Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
31 AĞUSTOS1999SALI CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Cumhurbaşkanı, danışmanlanna af yasasının anayasaya aykın olup olmadığını inceleme talimatı verdi
Gözler DemireFe çevrfldi• DSP Ankara Milletvekili Uluç Gürkan, Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel'den af yasasını veto etmesini istedi. Gürkan, "Yasanın içine
sinmeyen kısımlannı Cumhurbaşkam veto ederse parlamento yasayı
yeniden değerlendirme şansı bulur" dedi.
ANKARA (Cumhuriyet Bü- valardaAnayasaMahkemesı'ne
Cumhurbaşkanı af yasasının anaya-
saya uygunluğunu incelettiriyor.
Hukukcuların tepkileri
rosu) - Işkenceciye, çeteciye,
adam öldürene af getiren yasay-
la ilgili olarak gözler Cumhur-
başkanı Süleyman Demird'e
çevrildi. Demirel'in, hukuk
danışmanlanna Af Yasası'nın
anayasaya aykın olup almadı-
ğmı inceleme talimatı verdiği
ögrenildi.
DSP Ankara Milletvekili U-
luç Gürkan. "Dilerim yasamn
içe sinmeyen kfiimlannı Cum-
hurbaşkanı veto eder. Böylece
parlamento yeniden değerien-
dirrae şansını bulur" dedi. Hü-
kümet ortaklan yasayı savun-
makta güçlük çekerken, bazı da-
yapüacak itiıazlarla afkapsamı-
nın genişletilebileceği kaygısı
yaygın olarak dile getirilmeye
başlandı.
Çeteciye, işkenceciye, adam
öldürene af getiren yasa hükü-
meti zor durumda bıraktı. MHP
kanadının ısranyla çeteciler, iş-
kenceciler af kapsamında tutu-
lurken; bu düzenlemeler DSP
kanadında sıkıntı yarattı. Baş-
bakan Bülent Ecevit de "içine
sindiremediği baa noktalar ot-
duğumT söylemekten kaçınma-
dı. Hükümetüı MHP ve ANAP
kanatlan ise tûrbanh öğrencile-
re smavlara türbanını çıkararak
girme koşuluyla af getirilmesi
nedeniyle sıkmtıya girdi.
Muhalefet partilerinm yasa-
nın iptali için Anayasa Mahke-
mesi'ne gitmeye cesaret edeme-
yecegi, ancak bazı davalarda iti-
razlar yoluyla konunun Yüksek
Mahkeme'ye götürülebileceği-
ne dikkat çekildi. TBMM Ada-
let Komisyonu'nun DSP'li üye-
lerinden Ali Arabaa, bazı dava-
lar sırasında anayasanın eşitlik
kuralının ihlal edildi|i gerekçe-
sıyle konunun Anayasa Mahke-
mesi'ne götürülebileceğıni söy-
ledi. DSP'li Uluç Gürkan da ya-
sanın "içesinmeyen ktsunlannui
Cumhurbaşkanı Demird tara-
findan veto edihnesi'' dileğinde
bulundu.
Hükümet ortaklan, sorumlu-
luğu tek başına paylaşmamak
için kamuoyunun itiraz etttiği
noktalarda, "Bu bir uzlaşma
metnidir. Buna tek başunıza ka-
rar vermedik" savunmasını ya-
pıyor. ANAP'lılar da genel ku-
ruldaki görüşmeler sırasında
verdikleri "yarthmyatakhksuç-
lannın" da af kapsamına alın-
masına ilişkin önergenin redde-
dilmesinden rahatsız oldu.
ANAP yöneticileri. "Eğer yar-
dım yatakhk suçlanna af gelsey-
di. işte o zaman toplumsal banş
için gerçekten bir adım anlmış
olurdu. Biz de bunu rahathkla
savunurduk" dediler.
