Katalog

R A D YO Cumhuriyet İSTANBUL VE ÇEVRESİNDE YAYINDAYIZ Cumhuriyet Mt M VM muE Ktnp ımM / f SMrdmfeıunüt f swıriMahi£iuwunşı lutabın admı kjedı karanızm Dumarası ve son kuilanma tanhı lıkte büdırm, iatap evımz&e olsun Adtr.ızı, soyadınızı ve tdefoa da bıidırmevT uautmavm L>"e de^ıisenız, dılmenız ûve dc olun va da uycüğuuzı \cmlc>ıa Efc tŞLEM BlRTELEFO>LA:0212 514 01 96 76. YIL SAYI: 26875 / 200.000 TL (KDViçmde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI- NADİR NADİ (1945-1991) 7 MAYIS 1999 CUMA YAŞINDAYIZBizi bugünlere getiren okurlanmıza teşekkür ederiz. Sevinç ve Hüzün... Elinizde tuttuğunuz gaze- te, 1923 devrimiyle yaşrt sa- yıİır; "29 Ekımden altı ay bir hafta sonra ilk sayımızı yayımladık» Gazetemizin adını Ata- türk"ün kosduğunu okurla- nmızbilhoriar. Durum nedir: Anadolu kurtulmuştur. Padişah bir düşman savaş gemisine bi- nerek kaçmışür. Gazetemi- zin kurucusu Yunus Nadi, Meclis'te Ana> asa Komisyo- nu Başkam olarak 29 Ekim 1923'te cumhuriyet rejimini açıklamıştır. Cumhuriyet gazetesinin hazırlıklan bu dönemde sürüjor; ancak ilk sa>ı 7 Mayıs 1924"te yayım- lanabili\or. 192O'İ€r,3O'lar,devrimyTİ- lan; "Cumhunyet" devri- min bayrağmı yükseltiyor. Yunus Nadi "Mıllı Müca- dele"de Ankara'da "Yeni Gün" gazetesini çıkanyor- du. "Kurtuluş yıllan" klibu dönem; "kurulu^ yıllan", adından da anlaşılabileceği gibi Cumhuriyet gazetesiyle yaşandL Ikinci Dünya Savaşı'nın sonunda Yunus Nadi gözle- rini bu dümaya kapadı. ' • Çok partüi dönem.- 14 Mavts 1950'de Demok- rat Parti seçimleri kazanı- yor; çıkardığı ilk yasa, Ata- tûrk döneminde Türkçeleş- tirüen e/anın .\rapça söylen- mesine ilişkindir. Karşı devrim başlamış mıdır? Babıâli'de bu ola> karşı- sında sesini yükselten tek ga- zete Cumhuriyet ve tek ya- zarNadır Nadı'dir; uzun bir mücadelenin başlangıcı bu yazıyla başlamaktadır: Ne yazık ki Türkiye'deki çok partüi rejim, toplumu demokrasiye taşıyacağına karşı devrim içeriğine bürü- niiyor; özgürlükler. bağun- sızlık, insan haklan dışlanı- yor; Türkiye'yi uygaruk dünyasından koparacak si- yasal ve çıkarsal yatınmla- nn ardı arkası kesihniyor. Çoğu gazetenin bu gidişa- ta aj ak u> durduğu uzun bir süreçte, Cumhuriyet, bitmez tükenmez bir savaşımı siya- sal iktidarlara karşı inatla sürdürmüştür; çileli yülann sayımını, dökümünü yap- mak olanaksızdır bu köşe- de_ Cumhuriyet, giicünü kay- nağında bularak direnişini sürdürüyor. • Bugün, Cumhuriyet'in 75'inci kuruluş yıldönümü. 2000 yıhna 7 ay kaldL 20'nci yüzyılın ilk çeyre- ğinde kurulan gazetemizin sürekli olarak savunduğu davasında ne kadar hakh ol- duğu. son yülarda ayan be- yan ortaya çıkmışür. V'aktiy le bıkmadan usan- madan yaptığımız uyanlara kulak verilseydi, Türkiye bugün Büyük Millet MecB- si'nde irtica olayını yaşar mrydı?. 