Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
27 EKİM 2000 CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13
DİSK, güvencede
ısrarlı
• Ekooomi Servisi -
Çalışma Bakanı Yaşar
Okuyan'ın hazırladığı iş
güvencesi yasa tasansına
tam destek veren
DÎSK'in bu konuda geri
adım atmayacağı
belirtildi. Işverenin
önerilerinin dikkate
alınması ve tasanda
değişiklik yapılması
halinde tasandan
desteklerini çekeceklerini
belirten DlSK Genel
Başkanı Süleyman
Çelebi, işverenin tasanya
karşı çıkmasına anlam
veremediklerini dile
getirdi. Çelebi, işvereni
sendikal örgütlenmeyi
engelleme çabasına son
vermeye ve sağduyulu
olmaya çağırdı.
Sanayiciden
KDV uyamsı
• İSTANBUL(AA)-
Istanbul Sanayi Odası
(İSO) Yönetim Kurulu
Başkanı Hüsamettin
Kavi, bütçe hedefleri
doğrultusunda yapılacak
KDV oranlanndaİa
artışın, fıyat artışına da
yansıyacağı uyansında
bulundu. Hüsamettin
Kavi, istikrar
programının ekonomide
fiyat artışlannın tek
rakama inmesi için 3
yıllık bir süreyi hedef
aldığını anımsatarak
konulan hedeflere
ulaşabilmek için 2001
yılında daha sert
tedbirlerin aluıması
gerektiğini belirtti.
Kırgızfstan'da
dolar önerisi
• ALMATI (AA) -
Kırgızıstan Devlet
Başkanı Askar Akayev'in
ekonomi danışmanı,
ülkede milli para birimi
olarak ABD Dolan'nın
kullanılmasını önerdi.
Devlet Başkanı
Akayev'in, aynı zamandî
Varşova Sosyal-
Ekonomik Araştırmalar
Merkezi görevlisi olarac
da çalışan ekonomi
danışmanı Marek
Dombrovski. milli
paranm dolara
dönüştürülmesi ile ülkede
enflasyonun daha çabık
düşürüleceğini savundu.
Çin ve Tüpkiye
ilişkilen
• Ekonomi Servs -
Düny-a Ticaret Örgütü'ne
(DTÖ) girme aşımasında
olan Çin, Türki/e ile
ekonomik ve tkari
ılişkilerin gelijtirilmesi
konusunda, çılışmalanna
hız verdi. Istmbul'da
düzenlenen Mr toplantıya
katılan Çin 3üyükelçisi
Yaokuangyı Yao, Çin ile
ticari faaliyetlerde
bulunmakisteyen
girişimcilere önerilerde
bulundu. Gınşimcilere
Çin'ı kendi gözleriyle
görmelen gerektiğini
belirten büyükelçi,
piyasaya hızla girmek
için Çinli bir ortak
bulmamn çok önemli
oldugunu kaydetti.
KüreseNeşme
tamşıMı
• MONTREAL (AA) -
G- 20 toplantısına
tatılmak için Montreal'de
oulunan Maliye Bakanı
Sümer Oral,
küreselleşmenin
gelişmekte olan ülkelere
sunduğu imkânlann
yanında birçok sorunu da
beraberinde getirdiğini
söyledi. Hazine
Müsteşan Selçuk
Demıralp ise. G-20
çerçevesınde yapılan ikili
görüşmeler sırasında
hükümetın enflasyonla
mücadelesinın yabancı
heyetlerce başanlı
görüldüğünü belirtti.
Toplumsal SaydamUc Hareketi Derneği Başkanı Kurtuluş yozlaşmadan yakındı
' Yolsıızhık yaşam biçimi'HAZALATEŞÇAKIR
Yolsuzluk, rüşvet. hayali ıhracat,ca-
ra para transferi, günlük yaşamdan eco-
nomiye, politikadan iş dünyasına lodar
geniş bir alana virüs gibi yerleşiyr.
