Katalog

21 EKİM 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Gürtuna'dan Istanbullulapa çagn • İstanbul Haber Servisi - Istanbul Büyükşehir Beledıye Başkanı Ali Müfıt Gürtuna, Istanbul'da yaşayan tüm yurttaşlann, 22 Ekim Pazar günü yapdacak genel nüfiıs sayımında, kentte sayılmalarını istedi. Gürtuna, Büyükşehir Beledıyesi Konferans Salonu'nda düzenlediği toplantıda İstanbul'un daha fazla kaynağa ihtıyacı olduğunu belirterek "İstanbul halkı, kentin geleceği için burada sayılmalıdır" dedi. İstanbul'un nüfiısunu yaklaşık 12 milyon olarak tahmın eden Gürtuna, lller Bankası'ndaki paylanıun yüzde 8 olduğunu, bu oranın yüzde 20'ye çıkanlması gerektiğini söyledi Sayım günü için önlem • İstanbul Haber Servisi - Nüfus sayımı onlemlennı alan İstanbul Valiliği, 22 Ekim Pazar günü sokağa çıkma yasağının saat 05.00'te başlayacağını, 19.00da sona ereceğini bıldırdı. İstanbul Valiliği nüfus sayımı ve acil durumlar ıçın yurttaşlann aşağıdaki telefon numaralanna başvurabileceklerini bildirdi: Valilik:(0212)526 90 04, 522 65 28,514 17 50/360. Faks:512 20 86. Yangın ıhbar: 110 Hızıracil: 112 Polisimdat: 155 Jandarma: 156 hbar yaprtacak telefonlar • İstanbul Haber Servisi - DİE İstanbul Bölge Müdürü Haydar Yıldınm, sayım günü "Bız sayılmadık" şeklinde gefen ihbariann hemen değerlendirileceğini belirterek yurttaşlardan ihbarları buiunduklan ilçelerdekı sayım bürolanna yapmalannı istedi. Sayım bürolannın telefon numaralan şöyle: Kadıköy 216 337 86 11 Kartal216 389 67 08 Maltepe216 489 19 10 Ümraniye216 46106 72 Üsküdar 216 333 10 45 Adalar216 382 74 62 Beşıktaş212 236 10 20 Beykoz 216 322 25 04 Beyoğlu212 292 2121 Eniınönü212 518 42 08 Kâğıthane212 295 02 81 Şişli 212 221 61 95 Sanyer212 242 8147 Bakırköy 212 660 52 11 Avcılar 212 676 16 07 BÇekmece212 88156 34 Çatalca 212 789 12 84 Sılivri212 727 32 33 B.Paşa 212 613 35 41 Esenler 212 568 17 50 Eyüp 212 567 07 74 Fatıh 212 532 5172 OKURLARA Gazeteminn dağıtinunı yapanYAYSATAŞ, okuriardan ve \a) ınevlerinden gelen şikâvetleri yerinde tespit ermek amacıyla Türkiye geneünde bfiyûk il ve Uçelerde gazete saüş noktalannı kodladL Okurlarunızın şikâyetkrini beürtirken satış yerine ah YAYSAT kod nıîmarasını bildirmeterini önemle rica ederiz. 22 Ekim 2000 Pazar günü yapdacak olan nüfus sayımında sokağa çıkma yasağı nedeniyle birçok gazete saöş yeri kapah olaeakur. Anılan tarihteki gazete saüşlan, dağıûm şirketimiz YAYSAT ve semt ana bayii araçlanyla gerçckJeştirilecektir. Sayım gunündeki şikâvetleriııizi, aşağıda tefcfonlan verilen bölge bürolanmızdaki satış servis elemanlanmıza Oetmeniz halinde, sizlere \ardımcı olmaya çahşacaklardır. CumhuriyetSanş. Senisleri: tstanbul:0212 512 0505 (20 hat) Santral'dan Saüş Servisi Ankara:419 5020(7hat) !zmir:4411220 Adana:3631211 Bakan Toskay, sayım için ikamet yerinde bulunma zorunluluğu olmadığuıı bildirdi 'Bulduğuıniız yerde sayacağız' Tunca