Katalog

SAYFA CUMHURİYET 31 AĞUSTOS 1999 SALI DEPREM DUNYADA BUGUN ALt StRMEN Kendimizi Kandırmayalım 3 Kasım 1996'da Susurluk'ta bir Mercedes ile bir kamyon çarpıştı. Trafik canavan, nice pisli- ği bir anda ortaya çıkardı. Bir umut bin umut oldu ve sloganlaştı "artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak". Temıztoplum kampanyalan açıldı, "sürekJiay- dınlık için bir dakika karanlık " dendı. Gece- leri ışıklar yakılıp, söndurüldü. tencereler tava- lar çalındı. Temiz toplum olacak sanıldı. Neden artık hiçbir şey eskisi gibi olmasındı ki? Neden bir araba bir kamyona çarptı diye bir- çok şey değişsindı kı? Kirli düzeni, hangı etken, temiz topluma çe- virsindi ki? Temiz toplum ısteğini, son derece çarpıcı ve de demokratik biçimde ifade edenlere, hırsız- larJa ortaklıkla iktidarolmuş olan laiklik düşma- nı, " bunlar gulu gulu dansı ediyor " dıyordu. Versace gıysılerı ıçınde sırıtarak. Kıriı duzen neden, birden temızlensındi ki, "verdiysem ben verdim" diyen kışi hâlâ ege- menken ? 7,4 boyutundaki deprem, beklenen yerde, beklenen zaman dılımınde oldu. Ve depremin boyutu " bişiiy olmaz abii, idare abii" faktör- leriyle çarpıldığı için, hasar başka yerde olabi- leceğinden, çok daha fazla oldu. Bırçok kişi, artık hiçbir şeyin eskisi gibi olma- yacağını söylemeye başladı yıne. • • • Geçmişte olduğu gibi, bugun de kendimizi al- datmayalım. Susuriuk'u takip eden seçimde ne oldu? Susurluk'ta ortaya çıkanlara en fazla kanşmış parti, iktidar ortağı ve örgüt gücü olarak, koalis- yonun en büyük partisi oldu. Susurlukçular af- tan yararlandılar. Hanı hiçbir şey eskisi gibi olmayacaktı? Depremin enkazı kaldırılmadan, kurbanların tümünün cesedi çıkanlmadan, af çıkanlıyor, lüp- çüyü, zarfçıyı, dızdızcıyı, hırsızı, çürükçü müte- ahhidi, Susurlukçu'yu, çeteciyı, ışkenceciyi af- feden, ışkence göreni etmeyen, gazeteciye ya- zara, yalnızca erteleme getiren bir af. Veli Göçer," ben müteahhit değil, edebiyat- çıyım," diyor. Ne gaf! Sıstem müteahhidi affe- diyor, ama edebiyatçıyı asla! Goçer'e müteah- hit olarak bir şey olmaz, ama edebıyatçı olursa görür gününü. Çürükçü müteahhit, 400 yıl öncekinden da- ha güvence attında.400 yıl önce, San Setim. nam -ı diğer Sarhoş Selim vardı ışbaşında, 1568'- in 18 Mayısı'nda buyurduğu ferman ile "malze- meden çalanın hakkından gelesiz" diyordu. 1658f de duraklamış Osmanh'nın başındaki adam böyle buyuruyordu. 1999'da yükselen Cumhuriyet'in başındaki adam, şaibeli müteahhit ve banka söğüşleyen ile "aile fotoğrafı" çektiriyor. Neden artık hiçbir şey eskisi gibi olmasın kı? ••• Evet 7,4 boyutundaki deprem, hasar olarak 8 - 9 gibi yansıdı yaşamımıza. Insanlanmızda bircanlanma ve düşünme başladı. Düzeni sor- guluyorlar bu düzen oyununda edılgin olanlar. Acaba yalnız sorgulama, yalnız kuşkuculuk, yalnızca çürümuşlüğü saptama yeter mi? Mazlumun iradesi. siyaset sahnesine yansı- mayınca, kuşkunun, tepkinin, öfkenin ne öne- mi var? Yalnızca düzenin faıllerını degiştırmek yetmi- yor. Kendimizi kandırmayalım! Düzeni değiştirecek bir sıyasal yapılanmayı sağlamak zorundayız. Düzenin faıllerıne gönderilen bir raporda, 1 - 10 yıl içinde, hele 30 yıla kadar muhakkak, Is- tanbul'da büyük bir deprem olacağı belirtiliyor. Düzeni sarsıp, devleti sağlamlaştırmak için aca- ba o ve büyük yıkım mı zorunlu dersıniz? Takdiri siyasiyi, değiştirecek olan takdiri ilahi mi? Deprem bölgeleri Bakanlık iıııar planlarını dıırdurdu tstanbul Haber Servisi - Deprem bölgelenndekı her tûr imar planı ve inşaat ruhsat ışlemlen Bayındırlık ve Iskân Bakanlığrnca ıkınci bir duyunıya kadar durduruldu. Bayındırlık Bakanı Koray Aydın imzasıyla valilıklere ve belediye başkanlıklara gönderilen genelgede. 