Katalog

21 TEMMUZ 1999ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Bakû-Ceyhan'a Azerigan desteği • W\SHLSGTON (AA) - Azerbaycan ın Şah Denız bolgesınde çok zengın yenı doğalgaz yataklannın bulunmasının. Bakû- Ceyhan boru hattı projesıne yenı ve onemlı bır destek unsunı olarak ortaya çıktığı behrtıldı Azerbaycan'ın Washıngton Büyükelçısı Hafiz Paşayev, Bakû- Ceyhan ıle Şah Denız'ın doğalgazını Türkıye'ye taşıyacak paralel bır boru hattının kurulması Kalınde, ıkı projenın bır enerjı paketı olarak bırbınnı tamamlayacağını soyledı Sümer Holdîng arsalarıra satıyor • ANKARA (AA) - Sümer Holdıng A Ş Genel Müdürluğu, değışık ıllerde, aralannda narencıye bahçesı, ağaçlı arazı, yanm kalmış tesıslenn de bulunduğu 62 parça gaynmenkulûnü ıhale yoluyla satışa çıkardı Venlen bılgıye göre, toplam 62 adet gaynmenkulun satışı, kapalı teklıf usulu ıle gereklı görûlduğü takdırde pazarhk ya da açık arttırma usulü ıle yapılacak Söz konusu gaynmenkuller Adana, Gazıantep, Iskenderun, Tarsus, Kahramanmaraş, Eskışehır, Konya, Nevşehır, Bandırma, Gokçeada, lzmır, Diyarbakır, Şanhurfa, Van, Hakkân, Tatvan, Muş, Sıvas, Tokat, Rıze, Samsun, Boyabat, Erzurum, Dumlu Tortum, Edırne, Istanbul ve Kjrklarelı ıllennde bulunuyor AB sektörel işbirligi ppogpamı • İSTANBUL(AA)- Elektronık sektorunde dûnyanın önde gelen ülkelenne mensup küçuk ve orta buyuklukte ışletmeler (KOBİ), 23-24 Eylul'de Kuzey lrlaoda'nın Belfast kentınde duzenlenecek toplantıda bır araya gelecek Iktısadı Kalkınma Vakfi'ndan (ÎKV) yapılan açıklamada, Avrupa Bırlığı Komısyonu guvencesı altında duzenlenen sektörel ışbırlığı programı çerçevesınde gerçekleştınlecek toplantıda, katılımcı fırmalann tıcan, malı, teknık ve Ar-Ge alanlannda çeşıtlı ışbırlığı olanaklannı değerlendıreceklen bıldınldı mO'nun başkanlık sorunu çozuldu • CENEVRE (AA)- Dunya Tıcaret Örgutü'nde (WT0) çıkmaza gıren genel dırektorluk makarruna kımın getınleceğı sorunu çözuldü WTO'dagorevlı temsılcılenn dun yaptıklan gavn resmı Genel Konsey toplantısında, başkanlık ıçın yanşan ıkı adaym bırbınnı takıpeden3'eryıllık donemlerde, genel dırektor olarak görev yapmalan kararlaştınldı Anlaşma uyannca. ılk olarak eskı Yenı Zelanda Başbakanı Mıke Moore, 1 Eylul tanhınden ıtıbaren WT0 Genel Dırektorluğu görev ıne getınlecek Uç yıhn sonunda bu goreve, rakıbı Tayland Başbakan Yardımcısı Supachaı Panıtchpakdı seçılecek Koç HOHi 'tan anda'da üs • İSTANBUL (AA) - Koç Toplulugu, tüketım ve gıda maddelen sektöründe faalıyet gostermek uzere, Henkel ıle Hollanda'da ortak şırket kurdu Ram Henkel Netherlands unvanlı yatınm şırketı, Turk cumhunyetlen ıle Turkıye'nın dığer doğal pazarlan Balkanlar, Ortadoğu ve Kuzey Afhka ülkelennde hızlı tuketım urunlen dağıtım ve dırekt satışı konusunda faalıyet gösterecek Soz konusu ulkelerde yatınmlann tek elden gerçekleştınlmesını sağlayacak çatı şırketı olacak Ram Henkel Netherlands'a, Ram Henkel Bakû ve Ram Henkel Almaty şırketlenndekı hısseler devredılecek Iş güvencesi getirmeyen sosyal