Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
22 TEMMUZ 1999 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
'Hayvanları
Kopuma Kanuıuı'
tasarısı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Başta evcil
hayvanlar olmak üzere tüm
hayvanlann korunmasım
amaçlayan 'Hayvanlan
Koruma Kanunu' tasansı.
TBMM Çevre
Komisyonu'nda kabul
edildi. Cumhuriyet
tanhinde hayvan haklan
konusunda ilk kez
gerçekleştirilecek olan .
yasal düzenleme ile bir
hayvana çarparak zarar
veren siirücülere. hayvanı
en yakın veteriner hekim ya
da tedavi ünitesine götürme
ve tedavi giderlerini
üstlenme zorunluluğu
getiriliyor.
KÜItÜP
Bakanlıgı'nda
isten cıkarma
I ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Kültür Bakanlığı,
merkez ve taşra
birimlerinde çalışan geçici
işçi konumundaki 300'ü
aşkm bakanlık personelini
işten çıkardı. Kültür
Bakanlıgı. yoğun tepkiye
neden olan işçi
çıkanlmasına, "ekonomik
sıkıntılan" gerekçe
gösterdi.
Bozlak, genel
başkanlıktan
ayrıldı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-HADEPGeneİ
Başkanı Murat Bozlak,
genel başkan yardımcılan
Bahattin Günel ve Osman
Özçelik. partideki
görevlerinden aynldı.
HADEP'lilerin.'lEylül
1993'te yaptıklan açıklama
nedeniyle birer yıl hapis
cezasına mahkûm olduklan
ve partideki görevlerinden
aynlmak zorunda kaldıklan
bildirildi.
ÖDP'den
saldınya kınama
• Istanbul Haber Servisi -
ÖDP Genel Başkan
Yardımcısı Saruhan Oluç,
Erzıncan'ın Çağlayan
beldesındeki bir lokantanın
taranması sonucu,
aralannda Özgürlük ve
Dayanışma Partisi (ÖDP)
Geçit Beldesi Belediye
Başkanı Kemal Irmak'ın da
bulunduğu 6 kişinin
yaralanması ve Abidin
Irmak adındaki kişinin
yaşamını yitirmesiyle
sonuçlanan saldınyı
kınadıklannı bildirerek
toplumda düşmanlıklan
körükleyen bu tür
saldınlann. kargaşalann
gölgesinden fayda
umanlara yaradığını
söyledi.
Trafik kazası:
1ölü
• İstanbul Haber Servisi -
E-5 Karayolu'nun Halkalı
mevkiınde dün sabah
saatlerinde meydana gelen
trafik kazasında,
Abdülkadir Karaoğlu
yönetimindekı 34 HM 986
plakalı otomobil, aşın hız
yüzünden bariyerlere
çarparak alev aldı.
Otomobilde bulunanlardan
tbrahim Ulusoy öldü.
Kimlikleri henüz
belirlenemeyen iki kadın
otomobilden kendi
imkânlanyla kurrulduktan
sonra olay yerinden
aynhrken kazayı
yaralanmadan atlatan
sürücü Karaoğlu gözaltına
alındı.
Şehit onbaşı
toprağa verNdi
• İstanbul Haber Servisi -
Erzurum'un Sekman ılçesi
Yiğitler Köyü yakınlannda
PKK'li teröristlerle girdiği
silahlı çatışmada şehit
düşen Jandarma Komando
Onbaşı llhami Çelik (22)
ıçin dün Levent Camii'nde
askeri tören düzenlendi.
Çelik'in Türk bayrağma
sanlı cenazesi. bir süre
eller üzerinde ve top
arabasında taşındıktan
sonra Edirnekapı
Şehitliği'nde toprağa
verildi.
Babuna
soruşturması
• İstanbul Haber Servisi -
Lösemı hastası Dr. Oktar
Babuna'nın babası Prof.
Dr. Cevat Babuna,
kamuoyunda "Dr. Babuna
kampanyası" olarak bilinen
ulusal kemik iliği bankası
kurulması amacıyla
düzenlenen kampanyaya
ilişkin yürütülen
soruşturma ile ilgili olarak
dün Fatih Cumhuriyet
Savcılığı'na ifade verdı.
