Katalog

1:ARAUK2OOOSALI CUMHURİYET SAYFA D I Ş H A B E R L E R [email protected] 11 IİBSCU yertden dcvlet başkam • BÜKREŞ(AA)- Rcmanya'da yapılan devlet başkanlığı seçiminin ikinci turunun ilkresmi sonuçlanna göre, eski Devlet Başkanı Ion Iüescu seçimi kazandı. Merkezi Seçim Bürosu'ndan yapılan açıklamaya göre, oylann yüzde 8O'inden fazlası sayıbrken, Iliescu oylann yaklaşık yüzde 67'sini, rakibi aşın sağcı Comeliu Vadim Tudor ise yaklaşık yüzde 33 'ünüaldı. Yahudi, Çingene ve Macar karşıtı konuşmalanyla eleştin oklannı üzerine çeken milliyetçi Tudor, önceki gün yaptığı açıklamada, seçimlere hile kânştınldığını öne sürmüş ve seçimlerin iptali için dava açacağını söylemişti. llk turda oylann yüzde 36.3'ünü Iliescu, yüzde 28.3'ünü ise Tudor almıştı. Kuzey Irlanda'da saMn • BELFAST(AA)- Kuzey Irlanda'da, ABD Başkanı Bill Clinton'ın ziyaretinden 48 saat önce yine silahlar patladı. Londonderry kentinde düzenlenen silahlı saldında bır taksi şoförünün ağır yaralandığı bildırildi. Saldınyla ilgili aynntılı bılgi verilmedı. Kentin önde gelen Protestan politikacılanndan VVilliam Hay, saldınyı kınayarak eldeki verilerin, saldırganlann aslında Katolık bır taksi şoförünü vurmayı plaoladıkJannı . gösterdığını söyledı. Londra'nn dcndi dalgın fönlar • LONDRA(AA)- îngiliz gizli servisleri MI5 ve Mlö'nın, unutkan ve gayri ciddi ajanlanyla başı dertten kurtulmuyor. Yine bir MI5 ajanının, içinde devletin gizli sırlannın bulunduğu çantasını trende unuttuğu açıklandı. Söz konusu ajanın, Londra'da katıldığı bir toplantmın ardmdan bindiği Dorset treninde çantasını unuttuğu ve katıldığı toplantıyla ilgili bütün notlannı da kaybettiği belirtiliyor. Müttefik uçaklarına tioeli karştlık • BAĞDAT (AA) - Irak'ın ülkenin kuzeyindeki uçuşa yasak bölgede devriye uçuşu yapan Amerikan ve Ingiliz savaş uçaklarına fîize saldınsmda bulunduğu bildırildi. Irak hava kuvvetleri açıklamasında, Türkiye'den kalkan savaş uçaklannm kuzey Irak'ta. Duhok, Erbil ve Neyneva kentlerine 12 sorti gerçekleştirdikleri belirtildi. Uçaklann, düzenlenen fuze saldınsı sonrasuıda Irak hava sahasını terketmek zorunda kaldıklan da kaydedildi. Pinochet kurtuldu SANTİAGO (AA) - Şilı'de temyiz mahkemesi, iktidarda olduğu 1973-90 yülan arasında adam öldürme ve adam kaçırma olaylannda ilgisi olduğu suçlamalanyla ev hapsinde tutulan eski diktatör Augusto Pinochet haklondaki karan bozdu. Pınochet'nin avukatlannın 2 Aralık tarihinde yaptığı başvuruyu görüşen 3 üyeli Santiago Temyiz Mahkemesi oy birlığıyle Pihochet'nin gözhapsine alınması karannı reddetti. Avrupa Birliği'nin, Nice Doruğu'nda genişleme konusunda aldığı 'tarihi kararlara' Türkiye dahil değil AB9 Türkiye'siz genişliyorSERKANDEMtRTAŞ ANKARA - Doğu Avrupa'run eski sos- yalist ülkeleriyle bütünleşme çalışmalan- nı sürdüren Avrupa Birliği (AB), 15'lerin "enuzun veentarüşmalT Nice Doruğu'nda açıkladığı genişleme takvimiyle Türkiye'yi dışanda bıraktı. 