Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2HAZİRAN 1995 CUMA 10 DIŞ HABERLER Honduras çatıştı • MANAGUA(AA)- Nikaragua ıle Honduras savas gemüeri arasında Fonseca Körfezi'nde çaüşma çıktığı bildirildi. Pasifik'tekı Fonseca ICörfezi'nde, Honduras Deniz Kuvvetleri ile Nikaragua Deniz Kuvvetleri birlikleri arasında önceki sabah sılahlı çatışma mcydana geldi. Çatışmanın, Nikaragua gemilerinın Nikaragua karasulannda kaçak balık avlayan Honduras teknelerini durdurması ûzerine çıktığı kaydedıldi Karaçi'de bombalı saUm • KARAÇİ(AA)- Pakistan'ın Sind eyaleti başkentı Karaçi'deki parlamento önûne bırakılan bombalı bir araç patladı. Eyalet pariamentosu ana giriş kapısı önûnde, dün verel saatlell.20'de(TSI 09.20) infılak eden aracm can kaybtna ya da yaralanmaya neden olup olmadığı henüz bilinmiyor. 2 rahibe yargılanıyor • BRÜKSEL(AA)- Belçika'nın Dinant Mahkemesi, bir manastın yöneten iki rahibeyi yolsuzluk iddiasıyla yargılıyor. Manastınn son 50 yıl içerisinde yönetimi sırasında bakıma muhtaç bazı insanJan bünyesine aldığı, çalıştırdığı, ancak bu çalışmalar karşısında hiçbir sosyal güvenlik olanağı tanımadığı, sigorta ödemediği, devletin bu şahıslara verdiği sosyal yardımı ise tahsil ederek harcadığı belirtiliyor. FHstm'e vergi transferi • KUDÜS(AA)-lsrail Pariamentosu, Batı Şerialı Filistinliler'den alınan vergilerin yüzde 75'inin Filistin yönetimine transferini öngören bir yasa tasansını onayladı. Tasanya göre Batı Şeria'nın henûz özerk yönetime geçmeyen bölümünde yaşayan ve tsrail'de çalışan Filistinlilerin ücretlerinden kesilen vergilerle, KDV'nin yüzde 75'i Filistin yönetimine verilecek. tsrail'in bu yasa gereği Filistin yönetimine aktaracağı meblağın ayda 8 milyon dolann biraz ûzerinde olacagı belirtiliyor. Kaçak 35 Türk yakalandı • ÜSKÜP(AA)- Arnavutluk'tan Makedonya'ya kaçak yollardan geçmeye çalışan Türk vatandaşı 35 kişi, Arnavutluk sınır koruma ekipleri tarafından yakalandı. Arnavutluk lçişleri Bakanhğı'ndan yapılan açıklamada. yakalanan kişilenn Velona limanmdan Italya'ya kaçak olarak geçmek istedikleri, ancak bunda basanh olmayınca Makedonya'ya dönmeye çalıştıklannın belirlendigi bildirildi. Irak'ın biyolojik silah programı • BAĞDAT(AA)- Birleşmiş Milletler'in Irak'ın silahsızlandınbnasıyla ilgili komisyonunun başkanı Rolf Ekeus, bu ûlkenin geçmişteki biyolojik silah programı ile ilgili sorunlann hala çözûmlenemediğini söyledi. Ekeus, dün Bağdat'tan aynlmadan önce yaptığı açıklamada, kendi uzmanlan ile Irak'lı yetkililerin Irak'ın kayıp malzemelerle ilgili hesap vermemesi sorununun ne şekilde çözüleceği konusunda görüşmeler yapmak için anlaştıklannı da belirtri. Iran'da 15evçöktü • TAHRAN(AA)- Iran'ın çeşitli bölgelerinde son gûnlerde etkili olan şiddetli yağışlar büyük maddi hasara yol açtı. Tahran radyosunun haberine göre Tahran'ın 15 kilometre