Katalog

1 MART 1996 CUMA CUMHURİYET SAYFA KULTUR 15 4 6 . U L U S L A R A R A S I B E R L İ N F İ L M F E S T 1 V A L İ ' N t N A R D I N D A N / 1 luiBtier'nia* îyte en \ UVÜJKU itçilaa Aıîouk C.'• rinlwrg*ın tartrçmasıxdı. Hollywood vitrnıi ohııaya devam...15-26 şubat arasmda, bır kez daha kuze- yın soğuğunu, ruzgârını, kannı, yağmuru- nu ılıklenmizde duyarak 11 gün suresınce mecbun yurüyüş kulvan yaptıgımız, Ber- ltn'deaynı hat (BudapeşteCaddesı) üzenn- de bulunan, Inter Contı (basın merkezı), Cıne Centre (festıvalın kalbı olan merkez) ünlu Zoo Palast ve otekı sınemalar arasın- dakı geleneksel koşuşturmamız sırasinda, gece uyku içın yatağa gınp gozlerınızı yumdugunuzda belleğımzın hayal perdesı- ne ızduşumlen yansıyan bır başka (kımı zaman 2-1) önemiı fılme demırledık, he- men hemen her gün Kâh mutluluklara, ke>ıflere bulanarak. kâh umduğunu bulamamanın sıkıntılanna gomülerek, çok parlak fılmierle 'yeni ke- şiFIerden yana doğrusu pek doyurucu sa- yılmayacak 46 Uluslararası Berlın Fılm Festıvalı'nde heybemızı doldurduk vıne, gûnde en fazla 3 fılmi geçmeyen vasat bır tempo ıçınde Her gun bır başka Hollyvvo- od stannın şenlendırdığı, festrvalcılik oyu- nunu kanıksamış eskı kulağı kesıkler ve havasından geçılmeyen kımı megaloman sınema adamlanndan (kadınlanndan) olu- şan meslek erbabıyla, ûnlu yıldızlann, ba- zı yıldızyonetmenlenn, seçkın 7 sanator- dınaryuslenyle fılm alıcı-satıcı-pazarlayı- cı-seçıcı ve tabıı kı sıradan sınemasever- se>ırcı kalabalıgından geçılmeyen Berlı- nale '96, sonuçta yıne Amenkan sınema- sının goz alıcı bır v ıtrınıne donuşmuştu bu yıl, son donemde lyıce alışıldıgı uzere Ni- kita Mikhalkov'un başkanlığındakı junnın tam 'eyjama' sonuçlan, her kesıme uleş- tınlmış odüllenyle bır kez daha, AFM (Amencan Fılm Market) ve Oscar ödülle- n öncesınde, kımı Oscar adaylarının da peşpeşe bo> gösterdıgı, ışıl ışıl parla>an bır Hollyvvood vıtnnı olmaktan oteye ge- çemedı bızce 46 Berlın Fılm Festıvalı İstikamet: Yanşma filmleri— Sabahın 9'undan başlayan fılm gosten- lerı. basın toplantılan, ozel onurödüllen ve özel göstenmlerle sûrüp gıden, farklı bo- lumlerde programlanmış, her çeşıtte^ 600'ü aşkm fılmın sunuldugu, medyatık' şöhretlenn şenlendırdığı, 12 gun boyunca, 3 bınj basın mensubu 10 bını aşkın konu- ğu koynuna alan Berlınale '96'da. yedıncı sanatın en yenı mamullennı ızleyıp şenlık atmosfen ıçınde, ıyı fılm seyretme keyfı- nın tadını çıkarmak ısteyen festıval kalaba- lığının (kuzusu degıl de kurdu olanlann ta- bıı) tercıhı, kımı Panorama veForum fılm- lenne de leğet geçerek, genellıkle yanşma bolumu fılmlenydı herzamankı gıbı Baş- tan ayağa, (daha doğrusu karanlık salonlar- da, gece tatbıkatında av-uç ıçınde gtzlenme- dığı takdırde anında duşman kurşununa he- def olmaya yol açacak bır sıgorta ateşı gı- bı yanıp sonen ışıklı not alma kalemınden, market