2010 yılına kadar Türkiye hariç tüm aday ülkelerle bütünleşeceğı gü- vencesini veren AB, kurumsal reformlan- nı tamamlamasıyla birlikte 2003 yılından itibaren ilk adaylan almaya başlayabile- cek. Ankara, AB'nin, nüfusunun büyüklü- ğünden dolayı Türkiye'yi genişleme dü- zenlemelenne almama İcarannı "Helsin- ki'de adaylık statüsü verirken Türkiye'nin nüfusunu bilmiyorlar mıydı, yeni mi öğren- dfler?" diyerek eleştirdı. 1 Ocak 2003 'ten itibaren yeni üyelen al- maya hazırlanan, bunun için kurumsal dü- zenlemelerini oluşturan AB, genişleme sü- J\lCE DORUĞU Kimne kazandı, kim ne kaybetti • Nice Doruğu'nda, 2010 yılı sonuna kadar 12 aday ülkenin birliğe girmesini öngören kurumsal düzenlemeler tamamlandı. 13. aday Türkiye ise büyük nüfiısu nedeniyle AB'nin düzenlemelerinden 'şimdilik' uzak tutuldu. Ankara'dan "Helsinki'de adaylık verirken nüfusumuzu bilmiyorlar mıydı, yeni mi öğrendiler" tepkisi geldi. recini 12+1 modeüne yerleştirdi. 10 Orta ve Doğu Avrupa ülkesi ile Malta ve Kıbns Rum Kesimi ile tam üyelik görüşmelerini yürüten 15'ler, Nice Doruğu'nda açıkladı- ğı genişleme düzenlemelerine gö- re bu 12 ülkenin hepsini 2010 sonuna kadar birliğe alacaklar. 12 ülkenin komısyonlarda na- sıl yeralacağı, Avrupa Parlamen- tosu'nda kaç sandaryeye sahip ola- caklan ve AB Konseyi'ndeki oy oranlannı hesaplayan AB, Türkiye'yi de bu düzenlemenın dışında tuttu. Helsinki Doruk sonuçlannda diğer aday- lardan farklı davranılmayacağı güvence- sini alan Türkiye, AB 'nin bu tutumunu sert bir şekilde eleştiriyor. Üst düzey bir dip- lomat. "Hebinki'de Türkiye'yi aday ilan ederken nüfusunu bilmiyorlar mıydı? Yeni mi öğrendiler nü- fusumuzu? Türkiye AB'ye bu nüfusuyla girecektir. Eğer bizi sembolik aday ilan ettilerse bunu da hemen açıklamab- dırlar" diye konuştu. Türkiye, Nice Dorugu'ndaki bu gelişme- lerle ilgili Fransa'nın Türkiye Büyükelçi- lıği'nden bilgi istedi, ancak alınan yanıt tatmin edıci olmadı. AB'lı dıplomatlar, Tür- kiye ile tam üyelik görüşmelerinin başla- tılmadığını ve zaten büyük tartışmalar ya- şayan birliğin 65 milyonluk nüfusuyla Tür- kiye'nin de bu aşamada işin içine girmesi- nin durumu daha karmaşık hale getireceği açıklamasını getirmişlerdı. 'Türkiye özel bir ülke' Ancak AB'li dıplomatlar, Türkiye'nin tek başına nüfusunun 65 milyon olduğunu, toplam 12 ülkenin ise 81 milyona yaklaş- tığını belırterek "Türkiye koşullan itiba- riyleözel bir ülke. Bu, TürkheŞe farkh dav- ranmak anlamına değil, özel davTanmak anlamına gelir" dıyorlar. Türkıye ile tam üyelik görüşmelerinin baş- latılmasının ardından yeni bir kurumsal dü- zenleme için üye ülkelenn biraraya gelecek- lerini belirten diplomatlar, "Tam üyelik gö- rüşmeterine ne zaman geçileceği ise tama- men