21'inci yüzyılın eşi- ğinde dışandan \e içeriden kuşatunuş bir ülke durumu- na düşer miydik?... Bir tran ya da Cezayir olmak korku- sunu yaşar mrydık?_ Yine de 75'inci yılınıızda umutlu\ uz ve kendimize gü- veniyoruz. Çok daha karan- lık günleri aşarak kurulmuş olan Cumhuriyet meşalesi- nin 2 l'inci yüzyılda bizi tam anlamında aydınüğa kavıış- turacağına inanıyoruz. 75'inci yıldönümünü, o- kurianmızla birlikte, haldı çıkmanın hüznü ve sevinciy- le kutluyoruz. Cumhuriyet Gündemi türbana endeksleyen Kavakçı'nın Almanya bağlantısı ortaya çıktı VHIKGörüş ıııîütaııı Bütün toplantılara katıldı MÜÜ Görüşün ABD temsilcisi olduğu öne sürülen Merve Kavakçı'nın, teşkilatın Almanya'da yaptığı büyük toplantılann hepsine ABD şube temsilcisi sıfatıyla katıldığı öğrenildi. Milli Görüş içinde Dr. Fatih Ramazanoğlu ile birlikte yer alan FP'li Kavakçı, Almanya'da cemaat tarafından kahraman olarak niteleniyor. KonferanSlar Verdî Merve Kavakçı'nın, Necmettin Erbakan'm 1986'da Köln'de Milli Görüş'ün bölge başkanlanna özel olarak verdiği 'Temel Esaslar ve Cihat' eğitimi notlanna bağh kalarak Almanya'nın çeşitli kentlerinde konferanslar verdiği öne sürülüyor. Kavakçı'nın "Cihat farzı takatın sonuna kadar yapılır" dediği belirtiliyor. METtNGÜR KÖLN - FP tstanbul Mılletvekılı Merve Kavak- çı'nın Meclıs'e türbanla girmesiyle gelişen olaylar, merkezı Köln'de bulunan Erbakancı, Fazılet Partisı yanlısı lslam Toplumu Mil- li Görûş'ü (IGMG) hareke- te geçırdi. Adının açıklan- masını istemeyen eskı Mıl- lı Görüş Genel Merkez yö- neticisi gazetemıze yaptığı açıklamada, Merve Kavak- çı'nın Almanya ve Avru- pa'dakı Milli Görüş'ün • Arkası Sa. 19, SiL3'te İ d d i a n a m e h a z ı r la n ı y o r FP sona doğru # FP'nin kapatılması istemiyle yürüttûğü soruşturmayı sonuç aşamasına getiren Vural Savaş bugün "önemli bir açıklama" yapacak. Savaş'ın, Fazilet Partisi'rün kapatılmasına ilişkin soruşturmada gelinen son nokta konusunda bilgi vermesi bekleniyor. FP lideri Kutan, kapatma davası açılacağı haberleri üzerine "Türkiye demokratik bir ülkedir. böyle bir adım atılacağına ihtimal vermiyorum" dedi. • 8. Sayfada F P ' d e K a v a k c ı b u n a l ı m ı Menderes aynldı # Fazilet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Aydın Menderes, Kavakçı bunalımında gerilimin düşürülmesi isteğinin Genel Başkan Recai Kutan tarafından kabul edilmemesi üzerine partisinden istifa etti. Menderes'in istifasını "Öyle düşünmüş ve karar vermiş" diye değerlendiren FP lideri, Kavakçı'nın türban konusundaki tutumunun kişise! sorunu olduğunu söyledi. • 4. Sayfada Gebze 'nin FP 7/ belediye başkam meclis toplantısında marş okuyan DSP 'lileri tehdit etti Marşı gerginliğiGEBZE (Cumhuriyet) - Gebze