Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 14TEMMUZ 1999ÇARŞAMBA
HABERLER
Sözde Kürt
panlamentosu
toplanmıyop
• BILBAO(AA)- Sözde
"Kûrt pariamentosunun",
tspanya'nın Bask
bölgesinde bu ay ıçinde
yapmayı tasarladıgı
toplantıdan vazgeçtiği
bıldırildı. Bask bölgesinde
iktıdarda bulunan Bask
Milliyetçi Partısi (PNV)
tarafından yapılan
açıklamada.
'"parlamentonun başkanı"
Yaşar Kaya'dan alınan bir
mektupta. toplantının
'ertelendiğının'" bildirildiğı
kaydedildi. Açıklamada.
toplantının. Öcalan'a
venlen ölüm cezasının
"uygulanmaması ıçin
yürütülen kampanya
nedenıyle ertelendiği" ıfade
edıldı '
Göktüpk'ün maaş
değeplendipmesi
• İstanbul Haber Senisi -
İstanbul DGM Cumhuriyet
Savcısı Mete Göktürk,
kamu görevlileri arasında
parasızlıktan. yoksulluktan
en son yakmacak kesimin,
yargıç ve cumhuriyet
savcılan olduğunu ifade etti.
Savcı Göktürk, yaptığı
yazılı açıklamada, Sabah
gazetesinde yayımlanan
"Yargının İsyanı" başlıklı
haberi gördüğünde, bır an
.ıçın yargı reformu, yargının
temel sorunlan ve bunlann
çözümlen ıle ılgili toplu
sesler yükseldiğini
düşünerek heyecanlandığını
kaydederek "Yargıç ve
cumhuriyet savcılan,
maaşlan yanında tazminat
alırlar. Bugün l. sınıfa
aynlmış olan yargıç ve
cumhuriyet savcısının eline
geçen para, bır genel
müdürün. bir generalin.
hatta bır valinin eline geçen
paradan hıç de az değıldır"
dedi.
İşçi Partisi'nin
eleştipisi
• ANKARA (AA) - İşçi
Partisi (İP) Mamak llçe
Başkanı Hasan Yıldız,
Mamak Belediyesi
yönetiminın. yetki sahibı
olan Genel-Iş Sendikası'na
karşı başka bir sendikayi
örgütlemeye çahşmaya
başladığını öne sürdü.
Yıldız yaptığı yazılı
açıklamada. Mamak
Beledıye Başkanı Gazi
Şahın'in, seçim öncesi
çalışanlar arasında aynrrt
yapmayacağını söylediği
halde, son 2 ayda yapılan
uygulamalarla samimi
olmadığınm ortaya çıktıgını
kaydetti.
Pipiştina'mn
kopuma polisi
• İZMİR (Cumhuriyet
Biirosu) - lzmir'in Bornova
ilçesinde geçirdiği trafik
kazasında ağır yaralanan ve
kaldınldığı hastanede
sabaha karşı vefat eden
lzm\r Büyükşehir Beledıye
Başkanı Ahmet Pıriştina'nm
koruma polisi Nedim
Dağtaş. Hacılar
Mezarlığı'nda toprağa
verildi. Emniyet Müdürlügü
Yenişehir hızmet binası
önünde düzenlenen
törenden sonra cenaze,
Çamdibi Güreler Camıi'ne
getırildi. Izmir Emniyet
Müdürii Hasan Yücesan,
burada polis memurunun
ailesine ve yakınlanna
başsağlığı diledi. Defin
sırasında Pinştina ve Konak
Belediye Başkanı Erdal Izgi
de bulundu.
OHAL'e
35. uzatma
• ANKARA (Cumhüriyet
Bürosu)-TBMM Genel
Kurulu, 6 ilde uygulanan
olağanüstü halin süresini 31
Temmuz'dan iribaren 4 ay
daha uzattı. tçışleri Bakanı
Sadettin Tantan ıse 57.
hükümetin aldığı önlemler
sonucunda gelecek aylann
OHAL'in uzatılmasına
gerek kalmayacağmı
göstereceğıni söyledi.
