Katalog

Cumhuriyet tmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç # Genel Yayın Koordınatörü: Hikmet Çetinkaya • Yazıışlen Müdiirlerı Ibrahim VıldızfSorumlu), Dinç Ta\anç 9 Haber Merkezı Müdürü: Hakan fcara # Görsel Yönetmen: Fikret Eser # DışHaberler Ergun Balcı# Istıhbarat YalçınÇakır # tkonomı Bülent Kızanlık • Radvo-TV L'ygar Eremektar • Kültıir Handan Şenköken • Spor Abdülkadir Yücelman 9 Yurt Haberler: IMehmet Saraç 0 Makaleler: Sami Karaören 0 Çevın Sevfettin Turban 0 Düzeltme: Abdullah Yazıcı 0 Ya>ın Kuaılu llhan Selçuk (Başkan), Orhan Erinç, Oktay Kurtböke. Özgen Acar. Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner. Ergun Balcı. Dinç Tayanç, Ibrahim Yıldız. Orhan Bursalı. Mustafa Balbay. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay 0 Haber Mudürii. Doğan Akın Atatürk Bulvan No 125, Kat 4. Bakanlıklar-Ankara Tel. 4195020(7 hat).Teleks.42344, Faks 4195027 0 IzmırTemsıleısı. SerdarKızık,H.Zı>aBlv. I352S 23Tel 4411220 Teleks-52359. Faks 4419117 0 Adana Temsılcısr Çetin Yiğenoğlu, Inönü Cd. 119 S. No: 1 Kat. 1, Tel. 3522550. Teleks. 62155, Faks: 3522570 0 Müesscse Müdürü: Erol Erkut 0 Koordınatör: Ahmet Korulsan 0 Muhasebe. Bülent Yener 0 Idare Hüseyin Gürer 0 işletme Önder Çelik 0 Bıîgi- Işlem: Nail Inal 0 Bılgısayar Sısterrv Mürütet Çiler 0 Reklam. Reha Işıtman \iyimliyin ve Basan: Yenı Gün Haber Ajansı. Basin ve Yayıncılık A Ş Tjrkocagı cad 39 41 Cagaloğlu 343Î4 Isl PK 246 Islanbul Tel (P'212) 512 05 05 (20 hal) Teieks 222J6. Faks (0 212)513 8515 15EYLUL1994 İmsak:5.10 Günes:6.37 Öğle: 13.04 İkindi: 16.35 Akşam: 19.21 Yatsı:20 43 Ruhsatlan iptal edildi, ancak 'ayncalıklı konumlan' sürüyor Istaıılmlııııyıkımbekleyenyapıları Montana Light Türkiye'de • Istanbui Haber Servisi -Dünyaca ünlü moda devi Montana'nın imzasını laşıyan "Montana Light" adlı yeni erkek kokusunun şimdi de Türkiye'de satışa sunulacağı belirtildi. Tutkuyu simgeleyen kırmızı kutuda satılacak Montana Light adlı koku, Fani Menase Parfümeri Kozmetik ve Aksesuar fırmasınca ithal edilecek TüPkiye, motifleriyle tanıtılacak • tstanbul Haber Servisi -Türkiye, ABD'nin Chicago kentinde, 27-29 eylül tarihleri arasında düzenlenecek IT & ME Fuan'na (Incentive Travel & Meeting Executive) Türk motifleriyle süslenmiş ve kapısı Dolmabahçe Sarayı'nın kapısını andıran birdekorla katılacak. Feyyaz Yaman'ın hazırladıği dev stand dün The Marmara Oteli"ndekı basın toplantısında tanıtıldı. YA-PA çocuk mağazaları • tstanbul Haber Servisi -Okul öncesi eğitim yayıncılığı ve kırtasiye malzemeleri dallannda hizmet veren Ya-Pa Yayınlan. oyuncak, çocuk giyimi, mobilyası ve hediyelik eşya alanına da gjrdi. Ya-Pa, yurtiçi ve Kıbns'ta satış mağazalan zinari kurdu. Halen mevcut 18 Ya-Pa Çocuk mağazasında aynca 0-7 yaş grubu için "Açık Okul Oncesi Eğitim Programı" uygulanacağı açıklandı. Ya-Pa"nın Bakırköy ve Erenköy'deki mağazalan ise 17 