Türk-lş'ten hükümetin sosyal güvenlik tasansma karşı direniş çağnsı
Genel grev işareti• Başbakan Bülent Ecevit'in
'İşçi Bayramı' ilan ettiği 24
Temmuz'da büyük eylem
gerçekleştireceklerini
anımsatan Türk-tş Genel
Başkanı Bayram Meral,
'Hükümet iyi düşünsün' dedi.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Türk-
lş Genel Başkanı Bayram Meral. kazanıl-
mış haklarını korumak ve "mezarda
emekliliğj" önlemek için çalışanlan 24
Temmuz Cumartesi günü Kızılay Meyda-
nrndabuluşmayaçağırdı. Meral, "Hükü-
met. bu e> lemin arkasından ne gibi eytem-
lerin gelebileceğini iyi düşünmeir dedı.
Türk-İşe bağlı Belediye -Iş Sendika-
sı'ıun 7. olagan başkanlar kurulu toplan-
tısının açıhş konuşmasını yapan Meral,
hükümetin yasalaştırmaya çalıştığı düzen-
lemeyı. "sosyallikle ilgisi olmayan, SSK'yi
baürmaya çalışan ve kazanılmış haklan
geri almaya çalışan bir tasan" olarak nite-
lendirdi.
Eylem tarihi olarak 24 Temmuz'u seç-
melerinin bir anlamı olduğunu vurgula-
6
Sosyal güvenlik rejinı sorunu
9
KESK'e bağlı Haber-Sen ve Haber-Iş üyeleri, Gayrettepe Telekom
Başmüdürlüğü önünde sosyal güvenlik yasa tasansını protesto ettiler
İstanbul Haber Servisi
- Emeklilik yaşmın yük-
seltilmesinin sosyal gü-
venlik sistemindeki bü-
tün eksiklikleri giderece-
ği gibi bir hava yaratıldı-
ğı. ancak gercek anlamda
bir reformun işsizlik sı-
gortası ve iş güvencesini
de kapsaması gerektiğı
belirtildi.
Sosyal güvenlik siste-
minin rejimi yakından il-
gilendirdiğine dikkat çe-
kilerek sistemin zaafa
uğratılmasının rejimi
tehlikeye düşüreceği
uyansı yapıldı.
KESK'e bağlı Haber-
leşme ve lletişim Çalı-
şanlan Sendikası (Haber-
Sen) ve Haber-tş üyeleri,
Gayrettepe Telekom Baş-
müdürlüğü önünde sos-
yal güvenlik yasa tasan-
sını protesto ettiler.
İstanbul Serbest Mu-
hasebeci Mali Müşavir-
ler Odası (ÎSMMMO)
dün düzenlediği basın toplantısın-
da, sosyal güvenlik yasa tasansını
değerlendirdi.
ISMMMO Başkanı Yahya An-
kan, "Tasandakiemeklilik vaşuun
kackıüarda 58, erkeklerde 60otaıa-
sı, gün sayısının 8 bin 300olarak be-
lirfenmesi. özel sektörde çahşanla-
rm büytik bölümünün emekli ola-
maması dcmektir" dedi.
Sosyal güvenlik sisteminde ya-
pılacak bir yanlışlıgın devletin te-
meline her an patlayabilecek bir
dinamit koymakla eş anlamlı ol-
duğu uyansını yapan Ankan, Eko-
nomik ve Sosyal Konsey'deki işçi
ve işveren taraflan arasında uzla-
şılan konulara İSMMMO'nun da
destek verdiğini söyledi.
