Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CumhuriyeC
İrativaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Va\ın Yönetmenı. Orhan Erinç
0 Genel Yayın Koordinatörü Hikmet
Çetinkaya 0 Yazıışleri Müdürü İbrahim
Yrldız # Sonımlu Müdür: Fikret llkiz
0 Haber Merkezı Mudürü Hakan
Kara # Görsel Yonetmen Fikret Escr
İstıhbarat Cengiz Yıldınm A Ekonomı: Özlern
V üzak 0 Kültiir Handan Şenköken 0 Spor:
Abdülkadir Yücelman 0 Makaleler. Sami
Karaören 0 Duzeltme: Abdullah Yazıcı 0
Fotograf Erdoğan Köseoğlu 0 Bılgı-Belge.
Edibe Buğra 0 Yurt Haberlen Mehmet Faraç
Yavın Kurulu. İlhan Seli.uk
(Başkan). Orban Erinç. Okta\
Kurtböke Hikmet Çetjnkav a,
Şûkran Soner. Ergun Balcı,
Ibnttum V üdız. Orhan Bursali,
Mustaf» Balba\. Hakan Kara.
Ankara TemMİcısı Mustafa Balbay AtatûrkBuhan
No: 125. Kat:4, Bakanlıklar-Ankarâ Tel: 4195020 (7
hat). Faks: 4195027 0 tzmır Temsılcısı: Serdar Kızık,
H.ZıyaBlv. 1352S 2 3Tel 4411220. Faks-4419117
0 Adana Temsücısı. Çetin Yiğenoğlu, inonüCd. 119
S No:l Kat:l,Tel 363 12 11. Faks 363 12 15
Muessese Mtkiuru Üstûn \kmen 0
Koorduıaior Ahmet Kondsan O Muha-
sebe Bölent Vener • tdare Hüseyin
Gürer* Bılgı-tşlem \«il lnai»Bılgı-
sayarSıstem. Mürihet Çikr^Saüş
FazOctKuza
MEDYA C: • Yonet.m Kurulu
Başkanı - Genel Mudur Gölbin
Erdnran • Koordınatör Reha
I$ıtnwn • Genei MudürYaıduneısı
SevdaÇoban Tel. 514 07 53 -
5139580-5l384«Wl,Fsfcs 5138463
\ a>ıoıU>an \e Basan: Yenı Gım Haber Ajansı. Basm \e Yaymcıhk A Ş
TurkocağıCad. J9 41 Cajaloglu 34334 Isl PK 246 Sırkecı lstanbul Tel (0/2121 512 05 05 (20 hall Fak> 10 212)513 85 95 7MAYIS 1999 lmsak:4.05 Güneş: 5.49 Öğle: 13.0.8 îkindi: 16.59 Akşam: 20.13 Yatsı: 21.49 www.cumhuriyet.com.tr
Mısır'da
sıcaklar
• Haber Merkezi -
Mısır'da 38 dereceye
yükselen sıcaklar
hayvanlan da etkiliyor.
Hayvanat bahçesindeki
kaplan aşın sıcaklardan
çok bunalmış olacak ki.
çarcyı su tankına
atlamakta buldu.
PETKİM'e
kirlilik cezası
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Çevre Bakanlığı.
Kocaeli'nde faaliyet
gösteren Petkim
Petrokimya Holding
AŞ'ye İzmit Körfezi'nde
kirliliğe neden olduğu
gerekçesiyle 5 milyar 700
milyon lira para cezası
kesti. Çevre Bakanı Fevzi
Aytekin. yaptığı
açıklamada, kirlıliğin
fabrika filtrelenndeki
anzadan kaynaklandığını
belirterek "Geçmiş
yıllarda Petkim
Petrokimya Holding
AŞ'den kaynaklanan
karbon siyahı kirlenmesı
nedeniyle bu tesis 1 Ocak
1995 tarihinde gerekli
önlemleri alması için
uyanlmıştır. Fakat. buna
rağmen önlem alınmadığı
ve kirliliğe sebebiyet
verdıği ıçin idan para
cezası uygulanmıştır"
dedi.