güneydoğusundaki Havaran kavşağında dün yağışlar nedeniyle 15 ev tamamen yıkıldı, 30 ev hasar gördü. Bosna'ya aeil müdahale giicüDış Haberier Servisi - BM Genel Sekreteri ButrosGali Güvenlik Konseyi'ninSırplarayö- nelik hareketlerinde BM Banş Gücü'nün ye- rine çokuluslu birliklerin görevlendirilme- sini isterken tngiltere ve Fransa, Hollan- da'nın da katılımıyla oluşturulacak ye- ni bir gücün bölgeye gönderilmesini kararlaştırdı. Almanya NATO'nun istekte bulunması durumunda 2 bin asker verebileceğini açıkladı. Gali, BM Güvenlik Konse- yi 'ne sunduğu raporunda BM birliklerinin ülkede kalma- sı durumunda asker sayı- sınm azaltılarak sadece insani yardım konula- nnda faaliyet göster- mesini ve kendi gûvenliğini sağla- mak dışında güç kullanmamasını is- tedi. Gali konseye dün sunduğu raporunda Bos- na-Hersek'te bulunan 22 bin 400 BM Koruma Gücü (UNPROFOR) askerinin ge- leceği konusunda 4 seçenek ûzerinde yoğunlaştı. Bu seçenek- ler ve Gali'nin bunlara yaklaşımı kısaca şöyle: 1- LTNPROFOR'un Bosna'dan ta- mamıyla çekilmesi. BM bırliklennın bütünüyle çekilmesi durumunda Bos- na'da daha büyük bir trajedi yaşanacağını öne süren Gali bu teklife karşı çıkıyor. 2- Mevcut durumun korunması. Gali BM askerlerinin güvenlikte olmadığı gerekçesiyle bu öneriye de karşı. 3- BM Banş Gücü'nün Haiti ve Somali de olduğu gibi saldın yetkısi ve gücü de olan ço- kuluslu bir güce dönüştürülmesi. Güvenlik Konseyi üyelerinın kabul etmeyeceği bu öne- riyı Gali de desteklemiyor. 4- BM birliklerinin sayısının azaltılması ve yeni bir düzenlemeye gidilmesi, birliklerin sa- dece saldınya maruz kalmalan durumunda gûç kullanması Gali Konseyi doğrudan etkileme- mek için diğer maddelere itirazına açık olarak belirtmemekle bırlikte bu maddeye destek ve- riyor. Haziran ayı süresince Konsey başkanlığı gö- BOŞNAK YANLILARI Bosna krizi karşısında uluslararası topluluğun eğilimi ENDONEZYA PAKİSTAN SUUDİ ARABİSTAN MALEZYA ALMANYA MRVATİSTAN SLOVENYA f«MAtfYA SIRP YANLILARI YUNANİSTAN mSK RUSYA KfBRIS • îngiltere ve Fransa BM birliklerinin korunması için yeni bir güç olusturulmasını kararlaşttrırken Butros Gali, BM birliklerinin azaltılmasını öneren raporunu Güvenlik Konseyi 'ne sundu. Sırplar Gorazde'yi bombaladıIhş Haberier Servisi - Sırplann kuşatması altındaki Gorazde kentinde, dün sabah Bosna- Hersek askerleri ile Sırplar arasında şiddetli çatışma çıktığı bildirildi. BM Sözcüsü Jim Lansdale, Drina ırmağrnın doğu yakasındakı çatışmalann dün sabah 07.45 'de başladığını, çatışmalarda yaralanan 13 kişının Gorazde'dekı hastanelere taşmdığuıı kaydettı. Çatışmalan Sırplann başlattığını, ancak Boşnaklann cephede bazı kesimleri ele geçirdıklenni kaydeden Sözcü "Çok şiddetli çabşmalar yaşandı ve kent bombalanıyor" dedı. Sırplann önceki günkü topçu saldınsında kente 350 top mermisi düştüğünü, bombardımanın dün de devam