Katalog

20 KASIM 2000 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA OSS 200 l'E HAZIRLIK 1. (I) Sıyası Hıkayeler ı Yahya Kemai'ın Osmanlı tanhıyle ılgılı sohbetten olarak göretHlınz (II) Bu hıkayelerde ımparatorluğun kılıt noktalarındakı kışılenn seruvenlennı çıkar hırsiannı okuyoruz (III) Deneme He hıkaye turu arasında sayatMleceğımız bu calışmalar bıze bır ımparatorluğun anatomısını veımektedır (IV) Kıtabın baş tarafında sekız hıkaye yer almaktadır (V)Dığerien tamamlanmamış roman ve hıkaye taslakiandır Yukarıdaki numaralanmıs cümlelerin hanglsl kanıtlanabiliriik yönünden otekilenten farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 2 (I) Bakıyorum da bugünkü şaırtenmızın çoğu hep eskılenn başkalarının gesterdığı yoldan gidryor eksıden kalma duygulan duşuncelen söylüyor (II) Bırtakımın yenı gozukmelenne bakmayın (III) Onlar da bundan on beş yıl öncesmı takJıt edıyortar (IV) Beş yuz yıl öncekı eskıdır de on beş yıl öncekı değıl mıdır'» (V) Bır şaınn kendı yaratmadığı başkasından <3grendığı her şey eskıdır B u parçada numaralanmıs cOmldarin hangisind» aldatıcı bır özellığe dıkkat cekilmlstlr? I B) C) III D) IV E) V 3. < ) Bır yazar bır yazı yazıyor Çok doğru çok ılgınç çok yenı şeyler söylüyor en kuçük yankısı olmuyor Bır yazar bır şeyler yazıyor her şeyı bırbirlne karıştırıyor düşüncelorının doğruluğunu kabul ettırmek uğruna bılmesi gereken şeyten btle btfenez gonjnuyor Yine en küçük bır yankı yok Herkes soyte- yeceğını söylüyor ve susuyor Tartışma yok Bu paragrafın başına düşüncenın akısına gor» asağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Yenı değerier edebıyatımızda kabul görmuyor B) Günümuzde her kafadan bır ses çıkıyor C) Yazarianmız arasında guçlu bır dayanışma var D) Edebıyat dünyamız akıl almaz bır durgunluk ıçınde E) Yazarianmız her türlü yenılığe kapılannı kapat- mışlar 4. Yaşlandıkça hafıza zayıflar derter Işletmezsen veya yaradılıştan ağır ışıtıyorsa zayıflar elbette Br ıhbyann hazmesını gömduğü yerı unuttuğunu doğrusu hıç , duymadım Ihtıyarlar ış edındıklen şeyton mahkeme ıçın belırlenen gunlen kımden alacakları kıme vereceklen olduğunu akıllarında tutarlar Bu parçada belirgınlesen anlabm blçlml asağı- dakilerden hangısıdir? A) Kanrtlama B) Omeklendırme C) Tartışma D) Benzetme E) Karsılaştırma 5 llk romancılanmızın kışılennı seçerken ve bunlara uygun bır öykü tasanarken kendı halk hikayelenmıze dönmelerı bıraz da zorunluydu çünkü batı romanlarındakıne benzer kadın erkek ılışkılerıne oturtulmuşbıraşkserüvenı o dönem Türk toplumurv da geçen bır öykuye konu olamazdı O dönemde bır genç kızın bır erkekle arkadaşlık etmesı evlı bır kadının da Fransız toplumunda olduğu gıbı aşk seruventen yaşaması ımkansızdı Bu parçada asıl anlablmak ıstBnsn asağıdakilerden hangısıdir? A) Toplumdakı değerlenn edebı eserlen etkıledığı B) llk romanlarımızın halk hıkayetenmızın etkısınde kaldığı C) Kadın erkek ılışkılennın ılk romanlanmıza pek yansıtılmadığı D) Fransız toplumuyla Turk toplumunun farkiı olduğu E) Fransız romanının ılk romanlanmızı fazla etkıle- medığı Gulten Akın ılk krtabında çok özgün duyariıkları 6. şıınrmzın çok kullanılmış bıçımlen ıçınde verme ça- basındaydı YaşamOzenne doğruluk dürustluk uze- , ı_ nne söylenmış şıırler anlam bakımından rahat , r ,Mbıldın bakımından yoğundu Bunlarda mükemmel bır * şıınn ılk tohumları vardı ama henuz çatlamamışlardı Bu parçadan, Gültsn Akın'ın ilk kitabındaki f ıırienyle ilgılt olarak asağıdakilerden hangisine A) Yapısal özellıklenyle özgun olduklanna B) Şaınn şıırsel yeteneğını sezdırdıklerine C) Daha çok dıdaktık (öğretıcı) konulan ıçerdıklenne D) Kım yönlenyte tam anlamıyla otgunlaşmadıklarına E) Yoğun ıletıler (mesajlar) taşıdıklarına 7 Benım aradığım şey ıçten gelenı en doğal en zah- metsız dılle kâğıda geçırmektır Hoş bence asıl sorun söytemek ıstedığımız