Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
VISA Premier, Gold ve
Incernational...
150.000 $'lıkferdi
kaza sigortası sağlar.
EMLAK BANKASI
" D a h a U y g a r B ı r Y a s a m I ç ı n "
J CumhuriyeC
Konut, taşıt, iş ve
her türlü ihtiyacınız için...
Bireysel Krediler...
EMLAK BANKASI
" D a h a U y g a r B ı r Y a ş a m I ç ı n "
J71. f l SAYI25178/ 1S000 TL (KDV,Çmde) KURUCUSU: YIHİB H«H (1924-1945) BAŞYAZAPI: IMlHB IHfll (1945-1991) 80 MIHTIMSPBtjBIBE
K.Irak'a Türk-ABDşemsiyesiSakmcalı
Gecikme..
Türk Ocaklan, BaJkan Har-
bi yenilgisinden sonra 1913'te
kuruldu. Zıya Gökalp'in ön-
ciilüğiinde Türkçülüğü ya da
öteki adıyla Turancılığı savunu-
yordu.
Türkçülüğün miUiyetçiIik
anla>ışında soy niteliği ağır ba-
sar; dünya Türklerinin bûieşti-
rilmesini amaçlayan ırkçı bir
yaklafun söz konusudur.
Cumhurivet kurulduktan
sonra, Atatürk, Tiirk Ocakla-
n'nı kapattı. Mustafa KemaJ'in
yegtediği millnetçilik, ırkçılığı
iüşlar, Aydınlanma devTİminin
gerçekleşmesi için gerekli oran-
da uhısçuluğu benimser. Çünkü
birIdşikendisini ümmet kapsa-
mında 'kul'olarak degiL ulus
kapsanunda'bırev' olarak gö-
remezse, iaik devletin üvesi ola-
maz.
Gûnümûzde Ortadoğu'nun
çeşitfi ülkelerine vayıunış Kiirt
toplulukJannda uyanan milli-
yetçiliğin bu ölçüdere göre tar-
blmasında yarar var. Çoğun-
lukla feodaJ ilişkilerin ağır bas-
öğı yörelerde vaşayan Kürrter,
ümmet bilincini aştıkJarında,
aşiretin ü\esi olmaktan kurtu-
larak birey olmak yolunda iier-
leyeceklerdir.
Kuzey Irakta yaşayan Kürt-
lerin kimisi Barzanı'ye, kimisi
Talabani yebağbdır. Bu bagım-
biık, kanlı çaüşmalara yol aç-
makta, federe Kiirt devleti kur-
mak yolundaki dış desteklere
dayaiı çabalar bu yüzden başa-
nsız kalmaktadır.
•
1923'te kunılan iaik cumhu-
riyetin femel ilkeleri bellidir;
kuruluş sürecinde Aydınlanma
devrimine başkaldıran bütün
e>lemJer; etnik, mezhepsel ve si-
yasal niteliğine bakıimadan
bastınlmışür. Bu zorunluluğun
kimi zaman sert önlemlere yol
açbğı gerçektir; ancak İaik
cumhuriveti pekiştirmek için o
dönemde başka bir yol ve yor-
dam görünmüyordu.
Atatürk, gerek Ktırtuluş Sa-
vaşı'nda, gerek cumhurivetin
ilanında kendisine tam destek
sağiayan Bektaşi tarikatına,
11924'te tekke ve zaviyeJeri ya-
l sayla kapatırken ayncalık ta'nı-
-mamışnr. Çünkü hedef, Aydın-
lanma devriıninin İaik devietü-
kesiydi; bu düzen kurulunca.
herkes gibi Bektaşi ve AJevüer
desonuçtan yaraıianacaklardL
lnsanın kulluktan birej liğe yü-
rüyüşünde dogru olanı gerçek-
leştirmekten başka çare yoktu.
Anadolu'da yaşayan Kürt
yurttaşlann İaik cumhuriyete
başkaldınlan da etnik kimlik-
ierine bakarak değerlendirile-
mezdi. Olay, devrimin ve
1914'ten 1922'ye kadar sören
savaşlarla kurulmuş bir devle-
tin o zamanki koşullanna ba-
karak üısaflı bir terazide tarbl-
maljdır. Ceçmiş yıllardaki he-
saptaşmaLar, bugün bir kan da-
vası gibi eie aluursa. çağdışı bir
güdûnün körükleyicisi olur.
