Katalog

13 EYLÛL 2000 ÇABŞAMBA CUMHURİYET SAYFA İJLç H A l J j b j X v L l l i l i [email protected] 11 Tutnfe suikast girtşimi önlendi' • KtEV(AA)-Ukrayna Devlet Güvenlik Orgütü, Ukrayna'nın Yalta kentinde geçen ay dûzenlenen Bağımsız Devletler Topluluğu <BDT) zirvesi sırasında, Rusya Devlet Başkan: Vladimir Putin'e yönelik feir suikast girişiminin önlendiğini açıkladı. Ukrayna Devlet Güvenlik Örgütü Başkanı Leonid Derkaç, Putin'e yönelik bir suikast hazırlandığı konusunda bilgi edinen güvenlik güçlerinın Kınm'da çok sayıda kişiyi yakaladığını ve sınır dışı etiğini kaydetti. AB yaptmmlapı KaJdiPdı • PARtS (AA) - AB ölkeleri, Avusturya'ya uyguladıklan yaptınmlan kaldırmayı kararlaştırdılar. AB dönem başkanı Fransa Cumhurbaşkanlığr nca Paris'te yapılan açıklamada, "14 AB üyesinin yaptınm karannı kaldırdığı" belirtildi. Açıklamada, yaptınmlara son vermekle birlikte, Avusturya'daki aşın sağcı özgürlükçüler Partisi'ne (FPO) "dikkat edilmesi gerektiği" özellikle vurgulandı. Hatemi: Yalncca hıanç yetmez • TAHRAN(AA)-lran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi, tran'ın, Batı'ya ayak uydurmak için güçlü dini inançtan daha fazlasma ihtiyacı olduğunu söyledi. Hamadan kentinde bir seminerde konuşan Hatemi "Ne kadar inançlı bir ülke olduğumuz önemli değil. Pasif ve geri bir ulus olursak, hak ettiğimiz itiban kazanamayız. Saygınlık kazanmak içın daha .büyük bılımsel ve endüstnyel kaynaklara sahip olmalıyız. Çok güçlü olmalıyız" dedi. Endonezyave Çiısattandı • PEKtN(AA)-Çin'b Kinghay eyaletinde dün yerelsaatle 08.27'de 6.6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem eyaletin doğusunda ve Gansu eyaletınin bazı bölgelerinde ve Sining kentinde hissedildi. Endonezya'da ise dün sabah 4.9 büyüklüğünde deprem oldu. Kadm döventere Hgmçceza • BOGOTA(AA)- Kolombiya'nın güney bölgesindeki Puerto Asis kentinde aşın sağcı milis güçler, eşlerini döven kocalan sokaklarda çıplak dolaşhnyor. Semana dergisinde yer alan haberde, Kolombiya Özsavunma Birliğı örgütü militanlannın, sokaklarda çıplak dolaşnrdıklan bu kişilenn ellenne, eşlenne yaptıklan kötü muameleyi kınayan bir de pankart verdıkleri belirtildi. Filistin Büyükelçisi Yasin, Cumhuriyet'e verdiği demeçte, şiddete bir şans daha verilmemesini istedi 6 Arbk öklürülmek istemiyoraz' Yasin: Fifistinlfler doğuştan kapbndır. Köşeye sdaştırriır- savahşi kaplan hatme geiirler. AYHANŞtMŞEK ANKARA - Filistin'in Ankara Büyükelçisi FuatYasin, Filistin devletinin egemenlik ilanı- nı erteleyerek Ortadoğu banşı için gerçek bir adım attıklannı söyledi. 15 Kasım'ın egemen- lik ilanı için son bir tarih olmadığmı vurgula- yan Yasin, "Sorun yaratan taraf ohnak istemi- yoruz. Daha fazla ölmek ve öldürübnek Lstemi- \ oruz. Şiddete bir şans daha verilmemeli" diye konuştu. Yasin, Ortadoğu banş sürecındeki ge- hşmeleri Cumhuriyet'e değerlendirdi. Yasin'in sorulanmıza yanıtlan şöyle: - Filistin Merkez Konseyi devlet ilanını neden ertekdi? Belirlenen 15 Kasnn tarihi, son bir ta- rih mi? YAStN - Daha önce 4 Mayıs 1999'da devlet ilanı karan almışuk. tsrail'deki seçimler nede- niyle bunu erteledik. 