17 Ağustos 1999 günü meydana gelen ve büyük mıktarda can ve mal kaybına sebep olan depremden etkilenen Doğu Marmara Bölgesi'nınyoğun yerleşim bölgelen "genel hayata" etkilı alanlar olarak belırlendıği belirtılerek, bu nedenle 7269 sayılı "umumi hayata müessir afetler dolayisıyla almacak tedbirlerle yapılacak yardımlara dair kanun" uyannca bu alanlann bakanlıkça kontrol alrına alınması gereği duyulduğu \iirgulaniyor. Genelgede. "Bu nedenle alınan illerdeki plan çalışmalan sonuçlandınlıncaya kadar her rür ve ölçekte imar plan yapımı ile her türiü inşaat ruhsatı işleri ikinci bir duyunıya kadar durdurulmuştur" denilıyor. tstanbul Büyülcşehir Belediye Başkanı AH Müfıt Gürtuna. bakanlık genelgesmin geçici bir süreyi kapsadığını behrterek, olağanüstü koşullar için ahnmış bu yöndeki karan anlayışla karşıladıklannı. ancak uzun sürede yerel yonetimlerin yetkilerinin arttınlması gerektığıni, aksı yondekı her düzenlemenin sorunu daha da büyüteceğini vurguladı. Depremzedenmisyarn• Baştarafi 1. Sayfada Bır gazetecının, halkın tep- kisi ile ilgıli olarak sorduğu so- ruyu ıse "Ben nerededurduy- sam hepsi teşekkûr etti, tepki gelmedi. Bir ild tepki oldu sa- dece. Bu da manşetten çıka- cak. onu da bili>orum. Dev le- tin valisi ve de\let görevlileri canla başla çalışıyoriar, her- hangibirsıkınüyok" şeklın- de yanıtladı. Tüm Bolu hal- kına geçmış olsun dileyerek beledıyeden aynldı. •şiddetl bllinlyordu' Marmara Bölgesı'nde bın- lerce kjşınin ölümüne, on bın- lerce kişınin yaralanmasına, yüz binlerce kışının de evsız kalmasına yol açan depremin zamanı bilınmese de şıddetı- nın çok önceden belırlenebil- digı bıldınldı. Izmıt'teki Carrefour-SA ın- şaatının zemın etüdünü ya- pan Geoteknık Etüd Müşa- virlık ve Mühendıslik AŞ'nın 16 ay önce tuttugu rapor. dep- remin şiddetinin önceden be- lirlenip, zararlannın en aza indırilmesınin mümkün oldu- ğunu ortaya koydu. Şırketın Yönetım Kurulu Başkanı tn- şaat Yüksek Mühendısı Tufan Durgunoğiu ve Prof. Dr. Atil- la Ansal'ın. geoteknik araş- tırmalar sonucunda tuttuğu raporda, şoyle denıliyor: "Yapılan hesaplarsonucun- da deprem manyetüdüne gö- re, bulunan aşılma olasıhğı ve dönüşüm periyodlanrun deği- simi, şekil 8'de gösterilmiştir. İnşaası planlanan türden bü- yük abşveriş merkezlerinin ta- sanmında, yüz yülık süre için önerilen yüzde 10 aşıl- ma olasılıgı tasanm kriterteri kabul edilerek. bu de- ğere karşı gelen deprem manyetüdü 7.4 olarak bu- lunmuştur." Söz konusu rapor doğrulrusunda yapımma baş- lanan ve depremin merkez üssünden yalnızca 10- 12 kilometre uzakhkta bulunan Carrefour-SA'nın inşaatında, depremden dolayı en küçük bir hasar ol- madığı gözlendi. Geoteknik Etüd Müşavirlık ve Mühendıslik AŞ Genel Müdürü, Jeofizik Mühendisı llyas Ekşioğlu, araştırmalar sonucu elde edılen knterlere uyuldu- ğu takdirde depremden korkulmam&ı gerektığıni bıtdhdi. Adalar'ın altmdan geçeıı ve lstanbıÜ yöresınde et- kili olacagı söylenen fay hattındaki depreme ilişkin araştırmalara da değinen Ekşioğlu, yüzde 10 aşıl- ma olasıhğı ile bu bölgedeki depremin şiddetinin 6 veya 6.5 olabıleceğıni kaydettı. Artçı depremler