Katalog

f. 1 MART 1996 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI KÎGEM,'Tek bakan imzalı' 6 mart metninin Ankara Anlaşması'nı onaylayan yasaya aykın olduğunu savunuyor Gümrük biriiği mahkemeiikAHMETÇELİK . Yasaya aykın özelleştirme uy- • gulamalanna karşı verdiği hukuk mücadelesiyle ün yapan Kamu Iş- letmeleri Geliştirme Merkezi (Kl- GEM), Avrupa Birliği ile Türkiye arasında imzalanan gümrük birli- . ği karar metnini mahkemeye ver- dı. Ankara 7 No'lu tdare Mahke- mesi'nin daha önce verdiği '"TCnin egemenlik kapsamına girmediği için btı konuda dava açılamaz" bi- çimindekı karar, şimdı Ankara böl- > ge idare mahkemesınde görüşülü- ' yor. Bölge mahkemesi, Ankara 7 No'lu İdare Mahkemesi'nin ver- ,digi karan iptal ederse 6 martta im- zalanan gümrük birliği metninin. 1963'te imzalanan Ankara Anlaş- ması'na aykın maddelerinin masa- ya yatınlması gerekecek. Bunun daha çok simgesel bir da- va olduğunu belirten uzmanlar, so- nucutamamen değiştirmesi beklen- mese de en azından birtakım mad- delerin Türk hukuk sistemine uy- gun olup olmadığının tartışmaya açılacağını dile getiriyorlar. KİGEM. aykınlık iddiasını şu gerekçeye dayandınyor. "Türtrîye'nin Avrupa Birliği ile tam üyelik süreci. 1963 > ılında im- zalanan vedaha sonraTürkiye Bü- yük Millet Meclisi'nden geçerek yasa haline gelen Ankara Anlaş- ması'yla belirlendi. 6martta imza- lanan belge ise sadece Dışişleri Ba- kanı tarafindan imzalandığı için ve idare hukuk açısından 'tek bakan imzalı bir işletrf. Bu nedenle 6 martta imzalanan bu belge yasaya yani 1963'te imzalananAnkara An- laşması'na aykın olamaz." KIGEM, 6 martta tarihli belge- nin, 1963'teTBMM tarafindan ka- bul edilen yasaya aykın yönleri için 5 Mayıs 1995'te iptal davası aç- tı. Ankara 7 nolu tdare Mahkeme- si'nde görülen dava 19 Ekitn ctaıiv ııııisı • Ankara Bölge İdare mahkemesinde görülen dava ile ilgili olarak mahkeme, Ankara 7 nolu İdare Mahkemesi'nin verdiği "TC'nin egemenlik kapsamına girmediği için bu konuda dava açılamaz" karannı iptal ederse 6 martta imzalanan gümrük birliği metninin, 1963'te imzalanan Ankara Anlaşmasf na aykın maddelerinin masaya yatınlması gerekecek. 1995 'te "Bu uluslararası bir organ karandır. TC'nin egemenlik kap- samınagirmediği için bu konuda da- va açüamaz" gereçesiyle reddedil- di. Aynı ay ıçinde Bölge İdare Mah- kemesi'ne itırazeden KİGEM şim- dı mahkemenin karanm bekliyor. Karann KlGEM'in lehine sonuç- lanması halinde Ortaklık Konseyı kararlannın bir kısmının iptali ve aynca gümrük birliği metninden direkt olarak etilenen bir kurum varsa metnin o kuruma etkileven maddelerinin uygulanmaması söz konusu olabilecek. Ancak uzman- lar KİGEM lehine olabilecek bir ka- rann. "Siz anlaşma imzaladınız,bu anlaşma da •«,' kurumlannızın etki- sinde değildir" gerekçesıyle AB tarafindan tamnmayacağını dile ge- tiriyorlar Haklardan vazgeçildi 6 martta imzalanan belgeyle 1963 yılında kazanılmış bazı hakları- mızdan vazgeçildiğinı belirten Kİ- GEM Genel Sekreteri tlter Ertuğ- rul, dava konusunun gümrük bir- liği metninin Avrupa Parlemento- su'nun onayına sunulması ile Av- rupa mahkemesine başvuru hakkı olduğunu kaydetti. 