Güzel sanatlar
fakültesi
• ANTALYA (AA) -
Akdeniz Üniversıtesi
Güzel Sanatlar Fakültesi
Dekanı Prof. Dr. Yüksel
Bingöl. "Antalya'daTürk
kültürünü dünyaya taşıyan
uluslararası bir güzel
sanatlar fakültesi
oluşturmayı hedefliyoruz"
dedi Ilenki yıllarda güzel
sanatlar fakültesi
bünyesinde çocuklar,
emekliler ve hatta tatıl ıçin
Türkiye "yegelen
turistlerin
yararlanabıleceği yaz
okuilan açmayı
düşündüklerini bildiren
Prof. Dr. Bingöl. ülkeler
arasındaki kültür
alışverişini de
yoğunlaştırmayı
hedeflediklerini söyledi.
Gece
uykusuduğu
• İZMİR(AA)-Gündüz
düzensiz uyuyan
çocuklarda. gece
uykusuzluklannın
görülebileceği. bu nedenle
çocuklann kısa süreli ve
sık aralıklarla
uyutulmalan gerektiği
bildinldi. Çocuk ve ruh
sağlığı uzmanı Prof. Dr.
Oya Tuncer. annelerin
veya bakıcılann gündüz
rahat etmeleri için
çocuklan uzun süreli
uyutarak yanlış bir
davranış ıçine girdiklerini
belirtti. Ağlayan bir
çocuğu, annesinin
ayağında sallayarak
susturmaya çalışmasının
da "'zoraki uyku"
getireceğıni, bunun gece
uykusuzluklanna yol
açacağını dıle getiren
Tuncer. annelerden.
bebeklennı ayaklannda
sallamamalannı istedi.
Ulu Camii'den
çalınan eserler
• SIVAS (AA) - Sıvas
Vakıflar Bolge Müdürü
Yakup Gülmez. Divriği
Ulu Camii'den çalınan
eserler yerine konulmadan
önce güvenlik tedbiri
alınması gerektiğini
söyledi. Vakıflar Bölge
Müdürü Yakup Gülmez,
Divriği ilcesinde birçok
tarihı eser bulunduğunu,
bunlann da aynı akıbete
uğramaması için ilçede
Vakıflar veya Kültür
Müdürlüğü'ne bağlı bir
şube açılmasının gerekli
olduğunu kaydetti.
Bilgisayarlarda yaşanacak soruna gerekli önlemleri almayan görevliler 'ihmal' suçuyla cezalandınlacak
2000'in sonmılıılıığıı bürokratlara• DPT, "2000 yıh
problemi hakkında
endişe edilmiyorsa
problem anlaşılmamış
demektir" uyansıyla
hazırladığı "2000 Yılı
Problemi Ulusal
Eylem Planı"nda,
Türkiye için
oluşabilecek zarann
11 milyar dolara
kadar çıkabileceği
belirtildi.
BANU SALMAN
ANKARA - 2000 yılı sorununun çö-
zülememesi durumunda Türkiye için olu-
şabilecek zarann 11 milyar dolara kadar
çıkabileceği belirtılirken kamu kuruluş-
lannda çalışan bürokratlann gerekli dü-
zenlemeleri yapmamalan durumunda
"görevi ihmaT suçuyla sorumlu tutula-
cakfan bildinldi.
De\letPlanlamaTeşkilatı'nın(DPT).
"2000yılı problemi hakkında endişe edil-
miyorsa problem anlaşılmamış demeköV
uyansıyla hazırladığı "2000 Yılı ProMe-
mi l lusal E>1em Plaıu"nda, Ikinci Dün-
ya Sa\ aşı'ndan sonra dünyanın karşı kar-
şıya kalacağı ikinci büyük bunahm ola-
rak değerlendirilen 2000 yılı sorununun
dünyada yaratacağı 1.6 trilyon dolarlık
mali zarartahminineyer verildi. "Birül-
ke kendi içinde 2000 yılı probtemi u\iun
çahşmalannı tamamlamış. olsa da ticari
ve siyasi îljşldde bulunduğu diğer bir İU-
kedeki problemden olumsuz etküenebi-
lecektir" uyansı yapılan raporda şöyle de-
nildi: "DİE'nin anket sonuçlanna göre.
savunma. fınans, ulaşbrma alanlannda
faaliyetgösteren kuruluşiaruı konuya ge-
rekli hassasiyeti gösterdikkri görülmüş-
tür. Kurum ve kuruluşiaruı yüzde 84.6'sı-
nın bekknmedik dunım planlarının ot-
madığı anlaşılmıştır."