ANAP'lı bazı hukukçular da
affın, Anayasa Mahkemesi'ne
götürülecek davalar sonucunda
anayasanın yasakladığı devlete
karşı işlenen suçlar ile orman
suçlan dışında kalan tüm suçlar
için genel affa dönüşebileceği-
ni söylediler.
FP'nin de af yasasının iptali
için Anayasa Mahkemesi'ne
başvurmayacağı. ancak yönlen-
dirme ile bazı davalan Anayasa
Mahkemesi'ne kadar götürerek
kapsamını eski Istanbul Beledi-
ye Başkanı Tayyip Erdoğan ile
siyasi yasakh Necmettin Erba-
kan'ı da içerecek şekilde geniş-
letmeye çalışacağı belirtildi.
FP Grup Başkanvekili Abdül-
latif Şener, düzenlediği basın
toplantısında. "hükümeti oluş-
turan partilerin kendilerine ait
baa dosyalardan rahatsızokhık-
laruu ve bu dosyalan temize çı-
karmak için affi gündeme getir-
dikkrini" söyledı.
'Yasa
ldşüeregöre
hazırlandı'
Haber Merkezi - Hükü-
metin alelacele çıkardığı
"Af Yasası''na tepkiler yo-
ğun biçimde sürüyor. Af-
fı "adü" bulmayan hukuk-
çular, işkencecileri. çete-
lerı ve mafyayı kurtarma-
ya yönelık yasa olduğunu
savunuyorlar.
Türkiye Barolar Birliğı
Başkanı Prof. Dr. Eralp
Özgen, affa gündeme gel-
diği geçen yıldan berı kar-
şı çıktıklarını, yanhşlıgım
dile getirdiklennı belirte-
rek "Cezanın etkinliğini
yok eder dedik, mağduru
bir kez daha mağdur eder
dedik. Bunlardinlenmedi.
Şimdi yanm yamalak bir
afçıkanldı" dedi. Özgen.
işkence yapan kamu gö-
revlilerine verilecek ceza-
lann arttınlmasını içeren
yasanm kabul edilmesine
karşın Manisalı gençlere
işkence yapanlann da af
kapsamına alınmasının
çelişki olduğunu söyledi.
Basın yoluyla suç ışle-
yenlerin cezalannın erte-
İenmesıne karşın bu suçu
basit şekilde ışleyenlerin
kapsam dış_ı tutulduğunu
kaydeden Ozgen, Anaya-
sa Mahkemesi'ne gidil-
mesi durumunda hüküm-
deki "basın" sözcüğünün
iptal edilerek kapsamın
genişletilebileceğini söy-
ledi. Özgen, çetelerin ve
mafyanın af kapsamına
alınmasının. bu örgütleri
cesaretlendireceğini, yeni
örgütlü suç birimlerinin
oluşmasına yol açabilece-
ğini belirtti.
'Suç işle
hayatını sürdür
Ankara Barosu Başkanı
Hakkı Süha Okay. alty apı
olmadan çıkanlan affm
"suç işle. hayannı sürdür''
demek anlamına geidığini
belirtti. Okay. aftan yarar-
lananlann büyük çoğun-
luğunun suç işleyerek ye-
niden cezaevine girdiğini
belirterek, 1974 yılında
getirilen affın bu biçimde
sonuçlandığını söyledı.
Okay, "Mesele yahuzca
yasal bir düzenleme değiL
Eğer altyapısını hazaria-
mazsanız, af. bıraknğınız
insanlara yeniden suç işle
>e hayannı sürdür demek
olur" dıye konuştu. Okay,
affın toplumun gereksın-
mesini karşılamadığını
belirterek, "Yasayı bu ha-
B üe içimize sindiremiyo-
nız* dedi.
