Katalog

4 TEMMUZ 1999 PAZAR CUMHURİYET SAYFA Mehmet@cumhuriyet.com.tr enter ,net MEHMET SUCU Tekno-sutyen LONDRA (AA) - lngiltere Kraliyet Sanat Akademisi öğrencisı Kursty Groves tarafından geliştirilen tek- no-sutyen, sahibinin kalp atışlannı izleyerek, tehlike anlannı, kullanı- cının bilgisayarlarla bağlandıgı merkeze bildiriyor. Iletişim tekno- lojisi Nokia, elektrik ve elektronik bağlantılan ise Proactive firmalan tarafından sağlanan sutyen, ıçinde- ki sistemle sahibinin kalp atışlannı izliyor. Sutyeni takan kadının aşın heyecan ya da panik hallerinde kalp atışlannın hızlanmasını anm- da fark eden sistem, sahibi tarafın- dan durdurulmadıkça bu durumu baglı olduğu merkeze bildiriyor. Japonya ve internet TOKYO (AA) - Japonya 'dajnter- net kullanımı luzla yayüıyor. Japon- ya Tekkomünikas>on Bakanlığı ra- porunda, Japonya'da e\ierinde İn- ternet bulunanlann oranının yüzde 11'eyükseldigibUdirildi. Raporda, tnteraet kuUanımının, bflgisayarlann ve cep telefonlarmın yayılmasından daha hızlı arttığı vurgulandı. tnternet'in konutlarda kuHanımı- nın yüzde 10'un üzerine çıkması için sadece beş yıl gerektiği belirti- len raporda. konutlarda bilgisayar bulunma oranının yüzde 10'a ulaş- ması için 13 vıl geçtiğine dikkat çe- kikli. Hacker saldırısı WASHINGTON (AA) - ABD'de kımlikleri belirlenemeyen bilgisa- yar korsanlan. Amerikan Kara Kuvvetleri Komutanlığfnın İnter- net "tekı sitesine gırerek bilgisayar sayfalannı 10 saat boyunca felç et- ti. Kara Kuvvetleri sözcüsü Binbaşı Jim Stueve, internet sitesinin pazar gecesi saat 20.00 ile pazartesi saba- hı 06.00 arasında hacker'lann sal- dınsı üzerine bloke oldugunu, daha sonra ise tamir edildiğini bildirdi. Sözcü. eylemin İnternet sitesi yazı- lımı ve iç haberleşmeyi engelleme- dığini belirterek. olayın sorumlula- nnın yakalanmasına çalışıldığını kaydetti.. En küçük chip CHICAGO (AA) - ABD'deki Bell Laboraruvan'nda çahşan bilim adamlannın. \apuabilecek en kü- çük bilgisayar yongasmı (chip) tespit ettikleri bildirUdi. Amerika Birleşik Devtetleri'nde yayunlanan Joumal Nature adlı bilim dergisinde çıkan habere gö- re, bilim adamlan, halen 25 atom inceliğinde yapılabilen ve "GateOksitFilm"adı verilen yongalann fızik yasalaruıa göre 5 atom büyüklüğünde üretilmesinin olanakh oldugunu, ancak bunun tkari ba- kundan mümkün olmadığını bil- dirdiler. Bankanız evinizin içindeKısa bir zamana kadar. bankaya ulaşmanın tek yolu, en yakın şubeye gidip saatlerce kuyrukta beklemekti. 1970'lerde nakit çekme işlemlerini kolaylaştıran ATM makineleri piya- sayasürûldü. 1980'lerdeisetelefon bankacılığı başladı. Günümûzdeyse kişisel bilgisayar aracılığıyla daha hızh ve daha kolay ulaşılan İnternet bankacılığı yapıl- makta. Aslında birçok Avrupa bankası. World Wide VV'eb'i kendi sistemleri hakkında bilgi almak için kullanıyor. Ancak gelişmekte olan bankacılık sektöründe, interaktif bankacılık da giderek yaygınlaşıyor. 1996'daBooz-Alle'n & Hamilton'ın Avrupa bankaları için yaptığı bir araştırmaya göre, bankalann yüzde 80'i, 200Ö yılına kadar lnternet ara- cıhğıyla bütün müşterilerine banka- cılık hizmeti sunmayı planlıyor. UK BarclayVin araştırmasına göre ise 2005 yılında 10 milyon kişi, bilgisa- yarlanyla bankacılık işlemlerini yü- rütecek. Bilgisayarlarla yapılan bankacılık iş- lemleri sayesinde aile bütçesini idare etmek kolaylaşıyor. Bu durumda kı- şisel bilgisayarla: • Kişisel çekleri basmak, • Banka hesaplannı ve