eylül cumartesi günü hizmetegirecek. Kibele Sosyal Tesisleri • İstanbul Haber Servisi -Korkmaz Yiğit fırmasınca, yapımına 199 l'de başlanan, 16 blok ve 185 dairelik Kibele Konutlan'nın Club Kibele adlı sosyal tesisleri hizmete girdi. Club Kibele'de yan olimpik yüzme havuzu, tenis kortlan, çocuk parkı, toplantı, aerobik, cimnastik salonlan,jakuzi, şok havuz, sauna ve kafeterya da bulunuyor. Tarih kongresi • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk Tarih Kurumu tarafından dÜ2enlenen 12. Türk Tarih Kongresi çalışmalannı sürdürüyor. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmalan Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Nadir Devlet, kongrenin Orta Asya ve Türk tarihinin ele ahndığı dünkü oturumunda, "Bağımsız Türk Cumhuriyetlerinin Siyasi Sınırlannın Tarihi. Coğrafı ve Etnik Sorunlan"' konulu bir bildiri sundu. Türki cumhuriyetlerin bağımsızlıklannı. siyasi ya da askeri bir mücadele ile kazanmadıklanna işaret eden Prof. Devlet, "Dünyada örneği pek az olan, belki de kolay kazanılan bu bağımsızlık, Moskova'nın siyasi bir seçimi veya planı sonucunda ortaya çıkmıştır. Şimdi sorun, bu bağımsızhklann korunmasıdır" dedi. RCI'dan tatil kampanyası • İstanbul Haber Servisi -Uluslararası devre mülk tatil sistemini uygulayan RCI, kendi hakJannı kullanmadan, 30 haziran 1995'ekadar, "Sonbahar Kampanyası" çerçevesinde düşük ücretli ekstra tatil olanağı sunuyor. İspanya, ABD, Portekiz, Mısır. Yunanistan ve Kanarya Adalan"nı kapsayan kampanyaya katılmak isteyen 4 kişilik bir grubun ödeyeceği fıyatlann ise 109 pounddan başladığı belirtildi. •Karacaahmet'teki Sultan Türbesi, belediyenin dozerleriyle tanışırken haklannda yargı karanyla yıkım hükmü bulunan yapılara bugüne dek bir fıske bile vurulamadı. OKTAY EKtNCİ Karacaahmet Mezarlığı'ndaki Sultan Tûrbesi'ne eklenmek istenen 'cemevi' ınşaatı Alevilerle belediye arasında 'hak \e hukuk' çekişmesine dönüşürken binlerce ruhsatsız binanın yanı sıra yıkılmalan yönünde 'yargı karan' da bulunan çok sayıda yapı için ge- reklı *yasal iştemiere" bıle henüz başlanabıl- miş değil. Aralannda İstanbul'un bir daha geri kazarulamayacak tanh. kültür ve doğa değerlenni de 'yok eden' örneklenn bulun- duğu bu hukuk dışı inşaatlar. imar yetkilen- ni kenti ve uygarhğı yağmaya karşı korumak yerine, 'siyasi hedefleri' için kullanmayı yeğ- leyen yöneticilerin yarattığj 'ayrıcalıklı imar düzeni'nden yararlanıyorlar. Yeni belediye yönetiminin de aslında "İs- tanbul'u yıkan" bu yapılann üzerine gitme- yip, kendıleri gibi düşünmeyen bir dinsel ce- maatin inşaatına yüklenmesi, tek amacı rant olan imar yolsuzluklannın daha da 'özgür' bir ortama kavuşacağını gösteriyor. Örneğin yine Karacaahmet'teki 'kaçak' cemevi inşaatına olağanüstü 'hassasiyet' gösterildiği şu günlerde. Eyüp ilçesındeki ta- rihi Rami Kışlası'nın işgalciler tarafından durmadan tahrip edilmesine aynı Anakent