Çağdaş demokrasilerde
affın sadece siyasi suçlar
için çıkanldığını, bunun
temelinde toplumsal uz-
laşmanın sağlanması, kır-
gınlıklann kaldınlması
amacı bulunduğunu kay-
deden Okay, 1950. 1960
ve 1974 aflannın da bu-
nun için çıkanldığını bıl-
dirdi.
tstanbul Barosu Başka-
nı Yücel Sayman. affın
toplumsal gerginlikleri
arttıracağını savundu. Ati-
na Barosu Yönetim Kuru-
lu üyelerinın Istanbul Ba-
rosu'nu ziyaretinde gaze-
tecilerin af ile ilgili soru-
lannı yanıtlayan Sayman,
affın toplumsal banşı, uz-
laşmayı gerçekleştıreme-
yeceğini vurguladı. Say-
man. "Manisa'da gençle-
re işkence yaptığı Yargıtay
tarafından belirlenen kişi-
ler af kapsamında. ancak
işkence görenler af kapsa-
mının dışında. Bu bir ayıp-
hr. Türk ulusuna karşı ya-
pılan bir ayıptır" dedi.
Sayman, Başbakan Bü-
lent Ecevit'in "içine sin-
meyeni'* açıklaması ge-
rektiğıni belirterek "Ece-
vit kendileri açısından
hangisuçlann afkapsamı-
na girdiğini acıklasın Id biz
de uzlaşma vapıldı diye-
lim. Başbakan içine sindi-
remediği tasannın Mec-
lis'e inmesini engelleyebi-
lirdi" dıye konuştu.
Hukuk
slrtemlne darbe'
tzmir Barosu Başkan
Yardımcısı AhmetOkyay,
"Mevcut Af Yasası, gerek
hukuk. gerekse vargılama
sistemimize ciddi bir dar-
be indirnüştir. Her yönüile
çok acele ve adil olmayan
bir tarzda hazırlanmıştır.
Yasa metnini okuduğu-
muzda birtoplumsal ban-
şı amaçlamaktan ziyade,
kamuoyundaçeteveişken-
ce suçlanna yönetik af oJ-
duğu anlaşdmaktadır"
dedi.
Ordınaryüs Prof. Dr.
Sulhi Dönmezer ise 17
Ağustos'ta meydana gelen
depremde yaptıklan ko-
nutlar vıkılan müteahhit-
lerin aftan yararlanamaya-
caklannı söyledi. Konut-
lann 17 Ağustos'ta yıkıl-
ması nedeniyle. suçlann
da bu tarıhte işlenmiş sa-
yılacağını belirten Dön-
mezer. "Bu suçlar netke-
ye bağh suçlardır. Netke,
yani ölüm 17 Ağustos'ta
gerçekleşmiştir. Yasa 23
Nisan 1999'dan önceki
suçlara af veya ceza indiri-
mi getiriyor. Neticede 17
Ağustos'ta meydana gekli-
ği için suç o tarihte işlenmiş
sayıür. Zamanaşııruna gir-
mesi bile söz konusu değil"
dedi.
Eski Çağdaş Hukukçu-
lar Derneği Ankara Şube-
si Başkanı Avukat Kâzım
Genç, yasanın tamamen
kişilere göre düzenlendi-
ğini vurgulayarak "Bura-
da belli kişiler affedilmek
istenmiyor. Bunlar Nec-
mettin Erbakan, Tayyip
Erdoğan, HADEP'üler"
dedi. TtP'li 7 genci öldür-
mekten hükümlü Haluk
Kırcı için özellıkle tanım
yapıldığını dile getiren
Genç. "Vasada 'işlediği
suçlardan birini çekmişse
diğerlerini de çekmiş sayı-
lır' maddesi tamamen
Kırcı için. Oysa 70 yıl yat-
ması gereJdyor" dedi.
Yasanın hukuk sistema-
tiğine uygun olmadığını
dile getiren Genç, "Mani-
salı gençlere işkence ya-
panlan kapsam içine alı-
yorsun. Bunlann yaptığı
işkenceyle yargüanan in-
sanlan kapsam dışında tu-
tuyorsun" görüşünü dile
getirdi.
ÎĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇtN
ÎKİ RESÎM ARASINDAKİ FARKI BULUN!.