işlemlerini ekranda takip etmek, • Faturalan ödemek (telefon ve elektrik faturalan gibi...) • Farklı banka hesaplanndan trans- s fcr yapmak, • Aylar öncesinden fatura ödemele- rini ve havaleleri yapmak, K.SA KISA... • 1998 yılı itibanyla e-ticaret- ten 6 milyon dolar gelir sağ- landığı belirtiliyor. Bu rakamın 2001 yılında 140 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Av- rupa'da iş yapan şirketlerin yûzde 85'i e- ticarete yatınm yapmamanın, rekabet ortamın; da dezavantaj olacağına inanı- yor. • Kullanıcılann yüzde 36'sı, lnternet sayesinde bir ürün hakkındaki fikirlerinin değişti- ğini söylüyor. • tngiltere'de online ahşveriş servisleri kullanıcılan, yılda f ortalama 1356 sterlin harcıyor- lar. Bu kullanıcılann en büyük sorunu ise güvenlik. • lnternet'i kadınlar daha çok, iş aramak ve seyahat planlan yapmak için kullanıyorlar. Er- kekler ise bilgisayarlar ve yazı- lımlar hakkında bilgi toplamak için lnternet'e başvuruyorlar. • Amerikada yapılan bir araş- tırmaya göre online ahşveriş 23.00-10.00 saatleri arası yapı- lıyor. Bu da demek oluyor ki, online alışveriş meraklıla- nnın en favori 'giysisipi- jamaları. • Avrupa'da en çok e-mail kul- lanan ülkenin lngiltere oldugu- nu biliyor muydunuz? • Doğum gününüzde, tarihe geçen ne gibi olaylar meydana geldiğini merak ediyorsanız www.historychannel.coin adre- sine başvurabilirsiniz. It • Kişisel hesap açmak mümkün olu- yor. lnternet sayesinde nerede olunursa olunsun, günün 24 saati, yılın 365 günü banka işlemleri yapmak, ola- naklı. Internet'in yeni finans paket- leriyle ev rahatlığında kişisel hesap- lan idare etmek çok kolay. Yaşam ve sağlık sigortası yapmak bile lnter- net'le mümkün. Visa ve Master Card gibi firmalar lnternet'in yenı güvenlik sistemleri sayesinde (Secu- re Electronic Transactions gibi...) fi- nansal işlemlerin garantili ve güven- li olacağını kanıtlıyor. lnternet bağlantılı borsa işlemleri sa- yesinde güvenli alım satımlar artık daha kolay. Borsacılar yatınmlannı, tüketicilere komisyon indirimi ola- rak iletiyor. Aynca Internet, borsacılara ortak dosyalan incelemekte ve riskli olan yatınm işini yapmakta da yardımcı oluyor. Aynca bilgisayarlan sayesin- de yatınmcılar, bütün araştırmalannı ve işlemlerini evden yürütebiliyor. tntemet'teki en yeni gelişme ise "push technology" adı altında, iste- nilen bilgiye kolay ulaşılması. Bir sonrakı işlemde ise bilgi şirketleri. uygun bilgiyi müşterinin dosyasına koyuyor. Ömeğin "push" bilgisi, kullanıcının eski bilgilerini silerek istediği yenı bilgileri sürücüye yüklüyor. Böyle- likle istenilen şirketler hakkında en son finansal haberler elinizin altında olabiliyor. Büyük yatınmcılar da bu sayede daha güncel işlemler yapabi- liyor. Türkiye'nln siyasi haritaları Cumhuriyet gazetesi ve Sayı- sal Grafik işbirügh le secim sitesi hazırlandı. Türkiye'de 1983ten bu yana yapılan mil- ietvekilliği seçfanlerinin so- nuclan dinamik haritalar aracılığıyla sunulduğu siteye "http:// www.cumhuri- yetcom.tr" adresinden ya da http^/seçim. cumhuri- yet.com.tr adresinden ulaşıla- biliyor. Seçim sonuçlannın haritalar üzerinde gösterilmesi yazılı basında oklukça yaygınlaşmış bir yöntem. Hemen hemen tûm gazeteter, seçimlerin erte- sinde bu tür haritalar yayım- byoriar. Genellikle kesinleş- memis, seçim sonuçlanna gö- re ve belli bir sınıflandırma- dan yoksun yayunlanan hari- talar, seçim he>ecanı geçtik- ten sonra yenilenmediği için araşürma yapmak