Toplumsal Saydamlık Hareket'Der-
neği Başkanı Erciş Kurtuluş, Ulslara-
rası Saydamlık Örgütü endekserinde
bankacılık sektöründeki soyginlann,
imar uygulamalanndakı yolsuzüklann,
polis, hâkim ve vergi memurlfinın al-
dığı rüşvetlerin yer almadığı* belirte-
rek bunlann da ölçülmesi d'Jumunda
Türkiye'nin Nijerya, Kamerfi gibi yol-
suzluğun en çok yaşandıgı ülfclerden far-
kı bulunmadığını söyledi. Krtuluş, Tür-
kiye'nin 1999'da 85 'ülke araında 54'ün-
cü sırada yer aldığı yolsjzluk endek-
sinde, 200Ö yılında 50'nc sıraya düştü-
ğünü, ancak bunun bir ivleşme göster-
gesi olmadığmı bildird'
'Devlet son 20 yıld;bozuldu'
Banka kredileri, dvlet ıhalelen ve
üst düzey bürokrat kıdrolann tepeden
tımağa paylaşıldığm vurgulayan Kur-
tuluş, Türkiye'nin yjlsuzluğu yaşam bi-
çimi haline getirniş ülkeler arasında
yer aldığını kaydeti-
Toplumsal Sayıamlık Hareketi Der-
neği Başkanı Ecış Kurtuluş, Türki-
ye'nin günümüde irtica, bölücü terör
ve yolsuzluk gibüç büyük tehlıkeyle kar-
şı karşıya oldugmu belirterek son 20 yıl-
da devlet yapsında gözle görülür bir
• Erciş Kurtuluş, banka
kredilerinin, devlet
ihalelerinin ve üst düzey
bürokratlann
paylaşıldığına dikkat çekti. ı
Yolsuzluk algılama derecesini
iyileştiren ülkeler
o- -
ÜtkeAdı 2000 Farfc
h
Hırvatstan 2.7 3.7 +1.0
Belçıka 5.3 6.1 +0.8
Ispanya 6.6 7.0 +0.4
Japonya 6.0 6.4 +0.4
ABD 7 5 7.8 +0 3
Durumu kotuye gıden ülkeler
o- -
ÜlkeAdı
Zımbabvve
Ukrayna
Fîlipmtef
Almanya
Irianda
1999
41
2.6
3.6
8.0
7.7
2000
3.0
1.5
28
76
7.2
- -o
Fark
+1.1
+1.1
+0.8
+04
+0.5
bozulma yaşandığını söyledi.
Uluslararası yolsuzluk endekslerinde
tüm gelişmiş ülkelerin altında yer alan
Türkiye'nin 1998 ve 1999'da 85 ülke ara-
sında 54'üncü sırada oldugunu anımsa-
tan Kurtuluş, 2000 yılında 50'nci sıra-
ya düşmesinin bir iyüeşme göstergesi ol-
madığmı ifade etti.
Kurtuluş, Uluslararası Saydamlık Ör-
gütü'nün 6 yıldan bu yana yayımladığı
yolsuzluk algılama endeksinin, ulusla-
Dernek faaliyetleri
Uluslararası Saydamlık
Örgütü 'ne de üye olan
Toplumsal Saydamlık
Hareketi Derneği 1996
yılında kuruldu. Dernek,
iz bir toplum ve saydam
birkamu
yöneûminin
gerçekleştirümesi
için kamuoyunun
rüşvet ve yolsuzluğa
karsı duyarlılığını
artarmak, sorunlar
ve çö'zünt önerüeri
konulannda resmi
kuruluşlara göriiş
büdirmek, bu
konularda
seminerier
düzenlemek amactnı
taşıyor.
rarası ticarette alıp verilen rüşvetlerin dik-
kate alınarak hazırlandığını bildiren Kur-
tuluş. "Yolsuzluğu ispatlamak çok zor.
Bankacılık sektöründeki so> gunlar, imar
uygulamalanndaki yolsuziuklar; poli-
sm,hâkimin,vergi memurunun akhğı kü-
çük ya da orta boy rûşvetler de araştın-
lıp ölçülebilse kuşkusuz Türkiye'nin ye-
ri listenin sonlannda Nijerya, Kamerun,
Azerfoaycan'dan farklı olmayacaktır"
dıye konuştu. Fas, Ürdün, Tunus, Zım-
babve, Güney Kore, Filipinler gibi ül-
kelerin bile yolsuzluk batağına Türkiye
kadar saplanmadığını ifade eden Kur-
tuluş, şöyle konuştu:
"Çûnkü her >il endekse yeni ülkeler
giriyor veya çıkryor. Önemli olan, sıra
değil derece. Türkiye'nin rüşvet algıla-
ma skoru 1995'te 4.10'u gösterirken bu
oran 1996-1997yıhndadaha kötükştLOn-
dan sonraki yılİarda da sınırlı bir iyileş-
me var. Son 6 yıkla bu derece hep 4'ün
altında ve en kötü Avrupa ülkelerinden
bile 1-2 puan düşük."
