Katalog

S ARAUK 2000 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA D İ Ş f l A _ D İ İ ı I v L f j l \ dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Fransa'nm bastırmasıyla kabul edilen KOB ile bu iki sorun Türkiye'nin üye olmadığı AB platformuna taşınmış oldu Kıbrıs ve Ege 9 de adres AB -2,ORLUSUREÇ Atina y yı İVashington ikna etti ANKARA (Cmnhnriyet Börosu) - Yu- nanistan'ın, KOB'ye Kıbns ve Ege ko- nulannda bağlayıcı ifadeler koyma ısra- nndan ABD ve Fransa'nın girişimleri ile vazgeçtiği bildirildi. Edinilen bilgilere göre ABD, Atina'yı, ısrannı sürdünnesi durumunda Türkiye'nin Yunanistan ve Avrupa ile ilişkılerinde geri dönüşü olma- yan sonuçlar doğurabileceği konusunda uyardı. Fransa ise Ankara ve Atina'nın gö- rüşlerini alarak oluşturduğu önerilerie so- nuç almmasında etkili oldu. ABD'nin Atina Büyükelçisi Nicholas Burnsün, Brûksel'de bulunan Yunanistan Dışişle- ri Bakanı Yorgo Papandreu'yu telefonla arayarak ABD'ninuyanlannı ilettiği kay- dedildi. AB Komisyonu'nun belgeyi AB Konseyi'nin onayma sunduğu 8 Kasnn'dan bugûne yoğun diplomatik trafik gerçek- leşti. Bu süreçte Türkiye-AB ilişkılerin- de ciddi iniş-çıkışlar da yaşandı. Geliş- melerin özeti şöyle: 8 Kasmi: AB Komisyonu KDB'yi açık- ladı. Belgeye Yunanistan'm son dakika gi- rişimleri ile Kıbns koşulu eklendi. 9 KaSimrHükümet, Kıbns koşulunun kabul edilemeyeceğini açıkladı. 10 KaSim: BM Genel Sekreteri An- nan'ın Rum tezlerini içeren çözüm öneri- lerini Türk tarafına sunmasını, Ankara "floH taskaç" olarak değerlendirdi. 11 KaSllfl: Başbakan Ecevit, Annan'ın sunduğu belgenın "dddiye ahnamaz" ol- duğunu söyledi. 14 Kasim: Ecevit, AB üyelerinin baş- bakanlanna gönderdiği mektupta, Kıbns koşulunun kabul edilmeyeceğini bildirdi. 15 Kasim: AP, Ermeni soykınmı idda- lannı içeren Türkiye raporunu kabul etti. 17 KaSllti: Isveç Dışişleri Bakanı An- na lindh'ın. Ankara ziyaretinde Kıbns konsunda rahatlâtıcı yanıt ahnamadı. 18 KaSliTI: Cem. Fransa Dışişleri Ba- kanı'na mektup yazdı. 19 KaSltTt: Ecevit, Ege sorununun da KOB'ye eklenmesi durumunda AB ile iliş- kilerin gözden geçirilebileceğini söyledi. AB ûlkelerinin büyükelçileri, Dışişleri'ne l hafta ıçinde 3. kez çağnldı 20 Kasim: AB Genel tşler Konseyi, KOB konusunu görüşmeyi erteledi. 21 KasilT1: Yrfmaz. dayatma sürerse Tür- kiye'nin kendı yolunu çızeceğini söyledi. 22 KaSllti: Ecevit, "AvnıpaTünaye'yi aMattT dedı. 23 KaSlfll: Cem, Avrupa Konferan- sı'nda AB dışişleri bakanlannı ıknaya çalıştı. 25 Kasim: Türkiye ve KKTC dolay- lı görüşmelerden çekilme karan aldı. 27 KaSim: Dışişleri Bakanlığı Müs- teşan Faruk Loğoğlu, Müsteşar Yardımcı- sı Akm Aiptuna, ikna turuna çıktılar. 28 Kasint: Cem, VıyanaUakı AGlTZır- vesi'nde Papandreu'yu ikna edemedi. ABD Dışişleri Bakanı Albright'tan destek iste- di. Albrihgt'ın talünatı ile AB ülkelerin- deki büyükelçiler KOB konusunda gıri- şimde bulunmaya başladılar. 