13 Eylûl herkesin üzerin- de anlaştığı birtarihti. Filistin Devleti'ni aslın- da 15 Kasım 1988'de Cezayir'de ilan etmiştik. • Filistin'in Ankara Büyükelçisi Fuat Yasin, devlet ilanını ertelemelerini ve Türkiye'nin Ortadoğu banş sürecinde üstlendiği yeni rolü değerlendirdi. Ama topraklanmız ışgal alünda olduğu için, ege- menliğimizi ilan edemiyorduk. Şimdi söz ko- nusu olan Filistin Devleti'nin "egemenlik fla- nıdır''. EgemenJık ilan edebilmek için önce topraklarınıza sahip olmanız gerekiyor. 'Önemli olan banş sürecinin başansı' Halbukı bütün Filistin topraklan Israil işga- li altında. Bu durumda egemenlik ilanının an- lamı yoktur. Merkez Konseyi gerçekçi bir ka- rar aldı. Filistin Devleti'nin kuruluşunun yıl- dönümü olan 15 Kasım'a kadar, Israil ile an- laşabilirsek bu tarihte egemenlik ilanını gerçek- leştirmek istiyoruz. 15 Kasun'a kadar sorun çö- zümlenemezse, egemenlik ilanını 1 Ocak ya da başka bir tarihe ertelemeyi düşünebiliriz. Önem- li olan barışın başanlı olması. Biz sorun yarat- mak, daha fazla ölmek ve öldürülmek istemi- yoruz. ABD Başkanı Bill Cünton'ın dediği gi- bi, şiddete bir şans daha verilmemeli. - Anlaşmazhklar neden kaynaklamyor? - Israil banşın sadece Filistin'ın çıkanna ol- duğunu düşünüyor. Bölgede banş, güvenlik ve istikrar, tüm bölgenin çıkannadır. Israil, bu tu- tumunda ısrar ederse, banş için yakalanan altın firsat da kaçınlmış olur. Bu bölgenin yeniden ka- na bulanması anlamına gelecektir. Bunu kımse istemez, ama mecbur da kahnabilir Bizdebirata- sözü var, "Kediyi köşeye süaşanrsanız, kaplan ohır" diye. Filistinliler doğuştan kaplandır. Kö- şeye sıkıştmlırsa vahşi kaplan halıne geürler. Bunu istemiyoruz. Daha fazla öldürülmek veya KIBRISTA 4. TUK Annan: Daha ileri gitme zamanı geldi NEW YORK (AA) - Kıbns için Bir- leşmış Milletler (BM) gözetiminde ya- pılan dördüncü tur dolaylı görüşmele- ri dün New York'ta başladı. BM Genel Sekreteri Kofi Annan, görüşmelerin ilk gününde Kuzey Kıbns Türk Cumhuri- yetı Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ve Kıbns Rum lideri Glafkos Kkrides ile ayn ayn göriiştü. Annan, görüşmelerden sonra yaptığı açıklamada 'araah' görüşmelerin 1999 Aralık ayından bu yana sürmekte oldu- ğunu hatırlattı ve 'Şimdi daha ileri git- me zamanı geldiğine inanıyorum' me- sajmı verdı. Annan'm Kıbns özel tem- silcisi Alvaro de Soto. 4. tur görüşme- lerin ilk günü sonunda bir basuı toplan- hsı düzenleyerek açıklamalarda bulun- du. Buna göre, Annan dünkü görüşme- ler sırasında Klerides ve Denktaş'a, da- ha önce hazırladığı yazılı bir açıklama- yı okudu. Metni basına da dağiülan açüdamasında An- nan şu hususlara yer verdi: - Müzakerelerde herkes sadece kendi tarafmı tem- sil etmektedır. Bu ifade, Kıbns Rum yönetiminin, Kıbns Türk halkının hükü- meti olmadığının BM Ge- nel Sekreteri tarafından onaylanması şeklinde yo- rumlanıyor. Denktaş uzun süredir bu