güvenlik tasansıyla işten çıkarmaların artacağı vurgulanıyor Işsizlik foııu güven vermediHAZALATEŞÇAKIR Emeklılık yaşmı yukselten. ışçı ve me- murlann tepİcısını çeken sosyal gûvenhk yasa tasansı öncekı gun komısyondan ge- çerken, başta ışsizlik sıgortası olmak uze- re bırçok konuda belırsızhklen berabe- nnde getınyor Yenı sosyal guvenlık tasa- nsıyla çalışanlara ağır yukler getıren hü- kumetın guvence gosterdığı "işsizlik si- gortası"ndan önce "iş gırvencesi" ısteyen uzmanlar ve sendıkacılar, "Tek başına ış- sizlik sigortası işten çıkarmalan arttıra- cakür" goruşunde bırleşıyorlar DİSK Ge- nel Sekreten Murat Tokmak, çalışanlann ıradelen dışında bordrolanndan kesılen zorunlu tasarruf kesıntısının ışsizlik sı- gortasının ana kaynağı yapılmak ıstendı- ğını vurgulayarak "Bu, çalışanlann hak- lannı gasp etmektir. Devletin pa> ayırma- sı gerekir" dedı Tasamıfiı teşvik fonu Türk-tş Araştırma Muduru Prof Dr Oguz Oyan da zorunlu tasarruf fonunda- kı bınkımlenn yasal olarak ışsizlik sıgor- tasına aktanlmasının mumkun olmadığı- nı belırterek "Şu anda sadece kesuıtilen so- na erdiriyorlar. Ancak gerisi için birşeysöy- lemhorlar" dıye konuştu Yıllardır hukumetlenn, KİT açıklannı ve devletin savurgan harcamalannı finan- se etmek ıçın kullandığı tasarrufu teşvık fonunun kaldınlmasından oluşacak pay- la çalışanın ışsizlik sıgortasına katkı sağ- lanmak ıstenıyor Fonun dığer gelırlen arasında, ışsizlik sıgortası pnmlen, bu pnmlenn değerlen- dınlmesınden elde edılen kazanç, faızler, yasa gereğınce sıgortalı ve ışverenlerden alınacak ceza, gecıkme zammı ve faızler OECD ışsizlik Olketer ABD Almanya Avusfralya Avusturya Beiçıka ÇekCum Danımarka Fınlandıya Fransa Hoflarıda Ingıltere Irtanda Ispanya Isveç Isvıçre Kalya Izlanda Japonya Kanada Luksemburg Mefcsıka Norveç Portekız Yenı Zelanda Yunanıstan Türtoye ve diğer ülkeierd< sigortası ile aile; Işazlık sıgortas / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / - / / / / - Arie yardımı / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / - / / / / - Ülkeler Arjantın Bodvya Breatya Ştlı Kotombya KostaRıka Bcvatof Nikaragua Uruguay Venezuella Kamean Kongo Rldışı Sahıllen Madagaskar Malı Senegal GuneyAfnka Zaıre Cezaır Fas Tunus Bangladeş HonşKong . Yok yardımı tşazlık sagortası / • / / • / - / / - • f / / / Ajte yardunı / / / / / / . / / • / / / / / / • / / / / - Kaynak Petrol-lş 1995 1996 Yıllığı OECD ILO yerahyor Işsizlik Sıgortası Fonubaşkan- lığına Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ba- kanlığı Musteşan'nın atanacağı. beş kışı- lık yonetım kurulunun uçunun sıyasılerta- rafından atanacağı belırtılıyor Aynca ış- çı ve ışveren konfederasyonlan da bırer uyeyle fon yonetımınde temsıl edılecek DİSK Genel Sekreten Murat Tokmak, • Yıllardır hukumetlenn, KİT açıklannı ve devletin savurgan harcamalannı fınanse etmek ıçın kullandığı tasarrufu teşvık fonunun kaldınlmasından oluşacak payla çalışanın ışsizlik sıgortasına katkı sağlanmak ıstenıyor. Türk-tş Araştırma Müdüru Prof Dr. Oğuz Oyan da zorunlu tasarruf fonundakı bınkımlenn yasal olarak ışsizlik sıgortasına aktanlmasının mümkun olmadığım belırtıyor. 