Katalog

9 KASIM 2000 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA D I Ş H A B E R L E R dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Sırayla Gore'un da, Bush'un da Florida'yı aldığı iddia edildi, hatta Bush başkan ilan edildi, ancak oylar ikinci kez sayıldı ABD BaskamFlorida'yatakddıDış Haberier Servisi-ABD tarihininenbaşa baş geçen başkanlık seçiminin kesin sonucu, Florida eyaletinde yaşanan kanşılık yüzûnden dûn gece yansına kadar alınamadı. ABD'nin önde gelen televizyonlan, dün sabaha karşı (TSl 03.00) verdikleri ilk haberlerde, kilit öneme sahip eyaletlerden Florida'daki 25 seçici oyu Demokrat aday Al Gore'un aldıgını duyurdular. Ilerleyen saatlerde ıse, Florida'da sayıra ışleminın henûz bıtmedığı açıklandı. Sabah saatlerinde, bu eyaleti Cumhunyetçi aday George W. Bush'un aldıgını bildiren CNN televizyonu, Texas Valisi George W. Bush'u ABD'nin yeni başkanı olarak ilan etti. Ancak CBS ve NBC ile birlikte CNN de kısa süre sonra Florida'da Bush'un kazandığı haberinin geri çekildiğini, durumun halen belirsiz olduğunu bildirdi. CBS'ye konuşan Florida eyaleti seçim yetkılisı Ed KJast, iki aday arasmdaki oy • Hayli çekişmeli geçen başkanlık yanşında ülke genelinde iki lider arasındaki puan farkı 1 'i geçmedi. Kilit öneme sahip Florida dışında Demokrat Parti'nin adayı ve Başkan Yarduncısı Al Gore toplam 260 seçici oy alırken Cumhuriyetçi Parti'nin adayı George W. Bush 246 seçici oy kazandı. farkının bin 300'e kadar düştüğünü açıkladı. Bu gelişmeler üzerine Bush zafer ilan etmekten vazgeçerken CNN televizyonu da ABD Başkan Yardımcısı Al Gore'un Bush'u telefonla arayarak şimdilik yerulgıyı kabul etmediğıni bildirdığini duyurdu. Dûn akşam saatlerinde Florida'da oylann yeniden sayımına başlanırken, başta eski Dışişleri Bakanı James Baker olmak üzere kurmaylannı sonuçlan yerinde almak üzere bölgeye gönderen Bush, bir konuşma yaptı ve Florida'da kazandıklanna inandıklannı belirtti.George Bush, "Florida'daki oy sayımından sonra kazandığumzı ilan edeceğiz" dedi. Dûn gece geç saatlerde bir açıklam ayapan ABD Başkanı Bill Clinton ise, her iki adayı da tebrik ederek, "Süreç devam ediyor, sonucun çıkmasını bekleyeceğiz" diye konuştu. Clinton, son 40 yılın en çekişmeli başkanlık seçimleriyle ılgili olarak, "Bu bir demokrasi egzersizidir. Artık hiçbir Amerikah oyunun sayılmadığını söyleyemez. Ancak bu oylann ne söylediğini belirlemek biraz zaman alacak" dedı. Yeniden sayun sonuçlannın bu geceyansı (TSl) belli olacağı bildirilirken, bazı siyası gözlemcilere göre sonın Florida'daki oylann sayılmasıyla bile çözüme kavuşmayabilir. Gore ile Bush arasındaki fark çok az olursa, Flonda'da, postayla kullanılan, denizaşın ülkelerdeki Amerikalılardan gelen oylar için 10 gûn beklenebileceği belirtiliyor. Bu takdirde, başkanın seçilmesi, yurtdışındaki Amerikalılara kalacak. Nader yûzde 5 barajını aşamadı Florida yasalan, adaylann arasında yûzde 0.5 kadar fark olması halinde sayımın yenilenmesi gerektiği yönünde. Bu yüzden Florida'da tûm oylann sayılmasının ardından ikinci sayım yapıldı. Dün Florida öncesınde gelen sonuçlar, Gore'un ülke genelinde yüzde 48,59'e karşı yûzde 48,31 oy oranıyla Bush'un önûnde gittiğini gösteriyordu. Yeşiller Partisi adayı Ralph Nader ise yüzde 5'lik oy barajını aşamayarak yüzde 3'te kaldı. Oylann yüzde 98'inin sayımının tamamlanmasından sonra, Gore'un, 47 milyon 744 bin 28 oy alırken Bush'un 47 milyon 469 bin 63 oy aldığı açıklandı. Ancak ABD başkanını belirleyecek seçici oylann sayısının kesinleşmesi için ABD, 25 seçici oya sahip Florida'dan gelecek kesın sonuçlan beklemek zorunda. Flonda dışında. 