1963 anlaşma- sına göre taraflann Türkiye ve AB olduğu Ortaklık Konseyi oluştu- rulduğunu belirten Turan, "İkita- rafın anlaşmadığı bir konu Ortak- lık Konseyi'nden başka yere git- mez. Ama bizanlaşmayladoğrudan Avrupa Mahkemesi'nin başvuru hakkını kabul ediyoruz. Avrupa Birliği'nin hukukunu uygular. TC Ana> asası'na bakmaz. Böyle olun- ca Ana>asa'ya aykın bileoka bu ka- rarlara uymakzunında katacağız" dedi. Ankara 7 No'lu idare Mahke- mesf ndeaçılandavanın, reddedil- diğini kaydeden Ertuğrul. bölge idare mahkemesine yaptıklan tetn- yiz başvurusunun kabul edilmesi halinde gümrük birliği metninin bazı maddelerinin iptal edilebildiği- ni dile getirdi. Ertuğrul. "Aslında bu daha çok simgesel bir dava. Sonucu tama- men değiştirmesi beklenmese de en azından bir takım maddelerin Türk hukuk sistemine uygun olup olma- dığını tartışmaya açacak. Türki- ye'de yasama yetkisi Meclis'tir, an- cak anlaşmay la Avrupa Mahkeme- si Mechs'in üzerineçıkıyor" diye ko- nuştu. Uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Dr. Erol Manisalı da, davanın şek- len reddedilebileceğini, ancak An- kara Anlaşmasf nın ruhuna avkın davranıldığının açık olduğunu sa- vundu. Ankara Anlaşmasf nın tam üye- lik hedefine yönelik olduğunu ha- tırlatan Manisalı, mahkemenin. pekçok Avrupa ülkesinin AB ile ilişkileri konusundaki kararlan par- lamentodan çıkardığını dikkate al- ması gerektiğinı ileri sürdü. Türkiye, ucuz ve kalitesiz ithal peyniri tüketerek Danimarkalı çiftçiyi zengin ediyor Ortadoğu peynirine layık gördiiler İndirim kampanyalanyla tanıümı yapılan pevnirler,yerü be\ az peynirin ve kaliteli > abancı peynirin çok altında fiyatia satılıyor. Avrupa'da gdişmekte olan pazarlara ihraç edilmek üzere iiretilen pey nûieria, tüketkikrinin Arap ülkderiyk 1 Türkiye olduğu belirtiliyor. NURTEN YALÇ1N Tanmda plansızlık ve devletle üreti- ci arasındaki ıletişim kopukluğu. gele- neksel ürünlerde de ithalata dayalı bir iç pazar yapısı ortaya çıkanyor. Türk süt üreticisi hükümetlerin ilgisizliği veyan- lış politikalar nedeniyle zor günler ya- şarken market ve şarküterilerde ucuz Danimarka peynirlerinin egemenliği pe- kişiyor. Yanm kiloluk karton kutularda satılan pastörize beyaz peynirler yerli üretim beyaz peynirlerinin karşısında pazar payını günden güne arttınyor. Av- rupa'dan ithal edilen ve son günlerde çe- şitli indirim kampanyalanyla tanıtımı yapılan peynirler, yerli beyaz peynirin ya- nsı civanndaki fiyatlarla satılıyor. Av- rupa'da gelişmekte olan pazarlara ihraç edilmek üzere üretilen peynirlerin, en önemli tüketicilerinin Arap ülkeleriyie Türkiye olduğu belirtiliyor. Süt birlikleri ucuz görünen fiyatın, aslında kalıte göz önüne alındığında hiç de ucuz olmadığını vurguluyorlar. Yer- li