Katalog

3EYLÛL2000PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ / YATIRIMCIREHBERİ 13 Cumhuriyet Altını (t»n nj 39.000 39.000 — ^ ^ _ . 39.000 39.500 ^ - 1 39.750 ^ ^ - ^ 28Ağ. 29Ağ. 30Ağ. 31 Ağ 01 Ey D0İ3r (serbest pıyasa satış) 65O850 651.300 •ÛM 651.800 654.250 ^ 855.000 M a r k (serbest piyasa satış) 300.750 299.700 298.700 297.600 28Ağ 29 Ağ 30Ağ 31 Ağ 01 Ey. 28Ağ. 29Ağ 30Ağ. 31 Ağ. 01 Ey 28Ağ. 29Ağ 30Ağ 31 Ağ 01 Ey Geceiikfaizier(%) Oflepo «O 78 > 55 »Interbar* 1 105 m Kt 64 Borsa 28Ağ 29Ağ 30 Ağ 31 Ağ 01 Ey BORSAPA CEÇEN HAFTA Işltm •«an En En Haftalık Ayiık Yıllık Yüfcsefc üaanc; % % % I I S21B 411718 12 151 604 378 ÎM0M1 66 006 15&U1 21064 70 240 Erqt.[M.^M f m*m 32 472 fmon D M Ü M M Tntttan 4144 348 MMilnnji 3/19 [FlnMMlK. 471 193 tDa* 1 319 668 ı vıhn» ı s» xn ^tttrtıHM 173 956 tıBaahKJ 2 291360 G M K Y O UO GMknpUı 207 682 f M.714 876 114 HMulftVMtt* 1491433 inbMI 7 531 | 143 819 iÇiıııı lı 76S41 VMr 9 167 [ıTKOM 4 S08 «<tt*| 230402 FaAnkatan 31 507 ftovD 767 087 ;St|OU ?91 749 f 681 S70 iıfBfta 284177 •tfi * 955 125 «v Tı«la 16 558 •MtsFİMM sGTO 1 320 000 12 500 734» 698 818 706 861 7 869 II 500 9 700 ı 700 29 000 lOtOOO 14 250 15 250 10000 I 775 6200 48 000 28 000 22 250 69 000 19750 7BOO 9200 3 650 15D0O 5200 14 000 1425 29OOC 38 000 2 2Î5 19.250 23 000 31.000 8.400 13.250 '40C 8 200 !3 750 uooo 540 18 000 147 500 30 5O0 3 450 4 700 17 90 23 87 65 96 170 84 nnt-ib 1011 ? 7 0 OOO 0 0 0 4 0 8 10 00 185 t M 33 3J İ77 14 79 55C •IM « 7 0 -»33 OflO / 0 ' 4 ?6 - * « 12 78 36 5] 19 40 49 97 2195 76 00 727 b 17 9 47 6 ?5 28 67 132 5 45 8 0 8 22 81 10 94 13 25 727 2 0 0 3S7 1J5 17 81 735 2 20 1321 15-71 5,45 000 18.18 6-00 233 OOO 89 47 3111 161 9167 34.29 2Z22 S88 2 70 11.59 -8-99 -«.70 3867 2241 000 6-06 2 33 10.45 795 13 39 10 94 -3 61 1 92 7.27 9 2 8 -&96 18,39 217 10 53 0 0 0 -6 82 120 18 30 36 07 1S 86 56 90 '0 73 656 180» 122 79 5 46 15 92 52 08 15 39 128 13 ^_25 187 31 37 29 40 56 11 29 1.25 41 97 3 74 OOO Z757 76 9156 39 02 201 11 161 11 4194 29 10 85 70 8 14 24 62 30 59 96-23 16 47 0 00 6 47 1388 15 63 20 90 937 19 32 175 M 22 73 37 21 34 38 13 56 23 6€ -45 58 28 17 '1 93 36 04 53 33 35 03 Para Fonu ile görüşmeler 12 Eylül'den sonra da devam edecek • Bütçe rakamlannın kesinleşmemesi ve IMF ile görüşmelerin 12 Eylül'den sonra da devam ettirilecek olması nedeniyle Üçûncü Ek Niyet Mektubu ekim ayında verilecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Hükümet Ulusla- rarası Para Fonu'nun (IMF) rotasında hareket etmeyi