1988 yılından bu yana zorunlu tasarruf kesıntısı adı altında toplanan paralann bu- gune kadar amacına uygun kullanılmadı- ğını belırterek "Kişiierin iradeteridışında alın tennin gaspıydı. Çok diUendırilmese de bu kesintileri işsiztiksigortasuun ana kay- nağı yapmak Btiyorlar" dıye konuştu tş- sızlık sıgortasına eğıtım, sağlık ve kultür- de olduğu gıbı devletın pay ayırması ge- rektığını kaydeden Tokmak, «Devfeti bu görevterini azaharakbu işin dışındatutma- ya çahşjyorlar. tşçilerin kendilerinin irade- leri dışında bordrosundan kesıkn ve iade edilmesi zarun olan kavnağın ışsizlik sigor- tasında kullanılmasını kabul etmiyoruz" gorüşünü bıldırdı DİSK Genel Sekreten Tokmak, şoyle devamettı "Başbakan.sertdikaJarişsizHk sigortası ve SSK'nın demokraOkleşmesi için oneride bulunmadılar. dı\ or. Ov sa biz goruşjenmızı bıldırdık. Turkiye'de koşul- lan herkes biliyor. İş guvencesının sağlan- madığı bır yerde sadece bu sıgortanın ol- ması onemli değil. tş ve ış garantisiyok. Tek başına işsizUk sıgortası iştn çıkarmayı da artbracak." 'Kaynak beffi değü' Turk-tş Araştırma Müdürü Prof Dr Oğuz Oyan, zorunlu tasarruf fonundakı bı- nkımlenn ışsizlik sıgortasına aktanlma- sının hukuken mümkun olmadığım belır- terek "Yasada sadece zorunlu tasarrufta- Irî kesmtiferin kalkacağı sovtenıvor. Birikim- lerin işsizük sıgortası fonuna aktanlması kanunen mumkün değiL Bununla Ugili bir yığui hak sahibı öncettide dava açar. Sade- ce kesintileri sona erduiyorlar. Gerisi için bir şey smlem/yorlar" açıklamasını yap- tı Petrol-lş Istanbul Şube Başkanı Nesim Aksakal da ışsizlik sıgortasına aktanla- cak kaynaklar konusunda net bır tablo bu- lunmadığına dıkkat çekerek "Zorunlu ta- sarruf fonunda birikraiş alacaklar duru- yor. Işsizlik sigortasuun işten anlanlara ra- hatuk getireceğine inanmıvoruz. Onemli olan, iş guvencesuun elde edılmesi gerekir. Ortada somut fon yok" dıye konuştu Altın yatakları Kanada şirketi Kırgızlan üüsömürüyorALMATI (AA) - Kırgızıstan'm en büyuk altın yatagını ışleten Ka- nadalı Kameco şırketının, Kırgız ekonomısıne katkı saglaması bır yarfa. ûretimden devlete duşen pa- yı dahı ödemedığı one suruldü Kırgız Kabar Ajansı'nın bıldırdı- ğıne gore ulkenın en büyuk altın yatağı olan Kumtor'de Kanadah- larla bırlıkte altı yıl once başlatı- lan uretım çalışmalan Kırgız eko- nomısıne hıçbır katkı sağlamadı Aksıne Kanadalılar Kırgız ta- rafına olan borcunu dahı odemı- yor Kırgız-Kanada ortaklığı ola- rak faalıyet gösteren Kumtor Ope- ratıon Corp 'un Kanadah ortağı Kameco'nunulkebutçesıne 1 nnl- yon dolar borcu olduğu belırtılen haberde Kanadalılann satılanher ons altın ıçın Kırgızıstan'a 4 do- lar odemesı gerektığı, ancak bunun gerçekleşmedığı kaydedıldı Haber- de aynca Kanadah şırketın, yurt- dışında altın satışından kazanılan parayı da ülkeye getırmeyerek, yı- ne yurtdışında tuttuğu behrtıldı 25 