isteyenler için pek de geçerli bir kaynak olamıyoıiar. lnternet, bu tür haritalann kalıcı olarak yayımlanması \e zaman içersinde bilgi birikimi sağlayarak güvenilir bir kay- nak olması açısından uygun bir ortam sunuyor. A\ nca ge- lişen GIS (Coğrafi Bilgi Siste- mi) teknolojisi sayesinde ar- tık, kâgıt üzerindeki statik haritalar yerine. kullanıcının görmek istediği sonuçlara, ana&zlere ve detaytara göre düzenltnmiş, etkUeşimli hari- ı . \ talar yayımlamak olanakh. Autodesk'in GIS çözüm aile- sinin bir üyesi olan ve Inter- net/intranet ortanılarında "akülı" haritalar yayunlama- ya olanak sağlayan Autodesk MapGuide yazılınıı, 1997 yı- lında açılan ve İngütere'deki seçim sonuçlannın yayımlan- dığı -Election UK" sftesinde de kullanıimıştL Cumhuriyet gazetesi ve "Sa- yisaJ Grafık" işbüiiği ile ha- zuianan site, Türkiye''de 1983'ten bu yana yapılan se- çimlerdeki sonuçian haritalar aracılığıyla sunuyor. Şu aşamada 1983'ten beri ya- pılan tüm Milletveküi Genel Seçimi sonuçlannın yer aldıgı " ı shede. il baztnda birinci par- tiler, oy ve miltenekih' oranla- n, 1995'ten 1999'a partilerin oy değişimleri vb. sonuç ve karşılaştınnalar, dinamik ha- ritalar üzerinde vayımlanıyor. Aynca harita üzerinden seçi- len Ulere ilişkin çeşitli raporla- nn alınabildiği sitede, nüfus ve nüfus yoğunluğu gibi de- mografik veriler de yer anyor. Sitenin amacı "Türkiye'deki seçimlere ilişkin araştırma- larda kullaıulabilecek, doğnı ve gfivenilir bir kaynak olus- turmak.'" Seçim sitesi, yakın zamanda eklenecek olan Ve- rel Seçim sonuçian ve ek detnografik bilgilerle daha da zenginleşecek. ' * \ l\ Her şey müzik için: MP3<3 ^ & Korav.Sonmezsov'5 cumhurivet.cc Evet her şey Mp3 (Mpeg layer 3) olarak çıkan yeni ses dosyası sıkış- tırma metodu ile başladı. Bu yeni format sayesinde bir parça ortalama 3-4 megabyte yer kaplıyordu ki bu wav(windows ses formatı) formatını dikkate alınca bü^k bir başanydı. Özellikle sadece bir dakikahk cd ka- litesinde sıkıştmlmamış bir ses dos- yasının 10 megabyte oldugunu bile- rek mp3 ün sıkıştırarak 5-6 dakikayı 3-4 megabyte a ındirmesi tam anla- mıyla birbaşan olarak kabul edildi. Mpeg Layer 3 teknolojisinde sıkıştır- ma algoritması karmaşık psiko-akus- tik model. Bu modele göre insan ba- zı ses frekanslannı algılayamaz. Bir insanın duyma aralığı 20 hz den 20 khz e kadardır ve hassas olan nokta ise 2 Khz ile 4 Khz arasidır. Mpeg Layer 3 (mp3) ise insanın algılaya- mayacağı ses frekanslannı elımine ederek ses dosyalannı sıkıştınr. Mp3'üı bu kadar cazip yapan nedir ? 1) Bir cd'ye 160 şarkı veya 14 saat- lik şarkı sığdırabiliyoruz. 2) Eğer isterseniz şarkılan kendi dis- kmize kopyalayıp, burada saklayabi- liyoruz. 3) Internet'ten mp3 dosyalan indire- biliyoruz. Mp3 formatını cd çalıcılar destekle- miyor. Bunun sebebi ise mp3 dosya- sının çalarken decompress (açılması) gerektiğidir. Fakat üreticiler bunun için hardware (donanım) gelıştınyor- lar. Buna bir örnek ise mp3man adlı walkman gibi görünen bir alte. Bu çalıcı mp3 dosyalannı kendi hafıza kartına alıyor ve dinlemenizi sağlı- yor. Winamp programı mp3 dosyalannı dinlemeniz için hazırlanmış ve kul- lanıcılar sayesinde geliştirilmiş bir program. Winamp programı ile mp3 dosyalannı dinleyebilir, kendi liste- lerinizi oluşturabilirsiniz. Ajnca wi- namp programının tamamen görünü- münü skinler (deriler) sayesinde de- ğiştırebilirsiniz. \Vınamp programı widnows , nt, li- nux ve os2.gibi