şeyı kullandığımız dılın olanakları ölçusünde en kusursuz şekılde söyle- mektır "Kusursuzluk" ne ısteğın ne hecenm ne de serbest veznın tekelı altına aldığı bır nesnedır Kusursuzluk şaınn kullandığı dılden en çoğu kopar- masıdır Böyta dOsunen b4r sair içfn asağıdakitenlen hangtai sovlenemez? A) Şıırlennde konuşma dıhnden yararianmak ıster B) En güzele ulaşma yolunda. surekh arayış ıçındedir C) Içtenlığe öncelık veren bır sanat anlayışına sahptır D) Şıırtennı oluştururken vezınden çok dılı gozetır E) Şıırlennde en etkılı söz sanatlannı kullanmayı amaçlar 8. Roman kendı yontemıyle yaşamın çesıtlı yanlannı bır bır keşfettı Cervantes ın çağdaşlanyta serOvenın ne olup olmadığını sorguladı Samuel Rıchardsonia "insanın ıç dünyasında olup brtenlen" ırdelemeye, duygulann gızlı dunyasını açığa çıkarmaya başladı, Balzac'la insanın tanhle olan denn bağlannı keşfettı, Flaubert'le gunluk yaşamın o döneme kadar bılınmeyen yanlannı araştırdı Tolstoyla insanın karar ve davranışlarınında akıl dışının ışe karışması sorununa eğıldı Bu parçanın anlabm yolu, asağıdakilerden han- gisidlr? A) Açıklama B) Tarbşma C) Oyküleme D) Betımleme E) Omeklendırme 9 Yahya Kemal ın ünlü bır şıırını bırkaç edebıyat uzmanma açıklatırlar Bu açıklamalan gülOmseyerek okuyan Yahya Kemal "Hayret1 Ben şıınmı yazarken bunlann rnçbınnı duşunmemıştım " der Bu parçadan ulasdacak en kapsamlı yargı asagıda- > kıterden hangısıdir? A) Şııre anlamca dennlık ve çeşıtlılık kazandıran okurlann farkiı yonjmlandır B) Yahya Kemai'ın şıırlennın açıklanması kolay değıldır C) Bır şıın kalıcılaştıran şaınn dûşuncesınden çok okurlann ılgı ve yöntemlendtr D) Yahya Kemal gıbı kalıcı olmak ıçın kolay açıklanmayan şıırter yazmak gerekır E) Bır şıın doğru yorumlayabılmek ıçın ona şaınn gözuyle bakmalıyız 10 Gazetelenn var oluş nedenı bır öncekı günun tanhıne duyduğumuz ılgıdır Son göruşmemızden bu yana ne olup bıttığını anlamak ve anlatmak ıçm arkadaş- lanmızı ararız Anılarımızı saklamak yaptıkiarımızı gelecek kuşaklara aktarmak ıçın gûnce tutarız Doktor hastasının daha önce geçırmış olduğu hastalıkları araştırarak tam (teşhıs) koyar Bu parçada anlablmak ıstenen «fağıdakiterden hangısıdir? A) Bırbınmızı tanıma arzumuz B) Geçmışe duyduğumuz ılgı C) Unutulmamak tutkumuz D) Araştırmaya olan düşkünlüğümüz E) Çevremızle butunleşme ısteğımız 11 (I) Dıl ıçınde yaygın olarak dolaşan sözcuklerden bındır "gerçek 1 (ll)Olaylar olgular duşünceler karşı- sında sık sık "Gerçek mı''" drye sorarız (III) Bır resme bakarken bır şıın okurken farkında olmadan gerçeğı ararız (IV) Romanlarda öykülerde anlatılanları nedense gerçek yaşamla özdeşleştırmek ıstenz (V) Sankı gerçekle gerçeklıkle koşullanmış gıbıyız (VI) Gerçeğın ne olduğu sorusu yuzyıllardır sorulageJmtş (VII) İnsanın dışında ınsanlardan bağımsız bır gerçeklık var mıdır? Yukandakı parça ıki paragrafa aynlmak ıstense ildncı paragraf hangı cumleyle başlar? A) III B) IV C) V D) VI E) VII 12. Çevırmenın emeğı resmın üstundekı cam gıbıdır anlığı oranında değıl de kıriılığı oranında bellı eder kendını "Ne kötü çevıni" sözunü "Ne guzel çevın'" sözünden daha çok kullanırız "Kım çevırmtş?" sorusunu da "Ne kötu çevıni" dedıkten sonra sorarız genellıkle Bu arada kendı kulturel yetersızhğımızm kusurunu çevırmene yuklemış olmamız da buyuk olasılıktır Bu parçadan asağıdakılefden hangsıne ulasılamaz? A) Çevırmenm emek ve başarısının gereğınce takdır edılmedığıne B) Bır çevırıyı değerlendırmentn bellı bır kultur bınkımını gerektırmedığıne C) Okurun çevırrterı ohimsuz yönden değerlendır meye eğılımlı olduğuna D) Çevırmenın kımlığının fazlaca merak edtlmedığıne E) Çevınnın aksayan yöntennın kolayca anlaşıla cağına 13. (I) Home Tocke " Konuşmak bıra yapmak fınnda ekmek pışırmek gıbı bır sanattır" dıyor (II) Yazı yazmanın bu benzetmeye daha uygun duşeceğı kanısındayım (III) Konuşmanın