Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
20 KASIM 2000 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMİ / ekonomi(a cumhuriyet.com.tr 13
tİst kurul, hisse devri ve fondaki kuruluşlann satışına ilişkin yeni kurallan belirledi
Banka kıımıak zorlaşiyorEkonomi Servisi -Bankacılık Dü-
zenleme ve Denetleme Kurulu
(BDDK), banka kurma, hisse devirle-
ri ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fo-
nu'na (TSMF) devredilen bankalan
satın almak üzere yapılacak başvuru-
larda verilecek bilgi ve belgelere iliş-
kin esaslan belirledi.
Buna göre banka kuracak ya da ala-
cak gerçek ve tüzelkişilerin, tasfiye-
ye tabi tutulan bankerler, sigorta şir-
ketleri ile para ve sermaye piyasala-
nnda faaliyet gösteren kurumlarda
yûzde 10 veya daha fazla bir oranda
pay sahibi obnadıklannı kanıtlama-
İan gerekiyor. Bankalann kuruluşu ve
hisse devirleri için yapılacak izin baş-
vurulannın usul ve esaslanna ilişkin
yönetmelik dünkü Resmi Gazete'de
• Banka kuracak ya da alacak olanlann kuruma verecekleri başvuru dilekçelerinde
18 kriter yer alacak. Tasfiyeye tabi tutulan bankerlerin, sigorta şirketleri ile para ve
sermaye piyasalannda faaliyet gösteren kurumlarda yüzde 10 veya daha fazla bir
oranda pay sahibi olmadıklannı kanıtlamalan gerekiyor.
yayımlandı. Buna göre, Türkiye'de
banka kurmak için kuruma verilecek
başvuru dilekçelerinde 18 kriter yer
alacak.
Kuruluş sermayesindeki dolayh pay
sahipligi yüzde 10 veya daha fazla olan
gerçek veya tüzelkişilerle kuruculann,
müflis olmadıklanna ilişkin asliye tica-
ret mahkemelerinden ve konkordato
ilan etmiş olmadıklanna dair belge al-
malan gerekiyor. Aluıacak belgeler
arasında tasfiyeye tabi tutulan banker-
ler, sigorta şirketleri ile para ve serma-
ye piyasalannda faaliyet gösteren ku-
rumlarda doğrudan veya dolayh ola-
rak yüzde 10 veya daha fazla bir oran-
da pay sahibi olmadıklanna ilişkin be-
yanın bulunması isteniyor.
Batırana tekrar izin yok
Aynca tasfıye edilen veya
TMSF'ye devredilen bankalarda de-
virden önce doğrudan veya dolayh
olarak yüzde 10 veya daha fazla pay
sahibi olmadıklanna dairbeyan da is-
teniyor. Bu kişilerden faaliyet konu-
lan, yatınm ve işletme alanlan hak-
kında aynntıh açıklamalarla yetkili
yeminli müşavirlerce onaylanmış en
az son 3 yıla ait bilanço, kâr ve zarar
cetvelleri de isteniyor.
Istenen belgeler arasında banka ve-
ya mali kurum niteliğindeki kurucu
tüzelkişiler için varsa uluslararası ka-
bul gören derecelendirme şirketlerin-
ce hazırlanmış ve öngörülen derece-
yi içeren raporun da kurula verilmesi
gerekiyor. Banka kuracak veya hisse
devralacak kişilerin vergi ve prim bor-
cunun bulunmaması ve sahip olduk-
lan gayrimenkullere ait belediyelerin
ilgili birimlerince onaylı emlak be-
yannameleri de isteniyor. Yurtdışında
kurulu banka veya mali kurumlann,
Türkiye'de banka kurmalan veya his-
se devralmak için kurula verecekleri
başvuru dilekçesinde yer alacak bel-
geler de belirlendi.