sürdürürken 3. Ek Niyet Mektubu'nun Fon'a ekim ayında verilebileceği belir- tildi. IMF ve Hazine yetkilile- ri, 2001 yılı bütçe rakam- lannın kesinleşmemesi ve IMF ile görüşmelerin, IMF heyetinin ziyaretlerinin bi- teceğı 12 Eylül'den sonra da devam etmesı nedenivle Ek Merrill Lynch'in Küresel Degerlendirme Raporu Türkiyeriskte32. sırada NEW YORK (AA) - ABD'nin önde gelen fınans kuruluşlanndan Merrill Lynch tarafindan hazırlanan bir raporda, Türkiye risk açısından 32. sırada yer aldı. "Y«ti Dünya Kûresd Değeriendirme Ststemi" adını taşıyan raporda Türkıye'mn nsk faktörü 25.7 olarak beürlendi. Değerlendirmeye göre, 6.3 puanı bulunan Rusya en riskli ülke. Toplam 35 ülkenin yer aldığı risk sıralamasında, riskli ülkeler arasında Endonezya, Brezirya, Türkiye, Filipinler ve Malezya sayıldı. 35 ülke arasında en az riskli oianlar ise Fransa, Ingiltere, Hollanda, Almanya ve ABD. Raporundaki genel değerlendirmede ise 29. sırada bulunan Türkiye, teknolojık açıdan da 28. durumda yer aldı. Niyet Mektubu hazırhkla- nnın eylül ayında da sürdü- rüleceğmi belirttiler. IMF'nin, üçüncü gözden geçirme incelemelerinin yoğun ve yüklü olduğunu belirten yetkıhler, 2001 yı- lı makro ekonomık progra- mını belirleyecek olan 2001 bütçesınin önemli olduğu- nu ve bütçe rakamlannın kesinleşmesınin mutlaka bekleneceğini kaydemler. 'Zamanyeterlideğn' IMF'nin, 12 Eylül'eka- dar sürecek olan görüşme- lerinde belırli genel prensip- leri ele alacagı, detaylı ça- lışmalara ınılebılmesı için zamanın yetersiz olduğu vurgulandı. IMF ile görüşmelenn, 19- 28 Eylül tarihleri arasında, Çek Cumhuriyeti'nin baş- kenti Prag'da da devam ede- ceğini belirten yetkililer, bütçe rakamlannuı kesin- leşmesinin ardından, uygu- lanacak programın aynntı- lannın da yer alacagı 3. Ek Niyet Mektubu'nun, ekim ayında Washington'a gön- derileceğini ifade ettiler. Ek Niyet Mektubu'nun IMF Yönetim Kurulu'nda onaylanmasınm ardından yaklaşık 300 milyon dolar- lık stand-by kredi dilımi serbest bırakılacak. IMF'ye protesto Bu arada, Işçi Partisi (İP) Genel Başkan Yar- dımcısı Hasan Yalçuı ve Ankara il örgütü üyeleri, dün Kızılay'da IMF ve An- kara'da IMF bürosu açıl- masını prostesto eden bil- diri dağıttı. IMF'nin 30 Ağustos'ta Ankara'da bü- ro açtığım ifade eden Yal- çm, böylece Osmanlı dö- nemindeki Duyunu Umu- miye'nin hortlatıldığını, arnk Türk milletinin kade- rine IMF'nin hükmettiği- ni söyledi. BORSADA GEÇEN HAFTA Menkol Kıymet En miktırı YSbek Hafim Aytt TIHM 79-03 952 1333 370 1892 -433 10 64 7 45 000 12 