Türkiye'nin karar vereceği bir durum- dur.Reformlarnezaman tamamlanır, kriter- ler ne zaman karşüanırsa görüşmelere de o zaman geçilecek. Bu da tabii ki Türkiye'nin üyeliktarihimbefirieyecektir'' dediler. AB'nin, dün kabul ettiği Nice Sözleşmesi'ne göre ve ileride değiştirilmediği takdirde, AB Konseyi'nde Almanya'nın, Fransa, Ingil- tere ve Italya ile birlikte 29 oyu bulunacak. AB Komısyonu'nda diğer büyük ülkeler- le birlikte 2 üye bulundurma hakkına sahip olabilecek Türkiye, Avrupa Parlamento- su'nda da Almanya'nın ardından en çok milletvekili bulundurma hakkını elde ede- bilecek. Bu koşullarda Türkiye, bırlık po- litikalannda sözü geçen ve birliği yönlen- diren ülkelerden biri olabilecek. : Amacı AB Konse- yi'nde Fransa'dan daha çok oy hak- kına sahip olarak birlik içindeki lı- derliği ele geçirmekti. Ancak Fran- sa'nın "göçmenlik ve iltica üzerinde- ki oybüüği kurahnın sünnesi, Avru- pa Parlamentosu'nda daha çok san- daryeye sahip olmasıve 2004 yıhndan itibaren yeni bir kurumsal düzenleme aşamasma geçilmesi1 " önerilenyle ye- tinmek zorunda kaldı. İngiltere: Büyükler ve küçük- ler arasmdaki mücadelede ortada kal- mayı tercih etti. Göçmen konusunda yapılan baskılara boyun eğmezken sosyal güvenlik ve mali politikalara ilişkin ulusal vetosunun kaldınlması- na ilişkin çabalara karşı hiç taviz ver- medi. Fransa: Iki önceliği vardı; birin- cisi, Almanya ile eşitliği korumak; flrincisi döfcültürve görseKrşitsel ko- nularda yapılan uluslararası ticari ko- nulardaki vetosunu korumak. Alman- ya'ya adalet alanında taviz vermek yoluyla her iki konuda da amacına ulaştı. İSpanya: tstediğine ulaştı. 4 bü- yük ülkenin arkasından 27 oyla AB Konseyi'nde güç elde etti. 2013 yılı- na kadarbölgesel yardımlardan yarar- lanma güvencesini de aldı. Finlandiya. Portekiz: Bü- yük bır kazançlan olmadı. Küçük ül- keler, genişleyecek AB'deki etkileri- ni kaybettiler. Komisyondaki üyele- rini 2005 yılına kadar tutabilecekler. Danlmarka, İrlanda. Lük- semburg. isveç: Maiipoiitika- lar üzerindeki vetolannı koruma yo- lunda mücadele etmediler, Ingiltere Başbakanı Tony Blair onlann yerine savaştı. BelÇİka: Komşusu Hollanda'ya oranla Konsey'de bir oy az haklan olacaklan için mutsuzlar. İtalya: Ömek bir ortak. Her şeyi sorunsuzca kabul etti. CsLlNTON'DANECEVÎT'E MEKTUP îttifakta çatlak yaratmayın' AB'nin 'maraton" Nice Doruğu, küreseüeşme karşıüanmn da gösterüerine hedef okra. (Fotoğraf: REUTERS/AP) ANKARA (Cumhuriyet)- ABD Başkanı Bill Clinton, Nice Doruğu'nda Avrupa Gü- venlik ve Savunma Kimli- ği'nin (AGSK) NATO'dan ba- ğımsız oluşturulamayacağı karannın ahnmasının ardından Başbakan Bülent Ecevh'e bir mektup göndererek, Türki- ye'nin bu süreci vetolamama- sını istedi. Clinton, ABD'nin Türkiye Büyükelçisi Robert Pearson aracılığıyla Ecevit'e ilettiği mektubunda, Türkiye'nin AB ile