standlanndan toplanmış ya da ba- sın merkezmdekı çekmecenıze her gun tı- kabasa doldurulmuş çeşıtlı materyelın şı- şırdığı omuz çantasına kadar) fılm ve sıne- ma sanatı sarrafı kesılmış, unlu-ünsüz oto- ntelerie akrabalaşan göz aşınalıklanna ta- nık olunan festıvalde, kırmızı kadıfeyle kaplı ımajıyla, yıllardır huşu ıçınde konuk oldugumuz, genış, ferah, konforlu bır sıne- ma şatosu ızlenımı uyandıran, ünlu Zoo Palast'dakı yanşma fılmlen arasında. gar- gara yapılıp anında vutulacak yapıtlann yanı sıra Bertrand Blier'nın "Mon Hom- me-Erkegim BeninT, Tîm Robbins'ın "De- ad Man VValkıng-Olu Adamın V iırüyuşü", Isveçlı usta Bo Widerberg'ın "Lust Och Fahring Stor-Gençlik ŞehvetT. Rkhard Loncraine'ın "Richard 111". Andrzej V\aj- da ustanın, 'baba sıneması'nın son uruııu olan ~VVielki Tvdzien - Paskalya Günkrin- de" (Almanca ve lngılızce adı "Kutsal Haf- ta", bu son Wajda fılmının) gıbı ılgınç ve ınsanın keskın kuzey sogugunu sıneve çek- mesıne değecek nıtelıkte kımı onemlı fılm- len de alkışladık Ne var kı gıderek seyırcıyı trans halıne sokan bu fılmlenn (kı bunlara kuşkusuz benım basın toplantısındakı aşm ıddıalı ha- lınden tavrından azıcık gıcık kaptığım Em- maTbompson'ın JaneAıısten'den uyarla- yarak senaryosunu yazdığı v e oynadığı. do- ludızgın Oscar odullerıne koşturan 18 yüzyıl Ingılteresı'nden, James Ivory tarzı kırsal ve ıçmekânsal manzaralar sunan duvgu tırmalayıcı gostenşlı duzeylı ve pastoral bır kostümlu 'sabun köpüğü' fıl- mı "Senseand Sensibiliry -Sağduyu \e Du- yartılık" da eklenebılır. nıtekım festıvalın açılışını yapan bu gorkemlı duygusallıkta- kı destansı ve kadınsı bulamaç, seçkjn Ber- lınlı sınemaseverlenn protestolanyla îslık- lansa da sonuçta malı, yanı Altın Ayı'yı göturdu ve dunyava egemen Holly^ood ımparatorluğunun. burnundan kıl aldırmaz kadın bır kolonyal valısı gıbı ktırumla In- ter Contınental salonlannda fınk atan 'Çir- kin İngiliz Ördcgi' Emma Tboropson'u muzaffer çıkardı Berlınale '96 yanşından zuhuredışıyle gıtgıde karanlık salonlardan yayılan festıval ateşı ve heyecanı, ancak son günlere doğru kıvamını bulabıldı Panorama ve Forum 'dan kalanlar Farklı gozlenn bakışlarından, değışık yaklaşımların yaratıcılıklanndan, çeşitlı- îıkten ve çok renklı bır fılm mozaığı ol- maktan yana hıç de zengın sayılmayacak nıtelıkle, vasat bır yelpaze sunan festıval, seyırcıyı mıknatıs gıbı çeken "Dead Man >\alking" ya da "Senseand Sensibility " gı- 33331SUNGU ÇAPAN J unnın 'eyyamcı' ödülleriyle, AFMve Oscar'lar öncesinde, yine ışıl ışıl parlayan bir Hollywood vitrini olmaktan öteye geçemedi bize, 46. Berlin Film Festivali. •• •* O D U L A L A N L A R Berlın'de 1 vı' oncc dc "Duğun Nemcgı"vle Mtın \>ı'vı kapan TavvanaMİIı \menkah vonetmen AngLce'ye (tum festıval tanhındc ılk kez olmak uzcre) ıkınti Mtın \\ı\ını kazandıran "Scnsc and Scnsibilitv- Sağduyu