Katalog

2 OCAK 1999 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 S-300'ler Rumlara • LEFKOŞA (AA) - Kıbns Rum yönetimi lideri Olafkos Klerides'in. Rum Kesimi'ne konuşlandınlmaması karannı aldığı Rus yapısı S-300 fuzelennin Rum yönetimine malıyetınin, 250 milyon Kıbns Lirası'mn (yaklasık 153.7 trilyonTL-1 Kıbns Lirası 615 TL) üzerinde olduğu bildirildi. Güvenilır kaynaklann verdiği haberde, Rum yönetimınin kapora olarak şimdiye kadar Rusya"ya 130 milyon Kıbns Lirası ödedifini belirtti. Haberde. füzelerin gelişinin iptal edilmiş olasına rağmen, sözleşme geçerliliğıni konjduğu içın, Rum yönetimınin Rusya'ya, önümüzdeki haftalarda. yaklaşık 100 milyon Kıbns Lirası daha ödemek durumunda kalacağina dikkat çekildi. Hizbullah bombacısı olduruMu • KUDÜS(AA)-tsrail, Hizbullah'ın önde gelen bır bomba uzmanını öldürdüğünü duyurdu. lsraıl Genelkurmay Başkanı Shaul Mofaz, lsrail askerlerinin 29 Aralık'ta Baalbek'te Hizbullah'ın bombacısını öldürdüklenni açıkladı. Bombacının adının Zahı Naim Hadır Ahmed Mahabi olduğu belirtilirken. konuyla ilgilı aynntılı bilgi vermedi Geçen yıl 21 Israil askeri yollara yerleştirilen bombalarsonucu ölmüş ve saldınnm sorumluluğunu Hizbullah örgütü üstlenmışti. Mübarek'e Irak'tan eleştiri • BAĞDAT(AA)-lrak yönetimınin resmı yayın organı El Tavra gazetesmde dün yer alan bir başyazıda, Irak rejıminı eleştiren Mısır Devlet Başkanı Hüsnü MiibareldünarKİı. Gazete, M ı s ^ ^ ^ ^ Cumhunye gazetesine demeç veren Mübarek'in "Irak rejimi sorunlar yaratıyor" yönündekı açıklamasını eleştirerek Cemal Abdül Nasır döneminde Mısır yönetıminın de ABD. Ingıltere. Fransa, lsraıl ve Suudi Arabıstan tarafından sonınlar yaratan bir rejım olarak nitelendinldığini belirtti. El Tavra. Nasır döneminde Mısır'ın Arap ulusunun kurtuluşuna inandığını. Filistinlilenn Siyonistlerden kurtulması için çalıştığını bildırerek "O dönemde Mısır: Batı. lsrail ve Arap gericılen tarafmdan reddediliyordu" denıldi. Japonlar dakika başı' boşanıyor • TOKYO(AA)- Japonya'da. 1998 yılında âynlan çiftlerin sayısmın rekor duzeye çıktığı. ortaya çıkan rakamın Batı ülkeleri düzeyine geldiği açıklandı. Japonya Sağlık-Sosyal Yardım Bakanlığı tarafmdan açıklanan boşanma İstatistıklerine göre, ûlkede geçen yıl 243 bin boşanma gerçekleştirildi. Japonya'da J0O yıldır tutulan ıstalistiğe göre, bu oranın rekor düzeyde olduğu bildirildi. Clkede, boşanma sa>ısı 1997'ye göre yüzde 10 oranında tırmanırken bu rakamın Japonya"da her iki dakıkada bir boşanma olduğunu gösterdiği de belirtildi. Japonya'da 1000 kişiye 1.94 boşanma düşerken bu oranın Fransa'da 1.90, Almanya'da 2.0''. ABD 4.44 olduğu belirtildi. Kızri Kmertere af sözüyok • PHNOMPENH(AFP)- Kamboçya Başbakam Hun Sen dün yaptıgı açıklamada. Kızıl Kmer liderlerine dokunulmazlık sözü vermediğini söyledi. Uzun yıllar sonra Kamboçya'ya dönen örgütün iki numaralı liderleri Kiyö Sampan ve Nuon Çea'yı sıcak bsr şekilde karşıladıgı için yoğun tepkı alan Hun Sen, kimseye adalet karşısına çıkmayacağı güvencesi vermediğini belirtti. Hun Sen. kendisınin de Pol Pot yönetimi sırasında yapılan soykınmın sorumlulannın yarg. önüne çıkması gerektiğıni savunanlar arasında yer aldığını vurguladı. Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel, hükümetin Avrupa Birliği siyasetinin başanlı olduğunu belirtti 6 AB poUtikamız gerçekçjT Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel ALPER BALLI ANKARA - Dev let Bakanı Şükrü Si- na Gürel. 1998 yılında Avrupa Bırlı- ği'yle (AB) ilişkilen değerlendinrken. Türkiye'nın AB politıkasını gerçekçi te- mele oturtarak başan kazandığını söy- ledi. Almanya'mn dönem başkanlığını devralmasının ardından AB-Türkiye ilış- kilerinde Türkiye'dekı siyasi istikrann öneminin alnnı çızen Gürel. bırliğin Tür- kiye'yi sınırsız siyasi dıyaloğa çekmek istediğini söyledi. 1998, Türkıye-AB ilişkilerinde hare- ketlı dönemın yaşandığî bır yıl oldu. Lüksembure zirvesinden sonra Türki- ye. siyasi konulan AB ile görüşmeme ka- ranaimıştı. I998'ın ılköayındadönem başkanlığını üstlenen ingıltere. Türkı- ye'ye verilecek mali yardımlar konusun- da Yunan vetosunun aşılacağına ılışkın olumlu mesajlar verirken. "14 ABülke- siarüYunanistan'"formülünügeIıştırdi. AB'nm güvencelerini yetersiz bulan Tür- kıye. Avusturya'nın dönem başkanhğı sırasında "12. aday" olarak nitelendi, an- cak Yunanistan engeli nedenıyle bu du- rum hukuki bir adım olarak yansımadı. Viyana zirvesinden sonra Türkiye'nin hukuken 12. aday olmadığı açıklandı. Ankara'nın AB'den beklentileri 3 ana noktada toplanıyor: - Türkıyenın AB'ye tam iiyelik konu- sunun somut bir perspektifte ele alma- rak 12. aday ülke olduğunun resmen tes- cıl edılmesi - Dığer aday ülkeler ıçın uygulandığı bıçımde. Türkıye'ye somut getıriler su- nulması\eadaylığınmtemelinınoluştu- rulması. -Türkıye'ye mali işbirliği vegümrük birliği çerçe\esınde vaat edilen yardtm- lara işlerlık kazandınlarak "Türldyetçin Avrupa StratejisTnın gerekli mali yar- dımlarla bırlikte yaşama geçinlmesi. <\B'yle geçen 1 yıllık dönemı Cum- hurivefe değerlendıren Gürel. şunlan söyledi: "Türkiye'de 1997'ye kadar AB ilişkilerimiz gerçekçi bir çerçevede de- ğeriendirilebümiş değüdi. Biz ilişkilerin temellerinin nc olduğunu, AB'nin Tür- kiye'yi nasıl değerlendirdiğini ve bizim AB*> i nasıl değerlendirmemiz gerektiği- ni açıkça gösterebüdik. Bu gerçekçi temel- ler herkesin hoşuna gitmeyebiKr. Ama gerçekler bunlardı\ç Türkiye'nin tam üye- lik hedtfinde gerçekçilikten uzak bir bi- çimdt ısrar etmesi. aslında AB iltşkileri- ne zarar \ermekte\dL" Gürel, AB'nin son ızleme raporunu şöyledeğerlendirdı: "Raporda.hâlâAB tarafından Türkiye'yi asbnda AB-Tür- ki\e ilişkilerini özünde etkilemcsi gerek- meven baa konularda sınırsız sivasal di- yaloğa çekme çabası görülüyor. AB eski