Buna göre ilgili ülke makamlann-
ca ve Türkiye'nin o ülkedeki konso-
losluğunca veya Lahey Devletler Özel
Hukuku Konferansı çerçevesinde ha-
zırlanan "Yabancı Resmi Belgelerin
Tasdiki Mecburiyetinin Kaldınhnası"
sözleşmesi hükümlerine göre onay-
lanmış olması ve başvuruya belgele-
rin noter onaylı tercümelerinin de ek-
lenmesi şartı aranacağı kaydedildi.
Kamıı avukaüan eşiûikarayışında
HAZALATEŞÇAKIR
Devlet adına trilyonlarca li-
ralık davalara katılan avukat-
lann 400 milyon lira olan ma-
aşlannın arttmknası ve özlük
haklannın verilmesi için ha-
zırlanan yasa tasansı DSP
Ankara Milletvekili Uluç
Gürkan ve Bursa Milletveki-
h Ali Arabacı tarafindan Mec-
lis'e sunuldu. Batık kredilerin
tahsilinden, trilyonluk vergi-
lerin takibine kadar birçok da-
vaya baktıklannı belirten avu-
katlar, diğer kamu görevlileri
ile aralarmdaki ücret denge-
sizliğınin bir an önce gideril-
mesini istiyorlar.
'Farkgiderilmeir
Belli statüleri, yetkileri ve
bağımsızlıklan bulunmadı-
ğından yakınan kamu avukat-
lan. "Özlük haklan açısından
var olan esitsizlik giderilincc-
ve kadar hiç değilse diğer ka-
mu görevlileri ile aramızdaki
ücretfarkı giderilmeM" diyor-
lar. Avukatlann sorunlannm
çözümüne ilişkin Meclis'e
sunulan yasa tasansında 657
sayıh Devlet Memurlan Yasa-
sı'na göre yapılan özel hiz-
met tazminatı, göstergeler ve
yan ödemeler yönünden ka-
mu avukatlannın diğer mes-
lek gruplannın gerisinde bıra-
kıldıgı belirtildi. Sağlık, de-
netım, teknik, avukatlık hiz-
metlerine yönelik ödeme den-
gesinin 1988 yılından sonra
Maaşlar rüşveti körüklüyor
FATMAKOŞAR
Rüşvet ve kaçakçılık tartışmalannda çe-
şitli suçlamalarla karşı karşıya kalan güm-
rük memurlan, ortalama 300 milyon lirahk
maaşla geçinmeye çalışıyorlar. Batınlan
bankalara el koyarak katrilyonlarca mali-
yetle devretmeye hazırlanan hükümet, ka-
mu çahşanlannı ihmal ediyor.
Öğretmen maaşımn ortalama 250 milyon
lira olduğu Türkiye'de, kamuda çahşan üst
dûzey profesör 600 milyon lira civannda
maaş alıyor. Hemen hemen kaçakçılık ope-
rasyonlannm tümünde zan altmda kalan ve
sık sık rüşvet suçlamalanyla gündeme ge-
len gümriikçahşanlan isyan ederken Güm-
rük Müsteşarlığı'ndan üst düzey bir bürok-
rat, Avrupa ülkelerinde gümrüklerde çalı-
şanlann ücretlerinin olabildiğince üst sevi-
yede tutulduğunu ifade ediyor.
Yetkili.
l
-Türkiye'deise200ik300milyoıı
Mra arasında maaş verüiyot Bu parayta ge-
çinmeye çahşan gümrük memuru, birfleri-
nin hoşuna gftmeyecek işlemler yapbğmda
ise hemen sahanın Mercedeslerie basıknğH
nı görüyor" diye konuşuyor.
bu meslek grubu aleyhine bo-
zulduğu kaydedilen tasanda
şu açıîdamaya yer verildi:
"Ek gösterge tavan puanı
diğer sınıflara göre avukatlık
hfcmetJerinde 600 puan dü-
şûk bırakılmıstır. EşitsizUk
emeklilikte de sürmektedir.