Birinciresimaftan öncesini, Udndsi aftan sonrasını gösteriyor™ Kısacası, iki resim arasında hiçbir fark yok da denebüir™
CHP Genel Başkanı Öymen, kamu vicdanının rahat olmadığını söyledi
6
Af pazarbk affi oldu9
Haber Merkeri - TBMM Genel
Kurulu'nda kabul edilen Af Yasa-
sı'na siyasi partiler ve demokratik
kitle örgütleri de tepki gösterdi.
CHP Genel Başkanı Altan Öymen,
yasa kapsamına kimlerin gireceği
konusunda sık sık fıkir değiştirildi-
ğini anımsatarak "Meclisteki son
tabtogöstermiştir kiçıkan af, bir pa-
zariık affi obnuştur" dedi.
CHP Genel Başkanı Altan Öy-
men, af konusunun hazırlıksız bir
şekilde ortaya çıktığım anlahnaya
çalıştıklannı anımsatarak "Öyle ki
bundan 1 yd önce af sözünü ilk or-
taya atan DSP yönetiminin bunun-
la neyi amaçladığ] uzunsürebeDiol-
mamışür. Bir süre bunun bir genel
af olduğu söyknmiş. sonra kısmi af
sözü söylenmeye başlamış. sonra
özel af denilmiştir. Bunun kapsamı-
na kimlerin gireceği konusunda sık
sık fıkir değiştirilmiştir. Sonuçta ise
Meclisteki son tabio göstermiştir Id
çıkan af bir pazaıtk affi olmuştur"
diye konuştu.
Oymen, affın pazarlık affi oldu-
ğunu Başbakan Bülent Ecevit'in
"Hükümet partilerinin her birinin
farkh beklentileri vank Bir uzlaşma
yapıkh" sözleriyle bizzat açıkladı-
ğım kaydetti. Demokrasilerde, gö-
rüş aynlığı bulunan konularda uz-
laşma için pazarlık yapılabileceği-
ni vurgulayan Altan Öymen, sözle-
rini şöyle sürdürdü: "Ama affm da
pazarhk konusu haline getirilmesi,
herhakie gfizel bir şey değfldir. Pa-
zarhkbeUiki •Bizimkileraffedilsüı.
ötekiler affedilmesın' gibi talepler-
leyapümıştır. Böyieşey affın anlanu-
na sığmaz. Affin nedeniolanveya ol-
ması gereken duy gularla bağdaş-
maz. tnsanlann haklan ve hürrivet-
leri ile UgJi olarak "seninkiler. be-
nimkiler' gibi bir anlayışla pazarhk
yapdmaz.''
Oymen, dün Numune Hastane-
si'nde tedavi gören depremzedele-
ri ziyareti sırasında gazetecilerin af-
la ilgili sorulannı yanıtladı. Af ya-
sasının pazarlıklar sonucu çıkanldı-
ğını belirten Öymen şunlan söyle-
di:
"Af yasası, pazarhk konusu ola-
rak ortaya çıkmaktadır v« birçok
çeüşkiy ledoludur. Zaten Sav ın Baş-
bakan'ın açıklamalanndan da an-
laşıbyor. Bu bir pazarhk affi olmuş-
tur. Yani koaiisyonu oluşturan par-
tflerin ayn beklentileri arasında ya-
pılan pazarhksonucunda bir uzlaş-
maya vanlmıştır. tzlaşmak iyi bir
şey, ancak insanların hayahnda
önem taşıyan afla ilgili pazarlık ya-
pıbnası hoş değiL Kamu vicdam, bu
afla tatmin ohnuş değildir. Müteah-
hitler de af kapsamına giriyor. Bu-
na mukabil fikir suçlan af kapsamı
içine girmiyor. Sayın Cumhurbaş-
kanı'nın af yasasmı ciddi bir şekil-
de incelemesinde fayda vardır."
