Katalog

3ŞUBAT 997PAZARTESİ CUMHURlYET SAYFA EKONOMI -- tUIJ rro taoKunmlar Btbai MDeâe BınMan >k>ank fenrbaa teank âsanti Esr^Las "eefcfea» *S0B Tjünban <*Krea3. >*fema r ' 55" 2 25} 1653 İ4C0 300 İ5O0 İ.8C0 > İSOO 34)000 2Î500 1550 1250 603 5.000 KLB 1 79 179 970 183 2.29 2 07 1 11 159 438 144 5D0 293 170 143 ?46 4'6 Borsa Analizi m H M 11 65 1165 2601 466 7.71 7.29 1217 582 1754 6162 7178 24 91 6"rç 584 12 28 794 1643 1M F i m 748 748 11 41 3-64 343 3.55 19.45 3.06 989 - 44 81 24 59 4.23 365 736 789 1C51 Camıe Cam Ürünleri Sanayii Moolu j ı üaızkCn taam 'ratyaCşr fralama 29CC VJOOC 3200 BoyaSanayii :ES 3 O . lUrsha» 'asaş Ora&rc Iraotak Anaooiu âracılık EgeBra» BcyasBnolık Guıey Bocıi* T "uborc CrMama 3030 '5250 •5550 4500 37 300 14 750 1D500 5600 Biyük Mağazalar Çarş. :2 DOG Gına MKTOS Taraaş Ortalama 12250 152 500 32 500 Çmento Sanayıı AcBnaÇ(A) AdanaÇB) ManaÇ C) AtpnÇ Akçansa AslanÇmento Baoçm Bursa Çmento Elou Çımento Çımentaş *ımsa ftvtas Konya Çm Aardin Çftı ftgdeÇm UnveÇır, Ortalama 10500 6 7 » 1900 24000 •7 000 22 000 11500 19000 4550 16 250 14 000 30 500 '5500 6500 7100 58O0 214 310 485 4 23 159 352 2 97 3M 238 1115 6.24 463 4 57 7 26 14 84 43 97 32 14 <6 2 7 795 124 1 44 12 53 634 4 73 436 515 229 297 434 3 72 422 319 348 3 01 118 4511 2036 1717 18 32 1091 33 54 75 72 32 63 2149 64 7 o 24 42 20 40 325 21 39 48 4666 115 00 8628 1704 1529 3122 300 44 22 05 1710 20 42 1200 2932 1499 52 12 1013 25 93 1519 3103 1122 16 44 2014 1892 389 968 383 935 1014 39 92 1330 1189 13143 22 2 7 2304 75 24 50 37 1191 1068 2182 8 7 24 4004 24.42 1204 1592 10 35 1086 2417 866 1541 1369 965 965 1741 TfJK feUM 24 84 24 64 773 38 702-28 52812 67189 842 72 59962 73038 7354 735 44 1393 37 122069 1084 T 1 68960 73100 102 98 11636 6174 76 88 408 35 65 93 125 99 14142 67 65 7222 124 3" 85 84 •56 06 •0151 562 32 1532 73 319 35 663 38 5626 55.26 5526 17051 173 51 264 31 32 02 48 40 23 03 12522 64 85 54 03 49.88 47 91 42 45 4328 88 52 Hava Taşımacılığı ve Yan Hızmetter Çe«x Hava Ser THYP USAŞ Ortalama 48 5O0 35000 32DOO0 1046 1159 800 1133 2612 955 79 1624 1624 1266 8631 651 651 Perakemte ve Toptan Tıcaret EGSDışTcaret Mılpa SabahPazafema TofaşOtoTıc Ortalama 210OC 3 750 2 700 18 250 Dokuma Sanayii Akal Tekstıı Alan Tekstıl AKsa AltfiyMız 8«1*Mensucat BsaşT Bossa Edıp Iplık Gedız I t * Karsu Tekstıl Konıteks Köytaş Uite Kadıf Nergıs Holdıng OkanTekstıl Potylen Sasa Soksa Soktaş Sonmez Fıl Sonmez Pamuklu Srfaş Tumteks Uk. Konfekayon Yunsa Ortalama '3 250 170O0 18 750 11 250 23 500 6200 11750 11.500 15.500 24500 12500 79 000 23 000 13 750 6800 4800 4200 105O0 •875 8300 14250 8000 400C 7300 37 500 5300 3 3C 153 182 13 09 293 3 16 419 5 50 1 00 465 345 329 296 299 1 70 3 20 343 726 6.25 246 069 149 3 97 3 74 201 384 145 145 336 4 75 411 3 54 33 29 1725 1536 177 27 30 37 23 31 29 36 22 02 20 74 26 94 2142 15 03 1424 12 79 12 75 37 67 103 67 37 81 12 64 1712 1410 17 79 1661 1355 9 76 22 76 3349 2 7 20 1856 Lastik Ürünleri Sanayii Bnsa Gcod-Year Ortalama Enerı Aktaş EleKtnk ÇukurovaEleMnk KepezElektnk Ortalarra K00O 197 500 240 000 220 000 5 23 904 624 1782 2033 15 7 9 1692 27 99 23 03 2586 5311 222 88 48 63 97 35 1200 10 73 9 73 2521 8 7 7 1138 1193 984 1329 23 53 1012 12 26 3493 1383 3816 1222 1189 924 34 83 1023 6 47 8 7i 2842 22.29 12 18 28 76 1018 1175 1157 1130 1163 1142 