12 1343 6 0* 17.65 3 33 1013 uoo 337 BU 25 30 19» 769 1-89 127 58 30-00 24 68 294 0 00 9 57 0» 706 17 91 5.32 460 5 71 270 127 34 08 37 18 9 10 7 85 18 52 8.7$ 27 79 1194 22 55 26» -49 73 5041 23 M 9 43 3215 48 35 1(10 9*44 430 4 »2 18 03 000 479 71 52 94 16 67 210 H 000 1197 -2147 29*6 -J1J7 tlt 78 07 48.50 30 13 3 61 aÖLGESEL PAZAR 5911 52,809 479 568 14 1U »748 6 029 0 168.691 132.277 6471 263 1 4!9 2 27* 6 700 2300 12 500 7900 2400 8500 0 55 000 20 500 8600 22 500 S10O0 4550 2 700 17250 44OD 2700 8.900 0 60000 24 250 9900 24JS0 6 7300 2 425 16 500 9000 2500 8600 1 070 57 000 22 500 9500 23 750 63 000 4 700 2 67 3 19 29 41 IH 566 000 000 3 39 7 14 920 000 161 IJOS 7 » 66 13 2 11 55 97 135 71 1334 78 »39 ı?n 337 000 121 3t>! 1K Ul 11 11 10161 361 0 00 221 13 143 74 118.39 50 79 137 74 YENt ŞtRKETLER PAZAHI GÖZALTI PAZARI Apc*s D<? Tcaret Cufcurova Etektnk Doftusan E M O T Bef Y<Uu RaksEM «a*s Eleh. Ev Netten Smf S a r * Hızmellen 0 4829 197 924 7 894 3000 1275 3300 5700 3600 1400 485 000 17750 2000 000 U l l 1 96 000 -6 76 000 aoo aoo 145 5 45 -«.57 1186 0 00 6429 000 000 000 -010 938 47 13 23 81 25 J * 150 00 11 11 170 1161 0 00 4250 (200 4.258 5500 1375 0-00 34.92 17 02 000 OJ» 000 4167 30 95 000 000 3214 95-40 77 42 5 17 000 886 YORUM ÖZTİN AKGÜÇ Yatnm araçlannın haftalık getirisi (%) ^ Fazter,netvedönemsonuoiarakhesaptanınşltHepolazlen İMKB ventendır Dânz ve aldn, serbest piyasa (iyaMr. o Ir—tl Sd o î » O O ( 1 M ı.ı.lnlTUn n lOOniyonTlbrhafedaneoldu? Bıleşık Endeks Malı Hısseler İMKB 30 Sanayı Hısselen Htzmetler Hıs Yatınm Fonlan A Tıpı Fonlar B Tıpı Fonlar 1 Yıllık Mevduat 6 Aylık Mevduat 3 Aylık Mevduat 1 AyUk Mevduat ABDDolan AlmanMarkı Cutnhunyet Altını 100.10 100.90 99.90 99.60 99.20 100.40 100.10 100.60 100.20 100.50 101.00 100.60 101.10 100.40 101.90 Repo 100.63 Repo yaünmcısmı sevmdirdi Ekonomi Servisi - Repo geçen hafta yannmcısını se- vındınrken. para gınşinın olmadığı borsa da durgun seynni sürdürdü. 30 Ağus- tos Zafer Bayramı nedeniy- le tatıl olan pıyasada, fon- lama malıyetının ıkı gün- lük olması ve vergi ödetne- leri, faizlenn tırmanması- na neden oldu. Hafta başın- da yüzde 40'larda seyreden repo oranlan perşembe gü- nü yüzde 104'lere firladı. Ancak Türk Lirası sıkışık- lığının ortadan kalkması ile haftanın son gününde ge- celik faizler repo piyasasın- da ortalama yüzde 57.39'dan kapandı. Reponun haftalık getirisi geçen hafta yüzde 0.63'lereulaşn. Istanbul Menkul Kıymet- ler Borsası (İMKB) Bileşik Endeksı ise yüzde 0.1 