Savaş'tan
DGM'ye ziyapet
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) -Yargıtay
Cumhuriyet Başsavcısı
Yural Savaş. Abdullah
Öcalan"ı yargılayarak ölüm
cezasına çarptıran Ankara 2
No'lu DGM heyetini ziyaret
etti.
Mafyayla mücadele tasansı TBMM Içişleri Komisyonu'nda aynen kabul edildi
Telefon diıdeme yasalaşıyorANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Hükümetin yeniden
düzenlediği 'Çıkar Amaçlı
Suç Örgütleriyle Mücadele
Yasa Tasansı', TBMM Içişleri
Komisyonu'nda aynen kabul
edildi. Mafya ile mücadeleye
ilişkin aynntıh düzenleme
içeren tasanyı, FP'li
komisyon üyeleri 'anayasal
hak ihlali' doğuracağı
gerekçesıyle eleştirdi. Tasan,
mafya ile mücadele
kapsamında suçlulann ortaya
çıkanlabilmesi için muhbir ve
gizli görevli
kullanmadan,
telefonlann
dinlenmesine kadar
güvenlik görevlilerine
birçok yetki veriyor.
TBMM Içişleri
Komisyonu'nda dün
kabul edilen tasan,
mafya türü faaliyetlerin
içinde yer alan kişilerin
basında, ihalelerde
etkinlik ve denetimi ele
geçirmelerini de
engelleme amacını
taşıyor. Tasan ile aynca,
bir kurumun, kuruluşun
veya bir girişimcinin
yönetimini veya
denetimini ele
geçirmek, kamu
hizmetlerinde basın ve
yayın kuruluşlan
üzerinde, ihale ve
benzeri işlemlerde
denetim elde etmek,
ekonomik faaliyetlerde
kartel ve tröst yaratmak,
karaborsaya neden
olmak, seçimlerde oy
elde etmek veya
seçimleri engellemek
amacıyla örgüt
kuranlara ve
bu örgüt adına
faaliyette bulunanlara
bilerek yardımcı
olanlara 3 yıldan 6 yıla
kadar ağır hapis cezası
verilmesini öngörüyor.
Suçtan doğan gelirler
ile suçun işlenmesinde
kullanılan değer ve
ürünlere devletin el
• Tasan, mafya ile mücadele kapsamında suçlulann ortaya çıkanlabilmesi için
muhbir ve gizli görevli kullanmadan, telefonlann dinlenmesine kadar güvenlik
görevlilerine birçok yetki veriyor. Muhalefet anayasal hak ihlaline yol açacağı
gerekçesiyle tasanya karşı çıktı.
koymasını öngören tasan, bu
suçlan işleyenlere çıkar
sağlamak amacıyla, örgütün
korkutma ve sindirme gücünü
arttırmak amacıyla sesli,
yazılı veya görsel yayın
yapanlara 2 yıldan 4 yıla
kadar ağır hapis ve 1 milyar
liradan 5 milyar liraya kadar
ağır para cezası verilmesini
hükme bağlıyor.
Tasanya göre, suç işlemeye
katılım veya işlendikten sonra
faillere yardım ve yataklık
etme kuşkusu altında bulunan
kimselerin telefon ve diğer
iletışım araçlannın
dinlenebılmesi, suçlulann
ortaya çıkanlabilmesi için
gizli görevli ve muhbir
kullanılabilmesine olanak
tanıyor. Tasan yasalaşırsa,
çıkar amaçlı suç örgütleriyle
ilgili davalara Devlet
Güvenlik Mahkemeleri
bakacak ve çete suçlan
nedeniyle venlen cezalara
indirim uygulanmayacak.