Hırvatistan, Belçika, Ispanya, Japon-
ya ve Amerika'nın 2000 yılında yolsuz-
luk algılama derecesini belirgın bir bi-
çimde iyileştirdiğıni anlatan Kurtuluş,
kötüye giden ülkeler arasmda da Zim-
babve, Ukrayna, Filipinler, Almanya ve
Irlanda'nın bulunduğunu ifade etti.
'Pfek çok sorunun nedenT
Kurtuluş, rüşvet ve yolsuzluğun Tür-
kiye'de hızla yaygınlaşmasının ekono-
mik, sosyal ve kültürel pek çok nedeni bu-
lunduğunu belirterek, ancak en önemli ne-
denin siyasi ve ticari çıkar ilişkileri oldu-
gunu vurguladı. Banka kredilerinin, dev-
let ihalelerinin üst düzey bürokratik kad-
rolarca tepeden tırnağa paylaşıldığına
dikkat çeken Kurtuluş, yolsuzlukla mü-
cadelede basının önemine de değinerek
bu konuda da, "Ideahst bir düşünceylesür-
dürülmesi gereken basın hizmetieri, me-
ta gibi el değiştirUiyor*' dıye konuştu.
İthal?t kararı ve fiyat artışları, Tarım Bakanı Gökalp İle üreticileri birbirine düşürdü
Gübre panelinde fiyat tartışmasıANJARA(AA)-Gübrede it-
halattf kolaylaştınlması yö-
nünd/ki karar, Tanm ve Köyiş-
leri lakanhğı ile gübre üreti-
cileıni karşı karşıya getirdi.
Batenlık tarafindan düzenle-
ner"Türkrve Tanmmda Güb-
re'konulu panelde, Gübre Üre-
tiüeri Derneği (GÜD) Baş-
lanı Kemal Gencer ile Tanm
lakanı Hüsnü Yusuf Gökalp
ırasında, fıyatlann artışı konu-
sunda oldukça sert tartışmalar
jyaşandı.
/ GÜD Başkanı Gencer, güb-
rede hesapsız kazançlar, fahiş
kârlar oldugunu söyleyenleri
'müfteri' (ifnracı) olmakla suç-
larken Bakan Gökalp, Gen-
cer'in 'şov yapöğmı' söyledi.
Bakan Gökalp, "Bu gübre-
dekövlülerinsırtındanneovun-
lar dönmüş. 160 rriryon liratak
gübre sübvansiyonunun nere-
• Gübre Üreticileri Derneği Başkanı Gencer, gübrede hesapsız
kazançlar, fahiş kârlar oldugunu söyleyenleri iftiracı olmakla
suçlarken Tanm Bakanı Gökalp, Gencer'in 'şov yaptığını'
söyledi. Bakan Gökalp, "Bu gübrede köylûlerin sırtından ne
oyunlar dönmüş. 160 trilyon liralık gübre sübvansiyonunun
nerede, nasıl kaldığını biliyoruz. Belgeleri savcılığa vereceğiz.
Yakında gazetelerde bu konuda da operasyonlar çıkacak" dedi.
de, nasl kaldığını biKyonız. Bd-
geleri savcılığa vereceğiz. Ya-
kmda gazetelerde bu konudada
operasyonlar çıkacak" dedı.
Iddialar asüsız'
Gübredeki fiyat artışının, do-
lann değer kazanmasuıdan, dı-
ğer maliyetlerin artmasmdan
ve üretimdekı istikrarsızlıktan
kaynaklandığını, Türkiye'de
fîyatlann da uluslararası ham-
madde fıyatlanna paralel sey-
rettiğini öne süren Gencer, ken-
dilerinin sattığı fiyattan daha
ucuza gübre ithal edilmesi ha-
linde, lımanlannı ve torbalama
tesislerinı ücretsiz kullandıra-
cağını açıkladı. Gencer, haksız
kazanç iddialannı ıspat eden-
lere de istedikleri kadar gübre
vermeye hazır oldugunu açık-
ladı.