Raporda. Türkıyenin özellikle enerjı
alanında yoğun ılışkide bulunduğu Rus-
ya, Cezayir, Libya ve Iran gıbi ülkeler-
deki 2000 yılı sorunuyla ılgili aynntıh bil-
gı alınması gerektiği vurgulandı. Rapor-
da. "Enerji sağlama konusunda yaşana-
bilecek probiemlere karşı alternaü'fteda-
rik kaynaklannı içerecek beklenmedik
dunım planlan >apılması gerekmekte-
dir. Elektriksizkaiacakolan bölgelerde ve-
ya doğalgazalamayacakolan büyükşehir-
lerimiy.de karşı karşıya kalınabilecek
probtemler hiç de küçümsenecek boyut-
ta olmavacaktır"" denildi.
Bürokratlara. -2000 yıiı problemi bilin-
mesine karşuı gerekli önlemleri almayan
kamu görevlileri hakkında Türk Ceza
Kanunu uyannca görevi ihmal suçu olu-
şabilecek ve ceza açısından da sonımlu-
luksöz konusu olabüecektirr
uyansı ya-
pılırken 2000 yılı sorununun çözümü-
nün etkilenecek kuruluşlann kendisine ait
olduğu ve herhangi bir hizmet aksamın-
dan dolayı kuruluşun en üst düzey yöne-
ticisinin sonımlu olacağı kaydedildi.
Raporda, bankalann 1999 yılı sonla-
nna doğru paniğe kapılan ya da önlem
almak isteyen mudilerin paralannı çek-
me talepleriyle karşı karşıya kalabile-
cekleri ve bankamatiklerde kuyruklar
oluşabileceği uyansında bulunuldu.
DPT'nin yaptırdığı anket sonuçlanna
göre kamu kurum ve kuruluşlannın Şu-
bat 1999 itibanyla yüzde 21.2'sinin 2000
sorunuyla ilgili hiçbir çalışma yapmadık-
lan, sağlık sektöründe bu oranın yüzde
37.5. üretim sektöründe ise yüzde 35.7
olduğu bıldirildi.
ÜZDE 21 'İEYLEMLERE HİÇ KATILMIYOR
Oğretmenlerin çoğunluğu
sendikadan memnun değil
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Öğret-
menler arasında yapılan araştırmada. sen-
dikaya üye eğitimcilerin çoğunluğunun sen-
dikadan memnun olmadığı belırlendi. Sen-
dika üyesi olmayan ögretmenler ise bu yol-
la hak elde edeceklerine ınarunıyor.
Öğretmen Dünyası dergisince Ankara,
Adana ve Gaziantep'te 854 öğretmen ara-
sında anket yöntemiyle yapılan araştırma-
da, oğretmenlerin yüzde 87'sinin Eğitim-
Sen'e, >Tİzde 1 l'inin Türk Eğitim-Sen'e.
yüzde 1 'inin Eğitim-Bir'e üye olduğu be-
lirlendi. Araştırma sonucuna göre. sendi-
kalı oğretmenlerin yüzde 22'si eyleme her
zaman. yüzde 53'ü ara sıra katılıyor. Sen-
dikalı öğretmenlerin yüzde 2 l'i de hiç ey-
leme katılmamış. Eyleme katılmayan öğ-
retmenler zaman yokluğundan veya sendi-
kalan fazla siyasi bulduklanndan yakını-
yor.
Oğretmenlerin yüzde 24'ü sendikaya ma-
aş ve özlük haklan konusunda mücadele et-
mek için üye oluyor. Yüzde 22.7'si "öğret-
menliğin yüceltilmesi ve say gırüığının arttı-
nlması için". yüzde 22.2'sı de "cumhuri-
yet devrimi kazanımlanna sahip çıkmak"
amacıyla sendiya üye oluyor. Bir sendika-
ya "din ve vicdan özgüıiügunü" savunmak
için üye olanlann oranı ise yüzde 16.