Tasanda belirtilen suçlarda,
cürümlerin icrasına
İĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇİN
Hükümet, Sosyal Güvenlik Yasa Tasansrnı protesto için sokaklara döküien emekçilerin
e>lemlerine "alü üstü demokratik hak arama" diyerek kulaklannı tıkıyor
başlanmadan ve hazırhk
soruşturmasma geçilmeden
bilgi vererek örgütten
çekilenler hakkında
kovuşturma yapılmayacak.
Tasan, yann TBMM Adalet
Komisyonu'nda ele alınacak.
Içişleri Komisyonu'ndaki
görüşmelerde ANAP
Afyon Milletvekili Halfl
Ibrahim Özsov, Susurluk
olayından sonra ortaya
çıkan birçok çıkar amaçlı
örgütün 55. hükümet
döneminde çökertildiğini ileri
sürerek, tasannın
yasalaşması durumunda
önemli bir boşluğun
doldurulacağını
söyledi. Özsoy,
ancak tasannın yasa
yapma tekniğine
uymadığını belirterek,
oluşturulacak bir
komisyonda yeniden
düzenlenmesini istedi.
ANAP Tekirdağ
Milletvekili Enis Sfilfin
de tasannın alt
komisyona havalesini
isteyerek, "Polisiye
düşünceierle haarlanmış
bu tasanyı netkştirmek
lazun" dedi.
Anayasa ihlali
FP tstanbul Milletvekili
Ali Oğuz ise tasannın
anayasa güvencesi altına
alınan birçok hakkın
ihlaline neden
olabileceğini ifade
ederek, özellikle telefon
dinlenilmesi, tanığın
gizlenmesi gibi
maddelerin toplumda
ferahlık değil,
sıkıntı yaratacağını
vurguladı.
tçişleri Bakanı Sadettin
Tantan ise tasannın
uzman hukukçular
tarafından uzun bir
çalışma sonunda
nazırlandığını
bildirerek, maddelerin
tümüyle okunduğunda
kuşkulann ortadan
kaikacağını savundu.
Rus Dergisi Vlast, tükenişin Öcalan'ın Şam'daki karargâhını terk etmesiyle başladığını yazdı
'PKK'nin varlığı yakuıda sona erer'
• "Bu tükeniş, Öcalan'ın Şam'daki
karargâhından bir hayvan gibi kovalanmasından
sonra şu veya bu ülkede siyasi sığınma hakkı
almayı ümit ederken hızlandı."
MOSKOV A / \VASHINGTON
(AA)- Ruslann ünlü dergisi
Vlast, PKK'nin varlığının
yakmda sona ereceğini
belirterek, bitiş sürecinin,
elebaşı Abdullah Öcalan'ın
Şam'dan 'bir hayvan gibi'
kovulmasıyla başladığını
bildirdi.
Vlast dergisinin son sayısında
VTademir Zavelski imzasıyla
yayımlanan yazıda, PKK,
'devrimci kızıl bayrağuı'
altında mücadele eden son
örgüt olarak nitelendirildi.
PKK'nin tarihine nokta
koyduğu belirtilen yazıda,
"Liderinin idam edilip
edilmemesine bağh olmaksıan
PKK'nin varhğı yakında sona
erecektir" denildi. PKK'nin
iflasının aslında daha önce
başladığı kaydedilen
makalede şu görüşlere yer
verildi:
"Bu tükeniş. aslında
Öcalan"ın geçen ekim ayında
Şam'daki karargâhını terk
etmesinden sonra ko\ ulan bir
hayvan gibi bütün dünyayı
doîaşırken, şu veya bu ülkede
siyasi sığınma hakkı almayı
ümit ederken hızlandı. Bu
çabalann başansızlığı. çağdaş
dünyanın Marksist düşünceye
karşı olduğunu gösteımesi ile
PKK'nin stratejisinin çok
eskidiğini kanıtlamışnr. ABD
Dışişleri Bakanlığı. PKK'yi
terör örgütleri listesine
aldıktan sonra, Şuriye'den
sınırdışı edilen Öcalan'a ne
Rusya. ne V'unanistan ne de
başka bir ülke siyasi sığınma
hakkı tammıştır. Zira
PKK'nin terör örgütü
STCW sertifıkamı
kaybettim. Hükümsüzdür.