'Kararı Anayasa
Mahkemesi verecek
1
Bazı partilerin yasayı Anayasa
Mahkemesi'ne götüreceklerinin
anımsatüması üzerine de Oymen,
"Karan .Anayasa Mahkemesi vere-
cek. Ama birçok hukukçu. bunun
Anayasa Mahkemesi'ne gönderil-
mesinde sayüamayacak kadar fay-
da olduğunu söylüyor"
Ecevh'in istifası için eylem birliği
yapması gerektiğini söyledi.
ÖDP Genel Başkanı Ufuk Uras,
12 Eylül zıhniyetini devam ettiren
bir af yasasının kabul edildiğini be-
lirtti. Hükümetin halkla alay ettiğı-
ni söyleyen Uras. "Aylar boyunca
Susuriuk çetecilerine karşı müca-
deleeden. kaüiamcüann cezalandı-
nlmasını isteyen halkuı tepkisi hiçe
say ümaktadır. Hükümet ve MeclLs
bu af yasasıyla depremde bhılerce
insammızın ölümüne yol açan mü-
teahhitlere yola devam demektedir.
Daha depremde ölen vatandaşlan-
ımzuı cenazeleri gömülmeden yol-
sudukveusulsüzlük yapan müteah-
hitlere seçim borcu ödenmektedir"
dedi.
tP Istanbul 11 Başkanı SadıkUs-
ta da işkenceciyi, çeteciyi, vurgun-
cuyu, kamu malını çalan büyük hır-
sızı affeden hükümetin, sadece dü-
şünce suçlulannı kapsam dışı bıra-
• Af yasasına sivil toplum kuruluşlan ve partilerin
tepkileri sürüyor. CHP lideri Öymen, müteahhitlerin
af kapsamına girdiğini belirterek
Cumhurbaşkanı'ndan yasayı incelemesini istedi.
CHP tstanbul U Başkanı Bölük ise hükümetin
çıkardığı af yasasıyla 3. MC nitelemesini hak ettiğini
gösterdiğini söyledi.
CHP lstanbul tl Başkanı Meb-
met Böiük. hükümetin çıkardığı af
yasasının, bu hükümetin "3. M C
nitelemesini ne kadar hak ettiğini
bir kez daha gösterdiğini belirtti.
Bölük yaptığı yazıh açıklamada,
Ecevit'in önce tahkim konusunda
şeriatçılarla pazarlığa oturarak Er-
bakan'ı affettiğini, şimdi ise işken-
ceciler, katiller, çete sanıklan ye
Susurluk'ta isimleri öne çıkan si-
yasileri ve soygunculan affettiğini
öne sürdü. Bölük, "Örneğin Mani-
sah öğrenci gençler aftan yararla-
nanuyor ama işkenceciler affediU-
yor. MecBs'te pankart açan çocuk-
lar affedilmiyor ama gazeteci Gök-
tepe'yi katfcdenler affediliyor. Bu i-
ki örnek bile af yasasının felsefesi
hakkında yeteri kadar fıkir veri-
yor" dedi. Bölük, CHP olarak. Su-
suriuk sonrası ışıklannı söndüren
milyonlan bir kez daha taleplerine
sahip çıkmaya çağırdıklannı belir-
terek, aynı kamuoyunun bu kez de
karak bütün milletle alay ettiğini
öne sürdü. Usta, hükümetin işledi-
ği suçlann hesabını Yüce Divan'da
vereceğini savundu.
LDP Genel Başkaru Besün Ti-
buk da Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel'e bir mektup yazarak af ta-
sansını veto etmesini istedi. Tibuk
mektubunda, "Afkişiveyazümreye
suç işleroe üntiyazı tanmmasından
başka bir şey değildir" dedi.
Türk Diş Hekimleri Genel Baş-
kanı Celal Yıkhnm da affın ancak
devletin kendisine karşı işlenmiş
suçlan kapsayabıleceğini söyledi.