Ekgöstergesi 3600-6400 olau-
lardan yüzde 75, ek gösterge-
si 2200-3600 olanlarda yüzde
40'a tekabül eden kısmıemek-
aük maaşına vansıülmak su-
retiyle ek göstergesi 3 bin olan
kamu avukadannm mağdu-
riyeti sürmektedir."
Uzman tabipler için yüzde
215, pratisyen hekimler için
yüzde 145, teknik elemanlar
için yüzde 175, müfettişler için
yüzde 195 olan özel hizmet
tazminatının avukatlar için ise
yüzde 135 olduğuna dikkat çe-
kılen tasanda, "Bu tazminat
eroektflik maasına da yanadı-
ğından hakstzük ve esitsizlik
ömür boyu sürmektedir. Ayn-
ca temsil tazminaandan avu-
kadannyarariandınlmaması-
nm hiçbir hukuki dayanağı
yoktur. Bunun bütçeye getire-
ceği bir yûk yoktur" denildi.
Koreliişçiler susmuyor
Kore Işçi Sendikalan Federasyonu'nun 20 bine yakın üyesi, başkent
Seul'deki Han Nehri yanında düzenledikleri eylem sırasında hüküme-
tin yapısal reformlan askıya almasını istediler. Aksi takdirde mücade-
leyi bırakmajacaklannı vurgulayan işçiler. çauşanlann haklannın ga-
ranti altina ahnması. ücret kesintisi yapümadan haftada 5 gün çahşma
sistemine geçilmesi gibi isteklerini dfle getirdiler.
HÖLDİNO
ORTAKLARIMIZA
TEŞEKKÜR
SayınOrtaklarımız, '.••••>
EGS Holding A.Ş.'nin 100 trilyon TL olan sermayesinin,
(80 Trilyon TL'sı bedelli, 30 trilyon TL'sı bedelsiz artırım
olmak üzere) 110 trilyon TL artırılarak 210 trilyon TL'ye
çıkarılması işlemi tamamlanmış ve 09.11.2000
tarihinde tescil edilmiştir.
Artırılan sermaye ile mali yapısını daha güçlendiren EGS
Holding, bu güçle, bugüne kadar olduğu gibi bundan
sonra da ortaklarımızm çıkarlarının en üst düzeyde
korunması yanında, ülkemizin kalkınmasına ve ihtiyaç
duyduğu başarılı gelecek ufkuna büyük projelerle katkıda
bulunacaktır. .. - .
Sahip olduğu ortaklık yapısı ve sinerji ile yarattığı model
içinde büyümesini* sürdürün EGS Holding'in, bugün
ulaştığı noktaya gelmesinde en büyük desteği veren ve
sermaye artışına katılarak bu desteğini teyid eden
ortaklarımıza teşekkürediyoruz.
EGS Holding, şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da
ortaklarından aldığı güç ve güven ile gelişmesini
sürdürecek ve kendisine duyulan güvene layık olacaktır.
Saygılarımızla .
EGS HOLDİNG A.Ş. YÖNETİM KURULU
DÜNYA EKONOMİSİNE BAKIŞ /ERCIN YiLDizofim
Bu Sırada Dünya Ekonomisi...
ABD hâlâ yeni başkanını anyor. Bunun
uluslararası siyasi ortama getireceği belir-
sizikler tartışıladursun, dünya ekonomisin-
den de hiç iyi işaretler gelmiyor. Kimi göz-
lemcilere göre, bir resesyonun olmasa bile,
tarihin en sert yavaşlamalanndan birinin eşi-
ğinden içeri adımımızı atmak üzereyiz.