Ankan, oda olarak tasanda yer
almasını istedikleri unsurlan şöy-
le sıraladı:
yan Meral, "24 Temmuz 1963'te Bülent
Ecevit Çalışma Bakanı'yken, işçiye birçok
hak veren 243 ve 275 sayılı yasalar çıkanl-
nuşü. Türk-tş, o tarihi 'İşçi Bayramı' ola-
rak ilan etmişti. Bazılan da o günü' Ecevit
Bayramı' olarak kutluyorlardı. O zaman
işçiye hak veren Ecevit şimdi işçiden hak
abuı Ecevit durumuna gekli. Eğer Ecevit
bugün başbakan olmuşsa. bunda eünden
haklarını almaya çalıştığı
insanlann da payı vardır"
diye konuştu. Bazı kesim-
lerin devletin kötü duruma
düşmesinden, çalışan kesi-
mi sorumlu tuttuğunu be-
lirken Meral, sabit gelirli-
lerin en çok özveri göste-
ren, ama devletin olanak-
lanndan en az yararlanan
kesim olduğunu belirtti.
Meral bugün tasanyi onay-
layan ANAP Genel Başka-
nı Mesut Yıbnaz'ın geç-
mişte benzer bir tasanya
"Mezarda emekliliğe ha-
yır" diyerek karşı çıktığını
anımsattı.
Sosyal güvenlik yasa tasansını protesto eden işçiler savaşımda kararh olduklanm bir kez daha gösterdiler.
İşsizlik sigortası iş güvence- • İsteğe bağlı sigortalıhk primi besi ve Haber-İş 1 No'lu Şube adı-
siyle birlikte getirilmelidir.
• Emeklilik yaşı kadınlarda 53,
erkeklerde 55 olmalıdır. Prim öde-
me gün sayısı ise en çok 5 bin 400
gün olmalıdır.
• lşveren çalıştıracağı kişilere
hemen işe giriş tarihini gösterir bir
kimlik belgesi vermelidir.
• Sigortalı bir kişi sağhk hiz-
metlerinden yararlanabilmek için
en az 90 gün süre ile hastalık pri-
mi ödemelidir. Sosyal güvenlik
kurumu. karşılığındâ prim alma-
dığı hiçbir nskten sorumlu tutul-
mamalıdır.
• Devlet sosyal güvenliğe yüz-
de 10 oranında katkıda bulunma-
lıdır.
• SSK'nin prim alacaklan rüç-
hanlı alacaklardan sayılıp alacak-
lar içinde ilk sırayı almalıdır.
ödeyenler, ödeyecekleri primi ken-
di istekleri ile prime esas kazancın
alt smın ile üst sının arasında ol-
mak şartıyla belirleyebilmelidir.
• Sosyal güvenlik kurumlan
idari ve mali açıdan özerk ve de-
mokratik biryönetime sahip olma-
lıdır.
Protesto gösterisi
Ankan, sigortasız çalışan 4.5
milyon kişinin sigorta kapsamına
çekilmesi halinde 1.7 katrilyonluk
bir fon sağlanacağmı. sosyal gü-
venlik sisteminin açıklannın böy-
lece kapatılabileceğini söyledi.
Ankan, "Ancak öncelikle kayıt dı-
şıçahşmaya neden olan vergi oran-
lannm ve SSK primlerinin indjrü-
mesigerekir''dedi.
Haber-Sen Beyoğlu Yakası Şu-
na yapılan açıklamada. "IMF ve
sermaye kesiminin çıkarlan doğ-
rultusunda görev yapan hüküme-
tin devletin temel görevierini unut-
tuğu, reform maskesi atanda ka-
muoyunun vanıltıkiığr kaydedıldi.
Açıklamada, sosyal güvenlik
yasa tasansınm temel mantığının
da "çahş,prim öde, emekMMginiya-
şamadan 01" demekten başka bir
şey olmadığı vurgulandı. Açıkla-
mada, Çalışma ve Sosyal Güven-
lik Bakanı YaşarOkuvanın Avru-
pa'daki uygulamayı örnek göster-
diği anımsatılarak bu karşılaştır-
manın ancak Türkiye'deki çahşan-
lann ücretlerinin Avnıpa seviyesi-
ne getirilmesi, demokratik hakla-
nn Avrupa standartlannda olması
durumunda mümkün olabileceği
kaydedildi.
