Katalog

13 KASIM 2000 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA jJ. L J J A kuttur@cumhuriyet.com.tr 15 Şükran Kurdakul, çokyönlü kişiliğiyle hâlâ heyecânlı ve coşkulu DALGIÇ Kendi denizlerimin dakjtcıyım ben Bir alışkantığı sürdürûr gibiyim beiki Soluğum son aşamalanna geidi Geçtim durdum biiincin dehlizlerinden. Bahçeler mi yoktu, eski ve yeni Şarkılar mı yoktu, anılara benzer Gemiler mi yoktu küsmüş yelkenleri Gözümün önünde eriyip gittiler. Bilirdim çizgen neresiydi, yol neresi Dalardım mavilerin güneşle buluştuğu yerden Hevesleri, coşkuian, sevinçleri Ben yaratmışım gibi dökerdim içimden. Ne varsa doğayia aradığım uyumda Çiçeğe durmuş ağaçlar gibi ryimser... Ve sesinin masalında sevdalı, Bize özgü sözcükler getirdim koynumda. Kendi denizlerimin dalgıcıyım ben Bir alışkanlığı sûrdürür gibiyim belki Soluğum son aşamalanna geldi, Gidiyorum içimdeki sesin peşinden. Sevgili Şükran Kurdakul; Bir okurunuz ve hayranımz olarak size seslenmek iste- rim. Edebiyatımızın, şair veyazar olarak pek saygın kişiliklerinden birisiniz. Bir ömür boyu, sevgiyi, barışı ve kardeşliği şaktdımz. Ve bunlart en giizel dile getirenler arasın- dasınız. Sizden çok şey öğrenmiş bir kişiyim. Hiç- bir abartmayagtimeden söylemiş olaytm: Siz olmasaydınız, bilgi ve duygu hanemde çok eksiklerimolurdu. Özeüe, size çok şey borç- luyunu tyi ki varsınız, çokyaşaym emi! SERVER TANİLLt ARMAĞAN Bunca yıl çok ışık birikti avuçianmda Senin olsun Esinlen sevgi dokuyan elterimden Bunca yıl şiirin, kardeşliğin, kavganın Has bahçelerinde yarattım bu gerçeği. Sabnm senin olsun. Aşkım senin olsun. Acılann sütüyle büyüttüğüm umutlar Mapushane avlularında boy verdi, Dolunay menekşelendi kiri kara camlarda. Her görüşte yeniden vurulduğumuz ana evren Özgürlüğe boyadı saksımdaki çiçeği Senin olsun. Biz ki acılar döneminden Eliehmizi kirletmeden geçtik. Direncim senin olsun, Sevgim senin olsun. Kültür Servisi - "Ben sevda- yım, al beni sevecenliğine /Ben gülüm, dallanna aşıla beni/Ço- cuğum ben, göğsünde büyüt, / Umudum ben düşüncende geliş- tır. /Acıyım, gerçeği arasan ben- de, /Inancım, coşkuyuyaşarsan bende..." Şaır, öykü yazan, edebiyat ta- rihçisi, yayımcı, siyasal ve kültü- rel bir örgütçü, hem eylem hem de düşün adamı, şıinnde dedığı gibi ışığı kilitlenmeyen bir savaş- çı; Şükran Kurdakul. 73 yaşın- da bir genç olarak, 57. sanat yı- lında hâlâ heyecânlı ve coşkulu. 19. TÜYAP Kitap Fuan'nın bu yılki onur konuğu olan Kurda- kul, yaşamının bütün caddeleri- nı, sokaklannı edebiyata açmış, yorulmak bilmeyen bir yolcu. 