•
Aradan geçen sürede köprü-
lerinaJtından çoksu aktı; fkin-
ci DünyaSavaşı'ndan sonra açı-
lan çok partili rejimde. Kürtle-
rin yaşadıklan yörelerden ge-
len miÜetvekilleri, parlamento-
da aşiretierin reisleri olarak >er
aldılar; kırk vıl, tutuculuk cge-
menliğini sürdürdü.
Bugün kenttere ve Anado-
lu'nun batjsına göç, toplumsal
yapıyı ve dengeyi çok degiştir-
miştir. İstanbui, 2 milvonu aşkın
Kürt yurttaşın kentidir; kapı
komşusu ve lusun akraba olan
Türk ile Kürdü birbirinden
ayuınak oJanakstzdır; et ve ür-
nak gibi bir arada yaşamanın
zorunluluğu her sorunu çöze-
büecek güçtedir.
Ancak sorunlan çözmekte
demokratik ve banşçı yöntem-
lertemeldir. Silahla de\ lete kar-
şı çıkan örgütiere, silahla karşı-
lık verilmesindeki mantığı,
Kürt kökenli yurttaşlann ço-
ğunluğu anlıvor: Kuzey Irak
harekâtının da bu zonııiiuluk-
la yapıkhğını söyleyebiliriz.
Milli Misak sınırları dışında
bir çözumü düşünmek ve Ana-
dolu'nun parçalaıunasını hayal
etmek,yalnız Türklere degil, en
başta Anadolu'da yaşayan
Kürtlere düşmanlıktır.
•
Sorun, dış güçlerin müdaha-
lesine açıldıkça,çözüm güçleşe-
cektir. Anadolu dışındaki güçle-
rin iyi niyetine güvenroek için
hiçbir neden yoktur. Ortado-
ğu'da petrol çıkarlan, her za-
man insanlıgm bartşından daha
ünde tutuluyor.
Türkiye'yi yönetenlerin bi-
Incii görevL sonına en kısa sü-
Tde çözüm bulmaktır; bunun
lk adunı da demokratikfcşme-
lengeçiyor.
Peld. bu gecikme ve bu sav-
akJanıa neden?.
Cumhuıiyet
Öneri paketi ABD yönetimine iletildi
Türkiye, Kuzey Irak'ta yeni bir güvenlik sistemi kurulması için
girişimlere başladı. Washington'da bulunan Başbakanlık Başdanışmanı
Emre Gönensay, öneri paketini ABD'ye iletti. Pakete göre K. Irak'ta
Türk - ABD ağırlıkh bir güç ile oluşturulması planlanan yeni güvenlik
mekanizmasının Çekiç Güç bünyesinde gerçekleştirilmesi düşünülüyor.
Milli Savunma Bakanı Gölhan ise harekâtın amacınm PKK'yi yok
etmek olduğunu söyleyerek "Güvenlik şeridi daha sonra düşünülecek
bir konu" dedi. HMT KOTLUKLU'nun tubtri • 3. Sayfada
Celik HarekatıAlmanya askeri ambargoyu genişletiyor
Türkiye'ye iki firkateynin satışı için vereceği 150 milyon marklık
yardımı askıya alan Almanya, bir adım daha atarak askeri malzeme fm51 V*7$1Yiî
sevkıyatını da durdurdu. Almanya Dışişleri Bakanı Klaus Kinkel, J-PcU. £J€%1M3.
"Türkiye'nin Kürt sorununu çözmesi için BM'nin bu konuyla ciddi bir
şekilde ilgilenmesi gerekir" dedi. Çalışma Bakanı Blum'ün, Türklerin
Kürtlere 'hayvanlara bile yapılmayacak ölçüde kötü davrandığı'
yolundaki sözlerini, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Ferhat
Ataman sert bir dille kınadı. • 3. Sayfada
ile gizli
görüşme
Türk SUahü
Knvvederi
biıükleri,
Kuzey Irak'ta
alan hâkimryeti
sağtamak
»macryiaçok
sayıda noktaya
yerleştiJer.