Sosyal güvenlik tasarısı bugün TBMM Plan ve Butce Komisyonu'nda
Başbakan Ecevit: Uzlaşı anyoruz
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - Başbakan Bülent Ecevit,
emeklilik yaşmın yükseltilmesinı
öngören tasannın bugün TBMM
Plan ve Bütçe Komisyonu'nda başlayacak gö-
rüşmeleri öncesinde, "yaşve kayıt dışıekono-
mi dışındaki konularda yumuşama sağlana-
bilecegj" mesajını verdi. Ecevit, "Uzlaşısag-
lanır. Yeter ki meydanlardaki, sokaklardaki
gösteriler amaç dışı bazı katılımlar nedeniyle
uzlaşıyıgölgelemesinler'* uyansındabulundu.
Başbakan Ecevit, partisinin dünkü grup
toplantısında öncelikle
Kıbns gezisi hakkında
bilgi verdi ve törenlerde
"baa gazetelerin iyi niyet-
le yazdığı gibi hüngür
hüngür ağlamadıysa da o
coşkuyu yürekten paylaş-
Uğınr söyledi.
Emeklilik yaşı ve kayıt
dışı ekonomiye karşı mü-
cadele konulannda ödün
vermeleri ve geri adım at-
malannın söz konusu ol-
mayacağını bildiren Ece-
vit, sözlerini şöyle sürdür-
dü:"Ama onun dışmda
bazı konularda bir uzlaş-
maya vanlabileceği umu-
dunu taşıyorum. Yeter ki
meydanlardaki, sokaklar-
daki gösteriler amaç dışı
baa katılımlar nedeniyle
uzlaşıyı gölgelemesinler.
Buna da Türk-tş'in özen
göstereceğini umuyorum.
Türk-İş çok köklü bir ku-
ruluştur. Diğer sendika
kuruluşlannın da tabii ay-
m sorumluluk bilincini
göstermelerini diüyorum.
Aslında sadece bu konuy-
la ilgili olmadan. her gös-
terisiyi istismar etmek is-
teyenler, katılabilecekleri
toplantılarda sendikala-
nn iradeleri ve istegi dışın-
da bazı olumsuzluklara y-
ol açabilir. Bunu da sendi-
kacı arkadaşlanmızın bü-
yük deneyimkriyle geregince değerlendire-
ceklerini umuyorum."
Ecevit, vergi reformunun özünü zedeleme-
den "haklı sayılabilecek \akınmalar ve alışık
olunmadığı için yadırganan dii/enlemek'rin"
gözden geçirileceğini söyledi.
Yumuşatma çabalan
Ecevit, Maliye Bakanlıgı tarafından yürü-
tülen hazırlıklann birkaç gün içinde ortaya
konacağını, ortaklar arasında bu konuda da
anlaşma sağlanacağını bildirdi.
Cenel Maden Iscileri Sendikası Başkanı Denizer
'NeMAI, nelMF,
Bağunsız Türkfye9
TRABZON /ZONGLLDAK (Cum-
huriyet) - Hükümetin sosyal güvenlik
reformu tasansı, Türk-îş. KESK. Ka-
mu-Sen, Memur-Sen ve emekliler tara-
fından Trabzon'da gerçekleştirilen or-
tak evlemle protesto edildi. Genel Ma-
den Işçileri Sendikası (GMİS) Genel
Başkanı Semsi Denizer, "Hükümet
de\ letk yurttaşları ve çahşaniannı kar-
şı karşıya getirmek istiyor" dedi. Dört
konfederasyona bağlı işçi ve kamu ça-
hşanlan Trabzon
Cumhuriyet Caddesi'nde toplandı-
lar. Buradan Atatürk Alanı 'na kadar yü-
rüyen işçi ve kamu emekçileri.''Ne
MAL, ne LMF, ne tahkün, bağımsa Tür-
kiye'", "Mezarda emekliliğe hayır",
"CanımızaokuyanVaşar Okuyan","İş-
çi-ınemuremeklialankrda birieşti" slo-
ganlan attılar. Vatandaşlann da yoğun
desteğini alan eylemcilere basın çalı-
şanlan da destek verdi.
