Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURtYET 21 TEMMUZ 1999 ÇARŞAMBA
HABERLER
Örsan Öymen
anılıyor
• İSTANBUL (AA)-
Milliyet gazetesınin köşe
yazarlanndan Örsan Öymen.
ölümünün 12. yıldönümü
olan 22 Temmuz Perşembe
günü. Zincirlikuyu
Mezarlığı'ndaki kabri
başında düzenlenecek törenle
anılacak. Örsan Öymen için
perşembe günü saat 1 l.OO'de
yapılacak anma törenıne eşi
Gisela Oymen. oğlu Örsan K.
Öymen, İcızı Yasemın
Öymen, ağabeyı CHP Genel
Başkanı Altan Öymen, lcız
kardeşi Gülden Hacaloğlu ve
dostlan katılacak.
Uyuşturucu
ticareti
• DİYARBAKIR(ANKA)-
TJıcle Ünnersitesi Ruh
"Sağlığı ve Hastalıklan
Bölümü"nde görervii Uzman
Doktor Aytekin Sır'ın
Emnıyet Genel Müdürlüğü
Lstatıstıklenne dayanarak
yaptığı araştırmada,
"uyuşturucu madde kullanımı
ve ticaretınde Dıyarbakır'ın
Türkıye'de bınncı sırada yer
aldıği kaydedildi.
Çiftemaaş
iptatineret
• ANKARA(ANKA)-
-Anayasa Mahkemesi,
Aksaray Iş Mahkemesi'nin
65 yaşını doldurmuş muhtaç,
.güçsuz ve kımsesiz Türk
\atandaşlanna aylık
bağlanması hakkında kanun
uyannca muhtaç aylığı
-aİdığının anlaşılması
nedeniyle davacınm Bağ-
Kur"dan aldığı aylığın
kesilmesıne ve ödenmış
aylıklann gen \erilmesme
ilışkın ışlemın ıptalı ıstemıyle
açılan davada, mahkemenin
söz kcmusu yasanın 4.
maddesinın anayasaya
aykınlığı ıddiasıyla ıptali için
yaptığı başvuruyu karara
bağladı. Mahkeme. Aksaray
lş Mahkemesi "nin bu
yöndeki talebıni oyçokluğu
ile reddettı.
Felaketzedelere
yardm• ANKARA (AA) - Kızılay,
sel nedeniyle zarar gören
Kınkkale'dekı
felaketzedelere seyyar
mutfakla günde üç öğün
yemek verecek. Kızılay
Genel Başkanlığı'ndan
yapılan yazılı açıklamaya
göre. felaketten zarar gören
vatandaşlara bölgeye gıden
16 kişilik ekıp tarafından
öncekı gece 500 kişilik iki
çeşıt sıcak yemek \erildi.
Kızılay tarafından sel
felaketıne uğrayanlar için
Kınkkale'ye 20 çadır, 100
battaniye. l .5 ton gıda ve 2
seyyar mutfak göndenldı.
32yabancı
yakalandı
• EDİRNE (AA) - Edirne'de,
yasadışı yollardan sının
geçerek Yunanistan'a gitmek
isteyen yabancı uyruklu 32
kişi yakalandı. Alınan bilgiye
göre. jandarma tarafından
smır boyunda yapılan
kontrollerde. Menç ilçesine
bağlı Yenıcegörece köyünde
25"ı tran. 2'sı Irak, Ipsala
flçesinde 3'ü Afganistan ve
2'si Rumen olmak üzere.
toplam 32 yabancı uyruklu
yakalandı.