Toskay • Sayımın başlama saati her ilde valiler tarafindan belirlenecek. Sokağa çıkma yasağının sona erdiği de merkez ilçelerde valilik, ilçelerde ise kaymakamlık tarafından yurttaşlara duyurulacak. Geçici sonuçlar 2 hafta içinde, kesin sonuçlar ise 18 ay sonra açıklanacak. • Genel nüfiıs sayımında uygulanacak olan ve "de facto" olarak nitelenen sayım sisteminin sokağa çıkma yasağını zorunlu kıldığını anlatan Toskay, haritalara dayalı bir adreslendirme ve ulusal kimlik sistemi oluşturulmadan bu uygulamaya son verilemeyeceğini vurguladı. ANKARA(CumhuriyetBûro- su) - Devlet Bakanı Tunca Tos- kay, yann yapılacak genel nüfus sayımı için yurttaşlann ikamet yerlerinde bulunma zorunluluğu olmadığını belirterek "Kz bul- duğumuz yerde sayacağtz" dedi. Toskay, her ılde sayımın başlama saatinin valiler tarafından belirle- neceğini, sokağa çıkma yasağı- nın sona erdiğinın de merkez il- çelerde valilik, ilçelerde ise kay- makamlık tarafından yurttaşlara duyurulacağını bildirdi. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Başbakan Bülent Ecevit, MHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı DevletBabçeH ANAP Genel Başkanı ve Başbakan Yar- dımcısı Mesut Yıhnaz nüfus sa- yımı sırasında Ankara'da, DYP Genel Başkanı Tansu ÇiOer ise Istanbul'da olacaklar. Devlet Bakam Toskay, yann yapılacak genel nüfiıs sayımı ile ilgili bılgı vermek amacıyla dün Devlet Istatisrik Enstitüsü'nde bir basm toplantısı düzenledi. Genel nüfus sayımında uygulanacak olan ve "defacto" olarak nitelenen sa- yım sistemınm sokağa çıkma ya- sağını zorunlu kıldığım anlatan Toskay, haritalara dayalı bir adres- lendirme ve ulusal kimlik siste- mi oluşturulmadan sokağa çık- ma yasağı uygulamasına son ve- rilemeyeceğini vurguladı. Toskay, "Sokağa çıkma yasağffiin kalk- ması,Türkiye'nin sosyoekonomik ve kültüreJ açıdan çok büyük ge- tişme göstermesryle mumkün ola- bihr. Ben hiçbir şekiJde, 'Bundan sonraki sayımda sokağa çıkma yasağı kalkacak' sözû veremem" diye konuştu. Bu konuda beledı- yelere büyük görev düştüğünü vurgulayan Toskay, "Belediyele- rimizin bu konu ile ilgili çahşma- lan bir an önce başlatması gerek- mektedir" dedi. Sayım için hazırlıklann uzun süredır yürütüldüğünü anlatan Toskay, bütün binalann numara- landırma çalışmalanmn tamam- landığını, çeşitli illerde 2 binden fazla hane üzerinde test çalışma- lan yaptıklannı bildirdi. Toskay, numaralandırma çalışması için DİE bütçesinden belediyelere 6 trilyon aktanldığını belirtti. Sa- yımın başansının, hane halkımn sorulara doğru yanıt vermesine bağlı olduğunu kaydeden Devlet Bakam, bu nedenle görev yapa- cak 950 bin sayım memurunun en az lıse mezunu olmasma özen gösterdiklerini ve sayıma dönük özel eğitımden geçirdiklerini söy- lcdı. Tunca Toskay, sayımın 1 gün- de tamamlanacağını, her ilde sa- yımın başlama saatinin valıler ta- rafindan belirleneceğini, sokağa çıkma yasağının sona