Katalog

21 TEMMUZ 1999 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur@ cumhuriyet.com.tr 15 ALLECRO EVtN tLYASOĞLU Zehra Yıldız içm bir \alvifSoprano Zehra Yddız'ı yitireli bir buçuk yıl ol- du. Onu gecıkerek keşfeden ve paylaşamayan Av- rupa sahnelerinde yitırdik. Almanya'nın bır şeh- nnden diğerine, sankj yıllann gecikmışhğıni ka- patırcasına uçuyordu Aynı hafta içınde opera ta- rihınüı en ağır ve birbirinden farklı rollerini ayn sahnelerde ayn şefler, ayn kadrolar, ayn rejilerle canlandınyordu. Ama o hep aynı Zehra ıdi. Gülec. alçakgönüllü, dısiplinli, çevresıne olumlu ışınlar sa- çan. her temsılinde çevresindekılen ve izleyicile- ri kendıne hayran bırakan Zehra. Bütün bu yoğun yaşamı ancak otuz beş yaşla- nndan sonra başlamışrı. Her ne kadar şan sanatçı- sı dığer müzıkçılere göre biraz daha geç parlasa da Zehra, dünyadakı dığer meslektaşlanna göre daha da gecikerek parlamıştı. Eğer Italya'dakı konkurlara, yanşmalara, kurs- lara daha erken yaşlannda katılma olanağı bulsay- dı, belki de çok daha önceden keşfedılecektı. Bir iki değil, bırçok konkura katılıyor bugün şancılar. Orada emprezaryolar, şefier, konser ajanlan, plak şirketlenrun temsilcileri bu gençlenn ızini sürüyor- lar. Bu ortamlan paylaşan sanatçılar da ayn bir de- neyım kazanıyor. Dığer meslektaşlannı tanıyor, değışık külturlerden gelen bıçemleri ve daha da önemlisı yanşma hırsını öğreniyorlar. Zehra, ılk kez fınale kaldığı Tito Gobbi yanş- masına ya da gümüş madalya kazandığı Ettore Bastianını Şan Yanşmasrna birkaç yıl önceden gırme olanağı bulsaydı; dûnya üstündeki başka merkezlerde de kendmi daha önceleri dinletebil- mış olsaydı, acaba yaşam çızgisınde bir şeyler de- ğışır mıydı 9 Bu iş her şeyden önce çevre mesele- sı. Yanşmalara gıdecek yol paralannı, başvuru üc- retlerini buluştunnak' Eşı Süha Yıldız şımdi anım- sıyor kaçırdıklan fırsatlan Örneğın bir kez Nejat R Eczacıbaşı'nın kendısıne. "Bir ihtivacın var mı ta- zun,seniniçin bir şeylervipabüirmrviz*" şeklınde- ki yaklaşımım Zehra'nıa aer zamankı alçakgönül- lü ve utangaç tavn ile teşekkür ederek geri çevir- diğinı anımsıyor. "Oysao «ralarda bir btırs buhıp da ttalya'da baa kurslara katılmak için kıvran- maktaydık!" diyor. Bir operacının yehşmesı için en önemli etken- rof. Dr. Erdal Inönü'nün başkanlığını üstlendiği vakıfta Süha Yıldız, Ersin , Onay, Aydın Büke, Arda Aydoğan, Rengim Gökmen, Evin llyasoğlu ve YusufYazıcı yönetim kurulu üyeliklerine getirildi. ler, dünya sahnelerini tanıması, diğer sanat mer- kezlerindekı deneyimlı şan pedagoglannın kursla- nnı izlemesi ve de yanşmalara katılarak kendini tanıtması. Şimdi Zehra'yı yitirdık. Onun adını genç Zeh- ra'larda yaşatabılmek için eşi Süha Yıldız'ın ön- cülüğıinde bır vakıfkuruldu ve çalışmalara hemen başlandı. Vakfın ılk genel kurul toplantısında mü- tevelli heyeti başkanhğma Prof. Dr. Erdal Inönû seçıldi. Yapılan oylamada Süha Yıldız (başkan), Er- smOnay(başkan yardımcısı), Aydın Büke (yazman), Arda Aydoğan (sayman). Rengim Gökmen, Evin