Beledi- yesı'nın öncekı akşam gerçekleşen olağa- nüstü meclis toplantısında, FP'li Belediye Başkanı Ahmet Penbegüllü ıle DSP'H mec- lıs üyelen arasında, tstıklal Marşı okun- ması nedenıyle gergınlık yaşandı. Gün- demde olmadığı gerekçesiyle Atatürk içın saygı duruşu da yaptıımak istemeyen FP'li başkan, yurttaşlarla birlikte lstıklal Mar- şı'nı okuyan DSP'Iilen, "Bir daha olma- sm" dıyerek tehdit etti. 11 DSP, 16 FP. 2 MHP ve 2 ANAP'lı meclis üyesinden oluşan Gebze Beledıye- sı. ilk toplantısmı öncekı akşam yaptı. DSP'li meclis üyesi Sedat Öztürk, meclis göriişmelerine başlamadan önce Atatürk ve silah arkadaşlan ıçın 1 dakikahk saygı duruşunda bulunulmasını ve Istiklal Mar- şı okunmasını önerdi. FP'li Gebze Beledi- ye Başkam Ahmet Penbegüllü ise bu öne- nyi, gündemde olmadığı gerekçesiyle red- dedince gerginlık başladı. DSP li Öztürk, meclis üyelerine çağnda bulunarak ayağa kalkmalanm ve tstiklal Marşı'nı okumala- nnı istedi. 11 DSP'li meclis üyesi hep bir- likte ayağa kalkarak lstıklal Marşı'nı söy- lerken FP'li Başkan Penbegüllü DSP'li meclis üyelennı üç kez dışan çıkmalan ıçın uyardı. DSP'lıler ısrarla tstiklal Mar- şı'nı söyleyince, meclis görüşmelenni iz- mArkasıSa.l9,Sü.3te TBMM'nin Görenekleri de TüPbana Karşı ORHAN ERİNÇ Türbanlı Merve Kavakçı'nın, yeni süper mürşidin güdümünde, açık başlı kılavuzunun yedeğinde ger- çekleştirdiği laıklığe saldın girışimi bir anlamda yarar- lı oldu sayılır. Inatçılar ve ikinci cumhuriyetçiler dışında kimi ay- mazlann gözleri açıldı. Seçim döneminde oy toplamak içın "türban" ve konuşurken ezan başladığında su- supyeniden lafagırerken "Buezansusmayacak" di- yenlerin bile neredeyse aklı başına geldi. Başka bir deyişle, Fazilet Partısi diğer partilerdekı yandaşlanna karşın iyot gıbı açıkta kaldı. Atatürk ılkeleri ile devrimınden yana olup da orta- larda görünmeyenlerin bir anda kenetlenivermiş olma- lan da ülke ıçin az kazanç sayılmaz. Şimdilerde "türban sorununun çözümü için uzlaş- ma sağlanması" laflan gündemde dolaşıyor. Dolaşı- yor ama, Anayasa Mahkemesi kararlarını tararsanız bu işın ancak laiklik ılkesinin anayasadan çıkarılması ile gerçekleşebileceğini anlarsınız. Refah Partisi'nin 1995 anayasa degışıklıği sırasın- da 24'üncü maddenin son fıkrasının çıkarılması için yaptığı başansız girişim hatırlardadır. Diyelim ki bun- da, anayasanın başlangıç bölümünü de ekleyerek çı- M Arkası Sa. 8, Sü. 8'de GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK FP Nereye?Giderek bırbirlerine benzedikleri ortaya çıkıyor. Dış kaynaklı bilgiler geldikçe ve geliştikçe, Mer- ve'nin, Tansu'dan farklı bir doğası olmadığı kanıtla- nıyor. Ikısi de yalancı! Çıller'in yalanlan cıltler dolduruyor. örneklemeye gerek yok. Siyasal