538 seçici oyun 260'ını Gore, 246'sını Bush aldı. Bir adaym başkan seçilebilmesi için bu oylann 270'ini alması gerekıyor. Bu arada, Florida'da 6 milyon oyun yeniden sayılması işlemı yürütülürken, Demokrat Parti taraftarlan ve bazı seçmenler, seçimlerde düzensizlikler olduğu iddiasını gündeme getırdiler. AŞBAKANECEVİT 'Fark etmez, her ikisiyle de dost olııraz' DışHaberferServisi -Baş- bakan Bûleot Ecevit, ABD Başkanlığı'na kim seçılirse seçılsın Türkiye ıçın fark et- meyeceğini belırterek "tld- siyİe de dost ohınız" dedi. Başbakan Ecevit, başkanlık görevi sona eren Bill Clin- ton'a şükranlannı bildirdi. Ecevit, grup toplantısı- nın başında dûn sabah sa- atlerinde başkanlığı kazan- dığı ilan edilen George W. Bush'u kutladı. ABD ile Türkiye arasında- ki ilişkilerde çok olumlu gelişme- ler yaşandığını vurgulayan Ece- vit. "BunlannSa- yın Bush'un baş- kanlığı dönemin- de de devam ede- • Erken davranıp kutlama mesajı gönderen dünya liderleri zor durumda kaldı. dımcılığına seçilen Rkhard Cheney'i kutlarken daha sonra açıklamayı geri çek- tiğini duyurdu. Bush'u kut- layan Rusya yönetimi de mesajuu geri çekmek zo- runda kaldı. Rusya parla- mentosunun alt kanadı Du- ma'nm Başkanı Gennadi SeJezniyev açıklamasında, "YeniABDyönetimininBıll Clinton dönemine göre da- ha istikrariı bir Rusya politikası izleyeceği umu- dundayım" dedi. Japonya'nın ge- ri çektiği açıkla- masında ise "Bush'unzaferini yürektenkuthıyo- ruz" denildi. Neredeyse bü- tûn ûlkeler kutla- ceğmeinanryorum.Başkan- hk dönemi sona eren Sayın Cfinton'ın Tüıidye'ye dost- luğu her zaman şükranla anılacaknr. Kendisine bun- dan sonraki yaşanunda ba- şanlar dilerim" dedı. Ecevit grup toplantısın- dan sonra gazetecılenn, "Sonuçlaraitirazvar,deği- şiklikoîabiHr" anımsatma- sı üzerine, "Öyle mi, siz- den duyuyorum. Zaten bir- birine çok yakındı. Bizim için fark etinez. îkisiyle de dost ohıruz" açıklamasını yaptı. Üişki korunacak Dışişleri Bakanhğı de- ğerlendirmelerinde, Türki- ye ile ABD arasında son dönemdekı siyasi ilişkile- rin stratejik ortaklık dûze- yine geldiği ve ABD'de kim seçilirse seçilsin Türki- ye'nin bu ilişki dûzeyini koruma yönünde kararlı olacağı vurgulandı. Öte yandan, ABD'de baş- kanhk seçimlerini George W. Bush'un kazandığının açıklanmasından sonra kut- lama mesajlan yayımlayan dünya liderleri, daha sonra bu açıklamanın değiştiril- mesı ve sonuçlann henüz belirlenmediğinin anlaşıl- ması üzerine zor durumda kaldılar. Almanya Cumhurbaşka- nı Johannes Rau, Bush'a kutlama mesajını yayımlat- madı. Bush'un kazandığı- nın açıklanması üzerine me- sajı hazırlayan Rau, duru- mun değişmesi üzerine ba- sın merkezınden mesajın ya- yımlanmamasını istedi. Rau'nun sözcüsü tarafindan basma yapılan açıklamada, "Neyapabflirdikki? Durum çok kanşık. Kudamayı ilk yapan ülkelerden biri olmak stedik" dedı. Başbakan Ger- hard Schröder de yapacağı basın açıklamasını erteledi. Hollanda, kutlama mesajı- nı