İlyasoğlu ve YusufYazıcı, yönetim kurulu üyelik- lenne getınldi Vakfın amaçlan arasmda heryil bir "Zehra Yıküz'ı Anma" gecesi düzenlemek ve genç şan sanatçılanna sahıp çıkmak bulunuyoT Onlara çeşıtlı aşamalarda burslar vererek, konser olanak- lan sağlayarak, dünyaca ünlü şancılara tstanbul'da seminerler yapürarak değişık boyutlar kazandırmak.. Zehra'nın kaçırdığı olanaklan onlara genç yaşla- nnda sunabilmek! Bu yıl III. Yapı Kredi "Leyta Gencer Şan Yanş- ması"ndaki gelecek \ aat eden en başanlı soprano- ya Zehra Yıldız Vakfı tarafindan 1000 dolar kar- şıhğında bir ödül venlecek Bu sopranonun Zeh- ra'nın ses rengine yakın nitehkleri olması ve onun dağarcığındaki kimı aryalan sö> leyebilmesi de ön- görülmekte. Konserolanağı mı dedınız? Bilkent Sen- foni Orkestrası şimdiden Zehra'nın doğum günü- ne rastlayan 26 Ekim 1999 tanhlı konserine bu genç sanatçıyı solist olarak kabul etti bile! Bu yılki "10 Arahk Zehra Yddız'ı Anma Gece- si" için çeşitli projeler gelıştırilmekte. Yurtdışın- dan davet edilecek ünlü ısimlerin de katılacağı, görkemli bir konser planlanmakta. Aynca tnternet'te bır Zehra Yıldız sayfası açı- lacak, böylece dünyanın her köşesi ıle iletışım sağ- lanabilccck. Zehra Yıldız Vakff na üyeler beklenıyor şimdi. Herkesin üyeliğine açık bu \akıf. Koşullan aynn- nsıyla ögrenmek ıçın 0.212 296 96 94'e başvura- bilirsiniz. evini@boun.edu.tur Yüzersahnede 'MaskeliBalo 9 Avusturya'da geçen hafta başlayan Bregenz Festivali, sıradışı göstenlere sahne oluyor. Bu göstenlerden bin de Constance Gölü üzennde kurulan kıtap biçımındekı bır yüzer sahnede sergılenen 'Maskeli Bak>' operası. Guisseppe Verdi'nın bu -Ünlü yapıtı ellı ton ağırlığında. •*-'- «Yaşamın Kitabı' adlı yüzer sahnede oynanıyor. Yapımcılığını Richard Jones ve Anthony McDonald'ın yaptığı göstende. oyuncular sahneye yüzen bir tabutla getinliyorlar ve yaşamın kitabmı okuyan bır ıskeletle temsil edilen 'ölümün bakışlan' altında rollerini yapıyorlar. tzleyicıler operayı gölün kıyısında kurulmuş olan bır amfide izliyorlar. Yapıtı Vıyana Oda Orkestrası seslendiriyor. Scala Operası 1999-2000 sezonunu, 7 Aralık'ta Beethoven 'ın Fidelio operasıyla açıyor 4 2000'e ıımut, sevgi ve özgürlük mesajı' • Werner Herzog'un rejisiyle sahnelenecek 'Fidelio'yu Riccardo Muti yönetecek. Leonard Bernstein'm 'Batı Yakasımn Hikâyesi' Scala'da sahnelenen ilk müzikal olacak. Placido Domingo, Scala'daki 3O.yılını kutlayacak. Peter Stein, Franco Zefirelli, John Schlesinger, Valery Gergiev, Luisa Miller ve Zubin Mehta Scala'nın konuklan arasında. Kûmır Servisi - "Binyıl trajikbiçim- de sona ererken 'Fidelio' operasıyla 2000'ü yıllara bir umut, sevgi, özgür- lük ve kardeşlik mesajı vermek istiyo- ruz" diyor Riccardo Muti. Scala Ope- rası, 1999-2000 sezonunu 7 Arahk ta- nhinde Ludwig van Beethoven'ın Fı- delıo operasıyla açıyor. Müzik direk- törlüğünü Muti'nın üstlendiği Scala'da bu yıl aynca büyük bır yenılik gerçek- leştırilıyor. Leonard Bernstein'ın ün- lü yapıtı 'Batı Yakasımn Hikâyesi' (8 Temmuz 