ve Duyarlılık"ın buvuk odulu kucakladı|ı 46 Berlın Fılm Fcstnalı'nde oduller tabıı kımı alışılmış tepkılerle kar>ı!andı her testıvalde rastUndıgı gıbı Jurı ba>kanı Nikıla Mıkhalkuv la Berlınale nın vıllanmifj patronu Morto Dc Madeln ın haklı olarak vurguladıkları gıbı, kesınlıkle "herkesi memnun etmenin ımkansız oMuğu 1 festıvalın odullen junnın voğunlukla aldığı kararlar sonucunda ortaya çıkmı^tı Cannes'ın Mtın Palmıye'sıyle Vcnedık'ın Altın Aslan'ı arasında bıroneme sahıp Berlın Altın \\\ sinı ıkıncı kez kazanınca Çın ın (Oysa eşcınsellık tcmasına dayanıyor gerekçesıvle Duğun \emegi nın gostenlmesı va->aklanmıştı Çın de) de sahıp çıktığı. Hollyvvood çevrclcnnde de haylı kıvmctc bıncn vonetmen Ang Lee nın \\rtıkkendimi Berkn'in oglu gibı hissedivürum 1 ' demeçlerını homen basın.ı patlattıgı Berlın ın ötekı odullen s.o\le dağıtıldı En (yı Fılm Altın AM Sense and Sensibiliry {4nuUx ABD) Jün Özel Odulu Gumuş Aslan Lust Och FaehringSlor- Gcnclik Şehveti (Bo H /./< / fx w Isveç) En Iv ı N oneimen Odulu Tuı )uım> )ou I ı-Cum$ fhıuıbılu le (, ınlı Yim Ho \e Rııhaıd///"le Ingılız Rkhard Loncraine arasında pavla^tırıldı Ln Iyı K.adın Oyuncu Mon Homme-ErU'ğım Bcmm'le Fran>ı/ Anouk Grinberg En Ivı Lrkek Ovuntu Dead Man Malkıng-Olu Adamm )urnvn$u'v\c Amcrıkalı Sean Penn Mansiyonlar Mahjong(Ldvvard Yung, Tayvan). RJGuang Xia Gu-Guneş Vadisi(//t<Pıng-Çm), Stillc Nacht-Sakin Gece (Dam li 11 Almanva) Sınema Sanatına Olaganustü Katkı Özel Odulu Andrzej Wajda (Paskaha Gunleıınde, Polonya) Sınema Warları FederasyonaFIBRESCI Odulu Tai Yang Vou Er-Guneş Duyabilir ()lm Ho.Çın) Avrupa Fılm Televızyon Akadcmısı, Mavı Melek odulu Lust Och FaehnngStor-GencJik Şehveti {Bo liıderberg, Isveç) Olağanustu Kısısel Başan Ödulu Duşlerimin Kövü (Yoıchı Hıgushı Japonvd) Kıhse Odulu Dead Man VValking (Tım Robbım, ABD) Mfred Bauer Odülu Vlte Strozzate-Çıkmazdaki Ha\ r atlar (Rıck\ Tosınazzı.ItaIva) bı, havlı ses getıren örncklere karşın çok- ca çarpıcı ve ufuk açıcı bır toplama ulasa- madı bızce Amerikan sinemasımn gücü "V ıllardır Berlın'ın patronu Moritz De Hadeln. bır kez daha resrnı yansma proe- ramını butunleyen Panorama \ e Forum bt - lumunde de Amenkan sinemasımn gucü- ne teslım olmuş vıne Sadete buyuk stüd- volann degıl Amenk ın bağımsizlarının fılmlenne de \cr veren Panorama da John Dahl'ın *"l nforgettable", Bnıno Barre- to'nun "Carried 4wa>~. Kandal Kleiser'ın venı bır A1DS klasıgı olacak nıtelıktekıu lt'sMj Part\""gıbı görebıldıgımızbagım- sız Amenkan vapımlaıının vanı sıra Av- rupa sıneması daguçlu bıçımde temsıl edı- lıvordu çogugençyonetmenıncsen Fran- siz. ltalvan. Ispanyol fılmlerıvle Panora- ma dakı Fransi/ tılmlennden Benoit Jac- quot"nun gozdcü VirgnueLedOTen'ı lanse enıgı ~La Fılle Seule - \ainu Kız-la Pier- re Sahadori'nın "Les \pprentis - Acemt- ler" ve ttalvan Maurizio