1942'de 15 yaşında şiirlerini Yedigün ve Yanm Ay dergileri- ne gönderen, 16 yaşında ilk şiir kitabı 'Tomurcuk'la edebiyatın ıçüıe doğan, her şeyden önce bir şair, bir Insan şair' Şükran Kur- dakul. Hep 'içindeki sesin peşin- den gnmiş' 1940 kuşağının genç şairi, duyarlıhğı, düşünceleri, araştırmalan, şiirlen ve örgütlü- lüğüyle taraf olmuş bir eylem ve düşün adamı. 1958'deAtaçKita- bevı, arkasından Ataç ve Eylem dergileri, 1966'da Türkiye tşçi Partısi Balıkesır tl Başkanlığı, 1976'da Türkiye Yazarlar Sendı- kası Ikinci Başkanlığı, 1978'de Sosyalıst Kültür Ansıklopedisi Genel Yayın Yönetmenliği, Ulu- sal Sanat Kurulu Başkanlığı ve PEN Yazarlar Derneği Genel Baş- kanlığı... Ve kitaplan: Şiir, öykü, derleme ve incelemelerden olu- şan onlarca kitap. tlk gözağnsı şi- irle, aşkı yaşar gibi yaşamış Kur- dakul, sorgulamış, hesaplaşmış, tutsak bile olmuş onun ıçin. 1953 'te 68 günü hücre hapsı ol- mak üzere 2 yılı Harbıye Ceza- evı'nde geçer. "Ozamanlardaşi- irime yaslandun, kâğıt kalem de vermryorlardL Beynime, biHnci- me yazryordum. O dönem şiirie- rimde haykınş ağır basıyordu. Hapishanede besaplaşma süreci- me uygun şürier yazdım. Aynca benim hapishane hayatun 4.5 ay ve2 yüdan ibaret Nâzım Hıkmet gibi yaşamı hapishanelerde geç- miş insanlann vamnda lafi bile olmaz." Kendi dilinı bulmak ıçın hem 'içerde' hem dışarda şiınnın pe- şine düşer Şükran Kurdakul. Çı- raklık döneminden sonra. şıırın- de bıçımsel değışıklıkler yaratma- ya çalışır. Nâzım Hıkmet'ten et- kılendiğı, Nâzım'ı sevmekle onun (Fotoğraf: NEZAHAT EKMEKÇt) yedi yıl önce kitap yayımlamak marifet değil, bu kadar süre edebiyat yazarlığını sürdürebilmek bir başan. Kendi kişiliğinden taviz vermemek, sanatçı kişiliğini korumak, aklımızla var olmak önemli.' gibi yazmanın ayırdına vardığı, sımgesel olduğu kadar toplumsal kaygılann da özümsendiği, este- tik yapuıın kalıcılığını araştırdı- ğı çalışmalar katılır sonra şıır yol- culuğuna. Şiirden uzak kaldığında da boş durmaz Kurdakul: "Demokra- tikleşme sûrecinde yaşannuş ara rejimlerde,yasaklar kişiyieytem- sizfiğe sürûkler, ben de o süreci ki- tapbklara kapanarak geçirdim. 'Şairler ve Yazarlar Sözlüğü', 'Çağdaş Türk Edebıyatı Tari- hı nin ilk cüdi 12 Martta, 2. cü- di de 12 Eylûl'de hazırlaiHÜ." Yaşamı değıştırmek ıçın verdı- ğı çaba ıçin huzurlu Kurdakul, toplumsal, kültürel ve örgütsel savaşımını şöyle tanımlıyor: "tki tûr eykm adamlığım var benim: ToplumsaJ-siyasal örgütlenmeler ve kültürel savaşım. Yazann so- rumluluğu,özgürlük sorunudur, hukukun üstünlüğü sorunudur. Toplumu değiştirmek, bugünden yanna kolay alınabilecek bir yol değildir, uzun bir koşu, maraton- dur. Bizden evveUd kuşak adım adun değiştirdi yaşanu, biz 2. ku- şağız, uhısalkavramryla şovinizm- den uzaklaşmayı, lurancutğı ta- rih sahnesinden sflmeyi başanhk Türkrye'de kûküreİiçdmaraiz- min varüğı somuüanmıştırarok. Türkiye, yenflir yututur bir lok- ma değil. Genele baknğunz za- man çıkışsızhğı febefe olarak ge- tiştirmiş genciere rastiryoruz. Aa- lara dayanamayıp ana caddeden sapıyorlar. Özele baknğunız za- man Türkiye'nin yakın taribini, Kurtuhış Savaşf run ana febefe- sini bilen pekçokgençle karşılaş- mak, umudumuzu yinelemeınizi sağlıyor." 