ıçgüdusel olmadı gına kuşkumuz yoktur (IV) Çünkü onun ayrıca fiğrenılmesı gerekmez (V) Ote yandan hıçbır çocukta bıra yapmak fınnda ekmek pışırmek ıçgu- düsel eğılımı de görulmemıştır Bu parçada numaralanmış cumlelerden hanglsl düsüncsnın akifını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V 14. ( ) Bunun ıçındır kı arneğın bıze en yüksek en çesıtlı ölmez sanat esertennı mıras bırakmış olan eskı Yunan uygarfığı roman turunütanımıyordu Zıra eskj Yunanlılar; küçük sıtelen ıçınde bugunku anlam ve kapsamı de sosyal bunalımlardan uzak duzenlı ve ahenkt bır yaşam suruyortardı DOşüncenln akifina göre, bu parçanın basına aaagıdakllenton hanglsinin gatJnknesı uygundur? A) Roman toplumsal ılıskılenn karmaşıklık göster d*ğı toplumların ürünü olmuştur B) Romanın gelışımı dığer sanat esertennden fark- lıdır C) Roman ancak refah duzeyı yüksek toplumlarda kabul görmustur D) Roman okumak ve bundan zevk almak sosyal bunalımlarta bağdaşmıyordu E) Tragedya eskı çağlarda romanın gelışmesıne engel olmuştu 15. Doktor herkese doktoriuk dılıyte seslense hıçbır hasta çalmazdı kapısını Avukat savunmalarında kullandığı özgül dılı her yerde her koşulda kuHanmaya kalksa çok geçmeden tüm müştenlerını yrtınrdı Eşı de bohçasını alıp gıderdı belkı Bu parçanın asıl yazılıs amacı asağıdakılerden A) Kişıllk ozelliklerimızın konuşmamızda belirgın leştığını açıklamak B) Doktoriuk ve avukatlık dılının kolay anlaşılmadı ğını vurgulamak C) Insanlan etkılemede dılın önemlı bır araç olduğu- nu belırtmek D) Her ortamda aynı sözcüklen kullanamayacağı mızı vurgulamak E) Her meslek erbabının lyı bır konuşmacı olması gerektığını duyurmak 16. Unesconun 1999 da yaptığı bır araştırmaya göre bugün dünyada konuşulan dıllenn sayısı 6000 ın üstûnde Bunlann bazıları yavaş yavaş yok oluyor Her yıl ortaiama on dıl tanhe karışıyor Yine bu araş- tırmaya gore bır dılın yaşayabılmesı ıçın en az yûz bın kışının o dılı konuşması gerek Bugun konuşulan 6000 dılın yansını ancak ellı bıner kışı konuştuğu ıçın bunlann yaşamı da tehlıkede Bu parçanın anlabmında aşağıdakı düşünceyi 9»liştinTV« yollannın hanglsinden yararianılmışbr? A) Tanımlama B) Karsılaştırma C) Tartışma * ' T D) ömekteme E) KanıtJama 17. Kemal Tahırın eserlerınde görulen belirgın fizellıklerden bın de romanlarının bırbırını tamamlamasıdır Bır esennde rastiadığımız kışıler dığer eseriennde de ortaya çıkarlar Serüvenlerı bırbırını ızler Söz gelımı "Kurt Kanunu'nun kahramanı Emın Bey son romanının da bır yennde anılır Kemal Tahır romanlarım bellı bır sona süruklemez Bu parçada sozü edilen yazann vurgulanan özellıgı asagıdakUerden hangısıdir? A) Roman kışılen arasında benzerlıkler bulunması B) Romanlarının bır butun oluşturması C) Genellikle serüven romanları yazması D) Eseriennde merak unsurunu ön planda tutması E) Roman kahramanlarına öznel davranması 18 Aydınlann yazartann dıl konusunda tutucu olmaları gerektığı kanısındayım Derier kı dılı değıştırmek durmadan değıştırmek ısteyenler bılgısızler eğıtımsız ınsanlarmış Bugunun duşuncelen™ yarına aktaracak olan dıl ıse öyle ıkıde bır değışmeye bozulmaya gelmez Onu aşağıdan gelen bu bozucu degıştına ıtmelere karşı yazartar aydınlar tutarlar Bır süre sonra da gevşemeyı ellerındekı dılı aşağıdan gelen yenılıklere açmayı zorunlu görmeye başlariar Dıl de böylece doğal akışı ıçınde değışerek yasadığınca yasar Bu parçaya göre asağıdakilerden hangısı "yazar- lardan, aydınlardan" beklenen bır davranış deaiMlr? A) Dılı her turlu bozucu etkıden uzak tutmak B) Dılın butun değerlerını olduğu gıbı geleceğe taşımak C) Günümüz kütturünü geleceğe aktaracak olan bır dılı oozetmek D) Dılı zamanla oluşacak yenılıklere açık tutmak E) Dılın doğal gelışımıne bağlı kalmak 19 Yayta Orta Anadolu dağlıklannın duzu demektır Bu yayla üstunden butün tanh geldı geçtı Destanlar suyunu ıçtı masallar koynunda