2000), Scala'da sahnelenen ilk müzikal olacak. Werner Herzog'un rejisiyle sahne- lenecek olan Fidelio'yu Muti yönete- cek. Batı Yakasımn Hikâyesi ise Sca- la'da Myung-VVhungChung'un y öne- timinde ve Eddy Habema'nın rejisiy- le gerçekleştınlecek. Operamn müzik direktörü ve ünlü orkestra şefı Muti, halkın, sanatın farklı türlerine alışma- sı gerektiğini, özellıkle de sınema ve televizyonla yetışen genç kuşaklara seslenebilecek yapıtlara yer verilme- sinin yararlı olacağım düşünerek Ba- tı Yakasmm Hikâyesi'ni prog- rama aldıklannı beliıtiyor. Muti, 2001 yılının ıse 'Trova- tore'nm de sahneleneceği bir Verdi yılı olarak kutlarueağı- nı ve yabancı sanatçılann Sca- la'ya konuk olacağını haber veriyor. "2001'de Luisa Mtt- ler'le Maazel, JenısaJr m'le Mehta ve La Forza del Desti- no'yla Gergiev Scala'da ola- cak...'' Scala'nın sezonluk progra- mı, 1900"lerinmüzikaJ pano- raması nıtelığinde. Program- daFrancescoCUea'nın "Adri- ana Lecouvreur' (15 Ocak 2000 ı, Al- banBerg'ın'Wnzzeck'(15 ŞubatlOOO), Giacomo Puccini'nin 'Tosca' (1H Mart 2000), Francis Poulenc'in 'Diakıgues des Carmelites' (17 Mayıs 20001. Ric- hard Strauss'un 'Ariadne Auf ÎSaxos' (8 Nisan 2000), Benjamin Britten'in 'PeterGrimes' (15 Haziran 200C}, Ser- gey Prokofiev'm 'Vojna I Mir' t.Savaş ve Banş-29 E> lül 2000) adlı yapıtlan yer ahyor. Placido Domingo'nuı Sca- la'daki 30. yılını kutlamak için tir ge- celiğine sahnede olacağı Adriana Le- couvreur u Lamberto Puggelli mn re- jisinde Bruno Bartoletti, VVozseck'i Jürgen Flimm'in rejisinde Ja- mes Conlon, Luca Ranconi" nin sahnelediği Tosca'yı ve Ro- bertCarsen'ınrejisiylesahne- lenen Dialogues des Carme- lites'i Riccardo Muti, yıne Lu- ca Ranconi'nin sahneye koy- duğu Ariadne Auf Naxos'u Giuseppe Sinopoli, John Schlesinger'in sahnelediği Peter Grimes'ı Jeffry Tate, Andrej Konça- lovsld'nin Mari- ınski Tiyatrosu için yaptığı uyar- lamayla sahnele- nen Vojna I Mir'ı ıse Valery Gergiev yönetiyor. Scala'nın progra- mında ıki çağdaş opera da var. Bunlar- dan ilki Azio Corg- hi'nın, Peter Stein'in sahneye koyacağı ve Da- vid Robertson'ın yöne- teceği 'Tat'jana' Ekim ayında DonKişot balesiyle Syhie GuiDem Scala'da sahneye çıkacak. (21 Ekim 2000) adlı yapıtı. Dığeri ıse ölümünün 10. yılın- da bestecîsı Luigi Nono'nun anısına AndreRichard'ın yö- neteceği 'Prometeo' (4 Kasım 2000). Aynca Scala Fi- larmoni Orkestrası, Franco ZefiflreDi'nin rejisiyle Stefano Ran- zani yönetıminde Puccini'nin'Bohe- me'ını Eylül 2000 de su- nacak. Scala'nın senfonı se- zonunda Beethoven ve Mozart'ın yapıtla- n var. Sinopoli, Spi- vakov, Chung, Nagano, Pretre gibı önemli şeflerin yöneteceği Filarmoni Orkest- rası'nın konserlerine konuk ola- cak piyanistler Brendel, Schiff, Pollini, Ashkenazy ve Perahia. Scala'nın bu yıl yaklaşık 318 bin izleyicıyı ağırlaması bekleniyor. Ri- goletto'nun yanı sıra 'La Forza del Destino'nun da 2000 yılının eylül ayında Japonya turnesine çıkacağı. verilen bılgiler arasında. Muti, Scala'yı bırakmıyor Vakıf düzenine geçıldikten