EskiTanmveKöyişleri Ba-
kanı MahmutErdir'ın, "güb-
re sektörü montaj sanavü, güb-
rede liberalizasyon sakıncaİL,
fıyadan devlet Qan etsin" gö-
rüşlerine de tepki gösteren GUD
Başkanı Kemal Gencer, "Er-
dir'in gübre üretiminden habe-
ri olmadığuu, 1968'lerin ağzı
ile konuştuğunu" savundu.
Bakan'la atışma
Tanm ve Köyişleri Bakanı
Gökalp, Gencer'in konuşma-
sına sert tepki göstererek "Siz
kimse> i müfteri ilan edemezsi-
niz. Hiçbir bakan, milletvekili
ve katıluncıya '1968'lerin ağ-
zı ile konuşuyor' drvemezsiniz.
Burası şov yeri değU" dedi. Bu
sözlen Kemal Gencer. "Ka-
bul etmiyorsanız çağumasay-
TüBlTAK VEARAŞTIRMA PROJESf
Tarımda teknolojik
gelişme araytşı
ANKARA (AA) - TÜBlTAK
Başkanı Namık Kemal Pak, ar-
tık Türkiye'nin tanmda kendi
özgün teknolojilerini gelıştir-
mek ve uygulamaya koymak
doğrultusunda çaba gösteraıesı
gerektiğini söyledi.
Pak, TÜBıTAK tarafindan dü-
zenlenen Türkiye Tanmsal Araş-
tırma Projesi (TARP) Sempoz-
yumu'nda yaptığı konuşmada,
Türk tanmının gelişen teknolo-
jiden uzak kalmasının mümkün
olmadığını belirterek bu yanşa
katılabilmenin şartının da güç-
lü araştırma merkezlen ve iyi
yetişmiş çok sayıda araştıncmın
bulunması oldugunu kaydetti.
Pak, "Üreticüere, sorunlannın
araşürmalarlaçözülerjfleceğiyak-
laşınu benimsetilmeli; tabanda
bir talep yaranlmah" dedi.
Yetersiz araştırma kuruluşla-
n yerine, ileri düzeyde donanım-
lı az sayıdaki araşnrma merkez-
lerinin oluşturulmasının önemi-
ne dikkat çeken Pak, kaynakla-
nn birleştirilmesiyle "Ulusal
Araştırma Fonu"nun oluşturul-
ması gerektiğini söyledi. Fiyatlan kaüanarak artan gübrede ithalat \e tekeDeşme taröşıhh.
dınız" diye yamtladı.
Bakan Gökalp, ithal girdi
kullanan diğer sektörlerde bu
derece yüksek fiyat artışlan
olmadığını vurgulayarak
l
H3üb-
re kararnamesinin nerelerde,
nasıl hazuiandığuu, kimin ısık-
laruun sabaha kadar yandığı-
nı biKyorum'' diye konuştu.
Bakan Gökalp'in "Gübrede
fıyat arnşlannı içinize sindire-
biliyor musunuz" sorusuna,
GÜD Başkanı Gencer, "Sindi-
remiyonız, ama bizütbalat yön-
lendiriyor'' diye yanıt verdi.
Bakan Gökalp, gübredeki fı-
yat artışı konusunun Rekabet
Kurumu'na da intikal ettığini
açıklarken çiftçinin ucuz ve
kalıteli gübre edinebilmesi için
ithalat şartlannı kolaylaşttra-
caklannı, dünyanın her yerin-
den, depolar dolana kadar güb-
re ithal edeceklerini söyledi.
'Çiftçinin cebinden gjtti'
Adana Çiftçiler Bırliği Baş-
kanı Cumali Doğru da, panel-
de yaşanan tartışmanın fiyat-
lann neden arttığını açıklığa
kavuşturmadığını belirterek
"Ben geçen yıl satüğım 1 kg.
buğday ile 1 kg. 700 gram güb-
re alıyordum. Bu >ıl 625 gram
alıyorum. Cebimdeki 1 kg. 75
gram gübreyi kim aldı? Dün-
yadaki hiçbir şeyin fiyaü yüz-
de 250 artmadı, doiarbu kadar
artmadı. Biz bunlan arnk ye-
miyoruz" dedi.