ılışkılerinin gelişmesinden memnun olduğunu, Avnıpa kıtasının güvenliğinin NA- TO'ca sağlanaca- ğını belirterek, 14- 15 Aralık'tayapıla- cak NATO dışişle- ri bakanlan toplan- tısında ittifak için- de çatlak oluşrura- bilecek tutumlara girişilmemesini is- tedi. Clinton'un mektubu üzerine Başbakan Ecevit, Dışişleri Bakanı ts- mail Cem'i çağırarak durum değerlendirmesi yaptı. NATO ile AB arasında bü- yük çekişmeye neden olan, ancak Nice Doruğu'nda tn- giltere'nin bastırması üzeri- ne AGSK'nin NATO'dan ba- ğımsız olamayacağına ilişkin kararla rahatlayan Ankara, VVashington'dan gelen mesaj- la sarsıldı. ABD'nin Türkiye Büyükelçisi Pearson, dün öğ- le saatlerinde Başbakan Ece- vit'le görüşerek Clinton'un mektubunu iletti. Mektupta, ABD yönetiminin, Türki- ye'nin AB ile üişkilerini ge- liştirmesinden duyduğu mem- nuniyetin dile getirildiği ve NATO dışişleri bakanlan toplantısı öncesi gelen mektup üzerine Cem ve Ecevit görüştü AB üyeleri dört gün devam eden zorlu maratonun sonunda 'reform paketi' konusunda uzlaştı Liderler son anda anlaşmaya vardıDış Haberler Senisi - Avrupa Birli- ği liderleri, uzun süren zorlu bir mü- zakere maratonu sonunda, genişleme öncesi tarihi önem taşıyan "NiceSöz- lesmes" üzerinde anlaştılar. Liderler, gelecek 10 yıl içinde 12 aday ülkeyi üyeliğe kabul etmeye yöneük "rcfoıuı paketi" üzerinde anlaşmaya vardı. "Ni- ce Sözteşmesi'', gelecek yıl başlann- da resmen imzalanacak ve 18 ay için- de AB'ye üye ülkelerin ulusal parla- mentolannın onayına sunu- lacak. AB ülkeleri, Ankara ile tam üyeUk müzakerele- ri başlamadığı için genişle- me sonrası projeksiyonlara Türkiye'yi dahil etmediler. 4 gün süren ve AB'nin bugüne kadarki en uzun do- ruğu olarak nitelendinlen Nice Doruğu'nda görüş ay- nlıklannın giderilememesi üzerine dün sabaha kadar AB üyesi ülkelerin temsilci- leri arasında müzakereler sürdü. Dorugun 4'üncü gü- nünde, Fransa'nın ülkelerin oy ağırlığı konusunda yap- tığı öneriye, daha fazla oy hakkı isteyen Belçika ve Por- tekiz'den sonra Finlandiya, İsveç, Avusturya ve Yunanis- tan'ın da itiraz etmesiyle ku- rumsal reformlarla ilgili gö- rüşmeler tıkanmıştı. Görüşmelerin n- kanması üzerine AB dönem başkanı Fransa'nın önerilere karşı çıkan 6 ül- keyle ikili görüşmelerde bulunarak so- runu aşmaya çalıştığı bıldınldi. AB'ye üye küçük ülkelerden ba- zılan, Fransa, Almanya ve îngilte- re'nin, yanlanna bir küçük ülke ala- rak, AB kararlaruıı engellemelerin- den endişe duyuyor. AB dönem baş- kanı Fransa'nın Cumhurbaşkanı Jac- ques Chirac, Nice Doruğunun Avru- pa tarihıne, AB'yi şekillendiren bir doruk olarak geçeceğini söyledi. "Nice Sözkşmesi" üzerinde anlaş- maya vanlmasından sonra görüşleri- ni açıklayan Chırac, AB'nin Doğu ve Orta Avrupa'daki aday ülkelere taah- hütlerini yerine getirmesi konusun- da bu doruğun çok önemli olduğunu