Ponzi'nın "İtal- ianı-ItahanJar"ı gerçekten dgınçtı \ıne ıvı eleştınler alan Fransız Cedric Klapısch'ın "Chacun C herche son Chat - Herkcs Kedısımn Peşındc". Dıdıer Le Pvc- heur"un "Des Nouveilesdu Bon Dieu-Tan- n'dan Habcrier~ıyle sınema okuiu \c tc- vetisme Italvan Antonello Gnmaldi'nın "II Cielo e Sempre Piu Blu - Gokvu/ii Her Zaman Mavidir r! ını aıecbu- ren îskaladım voğun festıval tratığınde Ozel Sanat \e Deneme ve Belge sel alıbaş- lıklannda toplanarak programlanan Pano- rama"da es geçtıgımız baska fılm de Al- manva'davetişip Vlunıh Fılmcılık-Televız- yon \ uksek Okulu'ndaeğıtım goımuı>ka- dın vonetmen Sohan Denn'ın Almanva adına Panorama-Dokumente've kjtılan "Ich Bin Tochter \leiner Mutter- Ben An- nemın Kızj>ım"ıvdı Meraklısı ıı,ın kaçınl- mavacak nıtelıkte tarklı kutuplardan ıkı klasik de dıkKatı çekıyordu Panorama da 1920 lı vıllardakı Sov vet sinemasımn altın çağının btvuk vonctmcnlerınden sınema tarıhıne geçmıs "Arsenal1 " (1929). "Zem- lia-Tuprak" (1930) gıbı unlu başyapıtla- rın varatıcisi 1956'da olmüş olan \lek- sandr Dmçcnko'nun sonradan tamamla- narak-'un işigınaı,ıkanlanson lılmı " 4 Pn»s- caj Amenka - Hoşçakal \mi'rika"'sı (lv)49-M))"ve 1960-70"hvıllaradamgasını vurarak \evv Vork laozdeşlesmıs Lnderg- round C ınema nın 'Cult-fîlm'ı "Flaming Creatures"ın (1961) 1989 da olen 'Cult' vonetmenı ve Amenkan *a\ r ant-garde'ınm >ınenıadakı onıulcnndtn Jack Smith'ın 196^ yapımı noımal tılmlerden farklı "Normal Lo>e"ı Polonyalı Jan Jakup Kolski'nın bır Po- lonya köyunde geçen romantık. masalsı fantezısı u Grajac> / Talerza - Tabaktan PartisyonlarT> ının da aklımda kaldıgı Pano- rama nın asıl büyuk surpnzıyse çekımın- den çeyrek yuzyıl sonra 16mm'den35"e büvütulerek tamamlanabılmış bağımsız bır belgesel (ya da a Woodstock" benzerı. unutulmazbırkonserfilmı)dıvebıleceğım "Message to Love: The Isle of VVight Mu- sic Festıval - Aşka Mesaj: Wlght Adası Mü- akFesthali"nı scyretmekoldu benım ıçın 70 mm vc 3 bovutlu denemelere de yonel- mıs "Monter^ Festivali" (1967) "Mao'dan Mozart'a Kadar" (1981 Oscar odullu) Mimi Hendri\"(1990) gıbı belge- sellen bulunan, 1927 dogumlu. Har- vard'dan dıplomalı, eskı bırçıçek çocugu, reklam ve belgesel vonetmenı ve yapımcı- sı Murrav Lerner'ın ılk kez Berlın de se- yırcı karşısına çıkan "Message to Love"ı, NVoodstock'un Avrupa"dakı yankılanışı ol- maktan öteye gıderek saflığını, masumı- yetını yıtırmış hıppı jenerasyonuyla, çoğu çoktan uyuşturucudan 'otekijaka'yatrans- fer olmus buyuk 'idol'lanndan. nostaljık ve bızım kuşak ıçın gerçekten unutulmaz manzaralar sunuyordu 127 dakıka boyun- ca Malı sorunlar vuzünden yıllarca ta- mamlanamayan bu belgeselın çekımlenn- den kısa sure sonra ölen Jimi Hendrix, Ji- mi Morrison gıbı bugün artık efsaneye do- nuşmus rock ılahlanyla The Doors, The VV ho, The Moody Blues, Ten Years After, Chıcago