5 binin üzerinde kişinin katıldığı mi-
tingde. Türk-Iş adına .4hmet Kıhç,
KESK adına Şinasi Haznedar, Kamu-
Sen adına Osman Bıyıkboglu, Memur-
Sen adına AhmetMusaoğuı ve emekli-
ler adına Aydın Bozkaya birer konuşma
yapü.
Konuşmaalar, hükümetin sosyal gü-
venlik yasatasansını geri almaması ha-
linde eylemlerini arttırarak sürdürecek-
lerini söyledi. GMİS Temsilciler Kuru-
lu, Genel Başkan Şemsi Denizer baş-
kanlığında Zonguldak'ta toplandı.
Denizer. toplantıda yaptığı konuşma-
da, hükümetin devletle vatandaşı karşı
karşıya getirnıe noktasında olduğunu
belirterek şunlan söyledi: "Türkiye'de
yaşayan insanlar SSK'nin nasıl bâbnl-
dığuu, kimlere peşkeş çekildiğini çokiyi
biByor. 1980 sorırası ohışan siyasi anla-
ytş SSK'yi bugünkü noktaya getirdi.
Atatürk'ün çizmiş oktuğu sosyal devlet
anlayısı ortadan kaldırılmak isteniyor.
Bizinı tcpkimiz bunadır. Bu yasanın re-
fomla falan hiçbirilgisi ve bağlannsı yok.
IMF'nin kararlannı bize dayatmak is-
tiyorlar. Özel sigortacıhk özendiriHyor.
Bizim Türk-tşolarak yeni so$>al güven-
lik yasasına ve tahkime karşı tavTunız
açık ve net olarak beilknr.."
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda sos-
yal güvenlik tasansıyla ilgili görüşmelere bu-
gün başlanacak. Görüşmeler sırasında hükü-
met ortaklannın prim gün sayısı ve geçiş sü-
releriyle ilgili değişiklik önergeleri vererek ta-
sanyı yumuşatmalan bekleniyor.
Türk-İş uzmanlan ile Çalışma Bakanlığı
yetkililerinin sosyal güvenlik yasatasansı ile
ilgili çalışmalan sürüyor. Görüşmelerde ka-
demeli geçiş ve prim ödeme gün sayısında yu-
muşamaya gidilmesini isteyen Türk-İş, 8 bin
300 olarak öngörülen prim ödeme gün sayı-
sının 5 bin 360'a düşürül-
mesini istedi. Hüküme-
tin, Türk-lş'in önerdiği
prime esas kazancın tava-
nınuı asgari ücretin 3 ka-
tı olması yönündeki iste-
mine de olumlu baktığı
öğrenildi. Tasanda bu dü-
zenleme 5 kat olarak ön-
görülüyor. Hükümetin,
işçi ve işveren tarafinın
işçiye işe girişinde kim-
lik belgesi verilmesi ve
30 günden az süreli çalış-
malannda SSK'ye belge
verilmesi zorunluluğu-
nun kaldınlması yönün-
deki Türk-Iş önerisine de
sıcak baktığı belirtildi.
Türk-iş ile bakanlık uz-
manlannın çalışmalannı
değerlendiren Yaşar Oku-
yan, "Arkadaşlanmızla
görüşüyoruz. Prim öde-
me gün sayısı ile geçiş sü-
recinde, Türk-tş ve işve-
ren konfederasyonundan
gelen teklifleri yeniden ar-
kadaşlanmızia görüştük.
Aktüeryal dengeyi boz-
mamak kayıt ve koşulu ile
yeniden gözden geçiriyor-
lar. Çünkü orada, bazı li-.
mitler, o dengenin kendi
içindeki hesaplanna göre
eksiltme imkânımız var.
Ama buna mukabil bazı
şeyleri de artürma imkâ-
nımız var" diye konuştu.