1530 23 3C 1611 19 5; Seramik ve Porselen Sanayi Ege Ser Eyap Gorbonlşi Kutahva a or Uşak Ser Dayankiıl Ardem Arçelık Ensar Pas ÇelıK Ihlas E-ai PegPr:* RaksE/al Vestel Ortala-^ Turizm Çeş_/Mimunus MarnıasAlt Marra*rt Net Tınun Petrolert îur Ortata-ıa 6 0ÛC 5000 40 500 5000 6 900 29 000 23 0OO 3400 31500 14500 42 0O0 45 500 590C 4100 2 850 37 500 6000 - ag ?tf 2 61 303 24 39 1426 80 31 32 14 23 78 *150 1368 37 49 56 6 7 67 74 11; 7 8 91 840 10 "7 7 67 254 8 9 7 B 33 384 - 96 206 665 110 3 74 BettPtk Mafcinelepi ue Saıayii Aûan,Eek Ase*sr B e k o * * Netas Telete TS-erera Ortalra Gw,lçkı, Anao'. jıda Sr^e Fnqc>» Ker*ji2 Kerçras Kom/jöa Mant MatSıda MummTavuk. PrnıaEt PmeSJ Tso yserve Ora-a 6000 10100 17 500 33000 15 500 38 000 4 6' 2 41 635 534 5 63 664 499 51 13 5158 56 35 53 89 2155 83 44 58 90' 13 7 37 7'65 32 66 1806 24 98 1374 20 44 28 39 23 55 14 07 14 98 2151 19803 8.28 10 70 14 82 Ivgiftanı 2516 3311 1240 28 06 69 34 2175 Tutun Sanayı 53 0J. 6 : 4 35 85 36 000 1875 4 353 •3 500 7600 16500 16000 7200 11250 3300 6100 6900 15000 18 750 4850 8 39 152 2 37 656 3.24 5 49 2 39 306 284 154 260 535 412 610 3 72 4C3 T9C 24 46 17 78 46 64 1410 36 79 1928 22 81 1310 2527 64 76 1787 13 76 8 37 21 32 5429 11 14 12 76 113 7 •601 1098 '217 15 02 42 91 22 40 55 47 16 62 12 99 1484 1283 1355 815 14 73 46 78 1649 1128 4812 56 45 'B75 106 01 100 04 n 10 10091 141982 18991 27 38 191947 70C76 94 89 63 96 49 60 49 83 11704 45 34 12050 10751 6187 6966 257 87 248 70 8979 562 01 23 97 315 44 12721 232.23 104 59 73 32 23 64 288 39 193 56 5913 12992 1689 40 94 13859 6669 20106 37856 262 X 312 34 84 46 1013' 331 3^ •0341 72 34 95 22 127 84 133 74 2403 72 489 73 222 36 31718 405 00 191 7C 3957 23 83 104 25 368 58 4668 16929 1762 15441 14606 7411 VI 23 154 24 12109 11632 122 98 137 28 30564 192 37 35911 53.02 47 77 9694 66'5 7167 433 57 24229 6823 '78 46 23923 14921 prc Holding Aianra Honrej BorusanYat Doganhold Eczacıbaş* YaL EnkaHoöıng IhlasHotdrg Koç Holdng Koç Yatrrn Medya Hol Net Hokjmg Transturiı Hod. TŞşeCam Ortalama Demir, Çetik Burçelık ÇelikHalat Cemtaş Döktaş EregiDÇ ızmDÇ Metaş Ortalama J1İ1İJ RİD 23 000 8000 4450 14250 32 000 21250 37 000 39 500 1650 5000 1 700 18 750 m* BJB 10 51 560 4 72 339 31.56 1102 1718 15.59 180 1.64 991 10 V m P I M 5728 4327 380.96 42 99 153 54 84 83 9993 12083 1795 40 86 79 97 90 05 m 35 95 10 67 2194 14 75 97 58 55 77 55 38 53 49 25 51 13 01 32 m 334/ 42 38 Metal Ana Sanayii 15 750 8300 56.000 17250 21500 2.650 16250 336 391 269 499 416 •84 520 364 Basım Yaym Sanayi Butjjn VaytncıİK ÇBS Pmtaş Duran Ofset HunyetGaz. Intemıedya Yay Mılüyet Gaz Sabah Yaymcıtk Ortalama •7250 11000 16 750 11500 3900 2 025 2200 189 288 5.54 268 2'6 120 083 1 7 4 Metal Eşya, Makine ve Gereç Sanayii Adrtco Sanayi MafcneTakım Tezsan Ortalama 20 500 3400 12 250 449 269 635 4 20 1486 4117 12 07 30.31 1550 403 92 1963 2462 1605 6623 1743 8011 2669 9 35 1684 13 74 55 84 27 51 1690 Mobiya ve Döşeme Sanayii Genta; Kelebek MoMya Ortalama Otomotiv ve Dıtaş Dogar EgeEndustn IMP Kontsa MutluAkü Otokar Otosan Parsan Totaş 1 " Otofab Otaiama 8 7X 14 750 409 6 07 4 76 14 82 30 42 1901 YanSanavi 6300 9100 21750 65 000 5600 20500 7 03O0 29 500 7 700 167 500 33fi 4.6C 452 554 3 70 4 97 873 5 31 288 306 484 1655 14 36 13 40 2195 1410 1663 35 44 46 70 2006 8120 24 72 Piastikürünteri Sanayi Egeplast EgeProfü Pımaş Raks Etektronık Ortalama i9 7 50 33 000 17500 41000 Yapı Maüemeleri Borova fap- Doâusan Haznedar Tuğla Iniema T Demir Dotaım Ortalama 5600 39 0O0 18 750 74O0 13500 506 3 91 715 245 365 508 792 427 535 549 5 47 22 03 1818 8420 1195 1891 2215 18586 1611 58 00 5446 46 70 1396 16 50 I6\ 21 lü 34 59 21615 38 93 344 10 76 803 798 909 6 32 792 •133 1344 1568 12 C7 9 03 1508 10 91 9 28 1219 952 1026 1264 17,39 1155 49 59 13?? 