vb gıbı bızı vaktıyle çokça sanp sarmaîamış ünlü gruplann sahne aldığı, Manş Denızı'ndekı tenha Wıght Adası de- nılen Ingılıztopraklannda, 1969ve 1970'te düzenlcnmış, efsanevı rock konserlennı ve sonradan tıcan metaya çevnlecek 'aşk, ba- nş ve muüuluk" atmosferını goruntulere döken bu belgesel-rock konsen ıster ıste- mez bızı de çoktan artık mazı olan, başı- mızda kavak yellennın estıgı gençlık yıl- lanmıza göndenverdı, bır zamanlar havlı beynımızı yıkamış müzıkler ve Leonard Cohen, Bob Dvlan,Joni Mitcheli,Joan Ba- ez vb'nın gencecık görüntulen eşlığınde 600 bını aşkın gencın doluştuğu ve katast- rofa donuşmekten son anda sıynlabılmış Wıght Adası rock konserlennı karşımıza getıren Murray Lerner'ın yıllarcagızlı ka- lıp BBC'nın fınansmanıyla tamamlayabıl- dıgı "MessagetoLove"]. tüm toplamı, 8 ka- meradan çekılmış, 175 saatlık pelıkülden ayıklanıp seçılerek 127 dakıkaya ındınl- mış, muzıkal, sosyolojık, nostaljık, duygu- landıncı ve heybetlı bır belgeseldı ozetle 'Esash ve oturaklı filmler' 46 Berlın Fılm Festıvalı'nde ızleyebıl- dığımız 30 kadar fılmın, bellegımıze ka- zınmış o eskı lezzetlerın üstüne yenı sıne- masal tatlar ekleyıp doşedığı pek ılerı sü- nîlemezse de, esaslı ve oturaklı tarafından bazı fılmlenn gozumüze sokulduguna ta- nık olduk dıyebılırız sonuçta yıne de Resmı yanşma ve Panorama bolumlerı- nın ardından gelen Berlın'ın meraklısı ıçın yıllardır adcta bır sınematek ışlevı ve gö- revı ustlenmıı, Forum (Tam adı "GençSi- nema'nın Uluslalarası Forumu") program da, Amenkan bağımsız sıneması, L'zakdo- ğu rÜ7gâriarı estıren Çın, Hong Kong, Tay- vai, Vıetnam, Japon smemalan ve tabıı AI- man, Fransız, Italyan, Isveç vapımlanndan bütünlenen Avrupa ve Asya (Türkmenıs- tan, Tacıkastan. Azerbaycan, Rusya) fılm- lenndenoluşuyordu festıvalde Yıllann sı- nema yazan ve tanhçısı, Alman Ultrich Gregor'un çekıp çevırdığı Forum'da sey- retmek bahtına erdıgım, 1995 Sundence Fılm Festıvalı büyük odullü "VVelcome to the Dollhouse - Bebekevine Hoşgeldiniz", modern bır orta sınıf Amenkan aılesı tab- losu çızerek, hem aıle hem de okul çevre- sinde sureklı dışlanan, çırkınce bır Ameıı- kan kızının oykusünu anlatıyordu Gunümüz ABDsının ıdeal aıle kavra- mını tuzla buz eden, keskın ve sınık eleş- tın vebetımlemelerlebezeyerek ılgınç, ku- çuk çapta bır başyapıt gerçekleştırmıştı " Wek»me to the Doilhouse"la genç yonet- men Todd Solondz. Rob Epstein - JefT Fri- edman vonetmen ıkılısının "The Cellulo- id doset" adlı belgeselımsı-röportaj fıl- mıy se Amenkan fılmlennde son 35-40 yıl- dır ele alınıp ışlenerek tabu olmaktan çıkan cınsellık ve eşcınsellık temalarını. kımı karşılaştırmalı orneklerle ve degışık yo- rumlarla aktaran. aydınlatıcı, özgün ve önemiı bır başka çalışmaydı, başka festı- vallerden bıldıgımız Ölûmüne savaşım Aynı şekılde Thomas Lennon - Michael Epstein yönetmcn