görüşü savunuyordu. - Taraflar siyasi bakımdan bırbirine eşittir. Bu nokta da Denktaş'ın şimdı- ye kadar ısrarla üzerinde durduğubir hu- susun kabulü anlamına geliyor. - Soruna anlamlı çözüm bulunmalı- dır. - Bulunacak çözüm, birleşik bir ada- da banş, güvenlik ve refah içmde daha iyi bir gelecek kurulmasına yönelik ol- malıdır. Annan mesajmda, "Müzakereleri iyi niyetle ve önkoşulsuz olarak daha ileri götûrmek amacıyla getirUecek nihai çö- zûm çerçevesinde taraflaruı eşit statü- leriaçıkçatanmmahdır. Kapsamhçözüm müzakere neticelerini de açık ve pratik hûkümkr haline dönüştürmelidir'' de- dı. De Soto, basın toplantısında çeşıtli so- rulan cevaplandınrken "Annan'mbun- dan sonra müzakerelerdedaha aktifrol oynayacağını" belirtti. Özel temsilci, "Annan'ın bu turda da taraflar arasın- da yüz yüze görüşme yaptlmasmı öner- mediğini,sadece aniamta görüşmeönerisi getirdiğini" ifade etti. Kofi Annan Japonya ve Vietnam sele teslim Japonya ve Vietnam'da seJ suİan can ahyor. Japonya'da etküi olan Saomai tayfununun getirdiği şiddetli yağışlann yol açtıği sel ve toprak kaymalannda ilk beİiriemelere göre 5 kişi öldü. Ülkenin orta kesimlerinde binlerce ev sular altında kahrken, 100 bin kişinin tahh'yesine de başlandL Vıetnam'da, sel sulannm Mekong dettasında yüksefanesi sonucu 5 kişi öldü, 30 bin kişi evierini terk etmek zonında kakh. An Giang, Dong Thap ve Long An bölgeJerinde, sel sulannm seviyesinin, Mekong deltasında 180 kişinin yaşamını >itirdiği, 1996 yıhndaki seviyeye birkaç gün içinde ulaşmasuun beklendiğibeartildL (Fotoğraf: REUTERS) öldürmek istemiyoruz. Tüm içtenliğimizle ma- saya oturuyoruz, banş içinde yaşamak istiyo- ruz. Israil, pastanın tümünü mideye ındirmek istiyor. Fedakârlıktan söz ediyorlar. Ancak bu- nunla kastettikleri "Benim elimde ne varsa be- nim, senin neyin varsa bunu paylaşalım.'' Top- raklanmızın yüzde 87'si zaten Israil'in elinde. Müzakere "almak ve vermek" demektir. Hıç- bir müzakerede bır taraf hep alan ya da veren olamaz. Kudüs 1967'de işgal edilmışti. BM Güvenlik Konseyi'nin kararlanna göre. tsrail 1967'de işgal ettiği topraklardan çıkmak zorun- dadır. Israil Doğu Kudüs'ten çıkmak zorunda. Bu hukuki bir zorunluluk. Bızim önenmız, ikı halk ve iki ülke için tek şehir. Kudüs, tsrail ve Filistin için tek başkent olabilir. - Türkiye'nin katkısmı nasü değerlendiriyor- sunuz? -En önemh sorunlardan biri de Israil'ın para- noyası. Israillüer her olaya ve herkese şüphe ile yaklaşıyorlar. Bunu anlıyoruz, yüzyıllarca şüp- he içinde yaşadılar, ancak banş sürecinde bunu sürdürmeleri çözümsüzlük getiriyor. Üstlendiği yeni rol ile Türkiye, Israil'e ba- nşm onlann da çıkanna olan bir gerekli- ük olduğunu anlatabılir ve paranoyanın aşılmasını sağlayabiür. Türkiye, Israil ile iyi ilışkilennin yardımı ile Filistın'in ger- çektenbanş istedığinı daha ıyı anlatabilir. Filistinliler, egemenlıklennın ardından kendi topraklannı Israil'in güvenliğine za- rar vermeyecek şekilde konayabılecekler- dir. Bu söz yeteTİi