Sendikalı öğretmenlenn sendikaya çok
az gittiği ortaya çıkarken öğretmenlerin
yüzde 23"ü sendikaya hiç uğramıyor, yüz-
de 54'ü de ara sıra gidiyor. Öğretmenlerin
çoğu "sendikaya neden gitmedikleri'' soru-
sunu yanıtlamazken yanıtlayanlar da sen-
dikalardakı "kisır tartışmalann kendileri-
ni rahatsızettiğinr dile getirdiler. Bir sen-
dikaya üye olmayan öğretmenlerin yüzde
3 l'i. "bu yolla herhangi bir hak elde edile-
bileceğine'' ınanmıyor. Yüzde 17"si sendı-
kalann kendi görüşünü yansırmadığını be-
lirtirken yüzde 15'isendikalarayasal olma-
dığı için üye olmadığını bildirdi.
Araştırmanın sonuçlannı değerlendiren
Öğretmen Dünyası dergisınin sahibi, emek-
li öğretmen Zeki Sanhan. "sendikalann
kendisine çeki düzen vermesi" gerektiğini
sövledi.
Şımarık
Sarah
Holyvvood'un genç
yıldizlanndan Sarah
Micheüe Gellar, Roger
Kumble'm son filmi
Cruel Intentions'da
(\ahşi Epmler)
başrolde oynuyor. Toplumun
üst tabakasına ait insanlann
yaşanunı konu alan filmde
Gellar, tek bir insancıl yönü
olmayan, çok variıklı bir
ailenin şımank kızı Kathryn'i
canlandınyor. Filmin konusu
gereği bir kadını öpmek
zorunda kalan genç yildız, "O
sahne boyunca inanılmaz
derecede tedirgindim, öyle bir
an geldi ki bütün filmden vazgeçip çekip
gitmey i düşündüm" diyor.
Sınav kitapçığının çalınması
ÖSS sanıklan
serbest bırakıldı
Alemdaroğlu'na tepki
• ••
IU'deki operasyon
huzursuzluk yarattı
e-posta : tan (a prizma. net. tr
tstanbul Haber Servisi - ts-
tanbul Üniversitesi Rektörü
Prof. Dr. Kemal Alemdarog-
lu"nun, siyasal bilgiler. iktı-
sat ve işletme fakültelerinin
bazı bölümlenni aynı adlı fa-
kültelere bağlama operasyo-
nu öğretim üyelerini çileden
çıkardı. Operasyon kapsa-
mındaki fakülte ve bölüm-
lenn öğretim üyeleri, Alem-
daroğlu'nun üniversite sena-
tosunda "çekimser oylann
çoğunluğunu evet" sayarak
"antidemokran'k ve tepeden
inme" bir karar aldığını söy-
ledi. tstanbul Üniversitesi
Rektörlüğü ise üniversitenin
yeniden yapılanması kapsa-
mında ilgili fakültelerdeki
yükü hafıfletip daha kaliteli
bir eğitim vermek amacıyla
getırilen bu önerinin oyçok-
luğuyla kabul edildiğini be-
lirtti.
Edinilen bilgiye göre ts-
tanbul Üniversitesi Rektörü
Prof. Dr. Kemal Alemdaroğ-
lu, lstanbul Üniversitesi Se-
nato toplantısının gündem ve
ek gündeminde yer verilme-
mesine karşın toplantı so-
nunda senato üyelerine işlet-
me. iktisat ve siyasal bilgiler
fakültelerine bağlı işletme,
maliye, kamu yönetimı, ulus-
lararası ilişkılerveturizm ış-
letmecilıği bölümlerinin, ay-
nı adlı bölümlerin yer aldığı
fakültelere bağlanmasını
önerdi.