sonra Scala'nın programmın sanatsal düze- yınin yükseldiği ve çeşitlilik kazandı- ğı görülüyor. Bıcocca Tiyatrosu 2001 'ın ılk aylannda gösterilere açı- lacağı ıçın Scala'nın restorasyonuna da başlanabilecek ve restorasyon ça- lışmalan ikı yıl içinde tamamlana- cak Ansaldo salonunun da 2000'ın mayıs ayında gösterilere hazır olması bekleniyor. Muti'nin, dünyanın tüm operalanndan aldığı teklifleTe karşın Scala'yı bırakmayacağı ve bu konuda- ki söylentilerin asılsız olduğunun da önemle altı çiziliyor. Scala Balesi'nin direktörlüğünü ise 2000 yılının eylül ayindan başlayarak ünlü balerin Carla Fracci üstlenecek. Scala Balesi'nin 1999-2000 sezonu programında Manzotti-Marenco'nun geçen yüzyıhn sonuna damgasını vu- ran ve 1960'larda DeU'Ara'nın kore- ografısı ve FittppoCriveUi'nin rejisiy- le beğenı toplayan yapıtı 'Excelsior', Henze'in ünlü yapıtı 'Undine' ve ko- reografisıni MacMUlanın yaptığı Pro- kofiev'in 'RomeoveJuüet'i yer alıyor. Aynca 'Yol' yenı sezonda Mario Pis- toni'nin koreografisıyle Federico Fel- Eni anısına yeniden sahnelenecek. Frac- ci'nin yanı sıra balenin yıldızı olarak göstenlen dığer ısım Akssandra Fer- ri. Ekim ayında ıse Don Kişot balesiy- le Svtvie Guillem Scala'da sahneye çı- kacak. Vanessa Mae'ıtin Lübnan konseri • BAALBEK (AFP) - Ünlü pop kemancısı Vanessa Mae, geçen hafta sonu Lübnan'ın Baalbek kentınde düzenlenen Baalbek Festivali"nde 4 bin kişilik bir dinleyicı topluluğuna konser verdi. Festivalin açılış programı olan konser boyunca Mae'yi ayakta dmleyen izleyıciler, konserin sonunda sanatçıyı yanm saatten daha uzun bir süre alkışladılar. KJasik müzik, rock, funk, pop, caz, rap, oryantal müzik ve Arap müziğinden oluşan genış bir yelpazede parçalar çalan Mae, aşın sıcaklardan dolayı esnekliğini yıtiren kemanının tellenni, konser boyunca tam üç kez düzeltmek zorunda kaldı. Baalbek Festivali, önümüzdeki günlerde Placido Domingo, ABD'lı soprano June Anderson, Charles Aznavour, flamenko dansçısı Carmen Linares, Ermeni Filarmoni Orkestrası, Lübnanh oryantal cazcı Rabıh Abou Khalil ve Lübnanh dans topluluğu Caracalla'yı da ağırlayacak. ' Gustav Kümrin tabtoları tartışma yarattı • VtYANA (AFP) - Avusturyah bilim adamlan, sanatçılar ve politikacılardan oluşan bir topluluk, ünlü ressam Gustav Klimt'in tkinci Dünya Savaşı sırasında Naziler tarafindan çalınan resimlerinin asıl sahıplerine gen venlmesini istıyor. Topluluk, Avusturya Başbakanı Viktor Klıma'ya gönderdiği bir dılekçede, yapıtlann işadamı ve sanat koleksıyoneri Ferdinand Bloch-Bauer'e verilmesi gerektiğini belirtti. Halen Vıyana'dakı Belvedere Galerisi'nde sergilenmekte olan tablolar, 1938'de Avusturya'nın Almanya'ya ilhakı sırasında Bloch-Bauer'den çahnmıştı. Avusturya hükümeti, Naziler tarafindan haksız olarak ele geçirilmiş yapıtlann asıl sahıplenne iade edilmesıne hükmeden bır kanunu meclisten geçirmiş olmasına karşın Gustav Klimt'in tablolannın özel bir hukuksal durumunun bulunduğunu, bu nedenle geri venlemeyeceklerinı söylüyor. KarikatÜTist Ali Şüknü Hdan yaşammı yitirdi • Kürrür Servisi - Kankatür sanatçısı Ali Şükrü Fıdan geçırdığı kalp krizi sonucu yaşammı yitirdi. 