üretim beyaz peynirin kilosu yağ ora- nına göre ortalama 300 ile 400 bin lira arasında değişirken yanm kiloluk ithal beyaz peynirin kilosu 87 bin lira. Özellikle Danimarka'dan getirilen pey- nirlerin maliyetinin Türkiye'deki yerli Peynir ithalatçısi: Kalitesiz ithalat yapıyoruz Özellikle son günlerde -gazetelere verdilderi ilanlarla dikkatleri üzerine çeken Teksüt Şirketi'nin sahibi Cevdet Sarmık yaptıklan ithalatla getirdikle- ri peynirin aslında çok da kaliteli ol- madığını, satış fîyatının da bunu yan- sıttığını söyledi. Yerli üretim beyaz peynirin daha ucuz olduğunu belirten Sarmık "Gelen peynir kaliteli bir pey- nir degiL Ancak vatandaş çeşit«bun di- ye alıyor'" dedi. üretimden daha ucuza gelmesinde te- mel sebep olarak bu ülkelerdeki üreti- ciye uygulanan yüksek düzeydeki dev- letdesteklemesi gösteriliyor. Türkiye'de süt üreticisinin kendi sanayisini kura- mamış olması ve devletçe gerektiği gi- bi desteklenememesinden kaynaklanan boşluğu ise ithalatla Türk piyasasına gi- ren Avrupa peynirleri dolduruyor. Üç yıldır Danimarka'dan peynir ithal eden Gentrans Dış Ticaret Koordinatö- rü Hakan Şenyıl, Danımarka'da üretim teknolojisinin çok gelişmiş olmasının yanında fiyatlann oluşumunda gerek devlet tarafindan gerekse Avrupa Top- luluğu tarafindan uygulanan sübvansı- yonlann çok etkili olduğunu vurguladı. Danimarka'dan beyaz peynir ithalatı yapan Peysan'ın Basın Halkla ilişkiler Sorumlusu Adil Korkut, dışandan getir- dikleri peynirin fîyatının çok da ucu? ol- madığını, ancak aynı ithalatı yapıp çok daha ucuza peynir satan şirketlerin var- lığının dikkat çekici olduğunu söyledi. Köy Kooperatifleri Birliği (KÖY-KO- OP) Başkanı Erdoğan Kantürer. Avru- pa'daki üreticilerin yüksek sübvansı- yon aldıklannı. böylece kendilerine ye- tenden fazlasını üretebildiklerini vurgu- ladı. K.antürer, Türkiye'de dışandan pey- nir getirenlerin hem kendi fabrikalann- da üretim yaptıklannı hem de ithalatın rantından faydalandıklannı belirtirken Avrupa'daki temel avantajı tanmsal sa- nayinin yüzde 60-70'inin üreticilerin elinde olması olarak nitelendirdi. Avrupa dan gelen peynirin kaliteli ol- madığını vurgulayan Kantürer "D»şan- dan getirilip ucuz gibi gösterilen pey nir- de hile var. Her pazara göre mal ürt'ti- yorlar, kültürlü mal üretiyorlar, kimya- sal katkılarla sütün kısa sürede kahlaş- masını sağlıyvrlar" dedi. Enerji Bakanı Şinasi Altıner, elektrik kesintilerinin devam edeceğini söyledi Sanayiciye elektrik Altmer. özel sektörün enerji yatınmlanna karşı ilgisiz kal- dığını Mirgulayarak, elektrik santraDannın özel sektöre dev- redilmesi gerektiğini kaydetti Ekonomi Servisi - Türkiye'de yatınm, üretim ve rekabet için uygun koşüilann bulunmadığından şikâyet eden sanayiciler, şimdi bir de 1970'li yıllardâki gibi elektriksiz kalma tehlikesiyle karşılaştılar. Enerji Bakanı Şinasi Araner. son aylarda giderek yoğunlaşan elektrik kesintilerinin bundan sonra da devam