ENtS ŞAFAK TALAY
Belediyeler
Birliği'ne
HADEP'li
başkan
DİYARBAK1R (Cumhuriyet
Bürosu) - Güneydoğu Anadolu
Belediyeler Birİiği'nin genel
kurulu dün Diyarbakır'da yapıldı.
Birlik başkanhğına HADEP'h
Diyarbakır Büyükşehir Belediye
Başkanı avukat Feridun Çelik
seçildi. Güneydoğu'daki 21
belediye başkanı, başkanvekili ve
meclis üyelerinin katılımıyla
gerçekleşen genel kurula divan
başkanı ve üyelerinin
seçilmesiyle başlandı.
Divan başkanhğına Batman
Belediye Başkanı Abdullah
Akm'ın seçildiği genel kurulda.
saygı duruşu ve lstiklal Marşı'nın
okunmasından sonra başkanlık
seçimi yapıldı. HADEP'li
Diyarbakır Büyükşehir Belediye
Başkanı avukat Feridun Çelik, tek
aday olarak katıldığı seçimde,
oybirliğiyle GAP Belediyeler
Birliği Başkanlığı'na seçildi.
Yardımcıhğına ise Siirt Belediye
Başkanı Mehmet Setim Ozalp
getırildi. Birlik encümen
üyeliklerine Bismil Belediye
Başkanı M. Salih Yalçınkaya ile
Sason Belediye Başkanı M. SaUh
Avcı seçildiler.
Kurulda 1998 faaliyet raporunun
görüşülmesinin ardından. geçmiş
yılın kesin hesaplanyla katılım
paylan ele alındı. Genel kurulda
Kızıltepe ve Ergani
belediyelerinin de birliğe üye
yapılması kararlaştınldı.
Cumhurbaşkanı Demirel dün Kocaea'nde çeşMi kuruluşlann açdışına katıkk. (Fotoğraf: AA)
Demîrel: TeknolojidenyamHamlmah
Haber Merkezi - Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel, dünyanın küçüldüğünü ve bu dünyada
gerek sermayeden gerek teknolojiden gerekse
yönetimden yararlanmak gerektiğini belirterek
"Bunlardan yararianırsanız, kalkınmanızı ça-
bukJaştırır. kolaylaştırırsuıız; ülkenizi sömürt-
müş olmazsınız" dedi.
Cumhurbaşkanı Demirel, Çeşitli açılış ve et-
kinliklere kahlmak üzere dün özel uçak ATA ile
Kocaeli'ne geldi. Türkiye'nin en modern tanm
depolama terminah olan CARGILL-ROTA Ya-
nmca Tanm ve Gıda Orünleri Depolama Termi-
nali'nin açılış törenine katılan Demirel, Türki-
ye'nin 20 milyon dolarlık bir tesise kavuştuğu-
nu söyledi. Bu tesisin Türk tanmına ve Türk tü-
keticisine büyük hizmetlerde bulunacağmı ifade
eden Demirel şunlan söyledi: "Görühıyor ki,
dünyaldiçülmâştür.Arnkdünyada suurlar,seku-
den ibaret kalmışnr. Ve dünyada gerek sermaye-
den, gerek teknolojiden, gerekse yönetimden ya-
rarlanmak lazundır. Tecrfibeden, deneyimden
yararlanmak lazımdır. Bunlardan yararianırsa-
nız, kalkmmanız] cabuklaşorırsınız. Bunlara ül-
kenizi acarsanız, kalkınmanızı kolaylaştınrsıınz.