19. TÜYAP Kitap Fuan'nın 'onuryazan' olan Kurdakul, ken- nsaırdisinden önce onur yazarlığına seçilen yazarlann, düşünürlenn arasmda yer almaktan oldukça mutlu. Yine fuarda düzenlenen 'Şükran Kurdakul'un Sanan ve Edebiyanmızdaki Yeri' başhklı panelde, Öner Yağa, Konur Er- top ve Server Taniffi ile bırlikte seslendi gençlere ve ruhu genç ka- lanlara: "Sesleriniz geliyor öz- güriükalanlanndan /Bir bayrak yanşı bu, mutlaka geçeceksiniz /Güzel başladımz çocuklar, gü- zel bitireceksiniz." u Tüm direncini kendisinden sonra gelen insanlara armağan eden, umutla, sabıria, çoğalmay- la var olan bir şair, sevmekten ve sormaktankorkmayan bir sanat- çı'' olarak tanımhyor Öner Yağ- cı, Kurdakul'u. Server Tanillı ise Kurdakul'un acı çekmiş bir ku- şağın, en genç şain olduğunu ve 'Çağdaş Türk Edebiyaü Tarihi' araştırmasının da Marksıst dü- şünme yöntemınin uygulandığı bir başucu kitabı olduğunu vur- guladı. Konur Ertop, Kurdakul'un düzyazılanyla, kamplaşmalara dahıl olmadan, tarafsızca şiirle aklı yaû yana getirdığıni söylü- yor. öykücü kimliğiyle, öyküye şa- irce yaklaşan biri. Şiirde anlata- madığı yoğun duygulan öykü- lerde dile getirmiş bir yazar. Po- liök kimliğiyle, örgütlülüğüyle, hep doğrunun, güzelın peşinde olmuş bir hümanist. Kurdakul tüm inancıyla konuşuyor: "Baş- langıçta hepimiz ryiydik; aOe içi baskılar, kajıplar, kenar mahal- kde doğup büyümüşounak, hap- se ginnek- 57 yıl önce kitap ya- yunlamak marifet değil, 57 yıl edebiyat yazarhğuu sürdürebil- mekbirbaşan. Kendi ktşüiğİDden taviz vermemek, sanatçı kişiliği- ni korumak, aknmızla var olmak onemM. Kreyvetoplum, ben vebiz arasmdaki geJ-giderin korkunç- luğunu sabırlı olarak, karamsar- lıktan uzak durarak aşabiliriz. Akumıza inanmazsak dünya gö- rüşümüz bizi sıfira indirebilir. Kültür emperyalizmine karşı ak- hmızla mücadele etmeuyiz." Ve ekliyor: "Coşku,direncimi- zin sungesi olsun. Bilincimizi sflah gibi kuUanahm, suyu kesümiş de- ğirmenlergibikalacaMardu: Ede- biyat,sanatbununiçin> < araüldL T ' 73 yülık yaşammadirencın her rengini katmış Şükran Kurdakul, inancıylave umuduyla seslenıyor: "Biz ki acılar döneminden / El- lerimizi kirletmeden geçtik/Di- rencim senin olsun, /Sevgim se- nin olsun." Y A Y I N E V L E R Î N D E N Y E N İ K î T A P L A R ( 9 ) Dhan Mimaroğhı yaşammı yazdı DOĞAN KfTAPÇILlK Adnan Benk'm tiyatro, sınema, mü- zik, estetik, güzel