'Toplumsal
barıştan uzaklaşıldı*
tnsan Haklan Derneği (tHD)
Başkanı Hüsnü Öndül, hükümetin
çıkardığı yasayla toplumsal banş-
tan uzaklaştığına işaret ederek iş-
kencecilerin ve devlet içindeki çe-
telerin affedilmesini eleştırdi. Ön-
dül ise yasayla birlikte imara aykın
eylem ve işlemlerle ilgili idari yar-
gı organlannın iptal kararlannı uy-
gulamayan kamu görevlilerine af
geldiğinı belirtti. Basın yoluyla iş-
lenen suçlann erteleme kapsamına
alındığını belirten Öndül, buna kar-
şılık bir toplantıda görüşlerinı açık-
layan Akm Birdal ve Tayyip Erdo-
ğan'ın kapsam dışı tutulmasının
anayasanın eşitlik ilkesine aykın ol-
duğunu kaydetti.
Öndül, hükümetin çıkardığı Af
Yasası'yla toplumsal banştan uzak-
laştığını söyledi. HADEP Parti
Meclisi'nden (PM) yapılan açıkla-
mada. vasanın "adil bir banş orta-
mının doğmasına yardımcı olabile-
cek nteükte" olmadığı belirtilerek
"Af Yasası ağır suçlar işleyen politik
kişi ve çevreleri kurtaran, öte yaa-
dan demokratik tepki ve mücadete-
lerini yüriiten kesimkri adeta bir
kez daha infaz eden bir rçeriktedir"
denildı. İHD lstanbul Şubesi'nce
yapılan açıklamada. devletin af ya-
sası ile kendi vatandaşlan arasında
ayınm yaptığını belirtilerek "Bu
yasa ile tHD Genel Başkanı Akın
Birdal. avukat Eşber Yağmurdere-
IL işkence mağduru gençler içerde
kahrken. kontra çetelere, katliam
sanıklanna dışarıya kapıaçıkh" de-
nildı.
DlSK'e bağh Limter-lş Sendika-
sı Genel Başkanı Kaznn Bakış da
yaptığı yazıh açıklamada, "Siyasi
iktkiar çıkardığı af yasasıyla çetele-
ri. katilleri. mafya elemanlannı, iş-
kencecileri sahvererek gerçek yflzü-
nü bir kez daha ortaya çıkarmışür.
Açıkça çetelere. işkencecilere yeni
cinayeder işlemeleri konusunda ce-
saret ve olanak tanunıştır'' denildi.
tP Adana ll Başkanı Emilhan
Guçlü ise şunlan söyledi: "Susur-
iuk çeteterini unutturmaya çabşan,
tşkencecilere prim veren, tetikçileri,
vurgunculan, uyuştumcu kaçakç*-
lannı adeta koruyan hükümet, tah-
kim. sosyal güvenUk ve özelleştirme
yasaiany ia halkın etindekini de al-
maya kalkışırken onlan yasalana
kurtanyor veyine masum halkın ba-
şına bela ediyor. Şu anda cezaevle-
rinde3 bin tetikçi var. Bunlann han-
gisiyasigörüşteolduklanda herkes-
çe bilkımektedir. Şimdi bunlar dışa-
n çıkınca iş arayacaklar. Bunlann
eline kan değmiştir."
ŞIFIRNOKTASIIORAL ÇALIŞLAR
Ecevifin İki Affi
Mayıs 1974 yılında, 12 Mart askeri darbesinin
ardından CHP-MSP koalisyon hükümeti döne-
minde bir genel af çıkarılmıştı. Ancak mayıs ayın-
daki Meclis görüşmeleri sırasında Ecevit'in Ge-
nel Başkanhğı'nı yaptığı Cumhuriyet Halk Parti-
si'ne, Necmettin Ertıakan ın Genel Başkanhğı'nı
yaptığı MSP'liler bir oyun oynamışlardı. Koalisyon
hükümeti 12 yıllık Genel Af Kanunu'nu istisnasız
bütün suçlara uygulama karan almıştı. Bu anlaş-
ma koalisyon protokolüne de geçirilmişti. Bu ne-
denle Af Kanunu ilgili komisyonlardan muhalefet-
teki Süleyman Demirel başkanhğındaki Adalet
Partililenn karşı koymasına rağmen hızla geçiril-
mişti.