Erzurum'da
deprem
lERZURUM(AA)-
Erzurum'da. dün sabah hafıf
.şiddette deprem meydana
,geldı. Atatürk Üniversitesi
Deprem Araştırma
Merkezi'nden aiınan bilgiye
göre. saat 07.22'de
lcaydedilen 4.2 aletsel
büyüklüğündeki sarsıntının
merkez üssünün Erzurum'un
15 kılometre güneyı olduğu
belırlendi. Depremde,
Lalapaşa Mahallesı'ndekı bır
"gecekondunun çatlayan
duvanndan tbrahim Kara'nın
t8) ayağına taş düştü. Küçük
•çocuğun sağlık dunımunun
•iyı olduğu belirtildi.
TıuTzıııcileiTiı umudu
casinolarANTALYA (Cumhuriyet)
- Talih oyunlan salonlannın
(casino) yeniden açılmasmı
isteyen turizmciler, özellik-
le tsrail ve Rusya pazarlan-
nın casinolann kapatılması
nedeniyle durduğunu belırt-
tiler. Tunzmcıler "Casino-
lar açık okaydv sadece İsra-
il ve Rusya'dan 500 ila 700
bin rurist Antalya'yı doldur-
muşolurdu" dediler.
Kumarhaneler konusuna,
Antalyalı turizmcilerin ba-
kışı, siyasilerle aynı değil.
Turizm Bakanı Erkan
Mumcu, "Kimse bana ku-
marhaneaçan bakan dedirt-
tireroez" derken turizmciler
rakamlan ortaya koyarak
casinolann açılması gerekti-
ğini dile getirdiler. Turizm-
ciler, siyasetçilerden konu-
nun yeniden ele alınıp de-
ğerlendınlmesıni de ıstiyor-
lar.
Casinolann kapatılmasıy-
la özellikle turizmin kalbi
olarak kabul edilen Antal-
ya'nın, büyük zarara uğradı-
ğını dile getiren Akdeniz
Turistik Otelciler ve Işlet-
meciler Birliği (AKTOB)
Yönetim Kurulu üyesi ve
Falez Hotel Genel Müdürü
Mahmut Veziroğlu şunlan
söyledi:
-Ozeflikk tsrail pazannı
ve bir miktar da Rusya pa-
zannı casinolar yüzünden
kaybettik. Casinolar bölge
için çok öncmli. Tekrar açıl-
ması bölge için yararü olur.
Müşteri cekebilmek için fi-
yatlar alabildiğince düşürül-
dü. Bu Türkiye'nin kaybı ve
tekrar fiyat yükseltmek ol-
dukca zor bir is."
Veziroğlu. casinolann
otellerin bünyesinde olması
gerektiğıru, bu durumda ca-
sinosu olan otellerin cazip
hale gelerek fıyatlann nor-
mal düzeye çıkmasının sag-
lanacağını vurgularken
"Şimdi bakryoruz oteüerde
'asinolann
kapatılmasıyla özellikle
turizmin kalbı olarak
kabul edilen
Antalya'nın, büyük
zarara uğradığını dile
getiren turizmciler
'Tekrar açılması bölge
için yararh olur. Müşteri
cekebilmek için fiyatlar
alabildiğince düşürüldü.
Bu Türkiye'nin kaybı'
dediler.
rryadar dibe vurdu. Talep az,
arz çok. Bu durumda otelci
fiyaüanru düşürdükçe müş-
teri çekebiHvor" dedi.
"Sadece Israil'den casino
müsterisi olarak bölgeye ge-
len rurist sayısı 150-200 bin
dolavindaydı" dıyen Vezi-
roğlu şöyle devam etti:
"80-90 bin İsrailli, Güney
Kıbns'a gira'. Kendi müşte-
rilerimizi kapürdık. Casino-
lar tekrar açıunalı ve bunun
teknik düzenlemesi devlet
tarafindan yapıbp gerekirse
ve anayasal bir sıkınü doğur-
mayacaksa Türklere yasak-
lanmalı. Açılması haünde is-
tihdam kapısı da açdacak ve
binlerce personel iş olanağı-
na kavuşacak."