birçok işletim siste- mı için mevcuttur. Bu programı http://w\vw. winamp.cora dan indire- bilirsiniz. Kısayol tuşları Fl - Program hakkında Ctrl+A - Program her zaman en üstte yer alır. (Playlist editor de tüm şar- kılan seçer.) Koray.Sonmezsoy(5 cumhuriyet.com.tr Ctrl+D - 2 kat genişlik sağlar. Ctrtl+T - Şarkıda Kalan zamanı gös- ter veya sadece zamanı göster. Alt+W - Player penceresi Alt+E - Playlist Editor (Çalıcı listesi) Alt+G - Grafik Equalizer Alt+S - Skin(Deri) Seçici Ctrl+P - Tercihler Penceresini açar. Ctrl+Shift+K - Görsel Plugin(eklen- ti) başlat'durdur. Ctrl+K - Görsel Plugin(eklenti) ayarlan penceresini açar. R- Tekrar modu aç;Tcapa S- Kanşık (shuffle) modu aç/kapa Ctrl+W - Çalıcı(Player) penceresini ufaltır. Alt-3 -Çalan şarkı hakkında bilgi verir. X - ÇaLYenıden başla V-Dur Shift+V - Fade(solma) yaparak dur. L - Dosya aç veya çal. Ctrl+L - Yer aç veya çal. Shift-t-L - Dizin aç veya çal. DEĞÎŞEN DUNYADAN HÜSEYİN BAŞ İyi de, Nereye Kadar? Birleşik Devletler'in, IMF, Dünya Bankası, OECD, Dünya Ticaret örgütü gibi, sözde ulus- lararası kurumlann Yeni Dünya Düzeni'nin ge- zegen ölçüsünde serpilip güçlenmesi için gide- rek artan bir açıklıkla etkin bir silah olarak kul- lanmaya başladığı kimsenin saklısı değil. Son Yugoslavya saldırısı sırasında NATO'nun çoğu sosyalist ve sosyal-/ demokrat etiketli Avrupa- lı iktidarlannın, göz açıp kapayıncaya kadar ka- rarlı birer savaşçı "Daralı asker"e dönüşmesin- de, tıpkı Rusya ve Çin'in konuyta ilgili karşı çı- kışlannın neredeyse sıfırianmasında etkin olan "ekonomik" silahlann, artık salt ekonomik alan- larda değil siyasal, dahası "ideolojik" alanlarda da kullanılmaya başlandığının şaşmaz göster- geleri arasında sayılmak gerekmektedir. Daha- sı, yine Kosova banşı sonrasında NATO'lu itti- fakın yakıp yıktıklarının onanlması sürecinde VVashington'un, bütünüyle Avrupalı ortaklarına yıktığı, ne var ki Amerikan şirketlerinin bu gibi durumlarda mutat olduğu üzere "aslan payınt" alacaklan "yardımı" Yugoslav liderinin görevden uzaklaştınlması koşuluna bağlamaya kalkışma- sı, Birleşik Devletler'in bundan böyleişi, egemen devletlerin yönetimlerınin de, söz konusu ülke- lerin halklan tarafından değil, bizzat kendisi ta- rafından tayin edileceğinin işaretini vermiş bu- lunmaktadır. Dünyaya tek başına egemen olmanın strate- jisi, kuşkusuz, her şeyden önce, Yeni Dünya Düzeni'nin küresel boyutlara ulaşarak, yine her şeyden önce büyük Amerikan şirketlerinin pa- lazlanmasınayarayan ultraliberal pazar ekono- misinin gezegenin tümüne dayatılmasından geç- mektedir. Bunun en yeni ve etkin silahı ise, tar- tışmasız, Birleşik Devletler'in bütünüyle ege- men olduğu "Dünya Ticaret Örgütü"öür. Birle- şik Devletler'in OECD bünyesinde kapalı kapı- lar altında, uluslararası tahkim dahil kotarmaya çalıştığı, ne var ki, sivil toplum örgütleri başta' olmak üzere namuslu bilim adamlannın büyük tepkisi sonunda "rafa" kaldınlmak zorunda ka- lınan ünlü "Çok Taraflı Yatınm Antaşmasmı" bu kez, Dünya Ticaret Örgütü bünyesinde, kuşku- suz daha kolay biçimde devreye sokmanın ha- zırlığı içindedir. Daha kolay diyoruz, çünkü tıp- kı bizdeki gibi, gezegenin orasında burasında alınyazılarını, her fırsatta kutsadıklan sınır tanı- mayan pazar ekonomisine bağlamış olan çok saytda yönetim var. ••• önümüzdeki kasım ayında Birleşik Devlet- ler'in Seattle kentinde OMC'nin bakanlar düze- yindeki konferansı yaklaşırken, dev Amerikan