geri çektı. Yapılan açık- lamada, "Seçim sonuçlan- na ilişkin belirsizlik nedeniy- le daha önce yayımladığumz kutlama mesajuu geri çeki- yoruz" denildi. Çın yönetimi, önce Ge- orge Bush'u ve başkan yar- ma mesajı yayımlarken îs- veç'in Başbakanı Göran Perssonyaptığı açıklamada, " Yaak oMu ama bu, Ame- rikan halkınuı arzusudur ve oDİann sectiği kişiyle iş- biriiğiyapmakdurumunda- yız" dedi. Endonezya, Avustralya, Avrupa Birliği (AB) tarafindan yayımlanan kutlama mesajlan da geri çekildi. Olüp ölüp dirildilerSırayla Gore'un karargâhmda da, Bush'un karargâhmda da yaşanan erken zafer sevinci kısa sûrdü. Televizyonlar önce Al Gore'un Florida'yı aldığmı duyurdular. Diger kilit eyaktieri de alan Gore'un zafere yaklaşnğı yorumlan yapddı. Ancak Bush'un, Florida'da sayımlann daha bitmediğini açüdaması üzerine tetevizyon kanaDan Gore'un Florida zaferi haberini geri çektikr. Ardından Bush, ABD Başkanı ilan edildi. Bu sevinç de kısa sürdü. Florida'da oy farkı çok azdı, bu yüzden sayım yenilenecekti. Florida'da a\ nca postayla kullanılan 30 bin oyun ne kadaruun sayüıp ne kadannm saydmadığı da öğrenuemedi (Fotoğraf: REUTERS / AP) ENATÖR SEÇİLDÎ FBflary: Teşekkürler New York Dış Haberier Servisi - ABD tari- hınde ilk kez bir first lady senatör se- çıldi. Gayri resmi verilere göre Hil- lary Clinton, New York'ta oylann yüzde 55'ini alırken rakibi RickLa- zk) yûzde 44 oramnda oy topladı. Hillary Clinton, New York'lulara te- şekkür konuşmasında, "Sizin sayeniz- de buradayun. Bana kalbinizi ve fık- rinizi açtığınız ve size hizmet imkânı verdiğiniz için sizlere minnettanm. Güveninizelayıkolmaya çahşacağun. Teşekkür ederim New York" dedı. Hillary Clinton, 2004 seçımlerin- de başkanlık için yanşmayacağını ve senatör olarak 6 yıllık görev sü- resini tamamlayacağını söyledi. Baş- kan Bill Clinton ve kızı Chebea'nın de alkışlayarak dinledikleri konuşma- smda Hillary Clinton, çevre sorun- lanndan sosyal güvenliğe ve kadın haklanna kadar her konunun kendi- si için önemlı olduğunu söyledi. Se- çımi kaybeden Cumhuriyetçi aday Lazio ıse konuşmasının başında, Clinton'ı arayarak kutladığını belırt- ti ve "Şimdi tûm Nevv York'lulann bûük ounalan zamanıdır" dedı. Tfirk toplumu destekledi Hillary Clinton'a, bu eyalette ya- şayan Türk toplumu seçimlerde tam destek verdi. Hillary Clinton'ın se- çildiğinin açıklanmasından sonra Türk Amerikan Derneklen Federas- yonu (TADF) Başkanı Egemen Ba- ğış, "Topium, çağnnuza uyarak Hil- lary Clinton'a oy verdl Kendilerine şükran borçhıyuz" dedi. Cumhunyetçi aday Bush 'un zaferini ilanına hazırlandığı haberlerinin ardından, piyasalaryükseliş eğilimine girdiler Piyasalar, haberlerle birlikte hop oturup hop kalktı Ekonomi Servisi - Dünya piyasalan dün ABD Başkanlık seçimlerine bağlı ola- rak hop oturup hop kalktı. Seçimin ilk sonuçlannın geldiği ve televizyonlarm Cumhuriyetçi aday George W. Bush'un zaferini ilana hazırlanıldığı sıralarda ge- nel olarak borsalar ılunlı bir yükseliş eğilimine girdiler. Florida'dan kaynakla- nan belirsizlik ise piyasalan tekrar tem- kinli davranmaya itti. Piyasadaki genel hava, iş dünyasmnı Cumhuriyetçi aday Bush'un kazanması- na daha olumlu baktığı yönündeydi. Av- • Para piyasası uzmanlan, müdahale karşıtı olduğu için Bush'un kazanması durumunda Euro'nun