En sert yavaşlamaya doğru
"Küreselleşme" içinde ABD ekonomisi,
özellikle Asya krizinin ardından en büyük
sermayeve mal ithalatçısı olarak dünya pi-
yasalannın merkezine oturdu. Böylece di-
ğer ekonomileri olumsuz yönde etkileyen,
talep yetersizliği (aşın üretim), mali serma-
ye değeriendirme alanlan yetersizliği gibi ikı
önemli basınct azattt, dünya ekonomisinin
lokomotifi oldu. Ancak son veriler, ABD
ekonomisinin yavaşlamaya başladığını
gösteriyor GSMH yıllık büyüme hızı, I. üç
ayiık dönemde yüzde 5.5'ten, III. üç ayiık
dönemde yüzde 2.7'yegeriledi. "Yenieko-
nom/"nin borsadaki izdüşümü teknoloji hi-
sselerindeki köpük söndü. Nasdaq, 1 Ey-
lül'den beri yüzde 30 geriledi.
Geçen hafta International Herald Tri-
bune de, son yerilere ilişkin bir yorum
ABD ekonomisinin sert bir inişe doğru
ilertedtğini, pistten çıkabileceğini gösteren
belirtilerin arttığını vurguluyordu. Işsizlik
yeniden artmaya başladı, şirketlere yeri-
len kredilerle borsaya ilk kez giren hisse
senedi ve bono miktannda belirgin bir
durgunluk var, perakende satışlardaki ar-
tış durdu, sanayi üretiminde gerileme işa-
retleri var. Bu koşullarda iyimserler ABD
ekonomisinin büyüme hızının gelecek yı-
lın ilk yansında yüzde 3 civannda gerçek-
leşmesini bekliyoriar. Dahatemkinli olan-
lar ise büyüme oranının yüzde 2'ye geri-
leyerek altı ay bu düzeyde kalması halin-
de, sert birresesyonetkisi yapabilece-
ğini düşünüyoriar. Dünya ekonomisinden
gelen işaretler hızlı bir bozulmanın çoktan
başlamış olabiteceğini düşündürüyor. Ör-
neğin, dünya ekonomisinde GSMH ve
toplam ticaret (ithalat) büyüme hızlan ha-
len sırasıyla yüzde 4.9 ve yüzde 13. Bun-
lann önümüzdeki yıl yüzde 3.8 ve yüzde
7.7 olması bekleniyor.
Daewoo, Hyundai ve diğerleri
1997-1998 döneminde dünya ekono-
misini sarsan Asya krizinin temelinde ka-
pasite fazlası (aşın üretim) sorunu vardı.
Bu da kendini muazzam oranda bir batık
kredi, piyasalardan ani sermaye kaçışı,
borsalarda çöküş olarak gösterdi. Bugün
gelinen noktada ne 1997-98 döneminde-
ki büyük yıkım, ne de onu izleyen topar-
lanma dönemi. krizin temelindeki sorunu
çözememiş. Örneğin, Asya krizinden
sonra toparlandığı varsayılan ülkelerin
borsalan bu yıl yerlerde sürünüyor. Kriz sı-
rasında IMF tarafindan yaklaşık 54 milyar
dolariık bir paketle desteklenen Güney
Kore ekonomisinde halen yaşanmakta
olanlar ise sorunlann ne düzeyde seyret-
tiğini daha somut bir biçimde gösteriyor.
Güney Kore'nin ikinci büyük otomotiv şir-
keti Daevvoo bu ay iflas etti. Polon-
ya'dan Özbekistan'a kadar, 11 ülkede-
ki 12 fabrikasında yaklaşık 53.000 işçi ça-
lıştıran Daevvoo, Güney Kore'de de yak-
laşık 9.400 firmadan oluşan, 300.000 iş-
çi çalıştıran bir yan sanayiyi destekliyor.
Daevvoo ve onunla batan 52 firrna Güney
Kore'nin 800.000 kişiyi aşan işsizlerordu-
suna, 200.000 kişi daha ekleyecek. Bu
arada, bir süredir Daevvoo ile görüşmek-
te olan General Motors-Fıat konsorsiyu-
munun, iflasın resmen açıklanmasi halin-
de, firmayı çok daha ucuza kapatabilece-
ği söyleniyordu (Far Eastern Economic
Review, 28/08). Korean Times, konsor-
siyumun yeni ve çok daha düşük bir tek-
lif vermeye hazırlandığını bildiriyor (9/11).