29 KaSim:Cem, AP'de konuşma yap- öğı sırada, yasadışı örgüt militanlan sal- dm girişiminde bulundu. 30 KaSHIl: MGK'ye sunulan birrapor- da, AB'nin istemlerinin PKK'nın istem- leri ile örtüştüğü, bunlann 'kabul edflemez" olduğu behrtildi. 1 Arallk: Dışişleri Bakanı Cem, KOB içın "Durum parlak göriinmüyor" dedi. 2 Arallk: Komisyonun PKK'ye mek- tup gönderdiği ortaya çıktı. Cumhuriyeî k ı t a p 1 a r ı CüneytAkalm SERKANDEMİRTAŞ BRÜKSEL-Türkiye için kabul edı- len katılun ortaklığı belgesi (KOB), Kıbns ve Ege'den kaynaklanan sorun- larm çözümünün Brüksel'den de geç- tiğini gösterdi. Kıbns ve Ege ile ilgili çözüm süreç- lerini uluslararası plana taşımamaya özen gösteren Türkiye, BM'den sonra AB'run de müdahalelenyle karşı kar- şıya kalacak. Uluslararası gözlemci- ler, Kıbns sorunu çözülmeden Türki- ye'nin üyelik sürecmde bır gelişme ol- mayacagını kaydediyorlar. Dönem başkanı Fransa'nın bastır- masıyla önceki gün yapılan Genel Iş- ler Konseyi'nde kabul edilen KOB, Kıbns ve Ege sorunlannın Türkiye'nin üye olmadığı AB platformuna da taşın- masına neden oldu. AB Kıbns ve Ege ile ilgili gelişme- • Katılun ortaklığı belgesinde Kıbns ve Ege'nin "genişletilmiş siyasi diyalog ve siyasi kriterler" başlığı altına alınmasının aslında 15'lerin konuya bakışlannda bir değişiklik anlamına gelmediği değerlendirmesi yapılıyor. leri yakından izleyecek ve Türkiye ıçin her yıl sonunda açıklayacağı ilerleme raporunda yaşanan gelişmeleri değer- lendirecek. Böylece AB, Yunanistan'm istemleri doğrultusunda Kıbns ve Ege konulannda da Türkiye ile karşı karşıya gelecek. Bakış değişmedi KOB'de, Kıbns ve Ege'nin "Genişletilmiş siyasi diyalog ve siyasi krherter" başlığı altı- na alınmasının aslında 15'le- rin konuya bakışlannda bu- değişiklik anlamına gelmediği değerlendirmesi yapılıyor. AB, Helsinki zirve sonuçlannda ol- duğu gibi aday ülkelerin sınır sorunla- nnı çözmesi gerektiğini kaydediyor. KOB'de de Türkiye'den sınır sorunla- nnı ve dığer ilgili konulan orta vade- de çözmesi isteniyor. An- cak bunu siyasi bir kriter olmaktan çok siyasi diya- log konusu olarak değer- lendirmesıni de öngörü- yor. AB, "Banş,istikrarve sımr sorunlanmn çözümü" konula- nmn birliğin stratejik amaçlan arasın- da yer aldığını kaydediyor. Aday ülke- lerin tam üye olabilmeleri için bu stra- tejik amaç doğrultusunda çabalannı sürdürmesi bekleniyor. Kıbns konusunda da BM çabalannın desteklenmesi gerektiğıni kaydeden AB, bu maddeyi 2001 sonuna kadar çözümlenmesi gereken kısa vadeli ön- celikler arasma koyarak verdiği önemi gösteriyor. Kıbns'ı siyasi diyalog ko- nusu olarak değerlendiren AB, Helsin- ki kararlan çerçevesinde Güney Kıb- ns Rum Yönetimi (GKRY) ile