sanatlar ve siyaset üzerine 'EJeştiri Yazüan' ıkı kitapta okura sunulurken Can Yücel'ın ki- taplan yeniden yayımlanıyor. Barba- ra Vlne dızısı, 'Brimstonİarm Düğü- nü', 'Karanlıktaki Gözler' ve Gal- kmglass" ıle sürüyor. Tanh dızisinde ise PierreLorrain'in 'Romanovlann Sonu',PbihppeAziz'in '.Muhammed', Radur R. Florescu ve Raymond TJVIcNalrj'nin 'Drakula'sı yer ah- yor. JeanMichel Thibaux'nun am ki- tabı 'Kleopatra', Christian Jacq'ın anı romanı 'Suskun Nefer', 'Büge Ka- dm', Petros Markaris'in polisiye ro- manı i GeceBülteni",WfaınieWetel'ın 'Köpekve Sahibi', dünya edebıyatın- dan Hehnırt Krausserın 'Okvanusta- ki KraDar', Marry MuHsch'ın 'Su- ikast'.DaiSijienın : BaizacveÇinliTer- zi', Driss Charaibi'nın 'Görüldü, Okundu,Duyuktu', Maew Bröchy nın 'Tara Sokağı', Türk edebiyatından Kemal Yalçm'ın 'Seninle Güler Yü- reğim', Necati Tosuner' in 'Sana San- a'dan 25 yıl sonra yazdığı 'Yauuznk Devren Kİrahk', Robert EBarsky'run portresı 'NoamChomsky' ıle Reha Ça- muroğhı'nun 'Ismafl', 'Değişen Koşul- larda Alevflik', 'Tarih, Heterodoksi ve Babaiük', 'Son Yeniceri", Sabah Rüzgân ve Dönüyordu' adlı kıtapla- n yenı yayınlar arasında yer alıyor. POST YAYINLARI îkili ilişkilerdeki çıkmazlar ve in- sanın iç dünyasının karmaşıklığı üze- rine yoğunlaşan Paolo Maurensig'ın 'Yaraü Venüs' (Çeviren: Cemal Ka- an Emek) adlı kitabının yanı sıra 'Lü- İlhan iMimaroğhı'nun yaşammı anlatüğı kitabı, Necati Tosuner'in yeni romanı, Cevat Memduh Altar'm dört cütük opera tarihi yeni yayımlandı. neburg Varyano' ile 'Gölge ve Me- ridyen' yayımlanacak. Olivier RoHn 'Port Sudan' adlı romanını yine Ku- zey Afrika limanlanmn egzotik ve gizemli havasıyla beziyor. (Çeviren: EKf Göktepe) Imgesel zenginliği ve yerel motiflerle süslenmiş özgün bi- çemiyle dikkat çeken Bernardo Afcta- ga'mn 'Obabakoak' (Çevu-en: Me- sutÖzdenGözütok) adlı kıtabını 'Yal- nız Adam' ve 'Sonsoz Gökyüzü' iz- leyecek. Su"adan ınsanlar etrafında kurulu doğaüstü bir roman evreni ya- ratan, bir komplo teorisini ustalıkla be- tımleyen Iain Banks'ın 'Buzda Yürü- mek' (Çeviren: Başak Diktürk) adlı kitabının yanı sıra 'Kanal Düşleri' de yayımlanacak. Uzun süre Gana ve Nijerya'da ya- şayan. özyaşamöyküsel gönderme- ler ve kişısel gözlemlenyle özgün bir dil yaratan WTlliam Boyd 'Brazzavfl- le Sahih' (Çeviren: İrem KuÜuk) ad- lı romanında Afrika sahillerini anla- tıyor. Amerikan toplurttunun tüm çe- lişki ve gülünçlüklennı aktaran Kurt Vonnegufın 'Hokus Pokus' (Çevi- ren. Ali Öktem) adlı romanından son- ra 'Öiümden Beter Yazgılar'ı yayım- lanacak. DavidGrossman 'ZigZagVb- murcak' (Çeviren: Flgen DereH) ad- lı romanında yine masum ve el değ- memiş evrenın. ötekının tutkulanna içkin olduğunu ısrarla