretilen çözüm önerilerinin yetkili
makamlara ulaşması, kayıt dışı kesimle mü-
cadelede daha fazla etkinlik sağlanması, ya-
salann vergi mükelleflerince anlaşılabilir
hale getmhnesine çalışılacağı bildirildi.
olduğuna da dikkat çekilirken,
AY-CELL adının bu yönüyle
ideolojik bir yüklemeye konu
olduğu eleştirileri yöneltiliyor.
0565 arama koduyla hizmet
vermesi beklenen ve 20 milyar
dolar sermaye ile kurulması
öngörülen şirketin, Ulaştırma
Bakanlığı ile GSM 1800 lisans
devir sözleşmesinin imzalan-
masının ardından sermayesini
arttu^cağı belirtildi.
5 ortaklı olarak kurulacak
şirketin devir sözleşmesinin,
bu ay içinde ya da en geç şubat
ayının başında imzalanacağı
belirtiliyor.
İŞÇİINİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Büyük ve Küçük Oyunlar
Ankara'da ekonominin, özelleştirme ihalelerinin
göbeğinde, yetkin (!) bir yıldız gazetecimiz konuşu-
yor. "Uzun zamandan beri duyuyorduk. Biliyorduk,
ama söylenti ötesine geçmedıği için açıklayamı-
yorduk" diye, kendi gazeteciliği için mazeret belk-
tiyor.
Konu enerji ihalelerindeki yolsuzluklar. Askerlerin
üzerine gitmesi ile kapatılamayan, operasyona, bir
bakan, yüksek düzeyde bürokratların gözaltına alın-
masına yol açan kirii çamaşıriar. Satır arasında el-
bette sonradan vazgeçilen nükleer santral ihalesi
de geçiyor. Hani ihaleden vazgeçildikten sonra Me-
sut Yılmaz'ın ihaleye katılanlara bir tazminat öde-
mesinden söz ettiği, "Yapılmamış ihalenin ne taz-
minatı? Yoksa verUmiş rüşvetlerin karşılığı mı" diye
sorguladtğımızda, ne tekzip ne de bir açıklama gel-
meyen büyük oyunlann döndüğü konular, peşpeşe
skandallar olarak patlak veriyor.
izleyemiyoruz, hepsi birbırine kanştığı için boyut-
lannı algılayamıyor, ne olup bıttığını tam anlayama-
dığımız ya da çok fazlasına birden tanıklık etmek-
ten adam gibi tepki bile duyamıyoruz. Şaşkınlığımız-
dan yararlanılarak birileri bir şeyleri bizlere yine pek
güzel yutturuyor...
Örneğin televizyonlan ve gazeteJeri, batan banka
operasyonu sorumluluğundan uzak (bağımsız)(!) tut-
mak üzere Dinç Bilgin uzaklaşmıştı. Ciner ve Ka-
ramehmet gruplan gelmişti. Sürpriz bir açıklama ile
(eve dönüş) gerçekleşti. Bu gidiş gelişler banka ope-
rasyonu ûzerinde, batık kredilerde nasıl sonuçlar
doğuruyor?
Biz isterseniz oyun içinde oyunun döndüğü bu bü-
yük oyunlan anlayamadan izlerken hiç değilse ne
olup bittiğini anladığımız, ancak yok saydığımız ki-
mi küçük oyunlara bir kez daha göz atalım. Büyük
oyunlar döne döne bedeli ile bize vururken küçük
oyunlar dolambaçsız sıradan insanların yaşamlan-
nı yıkıyor...
İHafta sonu Deniz Nakliyat TAŞ mağdurlan olarak
bir grup gazeteye geldiler. Yaş ortalamaları 35-40.
Yıllardır bir iş ve ücret sahibi olarak kurulu düzenle-
ri, evleri, okuyan çocuklan var. Bildiğiniz üzere De-
niz NaMiyat özelleştirildi. Kapsam dışı personel baş-
ka kamu kuruluşlanna yerleştirildi. Kapsam içinde
kalanlardan 1150 civannda Türkiye'ye dağılmış ça-
lışan yeni özel işveren grubu tarafından bir bir işten
atıldılar. Tabii tazminatlan, iş kaybı tazminatlan ka-
mudan, Özelleştirme Idaresi aracıhğı ile ödendi. Ara-
dan aylargeçti, paralar tükendi. Hiçbiri hiçbiryerde
iş bulamadı. O yaşlarda, ancak o işte uzmanlaşmış
insanlara kim iş verir ki?
Biri "Bilsem evlenir, çoluk çocuğa kanşır mıy-
dım", diğeri "6u yaştan sonra ben hangi yerde,
hangi ücretle iş bulabilihm ki" diye dövünüyor. Alan-
lanna göre eğitimli, belirli kültür, yaşam düzeyinde
insanlar, aileleri ıle birlikte, kelimenin tam anlamı ile
açıkta, sokaktalar. Ne olacak, ne yapacaklar?