tam üye- lik görüşmelerini de sürdürüyor. Yunanistan memnun Diplomatik kaynaklar, Kıbns'ın ar- dından Ege'yi de belgeye sokmayı ba- şaran Yunanistan'm gelişmelerden memnun olduğunu kaydediyorlar. Yu- nanistan'ın memnuniyetini oluşturan unsurlar şöyle: • Yunanistan Türkiye ile ilişkileri geliştirme politikasını sürdürüyor. Kıb- ns ve Ege gibi sıkınulı sorunlan AB'ye havale eden Yunanistan, Türkiye ile sı- cak ilişki gelıştirmeyi sürdürebilecek ve uluslararası kamuoyuna "diyalog- dan yana olan taraf" portresi çizmeyi sürdürecek. • Yunanistan, Türkiye'yi AB üyeli- ği rotasmda tutarak Ankara'mn dışlan- masmı ve marjinalleşmesini önlemiş oldu. Böylece Yunanistan, AB deneti- mindeki Türkiye ile sağlıklı bir ilişki geliştirebileceğini öngörüyor. • Kıbns ile ilgili BM görüşmelerin- den sonuç alınamaması durumunda Yunanistan, GKRY ile yürütülen tam üyelik görüşmelerinin tamamlanması- nı isteyebilecek. GKRY'nin üyeliği Yu- nanistan'm elinde her zaman önemli bir koz olarak kalacak. SAVUNMA BAKANLARITOPLANDI Türkiye AGSK'de sertleşiyor • Çakmakoğlu AB'nin NATO olanaklarını kullanmasının kolay olmayacağını belirterek veto olasılığını ima etti. NATO savunma bakanlantoplantısmdaTürkiye'yi Çakmakoğlu temsfl etti. (AA) AB Dönem Başkanı Fransa 'nın Ankara Büyükelçisi Garcia, Cumhuriyet 'e konuştu 'Kıbrısyaklaşımınız değişmeli' AYHANŞİMŞEK ANKARA-AB Dönem Başka- nı Fransa'nm Ankara Büyükelçi- si Bernard Garcia, AB 'nin katılım ortaklığı belgesını (KOB) onayla- masımn ardından Türkıye'nin de Kıbns yaklaşırrunı gözden geçir- mesi gerektiğini söyledi. Garcia, katılım ortaklığı belge- sini Cumhuriyet'e değerlendirdi. - KOB'de Kıbns ve Ege konula- n güçlendirilnüş siyasi diyalog ve si- yasi kriterler başlığı aranda. Ne de- ğişti? Kıbns. müzakerelerin başla- ması için hâlâ koşul mu? 'Koşulsa da siz kabul ettiniz' - Belgeden hareket edersek, ör- neğin idamın kaldınlması orta va- dede bir koşul. Türkiye kaldırmaz- sa üyelik için bir engel oluşturacak. Ancak Kıbns'ta ifade farklı. "Si- yasal diyalogçerçevesmde" deniyor. Helsinki'ye atıfta bulunularak BM Genel Sekreteri'nin kapsamlı çö- züm bulma çabalannın desteklen- mesi isteniyor. Bu bir koşul olarak görülmemeli. Zaten Saym Başba- kanınız da açıklamasuıda BM Ge- nel Sekreteri'nin çabalannı des- teklediklerini söyledi. Koşul olarak görülse de zaten sizın çoktan ka- bul etmiş olduğunuz bir ifade. - Dolayh görüşmelerden çekil- me karan AB'nin Türkiye'den beldentisine aykuı değfl mi? - Bu karan Türkiye vermedi ki... Sayın Rauf Denktaş, gen çekilme karan aldıklanru ifade etti. Geçen haftalarda bir çatışma ortamı ya- şandı. Bu durumda taraflar ses tonlanm yükseltebiliyorlar. An- cak KOB'nin bu şekılde onay- lanmasından sonra başlangıçtaki noktada değilız. Bugünkü bağlam bütünüyle