afaşkanhklannı Türkne'ye karşı sürdiir- me eğiliminde. F.skiden Türkiye kapının önünde bekleyen her türlü baskı \e da- yatmayaaçıkgöriJnen birkonumdayken şimdi bu konumundan sıynlmıştır." Gürel, Almanya'mn AB'ye yön veren üyelerin başında geldiğıni kaydederek şu değerlendirmey ı y aptı "Almanya'nın kendi başkanhk döneminde Türkiye'} le ilişkileri kendisınin başkanlık dönemini izleyen orta dönem için bdirkmeye çab- şacağı belli. Bunun gerçekleşmesi için Türkiye'de siyasal istikrann ve oluşacak hükümetin, temsil ctmcye yetkin olmas gerekjyor." Başbakan Netanyahu, yeni bir füze saldmsı durumunda misilleme yapılacağmı söyledi IsraiPden Lübnan^a sert uyarı • lsrail Bakanlar Kurulu önceki gün Güney Lübnan'dan koşulsuz çekilmeyi bir kez daha reddederken Başbakan Netanyahu, yeni bir Katyuşa saldmsı durumunda Lübnan'ın içindeki hedeflerin vurulacağını belirtti. Dış Haberler Seoisi - lsraıl, Lübnan top- raklanndan ülkesine yeni bır saldın düzen- lenmesi durumunda çok sert karşılık \ere- ceğinı bildirdi. lsrail Başbakam Benyamin Netanyahu. ordu radyosuna yaptığı açıkla- mada, "Ülkemize Katyuşa roketleri fırlatıl- masına göz yummayacağı/ ve bir saldın du- rumunda Lübnanın içindeki hedefkri vıı- racağız"" dedi. Iran \e Surıye desteklı kök- tendıncı Hizbullah örgütü militanlannın ls- rail'e 23 .\ralık'ta düzenlediği en son Kat- yuşa saldınsında 13 Israilli yaralanmıştı. Netanyahu'nun uyansı. önceki gün Bakan- lar Kurulu'nun lsrail'ın Güney Lübnan'da oluşturduğu güvenlik kuşağından çekilme- sı önerısmin reddedılmesınin ardından gel- di 1998 yılında Güney Lübnan'da 24 lsra- il askerinın ölmesiyie lsrail kamuoyunun hükümete.askerlenn Güney Lübnan'dan çe- kilmesi yönünde yaptığı baskılar artmıştı. Ön- cekıgun]yarji'antoplantının ardından y ay ım- ISiârfBfHlmle. 1 "LİUbnan'da olan her ş« den Lübnan hükümeti sonımludur* 1 denıldi. Toplantıda Dışışleri Bakanı ArielŞaron'un, Güney Lübnan'a büyük bıruyan saldmsı dü- zenlenmesi ve sonra aşamalı olarak çekil- menin başlaması önerisi. genlimı daha da arttıracağı gerekçesiyle Netanyahu tarafın- dan reddedildi. Netanvahu, "BeyrutTa, Lüb- FUistinliler, liderleri Yaser Arafat'ın 1 Ocak 1968'de kurduğu El tetih örgütünün 30. nan'dan İsrail'e saldın düzenlenmemesini güvence altına alaeak bir güvenlik anlaşma- sı yapılmadıkça çekümesöz konusu ulama/" dedi. Beyrut hükümeti, Israil'e güvenlik gü- vencesi vermeden önce lsrail"in koşulsuz olarak çekilmesini istiyor. Lübnan, tsrail'le anlaşma yapmak için lsrail'in 1967'de ışgal ettiği Sunye'ye ait Golan Tepeleri'nden de çekilmesini istiyor. Sunye'nin Lübnan'da 35 bin askeri bulunuyor. Başbakanlığa aday- lığını koymak ıçın Genelkurmay Başkanh- ğı görevinden istıfa eden Amnon Lipkin-Şa- hak da Kiryat Şmona kenhndc ögrencilere hitaben yaptığı konuşmada, "Lübnan'daki İsrailvarhğniın yaraftıgı sorunlar karmaşık olabilir. ama çözülebilir. Fakat