1961 Bahkesir doğumlu olan Fidan, kankatür yanşmalannda birçok başanya imza attı. 9. Uluslararası Simavi Karikatür Yanşması'nda binncilik ödülü, 1993 Uluslararası Nasreddın Hoca Karikatür Yanşması'nda binncilik ödfihl kazanan sanatçının kısa yaşamında aldığı bırçok uluslararası ve ulusal ödül bulunuyordu. Küçük yaşta geçırdiği bir hastalık sonucunda işitme yeteneğini kaybeden sanatçı, lstanbul ve Ankara Sağırlar Okulu Sanat Bölümü'nü bitirdı ve diş teknisyeni olarak çalışmaya başladı. Yağhboya resim sergıleri açan Ali Şükrü Fidan, karikatür çizmeye 1990 yılında başlamıştı. Kafkas mitotojisi 1\lart Destanı' • Kûltur Servisi - Kuzey Kafkas halklannın ortak bır ürünü olan ve Kafkas mıtolojısi olarak değerlendinlen 'Nartlar-Asetin Halk Destanı' Yapı Kredi Yayınlan Kazım Taşkent Klasik Yapıtlan Dizisi'nden çıktı. Bozkırlardan sualtı uygarlıklanna, yeraltındaki 'Ölüler Ülkesf nden tannlann gökyüzündeki mekânlanna uzanan bir coğrafya üzennde Nartlar, yurtsever, savaşçı ve korkusuz, ama bir çocuk saflığındaki sevgi dolu kahramanlan, bilge ve güçlü kadınlan, paylaşımcılığı, konukseverliği ve görkemli törenleriyle geçmiş bir zamanın özgün yaşanmışlığını günümüze yansıtıyorbu destanda. Kökenı IÖ 7-8. yüzyıllara dek uzanan Iskit söylencelenne dayandığı sanılan Nart Destanrnın parçalannın derlenmesine 145 yıl önce başlandı. Ünlü Asetın dilbilimci Vaso Abayev tarafindan son hahne getırilen ve yayrna hazırlanan destan, Kayhan Yükseler'ın çevırisiyle Türkçeye kazandınldı. Ankarada Genç Sanaf sepgisinin ikincisi ekimde • Kültür Servisi - Bınncisı Ankara Alman Kültür Merkezi tarafindan gerçekleştmlen 'Ankara'da Genç Sanat' sergisinin ikincisi, 15 Ekim-15 Kasım günleri arasında UPSD'nin Ankara'daki şubesi tarafindan düzenlenecek. Sergide yer alacak olan çahşmalar, proje dosyalan arasından bır kurul tarafindan seçilecek. Türkiye'de yaşayan 40 yaş ve altındaki sanatçılann potansiyelini ortaya koymak amacıyla düzenlenen etkinliğin bu seneki kavramı 'Karşılaşma-Müdahale'. Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Kültür Merkezi Sergi Salonlan ile Resim ve Heykel Müzesı'nın bahçesinde sergilenecek olan yapıtlan Bedri Baykam, Muammer Bozkurt Jale N. Erzen, Şeyma Nalça Reisoğlu ve Bora Türkkan'dan oluşan seçici kurul belirleyecek. Serginın danışma kurulunu ise Prof. Zafer Gençaydm, Prof. Kaya Özsezgin, Prof. Hamiye Çomakoğlu, Prof. Remzi Savaş ve Ahter Kral oluşturuyor. . _ BUGUN • AKSANAT'ta 12.30 ve 18.30 saatlerinde AMred Hhchcock'un yönettiği, Rod Taylor ve Jessica Tandy'nin başrollerini paylaştığı 'The Birds' adlı film îngılizce orijinaliyle videodan gösterilecek. (252 35 00) • BORUSAN KÜLTÜR VE SANAT MERKEZİ'nde saat 17 30da JohnCage'in 'Ihave nothing to say and Vm saying it' başlıklı söyleşısı videodan izlenebilir. (292 06 $5) • MEBA SANATEVİ'nde saat 21 00'de Bfilent Aydm'ın saz dinletisi yer alıyor. (547 13 35)