Demirel'in önderliğindeki AP'ltler, MSP'lileri "Ko-
münistleri affediyorsunuz, bölücüleri affediyorsu-
nuz" diyerek köşeye sıkıştınyorlardı. Uzun tanşma-
lannın sonunda mayıs ayı içinde Af Kanunu Mec-
lis'in gündemine geldi ve görüşülmeye başlandı.
Affi aralıksız görüşen Meclis, kanun maddelerini
tek tek ele alıyor ve kabul ediyordu. Gece 24'e ka-
dar birçok madde kanunlaştı. Bu arada MSP'li-
lerin istediği TCK'nin 163. maddesi de af kapsa-
mına alındı.
Gece 24'ü biraz geçe sıra, düşüncenin o dö-
nemde önündeki en büyük engellerden birisi olan
ve birçok aydının tutuklanıp mahkûm olmasına y-
ol açan TCK'nin 141 ve 142. maddesine gelince
MSP sıralarında bir hareketlenme başladı. M-
SP'nin yansına yakın milletvekili 141. ve 142. mad-
deyle ilgili oylamada AP'lilerle birlikte hareket et-
tiler ve bu iki madde af kapsamı dışında kaldı. So-
nuçta solcular ve demokratlar bu kanundan ya-
rarlanamadılar.
Bu kanundan yararlanamayanlan kısaca hatır-
latmakta yarar var: Mümtaz Soysal, Uluç Gür-
kan, Uğur Mumcu, Can Yücel, Sevgi Soysal,
Uğur Alacakaptan, Prof. Bülent Tanör, Hasan
Cemal, Yücel Sayman, Nuri Çolakoğlu, Ali Kır-
ca, Cemal Madanoğlu, Şahin Alpay, Ferai Tınç,
Gülay Göktürk, Kerem Çalışkan, Doğu Perin-
çek, Fakir Baykurt, Sadun Aren, Behice Boran,
Celal Doğan, Murat Belge, Osman Saffet Aro-
lat, Çetin Altan, Doğan Koloğlu, Prof. Pars Esin,
Prof. Oğuz Onaran yanında yüzlerce aydın Af Ka-
nunu'ndan yararlanamadılar.
Tasannın bu şekilde yasalaşması kamuoyunda
yoğun tepkilere neden oldu. Dönemin başbaka-
nı, bugünkü gibi yine Ecevit'ti. Ecevit başkanlığın-
daki CHP, kanun önünde eşitsiz bir uygulama ol-
duğu gerekçesiyle, kanunun iptali amacıyla Ana-
yasa Mahkemesi'ne başvurdu. Anayasa Mahke-
mesi, iki ay sonra CHP'nin başvurusunu yerinde
buldu ve TCK'nin 141. ve 142. maddelerinin de Af
Kanunu kapsamı içine alınmc^ını sağladı. Böyle-
ce çok sayıda aydın, aftan yararlandılar. Bir kısmı
tutukluydu, serbest bırakıldı, bir kısmı yurtdışından
Türkiye'ye döndü. Bir kısmı ise aldıkları ceza ne-
deniyle kaybettikleri işlerine kavuştular.
•••
25 yıl arayla çıkanlan iki Af Kanunu'nun çıkarıl-
masında Bülent Ecevit'in etkisi büyüktü. Her iki ka-
nun da Ecevit'in özel gayretleriyle gündeme gel-
mişti. Ancak Ecevit 1974 affında ortaya çıkan den-
gesizlik ve haksızlığa karşı daha etkili bir tutum al-
mıştı. Koalisyon ortağının tavrına rağmen Anaya-
sa Mahkemesi'ne başvurmuştu. Bu kez Ecevit
"Içime sindiremiyorum" diyerek, toplumun çete-
lerin, hırsızlann, katillerin çıkarılmasını içine sindir-
mesini istiyor.