ıkılısının "The Battle Over Citizen Kane"ı de, y ıne Amenkan sı- nema tanhının karaktenstık mücadelele- nnden olan. Orson VVelles babayla, 1940'lann güçlu Amenkan medya ımpa- ratoru VVUliam Randolph Hearst arasında- kı ölümüne savaşımı konu edınıyordu Fo- rum'da Hong Kong'lu yenı yıldız yönet- menlerden Wong Kar VVei'nm her festıval- de kaçırdığım "Duoluo Tianshi - Duşen Melekler r> ını yıne ıskaladığım Forum'da ne yazık kı 2 genç Fransız kadın yonetme- nın, Daniele Dubroux'nun "Le Journaldu Seducteur - Baştan Çıkancının Günlu- ğû"yle, Laetitia Masson'un "En \voir (on pas)- Sahip Oimak(ya da olmamak)"ını da göremedım, ama amenkalı Robert Kra- mer'ın kendıne ozgü kamerasıyla Avru- pa'nın son yıllarda geçırdığı degışımlere kışısel bakışını yansıtan, deneysel, belge- sel, kurgusal ve dogaçlama bır üslup tuttur- dugu ve Fransa adına festıval festıval do- lasan u Wdk to Walk"unu bu kez yakala- dım Berlın'de Değışık anlatım yollanna davanan, farklı stıllerdekı filmlen banndı- ran Forum un bu yılkı vızyonunda, göre- meyışıme haylı yandıgım bırkaç fılm da- ha oldu tabıı. bır zamanlar ne kadar da çok sevdıgımız Italyan usta Mareo Belloc- hio'nun vıdeo yontemlenyle çahştıgı "Sog- ni İnfranti - Kınk Duşler", yıne ttalvan ya- pımı ve Palermo ustüne keskın bır taşlama oldugubelırtılen "LoZiodiBnMjkKn-Bro- oklvn'li Amca" ve Amenkan yapımı "Frik" ya da "Synthetk Pleasures" vb gı- bı 100 yılını dolduran sınemada, bugun butun dunyada ışleyen, gorüntülerle hıka- ye anlatmanın geçerlı yollannı belırleyıp hemen hemen her ülkede uygulanan stan- dart fılm anlatımının temellennı koymuş olan. kuşkusuz tum Hollyvvood tanhının en buyuk 3-5 ustasından bın sayılacak WU- liam VVyler'ın fılmlenne aynlmıştı bu yıl Berlın'de retrospektıve program "Hayaö- mızın En Guzel \ ıllan"yla "Bayan Mini- ver"den, "Rıızgâriı Ba>ir"la "Roma Tab- Ii" v e "Affedilmeyen"e kadar Wyler' ın tum esenneadanmıs •retro'programının 'hom- mage' bölumuy s>e Amenkan smemasmın 2 unlu yaşlı ustasına, vonetmen Elia Ka- zan'la oyuncu Jack Lemmon'a hasredıl- mıştı 1996 Berlın Fılm Festıvalı'nde KEDİ GOZU VECDİSAYAR "Esther'in Düşii" Ikı haftadır tanıtım sorunu ustune konuşup duru- yoruz Neden ınkâredelım, kedıler tanınmaktan, baş- kalan tarafından sevılmekten pek hoşlanırlar Hele, bır de kendılenne bazılarınca "vahşı", "zalım", "ve- fasız" gıbı sıfatlar yakıştırılmayagorsun, canlan pek sıkılır Nasıl etsek de kendımızı ıyı tanıtsak, dıye ka- fa yormaya başlarlar Bundan daha doğal ne olabı- Ama tabıı, her şey ıstemekle olmuyor Kendı ken- dıne boburlenmenın kımselere hayrının dokunmadı- ğını bılıyoruz Tanıtımın lyısının başkalan tarafından yapılan tanıtım olduğunu da artık kavramış olmalıyız Tabıı kı, tarafsızlığı ve uzmanlığı tartışma goturme- yen kışı ve kurumlarca yapiıacak tanıtımdan soz edı- yorum Tanıtım ıçın çokuluslu reklam