ora- nında yükselerek 13 bin 70 puandan kapandı.Uzman- lar, hafta ıçmde açıklanan dış ticaret venlerinin ve repo faızlenndekı yükselışın pa- ra piyasalarmı olumsuz et- kilediğini ifade ederek, bu olumsuzluklara karşın bi- leşik endeksin 13000 puan üstünde tutunabilmesınin umut verici bir gelişme ol- duğunu ifade ettiler. Borsa- da işlem yapmak ıçin yerlı yatınmcmm borsaya para gınşinı, yabancı yatınmcı- YATIRI Yatınm Fonu Adı Dej A TtPl FONLAR Iş Bank Hısse Fon rj Bank. iştırak Fon fcj Bank. Dejışken Fon rş Bank. İMKB-30 Endeks F totertankArıpıOejısken MerbanMTıpıKanııa M o Y a t A K m a F taterYatHısseFon HsatATipiDeteteııF IktısatYaU Tıpı Hısse F Garantı A Tıpı Karma Fon GarantıATipıDegıskenF Esbank A Tıpı De£ış>efl YKY A Iıpt Hısse Fon YXY A Tıpı Karma Fon YKYATı«ıTekstılSek.F YKYATıpıliaJıKunıml F YKY A Ttpı Metal Sek. F YKYATıpıGıda-içecekSF m A Iıpı Dejrşten Fon YKB A Tıpı Karma Fon Halk Stgorta Özel Fon Vahıf Hısse Fon VakıfAGıdaSeUorFoMi VakıfAMalıSeUorFm Vakıl A Metal Sektör Fonu DışbankATıpıKannaFon DışbankAlıpıûejışkenFo YaşarbankATıpıDejısken Fınans A Tıpı Defışken Fon CU Sıgorta A Tıp. Degrşken ZıraalATıpıDeJışkeflFon ZiraatYat A Defıskaı Fon Hsrik A Tıpı Karna Fon PamttankATipıDe&kaı Sûner Karma fon EteFonATipıDegıskeiF EgeFtmAKarma EceFonAHsst KadaınaArıpıDeiıskenF Kalkmma Menkul A De£ Fon Kalkmma Mentuıl A Karma DeınırtıankADeğışkenFon DemırYat A Tıpı Oefışken DemırYat A Karma F DennrY AT U-100Endeks OemırV A Tipı Hısse Fon Türkbank ATıpı Oe|ışken EMunkATipıDegışken Akbank A Tıpı Hısse Fon Afdtank A Tıpı Degışlıen Fon Aktonk A Sabancı H Iştıtak Ak Tat A Hısse Senedı Fonu Tekstıl A Tıpı Hısse Fon Ata A Tıpı Karma Fon Ata A Tıpı Hısse Senedı F AtaAUkrsallMKB-MEmlF KoçbankATıpıDeeışkenF Koçbank İMKB-30 EndeJıs Fon ftoçfeank Hısse Fon Koc Menkul A Iştvrak M FONLARI Ayitk Yılıçı îıştHi Detrşm -506 -1513 •119 039 -3X 361 -6İ3 -2158 -246 087 -038 1427 -236 1136 -280 467 -841 -149 -816 -1687 113 1192 334 552 -2.07 -847 •6.13 2.90 283 1056 -191 780 -132 1055 110 2901 031 2680 -330 772 197 2522 271 941 -389 -1141 -214 195 2.75 -1148 156 577 276 947 -190 985 -486 097 843 -1695 -196 1644 -4.00 864 -0.82 185 -091 018 -4.33 -2194 -521 -489 139 998 •270 347 -5.63 -5.22 150 663 -041 1165 -089 -191 -418 759 4 72 860 -383 2401 -718 -2355 477 2007 -481 2370 004 -217 •2.97 6 79 -054 -495 -022 3 62 -054 798 -123 12.43 -080 825 433 994 582 1807 -2.41 911 -693 2233 •408 -1101 1 33 0 37 Yabfim Fon» Adı tat Koç Menkul A Deiısken Fon Koç Allıanz Sıg Özei Fon