çözüm Suri- ye'ylede anlaşmayı icermeBdir" dedi. Bu arada, Fılıstın lıden *ı'aserArafat'ın ge- lecek mart ya da nısan ayında Washing- ton'da ABD Başkanı Bifl Clintoo'la bir ara- kuruluş yıtdönümünü kurladılar. ya geleceği bildirildi. Üst düzey Filıstinli yetkıliJerden Saib Erakat yayımladığı bıl- dinde 1 . "İki lider banş sürecindekigelişm^- leri degeriendirmek üzere bir a n c toplan- hsı yapacak" dedi. Erakat. ABD'nın Orta- doğu Özel Temsılcısı Dennis Ross'un da 9 Ocak'ta lsrail ve Filistin arasında ABD'de ımzalanan, ancak çıkmaza giren VVye An- laşması'nın uygulanmasını sağlamak üzere bölgeye geleceğinı belirtti. 1959da ilkuzay aracıgonderildi Uzay serüveninin 40. yılı Dış Haberler Servisi - Bundan 40 yıl önce. yani 2 Ocak I959'da. So\yetler Birliği'nin Baykonur üs- sünden Ay 'a ilk uzay aracı gonderildi. Luna-l ya da Metshta (Rüya) adı v erilen uzay ge- mısı Ay'a inemedi, ancak yerçekiminden kurtulup uzaya ulaşan insan yapımı ilk uzay aracı oldu. Boyu l20metre. agırhgı 361 İci- lo olan Luna-l. uzaya 1957 yılında gönderilen Sputnik- l 'ebenziyordu. L'zay gemi- sinın üzerindekı meta! kü- relerde Lenin ve Sovyetler Birliği'nin orak-çekiç tas- virlen bulunuyordu. Luna-l. 36 saatlık yol- cuiuktan ve 6 bin kılomet- re volu aldıktan sonra kav- boldu. Uzmanlaragöre, Lu- na-l ya başka bir gezege- nin yörüngesine gırdi ya da parçalandı. Belki de uza- yın derinliklerinde gezisi- ne devam ediyordur. Sovyetler Birliğı, Luna- l'den önce. 1958 yılının aralık ay ında Ay 'a uzay ge- misi göndermek istemiş. ancak kalkış sırasında çıkan sorunlar yüzünden başan sağlanamamıştı. Luna-2 adı \ erilen diğer bir uzay ara- cı da ancak ikinci deneme- de uzaya fırlatıldı. Sovyet- ler Birliği, Ay'a gıtme ha- yalini en sonunda Luna-9 ile gerçekleştirdi. Luna-9 ve ardından gönderilen Lu- nokhod. dünyaya. Ay' ın yü- zeyi ile ilgilı fotoğraf ve bilgi göndermeye başladılar. Afganistan 9 da yağtnur duası Dış HaberierServisi-Ta- leban liden MoBa Muham- med Ömer'ın çağnsı üze- rıne dün binlerce Afganlı. ülkede yaşanan kuraklığm gidenlmesı ıçın yağmur ve İcarduasınaçıktı. BaşkentKabil'elOkilo- metre uzaklıktaki Bagra- mı Çölü'nde yapılan yağ- mur duasına ülkenın yüz- de 90"mı elinde bulundu- ran Taleban yönetiminin üst düzey yetkilileri de ka- tıldı. Yetkıhler. "Eziyetçekilir- se dualar daha fazla kabui olunur" ınancıyla duanın yapılaciği yere ıkı kılomet- relik yolu yürüyerek gel- dıler. Şenat Mahkemesi'nin başyargıcı Muhammed Sa- kıp, topluluğa yaptığı ko- nuşmada. yolsuzluklar ve toplumdaki kötü davranış- lar yüzünden kuraklıklace- zalandınldıklannı söyledi. Taleban'ın, yağmur du- asına katılmaları için kişi başına 2.5 dolarödediği de gelen haberler arasında. Her aralık ayında sıcak- lığtn sıfınn altına düştüğü Afganistan'da bu y ıl sıcak- lık ortalama lOderece. Bu kış ülkede kar ve yağmur yağmaması da önümüzde- ki yaz kuraklığın habercisi Küba Devrimi'nin 40. yıldönümükutlandıDış Haberler Servisi- Küba Devrimi'nin 40. yıldönümü dün coşkuyla kutlandı. Kübalılar ev lerine bayraklar astılar. Küba. resnıi devrim y ıldönümü olarak Başkan Fidel Castro'nun iki yıl süren gerilla savaşından sonra diktatör Fulgencio Bafista'va karşı zafer kazandığı 1 Ocak 1959 tarihıni kabul edıyor. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, devrimin 40. yıldönümü nedeniyle Castro'ya bir kutlama mesajı gönderdı. Yeltsin mesajında, "İki ülke arasında süregelen dostluk ve işbiıiiğinin karşılıklı çıkar ve eşitliğe dayanarak devam edeceğinden eminim. l luslararası güvenlik ve istikran güçlendirmek ortak çıkanmızadır" dedi. İRAN Aydın katillerine tutuklama • Başyargıç Yazdi, aydın cinayetlerini araştırmak üzere başlatılan soruşturmanm hızla ilerlediğini belırterek olayla ilgisi olduğu anlaşılan birçok kişinin gözaltına alındığını söyledi. TAHRAN (AFP) - Iran'da son aylarda ger- çekleşen aydın cinayetle- riyle ılgili olarak birçok ki- şınin gözaltına alındığı bildinldı. Başyargıç Aye- tuilah Muhammed VazdL dün Tahran Ünıversite- si'nde yaptığı konuşma- da, "Soruşturmavanya- nya tamamlanmış du- rumda. Cinayetlerle ilgi- si olan ve kimliği tespit edilen bazı kişiler gözahi- na alındı. Bu. sonuca da- ha sağhkb birşekfldete da- ha hızlı ulaşmamızı sagta- yacak" dıye konuştu. Aye- tuliah. mahkemenin so- ruştunnanın sonucuyla il- gilı olarak halka bilgi ve- receğinı ifade ettı. Iran'da zıncirleme ay- dın cınayetleri. kasım ayında laik millıyetçi lı- der Daryuş Foruhar ve eşi Pananeh'tn başkent Tahran"daki evlerinde ölü bulunmasıylabaşladı. Bu- nu, aralık ayının ilk gün- lerinde ıkı laik yazar Mu- hammed Muhtarive Mu- hammed Pouyandeh'in ölümü ızledi. MecklŞerif adındakı aydının aynı za- manlarda esrarengız bir şekilde öldürülmesi ülke- dekı ılımlılan ayağa kal- dırdı. Başkent Tahran'da ci- nayetlenn aydınlatılması için önceki gün gösteri yapaıı bır gruba polısin müdahale etmesi sonu- cunda birçok kişi yara- landı. Silahların yerini diyalog aldı Zapatistalar halkla ilişkilere güveniyor MEXICO(AFP)- Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Kızılderililerin siyasi haklanna kavuşması için beş yıldır savaşım veren Zapatısta Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN), hedefine ulaşmak içın artık kurşundan çok halkla ilişkilere güveniyor. Bu yıl yalnızca bir kez silah kullandıgı belirtilen EZLN. verdiği savaşımın haklılığını anlatmak için söze başvuruyor. Zapatistalan ziyaret edenler arasında eski Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand'ın eşı Danielle Mitterrand, ünlü yönetmen Olh'er Stone'un yanı sıra birçok Avrupalı ve Kanadah millervekili var. UTuslararası kamuoyunun Zapatistalara gösterdiği ilgiden rahatsız olan Meksika hükümeti. 