Ozel sigorta
Tasannın asıl amacının
SSK'yi batırmak ve özel
sigorta şirketlerine devTet-
mek olduğunu söyleyen
Meral, "çahşan kesimi tu-
zağa düşürmeye çalışan
sosyal güvenlik reformu-
nu" kabul etmeyeceklerini
belirtti. Hükümeti birkaç
holdingin çıkarlan ve
IMF'nin istekleri doğrultu-
sunda hareket etmekle suç-
layan Meral, "Bu karar
Türkiye'de 53 milyon insa-
nı etküiyor. Hükümet bun-
lan bir kenara itip EVfF'ye
kucak açmış. Böyle bir şeyi
kabul edemeyiz" diye ko-
nuştu.
Türk-İş Başkanı, Türki-
ye'de 27 bin işçinin yılda
yalnız 4 ay çalıştığını, yeni
tasanyla bu işçilerin emek-
li olabilmek için 69 yıl ça-
lışması gerekeceğini vur-
gulayarak "Çalışmaya 20
yaşuîda başlasanız, 90 ya-
şında emekli olacaksınız.
Bunun adı mezarda emek-
Kliktir'' dedı. Emeklilik ya-
şını 38 olarak çalışan kesi-
min belirlemediğini, geç-
mişte oy toplamak isteyen
siyasetçilerin emeklilik ya-
şını 38'e indirdiklerini be-
lirten Meral, tasanya işve-
renlerin de karşı çıktığına
dikkat çekti.
Sözde reformun prim ar-
nşıru 2'ye katladığmı anım-
satan Meral, bu uygulama-
nın kayıt dışı ekonomiyi ve
kaçak işçi çalıştınlmasını
daha da arttıracağını savun-
du. Zaten emekli olamaya-
cak bir işçi için prim öde-
menin bir anlamı olmadı-
ğını belirten Meral, dünya-
nın hiçbir yerinde 5 bin gü-
nün üzerinde prim ödeme-
si olmadığıru söyledi.
'Gözden geçirilmeti
?
Tasannın getirdiği "iş-
sizük sjgortasmm" parası-
nın da işçiden çıkacağını
belirten Meral. hükümeti,
çıkarmaya çalıştıklan tasa-
nyı yeniden gözden geçir-
meye çağırdı. Tahkim an-
laşmasmın, Osmanlı döne-
mindeki kapitülasyonlar-
dan daha ağır olduğunu be-
lirten Bayram Meral, tah-
kim anlaşması ile Türki-
ye'deki birikimlerin ulusla-
rarası sermayeye aktarıl-
maya çalışıldığını söyledi.
Meral, bazı belediyeler-
deki işçilerin aylardır üc-
retlerini alamadıklannı,
müteahhitlerin paralannı
zamanında ödeyenbu bele-
diyelerin, işçi ücretlerini
bir an önce ödemeleri ge-
rektiğini vurguladı.
Bazılannın sendikalan
yok etmeyi ve örgütsüz bir
Türkiye yaratmayı hedef-
lediğini belirten Meral, ça-
lışanlardan güçlerini bir-
leştirmelerini istedi. Meral,
basına açıklama yaparken
önemli bir telefon geldiği
gerekçesiyle salondan ay-
nldı. Meral, birkaç dakika
sonra salona dönüp açıkla-
masını sürdürdü, ancak te-
lefon görüşmesiyle ilgili
bilgi vermedi.
TİSK Genel Sekreteri
Bülent Pirler de sosyal gü-
venlik tasansı ile getiril-
mek istenen "tşsiztiksigor-
tası"nın kabul edilmesinin
önkoşulunun kıdem ve ih-
bar tazminatı ile değerlen-
dirilmesi olduğunu vurgu-
ladı. Pirler, bu düzenleme
yapılmadan gelecek işsiz-
lik sigortasının işyeri için
külfet olacağını belirtti.
POLİTtKA GÜNLÜĞÜ
HtKMET ÇETtNKAYA
Basın Ozguplüğü Odülü...
Onlar iki kişi...
Onlan yakından tanıyorsunuz...
Melih Aşık ve Fikret llkiz...
Ikisidearkadaşım...