. Tüm çabalara rağmen bu hafta, mühen-
dislik ve müteahittlik şirketleri kesin ola-
rak batma noktasına gelen Hyundai Gru-
bu ise çok daha büyük bir balık. 1970'ler-
den bu yana Güney Kore ekonomisinin
amiral gemilerinden biri olan Hyundai
bankalara olan 4.6 milyar dolarlık borcu-
nun 733 milyon dolarlık taksitini bu hafta
odeyemedi. Şirket gecikmenin geçici ol-
duğunu söylüyor ama, gözlemciler, ala-
caklılın, eninde sonunda fırmanın yöneti-
mini ele geçireceklerine inanıyorlar.
Gözlemciler Hyundai'nin batması halin-
de banka sistemini ve büyük bir şirketler
zincirini de beraber götürebileceğini, en
az 28.000 yeni işsiz yaratacağını düsüne-
rek devtetin buna izin vermeyeceğine ina-
nıyorlar. Tayvan'da mart ayından bu yana
yaklaşık yüzde 30 gerileyen borsanın ani-
den bir çöküse geçmesinden korkan hü-
kümet en son tüketici eğilimi endeksinin
sonuçlannı, tüketicinin çokduygusal dav-
randığını ileri sürerek açıklamadı.
Siyasi istikrarsızlık da etken
Olumsuz gelişmelere ilişkin gösterge-
ler Güney Kore veTayvan'lasınırfı değil.
JP Morgan Yükselmekte Olan Piyasa-
lar Tahvil Endeksi, geçen ay yüzde 2.5
geriledi. ABN Amro Latin Amerika uzma-
nı Michael Henry'ye göre "Yükselmekte
olan piyasalar genelde, 1999'dan daha
yûksek bir riskle karşı karşıyalar". ABD
ekonomisindeki gerileme, bu ülkeye ihra-
cat bağımlıiığı yüksek olan Meksika'yı
vuracak. Peru'da halen bir siyasi kriz bü-
yümeye devam ediyor. Filipinter'de dev-
let başkanı rüşvet almaktan dolayı yargı-
lanacak. Endonezya dikiş tutmuyor. Âr-
jantin ekonomisi, IMF paketlerine, milyar
dolarlık yardımlara rağmen yeniden derin
bir krize girdi. Brezitya'da, bir mali skan-
daldan diğerine sürüklenen Başkan Car-
doso'nun popülaritesi hızla düşüyor, ye-
rel seçimlerde solcu adaylar büyük kaza-
nımlar elde ettiler.
Venezüella'da Chavez halen piyasa-
lar için olumsuz bir belirsizlik. Kolombi-
ya'da genişleyen savaş Brezilya, Pana-
ma ve Ekvador'a sıçrama eğilimi göste-
riyor. Güney Afrika, parasının degerini
kooryamıyor. Mısır veYunanistan borsa-
lan bu yıl yüzde 40 gerilediler... Ortadoğu
banş süreci, savaş sürecine dönüştü. Pet-
rol yüksek düzeyini korurken hemen tüm
temel mallann fiyatlan düşmeye devam
ediyor (The Econmist, 18-24 Kasım).
Açıkçası şu sıralarda dünya ekonomisin-
de pariak bir nokta bulmak oldukça zor.
ergin.yildizogluCabtintemet.com
ANKARA PAZARI
YAKUP KEPENEK
Ucuza
Türkiye'de siyaset yıllardır kirletiliyor. Son bulgu-
lar beliiii bir üçgeni gösteriyor. Bu üçgende yer
alanlar, bir bölüm siyasetçi, bürokrat ve bankacı
ya da işadamıdır. Ancak yıllardır bu üçgen kırıla-
mıyon tersine gün geçmiyor ki gece yansı banka
alım-satımlanna karışan hükümet üyeleri ya da
bunların uzantılan konusunda yeni bir soygun ha-
beri patlak vermesin. Kamuoyu, altı bakandan olu-
şan ve bankalar operasyonunun ekonomi üze-
rindeki olumsuz etkilerini gidermeyi amaçladı-
ğı açıklanan kurulun, banka soygunlannın açık-
lanmasi girişimlerini engelleyebileceğinden haklı
olarak kaygı duyuyor. Bu çok fırtınalı havada ka-
mu bankalan özelleştiriliyor.
