Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
30 MART 1995 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Ankara, bölgede yeni bir güvenlik mekanizması oluşturulnıasına ilişkin önerilerini Washington'a iletti ARAYIS
Kuzey Irak'a Türk-ABD giicüFUAT KOZLUKLU
W4SHLNGTON / ANKARA - Türkiye. Kuzey
Irak'ta yeni bir güvenlik sistemi kurulması için bir
girişim başlattı. Türkiye-ABD Ortak Ekonomik Ko-
mitesi toplantılannda Türk tarafına başkanlık yap-
mak üzere önceki akşam Washington'a giden Baş-
bakanlık Başdanışmanı Emre Gönensay, Türki-
ye'nin bu konudaki öneri_paketini Amerikan yöne-
timine iletti.
Türkiye'nin önerilerini sunmasının ardından
Washington'ın Kuzey Irak'taki 'Çetik' operasyonu-
na karşı takındığı olumsuz rutumu yeniden yumu-
şattığı gözlendi.
Gönensay'ın Amerikan yönetimine ilettiği çö-
züm önerilerinin ana hatlan şöyle:
# Kuzey Irak'ta oluşturulması planlanan yeni
güvenlik mekanizması, Çekiç Güç bünyesinde ger-
çekleştirilecek.
# Kuzey Irak'ta oluşturulması planlanan yeni
güvenlik mekanizması, Türk-Amerikan ağırlıklı bir
güç olacak. Bu kapsamda Türkiye'nin gönderece-
ği bir kara birliği, Güneydoğu Anadolu ile Kuzey
Irak arasındaki bir bölgeye yerleştirilecek.
# Oluşturulacak güveniik mekanizmasının kap-
sam, etkinlik ve göre\r
süresi sınırlı rutulacak.
# ABD, Kuzey Irak'taki Kürt ve Türkmen halk-
lannın güvenJiği için garantör roiünü üstlenecek.
Cumhuriyet'ebilgi veren Dışi^leri Bakanlığı yet-
kililen, Kuzey Irak'ta üzerinde uzlaşmaya vanlacak
herhangı bir çözüm formülünün. bölgedeki Kürt
gruplann liderlen Mesııd Barzani ile Celal Talaba-
ni'yı dışlamayacağını vurguladılar.
Ankara"daki diplomatik kaynaklar ise, "Askerier
temizlik vapana kadar Kuzey Irak'ta kaJmak lazım.
Ondan sonra da PKK teröristlerinin buraya tekrar
gelmejeceğini garanti edecek bir sistcm kurmak ge-
rekir'" değerlendirmesini yaptılar.
Kamuoyunda Türkiye'nin harekât sonrası sınır
güvenliğini sağlamak için Kuzey Irak'ta birtampon
bölge oluşturacağı söylentilerini 'yanılöcr diye ni-
telendiren bir diplomatik kaynak, ancak Anka-
ra'nın. PKJCnin kökünü kurutmak için başlattığı
harekâtın ardından terörisrlerin bölgeye yeniden
gelmelerini önleyecek bir garanti sistemi üzerinde
durduğunu söyledi.
ABD heyeti geliyor
Emre Gönensay'ın yaptıgı açıklamaya göre, üst
düzeyli bir Amerikan heyeti Kuzey Irak konusunu
görüşmek üzere 11 nısanda Ankara'ya gelecek.
ABD Dışişleri Bakanlığf nın 'iki numaralı adamı"
Strobe Talbott, Avrupa ve Kanada Işlerinden So-
Erbil'de yeni
çatışmalar:
200 ölü
• Celal Talabani ve Mesut Barzani
güçleri arasındaki yeni çatışmalarda
200'den fazla peşmerge ve 6 sivilin
öldüğü bildirildi.
ERBÎL (AFP) - Kuzey Irak'ın Erbil kentı
çevresinde dün Celal TaJabani ve Mesut
Barzani güçleri arasındaki yeni çatışmaJarda
200'den fazla peşmerge ve 6 sivilin öldüğü
bildirildi.
Mesut Barzanf nin liderliğindeki Kürdistan
Demokrarik Partisi'ne (KDP) bağlı
peşmergeler, Talabani'nin önderliğini yaptıgı
Kürdıstan Yurtsever Birliği (KYBj güçlerinm
denetimındeki Erbıl'e pazartesi günü
saldırmışlardı. Dünkü çatışmalarda 100'den
fazla peşmergenin de yaralandığı bildirildi.