KoçsankAMstal KoçAHo*njwYıtjmıı GUnlATipıDeeıstenFon OobHATipıKafiıaFm KfrfeATipıOetıslmFon MrteATıpıKamuFon TEBATDe{ışk»ron TEBATİDibnııaFon TEBYatDetçkenA TEBAGSOOeifaHF TEB Yat A Tipı htese Fonu Kentbank ATıpı Karma Fon tertYatımıADetıştenF AltematrtADejısken HakATıpıOei^nFaH ŞekerArmDefısten OyakArıpıDelışİBi OyakHntariADeeı^enFon EczacıteyATıpıOeiıjken EksnrcsATipıDejtşkenF SYBATşıOetıstenFon SYBAnoıKanHraı Ged*Ar»ıKjrmaFon GeıhkAr». Hısse Senedı EbıcierADeiışken KaprtalArıpıDelışkeıiF ToprakArV 0«rşken ToprakArıpıKamuFon TeöenFon-1 NurolADeJtslenFon AlfaAfıpıOejıskenFonıı AlfaArıpıHısseFon EvgmFoo-I Yatınnı F A DetışkenFonu Tacırlet A Tıpı Karma Fon TacırtetADejrskenF StratejiADefıştenF BayBdrA^DeJıskenf BaymdrATıp.ltatF BayındH A Hpı Kvna F IşYatDelrşkenFon OsmankAKarmaFon EGSATıpıKarmaFon EGSYatATÎpıKannaFon EGSSıprtaAOejrslıenFoı EfiSYatM-DArıpı EGSYatkU)AFına<ısG( AmAmKaınaF TABYatADe{ısteiAF HS8CAT»ıDetıskenFon HSBCAr^HoseFon EczaabasıAaOyakSOal OenotookADeJıstenF DaHztankAKannaF DenffbankATçıHrsseFon RrvaATıpıDetısken Rwa A Tipı Karma Fon BenderATıpıDettjkenFon Sdebant A rıpt Defışken F MEKSAATıpıDegıskenFon UBUhısalYatADeeısken NE m 041 299 -422 -452 0.26 -178 -0İ1 076 -119 •281 -040 -180 -664 -204 •206 -596 -343 -352 074 -4 74 -030 -407 -088 127 -342 -307 -495 076 -090 -057 -058 227 -127 -0.75 -4 03 -356 -2 59 -081 -552 -203 079 -057 -284 -094 •264 -444 -454 -457 -514 -308 -307 -019 -3.53 -729 -2.74 -070 -343 -307 0.24 •377 213 -661 -2.23 GETİRDİ? Yılıçı ÇRX 041 1487 •909 -4 75 2525 -908 47 67 1079 758 1042 1227 -068 -1405 1981 -960 -485 764 •152 1751 922 2565 666 5060 375 201 1991 -800 -2 53 1035 649 991 28.85 -318 -12J7 -0.09 -427 1022 325 -291 1501 5.86 2147 1080 949 728 1196 1023 2.82 1474 525 3001 9 73 11.82 18.11 093 2107 1776 1698 1559 077 313 -663 443 Yat™ Aykk FonuAri Degşı AcarMıpıOgışkenFon ParttankATipı Karma Fon WGBankArıpıDetqinF AnaıMubaııkATipıHısseF B T İ P İ F O N L A H is Bank. LıM Fon Iş Bank. Dejısken Fon rj Bank. YabajaHK. Fonu rşBanUanvil»eBonoFm IntobmkBDelı^nFn trtertaokBLıWFon •KsatBTahvıl-Bom Ittısat B DeSışken F Garantı B Tahyıt-Bono Garantı BlıptUutfoı GarantıBTıptDefısİBiF Garantı 8 TiptYabanctFnı Garantı M.K. Oetıştaı Fon Esbank B Tıpı Dejışten Esbank B Tıpı ükıt Fon YKB B Tipı L M Faı YKBBTİpıDeiıskenFaı YffiBTalmlBonoFonu flfflBYab.MKıyra Fon YKY B Tıpt ükıt Faı YKY B Tatntl-Bom Fonn YKYBrıpıOetıştan VjWT»MwBonoFonu Vakrf DetışkM Fon Vafaf Yabancı MentalFomı Yakıf ükıt Fon VakıiB Tıpı Kama Fon