vurguluyor. H.P.Lovecraft'ın 'Bütün Eserleri I'de (Çeviren: Hasan Fehmi Nemli) 'DeJüıkDağlarnıda' ve CbanesDex- ter Ward Vakası', Dagon'un yer al- dığı ikinci cilt ıle Othulhu Mıtosu'nun olduğu ve yazann August Derieth ile birlikte hazırladığı üçüncü cilt de Türkçeye kazandınlacak. Leonard M.Dudky 'KalemveKıbç' (Çeviren: MüfitGünaj') adlı kitabında tarih bo- yunca ıletışım. haberleşme ve tekno- lojidekı gelışmelenn dünyamızı na- sıl şekıllendırdığini sorguluyor. Ulu- sal polis örgütü Omon Ra'mn öykü- sünü anlatan Viktor Pelevine'nin 'Omon Ra' adlı kitabından sonra 'Bö- celderin Yaşamı' da yayımlanacak. PAN YAYINCILIK ABD'de yaşayan besteci tlhan Mi- maroğliL 'Geldim-Gördûm-Geçtim- Gittim/Bir Özgeçmiş' adlı kitabmda yaşammı anlatıyor. Deneme tadm- daki yazılanyla yaşammdan kesit- ler, yaşama, sanata, müziğe bakışı aktanyor. Cevat Memduh Altar, 4 ciltlik 'Opera Tarihi'nde opera sanatımn 300 yıllık gelişimini yazıyor. Serkan Ozkaya'nm 'Sanatta De- ha ve Yaratıcıhk (Schönberg, Ador- no, Tbomas Mann)' adlı kitabında ArnoM Schönberg üç açıdan ele alı- myor. Igor Stravinsky, Am Derste Mü- zigjn Pbetikası'nda (Çev. Cem Taytan) müziğin poetikasına ilişkin görüşle- ri, tanışma, müzik fenomeni, müzi- ğin bestelenmesi, müziğin tipolojisi, Rus müziğirun avataralan ve müzi- ğin icrasından söz ediyor. Ayşegül Atik tekrar tiyatroda Kültür Servisi - Ayşe- gülAtik, 28 Ekım'de prö- miyen yapılan 'Gizii Bab- çe' adlı oyunla, uzun bir aradan sonra Tiyatroka- re'de tekrar tiyatro sahne- sinde. Oyunun galası bu akşam saat 21.15 'te ya- pılacak. Oyunu tanıtmak ama- cıyla düzenlenen basın toplantısında kendısım tiyatroya hıç ara verme- mış gibi hıssettiğini ifa- de eden Atik, oyunu ' Kendimi bulduğum ve içinde kendimi rahat his- settiğim bir oyun. Ka- dınlann yakından Ugile- neceği bir konu' olarak niteledı. Yönetmen Işıl Yücesoy ise oyunda iki kadın olarak çalışmanın verimli bir sonuç ortaya çıkardığmı ifade etti. tzzeddin Çalışlar'ın yazdığı, Işıl Yücesoy'un sahneye koyduğu tek kı- şilik oyunda, orta yaşlı bir kadının o ana kadar yaşadıklannı sorgulama- sı, orta yaş bunalımına güler yüzlü bir yaklaşım- la anlatılıyor. Şevval hanım, pembe hayallerle Şükrü beyle evleamiş, iki çocuklan olmuştur. Yaşamını evin- de ailesı ve çocuklanyla geçirmiş, çocuklar bü- yüyüp evden aynldıktan sonra da eşiyle baş başa kalmıştır. Şevval hanım, hayallerinin hiçbirinin gerçekleşmemiş olduğu- nu fark etmesi bir yana, aldatılıyor olmaktan da kuşkulanmaktadır. Ha- yatını tekrar gözden ge- çırmeye karar venrken, bu çabasında en büyük yardımcısı, oğlunun bil- gısayanyla enştıği inter- net olur. Gerçekten yaşa- yabileceği bir hayat var mıdır? Hayallerinin ger- çekleşmesi için intemet