Erbil halen Barzani güçlerinin kuşatması
altında bulunuyor.
Barzani ve Talabani güçleri arasında geçen
mayıstan bu yana devam eden çatışmalarda 2
binden fazla insan öldü.
Hakurk bölgesi, TSK'nin kontrolü alüna girdi. Sınırötesi "Çelik Harckâü' sürerken Almanya'nın harekâ-
ta karşı tepki dozu, silah yardımlannın kesileceği açıklamalanyla artü.
rumlu Bakan Yardımcısı Richard Holbrooke. ABD
Başkan Bill Clinton tarafından CIA başkanlığına a-
day gösterilen Savunma Bakanı Birincı Yardımcısı
John Deutch ve Savunma Bakan Yardımcılarından
Joseph Nye'nin oluşturacağı heyet. 11-12 nisan ta-
rihlerinde Ankara'da Türk hükümetiyle temaslarda
bulunacak.
Çiller, CBnton'la görüşecek
Aynca 17 nisan tarihinde VVashıngton'a gidecek
olan Başbakan Tansu Çiller ile ABD Başkanı Bill
Clinton arasında 19 nisan günü yapılacak görüşme-
nin en önemli konusunu da 'Kuzey Irak'ta kurnla-
cak yeni güvenlik mekanizması' oluşturacak. Daha
önce yapılan programda kısa sürmesı planlanan gö-
rüşmenin bir çalışma ziyaretıne dönüştüriileceği ve
Çiller'ın diğer Amerikan yetkilileriyle de görüşe-
ceği öğrenildi.
Çekiç Güç'ün görev süresının uzatılmasına ıliş-
kın olarak haziran ayında TBMM'de yapılacak olan
görüşmelerin iki ay öne alınarak nisan ayında ger-
çekleştırilmesı de planlanıyor. ABD Dışişleri lîa-
kanlığı Sözcüsü Christine Sheüy dün basına yaptı-
gı açıklamada. Türk tarafının TBMM'de yapılacak
görüşmeleri iki ay öne alma olasılığını gündeme
getirdiğini söyledi.
TBMM'de nisan ayında yapılacak oy lamada, Ku-
zey Irak'ta kurulması pianlanan yeni güvenlik me-
kanizmasının da pariamentonun onayına sunulaca-
ğı bıldınliyor.
Ankara'nın Washıngton"a sunduğu çözüm pake-
tıne uluslararası planda geçerlilık kazandırmak için
ABD'nin konuyu Birleşmiş Mılletler Güvenlik
Konseyi'nde gündeme getirmesı, Türkiye'nin ıse
bölge ülkelerini ikna etmek için mekik diplomasi-
si başlatması planlanıyor.
'Kaç teröristin öldûrûldûğü önemli degfl''
Milli Savunma Bakanı MehmetGölhan. Türk Si-
lahlı Kuvvetleri'nin (TSK) Kuzey Irak'ta sürdürdü-
ğu harekâtın amacının, bölgeyi teröristlerden te-
mizlemek olduğunu belirtirken. "GüvenHk şeridi
daha sonra düşünülecek bir konu" dedi.
Gölhan, Kuzey Irak harekâtı konusunda Cumhu-
riyet'in sorulannı yanıtladı.
Gölhan. Kuzey Irak'a düzenlenen harekât sırasın-
da şu ana kadar kaç teröristin öldürüldüğü yolun-
daki soru üzerine sayının önemli olmadığını vurgu-
ladı. Mehmet Gölhan. kaç teröristin çember içinde
olduğu yolundaki soru üzerine, operasyonun de-
vam ettiğini. bu konularda bilgi veremeyeceği söy-
ledı.
Aknanya ambargoyu genişletiyorKinkel, Kürt sorununa BM'nin el atmasını istedi. Ankara, Bonn'a, 'İttifak ruhuna göre hareket et' uyansında bulundu
• Türkıye'ye iki fırkateynin satışı için
vereceği 150 milyon marklık yardımı
askıya alan Almanya, bir adım daha
atarak askeri malzeme sevkıyatmı da
durdurdu.