değılse, smırda ulusla- rarası gözlemcı de kabul edivoruz. - Türkiye'nin üstlendiği rol Filistin adj- na güvence vermek şeklinde mi? -Öyle de denılebüir. Türkıye, bunlan Is- rail'e önerdiğine göre bunlann arkasında demektir. Türkiye bölgede çok büyük bir güç ve geç de olsa buna paralcl bir rol oy- namaya başladı. Türkiye'nin çabası, Camp Davıd'dekı başansızlığın ardından süreci yeniden canlandırmak açısından çok önem- li oldu. Taraflar da Türkiye'nın rolünü ka- bul ediyor. Bu, banş sürecini u kolaylasü- navedestekleyici''birroldür. Türkiye'nin rolüne güveniyoruz. - Yalanda bir zirve olacak mı? Anlaş- ma için umuthı musunuz? - Bundan sonra bir zirve olacaksa ta- raflann nihai anlaşmaya imza koyacak- lan zirve olacaktır. Alt komitelenm gö- rüşmeleri sürdürüyor. Umut herkesin ih- tiyacı. Ancak bır Filistinli için bu yaşam demek. Filistinli umudunu kaybetmişse yaşamını kaybetmiş demektir. Türkiye pazannı kaybetmek istemeyen şirketler, Ankara lehinde lobi faaliyetlerine başladılar Ertneni tasarısı ABD'li sflah şiı*ketleı-iııi ürküttü WASfflNGTON (AA) - ABD'deki güçlü silah şirketleri, Er- meni soykınmıyla ilgıli tasannın Temsılciler Meclisi'nden geçiril- memesi için Türkiye lehinde yo- ğun lobi faaliyetlerine başladılar. 150'yı aşkın Türk ve Amen- kan şirketinin üyesi olduğu Türk- Amerikan Konseyi'nin (ATC) Başkanı Lmcota McCurdy, Tem- silciler Meclisi Başkanı Dennis Hastert'a bir mektup yazarak, ta- sannın kabulü halinde Türk- Amenkan ilişkilerinin derin ya- ra alacağını vurguladı. Türkiye'nin, ABD'nin güve- nilir müttefiği olduğunu kanıt- ladığuu anlatan McCurdy, 398 numaralı Ermeni tasansının Temsilciler Meclısi'nde kabul edihnesi halinde Türkiye'de iş yapanABD şirketlerinin zara- ra uğrayabileceğim belirtti. McCurdy, Ermeni tasansı yü- zünden Türk-Amerikan ilişki- lerinin kötüleşmesi halinde Türk pazannın Avrupa ve Asya şir- ketlerine kaptınlacagı uyansm- da bulundu. ATC üyeleri arasında dev sa- vunma şirketleri Boeıng, Bell- Textron, Sikorsky Aircraft, Lock- heed Martin, Raytheon, General Dynamics, General Electric ve Umted Defense gibi Türkiye ile iş yapan ve iş yapma umudu taşı- yan çok sayıda firma bulunuyor. AA muhabirinın görüştüğü si- lah şirketleri yetkilileri de, ATC'nin girişimi dışında da ken- di olanaklanyla Türkiye lehinde Temsilciler Meclisi yöneticileri ve üyeleri nezdinde çalışmalarda bulunduklannı belırttiler. ABD'ye verilen ihaleter ABD'nin Türkiye'de kazandı- ğı veya katıldığı dev savunma iha- leleri arasında şunlar bulunuyor: • 4.5 milyar dolarlık taarruz helikopteri ihalesinde birinciliği Bell Helicopter Textron şirketi ka2andı. Türkiye, Bell'den vaz- geçmesi halinde ihalede ikinci gelen Rus Kamov-Israil IAI or- taklığıyla masaya oruracağını açıklamıştı. İsmail Cem'den Madeleine Albrighf a uyarı 'Tasannın kabulü ilişkileri bozar' Dış Haberler Servis - Dışişteri Bakanı İsmail Cem, dün New York'ta bir araya geldiği ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright'a. Kongre'ye sevk edilen