bir fırsat mıdır? Yeni bir hayat, yeni bir aşk ve ye- m hayaller... Ayşegül Atik, Ankara Devlet Konservatu- van'ndan mezun olduk- tan sonra 8 yıl Devlet Ti- yatrosu sanatçısı olarak çalıştı. Televizyon için hazırlanmış oyunlanyla da ekranlarda yer alan sanatçı, daha sonra eşi ABAtik'le birlikte kurdu- ğu Atik Tiyatrosu'nda oynadı. Ikı sinema fılmı de çevirmiş olan Atik, 9 yıldır sinema ve tiyatro- dan uzak kalmıştı. Oyun 25 Kasım'a kadar per- şembe ve cuma günlen 21.15'te, cumartesı gün- leri 15.00'te sahnelene- cek. Açık Radyo 'nun 5. yaş günüpartisi Kültür Servisi - Açık Radyo 5. yaşmı bugün Fransız şarkıcı Thierry 'Tıti' Robin'm konseri ve özel bir gösteriyle Babylon'da kutluyor. Fransız kökenli, Ak- denız ve Çingene mü- ziğınin temsılcılennden Thierry'Tîti'Robinfla- menkodan çağdaş caza ve Arap sadasma kadar uzanan bir yelpazeden beslenen bir sanatçı. Ut, buzuki ve gitar ustası olan müzisyen kendi özel sadasıru şöy- le tanımlıyor: 'Benim müzikal sö>1emim ger- çek anlamda melezdir. Farklı pencerelerden dı- şan bakryormuşsunuz hissi uyandınr.' Yaş günü gecesinde aynca Cirque du Sole- ilmültivizyon gösterisi sunulacak. Le Cirque du Soleil (Güneş Sirki) Toplulu- gu Kanada, ABD, Fran- sa, Rusya, Ukrayna, Çın, lngiltere, Arjantin, Belçika, Avustralya ve Israil 'den sanatçılan bir araya getiriyor. Topluluk 'Quidam' adlı, yeni bin yılm ba- şında zaaflanmız ve kaygılanmız üzerine kurulu bir DVD göste- risiyle Babylon'da ola- cak. Parti Açık Radyo müzikleriyle sona ere- cek. Pegasus Players tiyatpo ekibi tetanbuTda • Kültür Servki - 22 yıl önce Şikago'da kurulan Pegasus Players tiyatro ekibi 'Side by Side by Sondheım' isimlı Amenkan müzıkalıni sergilemek için Istanbul'da. Bahçeşehir Ümversıtesı ile Kenter Tiyatrosu sponsorluğunda düzenlenen müzikal bu akşam Kenter Tiyatrosu'nda izlenebilecek. Tipik bir Amerikan müzıkali olan 'Side by Side by Sondheim' ünlü Amenkalı besteci Stephen Sondheim'm ilk yapıtlanm sahnelıyor. • ALKAZAR'da saat 14.00 ve 19.00'da 'Baraka', saat 16.30 ve 21.30'da 'Güney Sının' izlenebilir. • AVRUPA StNEMASI'nda saat 14.00 ve 19.00'da 'YirmiSaat', 16.30'da'SonsuzDeniz', 21.30'da 'Sevgjsiznğin Şarkısı' adlı fılmler yer alacak. • TÜRSAK'ta saat 14.00'te 'Müthiş Çığhk', 16.30'da'TotAilesi', 19.00'da'RosaLuîemburg', 21.30'da 'AteşveKıhçlar' gösterilecek. • AKM'de saat 19.00'da 'Fikrimin tnce Gülü' adlı fılm izlenebilir. • GOETHE ENSTfrÜSÜ'nde saat 15.00'te 'Savaş Anılan', 17.00'de 'Kim/Pena', 19.00'da 'Mutluluğun Devum' adlı fılmler gösterilecek. • FRANSIZ KÜLTÜR MERKEZİ'nde saat 16.30'da 'Arte 1', 19.00'da ise 'Arte V adlı filmler görülebily. • BİLGt ÜNTVERSfTESt'nde saat 19 30da 'Prof. Anibal' adlı fılm göstenlecek.