Önerisini, Yükseköğretim
Kanunu'nun, üniversiteler-
de aynı adlı yalmzca bir bö-
lüm olabileceği hükmünü da-
yandıran Alemdaroğlu'nun,
55 üyeli senatoda operasyon
kapsamındakı fakülte dekan
ve senatörlerinin 5 ret oyuna
karşılık 35 senato üyesinin
çekimser oylannı kabul oyu
sayarak önerisini gerçekleş-
tiren karan çıkarttığı belirtil-
di.
eKonfor
İstanbul Haber Servisi -
Öğrenci Seçme Sınavı'nın
(ÖSS) ertelenmesine neden
olan 2 soru kitapçığının ça-
lınmasıyla ilgili yürütülen
soruşturma kapsamında gö-
zaltına alınan 6 kişi dün çı-
kanldıklan Üsküdar Cum-
huriyet Başsavcılığı tarafin-
dan serbest bırakıldı.
ÖSS'nin ertelenmesine ne-
den olan soru kitapçığı hır-
sızlığı nedeniyle başlatılan
soruşturma kapsamında ts-
tanbul Asayiş Şube Müdür-
lüğü ekıplerınce gözaltına
alınan Marmara Üniversite-
si tlahiyat Fakültesi kampus
amiri Mustafa Polat. bekçi
tsmetŞahin. fakültede ve ki-
tapçıklann taşınmasında gö-
revii Mustafa Karaçoban,
Gökmen Bata ve babası ABm
Bafcı ile Yüksel Apaydın'ın
sorgulan tamamlandı. lstan-
bul Hırsızlık Büro Amırli-
ği"nden ÜsküdarCumhuriyet
Başsavcılığı'na gönderilen 6
kışi Cumhuriyet Savcısı Ha-
a Hüseyin Gükcyüz tarafın-
dan ifadeleri alındıktan son-
ra serbest bırakıldı.
ÖSS soru kitapçıklannın
çalındığı MÜ Ilahiyat Fakül-
tesi yetkılilerinin, kayıtlı 2
bin 210 öğrencinin tümünün
kan örneklerinın ahnacağı-
nı belırtmesine karşın bazı
emniyet yetkililerince yal-
nızca hırsızlığın gerçekleş-
tiği binada vıze sınavına gi-
ren 820'sinin kan ve parmak
ızi örneğinın alınacağının
kaydedilmesı, hırsızlann fa-
külte yönetimince korundu-
ğu kuşkusunu yaratıyor.
SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN
CHP, Nerede Olmalıydı?
oğu CHP sözcüsü, 'Atatürkçülük bir doktrin
değildir' demeye bayılır; CHP karşrtlan da, öy-
leT 'doktrin'. Ya da 'ideoloji' bir 'kalıp'rmş; oysa ha-
yat, kalıplara uymazmış! Kafamın kızdığı birgünde-
miştim ki:"-... bu oportünistliğin ta kendisidir: Gâ-
zi, metodu da, ideolojisi de belli bir inkılâpçı; o,
'hayatta en hakiki mürşit ilimdir' dediği zaman,
metodunu (rasyonalizm); 'bu memleketin sahi-
bi ve efendisi (buraya dikkat) 'hakiki müstahsil olan
köylüdür' dediği zaman, 'ideolojisini' belirlemiş-
tir 'aydınlanma' ve 'Emek/Üretim!' Işine gelme-
yen, hertürden 'liberal' oportünistliği, üçkâğıt-
çı bir pragmatistliğe dönüştürüp, bu arada 'ma-
lı götürüyor.'..."
Hadı, gerçek bu değıldi deyiniz! Gerçek bu olma-
saydı, acaba CHP nerede olurdu, hiç düşündünüz
mü? Biz -Sosyalist Sol- bunu yıllardır söylüyoruz:
a/dış polrtika ağırlığını, 'Mazlum Milletler' ke-
fesine koyan; bloklar arasında, dengeli ve tutar-
lı 'tarafsız';
b/ 'kamu öncülüğünde hızlı sanayileşme' ile
'kalkınma'dan yana;
c/ lâik ve demokratik;
ÛJ öğretim ve eğitimde, 'seciye-i millet'e uy-
gun bir 'model'i geliştirmiş;
e/ halkevleri ve köy enstitüleriyie, haikı, 'halk-
çı' bir yönetime yetiştirmiş;
f/ 'cumhuriyet'çi, yâni halkın egemenliğinden
asla ödün vermez;
g/ inkılâpçı, yâni kendini diyalektik gelişme-
ye göre yenileyebilen;
W milliyetçi, yâni kesinlikle ant/emperyalist bir
kröe örgütü; bir bakıma, Müdafaa-i Hukuk Dokt-
rini'nin, çağdaş yorumu ve uygulaması!