Haber Merkezi - Türkiye'ye 2 fırkateyn ıçın 150
marklık yardımı askıya alan Almanya. dün de Türki-
ye'ye asken malzeme sevkıyatını askıya aldı. Anka-
ra, Almanya'ya "ittifak ruhuna göre hareket et" uya-
nsında bulundu. Türkiye'ye firkateynin satışı için ve-
receği 150 milyon marklık yardımı askıya alan Alman-
ya, bir adım daha atarak askeri malzeme sevkıyatını
da askıya aldı. Karar. dün Başbakan Hetmut Kohl'un
başkanlıgında öışışleri Bakanı Klaus Kinkel ve Sa-
vunma Bakanı Völker Ruhe'un katıldığı toplantıda
alındı. Almanya, Türkiye'nin Kuzey Irak'taki harekâ-
ttna karşı çıkıyor. Kinkel. yaptıgı açıklamada. "Tür-
kiye'de Kürt sonınunun çözülmesi için BM'nin ko-
nuyla ciddi biçimde Ugilenmesi ve Kuzey Irak'ta bir
tampon bölgeoluşursa oraya BM'nin birtikgönderme-
sigerekiyor'"dedı.
Ankara. Almanya Çalışma Bakanı Norbert
Bltim'ün. Türklerin Kürtlere "hayvanlara bile yapü-
mayacak ölçiide kötfi davrandığı" yolundaki sözlen-
nı. sert birdılle kınarken "yalaşıksEvegayriciddi" ola-
rak nıtelendirdı. Dışışlen Bakanlığı Sözcüsü Biiyükel-
çı Ferhat Ataman. "Türk ve Alman dostluğu ile bağ-
daşmayan bu açıklamayu Türk, Alman ve dünya ka-
mumuönündekınıyorum-dedı. Türkıye'yeıkı fırka-
teynin satıs.ı ıçın vereceği 150 milyon marklık yardı-
mı askıya alan Almanya. bir adım daha atarak askeri
malzeme sevkıyatını da durdurdu.
Ataman, Almanya'nın. Kuzey Irak harekâtına tep-
ki olarak ıkı adet fırkateynin yapımı ıçın kendi firma-
lanna verdiğı 150 milyon marklık hıbe yardımını kes-
me ve Körfez Savaşı'nın ardından açılan 1.5 milyar
mark tutanndaki askeri malzeme yardımının 148 mil-
yon marklık kalan bölümünü vermeme kararlannı de-
ğerlendırdi. Ataman, mevcut durumda savunma sana-
yı alanında Almanya ekonomısıne yapılan katkının.
Almanya'nın Türkiye'ye yaptıgı askeri yardımlardan
çok daha fazla olduğuna ışaret ettı. Türk Denız Kuv-
vetlen ıçın Alman tersanelennde yapımı öngörülen 2
adet fırkateyn ıçın Alman hükümetının 150 milyon
mark tutanndaki desteğını donduracağı konusunda
kendilerine resmen bir bilgı gelmedığinı açıklayan
Ataman. "İki fırkateyn yapımı için Almanya ile yapt-
lan anlaşmada. 150 miKon marklık yardım dışında,
Türkiye gemiler için 690 milyon mark ödeyecek. 150
miiyon marklıkyardun yapılan anlaşmanın yiirüme-
si için Almanya'nııı yerine getirmesi gereken şartiar-
dan bir tanesi. Bu şartın yerine getirilmemesi duru-
munda, anlaşmanın yeniden değeriendirümesi ihtiya-
cıdoğar"dedı.
Türkiye'nin, savunma sanayi projelerinin uygulan-
masında güvenılır kaynak nıteliğı kazanmış müttefik
ülkelerle ışbırligıne önem vermesımn doğa! olduğunu
da vurgulayan Ataman. uyan nitelıği taşıyan açıkla-
masında, "Müttefik ülkelerin.'vATOanlaşmasının ru-
huna uygun bir şekikJe. ülkemi/in toprak büriinluğii-
ne yönelik tehditier karşısında yanımızda yer almasuu
beklemek ve istemek en doğal nakkımızdır" dedı.