banka arasında 6 Türk bankası yer aldı Türkbankalan kârhhktafarkaltıANKARA (AA)- The Banker dergısı- nm temmuz sayısın- da yayımlanan bır araştırmaya göre, kûresel duzeyde bankalar arasında sermayesıne oranla kârlıiıkta 25 banka arasında, 6 Türk bankası on sıralar- da yer aldı Vakıfbank, dunya bankalan arasında sermayesıne oranla kârlıiıkta, geçen yıl olduğu gıbı bu yıl da bınncı olurken Rusya sermayelı Sberbank yûzde 115 33 ıle ıkıncı, Türkıye İş Ban- kası da yüzde 108 49 ıle üçüncu oldu Ser- maye kârlılığı sıralamasında Demırbank 4, Turkıye Garantı Bankası 6, Akbank 10 ve Yapı Kredı Bankası da 18 sırada yer aldı Turkbankalanndanö'sı.ABD'nınve dûnyanın önde gelen MBNA, US Trust ve Bancorp gıbı bankalannı gende bırakmış oldu îngıhz The Banker dergısının temmuz sayısında yer alan "Dünyanın en büyuk 1000 bankasr sırala- masında ıse 9 Türk bankası >er aldı Ge- çen yıl 378 sırada bu- lunan Akbank, bu yıl- kı değerlendırmede 215 sırada yerahrken ulkelere göre yapılan sıralamada da Ak- bank, Türk bankalan arasında 1 mılyar433 mılyon dolarlık ozkay- nak buyüklüğü ıle 1. sırayı aldı Akbank aynca, özkaynak gûç- iüluğünûn göstergesı olan ozkaynak. aktıf rasyosunda dûnyanın ılk 25 bankası ara- sına gıren tek Türk bankası olarak 19 sı- rada yer aldı 31 Aralık 1998 tanhlı venlere göre ya- pılan sıralamada, ABD'den Cıtıgroup ve Bank Amenca Corp da ılk 2 sırayı pay- laştı Ilk 25 banka arasında Japonya 'dan 8, ABD'den 5, Ingıltere'den 3, Almanya, isvıçTe, Hollanda ve Çm'den 2'şer, Fran- sa'dan 1 banka bulunuyor Dısbank Murahhas Azası Akısık 'Kısa vadede iyileşme zor' Ekonomı Servisi- Dışbank Murahhas Aza- sı Vural Akışık, gelışmış ulkelenn dûnyanın her koşesıne kendı standartlannı yerleştırme- ye çahştıklannı ve kendılen ıle aynı norm- lara gelmeyen pıyasalan dışlama eğıhmının surduğunu söyledı Akışık Dışbank Genel Mudurluk bınasında duzenledığı toplantıda, ekonomık gostergelen değerlendırdı Ilk 6 aylık venlere bakarak "IMF'ye veri- len faiz dışı bütçenin ikmd vanda arnya ge- çecegı sozunün" mumkun gorunmedığını soyledı Hukümetınenflasyonuduşunneça- balan doğrultusunda uygulamaya aldığı de- ğışken faızlı devlet tahvıllennı cazıp bulma- dığını ve bankacılara vergı kolaylığı sağla- yacak mekanızmalann devreye sokulmsı ge- rektığmı behrttı Malı sektorle ozel sektör arasında yaşanan kredı tartışmalarının ana nedenlennden bı- nnın kamu olduğunu vurgulayan Akışık, ka- munun yuksek faızle borçlanarak bankalan pıyasadan dışan attığını vurguladı Malı pı- yasalann oldukça sığ olduğunu vurgulayan Akışık, malı kuruluşlann bılançolannın, en azından 250 mılyar dolar sevıyesıne yüksel- tılmesı gerektığını kaydettı Hazıne'nın yaklaşık 38 mılyar dolar ıç borç mıktannı kısa surede azaltmasının müm- kun olmadığım, ıç borcun vadesının uzatılarak, vergının suresının de uzatılabıleceğını ıfade eden Akışık,"Vergı pobnkalaruu orurtamaz- sak, mali piyasalann cıhz kalması kaçınıl- mazdır" dedı VERGt YÜKLERİ ÇOK AZARTTI Işadaııılanııııı lıaksız isyanı ANKARA (ANKA) - lşa- damlannın ekonomıde yaşa- nan tum sorunlann sorumlusu olarak gosterdıklen vergı duzen- lemesının, ıddıa edılenlenn ter- sıne şırketlenn vergı yukunde çok az bır artışa yol açtığı be- hrlendı Mahye Bakanlığı venlenne gore. geçen yıl yuzde 8 1 olan şırketlenn ödedığı kurumlar vergısrnın. toplam _ _ _ _ _ vergı gelırlen ıçındekı payı bu yılın ılk yansın- da sadece yuzde 9'ayükseldı Bır başka ıfadeyle ışadamlannın vergı duzenleme- sıne karşı goster- dıklen tum mu- halefet bırpuanı bıle bulmayan soz konusu artıştan kaynaklandı Ocak-hazıran dönemınde 5 kat- ^ ^ ^ ^ ^ ^ nlyon 920 5 tnl- ~~~^~ yon lıra olan vergı gelırlennın sadece 535 8 tnlyon lıralık bo- lumunu kurumlar vergısı oluş- turdu Bu rakam ıçınde şırket- lenn mart ayı sonundakı bılan- ço rakamlan uzennden mayıs ayında odedıklen geçıcı vergı de bulunuyor Işadamlan uç ay- lık kazançlan uzennden odedık- len yuzde 25 oranındakı geçı- eçen yıl yuzde 8.1 olan şırketlenn odedığı kurumlar vergısıııın, toplam vergı gelırlen ıçındekı payı, bu yılın ılk yansmda sadece yüzde 9'a yükseldı. Buna karşıhk ucrethler, vergı gehrlennın yaklaşık yûzde 25'uu ödemeye devam edıyor cı vergının, fınansman malı- yetlennı arttırdığını, bu neden- le uretım ve ıhracatlannın azal- dığını ılen surüyorlar Işadamlan, bırpuanı bıle bul- mayan bu artışa hukümetı ver- gı duzenlemesınden gen don- meye kadar göturecek şekılde tepkı gostenrken ücrethler yıl- lardır vergı gelırlennın yuzde 30'unayaİanınıöduyor Geçen _ _ _ _ _ _ yıl yuzde 3 7 7 olangelırvergısı- nın toplam vergı gehrlen ıçındekı payı, gelır vergı- sıoranlannda ya- pı lan ındınme karşın sadece 1 puanlıkbırduşuş kaydettı ve yuzde 36 6'ya ındı Ge- lır vergısı tahsı- latının yaklaşık yüzde 70'ım ça- lışanlann ücret- lerınden her ay peşın olarak ke- sılen gelır vergı- sı tevkıfatı oluşturuyor Bu da, genel butçe vergı gelırlennın yuzde 25 'ının ücretlılerden alın- dığını gostenyor Gelır vergısı oranlannda yapılan lOpuanlık duşuşe karşın, ücrethlenn ode- dığı vergının genel butçe ver- gı gelırlen ıçındekı pay ında sa- dece bırpuanlık bır aTaliş yaşan- dı Faizterde vergi hataları düzeltilmelidlr!Faızler devlet açısından gıder, elde eden kışı ve kurumlar açısın- dansa gelır nrtelığındedır Tasar- ruf sahıplen bu oranın olabıldı- ğınce yuksek olmasını beklerken hukumetler yaran olmasına kar- şın, faız oranını ekonomının ra- hat edebıleceğı bır duzeye duşu- remez Neden mı duşuremez? Enflasyon mesetesı yuzunden Ama hukumetlerçeşıtlı yasa, ka- rar ve teblığlerte faızlenn vergı- lendınlmesını sureklı değıştırmek- te, enflasyon ve para polıtıkasını bununla yonlendırmeye çalışmak- tadırlar Yıl oluyor kı faızlenn ver- gılendınlmesı konusunda ıkı, hat- ta uç değışıklık olmasın 1 Oysa gelınen noktada faız ge- lırlen bır kısım tasarruf sahibı açı- sından "ekmekparası" nrtelığı ka- zanmıştır Elın adamı ekmek pa- rasıyla uğraşanı affeder mı hıç, bu, hukumet de olsa bakılmaz gozunun yaşına Venr mahkeme- ye Gelınen noktada 4369 sayılı yasa