şırketlenne mılyon- larca dolar aktaran ulkeler, bu paraları kultur ve sa- natlarının tanıtımına harcasalardı, bugunku "ımaj"\a- n ne kadar farklı olurdu duşunebılıyor musunuz'? Ke- dıler, bu gerçeğın farkma varah çok zaman oluyor, ama tanıtım stratejılerını belırleyenler kımlerse, onla- ra dertlerını bır turlu anlatamamaktan oturu kahrolu- yorlar Hafta başında Panslı kedıler guzel bırsurprızle kar- şılaştılar Fransız Devlet Televızyonu nun ıkıncı kana- lında (Antenne 2) gostenlen bır fılm, Turkıye'nın bu- yuk butçelerle gerçekleştıremeyeceğı bır tanıtımı bır çırpıda sağlayıverdı Pazartesı ve salı gecelennın en çok seyredılen bır saatınde, ıkışer saatlık ıkı bolum halınde gostenlen "Esther'in Duşu"den soz edıyo- rum Jacques Otmezguine'ın yonettığı fılm, bır Fransız-Belçıka-Turk ortak yapımı Öyku, 1950'ler istanbulu'nda başlıyor Turk-Yahudı bır baba ıle Rus- Bulgar kanşımı goçmen bır aıleden gelen anne ve uç çocuklarının yıllara yayılan seruvenını ızlıyoruz dızı- de Aıle, Istanbul'da Boğaz kıyısındakı evlerınde mut- lu bır yaşam surdurmektedır Ama, annenın, yanı Est- her'in duşlerını susıeyen bır başka kent vardır Pans Ne yapıp edıp, gunun bırınde kultur dunyasının mer- kezı Parıs'e yerfeşmek ve çocuklarını orada yetıştır- mek ıstemektedır Baba ıse Istanbul'u terk etmeye asla yanaşmaz -film boyunca Turkıye ve Turkler us- tune duymaya pek alışmadığımız ovguler dınlerız, Istanbul'un son derece etkıleyıcı goruntulerı ustune- kansından aynlmayı bıle goze alır Çocuklarından bı- nnın olumu ıle sarsılan Esther, kararını verır ve kızını alarak Parıs'e doğru yolaçıkar Turk baba oğlunuis- tanbul'daokuturken, Esther kızını rahıbe okuluna ve- rır Onu, gerçek bır Fransız olarak yetıştırme sevda- sındadır Bu arada, Esther'in Fransız vatandaşlıgına kabul edılmek ıçın verdığı yıllar suren mucadeleyı, Turk pa- saportuna sahıp bır yabancı olarak Fransa'da karşf- laştığı sorunları ızlerız Eleştırılen taraf hep Fransa'dır Neyse, dızının tumunu anlatmayayım, olaylar, Istan- bul'dakı gencın annesını gormek uzere Parıs'e, genç kızın ıse babasını gormek uzere Istanbul'a gıtmesı ıle yenı boyutlar kazanır Işte, nıhayet Turkıye ımajına olumlu katkılan ola- cak btr frlm dıye sevındı Panslı kedıler "Kuşkusuz onemlı bıryapıt değıl, ama son derece ıyı anlatılmış, etkıleyıcı bır duygusal dızı, daha lyısı can sağlığı" dı- ye duşunduler ve fılmın Turk ortağı İFR adına Turkı- ye'dekı yapımcılığını ustlenen Emel Bilal'e teşek- kuriennı gonderdıler Işın en guzel tarafı, bu tanıtım- da en kuçuk bır "resmı" katkının olmaması, ustelık defilmın, Fransa'nın en çok ızlenen kanallanndan bı- nnın yapımı olması Son zamanlarda Fransa'da Turk ımajının olumlu yonde değıştığmı gormek sevındıncı Bunda, resmı makamların yaklaşımlarının da payı buyuk kuşku- suz Kendı başımıza yapılacak tanıtma etkınlıklerının (ornegın