ettiğını belirten sözcü, önceki günkü bombardıman sırasında BM askeri gözlemcilerinın kaldığı bir binaya 7 top mermisi ısabet ettiğini belirtti. revini yürütecek olan Almanya temsilcisi Det- lev Graf zu Rantzau Reuter ajansma yaptığı açıklamada Güvenlik Konseyi'ne verilen rapo- run üye ülkeler tarafından bu gün görüşülme- sinin beklendiğıni açıkladı. Rusya Dışişleri Bakanhğı'ndan yapılan bir açıklama ile raporun memnuniyetle karşılan- dığı, BM birliklerinin Bosna'da süren savaşta taraf olmalannın sorunu daha da kötüye götü- receği bildirildi. Gali'nin raporunu görüşecek Güvenlik kon- seyinin iki üyesi olan Tngiltere ve Fransa, UNP- ROFOR birliklerin! desteklemek için acil mü- dahale gücü oluşturulacağını açıkladılar. tn- giltere Savunma Bakanı MaJcoim Rifldod ön- ceki gece Avam Kamarası'nda 7 saat süren Bosna oturumunun ardından yaptığı açıklama- da. Hollanda'nın da desteği ile Tngiltere ve Fransa'nın çok iyi donanımlı bır bırliğın oluş- turularak UNPROFOR'u desteklemesine ka- rar verdiklerini açıkladı. Rifkind, zırhh pıyade birlikleri, tanklar ve helikopterlerden oluştur- lacak birliğin kısa sürede cepheye intikal et- mek gibi bir dizi görevi gerçekleştirebilecek yetenekte olacağını söyledi. BM koruma Gücü, Bosnalı Sırplann esir al- dıklan BM askerleri ve gözlemcıleri serbest bı- rakmak için ileri sürdüğü şartlan reddetti. Sırp- lann bu konu ile ilgili göruşme taleplennin ge- ri çevrildiğini belirten UNPROFOR sözcüsü Myriam Sochacki yaptığı açıklamada rehin tu- tulan kişilenn derhal ve şartsız serbest bırakıl- masinı istediklerini belirtti. Karadziç'ten tehdit Bosnalı Sırplar' ın lideri Radovan Karadziç, "Büyük güçlerin" Bosna'daki BM rehineleri- nı kurtarmak için yapacaklan herhangi bir gi- rişimin sonucunun "katiiam'' olacağını söyle- di. Karadziç, Pale'de Bosnalı Sırptelevizyonu- na yaptığı açıklamada. "rehineleri kurtarmak için yapılacak herhangi bir gjrişimin sonucu fe- laket olur, katiiam olur"dedi NATO'nun hava müdahalesine karşı 370 BM askerini rehin tu- tan Bosnalı Sırplar'ın lideri Karadziç, "Buso- nın siyasi açıdan çözülmeü" diye konuştu. Öte yandan Almanya Dışişleri Bakanı Kte- us Kinkel Bakanlar Kurulu toplantısmda yap- tığı açıklamada Bosna-Hersek'te görev yapan BM askerlerinin korunması için NATO'nun emrine 2 bin asker vermeye hazır olduklannı söyledi. Buarada, NATO merkezinden yapı- lan açıklamada, Super Etendard tipi bir Fran- sız uçağına yerden roket atıldığı ancak, uçağın yara almadan Adriyatik'teki Foch uçak gemi- sıne döndüğü bildirildi. Cm'de beürsizlık dönemi• Deng Şiao Ping'in ölümünden sonra ülkede ne gibi gelişmelerin meydana geleceğini kimse bilmiyor. Deng'in yerine geçeceği bildirilen KP Genel Sekreteri Jiang Zemin, Deng çapında bir lider değil. DışHaberlerServisi-Çin'in90 yaşındaki liden DengŞiao Ping'in günleri sayılı. Ancak Deng'in ölü- münden sonra ülkede ne gibi ge- lişmelerin meydana gelebileceği- ni kimse bılemıyor. tngıliz The Independent gaze- tesi, Çin'in 2000 yılına belırsızlık içinde yaklaşmakta olduğunu bıl- dinyor Gazeteye göre Çin'de ıktidar 'üçüncü kuşağa' devredılmış du- rumda. Ülkede 'birinci kuşak' li- deriiği Başkan Mao Tse Tung ta- rafından temsil ediliyordu. 