buyüdu Tanh bu yayta üstunde fırtına gıbı görunûr Tanhten bu yayla ûstunde dınmez bır uğuttu bır de Tûrk göğsü ve dırena kaldı Yayla Anadolu da dayanıkjı sağ ve sağlam yetşbnr Buğdayı sağlam ve serttır Insanı daöytedır Yayla karakter yetıştınr Bu parçada asağıdakilerden hangısl voktur? A) Benzetmelere yer verme B) Kışıleştırmelerte anlatımı renklendırrne C) Tanımlama yapma D) Ulusal duygu ve bılına vurgulama E) Yargıları karşılaştırmalarla guçlendırme 20 Türkıye'de etestm temelde araştırmaya dayanmıyor Bır ıkısı ayrık tutulursa eleştırmenlenn genye doğru atılmış köprülen yok Çogu bızım eskı edebıyatımızı hatta bötûnüyle çağdaş edebıyatımızı okumuş değıl Eskı edebıyat konusunda 1940 eleştın kuşağının saptadığı değer yargılanyfa bırtakım özetler ve eskı kanıtlarla ya da bunlann ters yuz edılmış bıçımlenyle hareket edıyorlar Bu parçada elestirmenlerie ılgılı olarak asağıda- kilerden hangısıne deainılmemistır7 A) Geçmışle yetennce ılgı kurmadıklarına B) Daha öncekı kımı yargılan kuBanarak ışın kolayına kaçtıklanna C) Edebıyatımızı aynntılı bıçımde ıncelemedıktenne D) Kendılennı yenılemedıktenne E) Inceleme ve araşlırmalarında nesnellıkten uzak laştıklarına 21. Osmanlı Devletın dekı arazı yönetımı sıstemı ortacağ dan ben sûrtıp gelen Avrupa feodalıtesınden farklıydı Avrupa derebeylen krallann otontesını bır yana bırakmış butün yetkılen kendı ellenne almış bulunuyoriardı Osmanhlarda bu yetkı ve olanaklar padışahta toplanmıştı Toprağı ışletenlenn zamanla otonte ve derebeyı halıne gelmemelen ıçın gereklı önlemler alınmıştı Dırlıklerın gelın çoğunlukla tek kişiye venlmez bırkaç ele dagıtılırdı Boylelıkle padışahın otorrtesı her zaman sağlanmış olurdu Yukandakı bılgılere göre Osmanlı Devletı nde toprak sistemı nde tum yetkı ve olanakların padışahta toplanması ıçın alınan önlemler arasında, asağıdakilerden hangısının yen yoktur? A) Dıri* gelırlennın bırden çok kışılere dağıtılmasının B) Toprak ağalığına fırsat venlmesının C) Toprağın hızmet karşılığı dağıtılmasının D) Toprakta özel mulkıyetın kaldırılmasının E) Toprağın padışahın elınde olmasının 22 Tanzımat dönemmde yenı açılan okullarda dın konulan ıle bırlıkte Tanh Coğrafya Tabıat Bılgısı gıbı dunya ıle ılgılı dersler okutulurken bunlann yanında yalnız yarınk dunya ıle uğraşan mahalle mekteplen ıle medreselere dokunulmamıştı Azınlıkların ve yabancı devletlerın açtığı okullar kendı ısteklerıne gore ayar programlaıla uğraşıyor ve Osmanlı Devletı tarafından denetlenemıyordu Buna göre Tanzımat ddnemınde uygulanan eğitim ve öğretım sıstemı ıçın aşağıdakılerden hangısı sdvtenemez'' A) Eğıtım ve oğretımde bıriık sağlanmıştır B) Yabancı okullar açılmıştır C) Azınlıkların okullan ayndır D) Dın ve dunya ıle ılgdı konular bırlıkte okutuimuştur E) Mahalle mektebı ve medreselere dokunulmamıştır 23. I Dunya Savaşı oncesınde Almanya nın etkısı altındakı Ittıhat ve Terakkı kadrosu Avrupada olabılecek bır savaşı Almanya nın kazanacağını ve Osmanlı Devletı nın Almanyanın yanında savaşa katılması durumunda Balkanlarda kaybedılen toprakların gerı alınabıleceğını savunmuşlardır Ittıhaçıların yanı sıra Mustafa Kemal ve onun gıbı düşunenler ıse Almanyanın savaşı kaybedebılece- ğını ve devletın felakete surukleneceğ nı öne surmuşlerdır Yukandakı paragraftan aşağıdakı yargılardan hangisine ulasılamaz? A) Ittıhat ve Terakkı kadrosu AJmanyayı destekler durumdadır B) Avrupada çıkabılecek bır savaşı kesın olarak AJmanyanın kazanacağına ınanan gruplar vardır C) Balkanlarda kaybedılen toprakları gerı alma sıyasetı gundemdedır D) Osmanlı Devletınde savaş karşıtı gruplarda vardır E) Osmanlı Devletınde Almanların yanında savaşa gırme fikn herkesçe onaylanmıştır 24. I Dunya Savaşı nda Almanya Osmanlı Devtetı'nın kendı yanında savaşa gırmesını ıstıyordu Çunku Halıfentn sıyası gucünden yararianacak böylece Ingıltere ve Fransa