ıle öngorulen "faız duzenle- melen" tasarruf sahıplen ıle ma- lıyeyı karşı karşıya, mahkemelık duaıma getırmıştır On bınlerce faız dosyası vergı mahkemetenn- de yargılama sırası beklemekte- dır Bu dosyalar vergı mahkeme- lennı kılıtlemış gundemını tıka- mıştır Adlı tatıkjen sonra hâkım- lenmız bınlerce dosya bulacaklar masalannda Hazır kamuoyunda, vergı yasa- lanndayapılacak değışıklıkler tar- tışılırken faızlenn vergılendınlme- sı konusunda yanlışlan eksıklık- len de deşeleyıp ortaya koymak- ta yarar var Faizlerin vergilendirilmesin- de neler değiştrilmeli? • 4369 sayılı yasanın en olum- lu yanlanndan bınsı, faız gelırlen- nın vergılendınlmesınde "enflas- yondan anndırma" yontemının benımsenmesıydı 1997 yılında faız gelırlen uzennden toplam yuz- de 13 2 oranında vergı ve fon pa- yı kesıntısı (GVK mad 94'e gore) yapıldıktan sonra, yıllık tutan 2 5 mılyar TL'yı geçen faız gelırten GVK mad 84'e gore yıllık be- yanname ıle beyan edılerek ver- gılendınlmış oldular Yıllık beyan- name uzennden hesaplanan ver- gıden 1997 yılı ıçınde yapılan ver- gı kesıntılennın tamamı ındınldık- ten sonra ortaya "vergı ladesı çık- mtş', bu adeter yukumlulereoden- mıştır • 1997 yılındakı yasal duzen- leme aynen yururlukte olmasına karşın malıye çıkardığı bır teblığ ıle 1998 yılında faız gelırlennın "ıs- tısna kısmına" ılışkın kesıten ver- gılenn yıllık beyanname uzenn- den hesaplanan vergılerden mah- sup edılemeyeceğını duzenlemış- tır • Bu uygulama Danıştay tara- fından onaylanmış olsa da 1997 ve 1998 yıllanndakı çelışkılı uy- gulama, sonu gelmeyecektartış- malan başlatmıştır Vergı mahke- melennde dava dosyalannın sa- yısı beklenmedık olçude artarak bu kurumlann gundemının tıkan- masına neden olunmuştur • Gerekıyorsa faızler uzennde- kı vergı yuku bır-ıkı puan arttınla- rak bu turgelırlenn tekrar yıllık be- yanname ıle beyan edılmelen on- lenmelıdır Bu uygulama, yukum- luler kadar ağır bu ış yuku arbn- da çalışmakta olan vergı daırete- nnı de rahatlatacaktır • Gelır Vergısı Yasası ıle gerçek kışılenn faız gelırlen 'enflasyondan anndınldtktan" sonra genye kalan tutar, vergıye konu olmaktadır Enflasyonun yuksek duzeyde ger- çekleştırdığı ulkemızde bu uygu- lamanın gereklı olduğu gerçeğı- nı kabul etmekteyız Ancak bu uygulamanın ıştetme nakıtlennın kullanımı yoluyla elde edılen faız gelırlenne uygulanmaması, tam anlamıyla bır çelışkı yaratmıştır Bu aynmcılığın kakjınlması bırzo- runluluktur • Faız gelırlennın vergılendır- me donemı konusunda vergı hu- kukumuzdakj duzenlemetenn ye- nıden gozden geçınlmesı gerekı- yor Faız gelırlen "dönemsellık ıl- kesıne gore mı, yoksa hukuken el- de etme dönemınde mı vergılen- dınlmelı" konusunun, tartışmala- rı çozecek şekılde belırtenmesı gerekmektedır • Yıllara yaygın ınşaat onanm ışı yapan yukumlulerde, ınşaatın devam ettığı yıllarda ortaya çıkan faız gelırlennın "beyan edılme- sı/vergıtendınlmesı" konusunun açık ve net bır şekıkJe yasaya ko- nulması, bu konudayaşanan kar- maşalan ortadan kaldıracaktır • Yapı kooperatıflennde elde edılen faız gelırlennın "ortak ış- lemler" sayılıpsayılmayacağı, bu doğrultuda olmak uzere faız ge- lırlennın bulunması, kooperatrfle- nn kurumlar vergısı muafiyetlen- nı sona erdınp/erdırmeyeceğının açık bır şekılde yasaya konulma- sıdır ÇİFTÇt DOSTU SADULLAH USUMİ TEKEL'İ Satanları Millet Affetmez... Devlet Bakanı Rüştü Kâzım Yücelen uzun suren sessızlığı nıhayet bozdu ve lzmır gezısı sırasında TE- KEL'ın ozelleştınleceğını açıkladı Demek kı ıkı yıl once gene Yucelen'ın devlet ba- kanlığı donemınide noktalanan ozelleştırme çalışma- lanna yenıden başlanacak Hemen soyleyeiım kı, Rustu Kâzım Yucelen'ın ışı bu kez zor Hem de çok zor Tam 3 mılyon 500 bın tutun uretıcısı TEKEL'ın ozel- leştınlmesıne şıddetle karşı 70 ıle 80 bın uyesı bu- lunan Tekgıda-lş Sendıkası'nın ıkı aydan berı suren bolge kongrelennde ozelleştırmeye ızın vermemek ıçın ortak eylem kararlan alındı Aynca tutun platformunu oluşturan Tutun Eksper- len Derneğı, Tutun Kooperatıflen, Zıraat Muhendıs- lerı Odası, Zıraatçılar Derneğı, çeşıtlı bırlıkler, yuz bın- lerce uretıcı, Tekgıda-lş ıle butunleşerek ozelleştırme- ye karşı tavır alacaklannı ılan ettıler Ruştu Kâzım Yucelen, Turkıye'de ozelleştıımenın ılk gundeme geldığı gunlerde herkesın sert tepkı gos- terdığını, bugun ıse toplumun butun kesımlerının ozelleştırmeden yana tavır koyduğunu ılerı suruyor Bıze gore, Devlet Bakanı buyuk bır yanılgı ıçınde Aslında Turkıye'de tam tersı bır gelışme gozlenıyor Ilk yıllarda, ozelleştırme bır kurtuluş gıbı sunulduğu ıçın halkın kısmen de olsa bır desteği vardı Ancak ozelleştırmenın nasıl bır vurgunayol açtığı gorulduk- ten sonra duşunceler çok değıştı Şımdı hemen her- kes ozelleştırmeye ateş puskuruyor Hukumet gerçeklen tespıt etmelı ve hesabını çok ryı yapmalıdır Her ne olursa olsun TEKEL ozelleştı- nlsın dıye yola çıkanlann verdığı yalan yanlış bılgıle- re ınanılmamalıdır Uç yıl once başlatılan "ozelleştır- me karşıtı" hareket son gunlerde en azından 10 kat guçlendı ÖrgutJendı, başkanınıvesekretaryasınıseç- tj ••• Izmır'de yaptığı açıklamanın ıçındekı şu cumle, Ruştu Kâzım Yucelen'ın olaya lyı nıyetle baktığını gostenyor "TEKEL'ın özelleştınlmesınde şeffaf, çalışanlann, vatandaşın, sıvıl toplum orgütlennın anlayış goste- receğı şeklı bulmaya çahşacağız " Boylesıne bır yaklaşım da yanlış Mılyonlarca tu- tun uretcısı, 40 bıne yakın çalışanı TEKEL'ın bır tek çıvısının bıle satılmasını ıstemıyor Çunku 3 mılyon 500 bın uretıcı ve 200 bınden faz- la ışçı, memur aılesı TEKEL'e ekmek teknesı olarak bakıyor TEKEL varsa kannlarının doyacağını TE- KEL yoksa buyuk ekonomık sıkıntılara duşeceklen- nı, hatta bırçoklannın ışsız guçsuz ve aç kalacağını çok lyı bılıyorlar Devlet Bakanı şımdıye kadar belkı bın kez tartışı- lan konulan yenı baştan gundeme getınyor "TEKEL'ın en büyük faalıyetı uretıcıyı destekle- mek Çalışanlar, ozelleştırmeden dolayızarargörme- yeceklerdır Kurumun herhangı bır bınmı ozelleşır- se özelleşsın uretıcıye destek vermeye