bildırdi. Doruk sonunda bir basın top- lantısı düzenleyen Chirac, Amster- dam'da 1997'de yapılan doruğun ba- şansızlığına atıfta bulunarak kurum- sal reformlarla ilgili doruklann her za- man zor geçtığini bıldirdi. Doruk sı- rasında, kanşık konulan ele aldıkla- nnı kaydeden Chirac, bu anlaşma ile birlikte, AB Komisyonu'nun daha et- kili bir biçimde çalışacağını belirtti. Avrupa Komisyonu Başkanı Ro- mano Prodi, kapanış konferansmda yaptığı konuşmada, "Bütün rvi an- Birlik, oy dağılımı ve komisyondaki üye sayısı konusunda anlaştı Nice Doruğu 'ndan Nice Sözleşmesi'ne... Dış Haberler Senisi - Müzakareler so- nundaüzennde anlaşmaya vanlan Nice Söz- leşmesi'nin öncmlı kısımlan kısaca şöyle: Oybirliğinden oyçoiduğuna ge- Ç&$: 29 önemli siyasi karar gerektiren alan- da, oybiriiğinden oyçokluğu ilkesine geçil- mesini kararlaştırdı. Aynca, AB içinde 6 önemli üst düzey tayinde de oybirliği ilke- sinden, oyçokluğu ilkesine geçilmesini be- nimsedi. AB liderleri, bununla birlikte, özelhkle Almanya, İngiltere ve Fransa'nm itirazlan üzerine, vergilendirme, göçmen- Ier, smır kontrolü, sağlık, eğitim ve kültür konulannda, oybirliğinden oyçokluğuna geçişle ilgili olarak uzlaşmaya varamadı. AB Konseyi'nde oyların aöırlı- fllKjenışlemc sonrası konseydekı oy da- ğılımı ise şöyle olacak: Almanya, tngilte- re, Fransa ve Italya'ya 29 oy. Ispanya ve Polonya'ya 27 oy, Romanya'ya 15, Hollan- da'ya 13, Yunanıstan, Çek Cumhuriyeti, Belçıka, Macaristan, Portekiz'e 12 oy, İs- veç, Bulgaristan, Avusturya'ya 10 oy, Slo- vakya, Danimarka, Finlandiya, İrlanda, Litvanya'ya 7 oy, Letonya, Slovenya, Es- tonya, Kıbns Rum Kesimi ve Lüksem- bur'a 4 oy. Malta'ya ise 3 oy. AB KomiSyonU: Büyük ülkelcr Al- manya, İngiltere, Fransa, Italya ve Ispan- ya, 2005 yılı sonrası komisyonda 2 üye bulundurma haklannı kaybedecekler. Da- ha sonra, her yeni üye, üye sayısı 27 ola- na kadar bır üyeye sahip olacak. Güçlendlrllmis işbirtl61: AB için- de 8'den fazla üye ülke, kendi aralannda anlaşmaya vardığı takdirde bu ülkeler di- ğer ülkeleri beklemeksizin, kendi arala- nnda ve seçtikleri konularda daha yakın iş- birliği ve entegrasyona gidebilecekler. An- cak savunma konulan, "güçjendirilmiş iş- birüği'' dışında bırakılacak. Avrupa Parfamentosu: Avrupa Parlamentosu'nun şu anda 626 olan san- dalye sayısı genişleme sonrası 738'e çı- kanlacak. laşmalar gibi, bu da sabaha karşı ger- çekfcşti" diye konuştu. İngiltere Baş- bakanı Tony Blair, "Tatmin edici ve genişlemeye imkân tanıyan birsonu- ca ulaşüğınıızı samyorum. Çok zor görüşmeler oldu" dedi. AB'nin eski komisyon üyelerinden Karel van Miert,birliğin genişleme- ye tam hazır olamayacağını söyledi. Miert, AB'ye üye ülkelerin, geniş- lemenin gerçekleşmesi konusunda cesaret ve hu^lan ohnadığı- m iddia etti. Nice Doruğu sonunda, ge- nişlemeyle ilgili tarihi