yı sömurgelennde zor durumda bırakacaktı Almanya nın bu konudakı yanılgısı aşağıdaM cephelerden hangısı ıle ortaya çıkmıştır? A) Kafkas B) Çanakkale r C) Galıçya D) Hıcaz Yemen E) Makedonya 25 I Yenen devtetier yenılenlerden toprak aknayacaklar II Her ulus çoğunlukta bulunduğu topraklarda devlet kurma hakkına sahıp olacak III Turklenn çoğunlukta olduğu yerler Osmanlı egemenltğınde kalacak VVİIson İlkelerlnln yukarıdaki maddelerınden aşağıdakl yorumlardan hangisine ulasılamaz? A) Yenılen devletlenn toprak butunluğunan konjnmaya çalışıldığının B) Sömurgecılıge karşı tavır gelıştınldığı C) Osmanlı Imparatorluğunun toprak bütunluğüne önem venldığı D) Turklenn nufus olarak çoğunlukta olduğu yerierde devletlennın devam ettınlmek ıstendığı E) Dunya barışının ön plana çıkarıkJığı 26. ABD nın I Dunya Savaşına gırerken yayınladığı vVılson ılkelenne göre I Bogazların yönetımınm uluslararası bır komısyona venleceğı II Her ulusun çoğunlukta bulunduğu topraklarda devlet kurma hakkına sahıp olduğu III Ermenılenn çoğunlukta bulunduğu Doğu Ana doluda bağımsız bır Ermenı Devletı kurulacağı FV Uluslararası sorunlann devletlenn eşıt temsılct- lennden oluşan bır kurulda göruşulerek çözuleceğı ıfade edılmıştır Buna göre, aşağıdakı görüşlerden hangısi savaşın sonunda Mılletler Cemiyetınin kunjtacağının somut kanrtıdır? A) Ivel B) III ve IV C) Yalnız IV D) Yalnız II E) II ve III 27 Boğazlar ve Istanbul'u alarak Osmanlı Devletını savaş dışı bırakmak ısteyen Itılaf Devletlen denız gucu ıle Çanakkale önlenne geldıler Böylece Rusyaya gereklı yardım sağlanacak Almanya ıle ıtetışımı engellemış olacakiı Savaşa henuz katılmamış Balkan Devletlen ıle Almanya ya karşı açılacak yenı bır cephe savaşı kısa zamanda bıtırecektı Buna gore Battık Denizi'nden Rusya'ya ulaşamayan ttılaf Devletlennın Çanakkale'de yenı bır cephe açmakla varmak Istedlklen amaçları arasında, asağıdakilerden hangısı sayılamaz? A) Osmanlı Devletını barışa zodamak B) Kanalın guvenlığını sağlamak C) Rusya ya asken ve ekonomık yardımda bulunmak D) Osmanlı Devletı nın Almanya dan yardım almasını engellemek E) Balkan Devletlen nı kendı yanlanna çekmek 28. I Dunya Savaşından sonra Osmanlı Devtetryle Itılaf Devletlen arasında yapılan Mondros Ateşkesrnın ağır şartlar taşıması bır tesaduf değıldır Itılaf Devletlen Savaştan başarıyla çıkacaklarını anladıklarında kendî aralarında Osmanlı topraklannı paylaşmışlardı Paylaşım gızlı antlaşmalara uygun olarak yapılmıştır Yukandakı paragraftan çıkanlabılecek genel yorum aşağıdakılerden hangısıdir? A) Itılaf Devletlennın savaş surerken Osmanlı topraklarını aralarında paylaştıklan B) Mondros Ateşkesının şartlannın bır anda hazırlanmayıp daha önceden planlanmasının yapıldığı C) Osmanlı padışahın ateşkese razı oiuhten Wılson llkelennı goz önune aldığı D) Itılaf Devletlennın savaş sırasında g'Zlı antlaş- malar yaptığı E) Itılaf Devletlennın Osmanlı Devletıne ağır bır ateskes ımzalattıâı 29. Mondros Ateşkes Antlaşması nın 7 maddesıne dayanan Itılaf Devletlen Turk topraklarını ışgal etmeye başladılar Ingılızler Musul ve Kerkuk ü Fransızlar Matay ve Adana yı ışgal ettıler Buna gore, ışgal edilen yerlenn ortak özelliai aşağıdakılerden hangısıdir? A) Lıman şehırierı olması B) Pamuk yetışen yerler olması C) Petrol bölgelen olması D) Ekonomık oneme sahıp olması E) Ermenılenn yaşadığı yerler olması 30. Osmanlı Devletı 1878 Berlın Antlaşması ıle kaybetbğı Kars Ardahan ve Batum u I Dunya Savşaşı sırasında gerı almıştır Osmanlı'ya bu olanağı sağlayan gelışme aşağıda- kılerden hangısıdir'' A) ABD nın savaşa gırmesı B) Wîlson llkelerı nın uygulanması C) Osmanlı ordulannın başarıh olması D) Almanyanın Osmanlı ya yardım etmesı E) Rusya da Bolşevık ihtılah nın olması 31 I Kara ordusu dağıtılacak donanma Itılaf Devlet- lennın belırledıgı lımanlarda bulunacak II Önemlı yollar kavşak