Eskı casino yöneticilerin-
den Fırat Tuna da casinola-
ra izin verilmesi haünde An-
talya'daki 24 işletmenin bir
hafta içinde açılacağını be-
lirtti. Tuna, oyun salonlan-
nın kapatılmasının turizme
etkilerini şöyle anlattı:
"Turizm BakanuğTnın
bütçesinden daha fazla para
verdi casinolar deviete. M&-
yonlarca dolar katlası vanh
casinolann. ama devlet buna
aidırmadı. Turizmin kendi-
si zaman alan bir sektördür.
Bunun yanında turizmi al-
ternatifleştirmek gerekir Id
Türkiye'ye geten rurist, eğ-
lenme olanağı bulsun. Bu-
gûn bu sıkmn vardır. Casino-
lar da turizmin bir alterna-
tifidir. Bunun için çok za-
man harcandı ve bir gecede
kapatıldı. Türkiye özeüikJe
de Antalya ve İstanbul bu ko-
nuda Monaco ve Monte
Cario gibi casino merkezle-
rini aşmıştı. Büyük oyuncu-
lar gelmeye başlıyordu."
Tuna, casinolann kapatı-
lış tarihi olan 11 Şubat
1998'den sonra bir iş olana-
ğı bulamadığını ve sadece
Antalya'da 7 bin dolayında
casino personelinin de zor
durumda olduğunu söyledi. Kumarhaneleriıı kapatılması özellikle Antalya bölgesindeki turizmi olumsuz etkiledi.
Yat işletmecileri yatınm bekliyorYUSUFÖZKAN
İZMÎR - Turizm sektöründe
1999 yılmı kurtarma hesaplan
sûrerken. yat işletmecileri de ya-
şanan krizden önemli oranda et-
kilendiklerini ve 1999 yılı için
geç kalındığım söylediler. Işlet-
meciler, Türkiye'nin tunzm ge-
lirlennm yüzde 25'inın yat tu-
rizminden sağlandığını vurgula-
yarak, bu sektöre yatınm yapıl-
mamasını ve devletın tanıtım po-
litikasını eleştirdıler.
Okullann kapanmasi ve yurt-
dışı rezervasyon beklentilerinde
hareketlilik olduğu yönündekı
bilgilere karşın yat işletmecileri
sıkıntılann sürmesinden yakını-
yorlar. Marina Yatınm ve İşlet-
mecileri Derneği (MARYAT)
Genel Sekreteri Artun Çağla-
yan, yat turizminın geçen yılki
turizm gelirlerinın yüzde 25'inı
karşıladığını bildirerek, hedefle-
dikleri 10 miryar dolara, yasa-
nan sıkıntılar nedeniyle ulasıla-
madığını söyledi.
Türkiye'nin yat turizmine ba-
kış açısını değiştırmesı gerekti-
ğıni savunan Çağlayan, "Yaö-
nmlaruı hızlandu*ılması gereki-
yor. Yüksek Planlama Kurulu
1994 yılında 9 tane yeni marina-
nın >apılmasım kararlaşûrmısü.
Planlan onaylanmasına karşın
hiçbiri > apdmadı. Örneğin Side-
Antalya arasında bir tane mari-
na yok" dedi.
Yat işletmecileri olarak kritik
bir sezon geçirdiklerini belirten
Çağlayan, bu krizin ışletmelerin
büyüklüklerine göre farklı hisse-
dildığini ve gelir kaybıyla ilgılı
ellerinde net veri olmadığını
söyledi. Çağlayan, temmuz ayı
başında olumlu sinyaller gelme-
sine karşın Abdullah Öcalan ko-
nusunun, yaşanan olumsuz tab-
lodaki etkisini vurgulayarak,
Türkiye'nin ciddi bir tanıtım so-
runu olduğunu savundu. Çağla-
yan şöyle konuştu:
"TürkKe'nin en önemli soru-
nu tanıtım. Bundabasuunda pa-
yı var. Türkiye, yabancı basmda
'Türkiye'de terör sorunu yoktur'
diye küçücük ilanlar verivor.