Bdedjyesj'nın kılı bile kıpırdamıyor. Kışlayı ruhsatsız bir şantiye alanına çeviren kuru gı- da toptancılanndan 'zamlı tarife' ile işgaliye harcı toplayan RP'li Eyüp Belediyesi ise bu tarih katliamına göz yumup. Eyüp'teki eski mezartaşlanna sahip çıkarak durumu İdare etroeye' çalışıyor. tmar ve siyaset 27 Mart 1994'teki yerel seçimlerden he- men sonra ilk imar hamlesi'nı Mimar ve Mühendis Odalan'nın 'denetim yetkilerine' karşı yapan Recep Tayyip Erdoğan, kentı ke- miren kaçak ve 'denetlmsiz' yapılaşma için de şu açıklamada bulunmuştu: "Seçimlerden önce yapüanlardan sorumlu değiliz. Ancak, bundan sonra kesinlikle izin verümejecek; bemen vıkılacak..." Erdoğanin bu sözünü tutmak için. özel- likle 'su havzalan'ndaki yapılaşmay ı durdur- mak üzere ancak 'demeçler vermeye başlaya- bildiğf bir dönemde. Karacaahmet'tekı '27 Mart öncesine ait' bir inşaata böy lesine özel önem vermesi. kentın imanna yön \erecek yeni anlayışın 'siyasi amaçlan' konusunda ciddi kaygılann doğmasına neden oluyor. Çünkü, İstanbul'daki binlerce 'eski' ka- Türkiye'nin değil, dünyanın en değerli SİTlerinden Boğaziçi öngöriinüm bölgesindeki kaçak inşaatiar, özgürlük dönemi yaşıyor. Boğaziçi'ndeki 'mühürlü' binalar İstanbul'da, haklannda yıkım kararlan çıktıği halde bir türlü 'el sürülemeyen', üstelik bu kararlann doğrudan 'belediyenin mühürlemesiyle' ahndığı kaçak yapılar, aynı anda 'SİT alanı' olan 'Boğaziçi Öngöriinüm Bölgesi'nde yoğun olarak yer alıyor. Bu gerçeğı rakamlarla açıklay an Boğaziçi imar Müdürü Mevlüt Karataş, geçenlerde Türkiye gazetesinde y er alan bir röportajda şunları söylüyor: "1984-1994 döneminde 15.000 kaçak inşaat yapılmış. Şu anda elimizde eskiden bekleyen 1300 y ıkım kararı var. 700 de biz alırsak, toplam 2000 yıkım kararı verilmiş olacak..." Mevlüt Karataş. bu karan uygulayabilmenin 'çok zor' olduğunu da vurguladıktan sonra, çözüm için yeni bir 'yapı polisi' örgütünün şart olduğunu belırtıyor. Bunca yoğun bir kaçak yapılaşmanın 'yıkım korkusu duyulmadan' yaygmlaştıği Boğaziçi de aslında imar ve koruma hukuku açısından Karacaahmet'e 'eşdeğer' özelliklere sahip. Dahası, yıne Boğaziçi'nin aynca birde özel bir 'Koruma Yasası' ve özel bir 'imar müdürlüğü' bile var. Salt Türkiye'nin değil, dünyanın bu en 'gözde' SIT alanında insanlar kendi tapulu araalerinde bile yasal olarak inşaat yapamıyorlar. Bu katı kuralın amacı ve hedefı ise Boğaziçi'nde 'imarı özendirmemek', buranın 'tarihi ve doğal ayrıcalığını' koruyabilmek. Ne var ki haklannda yıkım karan bulunan yüzlerce yapı' İstanbul'un bu en değerli zenginliğini tahrip ve işgal etmeyi' sürdürürken yine Karacaahmet'teki yasadışı bir inşaatın üzerine 'radikal ve kırıcı tutumlarla' yürümek, en azından yaratmiş olduğu şu talihsiz 'gerilim ortamı' da göz önüne alındığında pek de 'hakça' bir tutum olmasa gerek. çak yapının dışında, örneğin Boğaziçi'nde bızzat 'yeni yönetimce mühürlenen' çok