erdiğinin de merkez ilçelerde valilik, ilçe- lerde ise kaymakamlık tarafından yurttaşlara duyurulacağını bildir- di. Hayali ve mükerrer sayımla- ra engel olunması amacıyla bütün öıilemlenn alındığını savunan Tos- kay, sonuçlann optik ven giriş sıstemıyle değerlendirileceğini, bu nedenle mükerrer yazımlann belırlenebıleceğini söyledi. Tos- kay, "Fazla nüfus arnşı olan ihbar- h yerler kontrol edilecek. Bura- larda tespit edüen hayali nüfuslar diişülecektir" dedi. Doğırtkı teıvümankulkmılacak Sayım memurları Doğu ve Güneydoğu 'da yolu olmayan birçokyerleşim birimine katır ve helikopterlerle ulaşacak • Güneydoğu'daki sayun görevlilerinin işi bu yıl zor olacak. Siirt'te nüfusun yüzde 60'a yakını okur- yazar değil ve Türkçe bilmiyor. Birçok görevli, tercüman kullanmak zorunda kalacak. Pervari ilçesindeki sayım görevlileri, yolu bulunmayan Dolusalkım, Çavuşlu, Bent ve Gümüşö'ren köylerine katır ve helikopterlerin yardırruyla ulaştınlacak. ALİBİLGİLİ SttST - Pazar günü yapılacak nüfus sayımı nedeniyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da katır ile helikopterlere de büyük iş düşecek. Bölgede halen yolu bulunmayan birçok yerleşim birimine sayım memurlan katır ve helikopterlerle ulaştınlacak. Siirt'in büyük bölümünde okuma-yazma ve Türkçe bilmeyen yurttaşlar için de tercümanlardan yararlanılacak. Van, Hakkâri, Bitlis gibi illerde olduğu gibi Siirt'e bağlı Eruh ve Pervari ilçelerine bağlı bazı köy ve mezralar ulaşımdan yoksun. Bu yüzden pazar günü yapılacak sayım içın Pervari ilçesindeki sayım görevlileri yolu bulunmayan Dolusalkım, Çavuşlu, Bent ve Gümüşören köylerine katır ve helikopterlerin yardımıyla ulaştınlacak. Kanrlarla görev yerlerine gidecek görevülere sayun ücretinin yanı sıra belediye rayici üzerinden katır yevmiyesi de ödenecek. Yurttaşlara sayun nedeniyle 43 soru yöneltıleceği için Güneydoğu'daki sayun görevlilerinin ışi oldukça zor olacak. Siirt'te nüfusun yüzde 60'a yakını okur-yazar değil ve Türkçe bilmiyor. Bu yüzden yanıt almakta güçlük çekecek olan birçok görevli ise sorulara yanıt alabilmek için tercüman kullanmak zorunda kalacak. Bu arada iskânsız oluşlan yüzünden sürekli göç etmek zorunda kalan bölgedeki Göçer aşiretlerinin büyük bir bölümü de sayılamayacak. Hayvanlannı otlatmak için sürekli göç eden Batuyan, Garisan, Kiçan, Zivkan, Soran, Davudyan, Düdüran, Ispartiyan, Memedyan, Tayan, Çekaryan gibi aşiretlere mensup binlerce kişi göç yolunda olmalan nedeniyle sayun kütüklerine ışlenemeyecek. * J"* *«L ** TurisÜere özelmemur 22 Ekim Pazar günü sayım nedenl} le sokağa çıkma vasağı sûresince sokaklar kuşlann olacak. Yetküiler, genel nüfus sayımında ülkemizin çeşitli kentlerinde bulunan turistlerin de sayılacağmı, yasalann da bunu öngördüğünü beürttL Turistler için özel sayun memuriarının görev lendirildiğini beürten yetküiler, sayımın ardından turistlerin pasaporüannı göstererek programlannı sürdürebUeceklerini ifade ettiler. 