39 96 1222 662 671 1729 811 6 79 13 08 1105 34 56 2618 IVJK feUM 1069 1264 6137 018 1263 73790 1016 8 81 82 56 294 4021 1612 6302 11071 65 75 75 32 164 56 242 95 22 81 69 40 172 85 390 89 180 48 13108 112.99 53.61 170 45 5726 11685 132 67 18165 14886 146 38 4464 178.40 89 71 10493 101.31 5969 7689 9109 142.32 7'26 11152 54 48 7936 6853 15019 147 89 21863 16096 16627 39518 67 44 4120 8006 13412 12162 Petral ve Petroi üpjirteh Sanayi Avgaz 29 000 ;0,54, ,.52,7B ,2182 83 02 Petkr» PetrolOfe Tıras Tupraş Ortalama 65000 53 000 11250 51000 234 10 87 303 10 80 5 01 Aktıf Fmans c acto Fmans Finans Leasmg HasFrans fcısat Leaang Oziinans Fatf Rant Leaang Vakıf Leasmg Yap. Kredı Leas Ortalama Sigorta Aksıgorta Anadolu Sıgorta Corımeroal Uncn Emek Sigorta Guneş Sigorta Halk Sigorta Ortalama 3850 9500 5050 9400 5800 2600 3 700 7000 4100 6200 710C 10 750 '650 8500 9500 180 3 91 188 6 51 219 174 589 1140 283 3 13 394 509 378 102 568 695 468 858 3316 2226 27 41 650 98 91 10 52 5662 14 58 15 41 1690 40 33 1394 22 68 4822 1406 13 77 9 42 12 03 17 67 1939 Demir, Çeik Dışında Metal Ana Sanayii Borusan Ert»san Fenış Alumınvum Sartuvsan Onatama Gübre Tarım Eagta; EgeGuöre GubreFab rtektaş Ortalama kaç Sanayii Deva Holdıng Eczaobaşı laç Ortalama Yatraı AttematıtY Ort AtlantsYatOrt. Atlas Yatmm AvrasyaYatOrt Bumerang Yat Ort DermrYat. Ort Evraı Yatnm Finans Yatrr 0 GarantYatOrt Gcba Yatmn IşYaHnm Ort M YılmazYat Ort. Vatai Yatmm YKB Yatm Ort Ortalama 10250 7500 11000 14250 3 72 331 0.67 4.59 3.21 946 1482 2939 1827 14 16 İaçlan Sanayi 36COO 7100 15750 7400 4350 8500 1775 1950 2 700 2100 1400 1 175 2 300 1850 1250 2550 3550 1350 23O0 2000 356 2 70 5.0b 349 388 180 406 3 24 112 102 1 11 168 090 1 07 1 17 '09 124 121 181 104 123 10S 130 Kâğıt ve Kâgıt Ürünleri Çurrra Kaaıl Kaplamın Kaioosar Kav Olmuksa Tre Kutsan Vıkrıg Kâgıt Ortalama Diğer Ade Katemcılık Denmod Esem Spor Emınış Ambala) Yataş Ortalama IMKB Of.atenası 12 000 13250 14500 3900 4800 6 300 19 500 6300 8900 9400 21000 38500 Bu sayfada yer 514 193 3 52 306 2 57 2 57 4 27 312 326 405 366 4 91 3 71 3 71 494 24 02 15 73 7895 13 76 24 40 2564 4928 4156 10.61 3 91 17 70 423 340 3.09 7 57 1324 7 47 1643 709 1155 6 41 115 7 6013 852 1580 949 2161 430 1414 4B7 16.39 5.93 526 812 6.02 778 7 » 1903 6 87 963 24 76 508 1135 1006 918 1032 22 48 10 38 0 26 14.90 15 48 3ü 64 788 1410 1222 25 00 2065 234 355 3 71 793 236 426 404 226 442 3.04 2.85 5 72 268 191 110 73 90 1845 834 '3 57 10 38 1835 39 604 909 1131 1527 22 80 1305 19 68 39 78 2C46 25 80 1125 768 1- 40 8 88 15 49 7 37 1091 852 8 33 15 70 28 3B 17186 3982 50785 12527 104122 127361 183 78 186196 187994 22140 49640 338.33 2019.70 91523 130 09 300 58 23079 5133 29713 462 02 224 50 14928 84 39 6941 2^44 76 01 224.25 147 44 18048 58 96 153 83 7006 73 87 72 49 33 38 4 21 390 063 179 423 384 0.86 •59 4.28 12.91 9 03 187 308 755 388 39 