farklıdır. Örneğın, "AB, Kıbns konusunda bize baskı yapı- yor" gibi ıfadeler artık geçerhlı- ğini yitirmiştir. Önceki belgede Türkiye, Helsmki'nin aşıldığını söylüyordu. Artık bu söz konusu değil. Önümüzde bütünüyle Hel- sinki çerçevesinde bir metin var. Bi- zim bundan sonra beklentimiz, An- kara'nın Kıbns ko- nusunda yaklaşı- mını gözden geçir- mesı. -Türkiye, ABfle iüşkilerinin Kıbns ile üişküendirilme- sini kabuletmryor_ - Kıbns, AB ile ilişkilerden kesın çizgilerle ayırt edi- lemez. Helsinki kararlannda da Kıbns var. Soruna müdahilolanülke- lerden biri, AB üyesi Yunanistan; dığeri de AB adayı Türkiye. - Sınıranlaşmazhklannın çözü- mü de belgede yer aku. Yunanis- tan ve Türkiye'nin farklı yorum- lan var. AB'nin kastettiği nedir? - Belge dıkkatli okunursa, AB'nin müdahale etmek arzu- sunda olmadığı görülür. AB, smır anlaşmazhklannın çözümlenme- sıni umut ettiğim belirtiyor. Hel- sinki sonuçlanna atıfta bulunula- rak sorunlann Uluslararası Ada- let Divanı'na götürülmesi isteni- yor. Başka yollar da olabilir. 2004 tarihi, Lahey'e gitmek için değil, konseyin bu konuda yapacağı de- vM. unanistan'ın mali yardımlar için vetosunu kaldırdığına işaret eden Garcia, "AB, KOB ile Türkiye'ye güvendiğıni gösterdi. Bunlar, içinde bulunulan finansal krizden çıkmak için çok olumlu haberler" dedi. ğerlendirmenin tarihidir. Bunlar, "sınır anlaşmazlıklan ve diğer il- gili konulan." Bu bu- uzlaşma met- m, farklı yorumlar olabilir. An- cak bu, problem yaratan belge ol- mayacaktır. Problem zaten var. Bu, çatışma ortamından çıkan bir belge olduğu için çözüme yardım- cı olacağım düşünüyorum. - Yapbğuuz değişiklikler Türki- ye'nin kaygdannı giderebflecek mi? - Fransa, Türkiye ve Yunanis- tan'm uzlaşabileceği bır metnin çıkması için çok çaba gösterdi. 7 ay önce böyle bir belgenin çıkma- smı düşünmek imkânsız bir şeydi. Burada ıyı bir uzlaşma olduğunu düşünüyoruz. En azından 3 neden- le: Birincisi, Türkiye belgenin Hel- sinki kararlanna uyması gerektiğı görüşündeydi. Belgede Helsinki'ye atıfta bulunuldu. tkincisi, bu konu- lar "siyasi dryaJog" başlığı altmda toplanıyor. Üçüncü nokta da Yuna- nistan'ın taleplerinin karşılanma- sı ve Kıbns ile Yunanistan'm ifa- delerinin yer alması. Belgenin 2000'de Türkiye için en iyi haber olduğunu söyleyebilirim. Yunanistan, Avrupa Yatınm Bankası'ndan aynlan450milyon Euroluk yardrm üzerinde engeli- ni kaldırdı. Diğer yardımlan veto etmeyeceğini bildirdi. Bu, Türki- ye'nin şu anda içinde bulunduğu finansal krizden çıkış için de olum- lu bir haber. Brüksd(Cumhuriyet)-Tür- kıye, AB'nin oluşturma aşa- masında oldiıgu Avrupa Gü- venlik ve Savunma Kimli- ği'nin (AGSK) kararabna me- kanizmalanndan dışlanması- na yönelik tepkilenni sertleş- tmyor. Millı Savunma Baka- nı Sabahattin Çakmakoğlu, AGSK'dekı düzenlemelerin