Ermeni Soykınm Tasansı'yla ılgili olarak "Bu tasanmn kabulü iUşkflerünizi zehirler'' mesajı verdi.Soykınm tasansının, yann Temsilciler Meclisi Dış Öişkiler Komisyonu'nda ele alınması bekleniyor. Dışişleri bakanlan düzeyindeki Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurul çahşmalan sırasında Cem, Albrightta görüştü. Bu görüşmede, Kıbns ve Türk-Yunan ilişkileri, Türkiye'nin AB üyeliğine Washington desteği, AB Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK) ve Ortadoğu konulan masaya yatınldı. Amerikan kaynaklan, Albright'ın Cem'e. KKTC Cumhurbaşkam Rauf Denktaş'ı "ödüne zorlavm" mesajı verdiğini ifade ettiler. Buna karşılık Cem' ın, "öncelikk ortak zeminin hazırlanması'' gereğini vurguladığı öğrenildı. Cem görüşmede ABD'den, Türkiye'nin AB üyeliği konusundaki desteğini sürdürmesi talebinde bulunurken Albright, Cem'e, özellikle insan haklarmı kastederek "Sizdebu konuda özeriraze düşeni yapın'' mesajını iletti. • 2 milyar dolarlık havadan er- ken ihbar uçağı projesinde ABD'nin Boeıng ve ABD-lsrail ortaklığı Raytheon-IAI yanşıyor. • 500 milyon dolarlık ağır nak- liye helikopteri ihalesını Sikorsky Aircraft şirketi kazanmıştı. Ancak sözleşme görüşmelen henüz so- nuçlanmadı. • ABD'nin United Defense şirketinin ortağı olduğu FNSS fınnası, 600 milyon dolar değe- rinde ikinci partı zırhlı araç sa- nmı için görüşmelen sürdüriiyor. • 1 milyar dolarlık M60 tan- kı modernizasyonu içm aralann- da General Dynamics' in de bu- lunduğu ABD fırmalan, Israil ve Türk şirketleriyle yanşıyor. • 7 milyar dolarlık tank üre- timi ihalesine ABD'den Gene- ral Dynamics katılıyor. Bu iha- leler dışında Amerikan şirket- leri, Türkiye'nin firkateyn in- şası ve savaş gemisi moderni- zasyonu projelerinin yam sıra elekrronik harp cihazlan, in- sansız hava aracı ve askeri uy- du üretimi projelerini kazan- maya çalışıyor. Cumhuriyat k ı t a p I a r ı ... - J {jsfön Akmen " VEEE PERDEEE. . . BU JCİTAP, HİÇBİR DERfii YA DA 6AZETENİN -ÇOK SATANU8" LKTESİNE fiİRMEYECEK. 6İKEMEYECCK. ÇâNKÛ BU «CİTAP SİZEÖZEL.. MEKAKLISIHA... 1999-2000 vezonundo alenebılen tryotro oyunları, opera, bole, operet ve dinletJerle ilglli elejtirı ve değerlendirmelertien bir demet.. Bir anlomda, sahne sonotiarındati ânemii eksttdiğe konulon ilk tuğkı.. İzleyici koftuğuna konan sahne tozlonnm birikımi... Çq8ftjzarlamaA.Ş TûricocoğtCad Ncr39/4t {34334) Cumhurlyet k ı t a p 1 a r ı Oral Çalışlar/Barış Doster SOL GELECEĞİ TARTIŞIYOR Bu kitap, uzun zamandır bınken sorunlara cevap anyor. Baskmın, eşıtsızhğın, sömûrûnün ve haksızlığın sürdüfü bu dünyada sosyalızm hâlâ gereklı mı, degil nu! Yayınevı olarak da dilegimiz, solun, yaşadıgı bunalımı aşarak ınsanlıgın önüne yeni çözümler bulacak güce kavuşmuş halde, yeniden ve yenilenmış olarak çıkması CumhuHy»< Çağ Pazariama A.