2316 2846 2311 6154 2465 152 30 43 53 7152 49065 197 77 179 02 40 60 121 86 13138 alan tablolar, SESYAHRIM tarafından hazırlanmışttr. Libya'da iş yapan müteahhitler, hükümete öneri paketi götürüyor .VÜitealüıitlerin umudu TUPRAŞMUTLU GÜNEŞ SÖNMEZ Sorunlanna acılen çözüm bulunma- sını sağlamak ıçin görüşmeler yapmak amacıyla çarşamba günü Ankara'da Başbakanlık bınasında hükümet yetkı- lilenyle görüşecek olan müteahhitler, 7 maddeden oluşan önerilennı dile geti- recekler. Müteahhitler. Lıbyaüa bin- ken 350 mılyon dolar cıvanndaki ala- caklannın tahsılı konusunda Türkiye Petroi Rafinerileri AŞ"nin (TÜPRAŞ) devreye gırmesını ıstiyorlar. Bırkaç yıl öncesıne kadar Lıbya'dan alacaklannı, TÜPRAŞ tarafından bu ülkeden satın alınan petroi karşılığında tahsıl ettıklerine ışaret eden müteahhıt- ler. IMF"nın ısteğiyle durdurulan bu uygulamanın tekrar başlatılmasını ısti- yorlar.Müteahhıtler. yine bırkaç yıl ön- ce kapatılan Türkıye-Lıbv a ortak hesa- bının Merkez Bankasfnda yenıden açılmasını ve alacaklannmburadatop- lanarak kendılenne ödenmesinı istıyor- lar. Ankara'da yapılacak toplantıya önemli gündem maddelenyle gıdecek olan Uluslararası Müteahhitler Bırliğı (LJMB) Başkanı Kadir Sever, Türkiye ile Libya arasında daha önceden ımza- lanan 17. Dönem Karma Ekonomık Komısyonu (KEK.) Protokolü'nde yer alan anlaşmalann uygulanmasını hü- Libya, 350 milyon doian ödemiyor. kümetten isteyeceklennı açıkladı Se- ver konuyla ılgili şu bilgılen verdı: "Türkiye yine libya'dan petroi ahr- sa ödemeier eskisi gibi \apılabilir. Tl P- RAŞ'ın Libva'dan alacağı petral karşı- lığında bizinı alacaklarumztahsil edile- bilir. 17. Dönem KEK Protokolü'nde belirtilen.TÜPRAŞ'ui alacağı petrolün mütcahhit alacaklan ilc takas edilmesi biçimindeki uygulamanın bayata gcçi- rilmesini iste>eceğiz. YanL TÜPRAŞ Libya'dan petroi alacak ve bunıın kar- şılığındaki ödemeler de müteahhit ala- caklanndan tahsil edilecek. Bu. KEK Protokolü'nde yer ahyor. Bunun işletil- mesiıü istiyoru/- Geçmişte bu tür uygu- lamalar yapılmıştı.** Lıbya'nın ödeme güçlüğüne girdiği ılk dönemlerde iki ülke adına Merkez Bankasfnda ortak bir hesap açıldığını anımsatan Sever. IMF'mn ısteğiyle 4 > ıl önce kapatılan bu hesabın önemli bir ışlev gördüğünü belırterek yenıden açılmasını önerdı. Kadir Sever uygula- ma hakkında şunlan söyledi: ''Merkez Bankası'nda Türkiye-Lib- yaortak hesabıaçümıştı. Müteahhitala- caklan oraya vazıh olarak bildirUiyor- du. Bunun karşılığında TL PRAŞ İib- va'ya petroi için yapacağı ödemeyiMer- kez Bankası'nda ortak hesaba yatın- yordu. Müteahhit alacaklan da bura- dan tahsil ediüyordu. Bir çeşit takas sis- temiydi. IMF'nin baskısı ve hesaptan kesilen yüzde 5'lik fonu vermek isteme- yen müteahhider yüzünden bu hesap kapanldı. Şimdi yeniden açılabilir." UMB Başkanı Sever, Ankara'da ya- pılacak toplantıda 17. Dönem KEK Protokolü'nde belirtilen anlaşmalann hayata geçınlmesı yönündekı ıstekleri- nin vanı sıra, yurtdışı ışlerdekı nskleri karşılamak üzere Eximbank'ın da kat- kı sağlayacağı bir sigorta sıstemınin oluşturulmasını gündeme getirecekle- nni açıkladı. Kamu kâğıtlannda bileşik faizler yüzde 80'lere kadar geriledi Faizin yönünü enflasyon belirleyecek ANK\R\(ANKA)- Son haftalar- da hızlı bir düşüş göstererek son yılla- nn en dü^ük noktalanna inen kamu kâ- ğıtlannın yıllık bileşik faizlennın bun- dan sonra