edebileceğini belinirken. Türkiye Elektnk Kurumu (TEK) Genel Müdürü Dr. Mustafa Tarhan. gereklı altyapı yatınmlannın vapılmaması halinde kesintilennin süreceğini söyledi. Müstakil Sanayicı ve tşadamlan Demeği (MLSlAD) tarafindan düzenlenen ve "Türkiye'tıin 2000'ü V ülarda Enerji PolitikasT konulu araştırma raporunun açıklandığı toplantıda bir konuşma yapan Bakan Altıner. Türkiye'nin enerji darboğazı içınde olmadığını belirterek. günümüzde yaşanan elektrik kesir.tilerinın enerji noksanlığından değil. elektrik dağnım şebekeîerinin eskimesinden ve yetersiz olmasından kaynaklandığını söyledi. Altıner, özel sektörün enerji yatınmlanna karşı ilgisiz kaldığını vurgulayarak. elektrik santrallannın özel sektöre devredilmesi gerektiğini kaydetti. Danıştay'ın bu konularda sorunlar cıkardığını ifade eden Bakan Altıner. sözlerini şöyle sürdürdü: "Yabancı sermayenin Türkiye'deki enerji yatınmlanna ilgisi var. Dağıtım sistemlerinin özelleştirilmesi knnusunda ANA\'OL>da görüş birliği hâkim. 5 ayda 33 miKar dolarlık enerji vatınmı gerçekleşti." Bu arada Türkiye'nin artık nükleer enerji santrallanyla tanışması gerektiğini ifade eden Altıner, Türkiye'nin enerji darboğazına girmemesi için bu tıp santrallara ihtiyacı olduğunu söyledi. Bu arada ÇEA§ konusunda Cumhuriyet'in sorulannı yanıtlayan Altıner, taraflann her ikisinın de kayyım isteğinde bulunduğunu hatırlatarak. 6 Mart'ta görüşülecek davada bir kayyım atanarak şu anda yaşanan yönetim boşluğunun giderileceğini ifade etti. Altıner aynca, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığf nın ANAYOL görüşmelen sonucunda ANAP'a geçme ihtimalinin bulunduğuna dikkat çekerek, "*Ancak. bakanlığın parti değistirmesL bu konudaki politikalann değiseceği anlamına gelmez. Bu kişisel görüşüm, ama tersinin olacağını pek sanmıyorum" şeklinde konuştu. TEK Genel Müdürü Dr. Mustafa Tarhan ise, düzenlenen panelde yaptığı konuşmada 1996 yılında 48 trilyon liralık enerji yatınmı hedeflendiğini belirterek, bu yatınmın gerçekleşmemesi halinde yas^nmakta olan elektrik kesintilerinin devam edebileceğini ifade etti. 1995 yılına kadar TEK ve TEAŞ'ta yatınmlann yavaş bir şekilde gerçekleştiğini kabul eden Tarhan. DPT ile Başbakanlık arasında yaşanan sorunlar nedeniyle yeni santrallann alınamadıgını dile getirdi. MÜSİAD Başkanı Erol Yararda Türkiye'deki enerji sorunlannın aşılması için enerji tasarruf ve teşvik politikalannın hayata geçırilmesi gerektiğini belirterek, aynca Türkiye'de 10-12 tane nükleer santralın açılmasının şart olduğunu öne sürdü. YORUM MLSİAD Başkanı Erol Yarar da Türkiy e'deki enerji sorun- lannın aşılması içinenerji teş- vik politikalannın havata ge- çirilmesi gerektiğini belirtti. ÖZTİN AKGÜÇ Oztin Akgüç yurt dışında olduğundan yazılarına iki hafta ara verecektir. 