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin 'Basın özgüriü-
ğü Ödülü'nü aldı Aşık ve llkiz...
Ve 'BART1N' gazetesi ileAssociated Press Ajan-
sı, kurum olarak...
Basında tüm değerierin altüst olduğu bir dönem-
de iki arkadaşımızı, BARTIN gazetesi sahibi Esen
AIiş'i ve AP ajansını önce kutluyorum...
Fikret llkiz, Cumhuriyet'in sorumlu yazıişleri mü-
dürü.
Onlarca davaya giriyor. Bu yetmezmiş gibi, benim
de avukatım olduğu için, benimle ilgili davalan da iz-
liyor...
Bunlar bir kenara...
Fikret llkiz'e soruyorum: ' -
"Törkiye'de basın özgüriüğü dünyanın neresin-
öe?"
Fikret llkiz:
"Merkezi Paris 'te bulunan 'Sınır Tanımayan Gaze-
teciler Örgütü' 3 Mayıs günü nedeniyle bir rapor ha-
zırtadı ve kamuya açıkladı. Rapora göre 1998 yılın-
da 28 gazeteci öldürülmüştûr. 117 gazeteci hapis-
tedir. 507 yayın kapatılmıştor. 185 ülke içinden 93
ülkede özgûr ifadenin güvencesi sayılan basın öz-
güriüğünün dutvmu çok kötüdür. Gazetecileri hap-
se gönderen ülkelerin başında birind sırada Çin
yeralıyor. Sonra, Etryopya ikinci. Suriyeise üçün-
cü sırada ve Türkiye 4. sırada yer alıyor. Basın
Konseyi'nin 1998 Yılı Raporu'nda ise Türkiye'de ga-
zetecilerden 32'sinin hapis cezası aldığı. 12 gaze-
tecinin ise hapishanede bulunduğu vurgulanmak-
tadır."
llkiz'e, "Türkiye nasıl bir fotoğraf veriyor" diyo-
rum. Yanıtı şöyle oluyor:
"1999 yılı Haziran ayında Türkiye Gazeteciler Cer.
miyeti Başkanı Nail Güreli bir açıklama yaptı. Ma-
yıs ayı içinde 8 ayn olayda 10'dan fazla gazetecisal-
dınya uğramış. Dört davada, toplam 3 yıl 9 ay ol-
mak üzere gazetecilere hapis cezası verilmiş. Yine
Mayıs ayında 3 gazeteci hakkında, toplamı 6yıla va-
ran hapis cezası da var. iki hukuk davasında ise top-
lam 2 milyar lira manevi tazminat ödemelerine
hükmedilmiş. İki gazeteci ıçin de 35 milyarlirayı bu-
lan tazminat taleplı davalar açılmış. RTUK ise 3 te-
tevizyona 4 gün ekran karartma cezası vermiş.
1998 yılında ise RTÜK 36 radyo ve televizyon hak-
kında 10 ay 342 gün kapatma cezası vermiş. Türki-
ye'nin fotoğrafı budur."
•••
MeJih Aşık ve Fikret llkiz gazetecilik yaşamlannda
'tarafstzlığı' ilke edindiler...
Melih Aşık'la dün sabah görüştüm. Şöyle konuş-
tu:
"Bu ödül beni sevindirdi... Sadece şahsıma ve
basındaki 33 yıllık çabama verildiği için değil... Ay-
nı zamanda, yıllardırbirlikte izlemeye çalıştığımız bir
fıkir çizgisine verildiği için... Atatürkçü, laik, demok-
rat, bağımsız, emek yanlısı çizginin Türkiye'nin en
ciddi ve saygın meslek kuruluşu tarafından ödüllen-
dirilmesi beni mutlu etti...