'llericiliği' kimselere vermeyen, 'seçkinci'tanzimat
'alafrangası'run, dudak büküşünü görür gibiyim:
'Halk bundan anlamaz ki!' Acaba? Ya son seçim-
de, oylann en az yüzde ellisini, benzer bir siyasi
platformun arkasına yığmışsa? Yüzyılın son seçimin-
de, Anadolu ahalisi, sağda ve solda iki 'milliyetçi'
partinin arkasına dizilmişse; gerçekte, Kemalist/Ga-
liyevist (potansiyel) bir polıtikaya, önceden desteR
vermiş olmuyor mu?
Hele biraz düşününüz!
'Kemalist
1
olması gereken parti...
Kemalizm'in iki temel sloganı nedir? 'Hüm'yet' ve
'Istiklal'l yıllardır, bu iki kilit kavramı, hangi CHP
sözcüsünün ağzından duyabildik? Kemalizm'in
ana hedefi, 'çağdaş uygarlık düzey/'dir; hangi CHP
lideri, bu amacın 'gelişmiş sanayi ve gelişmiş sana-
yisonrası toplumu'olduğunu vurguladı; 'temcitpi-
/aw'nın adı şapka ve kıyafet inkılâbı, alfabe inkılâbı,
pek pek laiklik, fakat asıl 'alafrangalık'hr. 'kompra-
dor' şıklığı ve taklitçiliği! Ismet Paşa, 'Gâzi taklidi
ve kopyayı sevmezdi' denniş; sonradan acaba,
CHP, neden o kadar çok sevdi?
Birtarihte, Afrika'lı solcu/ milliyetçilerin otelinde
söyleşiyorduk; gündem, 'siyasi ipotek'; biz, birkaç
marksist, anti/emperyalist mücadelenin, 'küçü-
ğü', 'büyüğün' ipoteğine sokmayacağını savun-
maktayız; aslında bu, dolaylı bir Sovyet Rusya
eleştirisi; çünku anti/ emperyalist 'halk demok-
rasileri'ne, Moskova, 'Sovyet Modeli'ni dayatı-
yor: bu bir 'ipotek'! Bu 'dayatmayı' zaruret sa-
yan çoktu, gerekçe belli: madem ki aynı cephe-
deyiz... Bu mantığın, üçüncü ülkeler için, emper-
yalizm'in ('Sistem'in) 'ipoteğine' kapı açtığını
söytemiştim: zaten ABD'nin yaptğı da buydu; 'Hür
Dünya' etiketi altında, karşılıklı bağımlılığı' pi-
yasaya sürüyor; ufak ufak, bağımsız ülkelerde
uygulamaya koyuyordu. Türkiye'de de!
'Karşılıklı bağımlılık', eski yutturmaca! Moskova
bunu anti/emperyalist dostu ve komşusu Anka-
ra'ya, 1920'li yıllarda önermiş, kabul ettirememiş-
tir: Türkiye Cumhurtyeti, Sovyet 'uydusu' olmadı;
olanlann akıbetine de uğramadı; ama aynı cumhu-
riyeti, Washington'la 'karşılıklı bağımlılık' çarkına so-
kan iktidar, savaş sonrası CHP iktidan değil midir?
Benimsenen siyasetin adı 'karşılıklı bağımlılık' -ye-
ni adı biliyorsunuz, 'küreselleşme'- olunca, Ke-
malizm'in iki temel sloganına, CHP'deyerkalırmıy-
dı? Asıl 'Kemalist' olması gereken parti, 'uyduluk'
kapısını açınca; 'muhaliflerinin', işi 'gizli sömürge-
cilik' düzeyine taşıması, şaşılacak şey midir?