10 kişiden az çalışanı olan işyerlerinde de kesilecek Zorunlu tasarrufve KEY'lerde eşitlik ANKARA (ANKA) - Ça lışanlann tasarrufa teşvik edilmesine ilişkin 3417 sa- yılı yasayla, memurlar, işçi- İer ve bunlann emeklilerine konut edindirme yapılaca- ğını düzenleyen 3320 sayılı yasa mahkemelik oldu. Danıştay Onuncu Dairesi, çalışanlann tüınüne yakını- nı ilgilendiren Zorunlu Ta- sarruf Yasası'yla, Konut EdindirmeYasasf nın, 10 ve 10'dan fazla işçı çalıştıran işyerlerinde uygulanacağı- nı belirleyen maddelerinin. anayasanın herkesin yasa önünde eşit olduğunu belır- le> en onuncu nıaddesine ay- kın olduğu sonucuna vardı. Yüksek mahkemenin. zo- runlu tasarrufla ilgili verece- ği muhtemel iptal karan, ta- sarruf kcsintilerine katkıda bulunmaktan kurtulmak için, işyerinde çalışanlannın sayı- sını süreklı 10'un altında gösteren işyerlerinı üzecek. Budurumda. çalışanın sa- vısına bakılmaksızın zorun- lu tasarruf kesintileri herdu- rumda yapılacak. İş^eren- ler de bu tasarruflara katkı sağlamak zorunda. Uygula- mada, zorunlu tasarruf kesin- tilennin yüzde 3'ü işveren. yüzde 2lik kısmı ıse işçi ta- rafindan karşılanıyor. Danıştay Onuncu Daıre- si'nin anayasanın eşitlik il- kesine aykın bularak kısmen ıptalını ıstedığı Konut Edin- dirme Yardımı Yasası'nın uygulamasına 1996 ınali yı- lı geçici bütçe yasasında yer verilmemiştı. Hükümet. bu karanndan önümüzdekı dö- nemde vazgeçebıleceğinden. Anayasa Mahkemesi'nin ıp- tali istemiyle görüşü. önc- mini koruyor. \ üksek mahkemenin. olası iptal karannın ardın- dan çıkanldığı dönemde kü- çük ölçekli işletmelerı ko- ruma amacı güdülen. ancak süreç içınde suiistimal edil- diğinden yakınılan aynca- lıklı yüzde 10 sınırı uy- gulaması kalkacak. Kurt, tütün piyasasını iddialı açtı: 'Tütün üreticisinin şerefıni kurtardık' SAMSIN7BIR- SA/EDİRNE (Cumhuri- yet) - Karadenız, Marmara ve Trakya ekici tütün piya- saları, farım ve Köyişîerı Bakanı Nafiz Kurt tarafin- dan 260 bin lira başfiyatla açıldı. Kurt. Samsun Merke? Yaprak Tütün Işletme Mü- dürlüğü'nde yapılan tütün pıyasası açılış töreninde yap- tığı konuşmada, hükümet- leri döneminde tütün üreti- cisi için çok şeyler yaptık- lannı bildirerek. "Tek keli- meyle üreticinin haysiyeti- ni ve şerefini kurtardık" dedi. Bakan Kurt, şunlan söy- ledi: "Biz hükümeti dc\ raldı- ğımızda depolarımızda 778 müvon kilo tütün sto- ku vardı. O zamanki fi- yatla da bu. 50 trilyon li- rayı buluyordu. Bu rakam- lar gerçekten de çok bü- yüktü. Bunun altından na- sıl çıkanz düşüncesiyle ko- ta sistemini getirdik ve bunda da başarılı olduk. Bu arada. kota sistemine v anlış diyenler ve onu istis- mar edenler hayal kırıklı- ğına uğradı. Üretici artık göğsünü gere geretütünü- nü satıyor. L retici. Tekel'in ve tüccarın ayağına gitmi- yor." Marmara Bölgesı 1995 yılı ürünü ekici tütün pıya- sası, TEKEL Genel Müdür Yardımcısı Tokyer Erhan ta- rafindan, Bursa'da 260 bin lira başfiyatla açıidı. TE- KEL Bursa merkez müdür- lüğünde düzenlenen tören- de konuşan Erhan. TE- KEL'ınl993yıhndanbuya- na uyguladığı kota sıstemi ile stoklardaki tütün miktarını azalttığını. tütün >aktmına son verildiginı, 500 milyon dolarlık tütün ıhraç edildiğı- ni, halen stoklardaki satıîa- bilır tütün mıktanntn 170 bin ton olduğunu bıldırdi. Açılış torenine katılan çift- çiler fiyattan memnun ol- madıklarını söyledilcr. TEKEL'in Edirne'deki Yaprak Tütün Işletme Mü- dürlüğü'nde 1995 yılı ürü- nü tütünün alımlanna dün başlandı. Yetkıliler. dün baş- layan alımların Edirne, Uzunköprü, Keşan. Kırkla- reli, Tekirdağ. Malkara ve Şarköy'deki merkezlerde va- pılacağını kaydederek. baş- fiyatın260bın lira olduğunu ^övlcdıler. SERMAYE PİYASASI KURULU'NDAN KAMUOYUNA DUYURU Akademik Menkul Kıymetler A.Ş. un- vanlı bir şirkete, Sermaye Piyasası Ku- rulu tarafindan aracılık faaliyetlerinde bulunmak üzere izin verildiğine dair ka- muoyunda birtakım haberlerin dolaştı- ğı duyulmuştur. Bu konuda Kurulumuz tarafindan Akademi Menkul Kıymetler A.Ş.'ne verilmiş herhangi bir izin bulun- mamaktadır. Diğer taraftan bankaların menkul kıy- met departmanlarını kapatarak şirkete dönüştürmeleri dışında da Kurulumuz- cayeni biraracı kurum kurulmasına izin verilmeyecektir. Kamuoyuna duyurulur. Petrolde dev ortaklık BP ve Mobü birleşti Ekonomi Servisi-British Petrolium (BP) ve ABD'nin petrol devi Mobil. Avrupa'daki rafinasyon. petrol, motor yağı ve pazarlama operasyonlannı birleştirme karan verdikJeri- ni açıkladılar. Anlaşma. yıllık 20 miyar dolan aşan satış rakamı ve toplam beş milyar dolarlık bir pa- zar değeri ile. Avrupa'nın en büyük rafinas- yon. pompalama ortakhklanndan birini ya- ratmış olacak. A\Tupa Birliği bu birleşmeye yeşil ışık yakarsa, ortaklık, yüzde 18'lik bir pazar payı ile Avrupa'nın bir numaralı motor yağı üreticisi olacak. Ortaklık, Avnıpa'da pet- rol pazannın öncü ismi Shell'in karşısında BP ve Mobil'in rekabet güçlerinin artmasını da sağlayacak. Jki şirketin yöne- ticileri yaptıklan basın açıklama- sında. bu işlem sonucunda 17 bin 500 kişilik işgü- cünden 2-3 bin arasında indirime gidilmesi gerektiğini de ifade ettiler. Mobil ve BP'nin bu ortaklık ka- rannın, petrol sektöründeki arz fazlası sonu- cu maliyet indirimine gidilmesi zorunlulu- ğundan kaynaklandığı belirtiliyor. Şirket yö- neticileri, bu işlemden yvllık 400-500 milyon dolar arasında bir tasarruf tutan beklendiği- ni dile getirdiler. Öte yandan BP Türkiye Dırektörü Gerard Balaye ve Mobil Oil Türk Genel Müdürü Er- tuğrul Tuncer tarafindan düzenlenen toplan- tıda. birleşmenın aynntılan konusunda bilgı verildi. Birleşme ile rafınaj ve akarv'akıt işi- ni BP'nin madeni yağlar işini de Mobil'in üstlendiğı belirtilen açıklamada. anlaşmanın- sadece işletme faaliyetlerini kapsadığı ve da- nizcilik ve havacıhk faaliyetleri ile şirket var- lıklannın kapsam dışı olduğu vurgulandı. Sağlıklı Büyüme Yolunda Önemli Bir Adım Bank Ekspres Genel Müdürlüğü kendisine ait yeni hizmet binasında: Istinye Yokuşu 80860 Istinye / Istanbul Telefon: (0212) 285 25 25 Faks: (0212) 285 46 46 "Dünya Kalrtesinde Finansal Hizmet"