Böyle ilanlarla olmaz. Devlet, de-
netleme yoluv la sektörün önünii
açmalıdır. Dev letin otorite ve de-
netim yetkisi mutlaka koruna-
rak, bürokratik işlemleri hızlan-
dırmamn yolu mutlaka bulun-
malıdır. Biz tanıtım amacıyla bu
yıl, 14 Nisan'da tstanbul'dan MH
sır'a kadar. Doğu Akdeniz Yat
Rallisi düzenledik. Ralliye 100'e
yakm yat ve 20'ye yakın bavrak
katıldı. Aynca 4 Temmoz'da da
44 yat ve 16 bayrağm kaUldıgu
tüm Karadeniz'i kapsayan Ka-
radeniz Rallisi gerçekleştirdik.
Ralli 28 Ağustos'ta bhecek. Tanı-
tım için bundan i\i yol olur mu?"
Marmaris'te faaliyet gösteren
Yüksel Sailing Genel Müdürü
Burçin Onal sıkıntının geçen yı-
la göre daha net olarak ortaya
çıktığını söyledi. Şirket olarak
geçen yıla oranla 100 haftalık bır
kayıplan bulunduğunu belirten
Türkiye'nin turizm geliıierinin yüzde 25'inin yat turizminden sağlandığı belirtildi.
Önal, senenin başında oldukça
iyi giden rezervasyonlann Ab-
dullah Öcalan olayından sonra
bir anda kesildığıni, hatta ıptal-
ler olduğunu kaydettı. Önal, ge-
çen yıl yapılan rezervasyonlarla
seneyi kurtarmaya çalıştıklannı
belirterek "Yeni geien rezervas-
yon çok az. Biz vüzde 30-40 ora-
nında fiyat lordık. Şu anda yatın
büyüklüğüne göre fîvatlanmız
haftahk 3 bin 300-8 büi300 mark
arasmda değişiyor. Kişisel giri-
şimlerimizle bir şeyler >apmaya
çalışıvoruz" dedi.
Antalya'daki Deniz Yatçıhk
yetkilisi Semiha Ydmaz da An-
talya'da en fazla iş yapan şirket
olmalanna karşın sektöre olan
talebin yüzde 50 oranındadüştü-
ğünü bildirdi. Çok az olsa da tab-
loda iniş-çıkışlar yaşandığını be-
lirten Yılmaz. "Bizim, masraf-
lar dolayısıyla, ynrtdışıvla çahş-
tağnnız için fazla indirim yapma
dunımumuzyok. Bu saatten son-
ra da çok fazla şe> yapamayız.
Son dakikalar olabilir düşünce-
si içindeyiz" dıye konuştu.
Antalya Finike'deki Solada
Yatçıhk Genel Müdürü Ersin
Burgulu, az da olsa belli bir fi-
nans kaynağı bulan yatınmcının
bilinçsizce sektöre yöneldiğini
belirterek, sektördeki aşın yıgıl-
manın yaşanan olumsuz tabloda
payı olduğunu savundu. Burgu-
lu, yatçılıkta uzman personel
sıkıntısı ve fiyat politikası yan-
lışlığı yaşandığını da kaydettı.
Çexredkrde fi
ulııskarmısı
tahkimkgygısıASUMAN ABACIOĞLU
İZMİR- Uluslararası tahkim ve Çok Taraflı Yatınm An-
laşması'na yönelik olarak hükümetın sürdürdüğü çalışma-
lar, çevrecileri de endişelendinyor. Fırtına Vadisi'nde ku-
rulacak hidroelektnk santralı ile Bergama. Artvin, Eskişe-
hir ve Gümüşhane'de siyanürle altın madenı işletme giri-
şimlerinde çokuluslu şirketlerin yatınmlanna karşı müca-
dele yürüten çevrecıler, Türkiye'deki yasal mevzuat çerçe-
vesinde kazandıklan hukuk zaferinin geleceğinden kaygı
duyuyorlar. Öte yandan, dava konusu olan yatınmlarda
Türk şirketlerin "uluslararası tahldm''in avantajlanndan
yararlanmak amacıyla yabancı ortak arayışına girdikleri
belirtiliyor.