noktaları demıryolları galıp devletlenn kontrolunde olacak III Osmanh Devletı nın çesıtlı cephelennde savaşan subaylar Istanbula gelecek Mondros Ateşkesının yukanda yeralan madde- leriyte ıtılaf devletlennın aşağtdakılerden hangnini amaçladıklan söytenebllir? A) Osmanlı ordusunu Almanyanın denetımınden kurtarmak B) Osmanlı devletının ulaşımdan elde ettığı gelıriere el koymak C) Işgallere karşı oluşacak sılahlı dırenışı yok etmek D) Osmanlı subaylarını Ingılız ordusuna almak E) Osmanlı Devletryle olan bağlannı guçlendırerek ûlkeyı modernleştırmek 32. Mıllı Mucadele dönemınde kurulan yararlı cemıyet- lenn hepsı başlangıçta bolgesel kurtuluşu hedefle- mışlerdır Srvas Kongresınde cemıyetlenn bırleştınl- mesıyle yerel olma özellıklerı sona ermıştır Bu cemıyetler ışgal edilen ya da ışgal tehlıkesı olan yerierde kurulmuşlardır Osmanlı Hükumetının Mondrosian sonrakı yaygın ışgallenne karşı Osmanlı Hükumetının tepkısız kalması üzerıne hakların savunulması amacıyla oluşturulmuşlardır Yukandakı paragraftan aşağıdakı yargılardan hangisine ulasılamaz? A) Türk halkı hükümet gıbı ışgallere tepkısız kalmamıştır B) Srvas Kongresıne kadar cemıyetlerde bölgesel kurtuluş duşuncesı vardır C) Mondros tan sonra ulkenın ışgal edılmesı halkın tepkısıne yol açmıştır D) Cemıyetlerın ışgallerı engellemek ıstedığı gonjlür E) Mıllı mücadelenın sonuna kadar her cemıyet kendı bökjesı ıçın çalışmıstır 33. Blr yerln ekınokslar dışında kalan herrıangı blr tanhtekı gündüz uzunluğu bilindığinde, bu yerin aşağıdakl özelliklerlnden hangısl kesınllkle saptanabilir? A) Saat dılımı B) Yukseklığı C) Ekvator'a göre yanmküresı D) Doğal bıtkı örtüsu E) Guneşlenme süresı 34. istanbul'da Günes'ın ufukta en güneydoğudan dogduğu günün tanhı hangısıdir? A) 4 Temmuz B) 21 Hazıran C) 23 Eylül D) 21 Mart E) 21 Aralık 35 90'K 66*33 90-G Şekllde Yeryuzü üzennde ısaretlenen X, Y, ve Z noktalanyla ılgılı olarak, asağıdaki ifadelerden hangisi doğru degildir? A) Z noktasının yerel saat X ve Y noktalannın yerel saatlennden gendır B) Y noktası guneş ışınlannı yıkla ıkı kez dık açıyta aiabılecek konumdadır C) X noktasında mevsım farklılıklan Z ve Y noktalanna nazaran daha belırgındır D) Y nın çtzgısel hızı X ve Z den daha fazladır E) 21 Martta X noktasındakı gündüz süresı Y ve Z noktalarından daha uzundur 3 6 . Çizgisel hızlar Ekvator'dan kutuplara gldlldikçe •zaldığına göre, asağıdaki graflklerden hangisi enlem Ile çizgisel hız lllşklslni doğru göster- mektedlr? A ) Entom B > Enlem 90" G Guns* rsmlannın düz zemlndekl K noktasına dik açı ile dûştüğü anda M ve L noktalannda düz zemındekı cisimlenn gölge boylan kendı boylanna e»it olduğuna göre, K noktasırun enleml asağı- dakilerden hanglsidfr? A) 5' Kuzey B) 10* Güney C) 5" Güney D) 20' Kuzey E) 10" Kuzey 38. 21 Mart tanhınde bın Kuzey dığen Guney Yarımku- rede yeralan ıkı noktada Günes ın aynı anda doğduğu tesbıt edılmıştır Bu durum söz konusu noktalann hangi özeilik- lerinln aynı olmasına bağlıdır? A) Enlemlerının B) Boylamlannın C) Yuksertılennın D) Iklımlennın E) Bakılannın 39 Yengeç Dönencesinden Kuzay KuttMj'na doğru yol alan bir gezgın asağıdakilerden hangisini gbztemlemez? A) Kuzey yıldızının ufukta gıttıkçe yükselmesı B) Gölge boyunun uzaması C) Gece - gündüz süre farklarının artması D) Hava sıcaklığının azalması E) Guneş ışınlarının gelme açısının buyumesı 40. KK G K Dünyanın aydınlık ve karanlık yanmkurelerinin yukandakı durumu aldığı bır gun ıçın asağıdaki- lerden hangısı vanlısbr? A) Tanh 21 Mart ya da 23 EylüTdur B) Dünyanın her yennde gece günduz eşıtlığı yaşanır C) Aydınlanma daıresı tam kutuplardan geçmektedır D) Guneş ışınlan Ekvator çızgıstne tam dık açı ıle düşer E) Kutuplar güneş ışınlannı en büyük açı ıle almak- tadır 4 1 . "Yeryüzunde bır noktanın sıcaklığı her şeyden önce o noktanın gûnes ışınlannı alma açısına bağlıdır" Buna