Bundan 91 yıl öncesinde sansürün bir iki kaba çe-
şidi uygulanırmış. Kaldınlmış. Şimdi onun bayramı-
nı kutiuyoruz. Günümüzde ise sansürün vebaskının
pek çok çeşidi uygulanıyor. Yasalann kuşatması,
sermayenin, silahın baskısı... Bunlann yanında do-
laylı, ama çoketkin birbaskı daha uygulanıyor dev-
letçe; Abdi Ipekçi ve Çetin Emec cinayetleri hâlâ
karanlıkta. Uğur Mumcu, Muammer Aksoy, Turan
Dursun, Bahriye Üçok gibi gazeteci ve yazariann
katillerinin bulunmaması, basın özgüriüğüne baskı-
nın bir başka ve haşin ömeğini oluşturuyor. Bu ci-
nayetlerin devlet tarafından özellikle ve kasten ka-
ranlıkta bırakılması, genç nesillere, 'onlar gibi yazar
ve düşünürseniz sonunuz onlar gibi olur' mesajı ver-
meyi amaçlıyor bence... Meselenin bu yanı da çok
önemli."
Aşık, ardından ekliyor:
"Basın özgüriüğü deyince kafamda oluşan bir
başka sorudaşu...
Evet, 'yazmak isteyen'/er/ç/n özgüriüğü sınırla-
yan pek çok engel var.
Peki acaba, eline kalem alanlann kaçta kaçı
var olan özgürlük alanını kullanıyor?
Kaçta kaçı sınırian çarpıp zoriuyor?
Aslında mevcutsınıhar içinde kalınarak da pek çok
şey yazılabiliyor.
Ama yazar diye piyasaya salınmış pek çok genç
(üstelik yetenekli) arkadaşın memleket meselele-
riyle ilgisi görünmüyor. Sorarsanız, 'efendım yazıy-
la memleketi kurtarma dönemi geçti' falan gibi ge-
rekçeler duyabilirsiniz. Ama diyorum...
Acaba söz konusu olan, devletçe yıllardır salın-
makta olan korkulann yaratbğı bir etliye sütlüye ka-
nşmama psikolojisi midif?"
• • •
Gazetecilik kurallar zincirinin halkalanndan en
önemlisidir...
'BARTIN' gazetesi 6 Eylül 1924'ten beri kesinti-
sizyayım lanıyor; Atatürkçü, laik, demokratçizgisin-
den 75 yıldır ödün vermiyor...
Cemal Altş'in 18 yaşında yayımlamaya başladığı
gazeteyi Esen Aliş yönetiyor şimdi...
Melih Aşık'ı, Fikret llkiz'i, 'BARTIN' gazetesi sahi-
bi Esen AIiş'i ve AP ajansını bir kez daha kutiuyo-
ruz...
hikmet.cetinkaya@cumhuriyet.com.tr
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
İstanbul'da toplanıyor
MGK'nin gündemi
Boğazlar, irtica, terör
İstanbul Haber Servisi
- Milli Güvenlik Kuru-
lu'nun (MGK) temmuz
ayı olağan toplantısı, ya-
nn Cumhurbaşkanı Sü-
leyman Demirel'in baş-
kanhğında istanbul'da
gerçekleştirilecek.
MGK gündeminde
"Boğazlann petrol taşı-
macıhğındayoğun olarak
kultanUması" konusu da
yer alacak. Bu nedenle
toplantıya Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanı Cum-
hur Ersümer'in de davet
edildiği öğrenildi.
Harp Akademileri Ko-
mutanlığı'nda yapılacak
toplantıya, Başbakan
Bülent Ecevit, Genelkur-
may Başkanı Orgeneral
Hüseyin Kıvnkoglu,
Devlet Bakanı ve Başba-
kan Yardımcılan Devlet
Bahçeli ve Hüsamettin
Özkan, Milli Savunma
Bakanı Sabahattin Çak-
makoglu. Dışişleri Baka-
nı İsmail Cem. İçişleri
Bakanı Sadettin Tantan,
Kara Kuvvetleri Komu-
tanı Orgeneral Atilla
Ateş, Deniz Kuvvetleri
Komutam Oramiral Sa-
lim Dervişoğlu, Hava
Kuvvetleri Komutanı Or-
general Rasim Betir ile
Milli Güvenlik Kurulu
Genel Sekreteri Orgene-
ral Ergin Celasin katıla-
cak.