B Ü Y Ü K İ N D İ R İ M D E V A M E D Î Y O R
4.794.OOS A B İ T F İ Y A T G A R A N T İ L İ F İ Y A T L İ S T E S İ D İ R
TOFASııalmı— 4»Aı t>*w* 8»aw10COM12*
ıoactr
52B280CO i'5O30CO 29953000 23196000 19696000
24HPIT
15J98O0O 1301ÎO0O 3«C3O)0
İ26-Ö700C U9520OO G953000I 7625000 6Ö60Û00
5d0260X *40'5000,3l 766000
42-329 000 27631 000 I 21 91500C
^4602000 2O888Û0D '779000C
I 23 135000 82-926.000.54-676
BTO1 İJ9687O00 64315000
16 542.000 13902000 -154300C
28.026000 15857000 |1U16OOO| 8066000 6427000 506400C
42954.000, 31 OOÎ 000. 2^0PP000 2036*000 17 35 000
3O90CO '_j6.«UpOO_ 21 387 O0Cıl6_143 000 L 13 470 000^1 ll_29500C
6Z406000 49O27Û00 35384000 27404.000 23267000 19805000
I HEH&I 4t 205.000
6 245 000
32»7900CI'64i9O00l767590OOl
603030O0 43522000 33 706 000 I 28 618 000 ! 24359 000
11111872000 90 291000İ5799300C, 37 856-000, 30025 000 22 663000 18 910000 15 843000
,194.874000, 629730001 38397000 21 723000ı 15915000 ı 11 079000 aflOSOOO 6965000
Xf\ \ 105 464 000
109751 00OJ723620CIO 56849000J4 029000 31 775 OCC 26 97B 000. 22 964000
"a7T2OOOoT54671 000 35686000[jB305000 21^6500cT-'S27000*T4»35MO
59366-000'36 198000 ' 30481 OOC] 15003.000 Î0444000; 8 30} 000 6 566 000
RENAULT2 t tota
4iwn 6W8T ,8 aon ıo nctriu ncır i8WBfr
|
24iar
22 177000 79 49 OOO 52411 00041 1*5 000 297(7000 23C1JÛ0C 19İ4O0ÛO 16633000
61 65' 000 39 598 000 25 848 000 20 501 000 15 474 000 12 912 000
ımn
463400C 0S670O0 7565000 6012O0OI
24 957 000 89 455 000|
58 981 000 46 336 000 33 442 000125 899 000 2' 989 000
S5 5Ö1 000^6937VOOCİ44
B0OOİ2
29 088 000 23 071 000 '7 414 00C 1
504 000.16 693 000 '22290O0 85)3000 6766000
[24352.000 8728800
| 83879OOO 67699000J 43 482 OOO 28İ84İ30Ü
32 632000 25 272000J2I | 264 3O0
2 512 000^6 992 ooo| 14 178 Opojl ı B78 0O0
zOOP 47.216000128 789 0000 6 289 OOC r 932 000 e3O7O0Oİ 6 602 0O0İ 5 222 DOO
, 26260000
VI 97339000
219857000 71 046000
j66 ?87000. 52 469OOC 37 866OOO'29 327OQQ 24900000>2 195000
^ 5 0 459 000132 9360001 26 ' 25 O00|l9~7l7oo01' 6 453 OOO 13~784 ^ 0
.'33 409 000 ıfl 903 000! 138470001 9640000 7 662 000|
6 060 ÛOO
131344000)86 599 000168 033 000149 101 00C 38 027 000 32 296 0 0 0 y 482 OOO
1126 214-000]l01 86700065 *28 000İ42 70" 000 33 674 000125 569 000 21 334 000 Î7S74 000
43^320 OPOİİTTKIÖOO .7 955 000 12 499 000, 9 934Q00| 7 556 000
43 288D00 155163 000102 304000 80 371 O0OJ56OO6 00O 44 923 000138 U l 000132 466 000
149 330OC 2C14C000I 77 293 000 50 454 000 4C017O00 30 205 000 252O3O00|21 115000
25972700C B3 9X000) 51 176000 28 95i OOO 21 21' 000,14 766 OOO II 7
36OOC 9283000
I I 33 794000
| 116.402-000 !