ızleyeceği trendın yönünü 4 şubatta açıklanacak olan ocak ayı enf- lasyon oranının belırleyeceğı ifade edi- lıyor. Bankacılar. bu yıllık enflasyonun öncekı yıllann önemli ölçüde altında kalacağına dönük bir beklentı oluştu- ğunu ve bu beklentının faız oranlannın yıllık bileşik bazda yüzde 80'lerin altı- na ınmesinı sağladığını belırtiyorlar. Aralık 1996"da gerçekleşen aylık enf- lasyon oranının beklenılenın altında kalması faız oranlannda son haftalarda yaşanan düşüşün en önemli nedenlerin- uen bıri olarak göstenliyor. Pıyasalar, o- cak ayı enflasyonunun da önceki yılla- nn aynı ayının önemli ölçüde altında kalmasını beklıyor Ocak ayı enflasyo- nu toptan eşyada 1996 yılında yuzde 9.8. 1995 yılında da yüzde 8.4 olarak gerçekleşmıştı Aralık sonunda yüzde 84.9 olan toptan eşya fıyatlan endeksın- dekı yılhk artışın yüzde 70'lere ınmesı bekleniyor. Toptan eşya fiyatlan endek- sındeki ocak ayı artışı yüzde 3.5 düze- yinde kalırsa, yıllık enflasyon yüzde 74.4'e kadar aenlevebılecek GÖZUCUYLA TURKEL MINIBAŞ Rahatlamak Için Henüz Erken Hükümet uzun vadeli borçlan- makta zorlanmıyor, faizler düşüyor, kamu bankalan özelleştiriliyor... Ya- nn fiyat endeksleri açıklandığında enflasyonun da düşme eğilimine gir- diğini göreceğiz. Ödemeler dengesindeki sorunlar devam etmekle biriikte döviz rezerv- lerinde ürkütücü gerıleme söz ko- nusu değıl. Ithalat tıkır-tıkır işliyor. Son yıllarda hayal dahi edemeye- ceğimız bu iyileşme tablosuna ba- kınca 1997'nın ekonomiye uğurlu geldığini.. knztehlikesinin atlatıldığı- nı söyleyenlere hak vermemek elde değil. Son haftalardakı orta ve uzun va- deyle ılgılı değerlendirmelenmi dost- larım felaket tellallığı olarak değer- lendirip, uyanlarda bulunuyoriarsa da.. rahat nefes almak için erken ol- duğu düşüncesındeyım. Zira: Aralık ve geçen ayki 1998 va- deli her iki ihale her ne kadar borç- lanmanın uzun vadeye çekildiğini, faizlerin düşüş trendine girdiğini gösteriyorsa da bu borçlanma ge- reksıniminin azaldığı anlamına gel- memekte. Sadece. geri ödemelerin şimdilik bıraz daha uzun vadeye er- telendiğini göstermekte. Önemli olan vadeyle biriikte borç- lanma aralıklannın da uzun vadeye çekilebilmesidir. Aksi takdirde önü- müzdekı sene üst üste gelecek ge- rı ödemeler 1995 ve 1996'yı mumla aratabilir. Dahası. bu yıl için 1 katrilyon 568 trilyon lira olarak belirlenen iç borç faız ödeneğinın yüzde 30'u daha yı- lın ilk ayında kullanılmıştır. İyileşme sınyallerine temkınli yaklaşmamız da zaten bu nedenledir. Açıkçası, borçlanmaların birer ay gibi kısa zaman aralıklanyla devam ettirilmesi halinde 1998 geçmıştekı- lere benzer geri ödeme sıkışıkhkla- nnın yeniden gündeme geleceği bir yıl olacaktır. Daha somut ifadelendirecek olur- sak: Birer ay arayla yapılan bu son iki ihalede borçlanma süresi toplam 399 gün vadeye çıkanlmış ve 357.1 trilyon liralık nakit girışı sağlanmıştır. Buna karşılık, getirdığı borç yükü 467.3 trilyonu faiz olmak üzere 824.4 trilyon liradır. Yani, nakit girişınin üstünde faiz yükuyle borçlanılmaya devam edil- mektedir. Ne var kı geri ödemelenn 1998'deolması bütçeyideformeol- maktan kurtardığı gibi, Hazine ıçin bir sıkışıklık da şimdilik söz konusu değil. O zaman? Her zamankı kaderci anlayışımızla "Günü geldiğinde bir çözüm yolu bulunurelbet!" dıyerek bir süre daha rahat uyuyabiliriz. Türk lirası'yia borçlanmanın dö- vizle