'Ikin- ci kıışagmj temsilcisi Deng Şiao Ping'di. 'Üçüncü kuşağın' lideri ise büyük bir olasılıkla Komünist Partısi Genel Sekreteri ve Devlet Başkanı Jiang Zemin olacak. Üçüncü aday Jiang Zemin, aslmda iktidar için Deng'in üçüncü adayı. Deng'in ılk gözdeleri Hu Ya- obang ve Zao Ziyang'dı. Ancak ıkı yetkılı de sertlık yanlılanna karşı mücadeleyı yitirmiş ve 1980'lerin sonlanna doğru göz- den düşmüşlerdi. 1989'da Tienan- man Meydanı'ndaki kanlı olay- lardan sonra Jiang Zemin, 'uzbtş- ma adayı' olarak ortaya atıldı. Ne var ki Jiang Zemin, Deng'in kişi- sel karizma ve etkinliğine sahip değil. Bu nedenle Deng'in ölü- münden sonra sertlik yanlılan ile reformcular arasında dengeyi na- sıl sağlayacağı ve duruma hâkim olup olmayacağı bilinmiyor. İmparatorhık sona eriyor Deng'in ölümünden sonra Çin'de ünparatoriar dönemi sona erecek. Ilk dönemin imparatoru, tanhsel kişıliğı ile Mao Tse TSung'du. Mao"dan sonra iktida- ra gelen Deng Şiao Ping de ağır- lığını koyarak Çin'i yeniden yön- lendirdi ve ülkenin tek lideri ko- numunu kazandı. 'Üçüncü kuşak- ta' ise bu çapta liderlik özellikJe- rine sahip bir yetkilı ortada gö- zükmüyor. Deng'den sonra büyük bir olasılıkla 'tek Bder' dönemi sona ererek 'kolektif Bderlik'dö- nemi başlayacak. Ordu faktörü Jiang Zemin'ın önce ordunun desteğini sağlaması gerekecek. Nitekim ordunun son zamanlarda Çin'in dış politikasında ağırlığını giderek hissettirdiği gözleniyor. Komutanlan, 1994'te ticaretteen çok kayınlan ülke'statüsüne kar- şılık, ABD'ye taviz verilmesine karşı çıkmışlardı. Ordu, Güney MAOTSE-TUNG 1949-1976 DÖNEMİ ÜDERİ Çın devnmmtn baş, Uzun Yürüş'ü düzentedi. Yönetimin en yetkili ısmiydi. 'MADAM MAO' Mao'nun dul eşi Jiang Qıng1976'daDörtler Çetesi ile birlikte Mao'nun ölümüyle boşalan ikttdan ele geçirmeye çalıştı. Halk mahkemesinde yargılandı. 1991'de ıntıhar etti. HUAGUOFENG Mao'nun ölümü üzerine yenne seçildi. önemli görevlerde bulunan Deng Şiaoping'in güçlenmesı ıle gen plana itildı. HUYAOBANG 1982'de Komünist Partisi sekreterlığıne getınldi. - Deng'in yenne seçılen ilkadaydı. 1987 yılında görevden kendi arzusu ileaynldı. 