OıstjankBTıpıûeJıskeiiF YaşarbankBTipıDeiısktıı Yaşartank ükıt Fon FnaosBTıpıTalıvıl-Bono Fmans B FifH Oejıskra fon FnansB Tipı Lıht Fonu ZnatB Tıpı Detıskaı Fon Znat B Tıpı ükıt Fon ZıraatBTıpıIanvTİBono ZrraatYat.BDf#sltenF Halk B Tıpı TaİMİBono Halk BTıpıDe|i}kBi Fon Pm*BrqıılJBtrM PjmkBTıoıDetıskeiFon EaUdtaak Takvil-SoM Fonu EıriakbaakDet^nF» Emİ3k»»ık ükıt Fon SâMfOetı^eııFon SûtıerütotFon Sûner TahvılBono Fonu EjeB Tıpı Defışken Fon EpB ükıt Fon KaDunııaBTıpıDetiîkenF DenwD8«kB0e|i5ken 0emiYatBDetıslw DemfbankBTaİMİBonoF TansFon-lübt TanşFon-2Deiısken TûrkbankBTıpıDeiısken ım Dej •5.01 -413 -2J3 -573 194 181 110 148 0.74 173 -004 Ul 076 169 lil 106 138 104 192 191 4 79 3 73 163 198 179 2.06 036 182 025 186 145 204 114 1.78 135 178 192 •034 190 099 122 •129 029 196 092 202 246 192 199 186 238 205 194 094 059 089 266 193 175 196 Yıbçı îtşım 476 -572 -027 -791 2068 2425 1067 2069 2221 2033 1720 24 57 1815 2109 2129 106 19 79 708 2232 2143 14 70 2012 1194 22 35 460 953 1659 2304 1135 2303 17 70 22 73 1897 2108 2353 24 41 2054 1647 22 78 2218 2585 208 3 91 2293 622 2907 2761 2190 2499 2268 3655 1942 290 1935 1817 2297 266 2394 2282 1398 Yatınnı Aylık faMttı DejışiiB EttokBDetısken EtıbankB ükıt Fon TSKBBTıp.TaM-Bo»F TSKBBHpıOefı^nFaı MbaakBDânF. AltaiBTahvıkBono MsffBTpLttFa TetstılBDetrjksıFtn AtıBTaMBomF IsvıçreSıgTalınh&ın Ata B Tıpı ükıt Fon Ata8YalmaM.K.YalFonu hçtankBOe&fcnF KoçbantTahfllBonoFon KoçBDetıstenYatıriBFon KoçBUMFoi Gkibal B Tıpı DetıstBi F tertoBDetışkoıFon KürfotaıkBTatıvılBoııoF TFJBDefıştoroı TEB YatınnıB Tıpı ükıt F TEB Yat BTahvilBm Kenttank BDeJışken Fon Kaıt Yatınm BDeDskenF Alternatıf B Oe&staı Alternat]IYa6JlK.Fonu ŞefcerB Tıpı Dejısken Fon OyakbankBDegışkenFon EtracıtesıBDelıskoıFon EkspresBDeJışiienF. SYBOe|ış»»Fonıı SYB B Tıpı Karma Fon GedıkBTİpDeiısfcenFon EkncfcrBDetstenFon KaçıtalBTıpıDetıskeiF KYatmnBDeiıstnı ToprakBDeJnken AlfaB Tıpı Beiısken Fonu YatmnFBOepskenFon Y H n ı F . B T a M B M F BatndK 8 Tşı D t j ı ^ M F l§ Yal B Tipı DeJışJıenF Osmanlı Tahnl-Bono Fonu Osmanlı B Tıpı LıM Fon OsmanlıBrıpıDetıskenF EGSB Tıpı Deeışken Fon EGS Yat B Oeğışten Fon ABNAmiDDeiışkenFon TAffiYatBDei^aF HS8C Bank BOeJtsken Fon HSBCBaııkBTaİNilBnnFo YurtiankBOeiıskenFaı DenızbarABDetıskenFon DensbBTalml-BonoFon OenabaokBT üht Fon SıtciıankBTıpıDeJışkHiF Ulusal Bank B Tıpı Oefcşke MNG Bank B Tıpı DeiıstoıF AnadohbankBT«ıDe{ış.F ULEŞİKFJOFJE «TWFJDOG ITİHEMEC 0* 3.74 196 012 094 126 -007 156 207 065 110 200 083 107 086 093 214 187 219 249 