Uluslararası tahkim yasasının bir an önce çıkanlmasına
yönelik hükümetin çabalan, Bergama'da siyanürle altın
madeninin calıştınlamayacağmı kesinleştiren mahkemeka-
ranna karşın çokuluslu Eurogold şırketının hâlâ maden ala-
nını terk etmemesınin amnda "MAI beklentismin" yattığı-
na yönelik yöre halkının kuşkulannı hakh çıkardı. Şu an-
da maden sahasının bir bölümünü oluşturan "orman alam-
m", Orman Bakanlığı'nın verdiği izin süresı bıttiğı halde
2.5 yıldır "isgaT eden Eurogold, sabırlı bir bekleyiş için-
de. Diğer yandan, yine Artvin Kafkasor, Eskişehir Kaymaz,
Gümüşhane, Izmır Efem
Çukuru'nda maden işlet-
me izinleri mahkeme ka- A/f/i J Vî /*•»
rarlanyla ya da yerel yö- IVLrLl lllfl
netim tarafından iptal
edilen Comınco ve Tüp-
rag gibi çokuluslu diğer
şirketlere karşı uzun mü-
cadeleler sonucu hukuk-
sal kazanım elde eden
yöre halkı, bu kazanımla-
nn boşa gidecegi endişe-
sini taşıyor. Çok Taraflı
Yatınm Anlaşmasfnın
kabul edilmesini, Türki-
ye'nin yaklaşık 500 ye-
rinde altın arama izni bu-
lunan, ancak mahkeme
kararlanndan sonra gen
adım atan yabancı ortak-
h şirketlerin de beklediğı
tahmin ediliyor.
Bu arada, uluslararası
tahkim yasasının çıkma-
sı yönûndeki hazırlıklar,
yerli sermayenin yabancı
ortak arayışına girmesı-
ne de yol açıyor. Bunun
en çarpıcı örneğini.
Çamhhemşin Fırtına Va-
disi'nde inşaatına başla-
nan Dilek Güroluk Hıd-
roelektrik Santralı oluş-
turuyor. Santralın ÇED
raporunun iptali ıçın 205
Çamhhemşinli adma da-
va açan avukat Yakup Şe-
kip Okumuşoğlu, Trab-
zon tdare Mahkeme-
si'nin yürütmeyi durdur-
ma karan verdiğini
anımsatarak "BUmdiği
üzere, Fırtina Vadisi'ni
bir Türk müteahhidik
firması olan BM Hol-
düıg,yap-işfct-de\T6t mo-
detiyie inşa etmekteydi.
Ancak Trabzon tdare
Mahkemesi'ne açılan da-
vada bflirkişi raporu çe\-
recilerin lehine geldiğin-
de, firmamız derhai ken-
disine Ud yabana ortak
buldu.BirisiABB,diğeri
deFrancedeElectric''di-
yor. Okumuşoğlu, BM
Holding'm tahkim yasa-
sı ile kendisini korumaya
almayı amaçladığını,
böylece fırma davayı
kaybederse yabancı yatı-
nmcılar işin içinde oldu-
ğundan konuyu uluslara-
rası tahkıme götürebile-
ceklerini vurgulayarak
"Tahkimde, Çamhnem-
şinlilerin katümadığı ve
sözbakkmın da otmadığı
biroturumda ise nasıl bir
karar çıkacağun kestir-
mek zor değil" diye ko-
nuşuyor.