borçlanmaya dönüştürülme çabalanna gelince: Döviz rezervle- nnde tıkanıklık olmadığı sürece so- run yok, ama.. önümüzdekı yıllarda krizin genişlemesi olasılığına karşı nasıl bir hazıriık içinde olunduğunu göşteren hiçbır sınyal de yok. Özelleştırme mi? Doğrusunu is- terseniz, daha önce banka açmak için Hazıne'ye başvurduğu, başka bankalan satın alma çabalannda bu- lunduğu halde banka açamamış grupların nasıl olup daözelleştirme- den banka aldıklannı anlamak müm- kün değil! Dahası, "dev" olarak tanıtılan bu kuruluşların bugüne kadarki faaliyet alanlannın bankacılıkla kredi kullan- mak dışında yakından uzaktan iliş- kisi yok. "Devleşme mazileri" ise 1980'den daha uzağa gıdemıyor! Bu bankalann özelleştinlmesi sıra- sında önemli olan kimın, neden, ki- mın adına bu bankalan aldığından ziyade sermayeyapılannm finans gi- bi bir nüveyi kaldınp kaldıramayaca- ğıdır. Dolayısıyla, nakit akış tablola- rına bakmadan, bu kurumların üze- nndeki ıcra takiplenni bilmeden za- ferçığlıkları atmanın biranlamı yok- tur. Ne yaparsınız ki Türkiye en erken sonbahar sonu, en geç ılkbahar ba- şı seçime hazırlanıyor. Dolayısıyla, 1997'yi makro ekonomik gösterge- leri iyıleşmiş bır tabloyla kapamak zorundadır. Kısacası, 1997'nin moda rengı pembedır. Siyasi alandaki sorunla- rın üzerıne örtülen şal, ekonomık alanda da illüzyonlar yaratmaya de- vam edecektır. Toplumun bu yanıl- samalar karşısındaki tavnna gelin- ce... Sahi "Yurttaştan Yurtîaşa" kam- panyası ıçin, hergecesaat21 .OO'de ışığımızı söndürmenin dışında ne yapıyoruz? Sektör Endeksleri Bankaar Aracı Kurumlar LeaangiFactodng Holdıng vatmm Sigorta Gıda. Içnı Tütun Sarayıı Motnlya ve Oo^eme Sanayii Dokuma Sanayii BıracM KâgrtveKigıtUrunlen Basım Yaym Sanayıı Gubre Tarn İaçlan Sanayıı llaşSanay» BoyaSanayii Pefro* ve Petroi Unjnten Sanayıı Last* Uraııaı Sanayıı Rastık Ürünleri Sanayıı Se^nık ve °orsele(i Sanayıı Cam ve Ca™ Urjtılen Sanayıı Çımento Sanayıı Demır Çel* Meta! Ana Sanayıı D Ç DışTCteVtaalAjıaSan Dayanıklı Tuket n Malzemelefi Elektnk Mak ve Aygıtlan San OtofTKrtıv ye Van Sanayıı Meta) Eşya Makine ve Gereç San Enerf Vapı Malzenelen Perakende ve Toptan Tıcaret Buyuk Mağazalar Dığer Tunzn Hava Taşımacılığı ve Yan Hızm 31/01/97 16149 217 02 1*8 81 177 50 144 42 155 60 13330 132 53 13815 145 92 137 21 170 78 149 67 158 72 182 06 170 94 143 87 145.18 134 60 146 96 154 31 174 98 167 99 18812 150 07 157 51 14320 190 91 137 60 142 49 122 91 122 44 13214 1"39 24/01/97 168 64 18C85 13518 15921 13916 158 72 123.25 124 90 138 49 140 72 136 C1 16219 130 40 149 45 148 32 160 41 147 96 138 90 130 87 13418 142.20 164 07 16185 167 91 152 00 146 27 136 25 141 18 117 51 147 75 124 94 126 40 129 9 1 147 16 Sektdrter 27.12.1996 günü 100 e enoekstenmıştr. Haftalık Fark% -4.24 20 00 1008 1149 3 78 -197 816 611 -025 3 69 088 530 14 78 6 20 22 74 6 57 -2 77 452 285 9.53 8.51 6.65 3 79 1204 •127 768 510 3523 1709 -3 56 •163 -314 171 138 Yıllık Fark% 6149 11702 48 81 77 50 14 42 55 60 33 30 32 53 3815 45 92 37 21 70 78 49 67 58 72 82 06 70.94 43 87 4518 34 60 46 96 54 31 74 98 67 99 8812 50 07 57 51 4320 90 91 37 60 42 49 22 91 22 44 3214 44 39 ANKARAPAZARI YAKUP KEPENEK Emek Kesimînin Yükü Küreselleşme, özünde "emek ve sermayenin ye- niden yapılanması" anlamına geliyor. iletişım teknolojisindeki gelişmelerin de katkısıy- la sermayenin