1989'daoldü. . ^ ^ MAREŞAL LİN BİAO 1971'dekisol askeri darbeden sorumlu tutuldu. Kuşkulu bır uçak kazasında öldü. DENG ŞİAOPİNG LİDER 1978- Uzun Yürüyüş'ün etkili isimlennden Deng, sonradan gözden düştü. Mao'nun ölümü ile yeniden itibar kazandı. Ayak oyunlan ile Hua'yı devirerek 1978 yılında ıktidarı ele geçirdi. ZAO ZlYANG Deng'in yerine seçiten 2. adaydı. Tıananmen kıyımına karşf^ktığı için görevden alındı. Şu anda Pekın'deki evinde gözaltındatutuluyor. Geri dönebilir. Sırada kimler var? JİANG ZEMİN Çin devlet başkanı, Komünist Parti'nın sekteri, asken komisyon başkanı ve Deng'in en gözde adayı. ŞİAOŞİ Parlamento başkanı. Güvenlik biriminin başkanı. ZU RONGJİ Ekonomide en yetkih isim. Jıanğ'a yakınhği ile tanınıyor. Ll PENG Başbakan. Dışarıdan aday Çin Denizı'ndeki Sprath takıma- dalan konusunda da sert tavir ta- kınmış, bu adalann yakınlannda Filipinler hükümeti ile balık avla- maya ilişkın çıkan anlaşmazlikta uzlaşmaz bir tutum sergilemişti. Generaller, nükleer denemeler, Tibet, Hongkong ve Tayvan so- nınlannda da katı ve milliyetçi bir tutum sergiliyor. Jiang Zemin'in karşılaşacağı en önemli sorunlardan biri de kuş- kusuz ekonomik durum olacak. Çin gerçi baş döndürücü bir hızla (yıllık ortalama yüzde 10-11) bü- yüyor. Ancak enflasyon yüzde 20'nin üzerine çıkmış durumda; zenginlerle yoksullar arasındaki uçurum hızla büyüyor; devlet iş- letmelerinde çalışan milyonlarca işçi arasında işsiz kalma korkusu giderek yayılıyor. Sağlık ve eği- tim hizmetlerinin bedeli ise ülke- deki 800 milyon köylünün çoğu- nun karşılayamayacağı kadar yük- sek. En ciddı sorunlardan biri de yolsuzluğun hızla yayılması. Muhakfet artıyor Bu ortamda rejime muhalefet giderek artıyor. Son zamanlarda muhaliflerin arasına tanınmış bi- lim adamlan ıle öğretim üyeleri- nin katılması ise yönetimi ciddi biçimde kaygılandınyor. Güven- lik güçleri, muhalefeti acımasız biçimde bastınyor. Ancak bu bas- kıyı daha ne kadar devam ettire- bilecekleri bilinmiyor. Baskı reji- minin Çin'de yeni patlamalara yol açabileceği belirtiliyor. Özetle; Çin, Deng sonrası dö- nemine, belirsizlik ortamında gi- riyor. ABD POLİTİKASIM DEĞtSTlRDİ: Bosna'ya asker gönderebiliriz WASHINGTON (AA) - ABD Başkanı BillClinton ın BM biriiklerine yardım ama- cıyla ve "hedefî bdirlenmiş*' görevler için Bosna'ya "ge- çici olarak"Amerikan askeri göndenlebileceğini açıkla- ması, kesin bir politika deği- şikliği olarak niteleniyor. Başkan Glinton'ın Golora- dodaki Hava Harp Oku- lu'nda yaptığı açıklamada Amerikan birliklerinin, istek gelmesi halinde Bosna'daki UNPROFOR askerlerinin yeniden ve daha iyi biçimde konuşlandınlması ya da BM güçlerinin çekilmesine karar venlmesi durumunda yar- dımcı olunması için gönden- leceğinı söyledi. Amenkalı yetkililer. bir süredir beklenen bu kararla- nn, UNPROFOR'a katkıda bulunan Avrupalı müttefık- lerin askerlerini Bosna'dan çekmemeleri için *^eşvikedi- d " olacağını ifade edıyorlar. VVashington, UNPRO- FOR'un güçlendırilerek gö- revinı sürdürmesi gerektığı- nı savunuyor. ABD'nin, Ad- riyatik Denizi'nde Bosna ya- kmlanndaki gemilende 2 bin kadar deniz pıyadesı bulunu- yor. Amerikalı yetkililer, Sırplar tarafından rehin tutu- lan BM personelinin kurta- nlması