Ş. Tûrkocağı Cad. No:39/41 «. k H a p k u B b u (34334)Cağaloğlu-lsöntıiJj Tel. (212)514 01 96 AARRUZHEÜKOPTERLERİPROJESÎNDEPAZARLIKLAR GELECEKHAFTA BAŞLIYOR Helikopterde öncelik King Cobray nın ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) 21. yüzyıldaki gereksin- mesi kapsamında ortak üretimi öngörülen 145 adet taktik-taar- ruz helikopterinin lisansör firma seçimine yönelik ilk resmi görüş- melere gelecek hafta başlamyor. Ana yükleniciliğini Türk Hava- cılık ve Uzay Sanayii'nin (TAI) yaptığı projede yerli katkının yük- seltihnesi ve teknoloji transferi amaçlanıyor. Son yıllann en bü- yük savunma amaçlı yatınm pro- jeleri arasında yer alan helikopter üretiminin lisansör seçiminde ilk sırayı alan ABD'li Bell Textron fır- masıyla ilk görüşmeler 18 Ey- lül'de Ankara'da yapılacak. Türkyerli sanayiinin katkı oran- lannın netleştirilip ortak üretim programımn ana hatlanmn belir- leneceği toplantılara Savunma Sa- nayii Müsteşarlığı, TAI ile ilgili fırma yetkilileri katılacak. Savun- ma Sanayii Icra Komitesi'nin 21 • 145 adet helikopterin lisansör firması seçimi çerçevesinde ilk görüşme ABD'nin Bell Textron firmasıyla 18 Eylül'de Ankara'da yapılacak. Temmuz'da yaptığı toplanüda be- lirlenen firma sıralamasına göre başlatılacak müzakerelerin ilki, ABD'li Bell Textron ile yapılacak. Görüşmelerin ilk bölümünde, or- tak üretim programında ana üst- lenici olarak görev alan TAI dı- şında ortak üreti- me katkı sağlaya- cak Eskişehir Motor Tesisleri, Aselsan, Havel- san, Netaş gibi Türk sa- vunma sanayiinin önde gelen ku- ruluşlannın da katıhm paylan net- leştirilecek. Taraflar arasında eylül aymda yapılacak görüşmelerden olumlu bir sonuç alınamadığı takdirde, lisansör firma seçimi listesinde ikinci sırada yer alan Rus-lsrail or- taklığuun önerdiği K-52 Erdogan tipi helikopter teklifi değerlen- dırmeye alınacak. TSK'nin mev- cut lojistik yapısına büyük güç ka- tacak olan 145 adet taktik-taar- ruz helikopterinin üretimi, 50- 50-45 ohnak üzere 3 parti halin- de yapılacak. Projenin planlanan sürede uygulanması halinde ilk helikopter Kasım 2002, 145. helikopter ise Ocak 2011'deTSK'ye teslim edilecek. Finansmam Savunma Sanayii Müsteşarlığı kaynaklanndankar- şılanacak ortak tedarik projesinin maliyetinin 4-5 milyar dolan bu- lacağı tahmın ediliyor. TSK'nin 2000'li yıllarda keşifve saldın he- likopteri gereksinmesini ortak üretim yoluyla karşılamak ama- cıyla açılan ihalede ilk önce ABD'li Boeing'in Apahci ve Fransız-Alman ortak yapımı olan Tiger modelleri elendi. Zorlu pazarhk tkincı tur görüşmeler sonucun- da toplanan Savunma Sanayii Ic- ra Komitesi Italyan-tsraıl ortaklı- ğı Agusta'nın Mangusta mterna- tional-129 modeli de elendi. Üre- tilecek helikopterlerin üçüncü ül- kelere ihraç haklonın da istenme- si pazarlıklann zorlu yürümesine neden olurken pazarlıkta öncelik ABD'li Bel Textron'un King Cob- ra modelinden yana kullanıldı. Bu firmadan alınan Cobra'lann Güneydoğu'da denenmesi, perso- nelin tecrübesi ve modelın henüz tasanm aşamasında olmasının ter- cih nedeni olduğu bıldirildı. King Cobra'nın tasanm aşamasında ol- masının TSK tarafından istenilen değişikliklerin daha kolay yapıl- masuıı sağlayacağı dıle getirildı.