sayı- da bina. tıpkı Karacaahmet'teki gibi beledi- yenin yıkım ekiplerini bekliyor. Yıkım bekleyen yapılar İstanbul'daki son yıllarda gerçekleşen "ruhsatir >a da 'haberli' yapılar arasında, ge- rek Mimarlar Odası'nın. gerekse diğer du- yarlı sivıl toplum kuruluşlannın açtıklan da- valar sonucunda, imar ve inşaat izinleri iptal edilen çok sayıda 'hukuka aykın' bina var. Park Oteli'nin dışında hemen hiçbirisine hala bir fiske' bile \oırulamayan bu yapıla- nn yine birçoğunun yargı karan da "27 Mart'tan sonra kesinleşti" ve gerekli 'yasal işlemin' yapılması yükümlülüğü 'yeni beledi- ye vönetimine' ait oldu. Örneğin, Kalamış'takı ünlü 'İkiz Konağı" yok ederek, yerine büyük bir mağaza ve apartman inşa edilmesine neden olan proje onavlan ve izinler. İdare Mahkemesi'nin İp- tal kararını onaylayan' Danıştay 6. Dairesi- nin 14 Nisan 1994 tarihli karanvla artık 'ke- sin olarak' geçersiz kılınmış durumda. Ziverbey'de betonlaşan tarih Benzer şekilde. ruhsatlan yargı karanyla iptal edilen ve yıne Danıştayin bu kez 26 Ni- san 1994 tarihli onayıvla iptal karan kesinle- şen bir başka tarih katliamı ise Ziverbey'dekı 'Trak Köşkü' olarak tanınan binanın yerin- de yaşanıyor. Yüksek Yargı'nın son aldıği karar sonucunda ise köşkün yerine dikilen 'ruhsatir bina, artık yasalar İcarşısında bir gecekondudan farklı değil. Gökkafes'te oyalamaca 'Gökdelen şeklindeki' imar izni yargı kara- nyla iptal edilen Dolmabahçe'deki Gökka- fes'e, yine 'aynı projeyle' inşaat izni verilmesi de yeni belediye yönetiminin bu 'kültür ve çevre duyarsızlığı'na yeterli önemi vermedi- ğini gösteriyor. Çünkü gerek imar mevzuatına göre gerek- se 'mimarlık kurallan' gereğince. 44 katlı bir gökdelen yerine 8 katlı bir alçak bina inşa edilebilmesi için, öncelikle 'yeni bir projenin' yine bu 'yeni imar durumuna' uygun olarak düzenlenip, onaylanması en önemli koşul- lardan biri. Bu koşul yerine geürilmeden, 'eski' ve hu- kuk dışılığı tescillenen bir gökdelen projesi- nin sadece üst katlarının' iptal edilmesiyle yetinilmesi ise aynı binaya 'ilerde yüksehne şansını tanımaktan' başka bir anlam taşımı- yor. Karşılıklı sorumluluklar... İstanbul, kaçak yapılaşma vağmasından kurtulmak ve tüm kentsel değerlerinı 'yasa- dışı inşaat salgınına' karşı koruyabilmek için, öncelikle yerel yönetimlerden yıllardır 'ka- rarlı bir imar polirikası' bekliyor. Ne yazık ki bu beklenti, yenı belediye yö- netiminin bu kez imara dinsel siyaset kanştı- rmasıyla' bir kez daha umutsuzluğa sürükle- niyor. Büyükşehir Belediyesi, Karacaahmet'teki girişiminın salt yasallık yerine. "meşruluk' düzleminde de haklılığını gösterebilmesi için. aynı anda kenti talan eden bütün bu imar soygunculannın da peşine düşmeli. Kendi yıkım kararlannın yanı sıra Danış- tay'ca kesinleştirilen yıkımlann da gerçek- leşmesinde 'kararlı olduğunu', en az Sultan Türbesi'ndeki kadar kanıtlayabilmeli. Tarihi mezarlıkta 