• • •
Kamu bankalannı özelleştirme yasası bunlann
özelliklerini göz ardı ediyor. Kamu bankalarının iş-
leri iki ana bölüme aynlır; ticari bankacılık ve ya-
tınm bankacılığı. Ziraat Bankası, Halk Bankası ve
Emlak Bankası'nın asıl işlevleri yatınm bankacı-
lığıdır ya da böyle olması gerekir. Yatırım banka-
cılığıyla, özel sabit sermaye yatınmlanna destek
olunur; kredi sağlanır. Ziraat Bankası, hayvancılık,
orman ve su ürünlerini de içeren tarım sektörüne
yüz yılı aşan bir süredir kredi verir. Halk Bankası
da yanm yüzyıldır, küçük esnaf ve zanaatkârlar için
aynı işlevi görür. Emlak Bankası'nın ucuz konut
kredisi venmesi beklenirdi. Geçmişte bu bankala-
nn yatırım kredilerinin birçok kez kötüye kullanıl-
dığı bilinmektedir. Bu gerekçeyle de olsa, doğru
çahşan gerçek tanm üreticisi ve zanaatkânn dü-
şük faizli kredi olanaklannı ortadan kaldırmak, yan-
lıştır. Çünkü özel bankalar esas olarak orta ve uzun
süreli yatınm kredisi kullandırmaz. Yatınm kredile-
rinin faiz oranı ve geri ödeme süresi yönünden uy-
gun koşullarda olması gerekir. Bu da yetmez, ya-
tırım bankacılığı uzmanlık işidir; yatırım projele-
rinin değeıiendirilmesine dayanır. Ülkemizde,
yatınm bankacılığı çok sınırlıdır; kamu bankalan-
nın özelleştirilmesiyle, tarımsal üretim, esnaf ve
konutu olmayanlar uygun koşullarda kredi deste-
ğinden yoksun bırakılıyor. Böylelikle üretimin
önemli damarianndan biri kesiliyor ve bu kesip at-
ma, ekonominin uzun dönemli geleceği açısından
çok büyük olumsuzluklar içeriyor.
• • •
Kamu bankalannın özelleştirilmesine ilişkin çok
ürkütücü bir gelişme bunlann satş fiyatıyia ilgili-
dir. Kamu bankalarının görev zararları toplamı 11
milyar dolar olarak açıklanmıştır. Görev zaran, hü-
kümetin isteklerini yerine getirdikleri için bankala-
nn uğradıklan kayıplardır ve bunlar bütçeden kar-
şılanır. Bir başka anlatımla, bu 11 milyar görev za-
ran, kamu bankalannın borcu değil, kendileri-
ne yaptınlan işlerin karşılığında hükümetten ala-
cağıdır. Özelleştirme Yasaşı'nın çıktığı günlerde il-
gili Devlet Bakanı Recep Önal açıklama yapıyor
ve kamu bankalarının, görev zararlannı üsüene-
ceklere parasız verilebileceğini söylüyor. Yani hü-
kümet bu bankalann kendi yaptırdığı işlerden do-
ğan kayıplannı karşılamayacak, bunun yerine ban-
kalan birilerine sunacaktır. Anlayışa bakın; Bakan
önal, neredeyse sokağa çıkıp "Ucuza Ziraat var!
Halk vari" diye bağıracak.