için bir komando ha- rekatı gerçekleştirilmesinin olasılık dahilinde bulundu- ğunu da belirtiyorlar. ABD'nin fiyasko diye ni- telenen Bosna politikasınm artık değıştiği hemen hemen tüm siyasi gözlemciler tara- fından ifade ediliyor. Bazı gözlemciler, Bosna'ya Ame- nkan askerinin girmesinin ve olaylann akışı içinde bu bir- liklerin sıcak çatışmaya sü- rüklenmesi olasilığınm Viet- nam çağnşımlan yaptığmı da ıleri sürüyorlar. Diğer görûşler Glinton'ın açıklaması ka- sım 1996 başkanlık seçimle- rine hazırlanan olası rakiple- ri tarafından tepki almaya basladı. Gumhuriyetçi senatör Bob Dole, Glinton'ın "Kongrett- derierine danışmadan ciddi bir politika degişikliği yapfr- ğuu" söyledi. Bosna yöneti- mine uygulanan silah ambar- gosunun kaldınlması yolun- daki çağnsını yineleyen Do- le. "Avrupalıiar'ın sflah am- bargosu konusunda desteği- ni alamayan Clinton, başan- ü olamayan bir yaklaşımın sürdüriiİmesine destek wre- rek \merikan birtiklerini göndenneyi önerdi" dedı. Bir başka Cumhuriyetçi başkan adayı senatör Phil Grammde ABD'-nin, Avru- palı birliklerin Bosna'dan mümkün olduğu kadar kısa zamanda çekilmesine yar- dımcı olmasını ve Bosna yö- netimine uygulanan silah ambargosunun kaldınlması gerektiğini söyledi. SIRPLARDAN YE\I AD1M: Bosna ve Krayina Sırplan birleşiyor PALE (AA) - Bosna-Her- sek ve Hırvatistan Sırplan- nın liderleri, sözde iki cum- huriyetin birleşmesine doğ- ru ilerliyorlar. Sırplann ajansı SRNA ta- rafından verilen haberde, Bosna'da tek yanlı olarak ilan edilen Sırp Gumhuriye- ti (RS) ile Hırvatistan'da benzer şekilde ilan edilen Krayina Sırp Gumhuriyeti (RSK) liderlerinin dün gece Bosna'nın kuzeydoğusunda Bijeljina kentinde birtoplan- tı yaptıklan belirtildi. Haber- de, liderlerin bazı önlemler aldıklan kaydedıldi. ancak önlemlerin içeriği hakkında bilgi verilmedi. Bosnalı Sırplann Lideri Radovan Karadziç daha son- ra yaptığı açıklamada, kendi parlamentolannın RSK par- lamentosunun aldığı karar- lan ızleyeceğini ve sırası ge- lince anayasa tasansını onaylayacağını söyledi. Krayina Sırp Cumhuriye- tı'nin pariamentosu önceki gece Knin kentinde yaptığı toplantıda "Birieşik Sırp Cumhuriyeti" adını alacak ortak devletin anayasası ile ilgili tasanyı onaylamıştı. Hırvat ordusunun geçen ay ülkenin doğusunda Sırplann kontrol ettiği bölgeyi geri al- malanna da değinen Karad- ziç" Uluslararası kamuoyu- na gerekli konferanslan dü- zentemeleri için yeteri kadar zaman verdik. Ancak onlar bunu yapmadılar ve sadece BM Koruma Gücü'nün gö- rev değJşildiğinigerçekleştir- diler ve biz böytece Baö Skv- venya'yı kaybettik" diye ko- nuştu. Her iki Sırp cumhuriyeti hükümetlerinin birleşme sü- reci ile görevli bakanlan ara- sında gelecek pazartesi günü bir toplantı yapılmasınm planlandığını bildiren Ka- radziç, parlamentonun da önümüzdeki hafta içinde toplanacağını söyledi.