yaşamımızın taze gülü Merve ise siyasete yalan söyleyerek giriyor. • Arkası Sa. 19, Sü. 1 'de 'İJçfidan' alkışlarla anıldı # Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin Inan, idam edilişlerinin 26. yıldönümünde Karşıyaka Mezarlığı'ndaki gömütleri başında anıldı. Anma toplantısına katılanlar, mezarlığın 2 No'lu kapısından Deniz'lerin gömütüne kadar alkışlarla yürüdüler. Karanfil ve güllerle süslenen gömütlerin üzerine yakılmış Birinci ve Maltepe sigaralanyla birlikte bırakılan orak-çekiç kolyesi dikkat çekti. • 9. Sayfada METİN GÖKTEPE DAVASINDA OLAYLI SON • 9. Sayfada Kıbrıs'ta yeni gerginlik M 3. Sayfada Ecevit yann turlara başlıyor • 5. Sayfada G-8 ülkeleri Almanya'da toplandı • U. Sayfada Demirel: Türkiye'de herkes eşittir M19. Sayfada 2000'in sorumluluğu bürokratlara MArka Sayfada 75. YIL OZEL EKI Fotoğrafları, haberleri ve gazete sayfalarıyla 75 yılın tanıklığı özel ekte... Buı>ün CumhurİYet'le birlikte H E R 1 K 1 H A F T A K I T A P YUNUS NADİ CUMHURİYET YOLUNDA Hazırbyan: Sami Karaören Yakın tarihimize ışık tutacak bu belgesel kitabı, gazetemizin '75. Yılında' okurlarımıza sunmaktan büyük kıvanç duyarız. Bugün Cumhuriyet 'le... ILHAN BA9GÖZ YLNUS EMRE n + : İLHAN BAŞGÖZ YUNUS EMRE-II (Şiirlerinden Güldeste) "Yunus Emre, şiir alanında ilk büyüktür. Yalnız sanatı ile değil, şiir dilimizin kurucusu olmakla day dil reformculuğu ile de ilktir. Batı edebiyatı için, eski olmak bakımından, Yunan ve Latin klasiği neyse, bizim için de Yunus'un eseri odur." İlhan Başgöz Türk dilinin ilk büyük şairi Yunus Emre'nin şiirlerinin ilk bölümü... Heraydının kitaplığında bulunması gereken bir yapıt... Salı günü Cumhuriyet'le Türkbank'ta son perde BORSA DOLAR MARK ALTIN VDün 390.700 Önceki 392.300 Dün 215.600 öncekı 213.750 Dün 3.615.000 Önceki 3.600.000 Hazine Müsteşan Yener Dinçmen'in istifası ile yeniden gündeme gelen Türkbank olayında son perde Meclis'te oynanacak. 21. döneme devreden soruşturma dosyalan arasında yer alan Türkbank ile ılgili Meclis Başkanı İcilit adam durumunda. Meclis Başkanı'nın komisyonlann kurulmasında ağır hareket etmesi ve komisyonlann sürelerini kısa tutması halinde gerekli belgelerin toplanamayabileceği belirtiliyor. Bu da hazırlanacak raporun siyasileri aİclar bir nıtelik taşıma olasılığmı güçlendiriyor. • 13. Sayfada GUNDEM MUSTAFA BALBAY 'Gazetem Aldatmaz../ Bugün, Cumhuriyet'in kuruluşunun 75. yılı. Kurtuluş Savaşı sürecinde "Yeni Gün"... 29 Ekim 1923'te Cum- huriyetın ılanının ardından, 7 Mayıs 1924te "Cumhuri- yet"... Cumhuriyet, Türkiye Cumhuriyeti'nden aftı ay küçük. Bu yüzden ona hep, "Ağabey" deri Hoştur söylemesi, Cumhuriyet gazetesinin tarihi bir bakıma Türkiye Cumhuriyeti'nin tanh kesitierinden biri- • Arkası Sa. 19, Sü. 8'de