79 S67 QQo 62 7âA CXX) *5 2S4 0QO'35 0?' 000 79 776 000 25 346 OOO
İ ^ 0 ^ j I î â T ) Ö İ Ö i
Ç O K K I S A B İ R S Ü R E İ Ç İ N
/ İET W, yoğuntalebibrjılamolt için, böyûlt wfırimlede dev Tofaş-Renouff Itmpanycjsını sürdüröyor.
/ Otomobil safıibi yaptığı Itiji soyısı 50.000'E DOGRU hızta yaHoşifien, her löfiû fedobriığo kfam
JET fA, bı/ bnpanyoyı da indirimJi fiyadda sidere sunma b a n aldı. ÇünJcü JEf W, sizJeri mufjaica
otomobil sadibi yapmoya korarlı.
/ Siz degedi dostfanno böylesine böyük avonfojiarlo kazondmnoyı illte edinenJET fk,
22 bnpanyayG gösterdiğınız yoğun ilgıye leşddcörederfeen, stzlere 23. bnponyoda bir ı'esf daha
yapıyor ve ftrsatı ydcalamanıza imkan tanıyor.
/ Çok IÜ50 bir süre için... indirimlifiyotiarioson ivsd... Bu defa kopnnayın.»
' 60 3 i l OOOİ 39^9000^
00o|OOOJ )65W000|l 528000J 9 1
I A Ç I K L A M A L A R : 1 - Kamparysya «üimak ıçın sadece paşınatı ymmam yçter Qu 2 - Otomobıie
att tu~ verg & <e ptaka sat'iamaz <aydı ve tansıiai -nasrafiafı tesiımaîtar o.nce a»nır 3 - Kampanya i
| Nisan 1995 Qunu so'ia erecefc DIUO DU sure hesıniıiie uzatıimayacaMır •- Otomobıltenn tesiınat yefi
OİĞE» MODELLI* İÇİN $UBE L£«( MİZOf N BİLGt A LABİLİRSİNİZ.
Adı Soyodı ,
Ev Tel İ Î Tel
' NASIL KATILACAKSIMZ Peşmatı JB PA mn şuoeienne bızzai vat>
| ımza'ayaöıtırsır'iz JET M şubefertnm tıudjnmarjıgı &t
r naen rnuracaal edjyofsan« peşınaiı JCT PA nm
I If BAmUUI Bal—wtm ŞabMİ Z2224S numara hesaöna ^avate edın .• Havaie dekontJ ve
ı Daşv.ru tûfmunL JCT PA Genel Merdezt nm 0 0H2) 211 74 ^ noJj tAsina 3eçeö*frr ,eya APS tl*»
I JET M SHUÜ flHÛNLStt ONETİM VE PAUUttAM* LTU. ÇTt AMda-l MrrtyM C a M M , Polal
icMlffcfl) I t T K I U l adrestne görtöçfet^ıhrstnız Bu duumda sozleşfne ve
Babood.
Peşınotin yamğr fub« fŞ BANtCASI .
lOfCIM 0fTiQl^(Z 04^^?ıiOOII
RKnkler 1 :
- Doğum y«fi ve y>h
Taicsıt stjyru
seneifer aöresınıze
Son katıtnn *anhı 1
Tarrh / / I 9 9 5
korıltnok ıttryoru
ılk senet Mem« tarıtiı 1S
İ S T J H B U 1 , M t c i l i r t t i y . 0 (212)274 74 44-288 57 51 l U ı t i ı 0 ı 2 1 t ; 4 i 8 61 £ ! \l r,a( I ı t ı r t i f : .' (212>
571 ! 1 3 5 - 5 7 1 t O 9 9 P c ı i i l . 0 1 2 1 6 ) 3 9 0 7 2 0 5 - 3 5 4 9 7 75 JtHIARA 0 ( 3 1 2 ) 4 6 ) Ü5 6 9 - 4 S 7 9 0 3 4
İ Z I İ R 0 ( 2 3 2 ) 4 6 3 SO 0 0 I O C A E I İ 0 | 2 6 2 l 3 2 4 7 9 6 5 - 3 2 2 7 2 8 0 I U U E S İ R 0 { 2 6 6 ı 2 4 3 6 2 6 2
K Ö R F E Z I t ı r l l n İ M l 0 < 2 6 6 > 4 2 2 2 5 0 0 « D J H M 0 ( 3 2 2 ) 4 5 7 5 4 7 0 - 4 5 4 1 2 5 5
J E T P I ' J I O R S H İ Z m O l f Ü C R F r l k U H I U l ( P K Z K R G Ö I L E R İ H l Z M E T f N İ Z D E Y İ Z
2 3 . K a m p a n y a / 1 N i s a n S o n G ü n
TOKTAMIŞ ATEŞ
Hukuk Devletf
Hukuk devleti kavramı, çok kanştınlan ve bambaş-
ka yönlere çekilen bir kavramdır. Daha önce değişik
nedenlerle bu kavram üzerinde genişliğine durmuş-
tum. Ve bunu, zaman zaman yineledim. Fakatsürek-
li yanlış kullanıldığını gördüğüm zaman dayanamıyo-
rum. Ve bu nedenle bugün bir kez daha ele almak is-
tiyorum.