şir- ketlerinin bu örgüt içinde her zaman olduğu gi- bi "aslan payını" daha rahat alabilmeleri için serbest pazar ekonomisinin önündeki, sosyal devlet, kamu sektörü, özelleştirmeyi engelle- yen "modası geçmiş" yasal "pürüzlerin" ayık- lanması ve Amerikan şirketlerine şimdiye değin giımeyi başaramadıklan, ne var ki, çok kârlı olan alanlara girmelerini güven içinde sağlayacak önlemlerin alınması hazırlıkları da tüm hızıyla sürmektedir. Birleşik Devletler'i konferansta, Başkan Clinton'ın Tıcaret için özel temsilcısi' bayan Charlotte Barshefsky temsil edecek. 'özel temsilci'run, geçmişi itibanyla, görüşme- lerde hemen silahına davranmakla ünlü cerbe- zeli Dışişleri Bakanı Madeleine Albraight tan kalır yanı yok. Daha önce yaptıkları, ileride ya- pacaklannın göstergesi. Uluslararası muz tica- reti haraç örgütüne katılma, genetik olarak de- ğiştirilen organizmalar, Birleşik Devletler hesa- bına dünyanın üzerine hormon boca etmek vs. bu hanımın yakın geçmiştekı başarıları arasın- da. Seattle'daki hedefi ise, Claude Cabanes'in, L'Humanite'de yayımlanan yazısında belirttiği gi- bi, (29.7) "gezegeni liberalizmin buzlu suyunda bogmak!" Aslında programı, De Gaulle'ün dediği gibi, "geniş". Yine Cabanes'ın Le Monde Diploma- tique'in Haziran sayısına atfen dediklerine ba- kılırsa Clinton'ın 'Ticaretözel Temsilcisi' (US Spe- cial Trade Representative) Barshefsky, Ameri- kan iş dünyasından konuyla ilgili "isteklerini" konferanstan önce kendisine iletmeye davet etmiş. Istekleri son derece geniş ve kapsamh. Öyle ki, insan uğraşlannın hiçbiri Amerikan iş dün- yasının ilgi alanı dışında değil. Mimariden de- korasyona, eğitimden karayollarının yapımı ve bakımına, ulaşımdan sigortaya, sportif gösteri- lerden kültürel etkinliklere uzanan tüm alanlar Amerikan işadamlannın ilgi alanı içinde. Örne- ( ğin, yine Cabanes'in yazdıklarına göre, 'Amer rikan hızmet endüstrisi koalisyonu' Bayan Bars- hefsky'ye, Amerikan ış dünyasının Avrupa sağ* 1 lık hizmetlerine büyük ilgi duyduklarını aynntılt bir biçimde aktarmıştır. Çünkü gelecek on yıl- da bu konuda yapılması öngörülen harcamalar gerçekten de iştah kabartıcıdır. Oysa çok sayı- da yabancı ülkede sağlık, devlet sektörünün sorumluluğu altındadır. Bu durum ise Amerikan özel sektörünün yabancı ülkelerde sağlık alanı- nagirmesini güçleştirmektedir. Peki bu durum- da ne yapılmalıdır? Yanrtı, karmaşık değil: Özel- leştirmeleri teşvik etmek, salt rekabeti destek- leyecek yönde kurallar getirilmesi için 'reform' yapmak, serbestleştirmek, pazara girilmesini sağlamak, araç gereç girişi için ulusal sınırlan kaldıımak, sağlık kuruluşlarında mülkedinilme- sinde yabancılara çoğunluğa sahip olma hakkı tanımak. ••• IMF'nin, "Dolar için 5 şartı" gazetelerin birin- ci sayfalannda: Sosyal güvenlik reformu, ulus- lararası tahkim, enflasyonun düşürülmesi, üc- ret ve maaş artışlarının aşağı çekilmesi, tanma desteğin azaltılması.. Süre "altıay". Hemen her, ülkededayatılanlardan farklı değil. Şartlannter-. cümesi ise. açık: Herşeyi özelleştirin, sosyal dev-, leti budayın, yabancı sermayenin bugün ener- jiye yann tanma ve sağlık dahil yaşamın tüm alan- lanna güven içinde ginnesi için önündeki engel- leri kaldırın! Bir de telaffuz edilmeyen, ne var ki, iyice bilinen koşulları var. Kıbns ve Kürt sorunu- nun çözümünde 'pürüz' çıkarmamak, ulusal ve uyumlu davranmak da, işin 'olmazsa o/maz'lan arasında sayılmak gerekiyor. Kim 'hayır', diyecek. Kim?