B
KEMAL VURTERİ
ZAHO/SİLOPİ/DİYARBA-
KIR - Türk Silahfı Kuvvetle-
n'nin (TSK), PKK yapılanması-
nı yok etmek amacıyla Kuzey
Irak'ta başlattığı harekât 11. gü-
nüne gırerken, operasyon bölge-
sını denetimınde bulunduran
Kürdistan Demokratik Partisı
(KDP) lıderi Mesut Barzani'nin
öncekı gün Şırnak'ın Sılopi ilçe-
sine geçerek Türk askeri yetkili-
leriyle gizli bır görüşme yaptığı
öğrenıldı. Barzani'nin, harekâ-
tın amacından rahatsız olma-
makla beraber, kendı bölgesın-
deki bazı köylenn yakılması en-
dişesınde olduğunu dile getırdi-
gi beürtiidi. Barzani ile çatışma
halinde olan Kürdistan Yurtse-
verler Bırligi (KYB) lıderi CetaJ
Talabani'nın ise görüşme çağn-
sına olumsuz yanıt verdığı bildi-
nldı.
PKK'nın, Iran sınınndaki Ze-
li'den sonra en büyük kampı ola-
rak nitelendirilen Pirbela'nın ya-
nı sıra Batufa, Metina ve Hafta-
nin bölgesindekı kamplannı da
tamamen devredışı bırakan TSK
birhklen, bölgede alan hâkimi-
veti sağlamak amacıyla çok sa-
yıda noktaya yerleştiler.
Pırbela Kampı'nda dün de ara-
ma-tarama çalışmalannı sürdü-
ren komandolar, PKK'ye ait ba-
zı depolan ortaya çıkardılar. Ele
geçirilen depolarda Kalaşnikof
mermiieri ve şarjörlerinin yanı
sıra bomba yapımında kullanı-
lan çok sayıda elektnkJi funyenin
mArkasıSa.21,Sü.Vde
Zırvede
6
gaP geı^iııliği•Türk Silahlı Kuv\'etleri'nin Kuzey Irak'ta giriştiği Çelik Harekâtı'nın süresi,
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile Başbakan Tansu Çiller arasında gerginlik
yaratacak boyutlara ulaştı. Demirel'in "Harekât bir yılı geçmez" şeklindeki sözleri
Başbakanlık çevrelerince "gaf" olarak nitelenip düzeltilmeye çahşıhrken,
Cumhurbaşkanı "Sözlerimde son derece dikkatliyim" mesajmı verdi.
GUNDEM
MUSTAFA BALBAY
ANKARA(Cumhuri-
yWBörosu)-Türk Sılah-
İı Kuvvetlen'nce (TSK)
Kuzey Irak'ta sürdüriilen
harekâtın süresı konu-
sundakı tartışmalar
Cumhurbaşkanı Süley-
man Demirel ile Başba-
kan Tansu Çiller arasın-
da gerginlik yaratacak
boyuta ulaştı. Başbakan-
lık çevrelerinın. Demi-
rel'in, "gaf" olarak de-
ğerlendırdıkleri "Hare-
kât bir yılı geçmez" söz-
lerini *diizetone''arayışı
ıçme gırmelen üzerine
Çankaya Köşkü'nden
iistü kapah olarak "Söz-
lerimdefevkaladedikkaöhim" mesajı venldı. Cum-
hurbaşkanı. Assocıated F^ess ajansı muhabırlenne
verdığı demece örnek olarak. 24 Mart 1995 tanhin-
de Çankaya Kö'şkü'nde kabul ettığı Avrupa Bırlığı
Dönem Başkanı Fransa'nın Dışışlen Bakanı Alain
Juppe, Almanya Dışış-
len Bakanı Kİaus Kin-
kel, Ispanya Dışişleri
Bakanı Javier Solana ve
ABKomısen HansVan
Den Broek ile yaptığı
görüşmede Kuzey
Irak'a ilışkın sorulara
verdiğı yanıtlan basına
açıkladı. Başbakan Çıl-
ler'ın, "Askerlerinizige-
ririn, sınır giivenliğini
alın" önerısının tersine,
Demirel. konuk dışışle-
n bakanlarına, "Ulusla-
rarası bir gücün bu böJ-
gede yararlı olabileceği-
ne inannuyorum. Bizsı-
nınmtn güvenceye al-
maiıyTz" dedi. Alman Bakan Kinkel"ın "TSK, Ku-
zey Irak'ta ne kadar kalacak?" sorusuna, "Kesin bir
zaman vermek mümkün degildir.Belki günlerce, bel-
ki aylarca» Başlaülan işin bitirilmesi gerekmekte-
M 4rkas,S(t2I,Sü. l'de
Hapekâö Kim Yönetiyor?