Ülkenizi sömürtmüş olmazsınız. l luslararası
şartlar bugün kimsenin bir ülkeyi sömürmesine
müsaade etmez. Ve hiçbir millet de kendisini sö-
mürtmeye müsaade etmez. l luslararası yönetim
bugün sömürme değil, rekabetin şarttanna göre
iş görür. Bundan da üikekr \ararlanır."
Demirel, merkezi ABD'de bulunan CAR-
GILL'in 40 yıldır Türkiye'de iş yaptığını belirt-
ti. Uluslararası şirketlerle yapılan işbirliğinin,
yalnız o şirketin ülkeye sağlayacağı menfaatten
ibaret olmadığını vurgulayan Demirel, "Türki-
ye'nin kendi kaynaklanyla kalkınması mümkün-
dür, ama bu bir asır ahr. Bir asra da nesfllerin ta-
hammülü yoktur. Bunu kısaltmak lazundır. KJ-
saltmak için de Türkiye'nin lehine olan yaüran-
dan, sermayeden ve ticaretten yararlanmak la-
zundır. tşte kuresefleşme dediğhniz olay budur"
diye konaştu.
olduğunun ilan edilmesi,
herkesin dikkatli
da\Tanmasuıa neden_
olmuştur. Herhalde Öcalan'ın
kendisi de bunun farkına
varmışür.''
Terör örgütü elebaşınm,
Kenya'da yakalanmasından
sonra Imrah'daki yargılanma
sürecinde verdiği ifadelere de
dikkat çekilen makalede
şunlar kaydedildi:
"Öcalan'ın yargılanması
sırasındaki davTaruşlan
taraftarlanm memnun
etmemiştir.
Çünkü o vatanına
gelir gelmez,
Türkiye'nin bir
numaralı düşmanı
olarak televizyon
kameralan önünde
yapüğı açıklamada,
Türk devletini sevdiğini
söylemiştir. Aynca
PKK'nin faaliyetlerini
anlatarak, hayannın
bağışlanması
karşıbğmda PKK'Uleri
silahlanm bırakmaya
ikna edeceğini
belirtmiştir."
Amerika'nın
SesiRadyosu
Amerika'nın Sesi
Radyosu'nun (VOA)
Kürtçe servisi, terör
örgütü PKK'nin Avrupa
temsilcısi Kani Yümaz
kod adlı Faysal
Dunlayıcı ile yapılan bir
röportajı yayımladı.
Alınan bilgiye göre.
Kani Yılmaz'm
Türkiye'ye karşı ağır
eleştirilerde bulunduğu
röportaj iki parça
halinde cumartesi ve
pazar yayımlandı.
Washington'daki
gözlemciler,
Amerika'nın Sesi
Radyosu'nun bizzat
ABD Dışişleri
Bakanlığı'nca terörist
ilan edilen PKK'nin
elebaşlanndan biriyle
röportaj yayımlamasının
çelişkili olduğuna dikkat
çektiler. VOA'nın
Öcalan'ın
yakalanmasından
önce aralık ayında
yapılan bir röportajı
yayımlaması üzerine
Türkiye, Washington
nezdinde tepki
göstermişti.
GLOBALPOLİTÎKÜLTÜR
ERGtN YILDIZOĞLU
İran Rejiminin Çatlağı
ve Öğrenci Olayları
Geçen perşembeden beri, yayılarak artan öğ-
renci olayları, İran devletinin temellerini sarsacak
potansiyellere sahip. Bu potansiyellerin sonuna
kadar gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini söyle-
mek için henüz erken. Diğer taraftan, şurası bir
gerçek ki, İran rejimi ilk kez bu boyutta ve şiddet-
te bir sokak muhalefetiyle karşı karşıya.