Avukat Yakup Şekip
Okumuşoğlu. "bütün
giztemeJere" ragmen elde
edebildikleri bilgiler
doğrultusunda
uluslararası tahkim ve
onun yasal dayanağı olan
MAI'nin geürdıklerini
şöyle anlatıyor: "Aldt
taraf yabancı yannmcrya
'enaz' kendi
yannmasma yaptigı
muamele kadar iyi
muameie yapacak.
Şimdiden yabana
yannmanm devletten ne
gibümtivaztaristemeye
hakkazanacağuu
kestfa-mek mümkün.
Yasa bir kere çıkn mı
arnk yabana yaönroa
dflediğini deviete
dayatabilecek.
Anlasmaya üye ofcm ülke,
bir yabana yannmuı
kuruhısu, edinimi
büyümesi, idaresi.
istetimiveyaharekettanı
f
J
aeügflihiçbirgerekliligi
dayatamaz, empoze
edemez \cya savunamaz.
Yani yabana yaüruna.
yaonm yapogı ülkenin
doğal kaynaklanm
dilediğigibitüketirken
kefHosine gerekli olan
tüm eldpmanım, işcisni
düediğiyerden
getirebiieceği gibL doğal
kaynaklannı kullandığt
ülkehiçbirsekflde
kendisine
kanşamayacak. ditediği
gibi çaoşacaknr. Kânnı
da istediği anda istedigi
yeretransfer
edebUeceknr. Her taraf
ülke, kendi egemenKk
sahasmda bulunan ve
başka bir taraf ülkenin
yaaruncısıııa ait bir
yaünmla ilgili tüm
ödemekrin. gecikme
obnadan serbestçe
egemenlik sahasına girip
yıkmatını ^agİByacaktir.
Yani yabana yatimna
dikdiği anda parasını
akp gidecektir. Paranın
ülkeye dcngesiz giriş
çıkışı ise ülke
ekonomtsini rahatça
krizesokabflecektiıf
ÖRÜŞ / KEMAL SUMAN (*)
Nüfus cüzdanımı.
ehliyetımi, MÜ ögrenci
kimliğımi ve pasomu
kaybettim. Hükümsüzdür.
ÖZGÜR YENER
Darboğazdakı Türk ekonomisinin loko-
motif sektörierinden turizm, şu anda boğa-
zın en dar noktasında takılı duruyor. Tele-
vizyon ve gazetelerimiz zaman zaman ko-
nunun uzmanı saydıklan kişilere buradan
nasıl çıkılacağını soruyor, uzmanlar da yol
gösteriyoriar, toplantılaryapılıyor, ama du-
rum halen vahim. Bu sektörün her dalında
35 yılda oluşan tecrübeme güvenerek, ben
de bu konuda yeni sayılacak bazı göruşle-
ri ileri süreceğim.
Turizmin reklamı sayılan tanıtma işini biz
yıllardır iyi beceremiyoruz. llk yıllarda gemi-
lerinden inen şaşkın turistlerin üzerine kılıç
kalkan ekiplerini salmayı, daha sonraki yıl-
larda ise Turizm Bakanlığı bürokratlannın
hazırladıklan anlaşılmaz kitapçık ve afişle-
ri, göbek dansinı, her yerde olan şiş keba-
bı tanıtma öğeteri sandık. Oysaki kullana-
bileceğimiz başka kaynaklar var. Tüm bun-
ları sıralamadan önce mumyanın,
Sony'nin, hatta CNN'nin bizim turizmimiz-
le ne ilgisi var, diye merakta kalanlan rahat-
latayım.
Komşumuz Mısır, bir süre önce radikal
dınci gruplann hedefi olan yabancı turist-
lere yönelik saldınlardan sonra bızım şu an-
daki halimize şükredeceğimiz bir duruma
düşmuştü. Abu Simbel yakınlannda 60'a
yakın yabancı turistin vahşice katledilme-
si ve saatlerce kimsenın yardıma koşma-
masından sonra Mısır'a geçen yıl kimse
gitmedi. Mısır şu anda durumundan çok
memnun. Bir yıl içinde ne oldu da bu kor-
kunç olay unutuldu; Avrupalı, Japon, Ame-
Mumya5 Sony ve Türk Turizmi...
rikalı turist gene koşa koşa Mısır'a gitti?