Geçenlerde biryazımda Karadeniz'in kıyıcığındaki
güzel ve küçük bir kentimizdeki idari uygulamaların
çağdışı olduğunu ileri sürmüş ve "Nerede yaşıyoruz"
sorusunu sorarak, yapılan şeylerin "Türkiye'ye yakış-
madığım" dile getirmiştim.
Söz konusu konularda birinci dereceden sorumlu
olduğuna inandığım, bu güzel kentın Sayın Valisi, ge-
niş bir mektup göndermiş. Bu mektuplannın olduğu
gibi yayımlanmasını da istemişler. Dört sayfalık bir
mektubun bu köşede yayımlanması elbette müm-
kün değil. Yazıişlerindeki arkadaşlar, zaten benim ya-
zılann uzunluğuna bozuluyorlar. Birde böyle bir mek-
tubu iletirsem, yandık demektir...
Sayın Vali, yazımdaki değerlendirme ve eleştirile-
rin "dost bildiğim kişilerin yanlış bilgilendirmesin-
den" kaynaklandığını düşünüyor ve bu konularda
nem yeterince araştırma yapmamış olmamdan ve
hem de kendilerinin görüşlerini almadığımdan şikâ-
yet ediyor.
Doğrusu "laik anlayışa ve Atatürk felsefesine gö-
nül vermiş" olduğunu ıfade eden bir Sayın Vali ile
böyle "polemik kokan" bir karşılıklı yazışmaya girmek
istemezdim. Ama kimi kavramların çok ters yorum-
lanması, benı buna zorunlu kılıyor.
Sayın Vali, "Teröre ve teröriste insan haklan tanı-
namayacağı" konusundaki görüşünde ısrar ediyor.
Bu görüşünü destekiemek için de "Siz de çok iyi bi-
liyorsunuz ki; Ingiltere, Ispanya ve terörie mücadele
eden diğer ülkelerbile teröristlerie aktif mücadele et-
miş ve silahlı eylemde bulunan teröristlere hayat hak-
kı tanımamıştır"diyor. Gene mektubunda, çatışma dı-
şı ele geçen teröristlerin cezalandırılması gerektiğini
vurgulayarak "0nun için hukuk sistemlehnde idam
vardır" İfadesini kullandıklannı belirtiyor.
Çağdaş hukuk anlayışında idama yer verilmediği
açıktır. Ama doğrusu ben de bu konuda bazı çelişki-
ler içindeyim. Kimsenin yaptığının yanına kâr kalma-
masından yanayım. Ama etik olarak idamdan yana
olmam da mümkün değil. Neyse, bu başka bir konu
ve başka bir bağlam içinde tartışmak gerek.
Benim yukardaki paragrafta değinmek istediğim
asıl nokta, teröristin "insan haklanna" sahip olup ol-
maması. Devletle terörist arasındaki çatışma silaha
döküldüğü zaman "köprülerin atılmış" olması doğal-
dır. Silahlı bir çatışmada "ö/meme/r"çabasındaki dev-
let görevlisinin, sırasında "öldürebileceğini" kabul et-
mek gerekir. Ancak devlet görevlisinin "yargısız infaz"
yapmaya hakkı yoktur. Böyle bir davranış, net bir bi-
çimde suçtur ve böyfe bir davranışa kalkışan görev-
linin yargılanarak mahkûm edilmesi gerekir.