göre bır noktanın sıcaklıgını tahmln edebıl- mek ıçın öncelıkle asağıdaki özelliklerden hangısı bilınmelidır? A) Yukseklığı B) Özel konumu C) Boylamı D) Enlemı E) Denızden uzaklığı 42. Yeryüzünün her yerinde aynı ikilm özelllklerinln görülmemesinin nedenleıi arasında hangısının bulunduğu sövlenemez? A) Dünyanın şektı B) Yukseltı farklan C) Denıze göre konum D) Bıtkı örtusu E) Okyanus akıntıları 43. Yaratıcı Tann öğretısı ile ıdealızm arasında sıkı bır ılışkı vardır Varolan herşeyın duşuncesının urtJnû düşûnsel nıtelıklı ya da düşüncenın kendısı olduğunu söyleyen ıdealıst aslında Tannya evrende bır yer bır güç kazandırma gayretı ıçensınde olan sınsı bır mantıkçıdır Parçaya göre Idealızm asağıdakilerden hanglsını tsTnellendlrmeye çalısmaktadır? A) Tann yoktur B) Tann ıle evren aynı varlıktır C) Tann evrenı yaratmıştır D) Tann evrene bıçım vermıştır E) Tanrının varlık ve yokluğu bılgıye kapalıdır Bılım ve felsefenın gunumuzdekı duzeyı dıkkate alınırsa ılkçağ doğa fılozoflarının "ılk oge problemıne yaklaşımlarının dıkkate değer olmadığını rahatlıkla söyleyebılırız Parçadaki savı ilerı suren kışı asağıdakilerden hangisini gözden kacırmıstır? A) Bılımsel bılgı deneyın urunudur B) Bıl C) Bıl O) Bılı E) Bıl msel bılgı bırıkımlı olarak ılerler msel bılgı sıstemlıdır msel bılgı ongoru olanağı sağlar msel bılgı geneldır 4 5 . llkçağda arkhe nedır"?" sorusuna Thales su Anak- sımandros Apeıron Anaksımenes hava Herakleıtos ateş yanıtını vermışlerdır Bu durum felsefi bılgının hangı ozellığıne kanıt olamaz? A) Oznellığıne B) Eleştırellığıne C) Dûşunsellığıne O) Genellığıne E) öngörululuğune 46. - Varolan herşey maddedır Maddenın ürünüdür Maddı nıtelıklıdır Varolan herşey duşuncedır Düşüncenın örO- nüdur Duşunsel nıtelıklıdır Parçada kendılennden söz edilen felsefi akımlar asağıdakılerin hangısıdir? A) Materyalızm Idealızm B) Materyalızm Realızm C) Idealızm - Nıhılızm D) Idealızm - Sofızm E) Idealızm Rasyonalızm llk kez Rodoslu Andrıkos un Arıstotales ın bır kıtabı ıçın kullandığı metafizık tenmı felsefe tarıhı boyunca varlığın ılk nedenlennın bılgısı Tann ruh evrenın ve hayatın başı ve anlamı gıbı bılımsel çozumlemeye uygun olmayan problemlerle ılgılenen felsefe olarak da anlaşılmıştır Buna gore aşağıdakı sorulardan hangisi meta- fizıkle ılgılı değıldır? A) Varlığın ozu nedır"? B) İnsanın bu dunyadakı yerı ve yazgısı nedır? C) Olum nedır? D) Ruh ya da ruhsal varlıklar var mıdır? E) Tann ve ruhla ılgılı doğru bılgıye ulaşılabılır m ı ' "Ne kı deneylenebılır doğru bılgıye ulaşılır Ne kı deneylenemez doğru bılgıye ulaş lamaz dıyen bir filozof asağıdakilerin hangısınde doğruya ulaşmanın olanaksız olduğunu söylemek ıstemistır? 47. 48. C) ToplumA) Ooğa B) Insan D) Dın E) Evren 49. - Evrensel ahlak yasaları var mıdır'' Insan özgur müdur7 Davranışlarımızın ereğı nedır? Sorulan felsefenın hangı alanı ıçerısındo yer alır? A) Epıstemolojı B) Ontolojı C) Estetık D) Ethık E) Metafîzık 50. Doğada, toplumda ınsanda ve sanat esennde güzeli sorgulayan felsefi etkinlik aşağıdakılerden hangısıdir? A) Estetık B) Ethık C) Ontolojı D) Epıstemolojı E) Metafizık Ölçülü Olmak Öğrenımın başlamasından bu yana ıkı aya yakın zaman geç- mış olmasına karşılık 600'den fazla oğrencısı olan Etımesgut Anadolu Lısesı'nde Ingılızce, Matematık, Fen Bılgısı, Fızık, Kımya ve Dın Kulturu oğretmenlen açığı var Son zamanlarda anlaşılmaz durtulerle bır Osmanlı hayranlığı gundemde Öyle- sıne bır gundemde kı Ulusal Kurtuluş Savaşı nın başanya ulaş- ması sonucu varlığına son venlen ışlevını yıtırmış bır ımpara- torluğun erdemlen sayılmakla bıtmıyor tstanbul un fethı meh- ter takımlanyla kutlanıyor O ruh canlı turulmaya çalışılıyor Uhısun canı kanı pahasma venlen ulusal savaşın sonunda ışga- lıne son venlen Itılaf Devletı ordulannın ulkeyı terke mecbur edılmelen bıle azımsanmayacak boyut