uluslararası dolaşımının sınırsız sa- yılabilecek oranda yaygınlaşması, küreselleşme sürecinde sermayeye açık bir "üstünlük" sağlıyor. Sermaye "en ucuza" satın alabileceği emeği an- yor, buluyor ve de "sömürü oranını" yükseltiyor. Gelışmiş ülkeler, bu durumda sermayeyi kendi ülkelerinde "tutmak" için uğraşıyor. Azgelişmiş ül- keler ise bir yönden "yeni sermaye çekmeye" öbür yönden de "ellehndeki sermayenin dışanya kaçı- şını engellemeye" çalışıyor. Sonuçta hükümetler "sermayeye dostiuk" ya da "ödün verme" yanşı- na girıyor. Sermaye üzerindeki "düzenleme ve de- netimlen en aza indirmek", buna koşut olarak iş- çileri susturmak, sendikalan baskı altında tutmak ve devletin emeğin yaranna olan eğıtim, sağlık vb. harcamalarını kısmak bu politikanın ana noktala- rıdır. Küreselleşme, hükümetleri "sermayeyi öz- güheştinrken" "emeğı köleleştirme" uğraşısına yö- neltiyor. Ek olarak teknolojideki ilerlemeler, işgücünün üretim ve hızmet sürecinde kullanımını kökünden değiştiriyor. "Birim üretim ıçin gerekli" işgücünün giderek azalması süreci yaşanıyor. Tek konuda uz- man ışçının yennı gelişmiş elektronık aygıtlan kul- lanabılen "çokyönlü işçi" alıyor. Bu gelişme emek kesiminı "yeteneksizleştiriyor"; var olan "becerile- rin" ya geçersiz kalması ya da yitirılmesi sonucu- nu verıyor. Çok kısa olarak özetlenen bu gelişmelerin kanıt- ladığı birgerçek var. Küreselleşmenin "yükünü"e- mek kesimi çekiyor. Emekçiler, daha yüksek oran- da "sömürü, işsizlik ve beceri yitirme" baskısı al- tında bunalıyor. Bu çok ağır olumsuzluklara, Tür- kiye'de bir dördüncüsü katılıyor. Türkiye emekçi- leri ek olarak, yıllardır "kalıcılaşan enflasyon yoluy- la da sömürülüyor". ••• Hükümetler, bu gidişe karşı çıkan ve başkaldı- ran emek kesiminin "istemlerinı" nasıl karşılıyor? Emek kesiminin istemlerinın karşılanmasında başlıca iki yöntem izlenıyor. Yöntemlerden biri, emek kesimıni etkisızleştir- mektir. Sendikal "hak ve özgürfükleri" ya sınırlamak ya da hiç tanımamak; toplu iş sözleşmesi, grev hakkı ve sendikal örgütlenme özgürlüğü konulann- da, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) sözleş- melenni bile uygulamaktan kaçınmak vetemel hak ve özgürlüklerle biriikte "sosyaı haklann" giderek daha çok daraltılması yoluna gidilmektedir. Bu gi- dışın adı "diktatörlüktür". Ikincı yöntem ise küreselleşmenin "yükünün" e- mek ve sermaye kesimlerinin üzerine, "dengeli" ya da "hakça dağıtılması" iikesine dayanır. Bunu sağ- lamanın yolu da sermayenin özgürleşmesıne ko- şut olarak "sosyal hak ve özgürlükleh" yaşama geçirmeye çalışmaktır. Özetle sınıfsal dengeleri gö- zeten "demokratik" ortamın oluşturulması ve ko- runmasıdır. Bu yöntemin uygulanabilmesi için te- mel hak ve özgüriüklerin variığı gereklidir, ancak ye- terİKieğjldır. Bunlara ek olarak en azından ILO söz- leşmelerinde yer alan sendikal hak ve özgürlükle- rı "dayanak alan" bir demokrasi anlayışının ege- men kılınması gerekir. Dünyadakı gelişmeler, ABD ve Japonya gibi kü- reselleşmenin getirisinden "en büyükpayı" alan i- kı ülkenin dışında kalan ülkelerin, dıktatörlük ile demokrasinin esas olduğuyapılanmalardan birine yönelmekte olduğunu gösterıyor. Genellikle güçlü bır sendikal haklar geleneğine sahip olan Avrupa ülkeleri, demokratik yaklaşımı seçmek zorunda kalmaktadır. Tüm öbür ülkeler "ağır" ya da "hafıf" nitelıkte bir dıktaya yönelecek