1.16 189 055 150 178 163 313 146 175 106 -037 200 235 114 145 148 075 2.39 156 195 127 179 246 102 -105 222 -033 089 057 069 200 161 160 191 083 211 140 240 069 108 1.33 -2.35 1.57 Yılıçı ; m 3802 2801 807 1612 2333 1801 2219 2028 1648 2288 2318 0.83 1783 3052 2120 317 2100 4156 2.49 1913 18.22 1983 2719 13 71 1917 2610 2451 2134 2131 1224 3626 366 2769 3025 1563 3149 2622 1864 2365 2307 2360 2905 1890 2115 2116 1636 3504 2187 16.01 22.76 2019 2082 24 74 2831 2724 4588 2773 1904 174 15.74 5J1 2!J! nın ise ağustos ayı enflasyon rakamlannı bekledığını be- lirten uzmanlar, borsadakı bu durgun ve zayıfhalm ey- lül ayı sonrası atlatılacağı ve yenıden endeksin yükse- lişe geçebıleceğı tahminın- de bulundular. Cumhuriyet kazandırth Cumhuriyet altını da 1.9'luk bır artışla en yüksek getiriyi sağlayan yatmm ara- cı oldu. Dövız pıyasalann- da ise ABD Dolan. haftayı yüzde 1. l'lıkgetın ile655 bin liradan, Alman Markı da haftayı 300 bin 750 liradan kapadı. KÜLTÜR • SANAT Yap-lşlet-Devret Modeli Sakıncalıdır Yap-işlet-devret modeli, kulağa cazıp gelir. Yer- li ya da yabancı firmalar otoyol yapacaklar, enerji üreten tesisler turistik işletmeler kura- caklar, bunlan bır süre işletecekler, belirlenen süre sonunda da bedelsiz olarak kamuya dev- redeceklerdir. Böylece biryandan ülke için ge- rekli mal ve hizmetler üretilirken öte yandan da ülke altyapı yatınmlarını tamamlamış ya da ye- ni sınai, turistik vb. tesisleri kazanmış olacak- tır. Yerli ya da yabancı birfirma yap-işlet-devret modeli ile niçin yatınm yapar, tesis kurar? Mo- dele birde bu açıdan bakmak, yatırımcı açısın- dan modeli irdelemek gerekir. Yatınmcı firma, getirdiği sermayenin faizini elde edecek, yatı- nmınriskderecesine göre olağanın üstü kâr sağ- layacak ve koyduğu sermayeyi de geri kaza- nacak, teknik bir deyişle sermayeyi itfa (amor- ti) edecektir. Bunlann sağlanabilmesi için üre- teceği mal ve hizmetlere ilişkin fıyat ve alış ga- rantisi isteyecek, imtiyaz sözleşmesine koşul- lar koyacaktır; yeterli, güvenilirve kâr marjı yük- sek bir satış hacmi olmadan, ne getirilen ser- mayeye istenen düzeyde kâr sağlanabilir ne de yatırılan sennaye geri kazanılabilinir. Yap-işlet-devret modeli, bildiğim kadan ile (build-operate-transfer- BOT) XIX'uncu yüzyıl- da sömürgelerde uygulanan bir finansman yön- temidir. Işletme finansmanı yazınında bu yön- temin ülke açısından borçla yatırım fonlanma- sı seçeneğine göre daha pahalı bir yöntem ol- duğu belirtilir. Gerçekten de öyledır. Bir yatın- mı borçla, krediyle