yûkseltilmesi yönündeki çabalara ABD'nin katkısının kesileceğini beklediklerini, bunun da Euro'yu daha da zayıflatacağuıı ifade ediyorlar. rupa borsalan, hisse senetlerine yatınm yapanlan etkileyecek bir vergi indirimı paketi olan Bush'un kazanacağı beklen- tısıyle ilk seanslarında bir miktar yükse- liş yaşadılar. Tokyo Borsası'nda da Bush'un kazan- dığı yönündeki beklentiyle belirgin bir yükseliş kaydedildi. Öte yandan Bush'un kazanması du- rumunda para piyasalanmn 'bırakmız yapsınlar' ekolüne gen döneceği ve mü- dahaleciliğin etkisinin azalacağı yönün- deki beklenti, Euro'nun az da olsa geri- lemesine katkıda bulundu. Para piyasası uzmanlan, müdahale karşıtı olduğu için Bush'un kazanması durumunda Euro'nun yûkseltilmesi yö- nündeki çabalara ABD'nin katkısının kesileceğini beklediklerini, bunun da Eu- ro'yu daha da zayıflatacağuıı ifade edi- yorlar. Hong-Kong Borsasf nın George W. Bush'un kazandığı yönündeki haberier üzerine düşmeye başlaması ve düşüşte Çin kökenli hisselerin başı çekmesı Hong- Kong'da, Cumhuriyetçi Parti adayının Çin karşıtı politika izleyeceği görûşünûn hâ- kün olduğunu ortaya koydu. Florida'da- ki'kanşıklık ortaya çıkmadan önce, ABD televizyonlannnı Bush'un seçım zaferini ilan etmeye hazırlandığı sıralarda, Hong- Kong Borsası'nda Hang Seng endeksin- deki gerileme yûzde 2.3'e ulaştı. George Bush'un ABD borsalannda yükselişe yol açması beklenen vergi in- dirimi paketi, Tokyo Borsası'nda da ilk seansta yûzde 0.9 puanlık bir çıkış ge- tirdi. Ancak belirsizliğin netleşmesiyle bu çıkış bir miktar törpülenerek yüzde 0.4'e geriledi. Aİatalı ve erken tahminler tepki topladı Nefes nefese geçen yarışta kaybeden medya oldu Her iki adaym taraftarlan da, kısa süretiğine bile olsa, sırayla zafer sevinci yaşama şansı buldular. (Fotoğraflar: AP, REUTERS) Dış Haberier Servisi - ABD'de son 40 yılın en çekişmeli ve tarihinin belki de en garip başkanlık seçiminde Cumhuriyetçi Parti'nin adayı George Bush ile Demokrat Parti adayı Al Gore arasındaki yanşın faturası gazetelere ve televizyon kanallanna çıkanldı. Kesin sonuçlann bir türlü belli olmaması nedeniyle basuı organlan dün gün boyunca suayla hem Bush'u hem de Gore'u başkan ilan ederek seçim kanşıklığının daha da artmasına neden oldular. Ön tahminlerde ya da hatalı tahminlerde bulunan televizyon kanallan da bu tutumlan nedeniyle eleştirilere maruz kaldılar. Televizyonlann ilk defa bir seçimin sonuçlan konusunda bu kadar yanıldığmı ifade eden gözlemciler, yapılan sandık başı anketlenni ve yeni başkanı ilan etmek konusunda gösterilen aceleciliği sert bir dille eleştirdiler. Dün yaşananlardan sonra, ABD'li seçmenlerin, bugüne kadar büyük ölçüde doğru çıkan sandık başı anketlerine güvenlerini büyük ölçüde yitırdikleri bildiriliyor. ABD'deki gazetelerin dün ilk baskılannda, sonuçlar henüz belli olmadan Bush'u başkan ilan etmeleri ise, basının 1948 ABD başkanlık seçımlerinde yaptığı bir başka büyük hatayı akıllara getirdi. ABD gazeteleri, 1948 yılında Harry Truman ile Thomas Dewey arasuıdakı seçim yanşında yanlışlıkla De^ey'i başkan ilan etmişlerdi. "Dewey, Truman'ı yendi" başlüdı haber, ABD basın tarihine geçmişti. Dün de özellikle yerel gazetelerin çoğu, seçim haberini, ilk baskılannda "Bush'un büyük zaferi" başlığı ile verdiler.