'Reis ldm' sorusuna tejMİstanbul Haber Servisi - Genel nüfus sayımında yurttaşlara yöneltilecek sorular arasuıda yer alan "hane halkı reisi" tanımına kadın kuruluşlan tepki gösterdi. Kadın Adaylan Destekleme ve Eğıtme Derneğı (KADER) Genel Başkanı Zülal Kınç, Medeni Kanun'un değiştirümediğini belirterek söz konusu sorunun kanun değışmeden de sayımda farklı şekılde sorulabıleceğmi söyledi. Türkıye'nın, "Kadınlara Karşj Her Türlü Aynmcıbğuı Kaldırüması Sözleşmesi''ni onayladığuıı anımsatan Kılıç, "Türkiye, şu anda, uhıslararası yasalan tamamen italal eder durumda" dedi. "Hane halkı reJsi" ifadesınin kalkmasını istedıklennı vurgulayan Kılıç, "Kadınlar hane halkı reisi olsun demiyoruz. Boşanmış, dul, yalnız yaşayan kadınlar da hane halkı reisi olarak geçiyor. Hane halkı reisi kavramının bir an önce kalkması lazun" dedi istanbul Unıversıtesi Kadın Sorunlan Araşnrma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Neda Arat ve eskı Türk Hukukçu Kadınlar Derneği Başkanı, İstanbul Barosu Kaduı Komisyonu üyesi Aydeniz Alisbah Tuskan da aile reisi kavramının Medeni Kanun'dan çıkanlmasında meydana gelen gecıkmenın böyle bir soruya neden olduğunu vurguladılar. Insan Haklan Derneği İstanbul Şubesı'nden yapılan açıklamada da hane halkı reısı kavramının kadını yok sayan bu- anlayışm devam ettiğinin göstergesı olduğu kaydedıldı. Nüfiıs sayımında etnık \e dinsel kimliğin belirlenmesine ilişkin tek bir soru olmamasmın tek kimlik anlayışının bir sonucu olduğu belirtilen açıklamada, "Nüfus sayımma esas alınan sorular, Türkiye'de yaşayan tüm insanlann adeta nşlenînesi amacını taşunakta olup ön açıcı ve sistemin demokratikleşmesini hedefleyen hiçbir yenilik içennemektedir" denıldı. Açıklamada, aynca sokağa çıkma yasağı "hapisfik" olarak değerlendirildi ve bunun hak ıhlalı nıteliği taşıdığı ifade edildı. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde sayım yapılan yıllar, nüfus ve nüfus artıs hızları söyle: Yılı 1927 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 Nüfus ArtışHızı 13.648.270 16.158.018 21.10 17.820.950 18.790.174 20.947.188 24.064.763 27.754.820 31.391.421 J9.59 10^59 21.73 27.75 28.53 24.62 35.605.176 40.347.719 44.736.957 50.664.458 1990 56.473.035 25.19 25.00 20.65 24.88 21.71 En çok artış hızı 196Q'tayaşandı• Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk nüftıs sayımı 1927 yılında yapıldı. Bu sayımda Türkiye'nin nüfusu 13 milyon 648 bin 270 olarak belirlendi. İstanbul Haber Servisi - Ülkemizde bugüne dek toplam 13 kez nüfus sayı- mı gerçekleşnrikü. 22 Ekim Pazar gü- nü gerçekleştirilecek 14. nüfus sayı- rrunda Türkiye'nin demografik yapısı belirlenecek. Türkiye Cumhunyeti'nde ilk nüfiıs sayunı 1927 yılında yapıldı. Bu sayım- da Türkiye'nin nüfusu 13 milyon 648 bin 270 olarak belırlendi. 1930'lann yüzde 2.1 'lik olan nüfus artış hızı ora- nı, 1960'ta yüzde 2.8 ile en yüksek nok- taya ulaştı. 