Bütün "addi" olaylarda olduğu gibi 10.
gününe giren Kuzey Irak operasyonunda da
birinci sorun, "bılgi yetersizliği" olarak karşı-
mıza çıkıyor.
Operasyonungidışı ve hedefleri net bır bi-
çımde anlatılıp kamuoyu yaratılacağına, yarı
dedikoduya dayalı, ayaküstü söylenmiş söz-
ler bırbirine kanşıyor.
mArkastSa.21,Sü.rde
DSP Genel Başkanı Ecevit:
ABD, çozumu
Türkiye'den
bekliyor
• DSP lıderi Bülent Ecevit, ABD'nin, Saddam'ı
devirme amacına erişemedıği gibi, kendi güdümünde bir
Kürdistan devletine de işlerlik kazandıramadığını ileri
sürdü ve "ABD. çözüm önerilerini, Kuzey Irak'ta
yarattığı otorite boşluğunun başlıca kurbanı
durumundaki Türkiye'den beklemektedir" dedi.
• Anavatan Partisi Genel Başkanı Mesut Yılmaz da,
Kuzey Irak'ta süren harekâtın geleceğiyle ilgili olarak
ortada yanıtlanmayan sorular bulunduğuna dikkat
çekerek, harekâtın süresi konusunda Cumhurbaşkanı ve
Başbakan tarafından yapılan çelişkili açıklamalann da
endişe verici olduğunu savundu.
• Mesut Yılmaz, "Bu kadar ciddi bir operasyonun bu
kadar gayri ciddi bir hükümet tarafından yürütülmesi
talihsizliktir" dedi.
I 5. Sayfada
faciasında ihmal üzerine ihmal• 37 kişinin yaşamını yitirdiği Yozgat'taki maden
kazasının olduğu ocağın daha önce 9 kez
kapatıldığı, ancak mühürlenmediği için sürekli
olarak kaçak işçi ile üretim yaptığı öne sürüldü.
ANKARA/YOZGAT(Cum- işçi çalıştırdıgr ilen sürüldü.
huıiyet)-Yozgat'ın Sorgun ilçe-
sınde meydana gelen ve 37 kışı-
nın ölümüne neden olan kömür
ocağının u
üretim vapümamak
kaydıjia" kapatıldığı halde, mü-
hürlenmediğı için, kapah oldu-
ğu dönemde de "kaçak olarak
Madsan şirketı sahiplerinden
M.Zeki Açılmış ise ışçılenn sı-
gortalı olduğunu ve yasalara uy-
gul olarak yapılan sözleşmeler
dahılinde çalıştıklannı savundu.
Türkiye Maden-lş Sendikası
fç Anadolu Şube Başkanı Tevfik
Dalgalı. ocağın havalandırma ve
ikinci çıkış yolu açısından iş gü-
venliğine uygun olmadığı belır-
lendiği için kapandığını ileri sü-
rerek, bu dönemde yeraltmda ça-
lışan Murat Kaya adlı işçinin 1
Aralık 1994 tarihinde gazdan ze-
hırlenerek yaşammı yitırdiğıni
söyledı.
Dalgah. "Işyerlerinde Işin
Durdurulmasına ve İşyerierinin
Kapahlmasma DairTuzük" hü-
kümlerine göre. ışyennın mü-
hürlenmesı gerektiğı halde mü-
hürlenmediğıni savxmarak, ışve-
renın bu dönemde ocaga "işçi in-
dirdiğini*' ileri sürdü
Çalışma ve SosyaJ Güvenlik
Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Baş-
kanı Mahmut Yüregir de bu iş-
letmenin 3 yıl 3 ayhk bır dönem-
de 9 kez denetlendığıni ve 25
Kasım 1992 tarihinde verilen
kapatma karannın, her denetim-
de, gerekli eksikiikler gıdenlme-
diği için. devamına karar veril-
diğiru söyledi. fşletmede 30 Ara-
hk 1991.27 Mayıs 1992,25 Ka-
sım 1992, 27 Şubat 1993, 29
Temmuz 1993, 23 Ekım 1993,
31 Ocak 1994,29 Haziran 1994
ve 14 Arahk 1994 tarihlerinde
denetim yapıldığını belirten Yü-
reğir, 2 ış müfettışınin olay ye-
rinde olduğunu, onlann raporla-
n geldikten sonra kesm sonuçla-
nn alınacağını söyledi. Yüreğır
eksiklerin her birinm yaptınmı-
nın 1 milyon lira tutannda para
cezası olduğunu ifade etti.