Hükümet kamu bankalannı, görev zaran karşılı-
ğında birilerine sunmadan önce, bu görev zarar-
lannın kaynağını ya da nedenlerini kamuoyuna
açıklamalıdır. Hükümetin isteğiyle, kimlere. ne
kadar ve ne zaman düşük faizli krediler verilmiş-
tir? Bu kredilerin ne kadan batmıştır?
Kamu bankalannı kimler ve nasıl batırdılar?
Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun, yıllar
öncesinden başlayarak bu konuda yaptığı uyan-
lar neden dikkate alınmadı; neden öbür denetçi-
lerin hazırladığı dosyalar bu üçlü tarafindan bir
yana bırakıldı? Bu sorulara doğru dürüst yanıt ve-
rilmedikçe, kamu bankalannın hükümetten ala-
caklan olan görev zararian karşılığı satışı, tek söz-
cükle sorumsuzluktur.
Kamu bankalannın özelleştirilmeleriyle ilgili ya-
sa önceki gece yansı Meclis'te görüşülürken, ne
tanm ve esnaf kredileri tartışıldı ne de görev zarar-
lannın nedenleri konuşuldu. Buna karşılık, görüş-
me sırasında, tasannın, Hazine paylannın nasıl kul-
lanılacağı konusundaki düzenlemeleri, IMF'nin is-
teği üzerine değiştirildi; özelleştirme sonrasında
kalan kamu paylannın ilgili bakan yerine Hazine ta-
rafindan temsil ilkesi benimsendi. Bunun karşılı-
ğında da Dünya Bankası'nın 750 milyon dolariık
mali yapı kredisinin verileceği açıklanıyor.
IMF'nin isteğinin doğruluğu ya da yanlışlığı ayrı
bir konudur.
Ancak, özellikle hak ve özgürlüklerin genişletil-
mesi söz konusu olduğunda, yabancılann ulusal
iradeye kanşamayacağını çok gür sesle haykı-
ran hükümetin, bu gece yansı IMF istemi karşısın-
daki ulusalcı/milliyetçi tutumuna ne demeli? Yok-
sa hükümet IMF'yi açıkça ulusal iradenin bir par-
çası ya da tamamı mı sayıyor. Ne dersiniz?
Türkiye, ucuza gidiyor.
e-posta: yakup@metu.edu.tr
En az fiyat artışı yumurtada
Kolah içecek
zam rekortmeniİSTANBUL (AA) -
Kuru fasulye yüzde 35.3,
yumurta ise yüzde 34.7
ile yılın ilk 10 ayında en
düşük fiyat artışuu kay-
detti. Kolah içecekler ise
îstanbul genelinde yüz-
de 107. 2'lik arhşla zam
rekoru kırdı.
îstanbul Ticaret Odası
verilerine göre, ortalama
olarak geçen yıl aralık
ayı sonunda perakende
satış fiyatı 150 bin lira
olan 330 mililitrelik ku-
tularda satılan kolah içe-
ceklerin fiyatı, bu yılın
ekim ayında yüzde 107.
2'likartışla31Obin750
liraya yükseldi. Ortala-
ma perakende satış fiyat-
lan bazında kolah içe-
cekleri, kutularda satılan
gazoz yüzde 106.1 ve
meyve sulan da yüzde
104.4'lik artışla takip et-
ti. Bu dönemde mandali-
na yüzde 93.7, havuç
yüzde 81.2, leblebi yüz-
de 79.9 ve pırasa yüzde
79.4'lük artışlarla fiyatı
en çok artan ürünler lis-
tesinde ilk sıralarda yer
aldı.
Bu dönemde patates
yüzde 64.6'lık artışla
125 bin 997 liradan 207
bin 433 liraya, soğan
yüzde 61.8'lik artışla
125 bin 509 liradan 203
bin 39 liraya, milli yeme-
gimiz kuru fasulye de
yüzde 35.6'lık artışla
842 bin 94 liradan 1 mil-
yon 142 bin 548 liraya
yükseldi.