Türkiye Ziraatçılar Derneği
Başkanı tbrahim Yetkin ile
Ziraat Mühendisleri Odası
Başkanı GürolErgin ise, güb-
rede özelleştirme yapıln-ken
tekelleşmenin önlenmesini,
ithalat yerine yerli üretimin
desteklenmesini istediklerini
ifade ettiler.
GSM'den sonra enerji devır sözleşme bedellerinden de yüzde 17 KDV alınacak
Maliye Bakaıılıgı KDV'lerin peşinde
ANKARA (AA)-Maüye Ba-
kanlığı, GSM 1800'den'sonra
elektrik santrallan ve elektrik
dağıtım bölgelerinde işletme
hakkı devir bedellerinden de
yüzde 17 oranında katma de-
ğer vergisi ahnmasını istedi.
İşletme devirlerine ilişkin
çalışmalann başlangıç aşama-
sında Enerji ve Tabii Kaynak-
lar Bakanlığı. Maliye Bakan-
hğı'ndan, bu işlemin vergisel
boyutu konusunda görüş sor-
du. Maliye Bakanlığı, görüş
yazısmda enerji sektöründeki
işletme hakkı devir bedelleri-
nin de bu kapsamda bulundu-
ğunu bildirdı.
Erken ödeme şarti
Maliye Bakanlığı. tş Banka-
sı-Telecom ltalia konsorsiyu-
munun aldığı GSM 1800 iha-
lesinde olduğu gibi enerji de-
vir sözleşmelerinde de söz ko-
nusu KDV'nin en geç sözleş-
me günü yatınbnasını istedi.
8 termik santralın işletme
hakkı devrinden 1.2 milyar do-
lar, 15 elektrik dağıtım bölge-
sinin işletme hakkı devrinden
de 1.8 milyar dolar olmak üze-
re 3 milyar dolarlık bir gelir
bekleniyor. Maliye Bakanlığı
da bu şekilde söz konusu de-
virlerden 510 milyon dolarlık
bir KDV geliri hedefliyor.
KDV ödenmezse
Bu arada Gelirler Genel Mü-
dürlüğü yetkilileri, Maliye Ba-
kanlığı'nın erken tahsil yetki-
sı işletilirse taraflann katma
değer vergisini sözleşmeden
önce ödemesi, ilgili kamu ku-
ruluşunun da makbuzu göre-
rek sözleşmeye imza koyma-
sı gerektiğini vurguladılar.
Yetkıliler, KDV'nin zamanın-
Sabitücretiptalyolunda
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Anayasa Mahkemesi, cep
telefonlanndan sabit ücret
dınmasının iptal edilmesmi esastan
görüşmeye karar verdi.
Anayasa Mahkemesi'nin dünkü
gündemi hakkında bilgi veren Başkanvekili
Haşim Kılıç, cep telefonlanndan sabit ücret
ahnmasına ilişkin düzenlemenin iptal
isteminde ilk incelemeyi tamamladıklannı
bildirdi. Kıhç, iptal isteminin esastan
görüşülmesine karar verildiğinı
kaydetti. Anayasa Mahkemesi heyeti,
raportör konuya ilişkin raporunu
tamamladıktan sonra iptal istemini
karara bağlayacak.
Van 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
incelediği bir davada, yasada cep
telefonlanndan sabit ücret alınmasını
öngören düzenlemeyi anayasaya aykın
görerek itiraz yoluyla Anayasa
Mahkemesi'ne getirmişti.
da ödenmemesi ve sözleşme-
nin de yapılması durumunda
vergi ziyaı cezası ve gecikme
zammınm devreye gireceği-
ni söyledi.
Telsim ve Turkcell
Maliye Bakardığı, Telsim ve
Turkcell'den de, geriye dönük
olarak işletme hakkı devir be-
dellerine ilişkin katma değer
vergisini tahsil etmeye uğraşı-
yor.