TMMOB Maden Mühendis-
leri Odası Başkanı Asım Kutlu-
ata. Sorgun'dakı kaza ile ilgili
olarak yaptığı açıklamada,
"TopJumdan vedevktricalinden
gelen baskılar nedenijle, keşifiş-
lenık'rini erteleyip, öncelikle ee-
nazelerin çıkanlması amacına
yönelen tahliyeekiplert kazanın
oluş nedeniy le ilgili yeterü tespit-
te bulunanıadr dedi. Tahlıye
ekiplennı yöneten Maden Mü-
B
fBK
u
/
G
£1
U N
H <BmUr
w rt««ıeytn'
Cumhupiyet'le birlikte
hendisleri Odası üyelerinden 3
kişinin, hazuiık sonışturmasmı
yürüten savcı tarafından resen
bıhrkişi atandıklannı ve olayda
kusur. ihmal bulunup bulunma-
dığının belırlenmesi doğrultu-
sunda çalışmalara başladıklannı
bildiren Kutluata, "Kaza ile Dgi-
li teknik veriler deıienip, olay a
yo( açan nedenler aydınlânmaya
başladığı zaman, kamuoyu da et-
raflı olarak bilgik'ndirilecektir"
görüşünü dıle getırdi.
TEMde kaza: 8 ölü
TEM Otoyolu'nun Kocaeli kesiminde bir
yolcu otobüsü, kaza yapmış bir kamyona
çarpınca 8 kişi öldti, 3 kişi yaralandı.
B 4. Sayfada
Cezayfr'de ölüm kol geziyor
Cezayir'de ordu birlıklerince aşırı dinci
militanlara karşı düzenlenen son dört
operasyonda 2500 kişinin ölmesi ABD'yi
kaygılandırdı. • 10. Sayfada
Sümerbank ihalesi iptal edildi
özelleştirmeden sorumlu Devlet Bakanı Ali
Şevki Erek, Sümerbank'a, Demirbank'ın
sahibi Cıngıllıoğlu AŞ tarafından verilen 45
milyon dolarfık en yüksek teklifin yeterli
görülmemesi üzerine ıhalenin ıptal edildiğini
bildirdi. • 7. Sayfada
Haiti'yf karıstıran suikast
ABD Başkanı Bill Clinton'ın ziyaretıne
birkaç gün kala muhalefet liderı 34
yaşındaki Mireille Durocher Bertin, aracında
öldürüldü. • //. Sayfada
Tekel'de slyasi yağmalama
Trilyonluk arsa ve depoların DYP'li
belediyelere peşkeş çekildiği iddia ediliyor.
• 7. Sayfada
SORSA
ûDun
37.779^8
Öncekı
36.688.88
DOLAR
Dün
41.920
Öncekı
41.950
MARK
ûDun
30.350
Öncekı
29.925
ALT1N
Dun
518.000
Öncekı
518.500
Dünya üçüncüsü
İsveç'i2-1 yendik
• 1996 Avrupa Şampiyonası grup eleme maçında
dünya üçüncüsü Isveç'ı dün gece oynadığımız
maçta 2-1 yendik. Inönü Stadı'nda oynanan
karşılaşmaaa milli takımımız, özellikle ikinci
devre oynadıgı güzel futbolla grubumuzdaki
favorilerden Isveç'i mağlup etmeyi başardı.
• Ilk yanyı İsveç karşısında 1 -0 yenik bitiren
milli takımın gollerini, ikinci yannın 64.
dakikasında Ernre, 75. dakikasında da Sergen attı.
• Spor 'da