fonlarsanız, kredinın faiz ve anaparasını ödersiniz, sonuçta altyapı, tesis si- ze kalır. Yap-işlet-devret (YİD veya BOT) yön- teminde ise hem faizi, hem getirilen sermaye- yi geri öder hem de yatınmcı firmaya çoğu kez olağanın üstünde bir kâr sağlarsınız. Bunu da uretilen mal ve hizmetlere yüksek bedel öde- yerek gerçekleştirirsiniz. Bu nedenle yatınmcı şırketle yapılan sözleşmeler büyük önem taşır; imtiyaz sözleşmelen, yapılan yatınmın ülkeye ma- liyetinı belirleyen koşullar, hükümler ıçerir. Kamuoyu, imtiyaz sözleşmelerinin yargı or- ganlannca incelenmesi ve tahkim tartışmasının anlamını, amacını olaylan yaşayarak daha iyi kav- rayacaktır. Yapma-ışlet-devret yahut yap-ışlet yöntemiyle gerçekleştırilen yatınmlarla uretilen mal ve hizmetlenn fiyatlannın, alternatif finans- man teknikleri ile gerçekleştırilen yatırımlara göre daha yüksek olması doğaldır. Yap-işlet-dev- ret modelinin bır maliyeti vardır ve bu maliyeti de ekonomi ödeyecektir. Ülkemizde ne yazık ki kamuoyumuz, renkli ba- sının manşetlerinde de görüldüğü gibi, daha çok havai konularia ilgilendiğinden ülke yararına .bazı gerçekleri anlatmakzorolmaktadır. Konu- lann iyi bılinmemesı ya da Türkiye'yi egemen- liği altına almış bulunan gizli gücün (rüşvetin) etkısıyle, zararian uzun sürede daha da belir- ginleşecek bazı uygulamalar alalanarak kamu- oyuna sunulmakta, açıkçası yutturulmaktadır. Işte bunlardan biri de yap-işlet-devret modeli ile fıyat ya da alım garantileri tanıyarak yatınm- lann fonlanmasıdır. Bir ülkede uzun süreli planlama yapılmıyor, ya- tınm öncelikleri, yatırımlann sektörel dağılımı belirienmiyor, yaşamsal projelerin zamanında ger- çekleştirilmesine özen gösterilmiyorsa, çözüm- ler palyatif, maliyeti yüksek seçeneklerde aran- makta, doğal olarak başarı sağlanamamakta- dır. Enerji sektörü kamunun yönetiminde, dene- timinde bulunmalı, enerji yatınmlan, sömürge- lerde uygulanmış finansman teknikleri ile fon- lanmamalıdır. Ekonomi, geniş kitleler, yap-işlet- devret modelinin maliyetini öder. Bu gerçeği göz önünde tutmak gerekir. >• v- O.212 293 89 78 (3 HAT) •n A U I N RESNAIS < monad tEtUN FtLM FESHVUİ ODMÜ Bcyoâlu PERA KadıkOy MOOA A n K m KIZIURMAK Izmlr KONAK 251 32 40) 12 0O-14 15-16 30 18 45 21 00 337 0128) 11 15-13 30-16 00-18 30-21 15 425 53 93) 12 15-14 30-16 45 19 00-21 15 483 21 91) 12 15-14 30 16 45-19 00-21 15 llanlarınız için. 0212.293 89 78 Kadıköy ATLANTIS Beyoğlu ALKAZAR (336 06 22)11.00-13.30-16.00-18.30-21.15 (293 24 66)11.45-13.30-15.30-17.15-19.15-21.00