kazanıvor Elbette kı Os- manlı tanhı bızım tanhımızdır Elbette kı geçmışımızı ırdeleme- den geleceğı yonlendıremeyız Ama bu bır tutkuya bır nostaljı- ye de dönuşmemelıdır Kısaca bu ımparatorluk Kasım 1922'de varlığını, ışlevıyle bırlıkte yıtırmıştır Kım son verdı bu ımpara- torluğun varlığına9 Mustafa Kemal ve arkadaşlan yanı cuinhu- nyet devnmının yaratıcısı dınamık kadro Tanhsel koşullar çer- çevesınde, tanhsel gelışım çızgısı ıçınde, yakın tanhımızın ge- nış çerçevelı ve aynntılı ıncelenmesı, saltanatın kaldınlması ta- nhı olayını ülke tanhımızın en önemlı olayı olarak kabul eder Genç Turkıye Cumhunyetı böyle bır ımparatorluğun varhğına son venrken herhalde her yaptığını onaylamasını bekleyemeyız Bır başka başkentte ya da başka bır parlamentoda. parlamento- larda bıhnem ne tasansı aünıyor, venîıyor. gen çekılıyor Bu: baş- ka ulkenın sıyasılenne malzeme edılıyor lyı, guzel haklı, hak- sız Turkıye Cumhunyetı'm neden bu denlı ılgılendırsuı bu tıp tanhsel olaylar Işın daha ılgınç bır yanı bu konulan gundeme getırenlenn sıcılı tam bır felaket Bunlardan bırçoğu aşağı ırk say- dıklan bırçok ulusa gerçek soykınm uvgulamışlardır Bu yazı- nın konusu bu tur tanhsel olaylan anlatmak değıl polıtıkacıla- nn, sorumlulann bağışlanmaz aymazlığı >anında kamuoyunun bılınçlendınhııemesı Işte asıl sorun burada Osmanlı Imparator- luğu dılım dılım paylaşılırken de\ let >etkılılerı, "DûveH moaz- zama" dıye adlandınyorlardı bu dev letı Bu durum adeta Berlın duşerken Goebbels'ın "Savaşı kazanacağız" dı\e propaganda yapmasuıa benzıyordu Demek kı temel sorunu, eğıtım ve oğre- tımdekı yetersızlüderde yatı>or olmasında aramalıyız Mıllı Eğı- tım Bakanı Sayın Bostancıoğlu, 12 yıl zorunlu eğıtımın uygu- lanmasından heyecanla soz edıyor Aslında bu mujdeye kım se- vınmez Ulusal gunıru, yurt sevgısı, yurttaşlık bılıncı, sağduyu- su, olaylan ırdelemev ı bılen temız v ıcdanı olan herkesı heyecan- landırır Heyecan guzel, nıyet guzel duygular coşkulu Gel gör kı kazın ayağı hıç de oyle değıl Şu sorulara olumlu yanıt verebılırsek 12 yıllık zorunlu eğıtıme e\ et dememek olası mı9 Şu anda ne kadar öğretmen açığımız \ar 12 yıllık zorunlu eğıtımde hangı rakamlara ulaşır Astronomık sayılacak rakam- lara ulaşmaz mı9 Var olan olanaklarla öğretmen sorunu çozule- meyeceğıne gore ne gıbı önlemler alındı7 Dıyeceksınız kı kola- yı var Yuz bınlerce dıplomalı ışsız ne gune duruyor Işte onla- ra ış sahası Nasıl olsa herkese oğretmenlık yaptınyoruz Gerçı her meslekten kışı oğretmen olabılırken fen-edebıyat, hatta eğıtım fakûltesı mezunlanna oğretmenlık venlmıyor ne hıkmet- se Ne kadar yabancı dıl açığı var9 Bu açık hangı sayılara u- laşacaktır9 Hesabı yapıldı mı9 Resım, muzık, beden eğıtunı vb branşlardakı açıklar ne derece kapatılabılır1 Bence heyecan duy- mak guzel llen kılometre taşlan dıkmek de guzel Coşkulu ol- mak da Ama gerçekçı olmak ıstıjorsak ulke gerçeklenne sırt çevırmemelıyız ztaten çok zor koşullarda \e zar zor yuruyen eğıtım çahşmalannı genış boyutlu tartışmadan, ülke pratığım, so- mut koşullannı göz ardı etmeden ışe gınşmek parlak sonuca götürmez Ozanın dedığı gıbı "Zira bu terazi bu sıklrti çekmez." Mükrim B\HÇECt CEVAP ANAHTARI 1 D, 2 B, 3 D, 4 C, 5 A, 6 A, 7 E, 8 E, 9 A, 10 B, ll.D, 12.B, 13 D, 14.A, 15 D, 16 E, 17 B, 18 B, 19.E, 20 E, 21.B, 22 A, 23 E, 24 D, 25 C, 26.C, 27 B, 28 B, 29 D, 30 E, 31 C 32 E, 33 C. 34 E, 35 E, 36.B, 37 E, 38 B, 39.E, 40 E, 41 D, 42 D, 43.C, 44.B, 45.E, 46 A, 47.E, 48 D, 49 D, 50.A C u m h u r i y e t - O d a k D e r s a n e s i i ş b i r l i ğ i y l e h a z ı r l a n m ı ş t ı r BAKIRKÖY OOAK: Istanbul Cd. Krmzı Şebboy sk. No:7TEL:542 04 13/SJÜVRl ODAK: p,n Paşa Sok.Ziya Aslan Işhant Kat 3 TEL27 27 20/B ÇEKMECE OOAK. Mektepsk. No: 1 TEü 881 91 85/•nELEFONLABAŞVURULAR (ÇİN, NAMIK DURAN (RehbeıilkÖğretmenfl (0212)881 91 84-881 91 85-881 91 86