Bugünkü İran devleti uzlaşmaz bir iç çelişkiyle
birlikte doğmuştu. Bir tarafta, laik bir öze sahip
Cumhuriyetçi yan halkın iradesini devlet yöneti-
mine taşımayı amaçlıyor, diğer tarafta, dinipren-
siplere dayanan bir anayasa, bu iradenin işleyişi-
nin temelini ve sınırlannı saptıyordu. Dini bürokra-
si halkın desteğine, devlet üzerinde tek başına
kontrole sahip olduğu sürece bu çelişki bastınla-
bildi. Ancak, önce devlet başkanhğına; insan hak-
ları, hukuk devleti, basın özgürlüğü gibi taleplerle
öne çıkan Hatemi'nin seçilmesi, sonra şubat ye-
rel seçimlerinde reformistlerin ezici zaferi, İran
devletinde, yukanda değindiğim çelişkinin iki ya-
nına karşılık gelen bir "ikiti iktidar" eğiliminin güç-
lenmesine yol açtı: Bir yanda Yüksek Güvenlik
Konseyi'ni, pariamento çoğunluğunu, yargıyı ve
güvenlik güçlerini elinde tırtan Islamcı-muhafa-
zakâr güçler, diğer yanda devlet başkanlığını, ye-
rel yönetimleri kontrol eden, giderek de medyayı,
üniversiteleri ve aydınlan etkisi altına alan reform-
cu-cumhuriyetçi eğilim.
Bu iki kanat arasındaki mücadele, geçen yıl, git-
tikçe sertleşti. Kasımda bir seri cumhuriyet aydı-
nının katledilmesinde olduğu gibi kanlı biçimler
almaya başladı. Tarafsız İran Focus'un editörü Bi-
jan Kasehpur Londra'daydı, kendisiyle Iran'da-
ki gelişmeleri konuştuk. 'Muhafazakârlann saldı-
nlannın mayısta, Hatemi'nin seçilmesinin ikinci
yıldönümü yaklaşırken hızlandığma' dikkat çekti.
Gerginliğin, 20 Mayıs'ta, ulusalcı-laik başbakan
Musaddık'ı anma toplantısına sağcı gruplann sal-
dınsıyla başladığını, 23 Mayıs'ta Lale Parkı'nda
Hatemi'nin seçilmesinin yıldönümünü kutlamak
için toplanan 3000 ögrenciye, Ansar-ı Hizbullah
grubu militanlannın saldırmasıyla devam ettiğini
hatırlatan Bijan, aynı günlerde reformist eğilimli
medya üzerinde de baskılann artmaya başladığı-
nı vurguladı: Resmi haber ajansı IRNA'nın direk-
törü, Arya, Neşat, Emruz gibi gazete ve dergile-
rin editörleri tutuklanıp mahkemeye çıkanldılar.
Son öğrenci olayları ılımlı Selam gazetesinin, ka-
sımda öldürülen ilerici aydınlarla ilgili bir soruştur-
manın bir kısmını yayımladığı için, dini mahkeme
tarafından yasaklanmasına tepki olarak başlamış-
tı. Bu süreç, baskıcı bir basın yasasının meclise
sunulmasıyla yeni bir aşamaya girdi.
Geçen haftalarda dini lider Hamaney'in iki kez,
yasamarun halkın desteğine sahip olması ge-
rektiğini vurgulamak zorunda kalmış olması (Fi-
nancial Times 12/07), öğrenci olayları geliştikçe
de öğrencilerden yana yatıştırıa demeçler verme-
ye başlaması (IRNA), bu değindiğim çelişkinin,
kontrol altında tutulmasının giderek zoriaştığını
ortaya koyuyor.