sü- rüyor Marmara Bölgesf nde mey- dana gelen deprem felaketinin ardından çeşitli yerlerde orta- ya çıkan artçı depremler de- vam ediyor. Boğaziçı Ünıver- sitesı Kandılli Rasathanesı ve Deprem Araştırma Enstıtü- sü'nden verilen bilgıye göre önceki gün saat 21.29 ile dün 10.18 saatleri arasında Ada- lar, Adapazan, Yalova, Balı- kesir ve Akyazı'da 9 artçı dep- rem daha meydana geldi Art- çı depremlenn büyüklügü 3 2 ile 4.1 arasında değıştı 30 Ağustos Pazartesı saat 08.00 ıtibanyla ölü sayısını 14 bin 95, yaralı sayısını da 27 bin 234 olarak açıklayan Başbakanlık Knz Merkezı, bölgede 25 bin 544'ü ağır, 29 bın 825'ı orta ve 17bin43'ü hafıf olmak üzere toplam 72 bin 412 hasarlı yapı bulun- dugunu bildırdi Oturulama- yacak durumda olan ağır ve orta hasarlı yapılar göz önün- de bulundurulduğunda, dev- letın bölgede 65 bınin üzerın- Başbakan Bülent Ecevit, yurttaşlann kendiâne tepki göstermediğini söyledi. Bülent Ecevit, "Ben nerde durduysam herkes teşekkûr etti" diye konuştu. (Fotoğraf: AA) de konut yaptırması gerekıyor. Az hasarlı bınalar- da yapılacak teknık denetımlerin sonucunda da bu sayının artması bekleniyor. Knz Merkezi'nden yapılan açıklamada, geçici konutlann yapılması için uygun bulunan alanlar şöyle sıralandı: "Sakarya'da büyük bir bölümüniin altyapısı ta- mamlanmış 131 hektar alan, Yalova'da 114 hektar kamu arazisi ile 53 hektar şahıs arazisi, KocaeB'de 110 bektarnk kamu arazisi ile DeğJrmendere, Hab- dere. KaramürseL Liaşlu Derince, Ereğli, ftısaniye, Yuvacık, Kullar. Bahçecik. Döngel, Yeniköy ve Da- nca'da kamu, belediye >eköy tüzelkişiliğineaitara- ziler ile Kocaeli Ünhersit«si ve özel IdşOere ait çeşit- li büyüklüklerde 28 alan." Başbakanlık Kriz Yönetım Merkezı, dogal afet bölgelennde afetten kaynaklanan hukuki ıhtilafla- nn çözumune daır ışlemlerin hızlandınlması için "ka- nun hükmünde karamame taslağı" hazırlandığını bildırdi. Depremde yıkılan veya hasar gören bına- lann ınşasından sorumlu görülenlenn kusur oran- lannın tespıti ıçra delıllenn enkaz kaldmlması ne- denıyle kaybolmasına meydan vermeden bır an ön- ce toplanması, ıçensınde ölü veya yaralı bulunan bi- nalara öncelik verilmesı, kusurlu görülenler hakkın- da soruşrurmaya derhal başlanarak gecikme ve ya- kınmaya meydan verilmemesıne ılışkin genelgeler ıse deprem bölgesındekı başsavcıhkiara göndenl- dı. Bölgede bulunan 33 çadır kentın tamamına elekt- rik verildığını kaydeden merkez, kurulmakta olan 5 çadır kente de en kısa zamanda elektriğın ulaştı- nlacagını belırttı. Kriz merkezı, bölgedeki yerleşim bınmlennde bulunan enerjı aktanm hatlanndakı sorunlann gıderildiğini ve sıstem güvenliğinin sağ- landığı yerlere enerji verilmeye başlandığını kaydet- tı. Depremzedelenn bölgede bulunan toplam 2 bin 438 telefonu ücretsiz olarak kullanılabildıklerini açıklayan Knz Merkezı, Mılh Savunma Bakanlığı'nca Fransa'dan getinlen 10 bin doz tetanoz aşısının da Gölcük'e göndenldiğıni belirttı. Cöçmen konutları depremzedelere Devlet Bakanı Prof. Dr. Abdulhaluk Çay, Istan- bul'da bulunan toplam 1000 göçmen konutunun da depremzedelenn hizmetme sunulacağını açıkladı. Pendık-Kurtköy ve Küçükçekmece-tkitelli 'de bulu- nan konutlann lıste halınde tstanbul Valiliği'ne bil- dınldığını açıklayan Çay, afetzedelenn Valilık ta- rafindan konutlara yerleştiri- leceğini kaydetti. Çay, göç- men konutlannın devreye so- kulmasıyla, bin aılenm daha bannma sorununun çözüm- lenmiş