Yıllarca işsiz, ailesi içinde var olmaya çalışan in-
sanlann durumlanndan çok daha farklı, daha ürkü-
tücü bir durum bu. Ücrete göre ayarlanmış bir aile
yaşamının çöküşü; kiralan ödeyememe, eşyalan bir
bir satma, çocuklan okullanndan çıkarma zcrunda
kalınması anlamında sonuçlan var. Bu duruma dü-
şürülmüş insanlann çaresizliği, öfkesi anlatılır gibi
değil. Toplumsal sonuçlannı duşünmek bile istemi-
yorum.
Deniz Nakliyat TAŞ mağdurlan, kamuda yatay ge-
çişle kendılerine bir iş verilmesi için başvurmadık,
çalmadık kapı bırakmamışlar. Şimdi ortak direniş
için Türkiye'nin her yanında örgütleniyoriar.
Petrol Ofisi (POAŞ) işyerinden atılan 1200 işçi Pet-
rol-lş Sendikası'nda örgütlü olarak aynı şeyler baş-
lanna geldiğinde anımsarsanız hemen büyük tepki
verdiler. Direnişleri hükümeti rahatsız etti. Atılanlar-
dan emeklilik ha! kını kazanmamış olanlann en azın-
dan başka ışyerlerine yerleştırilmeleri için hükümet
sözü verildi. Hatta ilgiii bakan gaza gelerek bir de bu
konuda çıkacak bir yasa tasanşından söz etti.
Petrol-lş Başkanı Mustafa Öztaşkın'a gelişme-
yi sordum. Bal gibi atlatılmışlar. Özelleştirme yasa-
sına göre işten atılamayacak sakat statüsünde ça-
lıştınlanlar bile işten atılmış. Yine yasalara göre iş gü-
venceleri garantili sendika yöneticileri, ışyen temsil-
cileri, kim varsa atılmışlar. Tıpkı Deniz Nakliyat uy-
gulamasında yaşandığı üzere sözleşmeli, kapsam
dışı çalıştınlanlar, kamuda başka işyerlerine nakle-
dilmişler. iş yasası kapsamında, sendıkalı çalışanlar
işten çıkanlmışlar. Sanki özel cezalandırılmışlar.
Son günlerin bir sıcak uygulaması da özelleştir-
me sırasını bekleyen Vakıflar Bankası'nda. Işletme-
yi özelleştirmede daha cazip kılmak üzere, kayyıma
teslim edilmiş sendikanın yönetim kademeleri da-
hil, emeklilik yaşı gelmiş herkes işten atılıyor. Gerek-
çe elbette ekonomik, tasarruf. Akan sular duruyor.
fnsanın, emeğin değerinin sıfıriandığı, tek ölçünün
para olduğu bir düzende, bankalann gerçekten ne-
lerden zarar ettiği bile sorgulanmıyor. Vurgunlar yok
sayılıp bedel banka çalışanlanna ödetiliyor.
BankaJar zaten işçi çıkarmak üzere sıraya girmiş
bulunuyoriar. Yıllann bankacılan, bellı bir ücret dü-
zeyine gelmiş, uzmanlaşmış, aile yaşamını uyaria-
mış insanlar, binlerce, on binlercesi birden işsiz kal-
dığında ne olur? Banka soyan, en unlu büyük işa-
damlan, holdingler, suç ortaklan bürokratlar, siyaset-
çiler aldıklannı geri verecek değiller ya. Ancak ope-
rasyonlarçerçevesindeki sınırlı soruşturmalardışın-
da, siz bankalann içlerini boşaltanlardan verdikleri
zarariann karşılanmasını istemek gibi bir hesap sor-
maya tanık oldunuz mu?
sukransonerm yahoo.com
Ihracatta ülke
hedeflemesi başanlı
ANKARA (ANKA)-
2000 yılında izlenen kur
politikasımn da etkisiy-
le ihracatta genel olarak
kan kaybı yaşanırken,
ülke hedeflemesi uygu-
laması kapsamında "he-
def pazar" olarak seçi-
len ülkelerin önemli bir
bölümüne ihracat artışı
kaydedildı.
2000 yıh için belirle-
nen hedef ülkelerin ba-
şmda gelen ABD'ye yö-
nelik ihracat, yılın ilk on
ayında önceki yılın eş
dönemine göre yüzde
22.9 artarak 2 milvar
518.8 milyon dolara
ulaştı. Türkiye'nin top-
lam ihracatı içinde
ABD'nin 1999'un ilk
on ayında yüzde 9.4
olan payı, 2000 yılının
aynı dönemınde yüzde
11.4"e çıktı. Hedef pa-
zarlardan biri olarak se-
çilen Kuzey Amerika
bölgesindeki bir diğer
ülke olan Kanada'ya
yapılan ihracat da yüz-
de 18.8 artarak 145.9
milyon dolara yükseldi.
Ihracatta hedef pazar-
iardan binni de BDT ül-
kelerı oluşturuyordu.