Türkiye'nin istemlen doğrul- tusunda yapılmaması duru- munda AB'nin NATO olanak- lannı kullanmasının kolay ol- mayacağını belirterek veto olasılığını ima etti. ABD'nin ve Norveç'in Türkiye'ye des- tek verdiği ancak hem AB üyesi hem NATO üyesi olan 11 ülkenın birlik üyesi olma- yan ülkelerin sadece danışma aşamasında yer alabılecekle- rine ilişkin görüşlerini değiş- tırmedikleri kaydedildi. Avrupa kıtasının güvenli- ğini sağlamak ve olası bölge- sel çatışmalara müdahale et- mek için 2003 yılı sonuna ka- dar 60 bin kışilik acil müda- hale gücü oluşturmaya çalı- şan AB ile Türkiye arasında- kı gerginlik giderilemiyor. Dün yapılan NATO Savunma Ba- kanlan Toplantısf nda AGSK konusuağırlıklı olarak ele abn- dı. Türkiye'yi Savunma Baka- nı Çakmakoğlu'nun temsil et- tıği toplantının ardından ya- yımlanan ortak bildiride "NA- TOveAB'nin karar ahna hak- lannasaygıgösterileceği'' ifa- delerine yer verildi. NA- TO'nun kullandığı bu muğ- lak ifadelerie 7-8 Arahk'ta ya- pılacak Nice zirvesınden çıka- cak karan beklediği yorumla- n yapıldı. Toplantının ardından Türk gazetecilere açıklama yapan Çakmakoğlu, şunlan söyledi: "Bu itibarla söz konusu dü- zenlemeler bizi tatmin edecek şekOdeivfleşarttrnediğisfirece AB'nin NATO'dan talep etti- ğigüvencelienşün konusunda bir mesafe ahnması mümkün gözükmemektedir. Maalesef bu konudaki görüş ve önerile- rimiz halen AB tarafindan ye- terince dikkate ahnmanuşbr. Bizim için özelükk güvenük menfaaderimizi Ugilendirdiği içm kmu önemini maha&za et- mektedir." Çakmakoğlu Tür- kiye'nın istemlerinin karşı- lanmaması durumunda AB'nin NATO olanaklannı kullanmasının kolay olmaya- cağını belirterek veto imasın- da bulundu. Ancak Çakma- koğlu. "Biz veto kelimesini kuOanmryoruz" dedı Türkıye NATO olanaklan- nrn kullanılacağı operasyon- larda karar alma mekanızma- lanna katılmak ve planlama aşamasından başlamak üzere her süreçte yer almak istıyor. Türkiye'nin karşı çıktğı bir başka nokta ise NATO üyesi olmayan AB adaylannın da AGSK'ye katılacak olmalan. Güney Kıbns Rum Yöneti- mi'nin 200 kişıyle AGSK'ye katılacak olması Türkiye açı- sından oldukça önemli bir sı- kıntı olarak değerlendiriliyor. NATO ve AB Avrupa'da yaşanabilecek çatışmalara doğrudan müdahale için oluş- turulacak yapısal mekaniz- malan ve ikı kunımun çalış- ma yöntemlerinı de ele alacak- lar. AB 2003 yılına kadar 60 bin kişilik bir Avrupa ordusu kurmayı öngörüyor. tlt CE VÎT NICE 'E GÎDÎYOR ANAP memnun MHP yeterli bulmadı , ANKARA (Cumhuriyet) - Ulusal belgede Kıbns ve Ege öncelikleri ile kültürel haklar gibi hassas konularda ASKERLER VE DIŞ GÜÇLER "Amerikan Gizli Belgeleriyie 27 Mayıs Olayı" 27 Mayıs'ı anımsayanlara, yaşa>anlara, sonradan duyanlara soralım bakalınr ABD'ye ekonomık, askerı, kültürel, mali ve benzen bakımdan sımsıb bağlı bır ülkede, o ülkenın siyasal ıktıdanna talıp olan bır hareketın oluşumunda esas olarak ıç etkenler mı, yoksa dış etkenleT mı rol oynamıştı'7 Ünlü gazeteci vs öğretım üyesi Cüneyt Akalın bu konuyu eşeledı. Eşeledi ve ortaya tanhe tutulan yenı bır ışıldak çıktı. r y CumhurtYet Çağ Pazartama A.