100 kadar yabancıyı Chiapas bölgesinden sınır dışı etti ve "siyasi turizm''e göz yummayacağı mesajını \erdi. 1 Ocak 1994 yılında ayaklanarak Chiapas bölgesindekı 5 belediyeyi ele geçıren Zapatistalar. Meksika'da yaşayan Kızılderililere daha çok toprak. siyasi yetki ve eşit haklann tanınması isteğinde bulundular. 12 gün süren ve 150 kişinin ölümüyle sonuçlanan ayaklanma sonunda ateşkes saglandı. Ancak. 1997 yılının Aralık ayında. sağcı milislerin Zapatista yanlısı Acteal köyüne saldırmasıyla ateşkes bozulmuş oldu. Saldında. aralannda çocuk ve kadınlann da yer aldığı 45 kişi yaşamını yitirdi. Zapatistalarla hükümet arasındakı görüşmeler COCOPA adı venlen kurulun aracılığında geçen kasım ayında yeniden başladı. Zapatistalann hükümetle iki yıl önce kesilen doğrudan görüşmeleri yeniden başlatmak istememesi iki tarafın arasını yeniden açtı. Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu. önümüzdeki mart ayında Kızılderililerin haklan konusunda ülke çapında halkoylamasına gitmeye hazırlanıyor. Binlerce sempatizanı olan EZLN'nin tepeden tırnağa silahlanmış ve iyi eğitim görmüş 500 üyesi olduğu belirtiliyor. Sınır Tanımayan Cazeteciler '1998'del9 gazeteci öldürüldü'PARİS(A.\)-Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü. 1998 yılında dünyada 19 gazetecinin öldüriildüğünü bildirdi. Türkiye'nin, basın özgürlüğünün en çok çiğnendiği ülkelerden bıri olduğu belirtildi. Örgüt tarafından yapılan açıklamada, geçen sene öldürülen gazeteci sayısmın bir önceki yıla göre daha az olduğu, gazetecilerden bir kısmının görevleri başındayken öldürüldüğü belirtildi. Örgüt, geçen yı! öldürülen 19 gazeteciden 1 l'inin. seçılmiş kişilere yönelik rüşvet suçlamalan ve örgütlü suç gruplanyla ilgili bağlantılan araştınrken öldüriildüğünü bildirdi. Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün açıklamasına göre, Kolombiya'da 4, Rusya'da 2. Bangladeş, Brezilya, Meksika, Filipinler ve Tayland'da birer gazeteci öldürülürken diğer 8 gazeteci Afganistan. Kanada. Kongo Cumhuriyeti, Etiyopya, Gürcistan, lran. Meksika ve Sierra Leone'de öldürüldü. Örgüt, hapsedilen gazeteci sayısmın geçen yıla göre artarak 93'e ulaştığını: Etiyopya'da 15, Çin'de 14, Suriye'de 10 ve Myanmar'da 7, Küba'da 3 gazetecinin tutuklu olduğunu belirtti. Örgütün açıklamasında. Türkiye'nin adının, 'basın özgürlüğünün en çok çiğnendiği ülkeler' arasında geçtiğı, geçen yıl Türkiye'de 260 gazetecinin gözaltına alındığı. 60 gazetecinin saldınya uğradığı ve 10 gazetecinin ışkence gördüğü öne sürüldü. Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü. tran'ın dini lideri Ali Hamaney'e yakın radikal gruplan, bir gazeteciyı \e bazı aydınları öldüımekle suçlayarak Pakıstan, Demokratik Kongo Cumhunyeti ve Yugosla%7a hükümetlerinin basın özgürlüğüne engel olduğunu kaydetti. 1997 yıh ıçinde 26 gazeteci öldürülmüştü. Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü. 104 gazetecinin öldürüldüğü 1994'ü ise "kara \ıl' ilan etmişti.