söz- leşme konusunda uzlaşan li- derler, birlik içinde yapıla- cak yeni reformlarla ilgili 2004 yıhnda yeni bir konfe- rans düzenlenmesini karar- laşnrdılar. Doruk sonunda ya- yımlanan "AB Geleceğinin Bildirisi" isimli belgeye gö- re, 2004 yıhnda yapılması is- tenen konferansta, AB Ko- misyonu ile üye ülkeler ara- sındaki yetki dağılımı, Nice Doruğu'ndakabul edilen "Te- mel HaklarSözkşmesi9 , ulu- sal parlamentolann AB konu- lanndaki rolü ve AB kurulu- şunda büyük önem taşıyan sözleşmelerin tekrar gözden geçirilmesi öngörülüyor. bu sürecin başanyla tamam- lanmasımn beklediğı yer aldı. Clinton'un mektup gönder- mesınin nedenimn ise Türk yetkililerinin son dönemlerde yaptıklan ve AGSK'nin NA- TO olanaklannı kullanması- m veto edebileceklerine iliş- kin sert açıklamalannın artma- sı olduğu kaydedildi. Was- hington'un. Nice Doruğu'nda, Fransa ile Ingiltere'nin sert tartışmalannın ardından AGSK'nin NATO'dan bağım- sız olamayacağı karannın net- leşmesinin ardından Türki- ye'den tavnnı yumuşatması- nı beklediğı öğrenildi. _ _ ^ ^ ^ ABD'nin, bu me- sajla, Türkiye'den NATO içinde çat- lak yaratmamasını vurguladığı belir- tildi. Türkiye, son dö- nemlerde verdiği mesajlarda, AB üyesi olmayan Av- nıpah NATO ülke- lerinin AGSK'nin karar alma meka- nizmalanna ahnmaması duru- munda, acıl müdahele gücü- nün NATO'nun olanak ve ye- teneklerini kullanacağı operas- yonlan engelleyebileceği ima- smda bulunmuştu. Millı Sa- vunma Bakanı Sabahattin Çakmakoğlu, 5 Aralık'ta ya- pılan NATO toplantısı sıra- sında Türkiye'nin ıstemlerinın karşılanmaması durumunda AGSK sürecini veto edebile- ceği imasuıda bulunmuştu. Tfirkiye'ye uyan Bu mektubun, 14-15 Ara- lık günlerinde yapılacak NA- TO dışişleri bakanlan toplan- tısından önce gönderilmesı- ne dikkat çekilırken, "Was- hington,Nke'deistediğini al- dıktan sonra, NATO'da bir sorun çıkmaması için Tür- kiye'yiuyardr yorumlan da yapıldı. Clınton'un mektu- bunun ardından Dışişleri Bakanı Cem, Başbakan Ecevit ile bir süre görüşe- rek durum değerlendirme- si yaptı. Türkiye'nin 2 önceliği Türkiye ise bu süreçte iki unsurun önceliğini dile getiriyor: 1. 1999 yıhnda yapılan Washington Doruğu karar- lanna uyulması. Bukarar- lann uyulması sürecinde geçen haziran ayında ya- pılan Feıra Doruğu'nda ge- riye gidildi, Nice'de ise az da olsa ileri gidildi. Bu ka- rara göre, AB'nin yeni sa- vunma yapısı Batı Avrupa Birliği (BAB) kurumlan üzerine inşa edıhneli. 2. Türkiye'nin güvenlik çıkarlan konusu. Türkiye, AB'nin alacağı hiçbir ka- rann Türkiye'nin güvenlik çıkarlanna aykın olmama- sı gerektiğini \urguluyor. Doruk sonuç bildırgesin- de bu konuya atıf var ama bunlaryeterli değil. Türki- ye, bu bölgede yaşanabile- cek 16 sıcak çatşıma böl- gesinin 13'üne komşu, do- layısıyla güvenlik çıkarla- n ile ilgili olumsu gelişme- lere izin veremez.