Piyasaya önce Ramses kitaplan çıktı, son-
ra Musa, arkadan pıramitler ve şimdi de si-
nemalanmızda Mumya filmi. Mısır yepye-
ni birtanıtım, imaj tazeleme stratejisi uygu-
luyor. Saydığım tüm bu fılm, krtap, oyun se-
rileri, hepsi ısmariama. Yunanistan ise da-
ha değişik tanıtma stratejileri buldu. Imaj-
larını, bulaştıklan bir sürü belaya rağmen
seviyelitutmayı başardılar. CNN gibi birte-
levizyon devi bilmeden, belki de farkında
olmadan Yunanistan'a dolaylı tanıtım des-
teği veriyor.
Kosova haritası ekrana geldiğinde, kom-
şu Yunanistan üzerinde Greece yazılmıyor,
haritada böylelikle kimse Yunanistan'ı ate-
şin yanında görmuyor. Aynı CNN, Körfez
krizi sırasında Türkiye'yi neredeyse ateşin
içinde göstermişti. Yunanistan aynca bi-
zim gibi efendi bir komşuya sahip olduğu
için şanslı. Biz hiçbir dönemde Yunanis-
tan'a zarar vermedik. Ege kıyılannda şu an-
da bile Yunan müziği çalıyor, kıyılanmızdan
Yunan adalanna yabancı misafirlerimizi
kendimiz taşıyoruz; gazete, dergilerimizde
ve televizyonlanmızda Yunanistan'ı tanıtan
yayınlar yapılıyor.
Yunanistan bizim için ne yapıyor derse-
niz, bildiğimiz ufak tefek tüm oyunlar ve
Apo kıyağından (macerasından) sonra
şimdi PKK ile birlikte Sony işini tezgâhla-
makta, deriz. Hepimizin ve dünyada oku-
ma-yazma bilen herkesin ezbere bildiği
marka Sony, son ürünlerinden bir DVD ci-
hazını satarken yanında promosyon ola-
rak "Gece Yansı Ekspresi" (Midnight Exp-
res) filmini veriyor. 20 yıl evvel çevrilmiş, ül-
kemiz aleyhinde sayısız haksızlık ve iftira
dolu bu filmi Sony'nin aklına acaba kim
soktu? Durup dururken ve Sony'nin elinde
yüz binlerce hazır fılm varken "Gece Yan-
sı Ekspresi" neden yeniden sefere kondu
dersiniz? Tanıtım ve ters tanıtım işte böyle
yapılıyor. Sony konusunda şimdi halkımı-
za düşen görev, Türkiye'de çok yaygın olan
bu markanın tüm ürünlerini acımasızca
boykot etmek olmalı.
•••
Ülkemiz, hak etmediğimiz derecedebo-
zuk olan imajını duzeltmek için sayısız şan-
sa sahip. En etkilısi, bugüne kadar elimizi
sürmeye korktuğumuz Hıristiyanlık. Hıris-
tiyanlık, doğuşundan sonraki ılk yıllannda
en buyuk hoşgorüyü Anadolu topraklann-
da gördü. Batı'ya, Anadolu üzerinden yü-
rüdü. Meryem Ana, Aziz Paul ile Antak-
ya'dan Tarsus'a, Toroslar'ın eteğinden E-
fes'e Anadolu'yu adım adım aşarak geldi
ve yerieşti. Korunmalan için en uygun ye-
raltı şehirierini Kapadokya'da oydular. Bu-
gün hâlâ ayakta duran ilk kiliselerini gene
Kapadokya'da, Maçka'da (Trabzon), Ma-
nisa'da, Akhisar'da, Soma'da, Demre'de,
Iznik'te, Samsun'da, Istanbul'da kurdular.