olacağını belırtti. Özelleştirme tdaresı Baş- kanı UgurBayar, TÜPRAŞ'ın 6 ay içinde normal faalıyet- lerine dönebıleceğini söyle- di Zarann büyük kısmırun si- gorta tarafından karşılanaca- ğını belirten Bayar, şunlan söyledı: "TÜPRAŞta özeDeştirme çahşmahn normaldev^m edi- yor. TÜPRAŞ'ın 6 ay içinde normal falhederine dönece- ği. yönetinı kurulu başkanmm verdiği beyanatta var. Bu bi- zim zaten uluslararası halka arztarihinegeiir. Hadi bfleme- dinizikiay gedkaür. İGSAŞ'ta yönetim binasıçökmüş. Onun tamiri var. Petkim'de hemen hemen hiç zarar yok. tahribat yok. SEICVnın bazı birimte- rinde var. Tabii Id çok büyük tahribatolan yerlerde bir ke- re tahribaün hangi boyutiar- daokhığununu ortaya çıkma- sı ve bunlann yeniden tamiri söz konusu. Yani kimse öyle hadi satalım ruh halinde ola- Depremin üstünden iki hafta geçti. Yıkıntı haline gelen binalann kaldırma işleri ise hâlâ sü rüyor. (Fotoğraf: HATtCE TUNCER) maz." Belediye Başkanı Norbert Burger, çocuk yurdu yapımı için 1 milyon mark yardım topladıklarını söyledi Köln Belediyesi'nden çocuklar için bağıştstanbul Haber Servisi-Köln Belediyesı, deprem- de yetim kalan çocuklann bannması amacıyla ts- tanbuJ 'da kurulacak çocuk yurdu ıçın 1 milyon mark bağışta bulundu. Köln Belediye Başkanı Norbert Burger, dün Is- tanbul'a gelerek Bağcılar, Bayrampaşa ve Avcı- lar'da depremden zarar gören konutlan mceledi. Kendisinınsadeceçekvenp — _ ^ _ ^ _ ^ _ ülkesine dönmek için tstan- bul'a gelmediğini ve yapa- caklan yardımın nereye. na- sıl kullanılacağı hakkında bılgi sahibi olmak istediği- ni belirten Burger, Istanbul ile Köln'ün kardeş şehirler olduğunu anımsattı. Avcı- lar'da Vali Yardımcısı ve kay- makamla da görüşen Bur- l ^^~^^^^^^^~" ger, "Alman hükümeti. depremde yetim kalan ve Ai- manya'da akrabası olan çocuklara Almanva'ya gi- riste vize kolayuğı sağlamayı düşünüyor" diye ko- nuştu. Toplanan 1 milyon mark ile depremde yetim kalan çocuklar ıçın tstanbul"da, Büyükşehir Bele- diyesi ile birlikte bir çocuk evi kurmak istedikJeri- ni, bu amaçla daha fazla para toplanması için çaba- -»Völn Belediye Başkanı Burger, yardımlannın nerede kullanılacağı hakkında bilgi sahibi olmak için Istanbul'a geldiğini söyledi. Burger, daha fazla yardım toplamak için çaba harcayacağını belirtti. layacaklannı vurgulayan Burger. "Köm'detoplanan para için birçok yayınevive gazete çaba gösterdL Dö- nüşte, tstanbul'da böyle bir tesis kurma fikrini on- lara açıp desteklerini sağiamay a çahşacağım. Bu ko- nuda onlann da onayını almam lazım. Parayı veren insanlar, bunun nereye gideceğini de soracaklardır. Ben tstanbul'a projeyi konuşmaya geküm" dedi. — ^ - ^ ^ Burger, yardımın çıkış nok- tasının iki kardeş belediyenin kalıcı bir işbırliğini sağla- mak ve faydalı bir tesis ya- ratmak olduğunu söyledi Burger'e teşekkûr ederek pla- ket veren Büyükşehir Bele- diye Başkanı An Müfıt Gür- tuna da içinde okulu ve spor tesisleri olan bır çocuk yur- ^^^^^~^^^~ du yapma projesinın, dep- remden önce gündemlenne geldiğını ıfade ederek, projenin Köln Belediyesı'nin katkılanyla şimdi hız kazandığını söyledi. Gurtuna "Çocukyurdunun ar- sasını biz vereceğiz. Eğer beş milyon mark toplanır- sa, bir o kadarını da biz buluruz ve iki kardeş belediyenin işbirüğrylt; büyük, kaba ve fay dah bir tesis yaratmz" dıye konuştu İstanbol'un kardeş şehri Köln'ün Belediye Başkanı Burger, depremden zarar gören konutlan gezdL