gibi görünüyor. • • • Türkiye bu yollardan hangisinı seçecektır? Bu sorunun yanıtının demokrasi olması önemlidir.Tür- kıye'nin demokrasi yanlısı güçlerinin yapması ge- reken, bu doğrultuda çaba harcamaktır. Küreselleşme, niteliği gereği, "demokrasi için uluslararası dayanışmayı" zorunlu kılıyor. Bu çer- çevede Avrupa sendikal hareketınin "desteğınin" sağlanması, Türkiye işçi kesimi için gerçekten çok önemlidir. Ve Türkiye'nin kimı tutucu ve sağcıları- nın ülkeyı "Avrupa'dan uzaklaştırma çabalannı" asıl bu açıdan, yani "işgücünün daha çok ezilme- sine ve sömürülmesine neden olacağı" noktasın- dan, değeriendirmek gerekiyor. Demokrasi sorunu, kuşkusuz, Türkiye'nin "yer- li güçlennın" çabalarıyla çözüme kavuşturulacak- tır. Geçen günlerde açıklanan TÜSİAD'ın "demok- ratıkleşme önehlen", hiç zaman yitınlmeden "emek kesiminin demokratik önerileri" ile tamamlanmalı ve siyasal ve sosyal yönleriyle bütüncül bır de- mokratikleşme programı kamuoyunun gündemi- ne yerleştirılmelidir. DÜNYAYA BAKIŞ ERGtN YILDIZOGLU Yazarımızın yazısı yann yayımlanacaktır. Ocak ayı bilançosu 898.7 milyon dolar Bir ayda altı yddan fazla özelleştirıne ANKARA(AA)-Geri- de bıraktığımız Ocak av ı ekonomı gündemini özel- leştırme ıhalelen ve pa- zarlık görüşmeleri oluş- turdu Daha önce kamu- oyuna ve basına kapalı olarak yapılan özelleştır- me ıhalelerının televız- yonlardan naklen yaym- lanmasına başlanması da ozelleştırmeye olan ılgı- nın artamasına yol aç- tı.Yapılan hesaplamalara göre, 19 Aralık'ta lımanla- rın ıhalesi ile başlayan ve en son 23 Ocak'ta Denız- bank ıhalesi ile sona eren bu özelleştırme dönemın- de. toplam 23 kuruluş ıçm pazarlık görüşmesı yapıl- dı. 19Arahk-23Ocakdö- neminde yapılan toplam 898 milyon 748 bın dolar tutannda özelleştırme gerçekleştırildı. Burakam henüz Özelleştırme Yük- sek Kurulu tarafından onaylanmadığı ıçin gelır olarak kabul edılemiyor Söz konusu dönemde elde edılen özelleştırilme rakamını. geçmış yıllaar- da yapılan özelleştırme sonucu elde edilen gelir ile karşılaştınldığında. Aralık ve Ocak aylarının ne kadar hızlı geçtığı gö- rülüyor. 19Arahk-23Ocakdö- nemınde yapılan özelleş- tirme tutan, 1985-1991 yıllan arasında elde edı- len özelleştirme rakamı- nın da üstünde bulunuyor. 1985-1988 yıllan arasın- da 42.9 milyon dolar, 1989'da 131.2 milyon do- lar, 1990'da 486 milyon dolar vel 99 l'dede 223.6 milyon dolar olan özelleş- tırme gelınnın toplamı 883.7 milyon dolara ulaş- tı. 1997 yılının Ocak ayın- da yapılan özelleştırme ise 6 yılda yapılandan 15 rrulyon dolar fazla oldu. Nemalar bugünden itibaren ödeniyor ANK\RA (Cumhuri>et Bürosu) - Kamuoyunda zorunlu tasarruf olarak bılinen, çahşanlann tasarrufu teşvik hesabmdan yapılacak nema ödemele- rıne, bugünden itibaren başlar.ıyor. Edinılen bılgıye göre nema ödeme- lerinın şubat ayında ödenmesine ıliş- kin Yüksek Planlama Kurulu karan hafta ıçınde Zıraat Bankası'na gönde- nldı. Ziraat Bankası"nda, Hazine'nin verdığı "ödeme talimaü'' doğrultu- sunda hazırhklar y apılarak, banka şu- belenne ödemelerin nasıl gerçekleşti- rileceğıne ılışkın genel mektuplar u- laştınldı. Aralık sonu ıtibanyla yüz- de 233.79 olarak belirlenen nema ora- nı üzerinden listelenni hazırlayan ku- rum ve kuruluşlar, bu listelen ilgili Ziraat Bankası şubesine vererek para- lan alacaklar ve bugünden itibaren ça- lışanlanna ödeyecekler.