'cemevi' gibi kutsal bir mekan inşa etmek isteyen Aleviler ise 'bu kutsallığa yakışır' bir imar anlayışını savun- malılar. Belediyenin bu haklı tepkilere yol açan 'çifte-standart' uygulamasını fırsat bı- lip, ruhsatsız inşaatlanna 'siyasi destek ve- renlerin' değil. yasal yoldan sorunu çözmeye yardımcı olabileceklere kulak vermeliler. Çünkü. bütün bu gerilimlere yol açan çağ- dışı düşünceler. kültürel kaynağını artık 'ya- sadışı bir kentsel yaşamdan' ve bu yaşamın 'politik tercihlerinden' alıyor. Kaçak inşaat alışkanlığı. yapan ve yaptı- ran kim olursa olsun, hatta amacı ve işlevi ne olursa olsun. eninde sonunda 'bilime ve uy- garlığa düşman' anlayışlara serpilip, gelişme ortamı sağlıyor... Londra'da Metropolitan Polis Köpeği Eğitim Merkezi'nde görevli yetişkin köpekler, sürekli iş başında olduklanndan üremeye vakit bulamıyorlar. Köpeklerin keyfini beklemeye tahammülü olmayan polisler, bunun üzerine > apay döllenme yöntemine başvurdular. Geçen hafta ilk kez yapay döllenme yöntemi ile nürtopu gibi yavrular dünyaya geldi. Minik yavrulann bu sevimli hallerine bakıp, hep böyle kalacaklannı düşünmeyin. İleride. sıkı bir eğitimden geçtikten sonra suçlulara göz açtırmay acaklar. IstanbuTun gjderek kirlenmesi üzerine bazı belediyeler kampanya başlattı: Doğal yaşamı biz bozduk, biz kurtaralım MUHARREM AYDIN Halkın, günlük hayaünı ya- kından etkileyen yerel yönetim- lerin, sağlığa dayah "hizmetleri- ni" tutarlı, kalra ve sürekli bi- çimde gerçekleştirmesi gere- kiyor. Oysa 27 Mart genel yerel seçimlerinde "yerel iktidan" eli- ne geçiren Refah1 Partisi'ne bağlı belediyelerin tümüne yakın bölümü asıl işlev ve so- rumluluklannı yerine getirmi- yor. Bu yüzden, özellikle İstan- bul'daki çevre, hava ve su kirli- liğine "bilimsel" çözümsel üret- meyen RP'li İstanbul Büyükşe- hir Belediyesi'nden umudu ke- sen bazı ilçe ve belde belediye başkanlan. çözümü "ortak ha- reket" çerçevesinde güçbirliği- ne gitmekte buluyor. İstanbul'un içme suyu ihtiya- cını karşılayan kaynaklar ara- sındaki Büyükçekmece Gölü'- ndeki suyun "kullanılamaz". uzun sahilleriyle, iç turizmin • Büyükçekmece. Çatalca, Kemerburgaz, Gürpınar, Tepecik, Mimarsinan, Kamiloba-Celaliye, Kavaklı, Yakuplu ve Selimpaşa belediyeleri, ''Biyolojik Antma Tesisleri" ve "Çöp İmha ve İşletme Merkezleri" kurulması için ortak bir protokol hazırladı. candaman olan Marmara De- nizi'nin ise "girilemez" boyutla- ra ulaşması üzerine harekete geçen Büyükçekmece Belediye Başkanı Hasan Akgün ve Ça- talca Belediye Başkanı İ. Fırat Aykut'un yanı sıra. Kumbur- gaz, Gürpınar, Tepecik, Mi- marsinan, Kamiloba-Celaliye. Kavaklı, Yakuplu \e Selimpa- şa belediyeleri, "Doğal Yaşamı Biz Bozduk, Biz Kurtaralım" kampanyası başlatıyor. Güçbirliğine karar verdiler Marmara'dan bölgesel yayın yapan Radyofon'un çağnsı üze- rine "güç birliğine" karar veren soz konusu belediyeler. "Biyo- lojik Antma