Ecevit'in 1974'teki tavnnı şimdi almamast için bir
neden var mı? Olmaması gerekir. Çünkü bu kez
daha yoğun bir kamuoyu tepkisiyle yüz yüze. Ay-
nca ortaya çıkan haksızlık ise vicdanları yaralaya-
cak düzeyde. 7 kişiyi siyasi amaçlarla öldürdüğü
mahkeme karanyla kesinleşen Haluk Kırcı affa
uğruyor, Eşber Yağmurdereli'nin ise bir konuş-
ması yüzünden 22.5 yıl daha hapiste yatması ge-
rekiyor. Ortaya çıkan tablo bu. "Içimize sindiremi-
yoruz" diyerek geçiştirilemeyecek büyük bir reza-
letle karşı karşıyayız.
•••
1974 affından Anayasa Mahkemesi'nin karan
nedeniyle yararlananların aklımıza gelen onlarca-
sı bile bu karann Türkiye'nin ne kadar lehine ol-
duğunu, toplumun önünü açıcı özellikler taşıdığı-
nı gözler önüne seriyor. Bugün ülkemizin önde
gelen birçok bilim insanı bu af nedeniyle bilimşel
kariyerlerine devam etme olanağı bulmuşlardı. Ül-
kemizin önde gelen birçok gazetecisi de bu karar
sayesinde mesleklerini yapabildiler. Bugün siyasi
yaşamda etkili olan, ağıriığı olan birçok politikacı
da "düşünceleri" nedeniyle hapishanede veya
mahkeme karşısındaydı. O çok tartışmalı 1974 af-
fının Anayasa Mahkemesi'nce düzeltilmesi saye-
sinde siyasi yaşamlarını sürdürüp Türkiye'ye hiz-
met ettiler.
Ecevit'in iki affi arasındaki fark, Ecevit'in ikinci
afta karşılaştığı olağanüstü haksızlık karşısında,
"hükümet koruma" endişesiyle hareketsiz kalma-
sıdır. 1974 yılında da hükümetin bozulması gün-
demdeydi. "Karaoğlan" o zaman atak bir şekilde
bu haksızlığın üstüne yürümüştü. Şimdi neden yü-
rümüyor? Yürümesini beklemek toplumun hakkı
değil mi?
oralcalislar@turk.net
Anayasa Mahkemesi
Düşünce suçlan 1974'te
de kapsam dışı bırakddı
tstanbul Haber Senisi-
BülentEcevit başkanhğın-
daki CHP-MSP koalisyon
hükümeti döneminde bü-
yük taruşmalar sonrasında
1974 yılında kabul edilen
af yasasında, örgütlenme
ve düşünce suçlannı içe-
ren 141 ve 142'nci mad-
deler kapsam dışı bırakıl-
mıştı.
CHP, bu maddelerin af
kapsamına alınması için
Anayasa Mahkemesi'ne
başvurdu. Mahkeme, ana-
yasaya aykın olduğu ge-
rekçesiyle 5'ınci madde-
nin 'a' fıkrası. 141. 142,
146 ve 149'uncu madde-
leri af kapsamına aldı.
15 Mayıs 1974tarihinde
kabul edilen affın kapsamı
şu şekildeydi:"146'3 beş
yühk ceza indirimine so-
kuldu. kaçakçıhk suçlan
ise baa koşuüarda 5 ve 12
yılhk indirimlerden yarar-
landınldı. 15 yaşından kü-
çüklerin suçlan ise sınırsız
olarak affedildi. Anayasal
düzeni şiddet yoluyla yık-
maya teşebbüste bulunan-
larta ilgili düzenlemeyi içe-
ren 146/1 ve halkı isyana
teşvik suçunu içeren
149'uncu maddeleraf kap-
samı dışında bırakıhrken,
maddeler aynı zamanda
ölüm cezasuu öngördükle-
ri için birinci maddeye gö-
re ölüm cezalan 30 vılhk
hapse çevrildiğinden bu
maddelerdolay lı olarakaf-
tan vararlandüar."