devam ede- ceğtz" Bakan, burada da buyuk bır yanılgıya duşuyor Zı- ra TEKEL'ı ozelleştırdıkten sonra uç buçuk mılyon tu- tun uretıcısını desteklemek mumkun değıldır Daha doğrusu, boyle bır sıstem oluşturulmamıştrr Zaten ozelleştırmeden beklenen amaç da tutun uretıcılen- nı korumasız ve desteksız bırakmaktır ••• Şu anda Turk tutun pıyasalan tamamen Amenkan, Ingılız ve Fransız şırketlennın kontrolundedır Iste- dıkien tutunu, ıstedıklen fiyattan almakta, parasını da ıstedıklen zaman odeyebılmektedırler Özal'ın başbakanlığı dönemınde çok masum ge- rekçelerle sıgara ve tutun ıthalatı serbest bırakılınca başımıza gelmedık felaket kalmadı Her yıl 250 tnl- yon lıralık ıhracat gelınmızı kaybettık Şımdı kıvranıyoruz, ama yabancı şırketler oylesı- ne kok saldılar kı, kurtuluş umudumuz hıç kalmadı TEKEL de elden gıderse, Osmanlı Imparatoriu- ğu'nun re)i donemınden hıçbır farkımız kalmayacak Turk tutun uretıcılennın ve sıgara tuketıcılennın kat- ntyonlarca lırası Amenkan, Ingılız ve Fransız şırket- lenne akacak Hem de dunya durdukça Insanlar yaşadıkça Ruştu Kâzım Yucelen'e bu sonuçlan bır kez daha hatırlatmakta yarar goruyoruz ZıraTurk mılletı, TEKEL'ı ozelleştırme bahanesı ıle yabancılara satanlan affetmeyecektır Türk firmaları bekleniyor Irak'tan acil yatınm çağnsı ANKARA (ANKA) - Irak'ın, haberleşme sıstemının acıl ıhtıyaçlannı karşılamak amacıyla yapılacak 120 mıryon dolarlık yatınm ıçın Türk fırmalanna her türlu yardımı yapacağı açıklandı Dış Tıcaret Musteşarlığı'ndan yapılan açıklamada Irak Ulaştınna ve lletışım Bakanı Ahmet Murtada'nın Turkıye'nın Bağdat Buyukelçılığı yetkılılenyle yaptığı bır görüşmede, Türk fırmalannın Bağdat'ı zıyaret ede- rek Ulaştırma ve lletışım Bakanlığı Planlama ve Takıp Daıresı Başkanı Abdülrezzak Abdülvahap AK ıle doğ- rudan temas kunnalannı ıstedığı bıldınldı Irak'ın ha- îhracatçınm çozum arayışı İSTANBÜL(AA)-Banka- lann yasal yukumlüluklen azaltılarak ıhracata kaynak yaratüması ve bu kaynağın kullandınlrnasında da dene- tımm Bankacılık Yasası'nda kunilması öngorulen Malı Ust Kurul'un yetkısme venlmesı ıstendı Türkıye Ihracatçılar Mechsı (TİM), 'bankacılık sektörünün ıhracatm fınans- manına daha etkın bır bıçım- de katılmasını temın' amacı- na yönelık olarak Fınans Ku- lüp'le ortak bır çalışma ger- çekleştırdı Sanayı \e ıhraca- ta kaynak sağlamak durumun- da olan bankalann. sıstemın yaşadığı sıkmtılar ıle malı bünyelennın zayTflamasından dolayı bu ışlevını yerme getıremedıği ıfade edıldı berleşme projele- nyle ılgılı olarak Türk fırmalanna her turlu yardımı yapmaya hazır ol- duğu ıfade edıldı Bırleşmış Mıl- letler Guvenlık Konseyı aldığı 1242 sayılı kararla Irak'a bu yılın ıkın- cı yansında 5 mıl- yar 265 mılyon do- larlık petrol ıhraç ederek, elde ede- ceğı paranın yüz- de 65'ı ıle gıda, ılaç, tıbbı malzeme ve ınsanı ıhtıyaç maddelen ıthal ız- nıvermıştı Irak,bu kapsamda 19 6 mılyon dolarlık bo- lumü Kuzey Irak bölgesıne tahsıs edılmek uzere 120 mılyon dolarlık ya- tınmyapmayı plan- lıyor