Sayın Vali, "insan haklan" ile "hayat hakkını" kanş-
tınmasının yanı sıra "Teröristin hayat hakkı yoktur" öi~
yerek, çok ciddi bir hata yapmaktadır. "Zanlı" ayn bir
şeydir, "suçlu" ayn bir şeydir. Bunun saptanması,
yargılanması ve cezalandırılması, bağımsız yargının
işidir. Ama eğer soruna Sayın Vali gibi yaklaşılırsa si-
lah kullanma yetkisi verilmiş olan herkes, aynı za-
manda yasalann uygulayıcısı konumuna girer.
Sayın Vali, mektubunun bir başka yerinde şu satır-
lara yer vermektedir:
"... llimizde hukuk devleti anlayışına uygun olarak,
hatta hukukun üstünlüğüne dayanarak yasalann em-
rettiği sınırlar içinde her türtü örgütlenme ve toplan-
tı serbesttir.
Ancak kanunlann öngörmediği ve müsaade etme-
diği örgütlenme, toplantı, gösteri ve yürüyüşlere izin
verilmemektedir. Hukuk devleti olmanın birgereği de
kanun hâkimiyetini sağlamaktır. Kanunlara riayet et-
meyenler hakkında yine kanun ve mevzuat çerçeve-
sinde yasal işlem yaptlmaktadır..."
Şimdi konunun asıl "bam teline" gelmiş bulunuyo-
ruz. Yasalann uygulandığı her devlet, hukuk devleti
değildır. "Bizkanunlan uyguluyoruz" demekle hukuk
devleti olunmaz. Hukuk devletinden söz edilebilinme-
si için, o yasalann "hukuka uygun" olması gerekir. Hu-
kuk devleti olabilmesi için yasalann "çağdaş ve ev-
rensel" hukuk kurallanna uygunluğu aranır.
Hem Türkiye'deki yasaların "çağdışı" olduğunu di-
le getireceğiz ve hem de bu yasalara uygun davra-
nıldığı zaman "hukuk devletinden" söz edeceğiz. Olur
mu böyle şey! Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde ikti-
dar ve muhalefet partilerinin anlaşmaya vardığı bir sü-
rü antidemokratik yasa ve yasa hükmünü, hukuk dev-
leti adına uygulamak, ne zamandan beri kanun hâki-
miyeti olarak tanımlanıyor?
Benim de katıldığım "Laiklik ve Demokrasi" baş-
lıklı panele katıldığı için sadece bir güvenlik görevlisi
için disiplin soruştunması açılmış ve bu toplantının si-
yasal amaçlı olmadığı kanaatine vanldığı için, mes-
lekten ihraç edilmemiş. Laf mı bu şimdi? Ya aksi bir
kanaate varsalardı?..
Sayın Vali, benim yazımın "yargıyı etkileme amacı-
na mı yönelik olduğu" endişesini de dile getiriyor.
Vallahi pes... Birileri yasaları istediği gibi yorumlaya-
cak, istediği tasarruflan yapacak. Sonra bunlara yar-
gı yoluyla itiraz edildiği için, kimse ağzını açamaya-
cak... Ayıp şeyler bunlar. Bunlar Türkiye'ye gerçek-
ten yakışmıyor. Atatürkçü olmak lafla olmaz. Kenan
Evren de Atatürkçü idi...
Ama bu işleri yapanlar Atatürkçü ise ben herhalde
rahmetli Nadir Nadi gibi "Atatürkçü değilim"...
Bir sıgara ıçın filtresıru ATIN!..
Yiiz sigara için fıltresini yıne ATIN!..
Yiiz bın sigara ıçti^inızde ıse:
Doğal filtrenızı (CIĞERLERİNİZİ)DE
ATACAK MISINIZ?..
Bız dı>oruz ki. .,
Değerlı şeylerinizi ömrii dolmadan
ATMAYINIZ!..
VVOOLMARK HALILAR DEĞERLİDİR
OTELLER OFİSLER ve EVİNİZİ
DEĞERLİ HALILARLA KAPLAYINIZ.
BATI HALI
TİCARET ve SANAYİ A.Ş.
CARPET CENTER
Ulus Kavşağı Mefmerlef Srtesı D Blok. 80620 Levent-lstanbul
Tel- 278 71 11- 282 64 50- Fax: 279 47 00
Ankara Şube 5812- 441 48 02-03