Tesisleri" ve "Çöp İmha ve İşletme Merkezleri" kurulması için ortak bir proto- kol hazırladı. Kampanyayı Çevre ve Kül- tür Değerİerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL), Ma- kina Mühendisleri Odası. Çev- re Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi'nin yanı sıra İSKİ Genel Müdürü Prof. Dr. Veysel Eroğ- lû", Prof. Dr. Kriton Curi ve Ediz Hundestekliyor. Kampanyanın protokolü yann, Büyükçekmece'deki Be- dia Muvahhit Tiyatro Salonu'- nda gerçekleştirilecek basın toplantısında imzalanacak. Özellikle yaz aylannda dev boyutlara ulaşan bir nüfusu ba- nndıran bölgedekı bütün kana- lizasyonlann. bununla birlikte. 250 bin ton deterjan. kimyevi madde ve sanayi atığının, hiçbir antma önlemi olmadan denize aktığım vurgulayan ilgili bele- diye başkanlan, Marmara De- nizi'ni ve Büyükçekmece Gö- lü'nü kurtarmak için her türlü teknik, bilimsel. siyasi ve fınan- sal kaynaklannı birleştirecek- ler. Belediye başkanlan aynca. söz konusu protokolde şu or- tak görüşü dile getirecekler: "Bizler, Marmara sahiü bo- yunca ve İstanbul'a içme suyu temin eden Büyükçekmece göl havzasının, hem denizin hem de göl ve diğer yeraltı-yerüstü do- ğal kaynaklarunızın hızla kir- lenerek insan \e diğer canlıların yaşamını tehdit ettiği endişesi içindey iz. Doğal yaşamı biz boz- duk, biz kurtaralım." S A M D A L Y B S I >. Çanakkale geleceğini tartışıyor Haber Merkezi - Çanakkale'de ardı ardına gündeme getirilen büyük yatınm projelerinin bu tarihi kenti yakın gelecekte nasıl bir gelişmeyle karşı karşıya bırakacağı son ay lann yoğun tartışma gündemini oluşturuyor. Başbakan Tansu Çiller'in Gelibolu'daki orman yangınından sonraki ziy aretinde Çanakkale Boğazı'na yapılacak karayolu köprüsüne ekim ayında başlanacağını açıklaması. kente duyarlı çev releri harekete geçirdi. 17 Eylül 1994 Cumartesi günü Mehmet Akıf Ersoy Tiyatro Merkezi'nde yapılacak sempozyumda. köprünün yanı sıra organize sanayi bölgesi planlaması, büyük liman projesi, havaalanını genişletme çalışmalan, demiryolu bağlantısı projesi vb. gibi yeni yatınm planlan da tartışmaya açılacak. Mimarlar Odası'nca düzenlenen sempozyumun öğleden önceki oturumunda, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Çanakkale Belediyesi'nin uzmanlan, 'Marmara Bölge Planlaması'nda Çanakkale'nin Yeri" konusundaki çalışmalar hakkında birer brifing verecekler. Öğleden sonra ise brifıngde açıklanan yatınm projelennin Çanakkale'nin geleceği açısından değerlendirilmesinin yapılacaği bir panel ve forum gerçekleştirilecek. *îjçüncü Binyıl'a girerken Çanakkale' adlı sempozyumdaki konuşmacılar arasında Belediye Başkanı İsmail Özay, Çanakkale Milletvekili Süleyman Ayhan, gazetemiz yazan ve İstanbul Mimarlar Odası Başkanı Oktay Ekinci, Bursa'nın Osmangazi Belediye Başkanı Basri Şönmez, sanayici Nevzat Üzen, ulaşım uzmanlan Erhan Öncü ve Prof. Dr. Güngör Evren gibi isimler bulunuyor.