1990'da ise bu oran yemden 2.1'eındı Nüfusun yaşagöre dağılımı- na bakıldığında, 1935'te 0-14 yaşlan ara- sındaki nüfusun yüzde 41.23 olan ora- nı, 1990'da yüzde 34.96 oldu. 1927 yılında kadın sayısı erkek sayı- sından fazla ıken, 1990 sayım sonuçla- nna göre erkek nüfiıs öne geçti. 1927'de kentlerde yaşayan nüfus oranı yüzde 24 olarak belirlendi, bu oran 1997'de yüz- de 65'eçıktı. 1935 sayımında ortalama yaş 24.68 olarak saptandı, bu rakam 1990 yılında 26.4'e yükseldi.1927 sa- yunında 63 olan ıl sayısı, 1997'de 80'e, bu yıl 81e yükseldi. Bu sürede 328 olan ilçe sayısı ise 849'a çıktı. Beledi- ye sayısının 460'tan 2 bin 835'e yük- seldiği aynı zaman dılimınde bucak sa- yısı 699'dan 681'e, köy sayısı 39 bin 901 'den 36 bin 699'a geriledi. B ü y ü k s e h i r l e r g ö ç k u r b a n ı 'Doğum kontrolünün amacı anlatılmalı'• Doğanrnbir dengesi olduğunu ve bunun herkese eşit yansıdığını söyleyen Çevre Mühendisi Oya Uysal, "Doğa, nüfusumuzu felaketlerle acı bir şekilde dengelemeden önce biz önlem alalım" diye konuştu. ÖZLEMGÜVEMLt Çevre Mühendisi ve Yeni Yüksektepe Kül- tür Derneği Eğitmeni Oya Uysal, nüfus artışı- nın sonsuza dek devam edemeyeceğini, doğa- nm artışı bir noktada durduracağını belirte- rek, "Doğa. nüfusumu- zu felaketlerle acı bir şe- kildedengelemeden ön- ce biz önlem alalım. In- sanlara doğayla uyumhı bir şekilde yaşamanın eğitiminiverelim" dedi. İstanbul Teknik Üniver- sitesı Çevre Mühendis- liği Bölümü Öğretim Üyesı Prof. Dr. Ahmet Samsunhı da Türkiye'de Oya Uysal büyük şehirlerde yaşa- nan nüfus artışuım do- ğumdan değil göçten kaynaklandığım savun- du. Oya Uysal, Türkiye'de doğum kontrol yönteıj]. lerinin öğretildiğini an- cak bu yöntemlerin ne amaçla kullanıhnası ge- rektiğınin anlatılmadı- ğını savundu. Uysal insanlann tüke- tım ihtiyacını karşıla- mak için doğaya hakun ohnaya çahştığım beljr _ terek, çevrerun bu- k^j_ dırma sının olduğuna vurguladı. Doğamn, açüdc, reka- bet, hastehk, iküm koşıj. lan gibi faktörlerle RJ. fusu kırdığını anlatan Uysal, doğa kanunlan- nın herkese eşit yansı- dığını, insanlann dün- yaya bakışının ben-mer- kezcılikten çdonası ge- rektiğim belirtti. Uysal şöyle devam etti: "Doğada bir denge vanhr. Nüfus, denge du- rumundan arüşa geçer, çevre aruşa tepki verir: Doğumlar azahr, ölüm- ler artar. Ve tekrar den- geye ulaşılır. Nüfusun azafanası durumunda da doğumlar artar, ölüm- ler azahr ve tekrar den- geye ulaşıhr. Cardılar, bu prensip çerçevesinde ar- tan ve azahr." Prof. Dr. Ahmet Sam- sunlu 1997'de yapılan sayımda Türkiye gene- lindeki nüfiıs artışının yüzde 1.63, büyük kent- lerdeki ortalama nüfus artışının ise yüzde 4 ol- duğunu anımsatarak, "Türkiye'de 1950'lerde ulaşun ve sana\i geliş- meye başlamasıy la kent- lerde iş gücüne olan ih- tiyaç artn. Ve büyük şe- huiere göç başladı. Göç, 1980'lerdedahadahız- landı" dedi.