Hesap uzmanlannın incele-
meleri sonrasmda bu yılın ni-
san aymda, Telsim ve Turk-
cell'den, sözleşme imzaladık-
lan 1998 yıh nisan ayı itibany-
la 150 milyon dolarhk KDV'yi,
verginin 2 katı tutarmdaki ağır
kusur zamraı ve gecikme faizi
ile birlikte ödemesini isteyen
Maliye Bakanlığı, vergi mah-
kemesinden bu konuda çıkacak
karan bekliyor.
ÇİFTÇİ DOSTU
SADULLAH USUMt
Zeyttıyağı Jhpacatmdaki
Kısıtlanialap Kahhnhnalı
Zeytin ve zeytinyağı hasadına az bir zaman ka-
la, bu yıl da fiyat ve çıkar tartışmalan başladı.
Ihracatçı tüccar, daha çok kazanmanın yollannı
ararken... Üreticiler de haklarını koruyabilmek için
yeni önlemler almaya çalışıyor.
Ege Zeytin ve Zeytinyağı Ihracatçılan Birtiği Baş-
kanı Şevket Aksoy'un yaptığı açıklamaya göre hü-
kümette, ham zeytinyağı ihracatına izin verilmesi için
çalışmalar varmış. Biriik yetkilileri bunu önlemek
için Dış Ticaret Müsteşarlığj ile görüşmeye gitmiş-
ler. Bilgi vermişler.
Ama hepimiz iyi biliyoruz ki, tüccar sadece ham
yağ ihracatına değil, kutusuz yapılacak hertürlü ih-
racata karşı.
1994 yılına kadar zeytinyağı ihracatında kısıtla-
ma vardı. Sadece kutulu ihracata izin veriliyordu.
Bunun dışında ister işlenmiş, isterse iştenmemiş ham
yağ olsun, ihraç etmek mümkün değildi.
Bu tür uygulama, tüccar ve sanayicinin işine ya-
nyordu. Zira kutu sanayii yetersizdi. Aynca, dış pi-
yasalarda kutulu pazarlama şansımız çok azdı.
Sonuçta, ihracatta süreklilik olmadığı için ülke-
mizde zeytinyağı stokları oluşuyor ve tüccar da bu
ortamdan yararlanarak fiyatları aşağıya çekiyordu.
• • •
Uzun yıllar bu uygulama sürdü. Tüccar ve sana-
yiciler bu dönemde çuvalla para kazanırken üreti-
ciler büyük zararlar etti. Bankalara ve tefecilere
borçlandı. Ödeyemeyenler önce tarla, daha sonra
da ellerindeki değerli mallarını satmak zorunda kal-
dılar.
Zeytinlikler bakımsızlıktan harabeye döndü. Bu-
nu fırsat bilen bazı kooperatifler zeytinlikleri beda-
va fiyatına satın aldılar. Tüm sahiller yazlık sitelerle
doldu.
1980 yılından önce banş ve zenginlik sembolü olan
zeytin ağaçlan artık sıkıntı vermeye başladı. Bu ara-
da büyük kentlere de göç hızlandı.
Ancak, 1994 yılında üreticiler patlama noktasına
geldi. Edremit, Burhaniye, Ayvalık Ticaret ve Zira-
at Odalannın öncülüğünde oluşan heyetler aylarca
Ankara'nın yollannı aşındırdılar. Otobüslerin biri git-
ti, biri geldi...
Üreticiler, kısrtlamanın kaldınlmasını, kutulu-ku-
tusuz, işlenmiş veya işlenmemiş hertürlü zeytinya-
ğının ihracına izin verilmesini istiyoıiardı.
Zamanın başbakanı Tansu Çilier bu yoğun bas-
kılara dayanamadı ve pekı demek zorunda kaldı.
Hükümet ham yağ ihracatına izin vermedi, ama iş-
lenmiş yağların varille veya başka kaplarda ihracı-
nın yollannı açtı.
•••
Tüccar ve sanayici böyle bir ihracata izin veril-
memesi için çok uğraştı. Sert çıkışlar yaptı. Zira
onlara göre dış piyasalarda açık yağ, zeytinyağı-
na olan talebi azaltacak, ihracat daha da zorlaşa-
caktı.