Afrika'lı, o gözleri ve dişleri beyaz, yürekleri
kırmızı çocuklar; 'isterse anti/ emperyalist mü-
cadele olsun, uluslararası ilişkinin 'modeli' Ke-
malizm/Sovyetizm modeli olmalıdır' fikrini be-
nimsemişlerdi; bireyler arasında olduğu kadar,
uluslar arasında da eşitlik ve özgüıiük! Hatrlar
mısınız, bunu söyleyen iki büyük liderden biri-
nin adı Kemal'dir, öbürünün Mirseyit!
CHP yainız tarihini değil, coğrafyasını da unutmuş-
tur.
İjçi'yi ve köylü'yü unutmak!
Gâzi'nin 'fırka's\, ne halkı unuturdu, ne halkın ol-
duğunu! Ankara meb'usu Sab Kadın'ı bilirmi-
siniz? Ankara köylüğünden, yoksul bir muhtardı.
Namzetler'in tespitinde, şöyle bir şart koşulmuştur:
'... mumaileyh, hiçbir suretle mütegallibeden
mâdûtolmayacakfjr'; yâni, 'toprakağası', 'âyan',
'derebeyi artığı' istenmiyor. llk gençlik yıllanmın
Anadolu sunda, yaşadığım her ilçede, CHP ilçe
Başkanı -Kaymakam değilse- yörenin 'eşrafı'ndan
biriydi. Adında 'Halk' olan bir partinin, halkın 'gayr-
ı kaabil-i tecezzi' -birbirinden aynlamaz- iki unsuru
olan 'amele've 'köylü'den, bu kadar 'kopabilmesi'
nasıl mümkün olmuştur? Sorulmamalı mı? Üstelik,
Gâzi'nin vasf ettiği gibi, her ikisi de, 'hakiki müstah-
sil'.'.
Inönü Cumhurfyet'inde uç veren 'kopma sü-
reci', nihayetinde CHP'yi; 'kifâyetsiz muhteris'
küçük burjuvazi ile, kendini bir hart zanneden bü-
rokrasinin ve lâf değirmeni aydınlar'ın, 'seçkin-
ci' ve 'alafranga' partisine dönüştürmedi mi?
Özal'cı 'köşedönücülük', bunlann yansını 'ABD
Doları' 'muhipliği'ne, yansını Mafia suçortaklı-
ğına alıp götürünce; sel gitti kum kalmış oldu; o
kalan kum da 'barajı' tıkadı, geçemedi. Bir Gâ-
zi'yi, etrafındaki 'Solcu Kemalist' hâlesini; o Ya-
kup Kadri'leri, Falih Rıfkı'lan, Hakkı Behiç'leri,
Şevket Süreyya'lan, Yunus Nadi'leri, Necati'le-
ri, Mahmut Esat'lan düşününüz; bir de bugün,
uğradığı hezimete rağmen, *yengeç sepeti'nden
farksız CHP takımını!
Eyvah ki, eyvah!
Meraklısı için not Içinizden bazı meraklılar, 'Ke-
malist' zaten 'solcu' ise, 'Solcu Kemalist' ne de-
mek oluyordiye sordu. Çok basit, Kemalist, anti/em-
peryalist, laik ve demokrat (bir burjuva) olmakla ye-
tiriebilir; yine de Kemalist'tir; 'Solcu Kemalist', an-
ti/emperyalist, laik ve demokratik bircumhuriyette;
kendisine, mevcut ya da oluşan Burjuvazi'den
yana değil; daha Halktan (emekten) yana bir
yer ayıran, Kemalist'tir kı. Gâzinin 'Dokuz Umde'
ile oluşturmaya uğraştığı, ilk Halk Fırkası projeksi-
yonu, buna daha yakındır: 'Imtiyazsızsınıfsız', 'bur-
juvaziVproletarya' çelişkisinden ziyade; 'sömürge-
cil sömürülen' çelişkisini yaşayan, toplumun 'par-
f/'si.
http:// www. prizma.net tr/ A İLHAN
http://vwvw.ete.fr/-bilgiyay/yazar/ailhan.rrtlm