Şimdi, öğrenci olaylannın basıncı, bu iki iktidar
odağı arasındaki boşluğu derinleştirdi. İran halkı,
basın, muhafazakârlara karşı seslerini yükseltme-
ye başladılar. Tahran'dayayımlanan İran Daily'nin
baş makalesine göre "bugün şiddet virüsü aka-
demikyaşama bulaşmıştır. Bunun kökleri, sistem-
dekiküçük, fakatgüçlü odaklann izlediği politika-
larda yatıyor. Unutmamak gerekirki şiddet içeren
çatışmalar kimi fraksiyonlann, öğrencilerileri 'ulu-
sal güvenliğe yönelik ciddi bir tehdit olarak sap-
tayan', üniversite hocalannı karalayan demeçle-
rinin ürünüdür" (12/07). Hamsahari nin yorumun-
da da, "Şimdi halk, üniversiteye saldırarak öğ-
rencileri acımasız bir şekilde dövenlehn esas pat-
ronlannın kimler olduğunu sonnalıdır" deniliyor.
(11/07). Neşat'ın bir makalesi de, filozof John
Lock'a atıfla, insanlann gerektiğinde isyan etme-
ye haklan olduğunu vurguladıktan sonra "Neden
bu sakin öğrenci olaylan kanlı birolaya dönüştü"
diye sordu.
Basının tepkilerine ek olarak, öğrenci velilerinin
de protestolara ilgi göstermeye başladığı görülü-
yor. Pazar günü üniversitedeki oturma eylemine
birçok yaşlı kadının da geldiği dikkati çekti. Bun-
lardan biri, üniversitenin ve çocuktann geleceğin-
den endişe ettiklerini vurguladıktan sonra, "Bu
yüzden oturma eylemine biz de katılmaya karar
verdik" (İran Daily) diyordu.
Pazartesi günü gelen haberler, öğrenci olayla-
nnın Tahran Üniversitesi'nin yanı sıra Meçad, Is-
fahan, Raçt, Tebriz kentlerine de yayıldığını (Li-
beration), buna karşılık Iran'ın çeşitli bölgelerin-
den öğrencilerin Tahran'a geldiğini (News Inter-
national - Pakistan 12/07), halkın da katılmaya
başladığını (S. Chine Moming Post, 13/07) bil-
diriyordu. "Tanklar, toplar, makineli tüfekler boşu-
na... ölürüz de baş eğmeyiz" (CNN -12/07) slo-
ganlanna bakarak, öğrencilerin son derece karar-
lı olduğunu söylemek mümkün. Şimdi bu gelişme-
ler temelinde Endonezya ve Güney Kore'deki
öğrenci hareketlerini de hatııiayarak İran rejiminin
çökmekte olduğunu söylemek mümkün mü?
Bence henüz değil! Birincisi, öğrenci hareketi En-
donezya ve Kore'deki kadar yaygın değil. Gös-
terilere katılanlar 30.000'i geçmiyor; Iran'da
1.300.000 üniversite öğrencisi var. Ikincisi, henüz
sendikalardan, halktan, öğrencilere açık krtlesel bir
destek gelmedi. Bijan da, öğrencilerin belirgin bir
programının olmadığına, esasen devletin dini te-
mellerini sorgulamadıklarına, rejimin de geniş bir
manevra alanına sahip olduğuna inanıyor. "Rejim
mesajı aldı, öğrencileri daha fazla karşısına almak
yerine, uyum göstermeye çabalıyor" diyor, "tabii
bu arada iki kutup arasındaki çekişmeden mer-
kezin güçlenerek çıkması da mümkün. Bu bağ-
lamda Rafsanjani'n/n, radikalleri denetlemek için
tekrarmeclise girmesiniönerenlerde var". Ancak
rejimin eski istikranna geri dönmesi imkânsız.
Çelişki daha sert biçimler de alabilir. Bu yüzden
baharda yapılacak meclis seçimleri yaşamsal bir
öneme sahip olacak.
KALBİNİZ SÎZİN İÇÎN
ÇALIŞIYOR,YASİZ?...
TÜRKKALPVAKFI
19 Mayıs Cd. No: 8 Şışli/İSTANBUL
Tel: (0 212) 212 07 07 (pbx) 10 Hat
Faks:(0212)212 6835