Ancak, ihracat dönemi gelince tüccar ve sana-
yicilerin iddialannın aksine, zeytinyağına talep art-
tı. Hem ülke ekonomisi hem de üreticiler büyük pa-
ralar kazandı.
Üreticiler, cepleri biraz para görünce zeytin ağaç-
lanna daha iyi bakmaya başladılar. Topraklar sürül-
dü. Gübreler atıldı. Hatta sulama tesisleri yapıldı.
Daha da güzeli, o yıla kadar sadece 2 adet olan
kontinü sistem modem zeytinyağı fabrikalannın sa-
yısı ilk yıl içinde 50'yi, ikinci yıl ise 150'yi geçti...
Üreticiler, sanayicilergibi, zeytinyağından kazan-
dıklan paralan başka işlere yatımnadılar. Yatınmla-
nn hepsini zeytinliklerine yaptılar. Zeytin ve zeytin-
yağcılık birdenbire yeniden önem kazandı.
• • •
Ama tüccar ve sanayiciler 1994 yılından önceki
tatlı kazancı özlemiş olacaklar ki, yeniden zeytin-
yağı ihracatına kısıtlama getirmenin yollannı arama-
ya başladılar.
Halbuki, bu yıl zeytinde var yıh. Sadece Ege Böl-
gesi'nde 180 milyon kiloyayakın zeytinyağı bekle-
niyor. Türkiye'de ise, yapılan tahminlere göre rekol-
te 200 milyon kilonun üstünde olacak.
Eğer ihracata kısıtlama getirilirse tüccar ve sana-
yici bu yıl da, eski yıllarda olduğu gibi alımlan ya-
vaşlatacak... Fiyatlan yan yanya düşürecek... Üre-
ticiler, ellerindeki yağı satmakta zorianacak...
Daha da kötüsü, tüccar ve sanayici, üreticileri bir
depo gibi kullanacak ve kendisine yağ lazım olduk-
ça satın alacak.
Işte... Tüccar ve sanayicinin özlemi böyle bir pi-
yasa oluşturmak.
Hükümet, bu iki dönem arasındaki farkı incele-
meli... Eğer 1994 yılından önce olduğu gibi zeytin-
yağında kriz yaratmak, teknolojiyi geriletmek, üre-
ticiyi fakirieştirmek istiyorsa zeytinyağı ihracatına ye-
niden kısıtlama getirmeli... Yok, zeytinyağcılığın ge-
lişmesini, üreticilerin para kazanmasını, ihracatn sağ-
lam temellere oturtulmasını istiyorsa, ham yağ da
dahil olmak üzere ihracattaki tüm kısıtlamalan kal-
dırmalıdır...
Türk Telekom'un sebekesi
GSM için ayn
şirket yasal değil
ANKARA (ANKA)
- Türkiye'nin ilk GSM
1800 operatörü Iş-
Tim'in, Ulaştırma Ba-
kanlığı ile yürüttüğü
pazarlıklarda 'ofanazsa
oknaz' koşul olarak ma-
saya sürdüğü, Türk Te-
lekom'un işleteceği
GSM şebekesinin ayn
bir şirket çaösı altında
örgütlenmesi talebinin
yerine getirilmesinin
yasal açıdan mümkün
olmadığı belirtildi.
TürkTelekom'dan üst
düzey bir yetkilı, 'bire
dört' biçiminde adalet-
siz birpaylaşım esasına
göre düzenlenen ve şir-
ketlerin katı turumlan
nedeniyle görüşmelerin
ükanması üzerine baş-
vurulanTelekomünikas-
yon Kurumu'nun ha-
kemliği reddettiği, Turk-
cell ve Telsim ile yapı-
lan ara bağlantı sözleş-
mesinin yenilenmesi için
Danıştay'a başvuracak-
lannı büdirdi.
Iş-Tim ile TürkTele-
kom arasında imzalana-
cak ara bağlann sözleş-
mesinde, mevcut GSM
operatörleri ile imzala-
nan sözleşmedeki tar-
tışmah hükümlerin ay-
nen geçerli olacağını
belirten yetkili, "An-
cak sözleşmeye geçici
bir madde konulacak.
Açılacakmahkenıenin
sonucuna göre sözleş-
menin yeniden düzen-
lenmesineOiskin'' dedi.