New York takı Turk yuruyuşlerının) "Turku Turke tanıtmaya çalışmak"\an oteye gıdemeyeceğı- nı anlamış olmalılar kı, cıddı kultur kurumları ıle ışbır- lığıneyoneldıler KulturBakanlığfnın, "Expolangues" Fuan'nda onur konuğu olmayı başarması, "Turk £V/"nın Pans'ın en seçkın muzelerınden "Musee de l'homme"(Insanlık Tanhı Muzesı)'nın bır parçası ola- rak ızleyıcıye açılması nısanda yapılacak "Turk Sı- neması Toplu Gostensı" ıçın Pans'ın en onemlı kul- tur merkezlerınden bırı belkı de bınncısı olan Pom- pıdou Kultur Merkezı ıle ışbırlığı yapılması (Bu pro- jenın gerçekleşmesınde Europalıa projesının sorum- lusu Bülent Eczacıbaşı ıle Tanıtma Fonu'nun katkı- lan unutulmaz) Panslı kedıler, bu doğru stratejının de- vamı gelırse, Fransız televızyonlarında Turkıye'den daha sık soz edıleceğıne ınanıyorlar Yayın alanı ıçın de benzer şeyler soylenebılır Luks baskılı devlet yayınları yenne, uluslararası planda ye- n olan cıddı yayınevlerı ıle ışbırlığı yapmak yayım- lanması ıstenen kıtapları onlann yayımlamasını sağ- lamak (Ornegın, belırlı sayıda kıtabı satın alarak des- teklemek) daha etkılı olmaz mı? Nıtekım Kultur Ba- kanhğı bu yondekı gırışımlennden çok olumlu so- nuçlar alıyor Pompıdou Kultur Merkezı'nın Turk Sıneması Top- lu Gosterısı nedenı ıle yayımlayacağı -Mehmet Ba- sutçu'nun edıtorluğundekı- "Turk Sıneması" kıtabı, bu alandakı buyuk boşluğu doldurabılecek nıtelıkte bır yayın Iyı kı, devlet bu kıtabı kendı basmaya nıyetlenme- dı Resmı yayınların guvenılıriığı hep tartışma konu- sudur bıldığınız gıbı Oysa, Pompıdou'nun yayın dı- zısı ıçınde yer alan bır kıtap, şımdıden bu alandakı en temel referans kıtabı olma ozellığını kazanıyor ve kedıler bır puan daha aldık dıye havalara uçuyorlar Bır de bakarsınız gun gelmış Turkıye başka ozel- lıklerı ıle değıl, bır kultur ulkesı olarak tartışma prog- ramlannın konusu olmaya başlamış Kımı duşler (Est- her'ınkı gıbıler) ınsanı yıkıma surukleyebılır, ama ba- zı duşler deyapıcıdır geleceğe donuktur Nedemış- ler, kedı hayal ettığı muddetçe yaşar1 Video sanatı tanmiıyor KültürSer\isi- Istanbul Alman Kultur Merkezı ıle Marmara Unıversıtesi Guzel Sanatlar Fakultesı ışbırlığı \e Telesan AŞ ıle Armonı AŞ nın teknık katkılanyla vıdeo sanatının ulkemızde daha genış boyutta tanıtılmasına yonelık bıretkınlık duzenlıyor Bu etkınlık kapsamında Almanya'da 12 yıldan bu yana gerçekJe^tınlmekte oln ' Marl \ ıdeo Sanatı Oduilen" yanşmalarında 1992-1994 yıllan arasında dereceye gıren eserler. Turk ızleyıcılenne sunulacak Etkınlıkte, Marmara Lnıversıtesı ogTetım uyelennden Onur Eroğlu'nun duzenledığı bır "vıdeo scupture" kurgusu ıçınde gerçekleştınlecek çok sjyıda monıtorden yararlanılarak bır "vıdeo heykelf" oluşturulacak Etkınlık. 29 şubat ve 1 mart tanhlennde Acıbademdekı Marmara Lnıversıtesı Guzel Sanatlar Fakultesf nde ızlenebılır (Tel 249 20 09)