Ş Türtcocağı Cad. No:39/41 £ ^ kitapkulûbû t34334ICağaloğlu-lstanbııl TeJ. (212)514 01 96 Cumhuriyel k i t a p I a r ı ErginYıldızoğlu KOTU ŞONSUZDA GEZİNTİLER Ergin Yıldızoğlu, bu kıtabında, bır ceırah tıtızlığıyle lıberal demokrası ve kapıtalızmın. esasında cerahat kaplı zaferi olarak nitelendınlen yarasına neşten batınyor, küçük bır azınlık yaranna kurulmuş bu ekonomik modelden kaynaklanan cerahatı ortaya çıkanyor Hem de. "Kötü Sonsxız"un, ABD kapıtalızmınin ve egemenlığınin ıplığim pazara çıkararak... Cumhurtyrt Çağ Pazarlama A.Ş. Türkocağı Cad. No:39/41 ^ kitap kulûbû (34334)Caâaloâlu-lstanbul Tel: (212)514 01 96 Cumhuriyet k ı t a p 1 a r ı Der.:Işık Kansu - Mehmet Açıktan AHMET TANER KIŞLALI'NIN ARDINDAN Bu kitap, yurtseverlık öğretmenı Ahmet Taner Kışlahrun katledılışının bınncı yüında. sadece pa>laştığımız acının küçülmesını kolaylaştırrriak amacıyla değil, Ahmet Taner Kışlalı sevgısının aradan geçen süre içinde nasıl harelendığinın bır göstergesı olarak yayımlanmakta Cumhuriyet Çağ Pazarlama A.Ş. Türkocağı Cad. No:39/41 ^ kitap kulûEu (34334)Cağaloğlu-lstanbul Tel: (212)514.01 96 Cumhuriye! k ı t a p 1 a r ı Anıl Çeçen Atatürk'ün Kültûr Kunımu HALKEVLERİ Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal birikiminin kültürel yanını ortaya koyan bu esenn, genç kuşaklar ve Türk kamuoyunun, cumhunyet tarihımizi günümüz koşul lannda yeterli bir düzeyde degerlendirebilmeleri ıçin bir başvuru kaynağı olacağı açıktır Çtımhuriyrt Çağ Pazarlama A.Ş. Türkocağı Cad. No:39/41 tap kulûbû (34334)Cağaloğlu-istanbul Tel- (212)514 01 96 Ç kitap kul karar verecek olan hükümet ortaklan arasrndaki görüş ay- nlıklan KOB ile yenıden su yüzüne çıktı. ANAP Genel Başkam ve Başbakan Yardımcısı Mesut Yümaz, yapılması gerekenin, Türkiye'nin AB üyehğinı ıstemeyenle- rin oyununa gelmemek ol- duğunu vurgulayarak "Diplomasi yoluyla çöz- memiz gereken sorunlan, iç siyasetüshıbuyla çözme- ye kalkarsak bunun aran- dan kalkamayız" diye ko- nuştu. Yıhnaz, "Ehrygusaltep- Idyle belki 1-2 kez kaza- nabüirsiniz, ama sonuçta duygusal tepki her zaman kaybettirir, meseleyi çık- maza sokar" dedi. MHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Dev- let Bahçeli. mctınde kısmi bazı ıyıleştırmelere gidildi- ğine işaret etti. Bahçeli, " Bu olumlu bir geüşmedir, ama yeterli değfldir" diye konuştu. Ankara, resmi açıklamayı belgenin onay aşamasınrn tamamlanaca- ğı Nice Zirvesi sonuna sak- hyor. Zirveye Bülent Ece- vit ve tsmail Cem katıla- cak.