Noel Baba, Anadolulu.
Hıristiyanlığın ılk yazılı kurallan Ekümenik
konseyler sırasında Iznik'te kaleme alındı,
şimdi Ayasofya Müzesi'nde saklanıyor.
Tüm bunlar Selçuk, Osmanlı ve genç Tür-
kiye Cumhunyeti'nin korunması ile bugün-
lere erişti. istanbul'da aynı bahçeyi payla-
şan kaç tane cami ve kilise var? Darülace-
ze'nin avtusunda bir cami, kilise ve sinagog
yüzyıldan beri böyle bir hoşgörünün tek ör-
neğini sürdürüyoriar. Biz bunlan kime du-
yurduk? Kaç Amerikalı, kaç Avrupalı bizi
Hıristiyanlığın ilk koruyucusu olarak bildi,
sempati duydu? Isa'nın 2000. doğum yılı,
kullanırsak bizim için büyük bir şans ola-
cak. Yarartanmadığımız ikinci kaynak, mi-
toloji.
Mitolojınin içinde Homeros'un llyada'sı
temel öykuyu oluşturur. I lyada ise Truva'nın
hikâyesıdir. Mitolojiye kaynak olmuş Ana-
dolu topraklannın bu özelliğıni biz neden-
se kimseye hatıriatmayız. Oysaki mitoloji
bir yana, onu yaratan Homeros bile lyon-
yalıdır, yani Izmirii! Aristo Assoslu, ünlü ta-
rihçi Herodot Bodrumlu idi.
Aklımıza gelir de kullanınz diye komşu-
muzun uykusunu kaçıran bir başka nimet
ise dünyanın 7 harikası söylentisidir. 7 ha-
rikanın kesin olarak 2 tanesi, belki de 3 ta-
nesi Anadolu toprakları üzerinde, bunlar
Bodrum'daki Mauseleum Anıt Mezan ve
Efes'teki Apollon Tapınağı'dır. 3. harika sa-
yılan Babil'in Asma Bahçeteri'nin deTrab-
zon'da olduğu, Titanic'i bulan ünlü araştır-
macı Dr. Baller ve arkeolog Michael
Sandres tarafından ciddi ciddi iddia edili-
yor. Topraklan üzerinde böyle harikalar
ayakta sayılır durumda iken bunu tanıtma
malzemesi yapmayacak başka bir ülke var
mı? Yüzyılın son Güneş tutulması önümüz-
deki ağustos ayında dünya yüzünde en iyi
Türkiye'den izlenecek. Aynı olay bir başka
ülkenin toprağında gerçekleşecek olsa
şimdiye dek ortalığı birbirine katmışlardı,
biz ise fazladan duyan olup gelirse yatıra-
cak yer bulamayız diye korkuyoruz.
•••
Tüm bu saydıklanm, uzun vadeli bir ta-
nıtma planında yer alabilecek temel mal-
zemeler. Bunlann dışındaTürk kahvesi, de-
ve güreşlerı, Kırkpınar, Nuh'un gemisi, tüm
tarihi zengınliklerimiz, dağ ve denizlerimiz
gibi sürekli ya da sırasına göre kullanabi-
leceklerımiz var.
Geçen yıl İstanbul Boğazı'ndatertip edi-
len uluslararası sürat motoru, Antalya'da
düzenlenen yelkenli yanşlan gibi etkinlikler,
müzik festivalleri, Türk sanatçılannın yurt-
dışı sergi, yanşmalara, konsertere katılım-
lan, ülkemize gerçekten severek gelen ün-
lü yabancılar, tanıtma seferberiiğı yapar-
sak kullanabileceğimiz diğer fırsatlan oluş-
turuyor.
(*) Turizmci.